|
2013
|
|
|
Gorago esan dugun legez, Joanaren ikusmira eta interesa Frantziako gortean zegoen, ez Donapaleun, ezta Pauen ere, nahiz eta Biarnok askoz ere leku handiagoa hartzen duen liburuan. Hori da behintzat Roelkerrek eskaintzen digun irudia, kasu batzuetan apur bat groteskoa suertatzen dena; honela, ez du arazorik biarnesa edo euskara patois gisa aipatzeko (egiten dizkien aipu bakanetan) edo Biarnoko separatismoa modu aski displizentean tratatzeko (xelebrekeriatzat); edo garaiko testuetan testualki agertzen denean
|
jendea
Biarnotik. Frantziara, joaten zela aipatzen denean,. Frantzia?
|
|
|
–Emen aurki Donosti' ra bizi izatera joatekoa naiz; ta an, J.l. [Jainkoa lagun] ezer al ba det, aztartu bear det
|
jendea
. Gure jokaerarik egikorrena, Amigos del País bazkunaren itzalpean lan egitea izango genuke.
|
|
|
Uztapide aitortu zuten, Basarri' ren gain, txapeldun. Ta eztakizu, errietatik nola ibilli dan
|
jendea
, txartel eske barrura sartu nairik. Baiña Centro de Atracción y Turismo' a ta gure Arrue ta abar ziran tartean, eta egundoko zikinkeria izan da txartel kontu orretan.
|
|
|
(Bizi nizano munduan, 17). . Armadak gizon hezten zuen, ezkontzak eta haurdunaldiak emaztea emazte, eta lanak
|
jendea
jende? (Bizi nizano munduan, 16).
|
|
2014
|
|
|
Azken urteotako kontuetara mugatzearren, esan dezagun, eta horrela aitortu izan dute bertsolariek sarri, bertsolaritzaren inguruko
|
jendea
(bertsolariak, entzuleak eta gainerakoak) ia guztiz bat eginda zegoela frankismoaren garaian. Alegia, orain ez bezala, oso talde trinkoa osatzen zuten, ikuspegi, balio eta erreferentzia beretsuei atxikita.
|
|
|
Heien jokoa litake Charia delakoa hedatzea herri osoan, erran nahi baita islamisten lege dorpeenaren pean ezartzea herria eta
|
jendea
. [EPD prentsa, Herria]
|
|
|
Euskara elkarteetan ere antzeman da joera hau, bereziki azken hamar urteotan: hasierako lantalde zabalak mehetuz joan dira, segidarik ezak
|
jendea
kezkatu du, bazkideak jarrera aktiboak albo batera utzi eta kuota ordaintzera mugatu dira. Geldoaldia iristearekin batera ugaritu egin dira gogoetarako foroak eta adituen eta arituen hausnarketak.
|
|
|
Euskal Herriko jendartean badira sentsibilitate desberdinak hizkuntza ofizialei dagokienez. Testuinguru horretan, amaierako gogoeta gisa, azpimarratu nahi dugu euskarak balio behar duela kohesio elementu gisa, eta ez
|
jendea
gaitzesteko edo baztertzeko, eta horretarako garrantzitsua da gai horretan ahal den adinako kontsentsu soziala zaintzen saiatzea herritarren artean (Baztarrika, 2009; Euskararen Aholku Batzordea, 2009; Zalbide, 2010).
|
|
|
2006ko inkesta soziolinguistikoaren arabera, 16 urtetik gorako nafar populazioa bere burua identifikatzen duena elebidun gisa euskaraz eta gaztelaniaz, maila desberdinetan, populazio guziaren %11ren eta %18, 8ren artean da (Eustat, 2010). Gaur egun, eskoletan euskaraz ikasten ari den ikasleen ehunekoa handiagoa da jendartean elebidun den
|
jendea
baino.
|
|
|
Bestalde, gogora dezagun, egitura eta azpiegitura urbanistikoez gain, hiriak bizimoduak antolatzeko dispositibo soziopolitikoak izan direla. Arean ere, hiria
|
jendea
eta haren bizimodua moldatzeko eta meneratzeko dispositiboa izan da; bai eta jendeek askatasuna lor zezaten bidea ere. Alegia, kontzentrazioak berak eta hura antolatzeko izan diren sistemek ikaragarri arautu dituzte hala hiritar jendearen bizimodua nola hiriz kanpokoekin izan dituzten harremanak.
|
|
|
Politika absurdoa: kale arte dentso eta nabarrak hustu,
|
jendea
bezero eta ikus entzule bilakarazi eta ondoren lehengo bizi dinamikak pizteko esku hartze bereziak antolatu.
|
|
|
Milaka mikro arnasaldiz bilbatutako amarauna begitantzen zait erakargarriagoa. Era berean, utzi genioke
|
jendea
eta haren hizkuntza gaitasunak itxitura geografiko administratibo estankoetan sailkatzeari eta ekin euskal praktikak, jarduerak, aukerak eta beharrak zenbatzeari.
|
|
2015
|
|
|
gü bagoatzü, bena
|
jendea
etzü juiten (Arboti)
|
|
|
Baina gerla ez zen bukatua eta bera ez zen gai deus egin gabe gelditzeko. Horrela garaiko erresistentzian sartu eta
|
jendea
lagundu eta segurki betirako isilduak gelditu diren ekintza desberdinetan parte hartu. Hau zen garaiko Larzabal, pertsona engaiatua eta apeza.
|
|
|
Baserri bateko aita semeen arteko ika mikak jorratzen ditu, seriosa halaz ere. Maule eta Miarritzeko emanaldietan gazteak ere hurbildu dira eta pozik gara horrekin, obra ezagutzen duelako jin baita
|
jendea
. Deliberatu genuelarik Bordaxuri emaitea' hori zaharkitua da' erran ziguten batzuk.
|
|
2016
|
|
|
nor den nor jakitea. Izan ere, kontakizunaren harian poliki poliki ohartzen gara pertsonaiek ez dutela benetan ezagutzen inguratzen dituen
|
jendea
. Bizitza bikoitzaren gaia detektibe nobela klasikoetako hilketa askoren arrazoia da, gizataldearen oreka apurtzen duena.
|
|
|
2 Bestetik ordea, non dira, non gaude, ezker abertzaleko sokakoak ez garen euskaltzaleak? Eta non dago EAJ, beste erakunde politiko abertzale euskaltzale nagusiko
|
jendea
–Erakundeetan?
|
|
2018
|
|
|
2) Andonik futbola telebistan hainbeste emateak
|
jendea
azkenean guztiz nekatuko duela uste du.
|
|
|
25) Horrela, oinarrizko hezkuntza sistemaren bidez jendarteak norabide bat markatzen du zehazteko nolako
|
jendea
nahi lukeen etorkizunean.
|
|
|
Normalizazio prozesua hasi zenean, eta egokiera izan zenean euskara erabiltzeko" bizitza ofizialeko" zeregin batzuetan, alde batetik ordu arteko hizkuntza eskarmentua llaburra zen, bertzetik euskal hizkuntzari buruzko jakintza guzia ere aski mugatua zen, eta gainera jakite erlatiboki murritz hori hagitz jende gutiren ondare zen, zeren euskara ez baitzuen lantzen hiritar arrunt orok hezkuntzaren eremu orotaratzailean (bertze hizkuntza bat bederen bai lantzen zuen bitartean). Euskara ongi bazekiela bazekien
|
jendea
oso guti zen, zeren, euskaraz jakinik ere, jende anitzek ez baitzuen batere konfiantzarik bere euskara ereduan, erraz gogora dezakeenez garai haietan hizkuntzaren kezka izan zuen hainbat jende orduan gaztek. Testuinguru horretan hasi zen euskara erabiltzen eta trebatzen alor formal ohikoetan, zeinetan lehenago guti landua baitzen:
|
|
|
Ez baldin ba da goibel, larri ta itzal ez omen du baliorik. Publiko
|
jendea
ez da geienetan iritzi ortakoa, ta antzerki alai, irritsu ta pozgarriai arrera ona egiten die. Sasi maixuek ordea gogaitze añako izu ikara sortu naiean dabiltza beti, eta ara doaz, beleak sarraskira bezela.
|
|
|
14"[...] kultura zabaldu nahi bada, kontzientzia sortu, gertakariak zinez esplikatu,
|
jendea
poztu eta beste zenbait gauza egin" zioen artikuluan, lehentxeago. zailenetakoa da, edozein leku eta mementotan bota baititzake bere bertsoak. Oso herrikoia eta demokratikoa da, zeren behartsuenengana ere erraz hel eraz baitezake bere boza.
|
|
|
Arbelaiz, Ms Dolores, 2006," Maria Dolores Arbelaiz: " Internet da mende honetako panazea, baina
|
jendea
liburuetara bueltatuko da", M.A. Elustondo elkarrizketatzailea, Argia, 2028 (2006/09/02).
|
|
2019
|
|
|
Ez dut kontatuko pelikula, baina bai zertzelada batzuk eman. Londresen kokatzen da, Eliza Doolittle izeneko neska bat kaleko lore saltzailea da, kalean saltzen ditu loreak, kaleko batek bezala hitz egiten du; eta han dago, Covent Garden en; opera emankizun bat egon da eta
|
jendea
ateratzen ari da, eta bera loreak saltzen, eta, han dagoela, hizketan ari da jendearekin, eta esaten dio norbaitek" kontuz, hor polizia dago, dena apuntatzen ari da". Eta gizonak esaten dio" ez, ez naiz polizia, fonetikalaria naiz".
|
|
|
Ezin zuen bakoitzak bere modura ahal bezala egin. Herri txiki bateko
|
jendea
da, eta gainera, zailtasun erantsia zen guk asmatutako aldaera batean aritu behar zutela. Guk egin genuena izan zen besterik gabe, ez du meritu handirikArabako euskara liburuan oinarritu, Koldo Zuazok jasotako ezaugarrietan.
|
|
|
Baina bazegoen, giro hori bazegoen, konturatu ziren hitzak zenbateko garrantzia daukan, egin daitekeela, lagundu egiten duela pertsonaia eraikitzen, interpretazioan. Bai,
|
jendea
sinesten hasia zegoen.
|
|
|
Eta zuk lehenago galdetu duzunarekin lotuta, lan hau egiten denean, hitza lantzen denean, berdin da zein euskalkitan ari zaren, publikoak ulertu egiten du. [Emanaldi] hau Donostian zen, eta ikusten duzu
|
jendea
barre algaraka, ulertu egiten da.
|
|
|
Eta orduan iruditzen zitzaidan aktoregaiari eman behar zitzaizkiola tresnak, berak jakin dezan gero eszenan dagoenean zer komeni den: informalean komeni den, formala komeni den, letrak jatea komeni den..., formatu egin behar dela
|
jendea
; eta gero haiek ikusiko dute, nik uste profesionalak direla, eta lan tresna batzuk ematea zen kontua.
|
|
|
(5a) Bada
|
jendea
egften duela gauza gehiago
|
|
|
Ezinbertzean, gero eta handiagoa da euskal testu zaharren corpusa. Artxiboak miatu ahala eta
|
jendea
horien balioaz ohartu ahala, etengabe ari zaizkigu dokumentu berriak agertzen.
|
|
|
" Ene ustez euskalkiak desagertuko dira pixkanaka. (...) Lehenago
|
jendea
herrian bertan bizi zen eta ez zen sobera mugitzen. Orai eta mugimendu frango bada.
|
|
|
" Pozten naiz, ikusiz, azken urteetan, Euskaltzaindiaren hiztegian" Iparraldeko" hitz anitz sartu dela. Lan bat egin behar da,
|
jendea
horretaz ohar dadin. Adibidez, Iparraldeko jende anitzek" tailer" hitza erabiliko du, ez baitaki" atelier" hitza ere (sic) onartua dela.
|
|
|
Lekukoak idazten du: " Lehen,
|
jendea
bere herrian bizi zen, ia bizi osoa, beraz euskalkiak bazuen bere eremua, garatzen zen lekuaren, lanbideen... arabera. Biztanleak guti mugitzen ziren.
|
|
2020
|
|
|
Hizkera maila zainduak izan ohi dira estandarra erabiltzea eskatzen dutenak, entzuleria handiagoa eta nahasiagoa (ezezaguna, hizkera ezberdinetako
|
jendea
, etab.) izan ohi baita (Milroy; Milroy 1999 [1985]: 54).
|
|
|
Diario tradicionalista egunkariko" Luz misteriosa" albistean. Gauero Ihurre eta Lopida herrien artean airean mugitzen zen argi batek beldurtuta zuen hango
|
jendea
. Odol koloreko globo argitsu hark distira biziak jaurtitzen omen zituen, eta, inoiz gelditu gabe, bere bideari jarraitzen zion sortzen zen lekutik Otatzako basoan galdu arte.
|
|
2021
|
|
|
abertzaleak, ama, gazteak,
|
jendea
,... zokoratu" zokoan utzi" ‘gaitzetsi’.
|
|
2022
|
|
|
Horrela, emea den batek amodioa du fisikoki gizon zakilduna baina izugarri femeninoa denarekin. Gustatzen zaiona jostea,
|
jendea
zaintzea. Nik uste dut hori ere didaktikoa dela.
|
|
|
Orri batean esaten du zerbait egiten duzunean konbentziturik izanen da, uste duzulako hori egitea zuzena dela(...) baina gero segituan beste orrialde batean esaten du asmatu behar duzula zertan sinesten duzun egiaz, eta berdin pentsatzen duen
|
jendea
aurkitu. (...).
|
|
2023
|
|
|
maskal (maxkar) adj. (Pertsona) higatua, zimeldua. Maxkar
|
jendea
. EH.
|
|
|
– Trentokoak (XVI. mendea) ere agintzen du testuak tokian tokiko hizkuntzara itzultzeko, predikuak eta abar dagokion ama hizkuntzan egiteko, eta ahalegintzeko tokian tokiko
|
jendea
prestatzen apez izateko.
|