|
2000
|
|
|
Agiriak erdaldun huts eta euskaldun elebidun arruntentzat gaztelaniazko predikua segurtatzen zuen, lehenik; euskara bakarrik
|
zerabilen
gehiengo nagusi nagusirikzegoen tokietan (hortaz, ehuneko altuko baldintza betetzen zenetan) euskaraz egingoziren sermoiak.
|
|
|
Horrexek eragin zuen Radio 7 ren bilakaera eta desagertzea. 1990ean France Info k 2 milioi entzule zituen eta A. Remesal ek (1990, 14) aipatu bezala, autopublizitatea egiteko honako lelo bitxia
|
zerabilen
: –France Info, berriemailea bazina bezala, arin arin informaturik egoteko?.
|
|
|
Aita Bartolomek oso ongi
|
zerabilen
euskara, baina gazteleniaz mintzatzeko ohitura zuen, eta gurekin ere halaxe aritu zen bazkari osoan. Honekin ez dizut erran nahi, jaun André, ezen jesuita guztien jokabidea halakoa izan zela, zeren eta ezagutu izan baititut nik euskararen alde mintzatu izan diren jesuita sutsuak ere.
|
|
|
Bortz gizon haietarik batek ozen hitz egiten zuen eta zalantzarik ez zegoen ezen haserre zegoela, egozten zituen arneguengatik eta haren juramentuengatik, batean Kristoren zauriak aipatzen zituela eta bertzean Avilako santarenak; gaitzerizkoan eta aldarte gaixtoan sarturik zirudien, zinez, jokoak zeraman bidearekin, eta ergelkeria franko
|
zerabilen
eta adimendua eskas...!
|
|
|
Jatetxe merkeetako zerbitzariek menua jakinarazteko ohi duten doinua
|
zerabilen
. Neure begitarterik prestuena erakutsi nion.
|
|
|
Eskalatzaileak, paper mutur batean KAKA ZAKU idatzita, bolaluma bere hatz lodixken artean
|
zerabilen
dantzaka. Odol kolpe batetik hurbil ematen zuen, hain baitzegoen gorri.
|
|
|
Edonola ere, porrot haren funtsezko arrazoia begien bistan dugu. Unamuno, Arana eta Azkueren garaian, euskara kultura idatzitik urrun xamar bizi zen herri xeheak
|
zerabilen
gehienbat, eta are urrunago aurkitzen zen oraindik hezkuntzaren maila gorenetatik. Baziren, hori bai, jakintsu dozena batzuk, euskara dotoreago eta landuxeagoa erabil zezaketenak, era horretan beren emaitza zientifiko edo ideologikoak idatziz.
|
|
|
" Zer esaten ari haiz?", esan zuen amatxi zaharrak. " Ez naun serio ari", esan zuen Mariak; egiazki, umore estrainio bat
|
zerabilen
. " Igual", esan zuen Lolitak," teilatutik eroriko zen".
|
|
2001
|
|
|
Trenbidearen parean egiten ari ziren obra batzuetan ostu zuen. Etxeraeraman eta berehala, inork ezagut ez zezan, pintatu egin zuen makina, berez laranja kolorekoa.Urdin urdin utzi zuen eta baserriko lanetarako
|
zerabilen
. Pinturak, ordea, ez du makinaren jatorriaezkutatu, eta atzo ertzainek amaiera ipini zioten zumarragarrak ekintza arrakastatsu biribiltzekoegindako ahaleginari.
|
|
|
Garik une haietan zuen konspiratzaile mozkor piurari oso traza txarra hartzen nion baina. Mingaina erregaliz kolorekoa zuen, afaltzerakoan hustu zuen Paternina banda azul botilaren lekuko, eta nire gainean isuri ez isuri
|
zerabilen
patxaran kopa bigarrena zen oso denbora gutxian. Edo hirugarrena, ez neraman kontua.
|
|
|
Txori bat hil zen teilatu bateko hegalean. Haizeak pasteleria bateko paperezko serbilleta
|
zerabilen
airean. Herriko iturririk erabiliena herdoildu zuen udal iturginen soseguak.
|
|
|
Euli herratu bat iragan zen, eta zakur zauritu bat, eta hontz batek garrasi egin zuen orduan zizkolatsuki. Bihotza gora-nahian
|
zerabilen
, ahoa izango bailuen irtenbide zorioneko eta bakar. Itzal salbatzaileak ikusi uste zituen, baina ilargi errainu jostalarien zilarra besterik ez bide zen.
|
|
|
Huskeriez kezka  tzea, gero âhutsaren hurrengo den geure hizkuntzarekikorik izan badaitekeâ, ez da giza kulturaren gaina eta lorea besterik. Bizinahiak eta ezinbiziak, Txomin Agirreren antzera mintzatzeko,
|
zerabilen
gizonak ez zuen deusetarako astirik, ehizarako eta bilketarako izan ezik. Beranduago erdietsi zuen, nekazaritza eta abeltzaintza sortu ondoren batez ere, lanbide bereziak hautatzeko astia eta era, baita janaririk ez edaririk berehalakoan eskuratuko ez zioten bizibideak ere.
|
|
|
badute lagun senide piloa. Hori dela eta, gainerako hizkuntza indieuroparretan ere (Mirandek
|
zerabilen
deitura darabilt) saiatu zen Tovar: Manual de lingüÃstica indoeuropea zelakoan zuzendari eta lankide izanik, besteak beste.
|
|
|
Homerok hitz bakarra
|
zerabilen
|
|
|
Homerok hitz bakarra
|
zerabilen
|
|
2002
|
|
|
Radio Vizcaya izeneko irratiaren ezaugarri teknikoak honako hauek ziren: De Forest izeneko eta D MR motako transmisorea
|
zerabilen
, eta hasierako 1 kW-eko emisio potentzia bikoizktu zuen 35 metroko antenari esker. Emisora 418 metroko uhin luzeran kokatzen zen, eta Bilbotik oso hedadura eremu zabalera heltzeko gaitasuna zuen16.
|
|
|
Astebete soilez erabilitako praka zuri gorri berrietako gerrikoa tinkatu zuen eskunarru traketsez, behar zuen tokian ote zegoen egiaztatzeko. Burko akoltxatuaren zirrikituetatik ezpainak gailentzen zitzaizkion nabarmen, eta hortz haginetako babesgailua
|
zerabilen
kanpora eta barrura. Besteetan baino jende gutxiago zegoela zirudien, jai eguna zen eta.
|
|
|
Eskuak faltrikeran iltzatuta zeuzkan. Burua artega
|
zerabilen
alde batera eta bestera. Txalekotik dingilizka zeroan erlojua begietaratzen erreparatu zion.
|
|
2003
|
|
|
Baina gehiago dago. Egin zen apustua koherentea zen garai hartan ezker abertzaleak
|
zerabilen
apustuarekin, Lizarra Garazi garaia zetorren eta para erakunde nazionalak indartu behar ziren, erakunde autonomikoei funtzioak lehiatuz. Jakina, orain alde politiko oso bat kontra du, eta barrutik ere erdi blokeatuta dago.
|
|
|
Lehen aipatu dudan 2001eko inkestak adierazten zuenez, kirola egitearen arrazoiak hauek ziren: % 42,5ek fisikoki ongi egotea zuen helburu,% 15ari erlaxatzeko balio zion,% 14k denbora pasarako
|
zerabilen
,% 13k lagunekin egoteagatik, eta %3, 9k soilik, lehia. Duela gutxi Amsterdam-en mundu mailako kongresua egin da," Guztiontzako Kirola eta Eliteko Kirola:
|
|
|
33 Idatz & Mintz aldizkarian erreseina labur bat eskaini genion bere aldian (Idatz & Mintz, 21, 46). eta egitura aldetik soiltasunez eihoa izan arren, asko estimatu genuen, irakurri genuenean, idazlearen estilo fresko eta aurreritzi gabea. Hiztunen usutik hurreko hizkera
|
zerabilen
, ia kazetari baten taiukoa. Gure literatura kritika ahulak jaramon handirik egin ez badio ere, aitortu behar dugu, autore honen estiloak zer ikasi handia eskaintzen diela euskal literaturgileei ere.
|
|
|
Bitzuk 1986an argitaratu ziren Ika Ibaizabal argitaletxearen eskutik. Bizkai euskaran idatzirik atera ziren, baina ziurtasun neurri batez esan daiteke lehenengo bertsioa idazleak ohi
|
zerabilen
" euskara osotu" horretan egin zuela lehenengo. Erregegaia eta eskekoa ipuinaren eredu horretako bertsio bat bada idazlearen etxeko artxiboan.34
|
|
|
Azken aldietan ere, LibNeg saio bildumaren ondoren ere idatzi zituen gogoeta eta gramatika ohar laburrak. Lan sakabanatu honen adigarritzat, bat dut gogoan berariaz, Deia egunkarian (III) argitaratu zuena, zeinetan maiz ohi
|
zerabilen
gaiaz gogoeta ziharduen: " No polucionemos el euskara".
|
|
|
Hala, aspirazioa indarrean bazegoen oraindino Ifarraldean, grafiari eutsi behar zitzaion. Hitz hasieran edo bokal artean, gaur ohi den baino ugariago
|
zerabilen
. Kontsonante aspiratuak ere zainduko ditu, gerokoetan ez bada ere, Kurl obran behintzat.
|
|
|
Bere logelako moketan etzanda, esku bata telefonoan eta besteaz ilea kiribiltzen zebilela, sartzen ziren eguzki izpiei begietan jo zezaten uzten zien. Gaueko euri jasaren ostean, eguzkiak urtaro horretan erakuts dezakeen indar guztia
|
zerabilen
, eta ez zen makala, kanpoan benetan giro gozoa zegoen eta. Baina Ainhizek ezin jakin zezakeen ezer gaueko euriaz; bai, ostera, eguneko eguraldi zoragarri horrezaz.
|
|
|
Are okerragoa arlo batean: Hiribarrenek bere lanean
|
zerabilen
forma poetikoak kutsu literario (egi) a ezartzen zion testuari. Dudarik gabe Iztuetaren prosa egokiagoa zen historia generoko lan baterako, ezen ez Hiribarrenen idazki errimatua.
|
|
2004
|
|
|
Ama Lur-ek euskal ekoizpenaren oinarriak ezarri zituen. Gainera, hizkuntza zinematografiko bitxia
|
zerabilen
, bertsolarien artean oinarritutakoa. 70eko hamarkada militantzia politikoaren hamarkada izan zen; horrela azaldu digu Carlos Roldanek:
|
|
|
Mikel Zaratek idatzietan bildu zuen orduko sasoiko munduaren ikuspegia, eta idaztean bere kautan
|
zerabilen
asmoa, ezinbestez, denboraren iragazkiak eskaintzen dizkigun argi iluntasunetatik dakusagu. Argimutil moduan hortxe dugu Luis Haranburu Altuna editoreari hil aurretxoan Mikelek esan ziona, eta hark hilondoko poesia liburu bateko hitzaurrean bildu zuena:
|
|
|
Tutera aipatu digu Iraolak, eta Tuterako Argia ikastola
|
zerabilen
gogoan Paulo Iztuetak ezarpen ekintzaz zera idatzi zuenean. Halabehar hutsa ote?
|
|
|
Izar guzti haien argi izpien ondoan, eguzkia ere itzal zitekeen. Aulkiari erantsirik gorputza dantzan
|
zerabilen
Martinek. Basoaren dardara hotzak odola berotzen zion.
|
|
|
Toke elegantea ematen zion, gauza handietan pentsatzen ari zela zirudielako. Kaminotik pasatzen zen jendea begira geratzen zitzaion, ezin asmatuta zer ote
|
zerabilen
buruan Manterola jaunak. Izan ere, horrela deitzen zioten herrian, Manterola jauna:
|
|
|
Beste biek ez: mando nekatua uhaletatik zeraman lodikoteak altzairuzko buru babesa
|
zerabilen
, begi estuetaraino sartuta. Harekin hizketan zihoan flakostak, berriz, izkinetan korapiloak eginda zituen musuzapi zuri batez estaltzen zuen kaskasoila.
|
|
|
Ez zen harritzekoa: gorbata bat
|
zerabilen
gerrikoaren ordez. Bigarrena, berriz, Wolfgang Pauli, tente ezin mantenduta zegoen.
|
|
|
Eta pentsatu zuen ez zitzaiola gustatu ogitartekoa eman eta gabon esaterakoan gau hartan Karmelek erakutsi zion aurpegia, haren begirada iheskorra eta haren azken musuaren automatismoa. Haginak garbitu ondoren lababoaren gaineko edalontzian eskuila uzteko
|
zerabilen
automatismo bera ikusi zuen Felixek bere emazteak emandako azken musu hartan. Gau osoan zehar lan egitera joan aurretik emandako musu hartan ez zuen Felixek, nolabait esateko, musurik sentitu.
|
|
|
Ondoren, agur esan genion elkarri. Baina, agur egin bezain laster, azken bolada hartan buruan
|
zerabilen
beste zerbait esan nahi zidan:
|
|
|
Elizak eta botereak —ez al zen dena bat? — jarrera oldarkorra erakutsi zuen orduan izioketan zebiltzan aurkikuntza berrien aurrean, etorritako eta bazetozen eraberritzeen aurrean. Horretarako biblia eta garai bateko filosofoen (Aristoteles eta Tomas Akinokoa bereziki) irakurketa dogmatikoa aginte huts modura
|
zerabilen
, berarentzat komenigarria zen egia zalantzaezina bailitzan defendatuz.
|
|
|
" Bizitzaren misterioaz, bada, hitz egin behar da, jakina. Baina ez zientziaren hizkuntza soilaz baliatuz, ezta ere metafisika zaharrak
|
zerabilen
zentzugabeko aparatu deskribatzailea erabiliz. Erotasunaren hizkuntzaz behar dugu baliatu, geu ere noizbait kutsatzeko arriskuaz beldurtu gabe; poeten hizkuntzaz behar dugu jabetu, geu ere poesiaren sareetan murgilduz; mistikoen isiltasunezko hizkuntza orobat ikasi behar dugu bizitzaren zentzuaren orroak aditu eta endelegatu nahi baditugu, geuk ere mistikaren iturritik edanez.
|
|
|
Izanez ere, eta neguko arratsalde hartan erdi ateratako eguzki zurbilari esker, hortzaundien katalexuko kristala ikusten nuen; katalexuaren kristalak noizbehinka egiten zuen keinua, zehatzago esateko. Hortzaundietako batek batera eta bestera
|
zerabilen
tresna eguzkiari buruz jartzen zenean, txinparta moduko zerbait sortzen zen errotaren teilatuan.
|
|
|
Jakin zuela Fermin Londresen izan zela, bazekiela, damu zela... Harakinek azken bi urte eta erdian
|
zerabilen
bizimoduak, han eta hemen mila saltsatan sarturik, bestela erakuts bazezakeen ere, besterik buruan, berehala ulertu zuen zertaz ari zitzaion: Manexez, alegia," Gure semeaz, poza beharrean atsekabea ekarri zien seme hartaz" esanen zion Bazterri.
|
|
|
Aulkiko gizonari eta zeraman maletari begiratu zion, polizia ote zen igarri nahian. Esti berehala ohartu zen zer
|
zerabilen
buruan. Laztan egin zion berriz.
|
|
|
Zibila patrolera zihoala, Dimas dardarka, haren ondoan Aldaik pentsamentu beltzen bat
|
zerabilen
. Zibilak patroletik:
|
|
|
" Ez dakit zein arbola den... Galdetu egingo diet." Leihoa ireki zuen; horma zabala zen eta, leiho barrenean gorputza luzatuz, orain bere bistapean ageri zen, ezpainetan zigarro okertua
|
zerabilen
Gastoni: " Aizu!
|
|
|
Barrura begiratu zuten. Pieza erraldoi bat
|
zerabilen
hortik hara gruak.
|
|
|
Orain non diren jakin behar diagu! Deitu berriz ere!" Gruak
|
zerabilen
pieza ebitatzearren burua makurtuz, bulgariarrekin elkartu zen. " Aquí va el motor, azaldu zien, planoa erakutsiz; Manu!
|
|
2005
|
|
|
Bizikletaren erabileraz ari garela, Donostian baliatzen da gehien: behaketa egin zen unean, pertsonen %9k
|
zerabilen
garraiobide hori hiriko toki batetik bestera joateko; egoera horrekin kontrastatzen dute Madril, A Coruña eta Alacanteko behatokietan ikusitakoek, bertan ziklisten portzentajea ez baitzen %1 ere.
|
|
|
Galdera haiek alabaren ezpainetatik entzun baino lehentxeago, bere senar ohi Tomas
|
zerabilen
buruan Teresak, eta Tomasengana itzuli zen geroxeago ere, bere erantzun labur bezain eraginkorrekin Ines isilarazitakoan.
|
|
|
Euskararen adierazkortasun eta libertateaz jabetuta, euskal esamolde jator eta bereziei gogoa emanik, joskura berriak nola sor, pikoak ontsa nola atzeman
|
zerabilen
gogoa, idazte lanean gozatuz eta oroz batean bere hatsa ahi tuz. Egungo euskal kazetari nola idazleek, euskara berez bere jar dadin edo gaztelania frantsesetarik bereizi nahi luketenek, balukete haren hiztegi jori eta bizi, joskera zalu, figura, hots eta erritmoaren senaz den bezainbatean zer ikas.
|
|
|
Nola emango zion, ordea, berria frantsesez? Horixe buruan
|
zerabilen
galdera. Bazekien norbere ama hiz kuntzan esaten eta entzuten ez diren albisteak ñabardura ezberdinez janzten direla; handiagoak diruditela, eta, normalean, egiatan diren baino larriagoak.
|
|
|
Mateo orduantxe esnatu zen, Tomasen ama heldu zenean. Poltsa bat
|
zerabilen
eskuan Tomasen amak, plastikozkoa.
|
|
|
Kixmi ez zen sentimenduak erraz kanporatzekoa; alderantziz, ez zeukala sentimendurik ematen zuen, ez pertsona gaiztoa zelako, beharbada berarentzat gorde nahi zituelako. Gure aitona amonak bezain egurrezkoa ematen zuen askotan, une haietan ezin nuen asmatu zer
|
zerabilen
kaskoan edo bihotzean, eta urduri jartzen nintzen. Hortaz, halako berbak kanporatzea, zerbait benetan latzaren seinale zen.
|
|
|
Rosas gure institutuko bedela zen, tipo kutretzat genuen, eta, hala ere, gaupasa askotan itsasten zitzaigun. Antzinako itxura heavya
|
zerabilen
: ile koipetsu luzea, larruzko txupa beltza, gerriko pintxoduna eta galtzak zangoei itsatsita, odolki baten gisa, amaieran bota militarretan sartuak.
|
|
|
Hiruzpalau hamarkada Paris aldeko lizeo pribatuetan irakasle higatu arren, etxeko hitza piztia kontrolagaitzaren pare eskapatzen zitzaion, eta bere elasturiaz damutzen zen, zikinkeria, bekatua, medikuntzak berak senda ez zezakeen gaixotasun fisiologikoa bailitzan. Bat batean
|
zerabilen
adiztegiaz ohartu eta publikoa lekukotzat hartuz, erdarara pasatzen zen, euskaraz erranak sakonki itzuliz. Agatak herrikoa baliatzen zuenean, Louise asaldatzen zitzaion:
|
|
|
Biloak pixka bat nahas zeuzkan eta gerriko zinta laxo. Theok paltoa estekatu zuen, papoan dilindan
|
zerabilen
LAPDko sherif plaka, oihal zuri zatiaz kukutzen entseatu zela. Marisantz auzo lehenak bikotearen irudia ozkan jarri zuen:
|
|
|
Haatik, aterpe apal eta beltz bateko ezkaratzeko izkina batean, soldaduek ahantzia edo abandonatua zitekeen mutiko ahul bat gatibatu zuten: ez zen ibiltzen, jarririk zegoenean gorputza balantzaka
|
zerabilen
, soako herabetia zeukan eta munduaz haratago zegoela zirudien. Kapitainak bortizki galdezkatu zuen:
|
|
|
Mundu mapari biraka eragin eta eskopetaren puntaz esfera biragarria geratzea gustatzen zitzaion, munduko puntu bat zoriaren arabera aukeratuz, ez zegoen garbi zein helbururekin. Zaila zen jakiten zer
|
zerabilen
Pablok buruan: irribarre amultsua soinean zuen beti, baina hitz erdi bat bera ere ez zuen sekula esaten.
|
|
|
Orduan bereizi nuen jende artean kukuturik zapata zuridun morroia. Gogoa lauso, nire pentsamendu bertsua
|
zerabilen
hark ere buruan: Dylanekin joan zen neska estrabikoa.
|
|
|
Baina bazen astebete tantarik gabe, lurra gogortua zegoen, gobernadoreak ez zuen egunik onena aukeratu lanerako. Oiartzuar guztiek zekiten begi txatxu hark jakin behar zuela zehazki hilobia non zegoen, hiriburukoen aitzineko zurikeria baino ez
|
zerabilen
, zazpigarren huts egitea zuten. kapitainak apezarekin egin zuen hitz. Furgoneta bat heldu zen udalak igorritako apairuarekin, eta aitzurkariek izeien gerizpera hartu zuten, kapitainak A. idazlea eta Arruti medikua ere biltzen zituen bitartean.
|
|
|
Ez zuen zurrutik egiten, eta moila gainean konpontzeko egoten ziren sareen artean moldatu behar izan zuen ohatzea. Mundua ezagutu nahi omen zuen zamako batean ontziratuta, halako asmoa
|
zerabilen
berarekin hitz egin nuen azken aldian. Zoritxarrez, izurdeak hiltzeko arpoia beste armarik ezagutzen ez genuenon artean laster agertu ziren pistolak eta fusilak Gorriarandik heldutako samalda baten eskuetan, kapitain jauna, grebara behartzen gintuztenean bezala etorriak, Beorlegi koronelaren tropei aurre egiteko nahikoa adorerik ez eta atzeguardako jende beharginari erasotzen.
|
|
|
Benetako zinemagile batek, apeza izanagatik, gorpua berriro estalarazi eta deus ez ukitzeko aginduko zukeen, kameraren bila alde eginda. Zalantza horixe
|
zerabilen
gogoan don Serapiok, horrek eragotzi zion marinel gatzatua bedeinkatzea, eta ez harekiko begiramenak. Baina ez zuen kemenik ukan aktoreei errepikarazteko, gain hartu zion ikusiak.
|
|
|
Ez zuen Rosamari ondoko egunetan ikusi, ez zuten ikusi, batailoi osoaren andregai ofiziala zen," Hartuko nitizkek bota berri batzuk!". Bereak musteko nolako ibilaldia proposatuko zion
|
zerabilen
buruan Bittorrek, mendira eramanen zuen, Landarbasoko leizeak ikustera. Eta Bittorrek botak janztea, nola ez, zeremonia garrantzitsua izan zen igande goizean, Rosamari biluzik lurrean etzanda baleukate bezain miretsiak langile penatu haiek denak, begiak zabal oinak lona gozo hartan sartzen ikusten.
|
|
|
Garbitzekoa El Pensamiento Navarro ko orri zatiak ziren kako batean. Hiru aldiz hasi behar izan zuen irakurketa, murgilean arakatu ohi zituen kostapeko arrokak bezain lauso hartzen zituen hitzak, ezin zuen kontzentratu, balientea Losada zelakoa
|
zerabilen
buruan eta gaitz egiten zitzaion onartzea. Paper guztia erabili behar izan zuen, kapilauaren akorduak bihurritu egin zizkion hesteak.
|
|
2006
|
|
|
Burdinolakoek egindako hiztegi batean (Arbide et al, 1980: 249) esaten da maisukaria edo mazuquero zela, urak
|
zerabilen
ardatzari lotutako gurpilak zeukan hortzetako bakoitza, mailua edo auspoa mugitzen zuena; masuquero eta mazuquero artean lotura fonetiko hurbila egoteak pentsarazten digu ferrería masuquera haiek ur indarrez zebiltzan burdinolak edo ibarrolak zirela (Azpiazu eta Urteagak diotenez); eta, hasierako urteetan agorrolekin batera zirela martxan, beharbada 1335eko testuan zeuden besteek adierazten dute... 56).
|
|
|
Mihigaiztoek diotenez –beti izaten dira mihigaiztoak bizitza eredugarriak dituztenen inguruan, eta are gehiago pertsona harroputz eta zipotzak badira–, Listonek zirujau lanetan
|
zerabilen
azkartasunak inguruan sortutako kalteak okerragoak ziren zaurituak harrapatutako gangrena bera baino. Hori gehiegikeria bat izan daiteke...
|
|
|
Migelek, armak Oibarko ilunpean galduak baitzituen, haga bat labanaz zorroztua hartu eta oldartu zitzaion zaurituari. Etsaiak ezpata zuen, baina indarrik gabe
|
zerabilen
. Ez zen neke izan hari itzurtzea.
|
|
|
Nire aldera behatu gabe mintzatzen hasi zitzaidan, eskuak bular hantuen eta tripa puztuaren artean ezarrita. Lehen gauean Mañot etxe mutilarekin ari zelarik aditu nion doinu erretxin bera
|
zerabilen
:
|
|
|
Bi emaztekiek guztien berri eman nahi zidaten, Garrüzeko gazteluko ateak niretako azken aldiz ireki zirenetik. Bizkitartean, burua dantzaka
|
zerabilen
Domingok.
|
|
|
Isilik geratu ginen. Carvallok egur zatia esku artean biraka
|
zerabilen
.
|
|
|
Bi oinen gainean jarri eta itzelezko orroak botatzeko abilezia zuen, baita upel txiki baten gainean oreka mantentzekoa ere. Nekatuta zirudien, baina jabeak akuilu ezten zorrotza
|
zerabilen
lanean jarrai zezan. Lepo ertzean haragi bizitan ikusi nion ebakia.
|
|
|
Che Gevararen kamiseta
|
zerabilen
mutila konputerraren aurrera makurtu zen aulki birakarian. Areto handi zabal baten erdian zegoen Renoko Unibertsitateko liburutegian.
|
|
|
Aurrez aurre zeukan emakume ilegorria. Gau jantzi beltz bat
|
zerabilen
, apain apaina. Aise gailentzen zitzaien bibliotekako jendearen praka labur eta beisbol kapelei.
|
|
|
Denda osoa, goi eta behe, liburuz gainezka zegoen, liburu metak bazter guztietan: apaletan, lurrean, leihoetako kofaduretan (kanpoko argia sartzea galarazteraino), goiko pisura zeramaten eskailera mailetan, Umbertok kontuak egiteko
|
zerabilen
idazmahaian eta ia ikusi ere egiten ez zen idazmakina handi baten inguruetan eta gainean. Ibiltzeko ere, lanak:
|
|
|
brastakoan, zakur batek ipurdian horz  ka egin izan balio baino biziago zutitu zen gizona eta kaiolatutako abere amorratu baten moduan hasi zen, aurrera eta atzera, ipurdia non zuen ere ez zekiela. Marmar hiratua
|
zerabilen
hortz artean, Erika edo erantzukizuna bezalako hitz ulergarri batzuen eta ulertzen ez nizkion hitz askoren arteko kalamatika bat osatuz.
|
|
|
Hortik abiaturik, Triestera iritsi nintzenetik inoiz edo behin sumatua nuen gai polemikoenari oratu zion etxekoandreak, Trieste inguruko lurraldeen italiartasunari buruz aritu baitzitzaidan luzaz eta kartsu. Nik orduan ez nituen usaindu ere egiten emakumea esaten ari zitzaizkidan kontuen atzeko nondik norakoak, baina
|
zerabilen
italierak atzerritar batena ematen zuen; niri, behintzat, arrotza egiten zitzaidan doinua, eta tartekatzen zuen hainbat hitz eta espresioren esanahia, aldiz, ulergaitza. Egingo nuke, oker handirik esateko beldurrik gabe egin ere, destaina ziola ez Italiari bakarrik, baita italierari ere.
|
|
|
Hartan, ahapeka
|
zerabilen
txalamatikari utzi gabe, begiratu egin zidan. Bekainak jasotzeko moduagatik, ematen zuen ez ninduela ordu arte ikusi.
|
|
|
Horixe ikusi zuen Orixek berak, seguruenik gehiegizko laudorioa eginez Arantzazuri. Aldizkariaren lehen zenbakiarekin batera, gutuna bidali zioten nonbait Orixeri, hainbat galdera ipiniz, seguruenik aldizkariak berak
|
zerabilen
euskarari buruz. Berehalakoan erantzuterik ez nonbait, eta handik urtebetera erantzun zien gutun luze batez; honela zioen, hasteko:
|
|
|
Ez dakigu zein ziren unean uneko Kojeveren beharrak, zein joko
|
zerabilen
Frantziako eta Europako Administrazioekin eta KGBrekin, zer sinetsarazi behar zien orain lagunei gero etsaiei, zein zituen egiatan lagun edo etsai.
|
|
2007
|
|
|
Behatoki ekonomikoak azpimarratzen du zerbitzu sektoreak nekazaritza eta industriaren aldean izan duen gorakada geldiezina azken 25 urteotan. 1975ean, euskal langileen %38, 5 baino ez zen ari lanean sektore honetan eta industrian aldiz, %53, 2 1991n, zerbitzu sektoreak askogatik gainditu zuen industria sektorea eta langileen %53, 1
|
zerabilen
. Datuok 90eko hamarkadan igotzen jarraitu zuten eta 2001ean sektore honek Euskal Herriko langileen %61, 1 zerabilen.
|
|
|
1975ean, euskal langileen %38, 5 baino ez zen ari lanean sektore honetan eta industrian aldiz, %53, 2 1991n, zerbitzu sektoreak askogatik gainditu zuen industria sektorea eta langileen %53, 1 zerabilen. Datuok 90eko hamarkadan igotzen jarraitu zuten eta 2001ean sektore honek Euskal Herriko langileen %61, 1
|
zerabilen
.
|
|
|
Baina etsipenak harrapatua zen; beharbada umetokiko minbiziak sorkurazko bere tristurari (galegoz Rosalíak, tristura? hitza
|
zerabilen
, guk euskaraz bezalaxe) oinaze hazkorrak erantsi zizkionean:
|
|
|
Honakoan, adibide konkretu bat oinarri, oso barruan
|
zerabilen
ideia bat azaltzeko aukera izan zuen. Alegia, funtsean zetzan kontraesana argitzeko.
|
|
|
Kandida etorrita, ordea. Gure alabatxoa eskuetan zuen, eta gora eta behera
|
zerabilen
, baloia balitz bezala. Tarteka, musuak ematen zizkion auskalo zer edana zuten ezpain haiekin.
|
|
|
Esan beharra dago, hala ere, Jean Ybarnégaray, nazionalismo frantziarraren ordezkaria izanda, euskal abertzaletasun moduko bat sustatzen saiatu zela: euskara bikaina
|
zerabilen
Ybarnégaray politikoa antzinako euskal ezaugarriak babestearen alde agertu zen, Elizarekiko harremanak ere zainduz. Horrela, 1914 eta 1939 urteen artean buruturiko hauteskundeetan gehiengoa lortu zuen Ybarnégarayk, garaiko Iparraldeko biztanleen pentsamolde kontserbadorea baitzetorren Ybarnégarayren egitarau politiko horrekin.
|
|
|
Hurrena bere ondoan eseri zen, komuneko lurrean. Garagardo bat atzamarretan jostagarri
|
zerabilen
. Ez zen edaten ari.
|
|
|
Paisaiak arreta eskatzen zion, txopera aldeko muinoa deika ari zitzaion, xut, galsoro moztuaren zedarri?, baina lurrera begira begira pauso txikitan egin zuen pista bazterreraino, ezer zapalduko ote zuen beldurrez. Agureak gutunean jarritakoa gogoan
|
zerabilen
: " Justino alkatea eta Paula maistraren gorpu hondarrak dira horiek".
|
|
|
Gigik atzamarrak ile kizkurretan katramilatu zituen. Zerbait
|
zerabilen
buruan. Betaurrekoak zuzen jarri eta gero, eskutitzaren bukaera ozenki irakurri zuen berriro:
|
|
|
Malkarrak estropezuak eragiten zizkion, ordea, lo falta eta edan kargagatik. Internazionala ezpainetan
|
zerabilen
, zigarroa askatu gabe. Halako batean, irrits egin eta zilipurdika joan zen sasi batzuetaraino lehenengo, eta handik galsoro altuetaraino.
|
|
|
Eskuetan
|
zerabilen
liburua agureak. Zabaldu egin zuen.
|
|
|
Haizeak uzkailiak zituen hiru aluminiozko huts belarrean botaiak. Ja dorrearen azpira helduz, gainean argia itzulika eta itzulika
|
zerabilen
. Batzuetan, erlaino esnetsu mugikorrek argia hitsarazten zuten.
|
|
|
49 Kultura eskolatuaz ari naiz, ez Elizak bere ohizko zereginetan
|
zerabilen
euskarari buruz (liturgia, predikua, dotrina, etab.).
|
|
|
Aitortu behar dut ikusi ez ikusi batean egin zuela olioarekin nire potreta, Matisseren tankeran. Esan ere egin zidan Matisseren gustuko buru orekatua neukala nik, eder ederra, baina nire ustez, beste ehiza klase bat
|
zerabilen
hark nirekin eta, jakina, bidea itxi nion berehala:
|
|
|
Eta Haizeminek Fitipaldi bailitzan
|
zerabilen
autoa. Burutazioak abiaduraren kezkatik aldentzen saiatu nintzen.
|
|
|
Ile kizkur beltza, bizpahiru eguneko bizarra, gaua hutsean emana zuela irudi zuen, soinean elastiko zuri garbia zeraman arren. Ezkerreko besoa leihatilaren ertzean, esku bakarra
|
zerabilen
gidatzeko eta, noizean behin disimuluz begiratzen baitzion bezeroari, bere berri jakin nahi zuela igarri zion Migelek. Ez zuen muturik luzaro iraun.
|
|
|
Oin bi ikusi zituen mekanikariak motorraren aitzinean eta, adiskidea ezagutu zuelarik, kanpora jalgi zen fite. Aurpegia koipez zikin, trapu zahar bat
|
zerabilen
eskuetan, eta esperantza gabeko keinua atera zitzaion. Migelek errelojuari erreparatu zion; baita Newtonek ere, baina ez zeraman eskumuturrean, eta ez zuen zer ordutan bizi zen jakiterik izan.
|
|
|
Arretaz behatu zion Aleidak, baina ez zuen konprenitzen zer
|
zerabilen
Migelek buruan. Horrela, bada, jolasa urrunago eraman gabe, gibelera egin zuen; jaiki egin zen eta, apal gainean miatu ondoren, liburu bat ekarri zuen eskuetan.
|
|
|
Ez zekien non sartu, eta San Fermini bestetan janzten dioten lepokoa baino areago gorritu zitzaizkion musuak. Eguraldiak ez zuen katarrorik harrapatzeko baimenik ematen, baina nabarmen ez geratzeko bizpahiru aldiz egin zuen zintz, bertze aldera beha, esku artean
|
zerabilen
zapiaz. Itzuli zelarik, baso bete toronha eskaini zion Aleidak berriz ere eta, edan bitartean, konpromisorik gabeko proposamena egiten hasi zitzaion poliki, zeren...
|
|
|
eta berak ez
|
zerabilen
besterik akorduan:
|
|
2008
|
|
|
Nire ikasleen artean ikusi dudan hizlaririk onena 22 urteko mutil bat izan da, ia analfabetoa; hiztegi mugatua
|
zerabilen
eta sintaxia zer den ez zekien, baina komunikatu... nola, gainera!
|
|
|
Nazario Orbek, bankuan eserita jarraitzen zuenak, ahoan
|
zerabilen
lastoa airera jaurti, eta, hiruzpalau segundoren buruan, burua atzeratu eta eskuak luzatu zituen, gora eta gora, nagiak ateratzen ari zeneko keinu nahastezinean, aharrausi eta hasperen. Jarraian, baina, besoak jaitsi ahala goratu zituen berriro, begiak zeruan josi eta bisaian irri ezin zabalago bat marrazten zuen bitartean:
|
|
|
–Miriam ez dago gure artean, zoritxarrez, eta ezin dugu jakin zer joko
|
zerabilen
gizon horrekin; ezkutuko maitalea zuen, agian?
|