|
2000
|
|
|
Diru hori nork jarriko duen zehazteke dago; dena den, hori bideragarritasun plana aurkeztean erabakiko da. Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak parte hartzea
|
nahi genuke
. Hala ere, ez da inbertsio oso handia, kostu hori edozein industrialdek hartu dezake bere gain".
|
|
|
Bai, egitura definitiboagoa atera
|
nahi genuke
hemendik. Orain arte bertsolari kopuru eta mailaren arabera txapelketaren egitura aldatzen joan da, baina orain eskualde guztietan transmisioa ziurtatuta dago; Ezkerralde-Enkarterri inguru hori posible balitz etorkizunean... giroa eta entzule transmisiora bideratu behar dugu zortzi-hamar urtera begira, txapelketak errespetu eta oihartzuna lortu baititu.
|
|
|
Ez da beldurra, bide hori adostasunaren bidetik egin
|
nahi genuke
. Aurreko urteetan, eta batez ere sozialisten historia eta tradizioa kontuan hartuta, bide hori adostasunaren bidez egitea posible zela ikusi genuen.
|
|
|
Ideia horiek, gaur egungo gizartearen egoeraz gogoeta egiteko bidea bederen emango ahal digute. Hala
|
nahi genuke
eta hala bedi.
|
|
|
Liburuaren sarreran azaldu den legez, Euskal Herriko hedabideek euskal nazio-nortasunean nola eragiten duten aztertzea da gure helburu orokorra, bai eta norabidebaterantz edo besterantz jotzeko ager daitezkeen eragileen inguruko gogoeta egitea ere.Galdera hauei erantzuten hasteko, hedabideek islatzen eta, aldi berean, birsortzen dituzten erreferentzia-eremuak ditugu jopuntuan. Prentsa idatziaren eta bertoko telebistaren (ETBren) edukien analisien bitartez horixe azaleratu
|
nahi genuke
(alde batera utzidugu irratia, irrati-emisoreen aniztasunak izugarri handituko bailuke azterketa enpirikoa). Era berean, gure helburuekin bat etorriz, hedabideek birsortzen dituzten erreferentzia-eremuen definizioan ager daitezkeen zenbait eragileri ere erreparatuko diegu, ondokoak aztertuz, preseski:
|
|
|
hark edota haren ahaide hurbilek biziizandako esperientziei forma eta edukia emateko nola bereganatu dituzten tradiziokomotiboak eta zer aldaketak sartu dituzten istorioen egituran. Zergatik egin duten erejakin
|
nahi genuke
, beren nortasunak edo, menturaz, giroak bultzaturik. Baina sekretuhoriek zulatzea alferrikako anbizioa da, eta bakarrik nola egin duten azaltzeazkontentatuko gara.
|
|
|
Eskertzekoak dira, halaber, argazkiak utzi dizkiguten guztiak eta gure entusiasmo-orduetan, lan honen gorabeherei buruzko xehetasunak pazientzia handiz jasan dituzten guztiak. Azkenik, Karrantzako Udaleko langileen lana ere hemendik eskertu
|
nahi genuke
.
|
|
|
gaztelaniaz irakurri eta idatzi. Alde horretatik, oso nabarmena bada ere, oinarrizkoa den zerbait azpimarratu
|
nahi genuke
: hizkuntza idatziaren garrantzia izugarria da; irakurketaren hedapenak kultur komunitateko esparrua sortzen du eta kultur identitatea Estatunazioaren zutabe nagusienetarikoa dugu.
|
|
|
Edo, ez al da bizitza, anitzetan, zulo bat, edo anitz zulotako bidea, eta ez al du zulo bakoitzak errealitate beldurgarri baterat jotzen, gure ametsak nekez bete ditzakegunez gero? Eta hegaldatu egin
|
nahi genuke
, baina oinez gabiltza, eta ezintasun hori zulo bat da, gure nahiaren eta gure gutizien lurretan dagoena, eta irents gaitzakeena noiznahi-den. Eta plazerra bilatzen dugu eta plazerraren plazerraz gogaitzen gara, eta desplazerraren osina kausitzen dugu, finean.
|
|
|
Eta ulertzekoa da. Izan ere, haur ginen amaren baitan eta haur hura izaiten segitu
|
nahi genuke
. Eta, nola haurra amaren sabelean baita guztiz dohatsu, zeren eta behar duen guztia amak emaiten dion, eta nola amaren mundutik kanpokorat jalgitean hasten den nigarrez, zeren eta mundu zaharra uzteak mina eta oinazea dakarkion, hala, sineste zaharrean dagoenak bere sinestean bizi nahi luke, ahalik eta gozoen, betiko, zeren eta mundu berri ezezagunaren beldur den eta libertatearen beldur.
|
|
|
Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da-eta berdin ez bada, berdintsu-adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena-beti ere, hori bai, ustekabean-; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta zeukalako, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi ere-eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila
|
nahi genuke
-, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia-bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat-, lehen egunetan batik bat. Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea-ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila-foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago.
|
|
|
Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez dugu horretaz puntu honetan gehiago sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu, adierazi
|
nahi genuke
Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere burua defendatzeko gezur errukitsu batzuk asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa daukagu lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
2001
|
|
|
Printzipioz ez gaude prest. Guk ahalmen arau-emaile handiagoa
|
nahi genuke
, nahiz eta aldi baterakoa izan eta Kontzertu Ekonomiko indartsuago bat nahi genuke ikuspegi politiko eta juridiko batetik. Dena den, Kontzertua alde ezberdinek egin behar dugun ituna da eta hortaz puntu komun batera iritsi beharko dugu.
|
|
|
Printzipioz ez gaude prest. Guk ahalmen arau-emaile handiagoa nahi genuke, nahiz eta aldi baterakoa izan eta Kontzertu Ekonomiko indartsuago bat
|
nahi genuke
ikuspegi politiko eta juridiko batetik. Dena den, Kontzertua alde ezberdinek egin behar dugun ituna da eta hortaz puntu komun batera iritsi beharko dugu.
|
|
|
Eta irudiak," flash" ak, begiradak aipatu ditugunez, hementxe kokatu
|
nahi genuke
100 metro-n fokalizazio edo ikuspuntuaren arazoak duen garrantzia. Esan daiteke, nobela honetan erabilitako teknika guztien gainetik, fokalizazioarena dela, ezpairik gabe, narrazioestrategia nagusia.
|
|
|
Fokalizazioaz hitz egiten hasi baino lehen, ahotsari dagozkion zenbait ezaugarri aipatzea gustatuko litzaiguke. Maila honetan iheslearen istorioa kontatzeko erabiltzen diren pertsona gramatikalen alternantzia aipatu
|
nahi genuke
.
|
|
|
Zer jarri digu begien aurrean? Beste alde batetik, bidaiaren zentzu erromantikoan sakondu
|
nahi genuke
, liburuaren zentzu politiko eta literarioa genero horren jarraipena den heinean gertatzen dela uste baitugu.
|
|
|
Azken batean, pertsona helduak aisialdi interaktiboagoaren bidez dibertitzea
|
nahi genuke
, jasotzen dutenaz galderak egin eta kritikatzeko gaitasuna emango diena.
|
|
|
Baina ez da nahikoa. Gehiago ere zehaztu
|
nahi genuke
. Eta horrexetaragoaz bigarren puntu honetan.
|
|
|
Mota askotako esentzia-olioak daude; hurrengo lerroetan hurrunkera alfabetikoaren araberako deskribapena egin
|
nahi genuke
, beraien egitura kimiko nagusiak azalaraziz; nolabait esateko, usainei buruz daukagun hiztegi mugatua agerian jartzeko.
|
|
|
–Etzi, baina azken entsaioa dekoratu eta guzti egin
|
nahi genuke
.
|
|
|
Ez gaituzte betetzen nork bere atseginerako, nork bere eskua trebatzeko, egiten dituen lanak. Idazlea besterekin ari dela, irakurlearekin alegia, gogora dadin
|
nahi genuke
, ez bere buruarekin. Euskal irakurleak erdaraz irakurtzen du, denon gisara, eta ez dago euskaraz berresan beharrik erdaraz hobeto behin eta berriro esan diren gauzak, irakurleari zerbait jakingarri ez badakarkiote.
|
|
|
Egin duguna ez duzu deus, egin nahi eta uste dugunaren ondoan. Abiatu garen bidetik ibili
|
nahi genuke
, ordea. Halaz ere, inork bere iritziz eta burubidez lagundu nahi badigu bide horretan aurreratzeko, mila esker:
|
|
|
Oinetako lur hau ikara dabilkigu eta ez dira oraindik isildu dardara berrien aitzin-gidari datozen trumoi hots ilunak. Etorkizunaren berri jakin
|
nahi genuke
eta, etorkizunari antzemango badiogu, gu baino gazteagoek gogoan zer darabilten igarri egin behar.
|
|
|
Ez karismarik eta ez ikazkinaren federik ez dugun Kanten ondoko batzuek besterik jakin
|
nahi genuke
. Kresala jaioterriko hizkeran (aski aldatuan, esan beharrik ez) idazteak berezko dirudi.
|
|
|
Gure Herria, horra gure xedea, berreuskaldundu
|
nahi genuke
osorik âgero eta gehiagok, dirudienezâ, izenezko eta alegiazko Euskal Herria egiaz  ko Euskal Herri bilaka dadin. Bat gatoz horretan Uztaritzekoak, Santamaria, ni eta aipatuko ez ditudan hainbeste eta hainbeste.
|
|
|
Gure artean jaioa denik, ezin uka. Deus gutxi da hori, horratik; gehiagorik
|
nahi genuke
.
|
|
|
Prozesuaren azken emaitza zein ere den, guztiz argigarriak dira topaketa hauetan parte hartu zutenek jakinarazi zituzten konklusioak. Konklusio horien artetik nabarmendu
|
nahi genuke
hedabideen jarduerarako Proposamenak jaso zituen" Dekalogoa". Obra honetan zehar azaldu dugun azterketatik atera beharreko orientabideen berri ematen du, laburrean, dekalogo honek:
|
|
2002
|
|
|
Eta Barojaz ari garenez, haren euskaratzaileetako bat ekarri
|
nahi genuke
gogora. Jon Etxaide (1920 -98) idazleaz ari gara, Las inquietudes de Shanti Andia itzuli baitzuen 1959an.
|
|
|
Lehenago ere esan dugun bezala, euskal literaturaren kritikariek 1957an kokatu dute, J. L. Alvarez Enparantza" Txillardegi" ren Leturiaren egunkari ezkutua eleberri existentzialista argitaratu zen urtean, hain zuzen, euskal eleberrigintza modernoaren hasiera. Alabaina, aipatu
|
nahi genuke
, orobat," modernitate" kontzeptu labainkorra, eleberrigintzara aplikatua, eztabaidarako eta jarrera elkarretatik nahiko aldenduetarako motiboa izan dela gurean. Areago, zenbaitek bereizi egin dute modernitate tematiko bat, aipatu eleberri existentzialistarekin hasia, eta modernitate formala, Nouveau Roman frantziarretik hurbil dagoen Ramon Saizarbitoriaren Egunero hasten delako eleberria 1969an argitaratu zenean hasitakoa.
|
|
|
Testuaren formaren eta hondoaren arteko bereizketa zaharkituari buruzko zehaztapena egin ondoren," modernitate" terminoa zehaztu
|
nahi genuke
, kontzeptu hau estetika hagitz desberdinei aplika baitakieke. I. Aldekoak (1997) euskal eleberri modernoaren hasieraz hitz egiten zuenean, lehen heroi gatazkatsuaz hitz egiten zuen.
|
|
|
C. Pavese); ondoren ere, Obabakoak liburuko Dayoub, Bagdadeko morroia ipuinean hain zuzen, motibo hori bera agertu zen. Azpimarratu
|
nahi genuke
, halaber, Bi anai eleberri laburraren kalitate literarioa. Bat gatoz I. Aldekoarekin (1998), esaten duenean eleberri hori, A. Lertxundiren Hamaseigarrenean aidanez eleberriarekin batera, 1980ko hamarkadako onena dela.
|
|
|
Alegia, idazleok kaleratutako lanak kritikarien arreta, onespena lortuz doazen neurrian (Miren Agur Meaberen poema-liburuak 2001ean erdietsitako Kritika Saria ere hortxe dugu), euren izaera marjinala ere gaindituz doazela esango genuke. Azken batean," euskal emakumezkoen boomaz" mintzo garenean, orain artean erdietsi gabeko oihartzuna da adierazi nahi duguna13 Beraz, gai honi buruzko ikerketa kuantitatibo sakonagoen beharra berriro ere aitortu arren, euskal emakumezko idazleen izaera marjinala gainditzeko bidean urratsak egiten ari direla nabarmendu
|
nahi genuke
.
|
|
|
Olaziregi, M. J. & Etxaniz, X., Euskarazko Haur eta Gazte Literatura Idazleak, Pamiela, Iruñea, 1998), ipuin nahiz eleberriak, zinemarako gidoiak (Hamaseigarrenean aidanez, 1984; Kareletik, 1985), edo saiakera-liburu interesgarriak, adibidez Gogoa zubi (Alberdania, Irun, 1999). Lertxundiren obraren aipamen sakonagoa aurrerago egingo badugu ere, azpimarratu egin
|
nahi genuke
autorearen berritze etengabea, jada presente dagoena 1970 eta 1973 artean argitaratu zituen hiru lanetan. Bere literatur ibilbidea Hunik arrats artean (1970) ipuin-liburuak hasi zuen; liburu hau euskal ipuin modernoaren hastapena da zenbaitentzat, eta bertan nabarmena da Hego Amerikako errealismo magikoaren eragina (ipuinetako bat Macondon kokatzen da, eta beste batean narratzaile hila bilakatzen da narrazioaren gidari, Rulforen kutsuko estilorik klasikoenean), baita absurdoaren antzerki eta ipuinen eragina ere.
|
|
|
Eleberri esperimentalen azterketa bukatzeko, Patri Urkizuren (1946) Sekulorum Sekulotan (1975) obra abangoardista aipatu
|
nahi genuke
. Madrileko UNEDen irakasle den lezoar hau, EIEko lehendakari izan zen 1989-1993 artean eta Eusko Ikaskuntzako Hizkuntza eta Literatura Sailaren arduraduna da gaur egun. Euskal literaturaz eta antzerkiaren historiaz argitara eman dituen saiakera-lan ugariek (Literatura eta Kritika, 1970; Euskal teatroaren historia, 1975; Euskal antzertia, 1984..) hainbat sari lortu dituzte.
|
|
|
Gaur egun genero horretan klasikotzat hartzen diren idazleak (Stevenson, Kipling, Melville...) grina biziz irakurri ditu Atxagak, eta berarentzat (Borgesentzat bezala), ez dira testuak aldatzen, haiek irakurtzeko modua baizik. Azterketa labur honetan Atxagak gazteagoentzat idatzitako testuetan sartzeko aukerarik ez badugu ere, nabarmendu
|
nahi genuke
Behi euskaldun baten memoriak (1991) eleberri laburrak haren ondoko eleberrigintzan izan duen eragina.
|
|
|
Bien bitartean, istorioaren protagonista atseginak bizitzaren aurrean jarrera kritikoaren alde egiten du apustu. Azkenik, nabarmendu
|
nahi genuke
Behi euskaldun baten memoriaken intertestualitatea, narratzaileak protagonistaren ahoan jartzen dituen A. Rimbaud, F. Villon edo Brassensen aipuak alde bat utzita, funtsean euskal literaturari egindako gorazarrea dela (bertako intertestualitatean, besteak beste, G. Aresti, J. Sarrionandia, J. M. Iparragirreren testuen eta XVIII. mendeko erromantze lirikoen aipamenak daude).
|
|
|
Letras españolas 1987, Castalia, 1988, 203). Amaitzeko, aipatu
|
nahi genuke
nobelan agertzen den narrazio bat, ondoren gaztetxoentzat liburu bikain bihurtu zena: Bakarneren gaztelua (1986).
|
|
|
Edonola ere, lerro hauetan Lertxundiren azken hamarkadetako eleberrigintzaren ibilbidea aztertu
|
nahi genuke
bereziki. Ibilbide hori 1971n hasi zen, errealismo magikoaren ildotik jotzen duen Ajea du Urturik eleberria argitaratu zenean.
|
|
|
Denbora-anakronia etengabeak, ikuspuntuen txandakatzea, bildumari edo kazetari baten presentzia edo sufritzen duen emakumezko protagonista bat egotea... horiek guztiek ekarri dute kritikariek García Márquezen Crónica de una muerte anunciada eleberria hartzea testu honen intertestu hurbileneko. Lan horretaz gain, teknika sorta bat nabarmendu
|
nahi genuke
, testua polizi narrazioetara hurbiltzen duena, hala nola suspensearen dosifikazioa, pertsonaien adierazpenak txandakatzea edo adierazpen horiek transkribatzeko modua.
|
|
|
Denbora-anakroniak ez ezik, espazioaz egiten den erabilera sinbolikoa ere aipatu
|
nahi genuke
. Etxea, Gernika edo Paseo Berria leku bereziak dira, familia, politika edo haurtzaroarekin lotzen gaituztenak, eta oroimena abiarazteko baliagarriak.
|
|
|
Narratzaileak pertsonaien hizkera desberdinak transkribatzeko duen trebezia nabarmendu
|
nahi genuke
Abuztuaren 15eko bazkalondoaren gaineko iruzkin labur hau amaitzeko. Heteroglosia hori bakarrizketetan hautematen da, baita bakarrizketa etengabe hausten duten mahaikideen iruzkin eta elkarrizketa hutsaletan ere.
|
|
|
Eleberri horren inguruko iruzkin labur hau bukatzeko, Zergatik, Panpox bakarrizketa luze horren egokitasun estilistikoa aipatu
|
nahi genuke
. Urretabizkaiak erabilitako teknika eta estrategia narratiboak ahozko tradiziotik hurbilekoak dira (errepikak, metaketak, errimak, kantuak, eta abar), guztiak haur hizkeraren erregistroaren erabileraz areagotuak, eta plastizitate handia ematen diote eleberriari.
|
|
|
Varela, 1997: 10 -11). Gaur egungo ideala dena delakoa izanik ere, emakumearen irudia ere historianzehar sortutako zerbait dela azpimarratu
|
nahi genuke
, eta beti ez dela berdina izan.Gure iritziz, hori kontuan hartzea oso garrantzizkoa da, emakume haien bizitzaaztertzerakoan gure nahi eta kezkak haien gain ez proiektatzeko, eta emakumehaien gizarte-errealitatea errealitate haren baitan ulertzeko. Horrek ez du esan nahi, emakume haiek sufri zitzaketen menpekotasunak aztertu behar ez direnik, bainabai haien gizartearen baitan aztertu eta ulertu behar direla, eta haien momentuhistoriko zehatzean kokatu behar direla.
|
|
|
Era berean, emakume haiek leinuen parte zirenez eta leinuen baitan ulertu behar direnez, gure ikerketak leinuen funtzionamendu orokorra hobeto ezagutzea posible egingo duela uste dugu. Ikerketaren subjektuak emakume kapareak izango direla azpimarratu
|
nahi genuke
, eta badakiguaukera honek kanpoan uzten dituela beste emakume batzuk.
|
|
|
–Bide batetik eraman
|
nahi genuke
bizitza, arrastoan sartu, baina bizitzak azkenean beti egiten digu ihes, neuri orain gertatu zaidan bezala.
|
|
|
-Argazkilaria ere hemen egotea
|
nahi genuke
.
|
|
|
Hor ahalegin handia egiten ari dira arduradunak hizkuntza txukun eta landua erabiltzeko orduan. Horrexegatik euskaldun eta euskaltzale orok
|
nahi genuke
, zalantza gabe, egunkari hori guztiona izatea, zabala, baina, esan bezala eta zoritxarrez, ez da guztiona, estua delako. Hau horrela, gordin-gordin jartzea hemen, arrazoi aski izan daiteke irakurtzen ari zaren lerro hauek biltzen dituen liburuaz, esaterako, aipamenik ere ez egiteko euskaraz argitaratzen den egunkari bakarrean.
|
|
|
Eta honako puntu hau azpimarratu
|
nahi genuke
bereziki: 1920an suomieradun finlandiarrek ez zutela, Helsin gfo rs-Helsinkimistoaren bidetik, Unibertsitate misto edoelebiduniksortu; edota gehiengo suedieradun baten ondoko" adar" bat, orokorraren" barruan".
|
|
|
Azkenik honakoa azpimarratu
|
nahi genuke
: honelako unibertsitatea ez da posible izango baldin eta zuzenki nahiz zeharka berau ahalbidetu behar duen pertsonala, hau da, irakaskuntzan eta ikerketan diharduen pertsonala hala nola administraziokoa eta zerbitzuetakoa, euskaldundu ez bada.
|
|
|
unibertsitate konpetitibo bat nahi dugu, beste unibertsitateen parean jarri eta lehiari beldurrik izango ez diona? Hala baldin bada, zer alorretan
|
nahi genuke
lehiakor izatea. Unibertsitate handia nahi dugu?
|
|
|
Denok
|
nahi genuke
ondoan norbait, maita gaitzan,
|
|
2003
|
|
|
J. M. JUARISTI. Guk ez dugu inolaz ere gure boto kutxa artifizialki gizendu nahi, horrek ez baitu zentzurik. Ezker abertzalea hauteskundeetan egotea
|
nahi genuke
. Eta une honetan koiunturak zailtzen badu ere, ziur gaude boto horiek bere kokagune naturalera itzuliko direla.
|
|
|
Amaitu aldera, Estatuekiko herri mugakideen egoera aipatu
|
nahi genuke
, Euskal Herriarena, adibidez. Ibarretxe Plana aipatu duzue.
|
|
|
Aipatu ditugun euskaldun edo erdaldun idazleen eta pentsalarien laguntzarekin politika printzipio nagusiak ongi finkatzera
|
nahi genuke
bermatu. Baina Jean Hiriart-Urruty zenak behin eman zidan aholku honetaz oroitzen naiz:
|
|
|
beste zenbait iniziatiba eta erakundeekin eskuz esku, gure lankidetza eskaintzen jarraitu
|
nahi genuke
, gure (neuk azpimarratua) unibertsitatearen mailaz mailako euskalduntzearen ahaleginetan.
|
|
|
askotan gertatzen da" udaberria behar zenean etorri zaigula negua", zur eta lur geratzen gara orduan. Denok
|
nahi genuke
" hau horrela da" ziurtasunez esatea zerbaiti buruz; baina, garai batean modu batean ikusten dena bat-batean zalantzan jartzen hasten zara.
|
|
2004
|
|
|
Kataluniako Alderdi Sozialistak katalanen naziotasuna onartzen du. Guk, Katalunian bezala, PSE-EEk gure naziotasuna eta gure autogobernua garatzeko eskubidea onartzea
|
nahi genuke
. Kataluniako Gobernu berriak esan duen bezala, Kataluniako gizarteak izango du azken hitza katalanen proiektua onartu dadin.
|
|
|
Orain, tankera bereko aldaketak egin gura dituzte erdiko eta goiko solairuetan. «Egia esan, museoa serioegia da une honetan», aitortu du Lorenzok, «eta guk modernoagoa izatea
|
nahi genuke
, XXI. mendeari hobeto egokitua». Hala, laster hasiko dira bigarren eta hirugarren solairuan ukipenezko pantailak, ikus-entzunezko euskarriak eta enparauak jartzen.
|
|
|
Gauza berriak gaineratzen jarraitzea gustatuko litzaiguke. Jende interesgarriarekin disko interesgarria egin eta Ingalaterran eta Frantzian jo
|
nahi genuke
. Musikatik bizitzea da gure ametsa, baina diskoak errentagarriak diren bitartean eta musika munduan jarraitu dezakegun bitartean, pozik gaude.
|
|
|
Nolanahi ere, gure lan honen xedea ez da batez ere harako haren iritzi-usteak arbuiatzea, honako honenak goretsi eta txalotzeko. Halere, kritikarik gabe ez goaz inora.15 Oroz gain, euskalgintzaren eremu kontraesankorrean dauden ikuspegien bilduma egin
|
nahi genuke
hemen kontrako iritzi-jarreren ñabardurak agerian jartzeko.
|
|
|
208 I. Agirreazkuenaga, P. Alzaga, I. Lamarca eta P. Larrea: . Gogoeta bat egin
|
nahi genuke
–abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna, gaiaren gainean, kezkatzen gaituen eskizofrenia bat salatuz, abertzale askoren euskaltzaletasun eza hain zuzen.
|
|
|
Askatasunaren harian berdintasun-aukeren beharra ekarri digu Isasik. Gure aldetik, beste pauso bat emanik, demokrazia-kontzeptuaren arlo semantikora igaro
|
nahi genuke
, balio hauek elkarrekiko osagarri ez badira, ezer gutxi direnez gero. Hizkuntza-taldeen arteko elkarbizitza modu zuzen batean eratuko bada, egia esan, batzuen eta besteen eskubideak ez dira askatasun metafisikoaren zeru goietan mamituko, infernutik gehiago duen euskal lurralde honetan baino.
|
|
|
Txepetxen ihardespena
|
nahi genuke
hemen eta orain. Darabilgun idatzizko adierazpide honek ordea ez digu horretarako aukerarik ematen, eta, tamalez, beste batean beharko du izan.
|
|
|
Ustekizun horrek badu adierazpen jorratua, sen hutsaren intuizioaz haraindi, egiaztapen enpirikoen iturrian hornitua. Enegarren aldiz bada ere, Txepetxen jakituriaz baliatu
|
nahi genuke
esku artean dugun ezbaia garbitzeko: –Es decir:
|
|
|
Hizkuntza-funtzioen beste aitzin-gibel bat ikusi
|
nahi genuke
orain. Euskaltzale gehienon begietan euskarak galduak edo irabaziak dituen funtzioen zenbatekoa baldin badago, bada zenbatekoaren aurretik funtzio horien zer-nolakoa jartzen duenik.
|
|
|
Horrela, denboraren joanak zertaratuko gaituen ezin iragarriz, batzuen sosegua besteen kezkez inguraturik nabari dugu ingurumari hau. Idazleen eskutik gabiltza, eta halaxe jarraitu
|
nahi genuke
, euskalduntze-erritmoaren erlojuari so. Ikus dezagun bada erloju horri nola begiratzen dion Iñigo Aranbarrik:
|
|
|
Ideologiaren mekanismo bihurriak bere baitan duen funtzionamendu iluna argitzea noraezeko auzia dela deritzogu. Eta asmo horretan barrena abiatuak garenez, Jose Angel Irigarairen ekarpen honekin hasi
|
nahi genuke
oraingo honetan: –Y así tenemos que además de las imposibilidades y dificultades que la dominación impuesta plantea no sólo para el desarrollo normal de la lengua, sino también para la percepción que de ella tiene la comunidad dominada, la dominación genera cuando es necesario elementos de recuperación ideológica cuyo objetivo es complementar la acción general de la dominación, mediante el bloqueo, desestructuración y substitución de los componentes ideológicos de las fuerzas sociales dominadas, tratando así de desmoralizarlas y desviar y evitar que sean efectivos los intentos normalizadores y emancipadores que la sociedad dominada genera.
|
|
|
Ikuskari ahalkegarria, non-nahi eta noiznahi, herrian herriko hizkuntza eta kultura baten aurkako jazarpen hori, mintzaira baten pareko giza sorkaririk ez baitago, beharbada, gizatasunaren historia osoan. Hizkuntzari zor dio gizatasunaren sorkuntza gizakiak, eta Nafarroako agintariak ere gizakumetzat hartzekoak direla pentsatu
|
nahi genuke
. Horrenbestez, segi dezagun nafar euskaltzaleen eskutik, bertatik bertako lekukotasun saminduak adituz.
|
|
|
Hedabide elebidunen auzia jorratu
|
nahi genuke
ondoren. Elebitasunak egindako urratsen zer-nolakoa:
|
|
|
Ezta hurrik eman ere. Aitzitik, barruko baliabide komunikatiboen hazkunderik ezean metatu zaizkion arazo linguistikoentzat marko teoriko ulergarri bat bilatu
|
nahi genuke
, haien interpretazioak oinarri koherente bat izan dezan.
|
|
|
Bigarren kultura nolako, halako izango baita bigarren hizkuntzak hiztunaren baitan hartzen duen lekua.507 Mamirik gabeko euskal kultura hutsalak, euskararen kontzientziarik ereiteko balio ez duenak, erabileraren alorrean ondorio zuzen-zuzenak dituenez, hil edo bizikoa da euskal kulturaren ezaugarriak sakonki arakatzea. Lan horretan jarri
|
nahi genuke
Pedro Lonbide, eskarmentu eta gogoeta mamitsuen agergarri: –Zer da, ordea, kultura?
|
|
|
Gai honen barrunbea gure artean gutxik bezala ikertu duen Josetxu Martinezen eskutik abiatu
|
nahi genuke
sail honetan barrena. Ea bada, luzamendutan jardun gabe, zer darion barrunbeari:
|
|
|
Hizkuntzaren lorratzean nortasunaren zantzu nabarmenak hauteman ditugu. Orain, berriz, atal honetan, nortasunaren egitura osatzen duten ezaugarri-osagarriak gizarte elebidun eta diglosiko batean duten funtzionamendu-modua azaldu
|
nahi genuke
hainbat euskaltzaleren eskutik. Goazen, bada, askotariko identitatea omen duten gizarte-eredu hauek zertan diren ikustea.
|
|
|
Ñabarduraz jositako mundua
|
nahi genuke
, mundua berez horrelakoa izan delako, eta mundu ñabar horretan Euskal Herria. Esana dugu, baina berriz esango dugu, munduko herri bakoitzak ezin diola muzin egin bere nortasunaz hornitzeko eta janzteko daukan oinarrizko giza eskubideari.
|
|
|
Gatozen harira, gatozen atal honen bizkarrezur dugun gogoetaren muinera. Euskal nazio-eraikuntzaren ildoan kulturaren berariazko ekarpena idoro
|
nahi genuke
, euskal identitatearen sistema osatzen duten elementuen artean, kulturaren egitekoa zertan den zehazteko. Hizkuntzarena, lurraldearena eta historiarena bezala, kulturaren lekua, goren-goreneko lekua izango baita euskal identitatearen eraikuntzan, honek haiekin eta haiek honekin duten etengabeko elkarreraginari esker.701 Tartean, noski, asmoaren nahia egia material eta espiritual bihurtzeko ahalmena behar dugu, eta hori botereari edo politikari darion kemen gisa irudikatu dugu oraintsu.
|
|
|
Kulturaren izaera inmaterialaz dauzkagun aurreiritziak kontuan hartzea aski eta gehiegi da, euskal kulturaren nondik norakoaz ari garenean noragabeko burubideetan sartzeko. Sartu, sartu
|
nahi genuke
, baina ez sarbide horretatik, beste honetatik baino: kulturgintza industria-sektore indartsu eta sendoa bihurtzen ari den honetan, euskal kulturak nola dakusa hor bere burua?
|
|
|
Geuk ere jakin
|
nahi genuke
.
|
|
|
Mikel Atxagak Sabino Arana eta haren jarraitzaileen eragina euskararen berbizkundean. Eta ildo horretan gure ekarpen xumea kokatu
|
nahi genuke
, epe luzean, aurrekariak, eta ondorenak aipatuaz, mendebaleko Europaren historiaren nondik norako nagusien baitan, S. Aranareo ekarpena euskararen biziberritzeari buruz gogoeta gai hartzen dugularik.
|
|
|
Lausoki bada ere, kontzeptua modu horretan zedarriturik, autoeraketa ekonomikoan jarri
|
nahi genuke
lan honetako arreta. Enpresez edo erakunde ekonomikoez ari gara, beraz.
|
|
|
Halako batasun-nahibat: gure esentzia bere esentziak betetzea
|
nahi genuke
, bere ondoan edota berebarnean izatea beti... Esamolde batean esateko, berarekin (iritziz, proiektuz etaizatez) bat izan.
|
|
|
emaztea esnatu dadila. Innsbruck-eko zentro espezializatura eraman
|
nahi genuke
, oso garestia baita, baina erakundeen eta siziliarren elkartasunean sinesten dugu” esan zuen neskatoaren aitak.
|
|
|
Egun borobila izan zen dantza eta erromeria-zaleentzat, eta antolatzaileak gustura geratu ziren, herritarrak ere dantzara animatu zirelako. Edozelan ere, Abarka taldeko Juantxo Urbietaren esanetan, orain dela bi urte Bergaran egin zen erromeria eta baita aurten ere, baina guk inguruko herrietara zabaldu
|
nahi genuke
, ez da derrigorra beti Bergaran izatea.
|
|
|
Herriko hainbat kirol talde eta elkarterekin daukagun harreman eskasa edo harremanik eza ere azpimarratu
|
nahi genuke
, udaletxearen babesarekin ematen zaien txosna onartu eta jartzeko ez baitute antzeko jarrerarik agertzen, azken finean besteon lanaz baliatzen dira eurontzako dirua ateratzeko.
|
|
|
Era berean urruti dauzkagun Algortako auzokideak aurki gurekin egotea
|
nahi genuke
.
|
|
|
Izan ere, zera... Iker eta biok zera... elkarrekin ibili
|
nahi genuke
, eta zera...
|
|
|
Nolanahi ere, gizakiaren izaera etikoa azpimarratzen dugunean Aristotelesek tematizatu ez zuen dimentsio bat azaldu
|
nahi genuke
, Xavier Zubirik zabaldu zuen bidetik lehenik eta gu geu jorratzen ari garen ildotik, iturri ezberdinetan edanez. Dimentsio hori zertan den ikusi ahal izateko, begira dezagun aurrenik nola uztartzen diren Aristotelesen bi definizio horiek.
|
|
2005
|
|
|
Gure espektro ideologiko eta gure jomugen ibilbidean aritu gara, gure nortasuna galdu gabe, EAJren helmugetatik desberdindu gara. Jakina, guk ezkerraren gobernu hegemonikoa
|
nahi genuke
, ezkerreko nortasun ezberdinez osatua. Baina, hori lortu bitartean beharrezkoa da gobernu anitzetan ezkerraren parte-hartzea, ezkerra gobernu mota hauetan aritzea jarduera publikoaren kudeaketa gizarteko sektorerik xumeen mesedetan jartzeko modua da.
|
|
|
Auzo ziren bi apezpikuk horrelako ikusmolde diferenteak izatea ez zen eskandalagarri garai haietan. Gaur egun unanimitatea
|
nahi genuke
mundu osoan, Laponiako eskimoetarik, Patagoniako indioetara, Txinako intelektualetarik eta Aljeriako kabiletarik pasatuz. Denak aho batez mintzatu, denek berdin egin, denak berdin ari.
|
|
|
Berexi eta, aste buruetan ala egun oroz dute lagun berriarekin izateko eskubidea eskatzen aitak eta amak? Astean barna ama eta beste gizon batekin, aste buruetan aita eta beste emazte batekin bizi dadien haurra
|
nahi genuke
! Hark ere egun oroz, bere aita eta bere ama, biak nahi ditu.
|
|
|
Bi hitz familion zertzelada nagusiak eman ditugulakoan gaude eta haien jatorriaz zerbait aurreratzen saiatu
|
nahi genuke
, horretarako izan ditzakegun arrazoiak eta irizpideen sendotasuna pisatuaz.tsb
|
|
|
Hurrengo goizean, bere izebei bere pentsaketak azaldu zizkienean, harriturik egon ziren. Baina aldi honetan, Gaellek telefonoa hartu eta notarioa deitu zuen galdegiteko:-Egun on,
|
nahi genuke
jakin, Wendy-k umezurztegian utzi dituen hamabost mila liberak, nori zuzenduak diren.-Hau, ez dakit erraiten ahal dudanez... baina uste dut hamabost urteko haur bati utzi diola sosa. Gero, bere izena ez dakit.
|
|
|
Euskal Herriak bizirik jarraitzen du, eta independentea, euskalduna, sozialista edota feminista izateko ateak zabalik ditu gainera. Urteetako borrokaren fruitua da egun daukaguna, baina batez ere, azkenaldian ezker abertzaleak gatazka konpontze aldera emandako pausoen eraginkortasuna azpimarratu
|
nahi genuke
.
|
|
|
Baina munduak ez du inoiz eskatutako neurririk ematen. Pozarren aldatuko genuke gure burua, ospitaletik alde egitear, poltsan arropak batzen ari den gaixo sendatu berri horren zoriagatik, ospitalean egon arren bere animo egoera jada ospitaletik urrun dagoen horren larruan egon
|
nahi genuke
.
|
|
|
Semeak eta biok argazkia atera
|
nahi genuke
.
|
|
2006
|
|
|
Elkartearen bizitza osoan batzutan lankide eta bestetan gidari izan dugun idazkaria erretiro garaira iristen ari da eta bera ordezkatu
|
nahi genuke
baina bere esperientzia guretzat baliagarri izateko moduan. Berak bezala beste batzuek pilatu duten esperientzia ere berreskuratzea da gure helburu.
|
|
|
Berak bezala beste batzuek pilatu duten esperientzia ere berreskuratzea da gure helburu. Horretarako, lehendik esperientzia zuen beste pertsona bat berreskuratu dugu koordinatzaile figura bete dezan eta horri esker
|
nahi genuke
Elkartea berregituratzea.
|
|
|
Nortasuna, karisma behar du musikak eta bestela publikoa nahasten duzu. Musika beti babesten da bere lengoaia abstraktu horretan, unibertsala den hizkuntza horretan eta hor
|
nahi genuke
guk aurrera egin, pentsatzen dugulako hizkuntzak produktuari desberdintasun bat ekartzen diola, gure merkatuan bertan.
|
|
|
Beraz, nomina egonkor eta sendo horiek areagotu nahi genituzke, orain arte izan dugunaren antzeko proportzioan. Bestalde, daukagun espazioa ere handitu
|
nahi genuke
. Eta horiek dira gure asmoak.
|
|
|
Guk produktu labelduna eman nahi dugu ezagutzera; eta batez ere, arkumea. Bestalde, jendeak arkume labelduna eta arkume arrunta bereizten jakitea ere
|
nahi genuke
. Orduan, gure asmoa hori da, gero eta arkume labeldun gehiago saltzea.
|