2000
|
|
Eta zorionaren ehizan genbiltzanok ehizatzen gaitu orduan zorigaitzak, zeinak, handik harat, behin eta birritan ziztatzen eta eztenkatzen baikaitu, harik eta bere azken ziztadan eta eztenkadan betiko ehizatzen gaituen arte. Horregatik erran ote zuen Quevedok No depender de nada es señorío, amaraunaren iduri hura ere buruan
|
zeukalako
eta desiraren eta gutizia gutiziatsuen menekotasunetik eta esklabotzatik ihes egin nahi zuelako. Zeren benetan baita jauna deusen menean ez dagoena.
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. ...badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta
|
zeukalako
, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. Garai hartan euskara ondo ikasteko zailtasunak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak hura behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez
|
zeukalako
, hizkuntza zail eta madarikatu hura ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak behar bezain argi adierazteko, euskaraz ezin baliatzea ez zela berak hura behar bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik.
|
2001
|
|
Fundazionala hitzarekin izendatzen du Koldo Izagirrek, Susa argitaletxearen «XX. mendeko poesia kaierak» bildumaren antologia egileak, Amaia Lasaren poesiak euskal letren eremuan suposatu zuena. Poeta hau agertu arte, emakumeak ez
|
zeukalako
leku propiorik euskal olerkigintzan, Erdi Aroko poeta bikain haien oihartzuna baino ez genuelako emakumearen ahotsa, da fundazionala Amaia Lasaren poesia. Eta horregatik asmatu behar izan omen zuen «a e i o u berri bat» euskal poesian, bere sentimenduak beldurrik gabe adierazi ahal izateko, bekatutik eta amatasunetik libre den emetasuna agerian uzteko aurreko ezerk balio ez ziolako.
|
|
Hiroshiman jaioa, Tokion ikasi zuen diseinu grafikoa. Gazterik Parisera joan zen, Guy Laroche eta Givenchy ospetsuekin jostun modura lan egitera, lehenagotik ere horretan esperientzia
|
zeukalako
. New York hirian ere egon da lanean.
|
|
Askozaz dotoreago jaitsi zen Roma. Gona
|
zeukalako
agian.
|
|
Maria bera ere ez zegoen telebista ikusten, artilezko zerbait
|
zeukalako
esku artean ziurrenik. Burua Lisboan zeukan edo Lisboako errepideetan edo hango hotel batean edo hoteleko piszinan edo Lisboako itsasoan bertan.
|
|
Arrazoiketa arin bezain sobrioa egin zuen orduan: ezin ziren Marcos eta Roma izan, Lisboan zeudelako; ezin zen Lucas izan, ondoan
|
zeukalako
; ezin zen Angel izan, hilda zegoelako; Maria bera ere ezin zen izan. Bosgarren aukera baino ez zitzaion geratzen, guztietan filmagarriena:
|
|
Germaine ostatu batean gurutzatu zuen eta hutsik kometitu gabe, harekin ezkondu zen Balantsun Jainkoaren fedean, nola ez, lau apez familian ukanki. Biek bost haur altxatu zituzten, enfin biek, Balantsun, arrakasta handia
|
zeukalako
ez zen usu etxean, lana Germaineren gomendioan egon zela erratea egokiago litzateke naski. Osaba apezak igandeetan, arratsaldeko bezperak emanik, sortetxera etortzen ziren, haurrei Biblia Sainduko istorio harrigarriak kontatzera, beren apez esku xuri potoloak txirikordan eta ezpainak makur, bekatorosen magma ahalkegarria hoztearren miserikordia deituz.
|
2002
|
|
Hasiera gisa, Kortajarena' tar Andoniren" Gaztaro negargarria" dator, non Gerrara joan beharrean aurkitu zen 21 urteko gudari bati gertatutakoa agertzen zaigun. Beste asko bezala, bere borondatez bihurtu zen gazte hura gudari, garbi
|
zeukalako
nork zuen arrazoia, baina baita ere" bera ez bazan aurreratzen derrigorrean eramango" zutelako. Eta Gerra anker hartatik eta hura galdu ondorengo urteetan jasandakoetatik bizirik ateratzea lortu bazuen ere, bereak eta bi pasa ondoren izan zen.
|
|
Nik garbi daukat, eta liburuan hala diot, Madrilena izan zela aurretik adostu zuten komunikatzeko era hautsi izanaren erantzukizuna. Esan behar da EAJ ere jeloskor jarri zela, Madril eta ETAren arteko saltsan parterik ez
|
zeukalako
. Guk, aldiz, uste genuen zerbait aurreratzen bazen mesederako izango zela, etorriko zela zerbait adosten bazuten hori errefrendatzeko unea, eta guk ez genituela gurpilen aurrean harriak jarriko.
|
|
Sveltesse lagina nabarmendu zen estraktu lehor (%12, 4) eta proteina (%5, 2) eduki handia
|
zeukalako
.
|
|
Lavit izan zen hondar azukre gehien zeukana (2,24 gramo litroko) eta mikaztasun apalenekoa; zerrendaren beste muturrean Sumarroca agertu zen, azukre gutxien
|
zeukalako
(0,79 gramo litroko).
|
|
Aipatutako inguruabarrek larritasun handiz eragin zuten Espainiako ekonomian, petrolioaren inportazioen menpe zegoelako eta diktaduraren aurkako herriaren jarrerak ahuldutako erregimen politiko bat
|
zeukalako
. Gainera, sindikatuenaldarrikapenek, borroka politikoekin batera, soldata errealen handitzea lortu zuten, haiek gora ari zen inflazioa konpentsatzeko tresnak izaki.
|
|
Bestalde, koke ingeles tradizionalaren ordezAsturiaskoa eta Leongoa, kalitate txikiagokoak? erabiltzeak arazo teknikoaksortzen zituen, errauts ugari sortzen zuelako eta fosforo asko
|
zeukalako
. Gainera, laster sortuko ziren energia elektrikoa sortzeko hornidura arazoak.
|
|
Txantoi nagusia isildu zenean, Josu R bere iritzia emateko adorerik gabe aurkitu zen. Ez, zer esanik ez
|
zeukalako
, ez eta Txantoi nagusiaren azalpenak besterik gabe onartzen zituelako ere, entzundakoak zer pentsatu gehiegi sorrarazi ziolako baizik. Une hartan, fabriketako sirenak orroka hasi ziren, egun hartako lanaren amaiera lau haizetara aldarrikatuz.
|
|
idazkari lanak orduka egiten zituen loba batek erabiltzen zuen mahaian idazteko makina eta faktura itxurako paperak pilatzen ziren. Leiho bakarraren alboan kutxa akorazatua zegoen lurrean eta, haren gainean, beste altzari txiki bat, kanpoan zuen termometro txiki batengatik puruetarako behar zuena, sarraila eta guzti, baina tamaina egokia ei
|
zeukalako
edariak gordetzeko erabiltzen zuen Pedriñok. Kontrako izkinan, itsasontziekin konektatzeko erabiltzen zuen irratia.
|
2003
|
|
Asko galduta daude praktikan jadanik, baina oraindik, ez dira guztiak desagertu erabat". Txema Preziadok bere tesiaren ikerketa gune gisa Aramaio hautatu zuen, Euskal Herri osoan horrelako azterketa egiteko ez denborarik ez azpiegiturarik ez
|
zeukalako
. Aramaiok horrelako ikerketa bat egiteko baldintzak betetzen zituen:
|
|
Komunista porrokatua, bihotzetiko alaitasunik sakonena sentitu zuan Koreako berriekin, bainan bere ogibideak galazo egiten zion alaitasun hau erakustea berarekin hartuemanak zeuzkatenekin. Honegatik sentitzen zuan beharrezkoa zitzaiola norbaitekin, bihotz barruko alaitasuna agerian ipini eta bularra zabaltzeko, eta hala erabagi zuan Fernando bisitatzea, aspalditik ikusi ez arren, komunismozale handitzat
|
zeukalako
.
|
|
Bestetik, euroaren erruz edo eraginez, jende askok (helduen %20k) txanpon zorroa aldatu du, aurrekoak txanponak gordetzeko espaziorik ez
|
zeukalako
, funtsez (bada, dena den, oraingo billeteak handiagoak direla dioenik ere).
|
|
Arrazoiak: %66k dioenez, aurreko zorroak txanponak gordetzeko tokirik ez
|
zeukalako
eta %12k, euro billetea pezetena baino handiagoa delako.
|
|
Eta ondo zegoen entziklopedietako arrastoez pentsatzea, zer den faltsua eta zer ez, baina apur bat inozoa ere bazen, arrasto bakarra
|
zeukalako
Matiasek (12 zenbakia, letra molde dotorez idatzia, tinta urdinez), eta oso gutxi zen hori aurrera egiteko eta horren inguruan gogoetan ibiltzeko.
|
|
Nekez ipiniko zuen inork maletarik haren gainean, gabardinek asko intimidatzen baitute. Horrexegatik jarri zuen gabardina eskumako maletaren gainean, ez zuelako haren gainean pisurik nahi, bertan
|
zeukalako
ordenagailua, eta bertan zeukalako grabadora, besteak beste.
|
|
Nekez ipiniko zuen inork maletarik haren gainean, gabardinek asko intimidatzen baitute. Horrexegatik jarri zuen gabardina eskumako maletaren gainean, ez zuelako haren gainean pisurik nahi, bertan zeukalako ordenagailua, eta bertan
|
zeukalako
grabadora, besteak beste.
|
|
Hain zuzen ere, horretarako hartu zituen Tomasek koadernoa eta arkatza, aititeren formula idazteko eta Matiasi erakusteko. Tomas ezkertia zen, ordea, ezkerti konbentzitua izan ere, eta idatzi ahala eskua pasatzen zuen idatzitakoaren gainetik, eta ezabatu ere erdia ezabatzen zuen, oilaskoaren koipea
|
zeukalako
eskuan oraindik, tantaka eta erreten eliptikoetan. Ondorioz, Matiasi erakutsi zionean, ezin izan zuen ezer asko ikusi, ezpada x bat, y bi, zenbait biderketa eta zatiki batzuk; erroi itxura zeukan zerbait ere bazegoen paperean, baina koipe mililitro batzuk izango ziren seguruenik.
|
|
Baina ezkerretara bigarrenez egin zuenerako ez zekien Matiasek ezkerretik edo eskumatik zetorren, eta ez zekien, halaber, ezkerretara edo eskumatara egin behar zuen orduan. Ez zuen ikusten, gainera, ezkerretara edo eskumatara egiteko aukerarik, korridore luze bat
|
zeukalako
aurrean. Bifurkaziorik gabekoa.
|
|
Eta atea zabaldu zuenean konturatu zen pentsio guztia egurrezkoa bazen ere, sukaldea zuria zela, eta neurrigabea. Eta sukaldea baino gehiago egongela zela, egoteko leku bat
|
zeukalako
ezkerraldean eta jatekoak egiteko beste bat albo batean eta jateko mahai bat erdian, marmolezkoa, 8 pertsonakoa. Une batez pentsatu zuen zergatik ez diren mahaiak zenbaki bakoitietan neurtzen; hau da, zergatik ez den esaten 9 pertsonako mahaia, edo 5 pertsonako mahaia.
|
|
Hala ere, keinu bat egin zion Matilderi. Bazirudien, baina, Matildek ez ziola ulertu, sator muturra
|
zeukalako
oraindik, eta okurritu zitzaion Matiasi Malcori zuzen erantzutea izango zela onena, eta erantzuten hasi zen:
|
|
Eskerrak eman zituen Matiasek negua zelako, eta Luvinok jertsea
|
zeukalako
jarrita. Izan ere, modu horretan ez zitzaizkion Luvinori besoetako ileak ikusten.
|
|
Eta irakasleak" zu, zer?" esan zion," zoratu egin gara, ala?" esan nahi izan balio bezala, eta Jorge Besek" Eske..." erantzun zion eta eten puntuak mugarik gabe luzatu zituen, ez
|
zeukalako
beste azalpenik eta ez zelako azalpen bat asmatzen hasiko, han, irakaslearen aurrean. Bibotea zeukan irakasleak, gainera, laranja kolorekoa.
|
|
Eta bulegoa erreko zietela esan zieten abokatuei. 3.Dkoen asmoa zen abokatuek bulegoa ixtea edo beste leku batera eramatea, ondo baitzekiten alaba ez zela beste herrialde batera joango edo beste hiri batera joango, Eldasen
|
zeukalako
familia eta Eldasen zeukalako mutil laguna.
|
|
Eta bulegoa erreko zietela esan zieten abokatuei. 3.Dkoen asmoa zen abokatuek bulegoa ixtea edo beste leku batera eramatea, ondo baitzekiten alaba ez zela beste herrialde batera joango edo beste hiri batera joango, Eldasen zeukalako familia eta Eldasen
|
zeukalako
mutil laguna.
|
|
–Gizona enbarkatu gabe, behin itsasora joateko itxurak eginda zegoenez atzera egiterik ez
|
zeukalako
.
|
|
haren bidaiak ez
|
zeukalako
definiziorik.
|
2004
|
|
Honela, mundu erreal horren bi eskualdeak, higidurenerregulartasun aldagaitzen eremua (zeruko esparrua) eta gure mundua, kontingentea, aldakorra eta galgarria (zerupeko esparrua) bereizi zitucn Aristotelesek. Ondorioz, Ideiak soberan agertzen zaizkigu, Aristotelesek horien beharrik ez
|
zeukalako
. Baina gai bakoitzahobeki uler dezagun, atalka ikusiko ditugu.
|
|
Ez diogu guk oro har filianozioari ematen diogun esanahi bera eman behar, dena den; izan ahai da aita semeen artean, senar emazteen artean, buruzagi eta mendckoen artean. Baina hiri estatu txiki batcanaurkitzen da aiseenik, Posible denari buruz mintzo da Aristoteies eta ohartarazten diguEros eta Filias bereizi beharrean zcgoela Platon, Ongi absolutua
|
zeukalako
gogoan, Hortaz, politikaren arloan doa Aristoteles emeki cmeki jartzen bcrtutea eta bizioa, judizio batzukargi dituen heinean; esate baterako, tiranoa ez dela zuzena, edo aristokrazian aberastasunakusteltzcn duela jendea.
|
|
–Urtebete bakarrik egon zen barruratua; Kapitsa fisikariari esker, Landauren laguntza ezinbestekotzat
|
zeukalako
. Stalinengana berarengana jo zuen Landau aska zezan.
|
|
Tragedia lazgarrienak Fat Man3 zeukan izena. Fat Man, bonbaren karkasak tipula itxura
|
zeukalako
.
|
|
Potoa seinalatu zuen Marckek. Harakinek, hartan ere buru egin behar pentsatu zuen Ferminek, komun sarreretako apalategirantz egin zuen; potoetako bat hartu, goitik behera begiratu, Marcki ezer ez
|
zeukalako
keinua egin, utzi eta bestea hartu zuen. Ipurdia begiraturik ekin zion irakurtzeari.
|
2005
|
|
Astiaren faltaz? Behar zuen beste informazio lehendik
|
zeukalako
–Agian.
|
|
Esan nahi dut, teoria filosofikoa Alemanian egin zen, eta Errusian, Alemanian estudiatu zuen jendeak iraultza egin zuen. Iraultza hori hasi egin da zati handi bat eginda
|
zeukalako
. Euskal Herriko kasua ez da hori, Euskal Herriko kasua geure historiarengatik da, Gerra zibil ondoko zanpaketa?
|
|
Mateok sentitu zuen jertsearen azpian zeukan liburua beherantz ari zela irristatzen, prakek ez ziotela behar bezala eusten. Izerditan hasi zen, liburuzaina begira
|
zeukalako
eta argazki liburua edozein momentutan geratu zitekeelako agerian, handik edo hemendik. Liburu handia zen, kilo batekoa kasi.
|
|
Eta jendea, hemengoa, herrikoa, beldurrez egoten zen Beatriz andrearekin. Diruagatik egoten zen jendea beldurrez, badakizu, diruari beti beldurra, baina elizara askotan joaten zelako ere bai, tratu handia
|
zeukalako
abadeekin eta gotzainarekin, eta etxe barruan ere kapera handi bat zeukatelako eurentzat bakarrik, eta esaten zutelako gotzainaren laguna zela. Horregatik egoten zen jendea beldurrez Beatriz andrearekin, eta tratua ematen zion gotzainari bezala.
|
|
Agatak pikua milikatu zuen berekiko. Beti berdin zen Louiserekin, Agatak erran, miretsi edo aipatuak gutxiesteko ohitura
|
zeukalako
. Hitz huts geratu zen neska.
|
|
Herrian erobandera fama zuen, ajolabaiko. Etxe ondoko hormak, zumarren azalak, esku ahurrak, zapatetako zoldak, eskoletako liburuak, denak marrazki zentzubakoez betetzeko tema bizia
|
zeukalako
. Galdetzen ziotenean barre egiten zuen.
|
|
Damianek agian ez zuen nahi egiazki Lupe bere bizitzatik betiko irten zedin. Agian minbizia
|
zeukalako
esango zion hori. Berari, Luperi, etorkizunean min handiagorik ez eragiteko.
|
2006
|
|
Henrike II.ak berretsi zituen foruak eta barrutia 1371n, eta gero ondorengoek ere bai. XV mendearen bukaeratik, Gasteizek fundazioaz geroztik lortutako zenbait pribilegio eskatzen eta lortzen joan zen Elgeta, hango forua
|
zeukalako
.
|
|
Librakoa, bere amak eta izeko Doloresek esaten duten modura. Eta benetan sentitu zuen libra bateko harriaren pisua lepo gainean, onartu nahi ez bazuen ere, amari aurretik ere zerbait gertatzen ote zitzaion kezka buruaren gainean bueltaka
|
zeukalako
. Hilzorian dagoen aberearen gaineko putre taldearen modura zeukan kezka hura buru gainean bueltaka, eta horrek errudun sentiarazi zuen.
|
|
Berean jarraitu zuen apaizak, baina elizaren aginduak gogorarazten zituen modu berean: sinetsita baino gehiago ohituraz, hala egin beharra
|
zeukalako
, ikusi ikusten baitzuen otsoen ipuinek ez gintuztela askorik izutzen.
|
|
Istripua semeari bisita egitera zihoala gertatu omen zitzaion; ezin jakin zehazki noiz, andreak, edo andrearen fantasmak? denboraren zentzua erabat galduta
|
zeukalako
. Seinalatu zigun lekuan, behintzat, ez zegoen istripuaren hondakin txikiena ere, eta, zer esanik ez, Argamasillan ez genuen Mari Joseren bidaideen arrastorik topatu.
|
|
Gurasoen disgustua ez zen, ordea, bere poza iluntzeko adinakoa. Trenbidean barrena saltoka joan zen udaletxera batxilerreko espedienterik onena
|
zeukalako
Paulino Caballero saria eman behar ziotenean, eta airean itzuli zen bide beretik, alkateak ziurtatu zionean ikasketak jarraitzeko diru-laguntza izango zuela. Ez zen diru asko.
|
|
Arreba gaztearen etxean bizi da ordutik. Bombita esaten diote," pesos gallo" mailan aritzen zelako, gorputz meharra
|
zeukalako
, ukabilen indarra ezerezaren parekoa zuelako, bere erasoak barregarriak izaten ei zirelako. Eta batez ere, ez ziotelako eta ez diotelako begirunerik.
|
|
Baina, unibertsoa errepikakorra, zirkularra, aldaezina bada, eta gure begiak baizik ez badira aldatzen, eta gure begirada huskeria baten arabera –kandela ala errota izan, traktorea ala transatlantikoa izan– aldatzen bada, orduan... B k begiratu zuen berriz milioi bat aldiz milioi bat modutara begiratutako hodei mutaezin hura, eta hasperen egin zuen, arrazonamendua burutzeko ezindurik; une batez damua sentitu zuen, berak ez
|
zeukalako
lagun bat hari esateko, aizan, aizak, hiltzen ari nauk, naun, topa dezagun azkenekoz, ez zuelako ezer berezirik egiteko beharrik sentitzen, ez zeukalako alaba bat, zeinari azken gutun luze eta hunkigarria idatzi (Alaba maitea, bihotz bihotzekoa: heldu da nire azken eguna, heldu da zu zeu zerk sortu zintuen zerorrek jakiteko eguna, nahiz eta letra hauek irakurtzen dituzunean neu jada urruti, oso urruti, izango naizen...), ez zeukalako bere azken egunei zentzua emango zien egitekoen zerrenda luze bat; inbidia eduki zien pertsona arruntei, horrelakoetan beren aferak konpondu eta dena ongi eginda utzi behar izatearekin, edo dena ongi eginda utzi dutelako ilusioarekin, beren heriotzaren hurbila, nolabait bada ere, ahaztera iristen diren horiei.
|
|
Baina, unibertsoa errepikakorra, zirkularra, aldaezina bada, eta gure begiak baizik ez badira aldatzen, eta gure begirada huskeria baten arabera –kandela ala errota izan, traktorea ala transatlantikoa izan– aldatzen bada, orduan... B k begiratu zuen berriz milioi bat aldiz milioi bat modutara begiratutako hodei mutaezin hura, eta hasperen egin zuen, arrazonamendua burutzeko ezindurik; une batez damua sentitu zuen, berak ez zeukalako lagun bat hari esateko, aizan, aizak, hiltzen ari nauk, naun, topa dezagun azkenekoz, ez zuelako ezer berezirik egiteko beharrik sentitzen, ez
|
zeukalako
alaba bat, zeinari azken gutun luze eta hunkigarria idatzi (Alaba maitea, bihotz bihotzekoa: heldu da nire azken eguna, heldu da zu zeu zerk sortu zintuen zerorrek jakiteko eguna, nahiz eta letra hauek irakurtzen dituzunean neu jada urruti, oso urruti, izango naizen...), ez zeukalako bere azken egunei zentzua emango zien egitekoen zerrenda luze bat; inbidia eduki zien pertsona arruntei, horrelakoetan beren aferak konpondu eta dena ongi eginda utzi behar izatearekin, edo dena ongi eginda utzi dutelako ilusioarekin, beren heriotzaren hurbila, nolabait bada ere, ahaztera iristen diren horiei.
|
|
B k begiratu zuen berriz milioi bat aldiz milioi bat modutara begiratutako hodei mutaezin hura, eta hasperen egin zuen, arrazonamendua burutzeko ezindurik; une batez damua sentitu zuen, berak ez zeukalako lagun bat hari esateko, aizan, aizak, hiltzen ari nauk, naun, topa dezagun azkenekoz, ez zuelako ezer berezirik egiteko beharrik sentitzen, ez zeukalako alaba bat, zeinari azken gutun luze eta hunkigarria idatzi (Alaba maitea, bihotz bihotzekoa: heldu da nire azken eguna, heldu da zu zeu zerk sortu zintuen zerorrek jakiteko eguna, nahiz eta letra hauek irakurtzen dituzunean neu jada urruti, oso urruti, izango naizen...), ez
|
zeukalako
bere azken egunei zentzua emango zien egitekoen zerrenda luze bat; inbidia eduki zien pertsona arruntei, horrelakoetan beren aferak konpondu eta dena ongi eginda utzi behar izatearekin, edo dena ongi eginda utzi dutelako ilusioarekin, beren heriotzaren hurbila, nolabait bada ere, ahaztera iristen diren horiei. Berak ez baitzuen harrei eman beharreko gorputz bat, gorputz hura, berea, besterik.
|
|
Izan ere, errutinazko keinuen errepikapena bezalakorik ez zegoen tripetako ezinegon lausoa eta buruko ziztadak desagerrarazteko, eta kafe bat interfonotik eskatu eta hartzea zen errepikapen erritual horretako puntu nagusietako bat, nahiz eta hemen kontraesan gogorrean erortzen zen, medikuak esana baitzion kafe gehiegi ez hartzeko, tentsioa altua
|
zeukalako
. Baina kafea beharrezkoa zuen:
|
|
Gizon Handia isilik egon zen une batez, ez erantzuna prest ez
|
zeukalako
–zuzendariak deia egin baino lehenago prest zeukanez–, baizik eta ez zuelako nahi horixe oso nabarmen gera zedin.
|
|
Urdailetik ez zebilen oso santu, eta medikuak esan zion askotan jatea komeni zitzaiola, aldi bakoitzean gutxi janda. Arrautza bateko tortilla prestatu zion, gatzik gabe, tentsioa altua
|
zeukalako
. Agurearen ondoan eseri zen, tortilla puska txiki txikietan zatitu eta eraman infinituz puskak ahoratu zizkion.
|
2007
|
|
Mendebaldea babestuta zegoen, Amerikak disuasio indar ikaragarria
|
zeukalako
: bonba atomikoa.
|
|
Eta, bere asmoan, guztiz bestelako prozedura bat iragarri nahi zuen Humboldt-ek hirugarren modu horrekin, ez du, ordea, asko argitzen. Argitzerik ez
|
zeukalako
, beharbada. Izan ere, Humboldt-ek nolabait iradokitzen duena, hizkuntzaren eta pentsamenduaren korrespondentzia hotsez hots eta kontzeptuz kontzeptu edo kontzeptuaren osagarriz osagarri egiaztatzeko egitasmoa baldin bada, esan genuke, beti izan duen korapilo gordiarra dizula hori, ahalegindu arren askatu ezin eta ezpatakada batez ebaki ere ez nahi (gomutatu behar da, bestalde, Kawi izkribua deitu ohi dena, hor dago gure esku arteko pasartea, ez dela hitzaurre orokor bat besterik ikerlan partikular handiago bati, eta kapitulu askotan manifestu programatiko baten edo noizpait lantzeko gaien iradokizunaren tankera duela, hala orain ukitzen dugunean?, ezen ez aurkezten dituen gaien trataera bukatuarena).
|
|
Eskerrak eman zizkion zoriari etxeak terrazarik ez
|
zeukalako
, zeren...
|
|
Ez zuen korapilo errebesetan endredatu nahi, baina egia zor dio nork bere buruari, eta Ainhoak desio zuela jakiteak plazer ematen zion; nabarmen. Alderdi horri buruz ez zeukan zalantzarik, baina hondarrik gabeko itsasoan ari zen murgiltzen, eta egun hartarako aski zuela deliberatu zuen, bertzeak bertze, hitzordua
|
zeukalako
laster Virgilio izeneko batekin.
|
2008
|
|
Baina kanta berez nik esango nuke ez ote dagoen oso lotua beharrarekin. Joxanton Artzek bere denboretan esaten zuen, Mikel Laboaren hitzaurre batean edo, Mikelek kantatzen zuela txoriek bezala behar zuelako, ezaugarri bat
|
zeukalako
kantatzea. Horretan ez da aldatzen, ezaugarri hori daukana.
|
|
Gezurti hutsa da, esan zuen alemaniarrak. Jakin izan banu, ez niokeen ihesalditik tiraka egiten utzi, gaineratu zuen, benetan 5:30" ko atzerapena
|
zeukalako
liderrarekiko.
|
|
Laurak eta gidaria berehala hil ziren, gainetik pasa zitzaien militarren Dodge erraldoi horietako bat. Xixok aholkatu zigun hotela, bertan
|
zeukalako
aireportua eta han hasi gara beste deiak egiten. Pierreren etxean aurkitu ditugu Lidia eta Marc.
|
|
Baratzeei buruz zer edo zer banekien, ideia bat edo beste banuen. Nafarroako osaba batek baratze bat
|
zeukalako
eta txikitan hara joaten ginen eta batetik bestera ibiltzen ginen, baratzean. Beraz, pixka bat banekien.
|
|
Zer zela-eta? Batetik, Egotxeagak, eskribaua izanda, ez
|
zeukalako
botazioan parte hartzeko eskubiderik; bestetik Agirrek bere buruaren alde bozkatu zuen, eta hori ezinezkoa zen. Indargabetutako bi boto horien ondorioz, gordetzailearen kargua Abanzabalegiren eskuetara bildu behar zen, baina udalak berriro auzokideen batzarrera deitu eta botazioa berriz egitea agindu zuen, oraingoan ere sekretuan.
|
|
Hurrengo datuak ere gauza bera adierazten digu: 1871ko Mutrikuko Udal Araudiaren arabera hamar karlistatik batek
|
zeukalako
boto eskubidea, eta liberalen kasuan, 18tik batek. Eremu horrek argitzen duenez, karlistek ordaintzen zituzten zergen batez bestekoak ia 20 errealetan gainditzen zuen liberalena.
|
|
2005eko udatik, Athleticek Realetik fitxatu zuenetik, gurutze bidean ibili da. Hasieran, lehendabiziko denboraldian, auzia epaimahaitan zegoen bitartean, fitxarik ez
|
zeukalako
; eta, gero, hurrengo bi denboraldietan, entrenatzaileek ez dutelako aintzat hartu. Egoera txar horri konponbidea aurkitu beharra zegoen.
|
|
Ez
|
zeukalako
ez hankarik ez bururik. Hausturako paper bat zen.
|
|
Lehen itzulian Espainiako Kopa jokatzeko zorian egon zen, baina ondoren dinamika txarrean sartu zen, jokatutako partida asko galdu, eta azken jardunaldian lortu zuen ACB ligan jarraitzea. Harrigarri samarra izan zen Granada komeriak pasatzen ikustea, nahiko talde txukuna
|
zeukalako
, baina espainiarrek edukitako arazoak ispilu ona izan litezke Bruesarentzat. Pablo Lasoren taldea osoa, eskarmentuduna, kalitate askoko jokalariak dituela entzuten da han eta hemen, baina izenek ez dute kirol arrakasta ziurtatzen.
|
|
Urtero bezala irailean hasi zuen binakakorako prestaketa fisikoa Eulatek. Lehen urtarrilera arte egiten zuen indarra irabazteko lana, txapelketan tokia ziurtatuta
|
zeukalako
, eta, hala, freskotasun hori final laurdenetako kanporaketak hasi baino bizpahiru aste lehenago saiatzen zen lortzen. Ni txapeldun izan nintzen urteetan ligaxkak ez zuen garrantzirik, eta horrelako erabakiak har zitezkeen.
|
|
Eguna etorri zenean, milaka ikusliarrak bildu ziren alorraren itzulira. Alor hori hetsia baitzen, sartzea pagarazi genuen" sei pinten dirua", irabazleari zoakiona, galtzaleak, halabainan, geroaz aments gutti
|
zeukalako
!
|
2009
|
|
ezbairik gabe, gizakiaren kolkoko zer den ez dakigun fenomeno diferente gehiegiren ordezkotza jokarazi nahi izaten zaiolako. Platonek gorputza eta arima elkarrengandik urruntzera jo du, eta biok ez baditu jada bi substantzia berezi bezala zermugatu, substantziaren kontzepturik hertsiki oraindik ez
|
zeukalako
da; bestela, bion kontrajarpena eta dualismoa erremarkatzeko, asmatu ahala baliabide guztiez baliatu baita (material/ espiritual, sentsuekiko/ ideiekiko, konposatu/ bakun, hilkor/ hilezkor, sortu/ betiereko, etab.). Platonentzat arimaren leinua zerutarra da, eta arima bera betidanikoa; gorputza, mundutarra, arimaren kartzela da. Arimaren egiteko behinena, hortaz, gorputzetik aske bilakatzea da (hiltzen joatea edo hiltzen ikasten joatea, berdin filosofia:
|
|
Ez zekien nola baretu, ez zuen baretu nahi eta berdin zitzaion zirkuko kideak asaldatuta bazeuden, denak sorginaren lekura bidean, atsoaren aldarriek deituta. Berdin zitzaion mundua, sua
|
zeukalako
zainetan, eta magoak Sara! deitu zionean, Eliasen laguna naiz!
|
|
...sumendiaren indarra sentitzen zuen Nazario Orbek bere baitan, eta sumendiaren indarrarekin oheratu zen, aspaldiko partez; urte erdian bizi izandako tentsioaren eta gabeziaren eraginagatik, tentsioak, besteak beste, emaztearekiko urruntasuna ekarri zion?, halako antzutasun existentzial batean murgildu zen, bere baitan hustasun bat zabaldu balitz bezala, erabatekoa ez zena, bere baitan zerumuga bat
|
zeukalako
: fabrika?
|
|
ongi zekien hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada? nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako, burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango??, gogoan beste historia hura
|
zeukalako
baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario bat leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela, abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere?, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere eskumotza... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina, lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera?, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean?
|
|
Eta hala zirudien, bai: ...ren herrira joan eta osaba Ismaelek, denborarekin ehiztari amorratua izatera iritsi zenak, usotara edo joan zitezen tentatzen zuenean ere, Domingo ez zen joaten, Damaso eta Gabino ere, beste arrazoi batzuengatik, joaten ez ziren bezala. Teofilo Maria zen halakoetan osaba Ismaelekin joaten zèn bakarra, eta hura ere gutxitan, aitak inoiz eman ziòn erantzuna, ehizazaletasunari buruzkoa, buru buruan
|
zeukalako
, beharbada: –Ni ez naiz osaba Ismael eta ez naiz izango.
|
|
urrun zegoen Domingo, itxuraz, belarriak zabalik zituèn pertsona bakarra izateaz gain, taldetik apur bat bereiz baitzegoen, besteengandik bospasei urratsera; mutilak, izan ere, betean bizi nahi zituen, su txinparta haiek, haren begiei zerizkienak?!? ...sun guztiak, pilotuaren mugimenduak eta motorraren harrabots, helizearen jirabirak eta aparatuaren aireratzea; hasteko, azantz burrunbatsuak inguratua zegoen, hots erasoaren menera guztiz deseroso, hots haiek urduritasuna eta segurtasun eza transmititu balizkiote bezala, zenbat eta hotsaldia luzeago, orduan eta ezegonkortasuna handiago; buruan sartu zitzaion orduantxe, gainera, aurretik ere buruan
|
zeukalako
, beharbada?, hots haiek beste hots handiago baten iragarpenak izan zitezkeela, eztanda ikaragarri batenak, adibidez, zeinak pilotuaren, abioiaren eta hegaldiaren hondamena izan baitzezakeen ondorio, hirurak ere zapart eginak eta mila puskatan zatikatuak; entzun eta irudikatzen zituèn hotsen artean, beraz, bihotza ere galdu egin zitzaion, beharbada, Domingori, bere taupadarik ere ez baitzuen entz... esan nahi baita tentsioa metatuz eta metatuz joan zitzaiola Domingori, haren aurpegierak ez zuen zalantzarako tarterik uzten?, giharrak eta zelula guztiak elektrizatuz, gorputzaren berezko erresistentzia gutxiagotuz?
|
|
Eta, azkenean, haren euskarri sistemak benetan gorputzari eutsi zionean, (OFF) gogorragoa izan zen, eta burua lotu gabe zeukanez, aurrerako mugimendu bortitzagoa eragin zuen. (ON) Eta burezurraren oinaldea hautsi zitzaion, enborra loturik eta burua euskarririk gabe
|
zeukalako
.
|
|
JOANA. Eskote txiki bat
|
zeukalako
–Mesedez!
|
|
JOANA. Ondo merezia
|
zeukalako
. Etzioat utziko Ikernerekin jolasten.
|
|
71 Urteak geroago, 1997an, Jose Inazio Basterretxea kexu zen euskarak presentzia urria
|
zeukalako
Telenorten (1997: 20):
|
|
Oraindik zinema mutua zen arren, herria erdalduntzen zuela argudiatuta (beharbada arlo hori jorratzen zuten kazeta gehienetan erdarak leku zabala
|
zeukalako
) masa komunikazioaren adierazpide berriaren aurkako jarrera hartu zuten hasiera batean euskal abertzaleek. Euskal herritarrek, ordea, mundutik zetozen irudi eta istorioez gozatzeko gogo itzela zeukaten.
|
|
Pistan handitzen diren jokalari horietakoa da Jakobsen. Antequeraren kontrako partidan gol bakarra sartu zuen, baina sorbaldan mina
|
zeukalako
. Osatu da, ordea, eta Hanburgoren kontra ariko da.
|
|
Alegia, manipulatua izan delako ez du pertsona batek bere burua maite. Eta manipulatua izan da ez
|
zeukalako
bere buruarengan konfiantzarik. Horregatik ni ere ez naiz fidatzen pertsona horiengan, aurpegi baten egia eldarnio baten ametsarekin estali dutelako.
|
|
2009ko denboraldiko taldea osatzeko orduan, aurreko urtekoan oinarritu zen. Lan asko aurreratzea da hori, taldea osatzeko betebeharra egina
|
zeukalako
. Ona zen, gainera, taldea.
|
|
Eta hala zirudien, bai: ...errira joan eta osaba Ismaelek, denborarekin ehiztari amorratua izatera iritsi zenak, usotara edo joan zitezen tentatzen zuenean ere, Domingo ez zen joaten, Damaso eta Gabino ere, beste arrazoi batzuengatik, joaten ez ziren bezala –Teofilo Maria zen halakoetan osaba Ismaelekin joaten zèn bakarra, eta hura ere gutxitan, aitak inoiz eman ziòn erantzuna, ehizazaletasunari buruzkoa, buru buruan
|
zeukalako
, beharbada: " Ni ez naiz osaba Ismael eta ez naiz izango.
|
|
Feriante hura 1929ko festetan agertu zen lehen aldiz hirian, bi urte lehenago: ongi zekien hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada... nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako –burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango... –, gogoan beste historia hura
|
zeukalako
baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario bat leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela –abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere–, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina –lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera–, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean...
|
|
...en indarra sentitzen zuen Nazario Orbek bere baitan, eta sumendiaren indarrarekin oheratu zen, aspaldiko partez; urte erdian bizi izandako tentsioaren eta gabeziaren eraginagatik –tentsioak, besteak beste, emaztearekiko urruntasuna ekarri zion–, halako antzutasun existentzial batean murgildu zen, bere baitan hustasun bat zabaldu balitz bezala, erabatekoa ez zena, bere baitan zerumuga bat
|
zeukalako
: fabrika... fabrika baitzen bere izatearen beste atal bat –atal funtsezkoa, sarritan, familiaren aurretik–, bere harrotasun autoestimuen neurrikoa, eta fabrikak bere bideari ekiten baitzion, osasuntsu, arazoak arazo; Nazariok, baina, bazituen, gizon bezala, beste behar batzuk, urte erdi hartan bazter utzi zituenak, eta haiei kasu egiteko ordua ere iritsi zen, beharbada; izan ere, zuloan sartu zuten, bai, munstroa –ezin dei baitzitekeen beste era batean zer hura, garbi hitz eginda, nork bere burua engainatu nahi ezean–, munstroak orbetarrak urte erdi lehenago beste zulo batean sartu zituen bezala –ezinegonaren eta angustiaren zuloan–, eta garaia zen beraiek –orbetarrak– zulo hartatik irten zitezen, hilak lurpera, biziak mahaira... bizinahia eta iraun nahia halaxe mintzatzen zitzaizkion, beharbada, Nazariori, kontzientziaren maskararik eta mozorrorik gabeko zoko batetik; oheratu aitzin, baita oheratuta gero ere, Regina bainugelatik noiz etorriko zain zegoela, harekin arestian –Benjamin Mariaren ohorezko afarian– trukatutako soak eta keinuak oroitu zituen Nazariok, bereak intentzioz beteak, emaztearenak ere bai, menturaz; hain handiak ziren, izan ere, Nazarioren irrika irritsak, non bai baitzirudien ezen bere begiradaz –bere intentzioaz eta bere gurariaz– kutsatzen zuela emaztearen begirada, ez honena objektiboki halakoa zelako, Nazariok halaxe ikusi nahi zuelako baizik, bere haragi su gosearen arabera; ondorioz, emazteak luzatzen zizkiòn irriak ez ziren, ausaz, berak –Nazariok– uste zituen bezalakoak –irri, irrits eta irrist–, bestelakoak baizik, airearen laztana bilatzen zutenak eta ez suzko lurren leherketa.
|
|
...uztiak, pilotuaren mugimenduak eta motorraren harrabots, helizearen jirabirak eta aparatuaren aireratzea; hasteko, azantz burrunbatsuak inguratua zegoen, hots erasoaren menera guztiz deseroso, hots haiek urduritasuna eta segurtasun eza transmititu balizkiote bezala, zenbat eta hotsaldia luzeago, orduan eta ezegonkortasuna handiago; buruan sartu zitzaion orduantxe, gainera –aurretik ere buruan
|
zeukalako
, beharbada–, hots haiek beste hots handiago baten iragarpenak izan zitezkeela, eztanda ikaragarri batenak, adibidez, zeinak pilotuaren, abioiaren eta hegaldiaren hondamena izan baitzezakeen ondorio, hirurak ere zapart eginak eta mila puskatan zatikatuak; entzun eta irudikatzen zituèn hotsen artean, beraz, bihotza ere galdu egin zitzaion, beharbada, Domingori, bere taupadarik ere ez baitzuen... esan nahi baita tentsioa metatuz eta metatuz joan zitzaiola Domingori –haren aurpegierak ez zuen zalantzarako tarterik uzten–, giharrak eta zelula guztiak elektrizatuz, gorputzaren berezko erresistentzia gutxiagotuz... abioia, bat batean, abian jarri zenean, gero eta azkarrago, gero eta azkarrago –lehertzera ere bazihoala iruditu zitzaion Domingori, une batez–, harik eta, hiruzpalau jauziren ondotik, hegan egin zuen arte; bazihoazen, halatan, hotsak eta harrabotsak, eta, joan zihoazen neurrian, Domingok espazio bat aurkitu zuen, non arnasa hartu baitzuen, gero eta arnasaldi beteagoetan:
|
|
Agur egitearekin batera, adioa ere ematen diot adiskideari, gehiago ez dudalako izango nire aldamenean, gehiago ez duelako bere barnean izango Euskaltzaindiak, halako eragile prestu eta duina, euskalgintzaren mundua erro errotik ezagutzen zuena, urte askoren eskarmentua
|
zeukalako
.
|
|
Posak eskuaz berea balakatu zion, kolore zuriak eta beltzak sosegu bila batzen zirela. Oroitza beratzen zion Yota hura hila zen, txio eta jauzika ibili arren, sentimenduak udalatu elgeen ereiteko gutiziarik ez
|
zeukalako
: desiraren ehorztea, inozentziaren kriminalkeria soilez, norberaren erailtzea baitzen.
|
|
Posa Ngakarekin harilkatu egunek globalizatu ezinezko globoaren pairamenarekiko elkartasuna hazi zioketen, Fily Dembeleren memoriak, orrazia musikalaren soinuak eta Fahirrekiko gau harrigarriak berdin. Baina senda gaitza zen, zerebroan zappingailu eraginkorra eta gogoetak mila ehun karakteretan trokatzeko usantza nazkagarria
|
zeukalako
.
|
|
Ostatuko indioekin geratu zen, kafe amerikar txepelak irensten eta telebistako pantaila karrankalarian biribilkatzen ziren irudi tribalei beha. Itxaronaldiak ez zuen ordea iraun behar, dolar gutxi
|
zeukalako
moltsan.
|
2010
|
|
Vatikanoa sartzen bazen tartean, pentsatzen genuen, horrek eraginik izango du Rouco Varelarengan, Apezpikuen Konferentzian, Espainiako eskuinean? Etxegarairengana jotzea ez zen izan hemengoa zelako eta hemen zerbait egiteko aukera
|
zeukalako
, baizik eta Vatikanoak Espainiako Elizan eta Espainiako eskubian izango zuen eraginagatik?. Zer erantzun zion Etxegaraik Egigureni?
|
|
Eliseo Gilek bere eskakizunak aurkezteko egokiera izan zuen urtarrilaren 15ean, hain zuzen ere batzordearen adituek epaia publikoki jakinarazi zuten toki berean, Arabako Batzar Nagusietako areto nagusian. Agerraldi horrek ikusmin handia piztu zuen, Gilek aukera
|
zeukalako
frogatzeko salatutako lintxamendua benetakoa zela. Frogatzeko bazituela erantzunak adituek agertutako zalantza eta salaketendako.
|
|
Hasieran ez omen zuten ondo irakurri, hasierako G horrek S baten itxura
|
zeukalako
, baina geroago ohartu ziren horretaz, Knörrek aipatu zuenean Joan Coromines lexikologo eta filologo handiak, Diccionario Crítico Etimológico hiztegi monumentalean, Galimatea Jose Arimatea-tik zetorrela idatzi zuela. –Knörrek azalpen bat eman nahi izan zion horri, baina horrek ez zeraman inora.
|
|
Gaur sendagileak esan digunez, aurpegiko kolpeak oso ongi ari dira sendatzen, eta ziurrenik ez omen diote sudurreko ebakuntzarik ere egingo. Hasieran zalantza baitzuten, egin edo ez egin, erabat txikitua
|
zeukalako
.
|
|
goizeko hirurak markatzen zituen. Baina ordua aldatu gabe
|
zeukalako
bakarrik. Palenquen, Chiapaseko hiri maia misteriotsuenean, iluntzeko zortziak baino ez ziren.
|