|
2000
|
|
|
HEGO Euskal Herrian ere estatu mailan IUk eta PSOEk
|
lortutako
akordioa gauzatuko bide da IU eta, PSN eta PSE EEren artean. Ez dirudi estatu mailako itunetan sinatutakotik haratago joango direnik eta, beraz, azalean bederen, ez da ezer berezirik ageri bizi dugun gatazkari dagokionez.
|
|
|
Mahatsondoen gehientsuenari ateratzen diote etekina, baita neguan mahatsondoak inausi ondoren gelditzen diren adarrei ere. Saldu egiten dira eta hauekin
|
lortutako
txingarra, arkume txuletak erretzeko onena omen da. Arraina erretzeko ere ez dira zotz hauek txarrak izango eta txakolina baino ardo egokiagorik ez dago hau laguntzeko.
|
|
|
80ko hamarkadaren amaiera aldera berdintasun eredua ezarri zen AEKn. Eredu horren arabera,
|
lortutako
bitarteko ekonomikoak Euskal Herri osoko euskaltegietan berdintasunez birbanatu dira geroztik, batetik bestera zeuden aldeak murriztuz. Bada, sistemaren balorazio baikorra eginik ere, AEK barruan lanak eta ardurak ezberdinak izanik, berdintasun ereduak moldaketak jasango ditu etorkizunean.
|
|
|
Familiaren laguntzarekin, eta enplegua sortzen duen enpresari gaztea izateagatik Kutxak aurreraturiko 20 milioi pezetako kreditu biguin baten laguntzarekin, bilatzaile sendo bat, foro zerbitzu zabal bat eta burtsetako kotizazioetan sarrera izateko beste zerbitzu bat hasi zen abian jartzen. Nestcaperekin
|
lortutako
hitzarmenak behin betiko bultzada eman zion euskal atariari, Nestcapek bere nabigatzaileen abiatzeko orrian Hispavista aurkezteko erabakia hartu zuenean, alegia. Erabaki horri esker, Galeon.com eta Trabajos.com bezalako proiektu berriak finantzatzeko dirua jaso zuten Elosegitarrek.
|
|
|
Mexikora joan ziren, baina dagoeneko hortik aurrera jarraitzea ezinezkoa izango zela ikusten zen. Bertan mexikar ligan parte hartu zuten eta baita 1938 irabazi ere (egileak
|
lortutako
azken informazioek datu hau ukatu egiten dute eta nahiz eta liburuan agertu, hurrengo ediziorako zuzendu nahi du). Azkenean, kanpoko zein barruko presioen eraginez, eta" Euzkadi" ren lehenbiziko misioa alde batera geratzen ari zenean, selekzioaren autodisoluzioa etorri zen, 1939ko abuztuan.
|
|
|
Hainbat idazle egon daiteke hori bera merezi duena eta niri suertatu zait. Urruzunon
|
lortutako
izenarekin eta Zantzoako hiruzpalau malabarismorekin, Susak nigan erreparatu zuen. Beldurra ere sartu zitzaidan.
|
|
|
Nolanahi ere, euskarak duen sostengu zabalaren adierazle garbiak dira datuok. Beraz, UPNren botoak Oinarriak taldeak
|
lortutako
sinadurekin alderatzeko ezegokitasuna agerikoa da, alderdi honen botoemaleen artean ere euskararen aldeko apustua soma daitekeelako. PSNren kasuan %46, 9ak bietan berdin nahiko luke, EHrenean, %25ak bietan berdin, baina %37ak euskaraz gehiago eta %34, 8ak euskaraz bakarrik.
|
|
|
2 gradukoa bestea, au da, igaz egin zen kurtsilloaren jarraipena". Pozik ageri zen idazlea
|
lortutako
emaitzekin ere: " Badator, bai, erreka laster eta garbi baten gisa, Loiolako mendi artetik aberastasun bikaiña Euskal Herriko Parbularioetara!".
|
|
|
Batasunaren partaide diren hainbat estatutako agintari sozialistek ere ez dute lortu ezaugarri hori EBri ematea; ingeles erako" sozio liberalismoa" ren desitxuratze estrategien anbiguotasuna areagotu besterik ez baitute egin. Gaur egun Europan boterean dauden sozialdemokratak monetaren egonkortasunaren eta aurrekontu zorroztasunaren izenean, borroka sozialaren bidez azken bi mendeetan
|
lortutako
emaitza miresgarrienak suntsitzen ari dira: unibertsaltasuna, berdintasuna eta nazioartekotasuna.
|
|
|
Pertsona bakoitzak ezagupenaren bidez
|
lortutako
jakintza meta du bere kultura.Herri bati dagokionez, gizarte mailan ere, herri baten kultura nolabait aipa daitekeherri horren herritarrek batera duten kultura komuna adierazteko.
|
|
|
behar ditu, hots, hizkuntzaren soinu inbentarioa eduki behar du, baina, xehetasun honez lekora, haren funtzionamendua ez dago hizkuntza bakoitzaren menpe.Lortuko den ahots seinalearen kalitateari, prozesaketa linguistikoari legozkiokeenxehetasunak bazter utzita, erabiliko den ereduaren ontasunak eragingo dio. Gaur egunerabiltzen diren sintesi ereduetan lortu den kalitatea oso handia da; izan ere, zenbaitkasutan seinale naturaletatik zuzenki
|
lortutako
ezaugarriak dituzten elementu kateasistemari emanez gero, seinale sintetikoa eta naturala ez bereizteraino hel daiteke.
|
|
|
Gaur egun, teknikari esker ahalgarri da jakitea, irrati emandegi batek une jakin batean dituen entzuleak zenbat diren; horretarako detektagailu elektroniko sofistikatuak erabiltzen dira. Eta aparatu horien bitartez
|
lortutako
kopuruak direla-eta, irratia aztertzen dutenek honako ondorio hau atera dute: honez gero ezin da irratia masa fenomenotzat jo, kalitatea, estazioen orientabidea eta irratsaioen edukiak garrantzitsuagoak diren bitartekotzat baizik.
|
|
|
Irratilariak jakitun egon behar du, lantzean behin erakargailu propagandistiko hutsa bilakaturiko prentsaurrekoetara joanen dela. Eta horrelako kasuetan, etikoki jokatzea izan daiteke aholku bakarra; gainera, kasura helduta, irratilariak beti dauka aukera, iturri engainagarri horretatik
|
lortutako
informazioa ez emateko.
|
|
|
Argiro bereizi behar ditu zurrumurruak, egiazko datuak, informazio ofiziosoak eta abar. Heziketa on horrek lagundu behar dio irratilariari
|
lortutako
datuak testuinguru batean jartzen, eta era batean edo bestean interpretatzen. Gainera honi ere ematen dio garrantzia kazetariak.
|
|
|
Karrantzan, Amerikarako emigrazioa oso nabaria izan zen, Gerra Zibilak eta Bigarren Mundu Gerrak horren bukaera markatu zuten arte bederen. Amerikatik itzulitako aberats berriek, atzerrian
|
lortutako
estatusaren adierazgarri ziren etxebizitza dotoreak eraiki zituzten beren jaioterrietan. Garai horretako arkitekturaren ezaugarri nagusiena estiloen nahasketa izan zen, betiere Kantabriako kutsua galdu gabe.
|
|
|
Doakotasunarena zein beharrezkotasunarena dagoeneko 1838ko legeak jasotzen zituen printzipioak ditugu, eta badakigu
|
lortutako
arrakasta maila guztiz eskasa izan zela.
|
|
|
Inola ere ez zuen pentsatzen funtzionatuko zuenik, baina esaldion ostean neskak barre zabal bat marraztu zuen, eta Txemak azkar aprobetxatu zuen
|
lortutako
giro hura: " joango gara nire logelara?"
|
|
|
Mugimendu politiko hori XIX. mendeko azken hamarkadan eratu zen, haren doktrina, programa eta antolakuntza urte horietan finkatu ziren eta. Alderdiaren eragin soziala hazi egin zen harrezkeroztik, hauteskundeetan
|
lortutako
emaitzek hobera egin zuten hein berean; horren ondorioz, Euskal Herriaren gaur egungo historiaren osagai nagusietako bat izatera iritsi zen EAJ, erakunde garrantzitsu bilakatu baitzen Euskadiko errealitate soziopolitiko konplexuaren historian, ideologia, politika eta antolakuntza mailako formulazioetan islatu den bezala.
|
|
|
2.Jon Bilbaoren bibliografia, lan benetan erraldoia eta guztiz txalogarria da. Bere asmoa eta helburua, berak
|
lortutako
emaitza bezain monumentala izan da: euskal gaiei buruz idatzitako eta argitaratzen zen guzti guztia biltzea.
|
|
|
Hau bezalako ohitura zaharrei buruzko adierazgarri historikoak daudelako, besterik ez? Edo badago beste arrazoirik, introspekzioaz
|
lortutako
arrazoirik. Baina, bai ohituraren jatorri aurrehistorikoa bai aurreko ohitura baten eratorpena historikoki probatu arren, guztiarekin ere, ohiturak batere lazgarrikeriarik ez edukitzea posible da, ezta ohituraren eta lazgarrikeria aurrehistorikoaren arteko parekotasunik ere.
|
|
|
Erraztasunik ez zuten ematen. Bizarra kentzeko kutxillekin moldatu behar izaten nuen, ahal nuen moduan
|
lortutako
tresnatxoekin. Eskulanengatik ez dut erredentziorik izan, ezta egun bakar bat ere.
|
|
2001
|
|
|
Gure lurretako hainbat gainetan ikus daitezkeen haize errota ospetsuen bidez
|
lortutako
energia eolikoa zabaltzen ari da Hego Euskal Herrian zehar, eragiten dituen ingurumen eta ikusmira arloko ondorioengatik eztabaida batez inguraturik. Beste inon baino gehiago Nafarroan ari da indartzen energia mota hau, eta, gaur egun, Espainiako Estatuko indar eolikorik handiena da.
|
|
|
Beraz, berriro ere azkenerako langileek ordaindu behar dituzte PPren Gobernuko interes partikularrek eragindako krisialdi politikoaren ondorioak. Izan ere, PPren Gobernua ez da gauza baliabide ekonomikoak diskriminaziorik egin gabe behar bezala administratzeko, kontuan izanik, gainera, neurri handi batean, Gizarte Segurantzaren bidez, langileengandik eta horien enpresengandik
|
lortutako
baliabide ekonomikoak direla. Urtean 12.000 milioi pezeta, ELAk bere azken Biltzarrean adierazitakoaren arabera.
|
|
|
TORTURAREN Aurkako Taldeak (TAT) 2000.eko torturaren txostena aurkeztu berri du eta praktika hau Euskal Herritik desagertarazteko zortzi neurri hartzea proposatu du: bat, lege antiterrorista ezabatzea; bi, euskal herritarrak epaitegi naturalean epaituak izan daitezela; hiru, atxiloketa luzatzeko aukera ezabatzea; lau, konfiantzazko mediku batek atxilotua miatu dezala; bost, torturatzaileak benetan ikertuak eta zigortuak izan daitezela; sei, torturapean
|
lortutako
adierazpenak biogabetzea; zazpi, polizi egoitzetan atxilotua bideoz kontrolatua izan dadila; zortzi, epaile bat, epaitegiko idazkari bat eta mediku batez osatutako batzorde batek atxilotua inkomunikatua dagoen lekuan bisitatzea. TATek aurkeztutako liburuan 2000 urtean tortura eta tratu txarrak jaso dituzten 77 atxilotuen testigantza jasotzen da.
|
|
|
Ordura arte emakumeek eta ezintasuna zuten gizonezkoek soilik zuten diru hori jasotzeko eskubidea. Baina, keinu honek, nahiz eta gizon eta emakumeen berdintasunerako bidean
|
lortutako
aurrerapausoa dirudien, emakumeak nabarmen baztertzen ditu. Senarrak jasotzen zuen pentsioaren %45 jasoko du emakumeak hura hildakoan, eta, aldiz, gizonek emazteak zuen pentsioaren %100 jasotzen jarraitzen dute.
|
|
|
Nola egiten dute bada lan elementu hoiek? Zertan oinarri tzen dira Entzutegi Nazionaleko epaileak euskal herritarrak espe txeratzeko garaian, torturapean
|
lortutako
deklarazioetan ez bada?
|
|
|
Euskal arrantzaleak hasiak dira 2001eko antxoaren arrantzaldiarekin, eta nahiko baikor daude iaz egindako harrapaketak azken hamarkadako handienak izan zirela kontuan harturik. Nolanahi ere, oraindik oso urrun daude 60ko eta 80ko hamarkadetan
|
lortutako
harrapaketa kopuruetatik. Garai hartan, batez beste, 40.000 tona inguru harrapatzen ziren.
|
|
|
CCOOk eta Espainiako Gobernuak pentsioei buruz
|
lortutako
akordioaren sinadurak hainbat erreakzio eragin du, batzuk alde eta beste batzuk aurka. Gainerako sindikatuek berrikuntza ahula eta zalantzagarria dela diote.
|
|
|
Kiroldegia abuztuan itxia izaten da, energia gehien ekoizten den sasoian hain zuzen. Etenaldi hori igerilekua hustu eta plaken bitartez
|
lortutako
ur beroarekin betetzeko baliatzen dute.
|
|
|
AURTENGO lehen sei hilekoan
|
lortutako
afiliatuekin (2.580) LABek 30.000ko muga gainditu du, sindikatuak emandako datuen arabera. Horrela bada, 2001eko uztailaren 1ean 11.193 afiliatu zituen Bizkaian, 10.587 Gipuzkoan, 4.579 Nafarroan, 3.406 Araban eta Iparraldean (iaz sortu zen) 140 Kide berrien %21 gazteak dira eta %10 emakumeak.
|
|
|
Bazen behin esne saltzaile bat, marmita gainean hartuta merkatura abiatu zena, esnea saltzeko asmotan. Bidean esnea saldu eta
|
lortutako
diruarekin arrautzak erosiko zituela pentsatu zuen. Arrautzetatik txitoak jaio eta oilaskoak salduko zituen ondoren, diruarekin zerri bat erosteko.
|
|
|
Arlo bakoitzean aritzeko irizpideak oso ezberdinak direnez, ezinbestekoa da arlo ezberdinetan mugitzea. Antzerkian, esaterako, lana prozesu baten baitan ateratzen duzu aurrera eta ondoren pauso horiek amaituta, eszenaratu egiten duzu
|
lortutako
emaitza. Behin lana estreinatuta, gainera, beste prozesu berri bat hasten da.
|
|
|
negoziazio kolektiboari gaur egun duen arau juridiko maila kendu eta kontratu arrunta bilakatu, eta, horren ondorioz, «ultraaktibitatea» izenaz ezagutzen den konbenioen luzapen automatikoari bukaera eman; lan harremanen indibidualizazioa hitzarmen kolektiboari gailendu; negoziazio kolektiboaren aplikazioaren «malgutzea», eta abar. Hots, enpresarien interes esplotatzaileetara goitik behera egokitzea, langile mugimenduak mende osoan zehar
|
lortutako
lan eskubideak kolpean hankaz gora jarriz. Bestea, burujabetzaren aurkako erasoa:
|
|
|
Lehendik landutako prestigioak eta
|
lortutako
pribilejioek aurrera egiten lagundu zioten, eta honenbestez, XVI. mendean penintsulako lehen arrantzu flota osatzen zuen. Hortik aurrera arrantzak oparotasun aro luzea ekarriko dio, populazio haziz eta gune urbanoa asko garatuz.
|
|
|
AURREAKORDIOA sinatuta jada, asteburuan ofizialduko da Ezker Batuak EAJ eta EArekin
|
lortutako
akordioa. Akordio koalitatiboa lortu du Jaurlaritza berriko hirukoteak, Jaurlaritzaren izaera ia ukitu gabe, bakegintza eta autogobernuaren eremuan ekarpen garrantzitsua egiten du Ezker Batuak.
|
|
|
Berak idatzi, zuzendu eta muntatutako lan esperimentala da «Point of view». Dogmaren legeak ezarri zituen zuzendaria izan du lagun filmaketan eta elkarrekin
|
lortutako
emaitza, bikaina izan da oso. Kalifornian zehar egindako" road movie" gisa egituratua dago eta bertan, hiru pertsonaiaren istorioa kontatzen da.
|
|
|
Adostasunik ez balego, demokrazia arautzen duen gehiengo eta gutxiengoen kriterioa ezarri litzateke. Honela, aldeko kopuru handiena
|
lortutako
proposamenak egingo luke aurrera eta alderdi guztiek onartu eta leialki errespetatu lukete. Eska dakioke gutxiagorik benetako demokrata bati?
|
|
|
1995ean Nafarroa Oinez antolatu behar izan zuten 100 ikasle inguruk eta 60 familiak ikastola sustengatzen zuelako eta behitegia izandako eraikinak ez zieten balio jada. 1995ean
|
lortutako
diruarekin orain Fontellas herrian duten ikastola eraiki zuten.
|
|
|
hitz egin, eta plazer, ongizate, poz eta ahaleginaren ondoren
|
lortutako
zerbaitengatik norbere buruarekin gustura sentitzea lortu.
|
|
|
Bigarren puntu honetan
|
lortutako
emaitzak ez dira hain ikusgarriak: ez da%40ra iristen baiezkoa eman dutenen kopurua, eta ezezko garbia eman dutenak ereproportzio horretan dabiltza.
|
|
|
Hala ere, esperimentazioan
|
lortutako
informazioa oso interesgarria da, nahizeta orain arte lortutako datu guztiak bat ez etorri eta zenbaitetan kontrajarriak izan.Datu partzialak izanda ere, ordea, hainbat ohar interesgarri egin dezakegu jadanik:
|
|
|
Hala ere, esperimentazioan lortutako informazioa oso interesgarria da, nahizeta orain arte
|
lortutako
datu guztiak bat ez etorri eta zenbaitetan kontrajarriak izan.Datu partzialak izanda ere, ordea, hainbat ohar interesgarri egin dezakegu jadanik:
|
|
|
Testuinguru horretan proposatzen da, bigarren mailako prozesu motibazionala?. Testuinguru kulturanitzetan beste komunitateko kideekin izandakokontaktuen maiztasuna eta kalitatea garrantzitsua da, eta emaitza subjektuaren konfiantza linguistikoa izaten da, edo, bigarren mailako prozesu motibazionala?, horrek neurri batean
|
lortutako
gaitasun komunikatiboa baldintzatzen duelarik. Maiztasun askorekin kontaktu atseginak izan dituztensubjektuek konfiantza altua izango dute; maiztasun gutxirekin kontaktuatseginak edo maiztasun askorekin kontaktu desatseginak izan dituztenekkonfiantza baxua izango dute.
|
|
|
Egoera sozialak eragina du beti, baina egoera ezberdinetan ez beti moduedo zentzu berean. Horrela, Clement eta Kruidener (1983) autoreek egoera sozialezberdinetan 2Hren jabekuntzan
|
lortutako
gaitasuna esplikatzeko orientaziomotibazionalak ezberdinak zirela aurkitu zuten; eta Clement eta Noels (1992) autoreek ere testuinguru ezberdinetan (unibertsitatean, prentsaren aurrean, gizabanakoen arteko harremanetan, mundu publikoan, pribatuan, eta abar) motibazio motaezberdinak erabiltzen zirela aurkitu zuten.
|
|
|
Askotan kontrol instituzionalean lortzendena buruzagi horien eskutik dator, hizkuntz taldea taldearteko harremanetan berehizkuntza, kultura eta biziraupen etnikoaren alde mobilizatzen baitute (Fishman, 1972). Buruzagi horien ausentziak aurreko belaunaldietako kideek
|
lortutako
irabazi horiek galtzera eraman dezake taldea, eta modu horretan etorkizuneko lorpenakere hipoteka ditzake, hizkuntz komunitateko ondorengo belaunaldietako kideenbiziraupenerako nahitaezkoak izango diren lorpenak.
|
|
|
Baina definizio nahasketez gain, baliteke inguruneko faktoreek edo, kulturalek? ere zerikusia izatea orientazioaren ikerketetan
|
lortutako
emaitza kontrajarrietan. Egindako ikerketek erakusten dute orientazioen eta 2Hren jabekuntzarenartean gertatzen diren erlazioak alda daitezkeela irakaskuntza gertatzen denekoingurunearen baitan.
|
|
|
batetik, subjektuarenezaugarri mikrosozialak (soziodemografiko eta soziolinguistikoak) eta interakzio sarea ditugu, eta hori subjektuaren jabekuntza prozesua gertatuko deneko eszenatoki moduko bat izango litzateke; eta, bestetik, subjektua eta objektua ditugu, eta bihorien interakzioa dela eta, hainbat azpiprozesu gertatuko dira (euskara eta euskalhiztunekiko eta gaztelania nahiz erdal hiztunekiko bizitasun etnolinguistiko subjektibo bat, identitate etnolinguistiko jakin bat, jarrera jakin batzuk eta orientaziomotibazional jakin bat). Azpiprozesu horien guztien azken emaitza euskararen jabekuntza prozesuan
|
lortutako
gaitasun maila izango da, hori azken portaeramodura kontsideratuz.
|
|
|
Azkenik, laugarren aldagai latentea (F4) eta menpeko bezala funtzionatzenduena, portaerari dagokiona da. Hori subjektuek
|
lortutako
euskara maila edo urratsak (X19) eta subjektuek euskaran dituzten trebetasunek (X20) osatzen dute (zenbaterainoko trebetasuna duen euskaraz irakurtzen, ulertzen, idazten eta hitz egiten).
|
|
|
Gure eredua soziopsikologikoarekin konparatuz gero,
|
lortutako
eredu kausalak baieztatzen ditu: 1) bai ikuspegi psikosoziala eta horren orientazio soziologikoa, eta 2) egokitze momentuan ematen diren jarrera eta motibazio motak (eta ezasimilazioan ematen den bizitasun etnolinguistiko subjektiboa).
|
|
|
Aipatzekoa da
|
lortutako
eredu horretan ez dela agertzen sare sozialari dagokion aldagai estaria, edo beste modu batean esanda, sarearen izaerak ez duelabaldintzatzen euskararen erabilera, emaitza hori kontraesankorra badirudi ere; baina kontuan hartzen bada aldagai soziodemografikoak bizilekuaren eta jaioterriaren euskaldun proportzioa neurtzen duela, logikoa dirudi, bi aldagai horiek (soziodemografikoa eta sarea) infor...
|
|
|
Areago joanez, euskaraz egiteko gai direnen artean, aldagisoziodemografiko eta soziolinguistikoek, edo testuinguruak aldagai psikosozialekbaino eragin gehiago dute, pertsona horien euskararen erabilera azaltzeko lortu deneredu psikosoziolinguistikoak adierazten duen bezala. Azken emaitza hori bat dator orain arte euskarari buruz egin diren ikerketa gehienetan
|
lortutako
emaitzekin.
|
|
|
Aldagai psikosozialen artean, identitate etnolinguistikoarena da garrantzitsuena, hori delako euskararen erabilera gehien baldintzatzen duena. Aldagaipsikosozial ezberdinak batera gutxitan erabili badira ere hizkuntz portaerak, edozuzenean erabilerak, aztertzeko, dauden aurrekariekin konparatuz esan daiteke, horietan
|
lortutako
identitatearen nagusitasunaren emaitza baieztatzen duela, bailiteratura psikosozialaren tradizioan agertzen dena (Clement eta Noels, 1996; Azurmendi, Romay eta Valencia, 1996), baita euskararen ikerketen tradizioan (Ros, Azurmendi, Bourhis eta Garcia, 1999) agertzen dena.
|
|
|
aldagai hori boteretsuena balitzbezala agertzen delako euskararen erabileran, lagin osoko kasuan (1 irudia); errazada hori ulertzea, nekez erabili daitekeelako nahiko ezagutzen ez den hizkuntza.Horrez gain, ezberdintasun nagusia jarreren aldagaiekin gertatzen dena da: laginosoko ereduan agertzen ez delako, baina bai euskaraz egiteko gai diren subjektuekin
|
lortutako
azpilagineko ereduan; beraz, identitatearen aldagaiekin batera, aldagai estari psikosoziala osatzen duelako, euskararen erabilera horrela baldintzatuz.Identitatearen eta jarreren arteko konparazioa eginez, identitatea da eragin handienez aldagai estari psikosoziala baldintzatzen duena, espero zen bezala.
|
|
|
Panoramika horretan, psikosoziolinguistikan nagusitzen diren eremu teorikoak kontuanhartu dira. Aurreko atalean ere, teoria hauek erabiliz, euskal testuinguruan ikerketaezberdinetan
|
lortutako
emaitzak aipatu dira. Hori dena egin ondoren, lan honenikerketa enpirikora hurbilduko gara, bertan euskararen erabilera azaltzeko kontuanhartzen diren bi teoria aipatuz (identitate etnolinguistikoa eta sare sozialak) etateoria horien alderdi batzuk azpimarratuz.
|
|
|
Urtebete beranduago, 1994an, Euskal Parlamentuko Instituzio eta BarneKomisioan, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz Politikarako Idazkaritzak egindakoAgerpenean, Idazkaritza horretatik egindako burutapenak adierazi ziren. Lehenkapituluan hamar urtetan
|
lortutako
emaitza ikusgarriak azpimarratzen dira: 95.000elebidun gehiago, batez ere hezkuntza sistemari esker; erdaldunen (ez euskalhiztunen) gutxitzea, populazioaren hiru laurdenak izatetik erdia izatera pasatuz; etab.
|
|
|
1) Euskalduntzearen bi azpiprozesuak: ikaskuntza/ ezagutza eta erabilera (Sanchez Carrion Txepetx, 1987), oinarrian oso antzekoak dira,
|
lortutako
eredu psikosoziolinguistikoek adierazten duten neurrian, aztertutako hiru aldagai motak (soziodemografikoak, soziolingistikoak eta psikosozialak edo psikosoziolinguistikoak) esanguratsuki eragiten dutelako bi azpiprozesuetan. 2) Gainera, nahiko modu berdinean edo aldagai konkretu antzekoekin gertatzendira esanguratsuki hiru aldagai motak; adibidez, euskalduntasunarenpresentzia beharrezkoa da, jadanik euskararekiko ikerketa gehienetanazpimarratzen dena berriro ere baieztatuz.
|
|
|
2) Garciaren (2000) tesian, berriz, Hego Euskal Herriko unibertsitate guztietako titulazio ezberdinen lehen eta azkeneko ikasmailetako ikasleak, lagin errepresentatiboorokorrean, eta horietatik euskaraz zekitenekin bakarrik osatutako azpilaginberezia. Bi kasuetan, aldaketa txiki batzuk sumatu dira
|
lortutako
eredupsikosoziolinguistiko kausaletan, horrela aurretik literaturak esaten duenaberriz ere euskal testuinguruan baieztatuz, gainera geroz eta indar handiagorekin. Hori era askotara uler daiteke; adibidez:
|
|
|
2) Gizabanakoen ezaugarri soziolinguistikoen araberaere antzean gertatzen delako; horregatik, zenbait aldagai soziodemografikolinguistiko aztertu beharra, berriz ere. ...Hala ere, aurresan daiteke euskararenegoerak hobetzen eta normalizatzen jarraituko duen heinean, ikusmira soziologikoaren eragina gutxituz joango dela, eta, alderantziz, ikuspegipsikosozialaren edo psikosoziolinguistikoaren eragina handituz joangodela, geroz eta gehiago gizabanakoaren aukeraren baitan egongo direlako, bai euskararen ezagutza maila, eta bai, gehienbat, erabilera ere; Garciak (2000)
|
lortutako
ereduaren bi azpiereduak ere horrela interpreta daitezke.
|
|
|
Espero zen bezala, deskribaturiko erauzketa desberdinen bidez
|
lortutako
esentzia olioetan desberdintasun nabariak topa daitezke, nahiz lore edo landare berbera erabili. Lore bakoitzerako absolutu finena eskuratzeko, badago ondoen egokitzen zaion laborategi teknika.
|
|
|
Distilazio horietan
|
lortutako
etekinak oso baxuak dira, %2, 2 (p: v) eukaliptoena, eta %3, 8 (p: v) labandarena, esate baterako. Ehuneko horiek hauxe adierazten dute:
|
|
|
Ehuneko horiek hauxe adierazten dute: 100 gramo landare lehorretatik abiaturik
|
lortutako
esentzia olioaren bolumena cm3tan adierazita.
|
|
|
Dena dela, honetan betiko galdera tipikoa plazara daiteke: Sintetikoki
|
lortutako
konposatu kimiko batzuen nahasteak birsortu ote dezake naturak emandako esentzia olioaren usaina. Egia da naturak oso usain konplexuak sortzen dituela, eta egia da, era berean, guk sarri ez daukagula horretan entrenatuta geure usaimena; beraz, usainean desberdintasunak egon arren, guk sarri ez ditugu antzemango.
|
|
|
Egia da naturak oso usain konplexuak sortzen dituela, eta egia da, era berean, guk sarri ez daukagula horretan entrenatuta geure usaimena; beraz, usainean desberdintasunak egon arren, guk sarri ez ditugu antzemango. Honek ez du esan nahi, sintetikoki
|
lortutako
konposatu kimikoen nahasteak usain txarrik izango duenik; eta gogoratu behar genuke ezen naturak berak inoiz sortu ez dituen usain batzuekin perfume on onak egin direla; eta egiten direla.
|
|
|
Isomeria optikoak usainaren gainean izan ahal duen eraginaz gutxi dakigu, eta iritzi kontrajarriak agertzen dira bibliografian. Esate baterako, cc ionona zenbait aldiz aztertu da, baina
|
lortutako
iritziak ez dira beti berdinak izan. Ikertzaile talde batek dio(+) eta() isomeroen usainak diferenteak direla; beste batek, berriz, ez direla diferenteak, nahiz enantiomeroen usaina nahaste errazemikoaren usaina baino %10 baxuago izan.
|
|
|
Miguel Angel Gomez de Segura-k sorturiko. Los Aromas del Peregrino? delakoa, erromesei bereziki zuzendua, eskulangintzako prozedura duena, salmenta ohiko enpresen bideetatik kanpo duena, eta berak landutako 14 Ha labandin zuhaixkatik
|
lortutako
olioan oinarritua.
|
|
|
Pinenoa. Oso ugaria da trementina edo pinuen erretxinatik distilazioaren bidez
|
lortutako
esentzietan.
|
|
|
Italian jaioa izan arren (Turin-en), 1932an Parisen zabaldu zuen bere jostun tailerra eta, horretan
|
lortutako
ospearekin, 1946an Coeur Joie perfumea merkataratu zuen, Lalique k diseinaturiko ontzian, eta Roure perfumeetxeak sortua; nota berdeak eta loredunak ditu. Bi urte beranduago, 1948an alegia, L. Air du Temps perfumea kaleratu zuten, fina eta dotorea, mundu osoko emakumeek atsegin dutena.
|
|
|
Izen honekin fruituen azala zanpatu eta gero
|
lortutako
esentzia olioak izendatzen dira, hala nola limoiena, laranjena, bergamotena eta abarrena. Multzo honetan kokatuta daude lehenengo kolonia urak
|
|
|
Lehenengoak ia ez du ez esne gainik ez gazurarik, eta oso aberatsa da esne proteinetan (kaseinak) eta mineraletan (kaltzioa, esaterako). Koagulazioaren bidez
|
lortutako
gatzatua, gehien kontsumitzen dena, gatzagia (renina) gehituz lortzen da, gehienetan animalia (ugaztun hausnarkarien urdailetik datorrena), behi edo ardi esne pasteurizatuari, 35 °C inguruko tenperaturan, eta 30 bat minutuz geldi utziz. Gazuraren zati bat, krema eta kaseina eta kaltzio ugari ditu.
|
|
|
Orduan, Mediterraneoko klima beroeneko lekuetan zabaldu zen, eta, gero, iparraldeko Europan. Gaur egun, artoaren aldaera moderno gehienak Estatu Batuetako hegoaldean, Mexikon eta Erdialdeko eta Hegoaldeko Ameriketan
|
lortutako
materialetatik datoz. Gaur egun gehien kontsumitzen diren eratorriak eta barietateak arto irina dira, ahiak egiteko eta sukaldean hainbat erabilera emateko (batez ere, gozokiak egiteko), eta, berriki, arto gozoa, entsaladen osagai gisa.
|
|
|
Gehien erabiltzen diren uretako tindagaiak okreak, anilinak eta intxaurrondoak dira (intxaur azaletik lortutako koloratzaileak, intxaurrondoaren antzeko kolorea emateko balio dutenak). Altzari okreak ñabarduratzea Beti komeni da beste gainazal batean
|
lortutako
kolorea probatzea, nahi den tonua dela egiaztatzeko. Okreak dira ohikoenak, oso erraz erabiltzen baitira eta askotariko tonalitateak lortzeko aukera ematen baitute:
|
|
|
Lehenek lan egiteko errazagoak direlako abantaila dute, ez baitira toxikoak eta zuzenean aplika baitaitezke zur “biluzian”, hau da, aldez aurretik lakaz edo bernizez estalita ez daudenean. Gehien erabiltzen diren uretako tindagaiak okreak, anilinak eta intxaurrondoak dira (intxaur azaletik
|
lortutako
koloratzaileak, intxaurrondoaren antzeko kolorea emateko balio dutenak). Altzari okreak ñabarduratzea Beti komeni da beste gainazal batean lortutako kolorea probatzea, nahi den tonua dela egiaztatzeko.
|
|
|
Erauzketa sistema horren bidez ezin da metatu hidrokarburo polizikliko aromatikoak adibidez, bentzopirenoa. Ondorioz, prozesuaren ondoren
|
lortutako
pats olioak kalitate eta prezio apalagoak izango ditu, baina ez du arriskurik osasunerako. Arriskua sortzen da olioa erauzteko prozesuan oso tenperatura altuak erabiltzen direnean, 300 °C tik gora.
|
|
|
Behar den oihala kalkulatzeko, luzeraren neurriari 35 bat zentimetro gehitzen zaizkio. Oihalaren zabalera osoari dagokionez, hori lortzeko, horretarako
|
lortutako
neurria bider bi egin behar da. Kopuru horri 10 zentimetro gehitu behar zaizkio gortina bakoitzeko, alboko tolesturetarako eta jostura ertzetarako.
|
|
|
Arauak xedatzen du egunero egin dela analisia hondar kloroa edo baimendutako beste agente desinfektatzaile bat zehazteko, bai tratamendu instalaziotik irtetean eta bai banaketa sarean sartu aurretik. Ezarritako analisi kopurua murriztu ahal izango da, baldin eta aurreko bi urteetan gutxieneko analisi tipotik (normala eta osoa)
|
lortutako
emaitzen balioak konstanteak eta parametroetarako aurreikusitako mugak baino nabarmen hobeak badira, eta uraren kalitatea okertu dezakeen faktorerik hauteman ez bada. Horrek guztiak ez du esan nahi Osasun Administrazioak noizbehinkako analisiak egin ditzakeenik uraren edangarritasunari dagokionez garrantzitsuenak iruditzen zaizkion alderdiei buruz.
|
|
|
Zapore nabarmenagoa eta sendoagoa du, eta batez ere Granadan lantzen da. Probintzia horretatik Chamad garbantzua ere nabarmentzen da, Gaztelako garbantzuaren hibridazioaren bidez
|
lortutako
espeziea. Azkenik, garbantzu pedrosillanoak tamaina txikia eta forma ia biribila du.
|
|
|
Farmaindustriak eta sendagaien salmentan eta banaketan parte hartzen duten gainerako sektoreek hitzarmen bat sinatu dute Osasun Ministerioarekin gastu farmazeutikoa egonkortzeko, botiken prezioa osasun publikoan gordetzeko. Osasun eta Kontsumo Ministerioko idazkariorde Julio Sánchez Fierrok uste du
|
lortutako
akordioa, sei hilabeteko negoziazio gogorren ondoren, aurrekaririk gabeko erronka dela Espainiaren historian. Itun horrekin betetzen da Diputatuen Kongresuak onetsitako mozioa, Gobernuari sektore guztiekin sinatzeko eskatzen ziona, farmaziako gastu handia egonkortuko duen akordioa.
|
|
|
Gaur egun, produktu horien eskaintza zabala dugu merkatuan, gure organismoarentzat zaporeak, propietateak eta onurak dituena. Ontziratutako zuku komertzialak elikagai iturri interesgarriak dira gaur egun. Haien elaborazio prozesuetan
|
lortutako
aurrerapenei esker, fruta freskoaren ia substantzia elikagarri guztiak proportzio bertsuetan kontserbatu ahal izango dira, eta, aldi berean, hainbat kontserbazio metodo erabiliz (pasteurizazioa edo esterilizazioa), egoera higieniko sanitario ona lortzen da. Kontserbatzaile baimenduren bat izaten dute, ontzian adieraziko duena.
|
|
|
Europako Parlamentuaren txostenak egiaztatzen du Echelon existitzen dela, hainbat arduradun politikok baino gehiago, gaiaren berri ez duela aitortzen du. Eta ez ditu soilik izaera militarrekoak ez diren komunikazioak atzematen, baizik eta, zenbaitetan,
|
lortutako
datuek aukera eman diete Ipar Amerikako enpresei irabazizko kontratuak egiteko. IGZL eta askatasunak Ez dago ebidentziarik Echelonek Espainiako enpresen interes komertzialak kaltetu dituenik, baina badakigu Internet erabilera publikorako lagatako Pentagonoaren jatorri militarreko proiektua zela.
|
|
|
Tenperatura hori 6 °C tik beherakoa bada, mikroorganismo alteratzaile gehienen ugaltzea ere kontrola daiteke. Gaur egun, esne hoztua esne ziurtatutzat har daitekeen kasuetan bakarrik har daiteke gordinik, hau da, mikroorganismo patogenorik ez duten animaliengandik
|
lortutako
esnea. Ondorioz, esne mota hori zoonosiak eragindako patogenoen arrisku handirik gabe kontsumi daiteke.
|
|
|
Prozesu horrek, parboiling edo prehervido deritzonak, aleari elscutelluma (zerealaren kanpoko geruza) finkatzen dio eta B taldeko bitaminak barrualdean gordetzen ditu, eta, aldi berean, herdoil azala askatzen laguntzen du. Horrela
|
lortutako
arrozari arroz lurrundua edo parboiled a deitzen zaio. Arroza historiaurreko eta lehortutako (perboiled rice) ondoren ehotzeko ohitura duten herrialdeek ez dute ia beri beririk (garatzeko bidean dauden herrialde beroen gaixotasuna, paralisi orokorra eta edema anizkoitzak ezaugarri dituena, B1 bitamina edo tiamina falta delako).
|
|
|
Europako Batzordeak isun bat jarri zien atzo paperezko hamar enpresari, prezioak ezartzeari eta paper autokopiagarriaren sektorean merkatua banatzeari buruz
|
lortutako
akordioagatik. Horien artean daude Espainiako Torraspapel, Papelera Guipuzcoana de Zicuñaga eta Distribución Vizcaina de Papeles enpresak.
|
|
|
Horretaz jabeturik, egoera horren arriskuen berri ematen dute kontsumitzaileen elkarteek. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Konfederazioak (CECU) gomendatzen du arreta berezia jartzea biribiltzeei, engainuak saihesteko; txartelarekin ordaintzea, euroaren txanponak ondo ezagutzen direla ziur ez badago; eta beheratutako produktuetan etiketa bikoitza eskatzea, eurotan zein pezetatan, artikulu bakoitzean
|
lortutako
beherapena ezagutzeko. Kalkulagailua Lotsa ez sentitzea eta kalkulagailura jotzea ere gomendatzen du, beharrezkoa bada.
|
|
|
Maleta barruan, mende laurdenean bilduriko ekipaia: ...apata eta mantila beltzak, traje bat, lau gona, sei alkandora, hiru, bi sosten, zazpi kulero pare, hiru mukizapi arrunta eta bi brodatuak, arrosarioa, kamisoiak, goante pare bat, eskapularioa, hiru galtzerdi pare, belarritako pare bakarra, elizako liburua, kandela bedeinkatua eta oihalak, hau da, gerratea amaitzear aita zenak, beste bandoko kapitain baten aholkuari jarraituz, diru beltzaren truke,
|
lortutako
oihal zuri, berde, gorri, loredun eta urdinak. Guztien ondoan zumezko otzara, eta honen barruan artaziak, titarea, oihala markatzeko klariona, botoiak, kortxeteak, zentimetroa, orratzak, hari kolorezkoak, albainu zuria eta jostorratza.
|
|
|
Lehenengoa eta agerikoena beharbada, urtetan ahalegin askoren ondoren
|
lortutako
hainbat eta hainbat ekimen eta egoera bertan behera gelditzea edo gelditzeko arriskuan jartzea. Esanguratsuenak eta azkenaldian nabarmenenak Nafarroan gertatzen ari direnak dira.
|
|
|
Urte luzetan euskara mendekotasun egoeran ikusi dutenean, ez zuten benetan hartzen eta agian bigunenak aldekotasun faltsuzko adierazpenak egitera ere iristen ziren. Baina berek espainolari aitortzen dioten" normaltasun" hori bera guk euskarari eta euskal kulturari egotzi nahi izatea, eta batez ere, egoera horrek berek aspaldiko urteetan
|
lortutako
estatusa EAEn arriskuan jartzea ezin dute inondik ere jasan. Horretarako, aldian aldian egin izan duten bezala, diskurtso bat apailatzen saiatuko dira:
|
|
|
Baina kontua ez da lana egitea bakarrik. Lana era egoki batean antolatu behar da (edo banako bakoitzak mota guztietako lanak egiten ditu, edo sexu, adin edo gaitasun profesionalen araberako lanaren espezializazioa egiten da), lanaren ondorioz
|
lortutako
aberastasunaren banaketa ere modu egokian egin behar den bezala. Dimentsio ekonomikoaz ari gara, gutxieneko garapen puntu batera iritsi diren gizarteetan bederen, lanaren banaketa teknikoari lotuta azaltzen dena.
|
|
|
Halako esakuneek ezin dute, honenbestez, zientzia emankor eta aurrerakor baten oinarria eraiki. Esaldi sintetikoak, aitzitik, a posteriori dira, esperientziaren bidez
|
lortutako
esakuneak. Predikatuak subjektuari dakarkion berritasuna esperientziatik dator eta, beraz, ezin du beharrezkotasunik bermatu.
|
|
|
• Handitasunaren eskema zenbakia da, hots, unitate homogeneoen gehikuntza jarraikorra: " Zenbakia, beraz, begiespen homogeneo baten aniztasunaren sintesiaren batasuna besterik ez da oro har, begiespenaren atzematean neuk denbora bera produzitzeari esker
|
lortutako
batasuna, alegia" (A143/ B182 (E182)).
|
|
|
Ez ditugu erantzun bakarrak diren erantzunak" ondorioztatzen" gizakiaren naturari buruz zientzien bitartez
|
lortutako
ezagueretatik. Ezta ere filosofian adimenez egindako azterketetatik.
|
|
|
– Ederki motel. Orain hitz aspertu bat egingo diagu guk biok aurrez aurre –bota nion,
|
lortutako
garaipenak eman zidan poza gorde ezinean.
|
|
2002
|
|
|
Esan gabe doa diskoaren salmentetatik
|
lortutako
etekinak AEKra bideratuko dituztela," ekonomikoki AEK itotzen saiatzen ari baitira". Euskaltegi, taberna eta ohiko dendetan jarri dute diskoa salgai.
|
|
|
PSE EEn Nicolas Redondoren dimisioak ireki zuen formalki krisia. Askok pentsatzen dute krisi honen oinarria joan den urteko maiatzean egindako hauteskundeetan PSE EEk
|
lortutako
emaitza eskasean bilatu litzatekeela. Nire ustez, krisi honen arrazoiak atzeragotik datoz, 1993an bideratu zen PSE eta EEren arteko konbergentzi prozesuan.
|
|
|
Bestalde, Le Penek
|
lortutako
emaitzak ohikoa dena baino abstentzio handiago baten eskutik etorri ziren: %20 ingurukoa.
|
|
|
Urregilearen orduak (Erein, 1998). Literaturaren arloan erdietsi dituen sarien artean, 1985ean Donostia Hiria lehiaketan
|
lortutako
bigarren saria, 1988ko Imajina Ezazu Euskadi Saria eta 1999ko Kritika Saria gogoratu genituzke.
|
|
|
Beste hainbat desehorzketa aitzakia dituzten bost narrazio luzek osatzen dute Saizarbitoriaren azken liburua, Gorde nazazu lurpean (Erein, 2000). Liburuaren harrera bikainaren adibide ditugu orain artean
|
lortutako
sariak: Kritika Saria 2000, Beterriko Liburua Saria 2000 eta Euskadi Saria 2001 Horiezaz gain, 2001 urteko Espainiako Narratibako Sarian finalista izan zen.
|
|
|
Joane Somarribak (Sopela Bizkaia, 1972) txirrindularitzako lau itzuli handi irabazi ditu, Italiako Giroaren 1999 eta 2000ko edizioak eta 2000 eta 2001eko Frantziako itzulia; Luperinik
|
lortutako
hiru Tourren (1995, 1996 eta 1997ak) errekorrera hurbiltzen da horrela.
|
|
|
Tabakismoaren aurkako borroken ondorioz
|
lortutako
emaitzak begi bistakoak dira, baina lorpenak ez dira nahikoa oraindik, bereziki bizitzako adinik kritikoenetan, hau da, haurtzaroan eta nerabezaroan, eta batez ere emakumeen artean.
|
|
|
Lagunartean berehalako mezularitzak
|
lortutako
arrakastak lan munduan ere izan du oihartzunik
|
|
|
Langabezia asegurua, gutxieneko epealdi batean kotizatu duten langileeizuzenduta dago, eta langileek, kotizatu izanaren truke, laguntza eskuratzeko eskubidea dute. Laguntzaren iraupena kotizatutako epeari loturik dago eta langabezia aseguruaren zenbatekoa ere aurretik
|
lortutako
soldata mailari loturik dago.
|