|
2000
|
|
|
Iaz guztiz multimedia nintzen:
|
neuzkan
irratia, telebista eta egunkariak. Aurten telebistarik ez, baina besteak dauzkat, eta bai, ideiak eduki behar dituzu, eta batzutan ere datak agintzen badizu, pasa dezakezu aste osoa gai hau... ez, beste hau... baina gero entregatu egin behar duzu, eta dagoena esan.
|
|
|
Ez nuen intentzioz egiten, nik neuk
|
neuzkan
baliabideak. Konturatzen nintzen nire bertsokera ezberdina zela baina ez nuen egin tradizioa puskatzeagatik, bertsotan egin nuen nekien moduan eta beste moldea ere gustatzen zitzaidan.
|
|
|
atorrak, galtzerdiak eta galtzoinak, oinetakoak eta bertzelako beztimendak... Eta hantxe
|
neuzkan
, halaber, zilizioak eta lizifrina, zeren eta haiek ere guztiz beharrezkotzat jotzen bainituen, nahiz eta ezin ahantzi nuen, bertzalde, aita Tomméren esortazionea, haien neurriz erabiltzerat eraman ninduena.
|
|
|
Borzgarrenean etsi nuen sekula ez niola horrelakorik erranen. Metafora ferrobiarioak atzendu eta hitz lauz erranda, bi gauza baizik ez
|
neuzkan
garbi:
|
|
|
Niretako ez zen hutsa, baina ez nuen erran. Kontu gehiago
|
neuzkan
, burua higarazi beharrean, inork baieztatu edo argitu zain. Ate ondoan traban baikeunden igerilekura sartzeko asmoz heldu zirenendako, emakumeari besotik heldu eta sarreratik urrundu nuen.
|
|
|
Ordu horretan harekin behar nuen. Aita gisa
|
neuzkan
erru sentimendu guztiak madarikatu nituen neure baitan.
|
|
|
Errai guztiak azpikoz goiti ezarriak
|
neuzkan
, ingeniari pitzatu batek diseinaturiko atrakzio deabruzkoak irauliak. Premiatuta, gelditzeko eskatu nion keinuka.
|
|
|
Eta, egiaz, hain harri eta zur gelditu ziren horrenbeste errai eta horrenbeste odol ikusirik, non hilarenganako oinazezko edo elkartasunezko edota maitasunezko keinurik egiteko kemenik gabe gelditu baitziren, edo nireganako gorrotozkorik nahiz gaitzespenekorik gabe. Menderatuta
|
neuzkan
; ez zitzaidan, ordea, oraindik garaipenik ospatzea komeni. Banekien lan luze nekosoa nuela aurretik.
|
|
|
Parque Central Simon Bolivarren kontratua zeukan kroaziarrak, eta subkontratista moduan hasi nintzen pisuak papereztatzen. Subkontrata horretan 45 pisuko 8 eraikuntza
|
neuzkan
, eta pisu bakoitzak 15 apartamentu bikoitz zituen. Sei urte iraun zuen nire lanak.
|
|
|
Lehertuta nengoen, egarriak ito beharrean. Galtza motzetan nindoanez, eguzkiaz erreta
|
neuzkan
izterrak. Bizkarreko motxilatik zintzilik zahatoa eta zartagina.
|
|
|
Egunean hiru lau aldiz joko genuen atea, eta joaldi bakoitzean bost minutu edo izango ziren. Tartetxo horietan soilik kolpa nezakeen atea, joaldi horiek bakarrik
|
neuzkan
nire marrazkia lantzeko. Emakume baten aurpegia marrazten hasi nintzen kolpez kolpe, aldirik aldi.
|
|
|
Aurrerantzean ere, libre
|
neuzkan
larunbat gehienetan ibiltzen nintzen Parisen batera eta bestera. Lanean gurekin jarduten zuen madrildar batek esan ohi zuen, Madril ederragoa zela Paris baino.
|
|
|
Sagarra ez bazen gerezia, okarana edo pikua, inguruetan beti zerbait. Ordizia inguruko kontrolatuta
|
neuzkan
; ondo aski jakin ohi nuen zein baserritako sagarrak edo udareak zeuden heltzeko puntuan, nongo gaztainadiak zeuden biltzeko moduan. Perretxiko eta onddotan ere askotan ibiltzen nintzen, eta etxera eraman ere bai mordoska ederra.
|
|
2001
|
|
|
Teilatuaren ertz bateangelditu ziren, suge irudiko harrizko utegi baten gainean doi. Aurrez aurre
|
neuzkan
, nik zer egingo».
|
|
|
Nahi nuen ihes egin, baina ezin nintzen higitu: zangoak lurrari itsatsiak
|
neuzkan
.
|
|
|
Zorabioa, dena den, berehala igaro da eta ingurura begirada azkar bat boteaz presaka alde egin dut handik. Aldamenean, izan ere, harritu aurpegiko bi andre
|
neuzkan
, disimulurik gabe nire ondoeza aztertuz. Hildakoaren senitartekoa nintzen ala haurdun nengoen erabaki nahian seguruena.
|
|
|
Hona tokialdatzen ditut, direnak diren, Eduardo Txillidaren omenez beste aldi baterako prest
|
neuzkan
lerro batzuk1 Ongi dakit ez naizela honelako egokiera batez baliatzeko jaioa. Barkakizun izan bekit, halaz guztiz, hemen aski destenorez plazaratzea.
|
|
|
Mentalki are urrunago naski: alabaina, Lukatxukai ikur, behialako mundu menperatu, kutsatu, gosaiotu eta baztertua irudikatzen nuen, oihar
|
neuzkan
marraka xumeetan berme. Gau hartan, gaztiguaren zein ahanzturaren usaina zukeen guhauren Lurraldetasun kontzeptua birindika aurtiki nuen:
|
|
|
Urrina barreiatu nuen zartaginean, baratxuriak bipildu eta arraposki moztu. Egunkari hostoz estali kozina mahaira Ezpeletako piper gorri errautsa eta zoko batean
|
neuzkan
Ventoux maldako gozagarriak atera nituen. Olioa eztiki burbuilaka ari zen eta atorra arrabiraturik, Herri Urratsen erosi taulierraitzinekoa soinean, suaren parean plantatu nintzen, deblauki, deliberatuki eta kuraiez beterik, goizaren erdia Maiteren sukalde arauen liburuaren bila debalde higatu nuela ahanzten saiatuz.
|
|
|
Aste bakarrean lau bilkura izan nituen. Ingurukoek lanean, gohain
|
neuzkan
metodologia eraginkorren finkatzeko hitzorduetan, erosketetan, denetan, hits eta hets harrapatu ninduten. Alta, ilunpeak mundua troxatzean, iratzarriaren pindarra nigan sustatzen nabaritzen nuen aldiro.
|
|
|
Ene nazioarteko Visa txartela erabil zezakeen, lagun ohiak izuaraz eta kide
|
neuzkan
mutilak harro zitzakeen, sarean ibil zitekeen nahi adina, paso, paso eta paso. Espreski zainen jabaltzeko hartzen nuen gasna hark osorik klikatzea ez nuen onartzen ahal.
|
|
|
Hemen trabatu nintzen; izan ere, hauek ziren pentsatuta
|
neuzkan
hitzak: " Begira ezazu Bitoriano Gandiagarena izan zen estola hau; ikus ezazu Aita Villasantek bere eskuaz ukitu zuen Hamabi Apostoluen postala; uki ezazu aita Kandido Zubizarretak oparian eman zidan salakota; hauek ikusirik ez duzu zalantzarik ñimiñoenik ere izango zuregana bidali nautenen nortasunaz denaz bezainbatean; eta zuk zeuk baiezta dezakezunez beste inork baino hobeki, nire amuleto hauek egiazkoak dira, hots, autentikoak, benetakoak.
|
|
|
Gure harridurarako –harridura erlatiboa; besteak bai, harrituta zeuden, baina nik nire dudak
|
neuzkan
aldez aurretik–, B hasperen egin eta makila alde batera bota zuen, kasik begiratu ere egin gabe.
|
|
|
Nik ezin nuen gehiago, jo eta lehertu behar nuen bertan. Hamaika begi eta aho bilduta
|
neuzkan
garondoan. Une hartan, lurra erdibitu eta bertan irenstea desio nuen.
|
|
|
Ziur asko, haiei begira pasako zituen orduak eta orduak arratsaldero lanera sartu aurretik. Neuk, ordea, oraindik orbanak
|
neuzkan
gorputzean eta, batez ere, bihotzean.
|
|
2002
|
|
|
Idazlanak egitea beti atsegin izan dut. Behin edo beste irabazita
|
neuzkan
eskolan izaten genituen sari batzuk ere, eta denek animatzen ninduten jarraitzera. Orduan, etxeko giroak eta bereziki aitak pixka bat bultzata, literatur lehiaketa batzuetara aurkeztu nintzen.
|
|
|
Eskerrak mutil azkarra nintzen, bizia, ernea. Irakasleek ezin ninduten mendean hartu, baina gaitasun ikaragarriak
|
neuzkan
marrazketarako, idazteko, musikarako... Ez nintzen gaiztoa, nire enkantuak neuzkan.
|
|
|
Irakasleek ezin ninduten mendean hartu, baina gaitasun ikaragarriak neuzkan marrazketarako, idazteko, musikarako... Ez nintzen gaiztoa, nire enkantuak
|
neuzkan
.
|
|
|
Bi urte
|
neuzkan
gerra etorri zenean. Garai hartan ez zegoen irratirik ere.
|
|
|
Ez diet, orregatik, osoro uko egin nire zabarkeri ta atsedenari. Sare ondoan neutzan; azkona edo aztamakilla ez baiña eztena ta oltxoak
|
neuzkan
arrbidean. Zer edo zer gogoratu ta idazten nun, esku utsik itzultzen banintzan ere, ezkoak beterik ekarrteko.
|
|
|
Aitzitik, nire ileak loditzen hasi ziren, ilesorta bihurtu arte; nire azal mintz leuna gogortzen hasi zen, larru bihurtu arte; nire eskuen muturrean hatzek bereizketa galdu zuten, harik eta oin azkazal bakarra osatu zuten arte; eta nire bizkarrezurraren behealdetik isats luzea ageri zen. Gainera, aurpegia handitu zitzaidan, ahoa luzatu, sudurra zabaldu, eta ezpaina zintzilikatu; belarriak, beren aldetik, neurriz gora haziak
|
neuzkan
, eta ilez estaliak. Eta nire zoritxarreko aldakuntza hartako kontsolamendu bakarra:
|
|
|
Eta nire zoritxarreko aldakuntza hartako kontsolamendu bakarra: Fotide besoartean ezin hartu banuen ere, ederki haziak
|
neuzkan
behintzat neure dohain naturalak.
|
|
|
Gosea eta egarria
|
neuzkan
, eta nekea, eta logalea. Eta orduan kobazulo bat ikusi nuen, erreka baten ondoan.
|
|
2003
|
|
|
Ni, orduan, zaraitzuera hiztegia egiteko asmoz nenbilen, eta, batez ere, zaraitzueraz idatzita dauden testuetan oinarrituta egin behar nuen. Baina noski, hiztunik baldin bazen nik lekukotza bizia jaso nahi nuen, eta jasota
|
neuzkan
hitz haiek guztiak galdetu nahi nizkien", azaldu digu idazleak. Bila ibili ostean, Espartzako Antonia Gartzia zena ezagutu zuen, eta berekin hasi zen lanean.
|
|
|
Bila ibili ostean, Espartzako Antonia Gartzia zena ezagutu zuen, eta berekin hasi zen lanean. " Hiztegia egiteko, idatzita
|
neuzkan
hitz guztiak banan banan galdetu nizkion. Egundoko pazientzia izan zuen, bost mila eta berrehun hitz galdetu bainizkion.
|
|
|
Irakeko gerrak iraun duen guztian Bibliak kontatutako ihesaldiez ahaztu ezinda ibili naiz. Atzenduta
|
neuzkan
Bibliako ihesak, zeruak, desertuak, graziak eta desgraziak. Bakea omen dago Iraken baina gerraoste guztien irakaspena garbia da:
|
|
|
Horrek, nire ustez eta halaxe dela esan didate benetako lagunek, nolabait desorekatu egin zuen nobela hura. Orduan bigarren nobela honetan kanpoan utzi ditut buruan
|
neuzkan
datu eta interpretazio guztiak, eta alde literarioa gehiago jorratu dudalakoan nago.
|
|
|
Eta idatzi zuen paper zuri batean" Lisboan jaio nintzen ni, 1888an". Gero idatzi zuen" 32 urte
|
neuzkan
, beraz, 1920an". Gero idatzi zuen" hain zuzen ere"; baina berehala ezabatu zuen" hain zuzen ere" hori, idatzi nahi zuenaren erritmoa zikintzen ari zelako.
|
|
|
Soneto bati hasiera emateko modu ona zela iruditu zitzaidan. Aukeran
|
neuzkan
errimak landu nituen boz gora, baina ez nuen ezer atseginik aurkitu. Ez nuen, nolanahi ere, nire buruhauste poetikoetan sakontzeko astirik izan:
|
|
|
Goizetan klaseak
|
neuzkan
, Alkizako eskolan. Alkiza non zegoen, ideiarik ez.
|
|
|
Enfin, hemeretzi urte
|
neuzkan
.
|
|
|
Hamalau urte
|
neuzkan
.
|
|
2004
|
|
|
Adinarena kasualitate hutsa da. Concceta Probanzak libreta hori bat oparitu zidan eta libreta hark tira egin zituen nire barruan aspaldi
|
neuzkan
kezkak, iritziak, kritikak eta pentsamenduak. Libreta hori horren magia izan da liburuaren eragilea.
|
|
|
Eskerrak emanez hoteletik irten nuen. Kanpoan Intisar eta Adila izebak
|
neuzkan
itxaroten. Eta abiatu ginen amonaren bila.
|
|
|
Erratu egingo nintzela esan zidan. Onartu nituen hark emandako azalpenak, baina nik neure zalantzak
|
neuzkan
horri buruz. Beraz, ordutik aurrera, ahalik eta gutxien ikustea erabaki nuen.
|
|
|
Ez nion jaramonik egin. Nik neure mesfidantzak
|
neuzkan
. Hortaz, Nathanekiko harremana ez zen bikote batena, ezta lagun onen harremana ere, bi ezagunena baizik.
|
|
|
Guztiz ahaztuta
|
neuzkan
.
|
|
|
Esaterako, nik garbi neukan bertsoak asko gustatzen zitzaizkidala, eta komunikatzeari dagokionez, amarekin egindako ariketak direla-eta irratian lan egiteko grina izan nuen. Orduan
|
neuzkan
ametsak landu ahal izan ditut gerora, zortez.
|
|
|
Orduantxe ohartu nintzen polizia sendo hura miatzen ari zen arropa eta diskoak ez neramatzala maletan Weberrenean sartu nintzenean. Frau Streicherren ostatuko gelan
|
neuzkan
. Nire ostalersak izan behar zuen, beraz, salataria.
|
|
|
Lan handiz zutitu eta kantu liburu zahar bat babesten zuen beirazko erakustoki batean aztertu nuen nire itxura. Aurpegiaren ezker aldean harramazka batzuk
|
neuzkan
. Hatzak ur bedeinkatuan sartu eta masaila garbitu nuen.
|
|
|
–Atzo seguru nengoen burutik jota zeundela –aurpegiratu zion Josebak– Zalantza handiak
|
neuzkan
; zuk ez. Orain ordenagailua lapurtu didate.
|
|
|
Talde ugari zegoen, bakoitza bere egitekoarekin baina gainontzekoenaren berri jakin gabe. Segurtasun sakrosantua zela medio, nik bakarrik
|
neuzkan
txosten guztiak, nik bakarrik neukan koadro osoaren ikuspegi orokorra.
|
|
|
—entzun nuen orduan, eta Antiaju Berderen aho okerra ikusi nuen leihoan. Handik gutxira, eta atzetik joka
|
neuzkan
gazte moxkortuen kolpeekin batera, bigarren zauri bat egin zidan eztenak, oraingoa lepoan.
|
|
|
Arnasa bera ere estutu zitzaidan. Zenbat gauza
|
neuzkan
ikasteko!
|
|
|
Ukuiluaren txoko batean nengoen, geldi geldirik eta gurpilak botatzen zituen lokatz izpiak batzeko ahaleginak egiten. Begiak arrozaren zuritasunean
|
neuzkan
jarriak, ea han zerbait ikusten nuen. Eta bai ikusi ere.
|
|
|
Behi beltzok ukuiluan bilduta geunden berriro, eta, urduriegi pentsua jaten hasteko, aurrean neukan leiho saiateratik begiratzeari ekin nion, eta arreta guztiarekin begiratzeari gainera, handik ikus nezakeen laino basoan ideiaren bat aurkitu nahiz edo. Eta begiak leiho hartan bezala, etxe inguruko hotsetan
|
neuzkan
belarriak: goiko salan ari zen piano diskoa entzuten nuen, teilatutik etxe atarira erortzen zen uraren txirraia entzuten nuen.
|
|
|
ondoan
|
neuzkan
bi emakumeak.
|
|
2005
|
|
|
Hamazazpi urte bete barik
|
neuzkan
eta beste neska batekin etorri nintzen. Hura euskaldunen loba zen, Aulestikoa, Jaio abizena.
|
|
|
Irabaziekin ordaintzea lortuko genuela zioen, hasieran kostako zitzaigula agian, baina bizitza hobea lortzeko txartela erosten ari ginela. Asteak eman genituen zenbakiak egiten, eta batzuetan estutasunekin ibili arren posible zela ikusi genuen; hala ere dudak
|
neuzkan
. Baietz esan nuen azkenik eta nik uste nuen hilero kreditua ordaintzen genuela, baina kontuak aztertzean kreditua ez da inondik ageri.
|
|
|
Eta Espesuraren jaregilearen begirada etsia ere ez. Bai jaregilea, bai Txelu neure kidea, neure ondoan
|
neuzkan
, orroka, itxuraz biak hiltzen ari. Espesura jauna eta biok, uste dut, osorik.
|
|
|
Atea itxi eta armairuko ispiluaren aurrean kokatu nintzen. Sudurra hanpatuta neukan oraindik, eta antiparrak apur bat oker marrazten ziren aurpegi gainean; alkandora eta galtzak odolez eta kamioi koipez zikinduta
|
neuzkan
eta botak lohituta. Hala ere, okerrena begirada zen, otso begirada hura, betaurreko okerren kristalaren atzetik.
|
|
|
Eskuetara etortzen zitzaizkidan poema bakanak buruz ikasteari ekin nion, ero moduan, eskolako liburu apurretan topatzen nituen poematxoetan edo elizan nahiz irratian entzuten nituen kantuetan. Testu haien antzekoak sortzen nituen, mila eratara, eta eskolako koadernoak bertsoz beterik
|
neuzkan
, eta neure logelako gau
|
|
|
Marroren ahotsak sega batek bezala moztu zizkidan zangarrak; aldi berean, ganbaratxora igotzeko xedez oinak bermaturik
|
neuzkan
eskailera maila birrindu egin zuen ahotsik behartu gabe botatako esaldi mingotsaren lurrun herdoiltsuak. Ez zuen izaten eztarria urratu beharrik batere, aski baitzuen mingostasun zakar hura auzo guztiko haurrak izu laborrian ipintzeko, ez bakarrik ni bezalako beldurtiak, baita ausart asko ibili ohi zirenak ere.
|
|
|
Nik mekaniko baten belarria nuen bezala, Idoiak pintorearen begia zuen, eta barruko zokorik ezkutuenera iristen zen; alferrik zen estaltzen ahalegintzea. Adelaren gaiari tiraka tiraka, beldur nintzen agerian geratuko ote zen barruan ezkutaturik neukan gorrotozko itxitura, artean inork ez baitzuen lortu leku hartara iristerik; itxitura haren sinbolo ziren aitaren ezkontzako trajean gorderik
|
neuzkan
pistola eta bala. Horiez gain, Adelarekin izandako harremanean, begiradaz, keinuz eta seinale isilez osaturiko eremu bat ere sortua zen, eta ez nuen nahi inork estalkia kentzerik ohantze moduko hari, burusiz estalia baineukan, oroimenean ondo babesturik.
|
|
|
" Zer?" zabaldu zituen begiak, arranpalo. Nire gorritasuna erabat nabaria zen; irakiten
|
neuzkan
masailak.
|
|
|
Adelak maistra etxetik irteterakoan esan zizkigun hitzak buruan taupaka
|
neuzkan
oraindik; heriotza hain garbi iradokitze hura, iragarpen baten antzera; ametsetan bezala dirua eskatze hura, ondoren ezetz esan bazidan ere; bazirudien SOS bat bidaltzen ari zitzaidala, mezu larri bat. Hartan guztian giltzarri garrantzitsuren bat gorderik zegoela sumatzen nuen; dena den, esan ditudan bi kontu horiekin, heriotzaren aipamenarekin eta dirua eskatzearekin, arrasto garbiak eman zizkidan, bat batean galduta sentitu zelarik, nola itsasontzi batek hondora joan aurretik baitu jotzen tutua edo airera jaurtitzen bengalak.
|
|
|
Haatik, haiek guztiak nire susmoak besterik ez ziren, eta ez nuen argibiderik egia zirela jakiteko. Orain puzzlearen zati gehiago
|
neuzkan
, oso zati baliotsuak; osatuago neukan, baina, irudi osoa imajinatzean, bazitekeen oker larriren bat egitea.
|
|
|
ez nekien zenbat diru neukan aurreraturik ere. Eskupekoak gordetzen nituen zapata kaxatik hartzen nuen behar nuena; ordurako bi kaxa goraino beterik
|
neuzkan
billetez, eta ez nuen haiek xahutzeko denborarik.
|
|
|
Pessoarenak bilakaturik
|
neuzkan
harrezkero,
|
|
|
Urte asko igaro eta Deustuko Unibertsitatean marxismoari buruzko eskolak eman bitartean, bi nobela eta ipuinmo rdoxka bat idatzi nituen. Kaxoi batean gordeak
|
neuzkan
. Hiru lan horiek hiru lehiaketara bidali nituen 1977an.
|
|
|
Igurztera behartu ninduen. Begiak itxita
|
neuzkan
, negar egiteko puntuan... eta katxarroa praketan sartu zuen atzera. Adiskidetasun keinu bat izan zela errepikatu zidan, gure arteko gauza bat, elkarrenganako konfiantzaren froga.
|
|
|
Slowacki jaunak gerrari buruz esandakoak
|
neuzkan
gogoan.
|
|
|
– Istripu bat, iaz. Harenerako bereiziak
|
neuzkan
. Gizon jatorra zara, egidazu mesedea, nik ezin ditut hauek erre.
|
|
|
Txakurtegian sartzekoa oinez egin behar genuen plazaren erditik. Bai, Oteiza adina izan nintzen orduan, ostegun ilunabar hartan, karrika nagusitik barrena udaltzainek bulegoraino eraman nindutenean tolosarraren gozo dendaren izkinatik beha
|
neuzkan
Xanti, Larra, Potto, Txuma, Ñako, Txurdo, Manu, Bixen... eta Oteizaren beraren aitzinean.
|
|
2006
|
|
|
Eguzkiaren lehen izpiekin esnatzerakoan, espektakulua zoragarria izan da, baina beste ezusteko batek eman dit atentzioa: motxila ondoan pistatxozko pastela eta freskagarria
|
neuzkan
, gosari gisa. Ez nuen espero irandarren abegitasun famatua hainbesterainokoa izan zitekeenik.
|
|
|
Ez nekien granorik ingelesez, baina heldu nintzen. 42 dolar
|
neuzkan
. 20, aireportutik hiri erdialdera joaten gastatu nituen.
|
|
|
Biharamunean kanoikadak entzun eta hura «kontu serioa» zela jabetu ziren. «Etxera itzuli ezin ginenez, Alemaniara joan ginen tailerrerako eginda
|
neuzkan
eskariak bidali ez zitzaten».
|
|
|
Egiteko aukera nuelako, etxean. Hori egin ahal izateko materialak ere gertu
|
neuzkan
. Gainera, froga egin nahi nuen.
|
|
|
Gerra. Nik hamalau urte
|
neuzkan
gerra hasi zenean. Gerra hasi baino lehen genekien guk gerra zetorrela, ze herriko abadea geneukan etxean.
|
|
|
Geure burdi bat hartu, koltxoi bi burdian, bertan hartu abadea eta eroan zuten auzoek. Nik aita eta anaia kartzelan
|
neuzkan
, eta neu nintzen baserriko gizonik nagusiena, hamalau urterekin. Gure herriko abadea aitarekin eta anaiarekin eroan zuten erreketeek, baina obispaduak etxera bidali zuen.
|
|
|
Egunkarian leituaz salbu, ipuin oso gogorra omen zen eta irakurlebiren oharraz aparte, ipuin horretan egia izpirik ez zela alegia, uste nuen inork ezzuela Txotxen istorioa begimendu. Ondorioz bi galde
|
neuzkan
buruan: non dajasangarri zaion gogortasunaren neurria euskaldun irakurle batentzat?
|
|
|
Nire hankek eta eskuek ezin zioten dardaraegiteari utzi. Hamar mila ideia
|
neuzkan
buruan eta gauza bat bakarrik argi: egoera horri aurre egin behar nion.
|
|
|
Dudak, asko
|
neuzkan
, momentu hartan bertan. Etengabe zaindu beharra baldin bazeukan, zergatik ez zuten erresidentzia batean sartzen edo etxean beraiekin edukitzen, alaba behintzat arduratzen zenez gero?
|
|
|
Julian Muguruzari dagokionez, lehendik ere begiz jota
|
neuzkan
ezaugarriak berretsi zituen tratu hurbilagoko hark: gizon zuzena, zorrotza, harro samarra, apur bat egoskorra...
|
|
|
hasi edonondik hasita ere, amaitu behintzat atzamarretan amaituko genuela: nire giza irudian nonahi barreiaturik
|
neuzkan
pintzelkadak, koloreekin probak egiteko besteak beste; Oriolek sistematikoago ziharduen: Jainkoaren burua aurrena, aingeru muxugorriak gero.
|
|
|
Hasierako kilika urduritasun bihurtu zitzaidan. Minduta
|
neuzkan
eskuak, minduta barrena.
|
|
|
Autoaren leihatilak itxita
|
neuzkan
, eta bero itzela sumatzen hasia nintzen. Jobethek irratia itzali zuen, eta esku batez laztandu zidan besoa.
|
|
|
Protesta hori baino kontu eskatze are mingarriagoak baliatu nituen. Nire egoeraren erruduntzat
|
neuzkan
. Jakin zezatela garbi.
|
|
|
Plazaren amaierako balkoi zabalera hurbildurik, luzaz egon nintzen portura begira, aurrez aurre
|
neuzkan
ontzietatik zein zen gerraontzi eta zein merkataritzakoa erabakitzen. Ez nuen inoiz portu bat ikusi nobeletan eta zinean baizen, baina aurrean neukan estanpa ez zitzaidan nekazari giroko eszena bat baino arrotzagoa.
|
|
|
Hankak elkarrengandik apartatu eta orekari eusteko modua bilatu nuen. Ezin nuen gerriaren tentsioa sentitu, mankatuta
|
neuzkan
gorputz atal guztiak. Eskua luzatu banu ere, ezin labana hartu.
|
|
|
Autoa, kez beteta; ni, ordea, eztula ere egiteko beldurrez, halakoa nuen-eta gorputz guztiko ataletako min sorra. Balda balda eginda, birikak itota
|
neuzkan
; giharrik ezkutuenak ere, mankatuta; lo eta lo egin nahi, eta ezin lotarako kemenik bildu. Gogoa, berriz, erabat ilun:
|
|
|
Eta bitartean, gorputza zailtzen nuen, eta aldizkari ilustratuek hegazkinlariari egindako elkarrizketak eta argazkiak biltzen nituen. Hiru karpeta
|
neuzkan
nire gelan: bat, preziatuena, Baroi Gorriari buruzko materialez betea:
|
|
|
Gerrikoa haztatu nuen, askotan egiten nuen bezala. Han
|
neuzkan
pasaportea, han diru poxinak, han edozein bankutan dirua ateratzeko agiriak. Angeloren gela aurretik pasatzerakoan, hango anabasa ikusita, begira gelditu nintzen atetik eta orduan ikusi nuen erasotzaileei pozezko oihuak eragin zizkien aurkikuntza:
|
|
|
Eta zer nahi duk esatea: neuk ere
|
neuzkan
diru poxinak eman nitian orain askorik gustatzen ez zaidan eraikin hori jasotzeko. Bolumen gehiegi eta liraintasunik ez, alajaina.
|
|
|
Txikitako lagunak, berriz, derrepentean etorri zitzaizkidan etxera. Zarautza ailegatu trenean, geltokitik etxera joan, eta ordubete baino lehen txikitako lagunak
|
neuzkan
ondoan, Joxe Antonio Azpeitia, Joseba Gereka... Bastarrikak fraidetza utzi zuenean, berriz, aholku horixe eman nion:
|
|
|
Batzuk, amondu ere egin dira harrezkero. Etxean nik bost arreba
|
neuzkan
eta haien lagunak ziren asko eta asko. Aitona ere zentro katoliko hartako atezain izana eta etxean ere ohituta zeuden jende mugimendu hartara.
|
|
|
Aitona ere zentro katoliko hartako atezain izana eta etxean ere ohituta zeuden jende mugimendu hartara. Eta, are gehiago, Arantzazutik etorri nintzenean, lehenengo gauza, hantxe
|
neuzkan
umeak, nirekin ikasten hasi zirenak. " Ume hauekin zer egin behar dugu?".
|
|
|
Bai, baina ni beste arrazoi batzuengatik. Kontzientzi arazoak
|
neuzkan
.
|
|
|
Gabonak zirela eta egun batzuk pasatu nituen han. Bi anaia zaharrenak ere han
|
neuzkan
. Horrek esplikatzen du gerokoa, Arantzazukoa.
|
|
|
Batzuk joan ziren, baina nik besoak minduta
|
neuzkan
, hondakin horiek beroriek zirela kausa, eta geratu egin nintzen beste ardo bat eskatuta. Emilio neukan alboan, eta Emilio zentzuduna da, edo horren itxura dauka, eta horrek, gure artean, oso bakan egiten du.
|