|
2000
|
|
|
Euskalduna zarenetik beraz,
|
zerk
harritu zaitu gugandik onerako?
|
|
|
Eta hanka sartzeko arriskurik batere gabe esatea zegoen gure aldizkariak baieztatzen zuena: " Nornaik ba daki zergatik gertatu den ori,
|
zerk
banatuarazi duan mundura Burgosen izena". Jarraian, baina, han gertatzen ari zenaz astekariak zeukan iritzia zetorren:
|
|
|
Ondoren, historian zehar gure Lingua Navarrorum zeritzanak izan duen zoritxarra noiztik eta nola izan duen eta jarraian Araban euskara, zigorpeturik,
|
zerk
eta nola eraman zuen atzeraka. Guztion jakinerako, lekukoak hor daude.
|
|
|
askatasun horretan gal ez gaitezen ondo aukeratu behar dugu zein denguri gehien interesatzen zaigun filosofia egiteko modua. UEUko Filosofia Sailean, adibidez, euskarazko filosofia praktikoa aukeratu dugu filosofia egiteko modutzat.Horrela, Euskal Herriaren beharrei begira Euskal Herritik egiten den filosofia bilatzen dugu batez ere, zer garen eta
|
zerk
inguratzen gaituen, apurka apurka eta guztion artean problematikotasun bihur dezagun.
|
|
|
Aniztasunaz eta espezifikotasunaz aritu gara, eta ezaugarri horiek
|
zerk
sortzendituen ere adierazi dugu. Badago, gainera, taldean argitu beharreko beste gai bat: transferentziaren edukia.
|
|
|
–Euskaldun berri, ekin euskaraz?. Xabier Kintana eta Joseba Tobar en hitzaurrebaten ostean, bertan azaltzen ziren, euskaldun berriak izanik, ordurako nolabaitekoonarpen publikoa bereganaturik zuten pertsonaiak, eta beraiek kontatzen zuten nolahasi ziren euskara ikasten, zein metodorekin, zergatik,
|
zerk
bultzatuta, zer nolakohasiera traketsak izan zituzten eta, azkenik, nola heldu ziren hizkuntza arrotz hura (etaaldi berean hizkuntza berezkoena, maitatuena) bereganatzera.
|
|
|
Esperientziabizitu horiek gertakariaren egia bermatzen dute, nahiz ez lekukoek eta ez guk ere ezdugun jakingo zer izan zen egunkari agerpen hura. Adar joleren bat, menturaz, ondozekiena non, noiz,
|
zerk
eragingo zuen izialdura; osterantzean, ez diot xehetasun horriparekorik aurkitu tradizioan.
|
|
|
Euskaldunen kasuan aspaldian irentsi ditugun parekotasunak, gizon eta emakumeen artekoak, indioek arima ere badutela (zuriek bezainbat, behintzat), zalduneneta herri xehearen burumuinaren neurrian etab., legamia baino urrunago eboluzionatuduten beste herrietatik, pentsa dezakegu
|
zerk
edo zerk, txikia bada ere, bereizten gaituela (txikia izanik ere delikatua, sentibera, omen), gertaerek (mende batzuetako esperimentuek) adierazten duten gisan.
|
|
|
Euskaldunen kasuan aspaldian irentsi ditugun parekotasunak, gizon eta emakumeen artekoak, indioek arima ere badutela (zuriek bezainbat, behintzat), zalduneneta herri xehearen burumuinaren neurrian etab., legamia baino urrunago eboluzionatuduten beste herrietatik, pentsa dezakegu zerk edo
|
zerk
, txikia bada ere, bereizten gaituela (txikia izanik ere delikatua, sentibera, omen), gertaerek (mende batzuetako esperimentuek) adierazten duten gisan.
|
|
|
Hiritar bakoitzak badaki zer nahi duen eta nahiduena hautatzen du, teorian. Praktikan, nahimen hori, indibidualitatea, alegia, ezabatuegiten baldin bada, gehiengo inmentsoa ez ezer erabakitzeaz eta ez hautatzeazarduratzen ez bada, eta artalde hutsa bada,
|
zerk
justifikatzen du egiaz Iraultza etaIraultza ondoko sistema hau guztia. Sistema legitimatzen duena, gizabanakoarennahimena omen baita; baina hori kontrolatzen eta ezabatzen ahalegintzen da sistemabera!
|
|
|
Baiña, berriz galde nik:
|
zerk
egiten du hizkuntza bat baliotsu eta ospetsu. Ez, zalantzarikgabe, barneko estrukturak.
|
|
|
Hazebrouck, eko flamenkerak ere ez, eta abar Zergatik, ordea? Zerk eman dioospea eta batasuna Holandan erresumak baizik, eta
|
zerk
kendu Frantzia' n erresumakbaizik?? (1966c, 455).
|
|
|
Horixe, hain zuzen! Baiña
|
zerk
egin du mintzaira hori lurraldeetan zehar ezaguna etaerabillia? (1966c, 450).
|
|
|
–suhiltzaileak gauerdian sute abisua jasotzen duenean, prakak janzteko eta sua amatatzeko baino ez du denborarik. Berriemaileak makina bat pertsonari azaldu behar dio nork edo
|
zerk
eragin zuen sutea eta zergatik?.
|
|
|
Giza portaeren arloan egiten diren sinplifikazio gehienak ez dira zehatzak. Entzule bakoitzak irrati bat eta ez besterik zergatik aukeratzen duen edo irrati zehatz bat sintonizatzea
|
zerk
eragiten dion jakiteak, azterketa on eta sakona egitea dakar ezinbestez.
|
|
|
...ere eta ikusi besterik ez dago legearen bidez irakaskuntza maila guztietan Estatuak ezarri nahi zuen erabateko uniformizazioa, gure aldetik herritar espainiar guztiek teorian behintzategin behar izango zuten bidaia kurrikularraren azterketa laburrari ekingo diogu260 Lehenik eta behin esan genuke, zergatik hitz egin daitekeen curriculum nazionalaz Moyano legean; hots, curriculumari izaera nazionala
|
zerk
ematen dion azaldu genuke.
|
|
|
Gaur Jabirekin gogoratu naiz. Eta hori gertatu denean ez dut jakin
|
zerk
bultzatu nauen oroipen hori izatera, baina geroago konturatu naiz Ralph izan dela gogoratzearen bidea ireki didana.
|
|
|
Kaiolan sartu genuelarik, orduak ematen nituen bere portaera aztertzen, esaterako
|
zerk
pozten zuen jakin nahian, edo bere umore aldaketak zenbatekoak ziren irratia ondoan jartzen banion, edo alpistea hiru egunez kentzen banion.
|
|
|
Eta azkenik etxe batera sartu nintzen. Ez dakit
|
zerk
bultzatuta egin nuen hau: morboak agian, existitzen ez den toki batean egoteak edo...
|
|
|
Zeren baitzirudien ezen etxe hura hainbat gelaz osatua zegoela eta hainbat korridorez, eta batzuen eta bertzeen artean barren leiho haiek zeudela, erridau edo errezel batzuek estaliak... bezeroei jateko, edateko edo bertze edozein zerbitzu eskaini ahal izaiteko diskrezione osoz, Mignonek erran zidanez, eransten zuelarik: " Baina munduan diren trabailari onest guztiek bezala, trabailua ongi eginez gero eskatuko ditugu guk ere eskatu beharrekoak, ongi baderitzozu..." Eta Mignonek biluztu eta solastu, biak baterat egiten zituen, eta nik ez nekien
|
zerk
nindukan liluratuago, haren gorputzak edo haren mintzamoldeak, gorputz hark eragiten zidan sukarrak edo haren hitzen egokitasunak... Eta ezpainak belarrian jarri, eta ezpainez ez ezik hitzez ere pot egiten zidala, biluztu ondoren erran zidan:
|
|
|
—Jainkoak gizona eta emaztekia egin zitian, eta gizona gizon izaiteko egin zian eta emaztekia emazteki izaiteko. Eta
|
zerk
egiten du gizona gizon. Nik bezain hobeki dakik hik hori!
|
|
|
—Baina, erradazu,
|
zerk
ekarri zaitu honat. Zer moduz dago Joanikot...?
|
|
|
Ez dakit
|
zerk
huts egin zuen: lehengo harremanak hoztu ez ezik, hura ez zen inoiz Ximurraren emaztea baino areago izan niretako, ezta ni ere Kristinaren senarraz haratakorik haren begietan.
|
|
|
Lehenago, neska prestua nuen Maite. Mika bezain solasturia, aise ematen zien kontesta nire txantxei, ez dakit
|
zerk
hartaratuta, Kristinarekiko ahaidetasunak edo hemeretzi urte bete berriek ematen duten lotsagabekeriak. Irriñoa itsusten zion hortzetako aparatua goiti beheiti, janzkera ausartak are ageriagoan jarritako gorputz gazte eta lirain baten jabe zen, itsu baten amets erotikoak elikatzeko gauza.
|
|
|
Tupustez, Kristinaren eskua nirearen gainean sumatu nuen. Ez dakit
|
zerk
eragin zidan une hartako zirrara, ezusteko ukipen epelak edo mezuak berak.
|
|
|
estasiaren unea". Honatx, bada,
|
zerk
egiten duen posible bizitza, zerk egiten duen Malko Haran hau eramangarri. Estasi uneak.
|
|
|
estasiaren unea". Honatx, bada, zerk egiten duen posible bizitza,
|
zerk
egiten duen Malko Haran hau eramangarri. Estasi uneak.
|
|
|
Nire espiritu aluak galdu zuen Kandido. Garbi ez nekiena, Kandido zigortuak edo Kandidoren begirada zorrotzak,
|
zerk
kezkatzen ninduen hartaraino. Biek kezkatzen nindutela uste dut.
|
|
|
Pasadizo hark, ordea, bi lagun astunen harreman haren galerarekin batera, halako zapore erresumina utzi zigun. Baina zapore erresumin hura (ez dakit
|
zerk
eraginik, baina gero eta lagun gutxiago genuen), orduan hain handia iruditu zitzaidana, hutsa zen gerora Dabidek sortu zidanaren aldean, hain zuzen ere egia aitortu, eta beste neska batekin hartu emana oheratu zela onartu zuenean (ez dakit zerk eraginik, baina gero eta bakarrago nengoen). Gau hartan eta batez ere harrezkero piztu egin ez ziren lagunen lanparak bezain ilun geratu nintzen, eta bete betean dastatu nuen irainaren zaporea.
|
|
|
Pasadizo hark, ordea, bi lagun astunen harreman haren galerarekin batera, halako zapore erresumina utzi zigun. Baina zapore erresumin hura (ez dakit zerk eraginik, baina gero eta lagun gutxiago genuen), orduan hain handia iruditu zitzaidana, hutsa zen gerora Dabidek sortu zidanaren aldean, hain zuzen ere egia aitortu, eta beste neska batekin hartu emana oheratu zela onartu zuenean (ez dakit
|
zerk
eraginik, baina gero eta bakarrago nengoen). Gau hartan eta batez ere harrezkero piztu egin ez ziren lagunen lanparak bezain ilun geratu nintzen, eta bete betean dastatu nuen irainaren zaporea.
|
|
|
Adibidez, ‘gizakiak hilezkorrak dira’ bezalako hipotesi batek esanahia duela zioen printzipioak. Gure etorkizuneko esperientziari buruzko hipotesia da eta erraza da ulertzea
|
zerk
egiazta dezakeen hura. Alabaina, hilezkortasunaren hipotesia ez da zientziaren berezko auzia, eta egiaztagarritasun printzipioa ikerketa guztiak zientziarekin batu zitezen sortu zen74 Argumentua C.I. Lewisena zen, eta Schlick izan zen lehena erantzuten, oztopo seriorik ez baitzuen ikusten horretan:
|
|
|
Baina,
|
zerk
bultzatzen gaitu arbuiatzera Beltaneko jaia beti gaurko (edo duela gutxiko) moduan ospatu dela. Hurrengoa esan daiteke:
|
|
2001
|
|
|
Abendaño, Artazubiaga, Jaolaza, Olazabal, Olaso... luzeegi joko luke bando bateko zein besteko Ahaide Nagusiak hemen aipatzeak. Batetik bestera mugitutakoak ere bazirela kontuan izanda,
|
zerk
banatzen zituen hain gogorki oinaztar eta ganboarrak. Zein ezberdintasun konponezinek eraman zituen ehundaka urtetako borroka etengabera?
|
|
|
Hizkuntzanaditua izan du, baina ez derrigorrez ikasleak ikasi nahi duen hizkuntzan; hizkuntza bat zer den, nola aztertzen den, zein unitate dituen, kulturarekin zeinerlazio duen, eta erlazio hori nola gauzatzen den jakin du. Ikasten jakinbeharko du; ez bakarrik berak nola ikasten duen; horrez gain, zein bide dauden, zein estilo,
|
zerk
zer ekartzen duen eta eginkizun bakoitzak zein ondorio duen ere.Labur esanda, hitz batean, ikaskuntzan ere aditua izan du. Horrez gain, hori guztia trasmititzen jakin du.
|
|
|
Beraz, antzemandiren ikas estiloak aurrez egokituak izan dira. Baina
|
zerk
egokitu ditu. Euskalduntzearen aurreko urratsetako metodologiak ala bakoitzaren ikasketetan biziriko metodologiak?
|
|
|
Orduko porrotek hainbatberrirakurketa egitera bultzatu gintuzten:
|
zerk
huts egin zuen, zergatik, non izangenituen hutsuneak... Oro har, bi arazo antzeman genituen, hemen komentatzeamerezi dutenak:
|
|
|
ez dakit
|
zerk
eman zidan gogora
|
|
|
Gaur egun oraindik euskararen normalkuntzari eta normalizazioari buruzkozenbait eztabaida faltsu mantentzen dira, adibidez: euskararen ezagutzaren etaerabileraren artean lehentasuna
|
zerk
duen. Egungo egoeran oso beharrezkoa daeuskararen ezagutzaz eta jabetzaz edo ikaskuntzaz jardutea eta aztertzea, horiekgabe ezinezkoa delako euskararen erabilera; baina premiazkoa dena, edo lortubehar den azken helburua?
|
|
|
Uste daiteke hori arazo faltsua dela, zeren edozein herrialdek beti baitauzka bere eskumenean, bere monetan, bere kanpo erosketak ordaintzeko behar diren baliabideak. Hola,
|
zerk
galeraz dezake, H herrialdeak H diruko (x+ y) unitate gastatzea, I herrialdeko merkataritza esportatzaileen onurarako. Baina, ez dugu ahantzi behar, urrezko arauaren?
|
|
|
Ezpainak gorri biziz margotu zituen eta zigarro beltzaren keak mina mozorrotu zuen. Minbiziaren harrak edo desamodioaren sugeak, ez zekien
|
zerk
eragin zion oinaze handiena.
|
|
|
Marcos Negar egitekoa izan da. Liburutegian sartu eta, betiko moduan, apal guztietatik ibiltzea, ordenarik gabe, begiak libururik liburu, irakurrita izan zein izan ez, eta liburutegira
|
zerk
eraman nauen gogoratzea –Borges, Jorge Luis– eta metodikoki bilatzen hastea: Bor, Bor, Bor... eta Borges topatu beharrean" Boralli, Ivan" topatzea eta zeharo harritzea, ez dudalako inondik ezagutzen, eta literaturaz asko dakiten lagunei galdetu diedalako eta beraiek ere ez, eta liburua hartzea, Gaiztakerien gaztelua, 1876, eta negar egitekoa izan da:
|
|
|
Eta, pozarren, gure kalkuluak bide onetik doazela ikusten dugunean, ohartzen gara ez zaigula daukagun lana gustatzen, eta esaten digute karrera gurekin ikasitako neska bat hil dela herenegun ospitalean eta oraindik ez dakitela
|
zerk
hil duen.
|
|
|
‘Eta
|
zerk
etorri behar zuen ba! ’ esan dio baten batek.
|
|
|
Halakoetara nork edo
|
zerk
behartzen gaituen jakin gabe, bideari ekiten diot, ene itzalarekin lerroz lerro. Batzuetan, biziak berak ere nazka ematen du.
|
|
|
Guztiok dakigu
|
zerk
eraman duen hondamendira zorioneko sineste hura. Senide gazteago bat jaio zitzaion filosofiari eta etsai bat, senidea zuen aldetik.
|
|
|
Ordukoek, gorago esan dut eta, ohituretan lasaiago bezala, askatuago ere zuten mingaina mintzatzeko18 Ez dakit ere ongi ohitura aldatze hori
|
zerk
ekarri duen. Manuel Lekuona jaunak dio gaitzik gabeko anitz jolas XVIII. mendean sartu zitzaigun jansenisten setak deuseztatu zituela.
|
|
|
Harrimena izanik filosofiaren lehen iturburua, Platonek zioenez, gure herrian izan den filosoforik gogorrena izateko bideetan dugu delako" Zaloña". Begira
|
zerk
harritzen duen. Duela zenbait urte, Donostiako El Diario Vascok galdera batzuk egin zizkion zenbait pertsonari, ni ere horien artean nintzelarik, euskararen etorkizunaz.
|
|
|
Hona, ni ere harritzen hasia bainauzue,
|
zerk
harritzen nauen gehien eztabaida honetan guztian. Arantzazurako lanak prestatzeko hautatu zuten batzordea (eta ni bestek hautatu ninduen, ez nuen neure burua hautatu eta, egia esan behar baldin badut, nahiago nuen hautatu izan ez baninduten), betelan gisa, batasunerako balio zezakeen eredu baten  zenbait ezaugarri nagusi markatzen hasi zen, besteak âgehienakâ beste baterako utziaz.
|
|
|
" Guztiok dakigu
|
zerk
bildu gaituen Donostian, Eduardo Txillidaren jaioterrian eta are bere lantegian bertan, eta ez da gure artean egunoro ospatzen den bezalako gertakaria. Erabakitzaileen buru den Alfred Hentzen irakasleak arestian aditzera eman duenez, Txillidak jaso du aurten laugarren aldiz eskainia izan den Rembrandt Saria.
|
|
|
olerkariak ez ditu adierazten dituen hitzen esanahiak ulertzen; rapsodak ere ez ditu olerkariaren bitartez jainkoak esandakoak ulertzen. Egoera honetan,
|
zerk
hartu luke olerkigintzaren lekua. Erantzuna argia da:
|
|
|
Orain zera laga behar dugu argi: nire adimenak eta zentzumenek eta ez dakit
|
zerk
lortua nire gogo —ni gogo— epailearen aurrean ipintzen dudala, eta nik gogoak neurtzen dudala ezaguera horren balioa eta ematen epaia. Ez dago egiaren beste epailerik edo neumdunik, gizakia bera baizik.
|
|
|
Martxo gauetako eztitasunak gatibatzen ninduen eta treneko billete bat erosi behar nuela gogoan sartu zitzaidan, beti hobe sentitzen nintzelako noranahiko billete bat sakelan. Errabia hori
|
zerk
hazi zidan ez nekien, hor Oxkaxe gainean: ene gogoa hegaldatu zen ziuntan hilabete pare bat lehenago Frantzia behere horretan zehar egin nuen bidaiaren aztarna mentalera:
|
|
|
|
zerk
aztoratzen zaituen igande goizetan
|
|
|
Ez dakigu
|
zerk
apurtu gaituen
|
|
|
Beste aldean kapirotedun elemenia zegoen bildurik, elkarren artean hizketan, binaka, taldetxoetan, biribiletan. Ez dakit
|
zerk
ematen zuen hori pentsatzeko bidea, baina oso aspalditik, mendeetatik edo agian baita milurtetatik ari zirela eztabaida hartan iruditu zitzaidan. Otsoaren ahoko zuloan sartzen ari nintzela konturatu eta atzeraka egin nahi izan nuen, atea berriz zeharkatzeko, oraingoan etorritako bidetik alde egiteko, baina beranduegi zen:
|
|
|
– Niri bost
|
zerk
bultzatu zintuen mafioso baten semearekin maitakeriatan ibiltzera –bota nion brastakoan– Diru gosea ala egiazko maitasun xamurra izan orain ez dio batere axola. Kontua da dagoeneko Peter, mafiosokumea, jakitun dagoela bere aitatxoren azioaz, ulertzen?
|
|
|
Azken finean eulitzarrak zarete, kaka non zeuek han. Banaezinak zarete; askotan kosta egiten duk asmatzea
|
zerk
zer erakartzen duen. Ongi.
|
|
|
eta
|
zerk
egiten gaituen zorigaitzeko
|
|
2002
|
|
|
PSE EE, Batasuna, EA eta IU EB. Hori horrela izanik,
|
zerk
egiten du posible ez izatea horrelako koalizio bat. Imajinatzeak ere nahiko lan ematen du.
|
|
|
Publizitatea gizartearen atzetik doa eta ezin zaio honi aurreratu. «Bere mezua gizartera egokitzen jakin behar du eta horretarako arte eta entseguko film bat ikusteaz gain,' Gran Hermano' ikusi luke publizitatea egiten duenak
|
zerk
funtzionatzen duen eta zerk ez jakiteko", dio Galatasek.
|
|
|
Publizitatea gizartearen atzetik doa eta ezin zaio honi aurreratu. «Bere mezua gizartera egokitzen jakin behar du eta horretarako arte eta entseguko film bat ikusteaz gain,' Gran Hermano' ikusi luke publizitatea egiten duenak zerk funtzionatzen duen eta
|
zerk
ez jakiteko", dio Galatasek.
|
|
|
Baina ustekoa da antzerkia idazten duenak bere lana antzeztua ikusi nahi duela. Taularatze kontuan hain etsita bazaude,
|
zerk
bultzatu zaitu hiru antzerki lanak idaztera?
|
|
|
Aberrija zer dan eta
|
zerk
osotuten dauan, azaldu dogu. Abertzaletasuna aberri zaletasuna da ta, aberrijaren ezaugarri ta oñarri guztijak maitatutia da.
|
|
|
Ez dakigu hazkunde hori
|
zerk
eragin duen, baina badirudi zerikusia dutela herrialde industrializatuetako ingurumen aldaketek poluzioak eta kutsadurak eta elikaduraren aldaketek elikadurako aditiboen arazoak.
|
|
|
Ez dakigu gaixotasun hau agertzea
|
zerk
eragiten duen, baina ultzeradun kolitisean eta Crohn en eritasunean ere hainbat faktore aipatu izan dira.
|
|
|
Mende erdi baino gehiago da bakteria edo birus hau
|
zerk
eragiten duen jakiten saiatzen ari direla, baina ez da demostratu infekzio arazoak izan daitezkeenik eragileak.
|
|
|
Oraindik ez dakigu
|
zerk
sorrarazten dituen tikak.
|
|
|
Hilabetean behinedo, tutoretza egiten dugu, eta lan egiteko modua, erritmoa, proposamenak, zailtasunak eta aurrerapausoak negoziatzen dira; azken finean, egindakoa eta egin beharrekoa. Bestela esanda, ikastaroan zehar jakin behar dugu ea gure ikasleek aurreraegiten duten, motibatuak dauden, erritmoa egokia den, helburuak markatutakoepetan betetzen diren, ikaslea bere aurrerapenaz kontzientea den,
|
zerk
bultzatzenduen aurreratzera, eta abar. Ebaluazioaren atal horrek balio hezitzailea du etabeharrezkoa den guztia aldatzera ere bideratzen du.
|
|
|
Erantzunetariko bat hauxe izan daiteke: lurraldetasunak.Baina nork eta
|
zerk
markatzen du lurraldetasuna. Itsasbazterreko euskaldunentzat, itsasotasunak lurraldetasunak bezainbesteko garrantzia du.
|
|
|
– Nor naiz ni eta
|
zerk
bermatzen duen neure biografiaren jarraipena, etengabe berriztatu behar dira.
|
|
|
Zeren,
|
zerk
ezaugarritzen du talde bat. Batez ere, taldea osatzearen sentsazio sozializatuak; bestela esanda, talde bat daukagu, osagaiek multzo bateratua osatzen dutela uste duten unean.
|
|
|
Zuk, ordea, urteak joan urteak etorri, erromatarrak emendik sortuko zirala agindua duzu; emendik irtengo zirala, Teukro, ren odola berriturik, buruzagi zangarrak, noizbait ur ta lur aginpide betea izango zutenak. Iritzi ortatik,
|
zerk
aldatu zaitu, ene aita. Onekin, egiaz, Troia, ren erortze ta ango ondamendi zurbillaz ere zerbait poztutzen nintzan adu gaiztoen aurka adu onak jarririk.
|
|
|
Denek nahi dute, Galion anaia, zorionean bizi, baina bizitza
|
zerk
egiten duen zoriontsu zehazterakoan, lausotu egiten zaizkie begiak; ez da, beraz, erraza bizitza zoriontsua eskuratzea, zeren eta, hartara bidea galduz gero, zenbat eta lehiatsukiago harantz jo, hainbat eta handik urrutiago aurkituko baita norbera; eta kontrakoa bada hartu den bidea, abiadurak berak egingo du bidetartea gero eta zabalago.
|
|
|
Berandu bazabiltza, zure emazteak pentsatuko du edo maitemindurik zarela, edo norbait zurekin maitemindu dela, edo edanean diharduzula, ondo baino hobeto bizi zarela eta zuri ondo doakizula dena, berari ordea, soilik berari, dena gaizki. Nik neuk, nire semea itzuli ez denean, zer ez ote dut imajinatzen,
|
zerk
ez ote nau larritzen une honetan! Ez al da hoztu eta gaixotu!
|
|
|
a-z bukatutako aditz defektiboek dute, partizipioari osagai bat eranstean a: e egiteko, ateraEbih+ a: aterea, etab. EpBer: epentesi berezia, har alomorfoak (hura) eta nor (inor, edonor) nahiz zer (ezer, edozer) modukoek eskatzen dutena, hark baina harez,
|
zerk
baina zerez egiteko. Rep:
|
|
|
zerEpBer+ zEep: zerez (baina! zerEpBer+ kEep:
|
zerk
(ez* zerek))
|
|
|
Mataróko legionellaren eraginpean daudenek ehun urte inguru igaro dituzte, eta ez dakite
|
zerk
eragin duen agerraldia.
|
|
|
Aaaleeex! –jauzi eginez oihukatu zuen Julenek– Nik ez zakiat, ba,
|
zerk
ematen didan lotsa handiagoa! Ezin al hintzen isil isilik egon?
|
|
|
–Bai. Hik uste al duk, batzuetan, zoriak, edo patuak, edo nik al dakit
|
zerk
, hire alde edo egiten duela?
|
|
|
Gure aurrean, metro gutxira, Nerbioi ibai zabala, ibai ospetsua, Euskal Herriko ibai guztien ibaia, batzuetan mardul eta handi, besteetan ez hain mardul eta ez hain handi, inoiz behe eta mendre, beti ere narratx eta zarpail topatuko genuena. Noizbait ere konturatuko ginen
|
zerk
eragiten zuen ibaiaren gizen argal itxuraldaketa hura, eta ez ginen haserre, alajaina, edozein entziklopediatan irakur daitezkeen honako hitzon zentzuaz jabetu ginenean: " Bilbao, Nerbioi ibaiak zeharkaturiko hiria, edo hobe esanda, izen bereko itsasadarrak, zeren haren urek itsas mareen gora beheraldiak jasaten baitituzte bertatik igarotzean,...".
|
|
|
Orubeko hondakinen batek karraska egiten du, auskalo
|
zerk
eraginda. Zertan ari naiz hemen, neure burua zigortzen atsegin harturik?
|
|
|
Dakidana da, hiltzailea nahastu ez nahastu, Abel hilda dagoela, eta, hala ere, ez dela, nire baitan beste inon, ezer gertatu. Baina
|
zerk
arduratzen nau hainbeste, mozkoteak egia baldin badio eta emazteak eta seme alabek ere bizkarra eman baldin badiote. Nahikoa neke badut neure buruarekin, besterenekin kezkatzen hasteko.
|
|
|
Neurri oinarrizko hauek guztiak aplikatzen baditugu,
|
zerk
beldur gaitzake. Libertinajeak, agian?
|
|
|
Halatan, bada, gero eta beharrezkoagoa izan presoentzat kanpokoen bisita, orduan eta errazago egiten du ihes jendeak haien ingurutik; gero eta nardagarriagoa izan bertako bizilagunen egoera, orduan eta urriagoak haien bizi baldintzak hobetzeko esperantza; hemen aurkezten dugun printzipioan oinarrituriko zigor etxean, ordea, ez legoke ez nazkarik, ez eta arriskurik ere. Izan ere,
|
zerk
dakar infekzioa. Nondik dator?
|
|
|
Eta atzo bertan egindako frogan bazebilen. Zer edo
|
zerk
huts egin du, baina ez dakit zerk.
|
|
|
Eta atzo bertan egindako frogan bazebilen. Zer edo zerk huts egin du, baina ez dakit
|
zerk
.
|
|
|
Zalantza egin zuen. Adolfo Urioste edo Angel Allende Salazar kaleetan gernikar egoskor apurrei galdetu behar izan zien
|
zerk
beldurtu zituen. Inork kontatu behar izan zion hasieran dena joan etorria zela, astelehenero bezalaxe, eta gero itsasadarretik hegazkin bat agertu zela eta bonba eztandak entzun zirela Ibarra de San Juan ibiltokian, Ezenarro familiaren jauretxearen ondoan.
|
|
2003
|
|
|
Aurten ere, urteroko ohiturei segiz, mahaikada galantak bildu gara gurean eta haur, ume, gaxte eta gazte zenbait, deseroso (deskomodo, gure iloba batek dion moduan) zegoela jabetu naiz. Denok kantan ikusteak, telebistarik ezak, jostailu eta erregaloak konpartitzeak...
|
zerk
sortarazia ote?
|
|
|
Bihar, Kantabriako lurretara iristeko asmoa dute. Egunean zeharreko esperientziak alde batera utzi, eta bidea egitera
|
zerk
bultzatu ote dituen jakiteko garaia iritsi da. Iturrioz azken urteetan Donapaleun egondako erromesek bultza eginda hasi omen da lan honetan," nire gorputz eta bihotzean haiek sentitzen zutena sentitu nahi nuen, nekea, izerdia, lo egiteko lekuak…".
|
|
|
Amerikan zesta puntaren beherakada hori
|
zerk
ekarri du?
|
|
|
J. M. S. Subiranotasuna »edozein delarik ere bere erabilera bideratzen duen subjektua» beti dago gogoeta kritikoaren beharrean, baldin eta gizon emakumeon garapenari zerbitzu egiteko badago, historian zehar irabazitako bizipenek laguntzen baitute argitzen giza garapenari
|
zerk
egiten dion on eta zerk egiten dion kalte.
|
|
|
J. M. S. Subiranotasuna »edozein delarik ere bere erabilera bideratzen duen subjektua» beti dago gogoeta kritikoaren beharrean, baldin eta gizon emakumeon garapenari zerbitzu egiteko badago, historian zehar irabazitako bizipenek laguntzen baitute argitzen giza garapenari zerk egiten dion on eta
|
zerk
egiten dion kalte.
|
|
|
Ez du denak balio, ez. Diseinatzaile bat
|
zerk
egiten duen on. Berritzailea izateak.
|
|
|
Ba,
|
zerk
edo zerk ni barik hasi zariela dinost... Edo baten bat budista da eta meditazinoa egiteko intsentsua piztu dau
|
|
|
Ba, zerk edo
|
zerk
ni barik hasi zariela dinost... Edo baten bat budista da eta meditazinoa egiteko intsentsua piztu dau
|
|
|
Baina Ainhizek ezin jakin zezakeen ezer gaueko euriaz; bai, ostera, eguneko eguraldi zoragarri horrezaz. Eta
|
zerk
egiten zuen egun hura hain berezi. Eta aldi berean, zerk ez zion egun horrezaz zeharo gozatzen uzten?
|
|
|
Eta zerk egiten zuen egun hura hain berezi? Eta aldi berean,
|
zerk
ez zion egun horrezaz zeharo gozatzen uzten. Baina gauza bera zela erabakitzeko aukera eduki baino lehen, telefonoaren beste aldean zerbait entzuten hasi zen, eta irrikan zegoen gertatutako guztia kontatzeko...
|
|
|
Horra beste bat, oraino: zure bikotekideak aurkitu behar du zuri zer gustatzen zaizun,
|
zerk
kitzikatzen zaituen gehien.
|
|
|
Besteen sentimenduak ulertuko baditugu lehendabizi geureak ulertu: nolako premia eta desioak ditugun,
|
zerk
, nork sortarazten du guregan halako edo bestelako sentimendua, emozioek nolako pentsamenduak sortarazten dizkiguten, horrek gure baitan nolako eragina duen, nolako ondorio eta erreakzioak izaten ditugun.
|
|
|
GaztetasuneratheltzearekinukandutAbbadie renerakustunbezala aditzekozoriona.Filosofia zerakasan.Haridakoguzor, Euskal Herrian zerbaitgirengehienek, gureadimendukoindarrikhoberena: zoin bidezdabilanxuxenjakitea; makurdoalazertarikgitazkenohart, sendogireno; zerdengurearima; mendetikmenderajakintsunek nolakojaidurak daizkotenhauteman; zerkduenegitenongia, ederra
|
zerk
, zerkegia; nundikdatorrengizona, mendeetatokiguzietako jakintsunenarabera, etanoratdoan; azkenik, lurhunengaineanbizi direngizaldeaknolabiziizandirenoraiartio, bakotxabereazala berenartean.
|