|
2003
|
|
|
Hiru mota Neurologo horrek bereizi zituen “tentsio zefaleak” (ohikoenak), “migrainak edo jakekak” (laneko bajak eragiten dituzte eta, askotan, erabateko atsedena eskatzen dute) eta “eguneroko zefalea kronikoak” (analgesikoen abusuak eragiten ditu). Urcolak argitu zuen buruko minen %10ek baino ez duela zerikusirik garuneko lesio batekin; lesio hori “alarma zeinu jakin batzuen” bidez hauteman daiteke, eta, oro har, 50 urtetik gorako pertsonetan edo bilakaera laburreko zefaleak
|
dituzten
pertsonetan gertatzen da —hiru hilabete baino gutxiago—, aurreko aurrekaririk ez dutenetan. Carlos Sistiagak, berriz, min horien tratamenduan izandako berrikuntzei buruz hitz egin zuen, eta esan zuen “ez dela beharrezkoa haiekin bizitzea”, baina azpimarratu zuen “desagerrarazteaz gain, gerta daitezkeen agerraldi berriak prebenitu behar direla”; horregatik dira sendagai “garbiagoak”, albo ondorio gutxiago dituztenak.
|
|
2008
|
|
|
Gaixotasun horren tratamenduan parte hartzen duten sektore guztien erronka GIBaren proba prebenitzea eta sustatzea da, diagnostikoaren atzerapena geldiarazteko, azpimarratu zuen Robledok. Gainera, herrialdean gertatzen diren infekzio berrien %40 inguru egoera immunologiko “oso larria”
|
duten
pertsonengan gertatzen dira, ziurtatu zuen Robledok, eta Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitatearen (UIMP) “XXI. mendeko hiesa: gaixotasun kroniko baten aurrean erronka berriak” topaketan parte hartu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Lehen Mailako Arretako Medikuen Espainiako Elkartearen (SEMERGEN) azken datuen arabera, gripeak jotako gaixoen %10 eta %20 bitartean ospitaleratu behar dira, koadro klinikoa konplikatu egin baita. Gaixotasun kroniko kardiobaskularrak edo biriketakoak (arnas gaixotasun buxatzaile kronikoa, BGBK)
|
dituzten
pertsonetan gertatzen da batez ere, eta, ohiko gripea izan ondoren, erraz izaten dituzte konplikazioak. SEMERGENen arabera, ospitaleko ospitaleratzeen batez besteko iraupena aldatu egiten da aldi berean izaten diren gaixotasunen arabera.
|
|
|
Ongi zahartzeko gako psikologikoak Robert Dilts programazio neurolinguistikoko (PNL) lan askoren egileak egindako azterlan baten arabera, 80 urtetik gorako hainbat zaharrek zahartzaro onaz gozatzeko giltzarri psikologikoak zein diren jakin zuten. Nijmegenen (Herbehereak) egin dute ikerketa, eta, haren arabera, zoriontsu sentitzeko eta fisikoki ongi egoteko gaitasuna izateko modu, sinesmen eta bizimodu oso desberdinak
|
dituzten
pertsonengan gerta daiteke. Zoriontsu izateko gaitasuna Baina, zer dute komun pertsona horiek?
|
|
2014
|
|
|
Atzerapen mentala, dementzia edo psikosia
|
duten
pertsonetan gertatzen da. Elikatzen ez duten edo jangarriak ez diren substantziak modu errepikatuan jaten ditu:
|
|
|
Baina bihotz hodietako patologia bat dutenek arrisku handiagoa dute eritasuna desorekatzeko bero gehiegi dagoenean. Izan ere, estatistikek adierazten dute kanikulu aldian hilkortasun tasarik handiena gaixotasun kardiobaskularrak, garun hodietakoak eta arnas gaixotasun kronikoak
|
dituzten
pertsonen artean gertatzen dela. Uda eta gaixotasun kardiobaskularrak Patologia kardiobaskularra dutenek deskonpentsatzeko arrisku handiagoa dute bero gehiegi dagoenean Deskonpentsazioaren arrazoi nagusia termorregulazio mekanismoaren asaldurak odol hodi periferikoen izerdiaren eta basodilatazioaren bidez, gorputzeko tenperatura murrizten saiatzen da.
|
|
2019
|
|
|
Eritasun zeliakoa (EZ) predisposizio genetikoa
|
duten
pertsonengan gertatzen den glutenarenaurkako erantzun desorekatuaren ondorioz garatzen den gaixotasun immunitario kronikoa da.Beraz, faktore genetikoek zein ingurumenekoek, batez ere glutenak, parte hartzen dutegaixotasunean. Ezaguna den arrisku genetiko nagusia HLA DQ2 edota HLA DQ8 aldaerekekartzen dute, sistema immunitarioko zelulei glutena aurkezteko duten ahalmenagatik.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, mokadu bakoitza gehiago mastekatzen dute eta geldialdi gehiago egiten dituzte. Hori ez da gizentasuna
|
duten
pertsonetan gertatzen: irenste tasa handiagoa da, gutxiago mastekatzen dute eta gutxiago gelditzen dira ahoen artean.
|
|
|
Hala, adibidez, hatz batean ebakia egiten baduzu, mina eragiten dizun ala ez erabakitzen duena zure garuna da. Eta ulertzen duzunean mina ez dela kaltearen berdina eta kaltea ez dela minaren berdina (beso bat hautsi dezakezu eta minik ez izateko arriskua duzu; izan ere, une horretan, zure garuna beste lan batzuetan iraulita dago, hala nola bizirik irautean), uler dezakezu minik izan dezakezula kalterik gabe, hori baita fibromialgia
|
duten
pertsonengan gerta daitekeena. Alegia, baliteke ehunetan ezer ez egotea, baina horrek ez du esan nahi mina benetakoa ez denik.
|
|
|
Adierazitako sexu fenotipoa (maskulinoa) eta genotipoa (femeninoa) ez datoz bat. 46, XX kariotipoa
|
duten
pertsonetan gertatzen da eta gizonezkoen kanpo genital normalak edo anbiguoak, testosterona maila urria eta antzutasuna izaten dituzte. Hormona bidezko terapia egokiaz, bizitzakalitate ona izateko aukera hobea dute.
|
|
2022
|
|
|
Udako gau beroa zen, egun sutsu horietako bat, eta ilargia konkistatzeko esaldien artean, eta malutetan bizitza eztia eskaintzetan, betiko maitasunaren zinaren esaldi artean, eta hainbeste gauza eder esaten direnean, hegaztiak xarameletan bezala, pertsonak bezala, gainkatzeko gorteatzean, bizitza osoan gogoratuko zuenari atea zabaldu zion. Baina grinaz beteriko gau gaztea izan zena, izan behar ez
|
zuen
pertsonarekin gertatu zitzaion, haren geroztik inondik inora ez bait zuen aukerarik izan berarekin maitasuna egin zuen mutila berriro ikusteko.
|
|
2023
|
|
|
AEB) eta Jama Neurologyn argitaratu zen. Jarduera fisikoak garuneko ehunaren galera tasa murrizten duela erakusten dute, eta, denboraren poderioz, plaka amiloidea garunean
|
duten
pertsonei gertatzen zaiela. Azterketa horretan, dementzia izateko arriskuan zeuden 182 heldu bildu ziren, eta jarduera fisikoaren maila normalak gainditu zituzten.
|