2001
|
|
Balantsunen azken perpausak alaba ahoa bete hortz utzi zuen, erabat zintzilik, kanpainetako
|
jende
horiek eztei aberatsen obsesionea kaskoan iltzaturik zeramatelako erdi kexu. Henry irriz ari zen, itsas ertzeko arrain malgu eta zurpail bilakatu Euskal Elkarteen Ordezkariaren sesitzeaz ohartu gabe.
|
|
Gauaz ibiltzearen bortxaz, anitzetan Sigur Rosen musika lagun, lurraren errealitatetik urruntzen nintzela sentitzen nuen; ez nintzen hargatik galaxiatik kanpo bizi zirenetarik ere, alderantzizko froga eskainiko zidan Blade Runner kontra erreformatzaileetarik gurutzatzen ez nuen bitartean behintzat. Erratekoa dut ordea, gure artean, nihaur ez bezala, gela usaintsuetan pausatzen eta mihise amironatuetan loak hartzen zituen
|
jende
horiek ugariak zirela eta edozein unetan, partikulazki bideak eta karrikak ilunpeek biltzean, pentsamendua mehatxatua suerta zitekeela. Gehienek halatan, neuroleptikorik gabe, gusturik hoberenean, bazekiten derrigorrez egin behar zena manatzen hitz labur, zuhur eta suharrez.
|
2002
|
|
Hemen mezu espiritualetan babesten da,
|
jendeak
horien gosea duelako eta horrelakoak behar dituelako; baina berarekin daramatzadan hogeita hamalau urteetan zehar, besteen bizi baldintzak hobetzeko zer egin dezakeen pentsatu du etengabe, egunero egunero.
|
|
Bestalde, Espainian botere zentrala daukate eta begien bistan dago Euskal Herriak lortuko lituzkeen eskumen handiagoak berek galdu lituzketela. Hori dela eta, boterera heldu zirenetik, jo eta ke aritu dira espainolen artean nazionalismo erreakzionarioenaren haziak ereiten, frankismo garaiko balioak eta nostalgiak berpizten,
|
jende
horien iritzi publikoa edonolako joera federalistaren kontra ager dadin, eta joko horretan, botorik ez galtzeko, PSOE bera bete betean harrapatu dute.
|
2004
|
|
Erantzunik zorrotzena bertako euskaltzale baten jarreran idoro dugu: . Beren herriko presupuesto edo buxetetik euskararentzat orain ematen ez dutena eman lezaketela, dio Xipri Arbelbidek?,
|
jende
horiek berek, mirakuluz bezala, euskal departamendu bat izanen delarik, departamendu berriko presupuestotik. Gaur legea alde izanagatik idekitzen ez diren klase elebidunak idekiko direla mirakuluz bezala, Konstituzioaren bigarren artikulua aldatuko delarik?
|
2005
|
|
Gorago erran baitugu Jesusek gizonaren zoriona nahi duela orain danik... Ateraldi horiek entzutearen bortxaz, erroak barna eginak behar lituzkete
|
jende
horien gogoetan. Baina naski ura ahatearen luma gainean bezala lerratzen dira, batere barnera sartu gabe.
|
|
Misionest horien jorratzea modan da gaur egun. Zer behar zuten hor harat joanik? Zergatik ez dituzte lasai utzi
|
jende
horiek denak, beren sinesteekin. Jorratzale handienak, beren alderdi politikoaren misionesta fondamantalistenak:
|
|
Nola ez da sartuko Dibarrart, hain elizatiar izanez, XIX. mendearen azken laurdeneko eztabaidetan, segituz Adema Zalduby edo Michel Elissamburu. Badaki ilun peko
|
jende
horiek lanean ari direla Elizaren kontra eta kutsadura berri hori sartzen ari dela, emeki emeki, Euskal Herrian. Bainan ausarkeria horien kontra badira harresiak.
|
|
– Zure esku zegoen
|
jende
horien heriotik salbatzea.
|
|
Erregeek foruak emaiten zituzten jendeak hiri horietan koka zitezen.
|
Jende
horiek frankoak deitzen ziren zergarik ez baitzuten pagatzen eta gehienak" Frantzia" aldetik heldu baitziren.
|
2006
|
|
Miseriatik ihesi, pertsekuzio politikoetatik ihesi, baina diktadura baten barruan. Jakina,
|
jende
horietako asko beldurrez bizi zen, hemen asko beldurrez bizi zen bezala. Bestetik, Espainia/ Euskal Herria gatazka horrek ere baldintzatu du begirada hori.
|
|
Haurrak, zailtasunak zituzten jendeak laguntzea maite zuen, zaharrak, elbarrituak... denak.
|
Jende
horiek, ainitzetan, geltoki txiki batean aurkitzen zituen, zaku lodi batekin edo eskailerak igotzera entseiatzen.
|
2007
|
|
Batetik, euskaldunen proportzioak oso apalak izanik Altunaren azalpenari jarraikihorien igoerek, erabileran, oso eragin apala dutelako. Bestetik, euskaldundu diren gazte
|
jende
horiek –gazteak, gehienbat, aurrerago ikusiko dugun bezala– erdarazko harreman sareetan gizarteratuta daudelako, berariazko harreman sare euskaldunik sortzera iritsi gabe. Hau da, zonalde euskaldunetako belaunaldi euskaldunak euskarazko gizarte harreman sareetan hazten diren bitartean, Gasteizen eta Araban euskarazko sarerik ia ez dago, euskaldunak erdarazko harreman sareetan gizarteratzen direlarik.
|
|
K.a. I. milurtekoan zehar etorri ziren Galia eta Hispaniara. Indoeuropar enborrekoak
|
jende
horiek. Aldi desberdinetan etorri ziren, jarraiko inbasioetan.
|
|
Hurrengo tendentzia argi eta garbi ikusten da web orrien munduan aspaldi honetan:
|
jendeak
horiek erabiltzen ditu, euren kontuak eta azaltzeko. Eta, egia esan, gaur egun funtzionatzen diren web orriak erabiltzaileari aukera hori ematen diotenak dira.
|
|
Bada uharte bat Lamori deritzana non emazte guziak eta gizon guziak biluzirik dabiltzan izigarriko beroak egiten baititu han. Diote
|
jende
horiek, ez dela biluzirik ibil  tzean ahalkerik, Jainkoak hala gaituelakotz kreatu eta hori naturala dela eta ez dela hor nehongo gaizkirik. Han nehor ez da nehorekin esposatzen, nornahi plazer duenarekin ibil daiteke eta emazteek haurrak badituztelarik haiekin oheratu den bati ematen dizkiote.
|
|
Aldamenera xerrent begira egon nintzen. Errondan bilduak ziren
|
jende
horietarik nor zen Jean d’Amou, Gexan Hiriart apez euskaltzainaren semea. Espero nuen galde bat edo beste eginen ziola gidari eta horrela haren boza ezagutuko nuela.
|
2008
|
|
Elkarteen inguruan biltzen den jendea, hots, zenbaki horren %10a baizik ez da. Euskal elkarteetako zuzendariek errealitate hau kontutan hartu behar dute, eta
|
jende
horien erakartzeko manera pentsatu. Gaur egun, Estatu Batuetan, modan da Amerikanoa izateaz gain, norberak bere erroak beste nonbait dituela esatea.
|
|
Azpiegitura erraldoion kontrako mugimenduetan kaltetutako lekuan lekuko jendeek gero eta garrantzia handiagoa dute.
|
Jende
horiek beren herritar eskubideak zintzo erabili dituzte, kexuak aurkeztu, iradokizunak, proposamenak... eta ezertan kasurik ez diete egin agintariek. Militante eta erakunde ondo antolatuekin elkarlanean hasi dira orduan.
|
|
Horrekin nola noan? Mikrofonoa baino lehenagoko
|
jende
horiek ez zeukaten kantak errepikatzeko beste biderik, bat batean ikasi behar ziren. Zuk entzuten ahal dituzu doinu militarrak Zuberoako pastoraletan, eta horren esplikazioa erreza da:
|
|
|
Jende
horiek jotzen dute Partzuergora.
|
|
Lehenengo informazio iturria Yahoo! k eskaintzen dituen produktuak dira; hau da, jadanik ditugun produktuak hobetzeko bideak bilatzen ditugu, ezinbestekoa baita etengabe hobetzea. Eta, bestetik, zerbitzu eta produktu horietatik guztietatik ateratzen den informazioa aztertzen dugu,
|
jendeak
horiei buruz zer esaten eta pentsatzen duen jakiteko, gauza berriak aurkitzeko eta ezagutzen ez ditugun eta espero ez ditugun gauzak bilatzeko horiekin produktu berri bat era genezakeelako, jendearentzat oso erabilgarri izan daitekeen zerbitzu bat.
|
|
«Baina hala ere beste modu batean egin dute operazioa». Hots, tabernen finantzaketari buruzko inkesta argitzeko egin nahi zituzten galdeketa horiek egiteko,
|
jende
horiek atxilotzeko hautua egin izana kritikatu du Prietok. «Testuinguru honetan, erakusten dute zer nahirekin ari diren, holako metodoak erabiliz».
|
|
Gehien harritzen gaituena da ikustea poliziak ez duela lortzen hobendunen atxilotzen. Eskura dituzten baliabide guztiak erabiltzen ote dituzte
|
jende
horien aurkitzeko. Bada dudatzekoa.
|
2009
|
|
Baina gure zeregina zehazki ibilgailuetan eramatea izan da. Parkean zehar badira behin behinerako jarritako ospitaleak, eta guk
|
jendea
horietara eramaten genuen. Egoera koropiltzen bazen, berriz, Huelvako edo Sevillako ospitalera.
|
|
Beharbada fedearen forma posible bat gaur, iluntasunen artean, historia horretako haur aitortzea da; historia eta
|
jende
horiekin (nahita ere gainditu ezin izango den distantziatik) hala ere eta solidario sentitzea. Honezkero horixe da apika batzuentzat fede posible bakarra.
|
|
Entzuleen ustekabea zen nire arrakastaren neurria. Alabaina, bukatu gabe ere banekien
|
jende
horiek ez ziotela amuari ausikirik eginen.
|
|
Urtarrilaren 29an, 2,5 milioi lagun ginen karrikan. Gehiago izan dugu
|
jende
horiek kargua utz dezaten eta jendeak nahi duen politika ezar dadin. XXI. mendeko sozialismoa oinarrizko demokraziarena izanen da:
|
|
Tenperatura zero azpitik egon arren, hamar pertsona inguru dira aterpera joatea onartzen ez dutenak. Frantziako Gobernuak etxebizitza eskubidea legez onartu badu ere,
|
jende
horien kasuan gauzatu ezina dela nabarmendu dute eragileek.
|
|
Amerikano serietan ez zituzten hainbeste gora bera eramaten. Ez da hori, baino ez dugu bertze
|
jende
horien aitzinean pasatu nahi, orduan, gibeletik ateratzen ahal gineke...
|
|
Ez bazen arriskua papurdu behar zitzaion bihotza, nere begitartean ekarki nuen sofriki hunkigarri guziarekin. Zer kondatzen nauzu.
|
Jende
horiek ez zauzte jango!
|
|
Harek ordenatu bezala, nere eskartza bazterrerat utziz, etorri nintzen paretaren ondorat.
|
Jende
horiek sartu baino lehentsio aritu ziren bi bahatzezain tokiak garbitzen, lahar zaharrak errotik ateratzen eta arbolak taillatzen. Bertze itxur bat hartu zuen etxe haundiak, zen eta oraindikan ere bazen zer egitekoa.
|
|
Urteak pasaki ari dire, eta ni beti bezin galdua gelditzen naiz. Inbiri haundia dut, dena jakiten duten
|
jende
horien arabera. Badakitut behexten hala ere, alegia eta egiten duten batzuek, eta badire asko, eta bertzeak, egiazki asurantzia duten horiek.
|
2010
|
|
Euskalgintzako gizarte eragileak harriturik eta kezkaturik agertu dira. Milaka eta milaka dira hizkuntza gutxituetan diharduten herritarrak, eta
|
jende
horien eskaera horren arinki ezabatzea sinesgaitza dela erran dute gizarte eragileek.
|
|
Utzi ditugu horren egiten zeren gure kultura ez badugu zabaltzen hiltzera joanen baita. Gero gure egungo lana da
|
jende
horiei konpreniaraztea indar bat egin behar dutela euskara ulertzeko eta elkibideak badirela ikasteko. Eta aurten hemen euskara ikasi nahi dutenei laguntza eskaini dugu gau eskoletan ibil diten.
|
|
emakume dibortziatuenak, behartuta ezkondutakoenak, senarrarekin konpontzen ez zirenenak? Neskak hurbildu egiten zitzaizkidan argazkiak ateratzeko nirekin eta orduan konturatu nintzen zerbait egin behar nuela
|
jende
horien alde. Banekien ni nintzela Saudi Arabia modernoaz idazten zuen lehen emakumea, baina ez nuen uste nire liburuak halako sentsazioa eragingo zuenik».
|
|
Gero ezagutu dituteta usu aurkitu ere.
|
Jende
horien ezinegonerako ez nintzen prest; ez eta Mark ere.
|
|
Ez gara udalen eskalan bizi. Joan den pastoralean Ainharbeko aktoreek errefusatu dute ikastolak prestatu afarian parte hartzea, azken urte hauetan ikastolari lotu
|
jende
horiek gabe ezin izan delarik pastorala bakarra muntatu Zuberoan. Ez gara atzerakoi horien artean onartuak.
|
|
—Ez jauna! —ihardetsi zion Fadarrek—,
|
Jende
horiek oraingo zure sujeten ondokoak dituzu, eta ikusi berri duzuna Cordoba zure hiria duzu; so egizu, hantxe duzu meskita printzipala, zerork handitu eta apaindu zenuena!
|
2011
|
|
Haur eta gaztetxoei artearekiko interesa pizten saiatzen dira askotan ikastetxeak txangoak eginda, baina heltzen diren heinean txangoetan interesa zirudien hori ezerezean geratzen da gehienetan. Instituzioen eta museoen arduradunen esku dago
|
jendea
horietara joatea. Ala herritarron ardura da?
|
|
Harri batekin hitz egitea bezala da, ez dit deus argitu. Baina zurrumurrua dabil zure anaiak droga kopuru handi bat lapurtu ziela ukrainarrei, eta orain
|
jende
horiek haren bila dabiltzala.
|
|
Nazi alu hura, zigorra jaso ordez, guri lezioak ematera etorri!
|
Jende
horiek beti garaile suertatu behar!
|
|
Norbere burua gutxiago estutu beharra dagoela ere esan zidan, trankilago lan egin behar dela, baina zera erantsi zuen puntuan: antsietatea, nerbioak edo egoera gogorrak horrela somatizatzea ez dela aukerarik okerrena, badagoelako
|
jendea
horiek somatizatu beharrean gorde egiten dituena, eta gero hortik ei datoz depresioak eta enparauak.
|
2012
|
|
|
Jende
horiek xantierretan ezartzen genituen. Eman dezagun, iturritik ura ekartzeko lanean hamar pertsona berdin zortzi egunez behar genituen ezarri ez dakit zenbat metro hodi ezartzeko.
|
|
Liburuan agertzen den
|
jende
horientzat. Lan kaskarra dutenentzat, aita bananduentzat, hip hop edo musika klasikoa entzuten dutenentzat.
|
|
Bestela esan, mundu hartan euskarak jendea osoki hartzen zuen (zeregin guztietan, euskara zen mintzoa) eta jendartea ere era batera hartzen zuen. eta funtsezkoa den beste zerbait: hori dena planifikaziorik, egitasmorik, proiekturik gabe gertatzen zen. hala ziren gauzak, berez, natural (esan nahi baita, halaxe sortzen ziren
|
jende
horien arteko elkarrekintzetan...) euskara gorputz kolektiboaren hezur eta mamia zelarik, euskaldunak gorputz haren iraizketa naturalak izango ziren.
|
|
Gazte denboran hainbeste ergelkeria egina da izan ere!
|
Jende
horiek, madame, ez zeukaten inolako ganorarik! Pattarrez kiskalita geratu zen!
|
|
–Arranopola! Txerkes
|
jende
horiek lapur amorratuak dira: eskumenean daukatena lapurtu arteko onik ez dute; behar ez badute ere, ostu egin behar... horretan barkamena eskatzen dut haientzat!
|
|
Baina, ezarian, jarduteko modu zibilizatuak helduko zitzaizkien herriko jendeei. Modu horietan hezi eta hazi ahala,
|
jende
horiek ere psikologizatu eta sozializatuko ziren; azken buruan, biak ala biak prozesu bakar bat dira. Aitzindariak merkatariak eta gortesauak izan omen ziren.
|
|
Estatuak eta industria kapitalistak jende soziala behar zuen, ondo diziplinaturik, ilara mantsoan eskolan, fabrikan edo armadan sartzen dena, autokoakzioz eta elkarren begiramen ondo kalkulatuaz elkarlanean dakiena.
|
Jende
horiek ez ziren edonola sortu," gizartea" eskolan, elizan, familian, fabrikan, asiloan eta antzeko instituzioetan ikasi beharreko jakintza da eta. Efektu horiei begira, naziogintza eta gizartegintza prozesu berbera da.
|
|
Alabaina klase arteko borrokek bestera zuzendu zuten nazio estatua, gutxienez Europako partean. Batetik, klase kategoria zabal hartuta, gerra horiek estatua publikoagoa egin dutelako, jende gehiagok lortu dutelako estatuaren ezagutza eta horrela ere
|
jende
horiek hitzarmen piskosoziala sinatu dutelako estatuarekin. Baina, bestetik, klaseen gerrak baketzeko, estatuak zerbitzu emaile bihurtu zirelako, zerbitzu haien bidez kohesioa sendotzen zelakoan; horrela, klase, estamentu edota herrien gainetik, nazioaren ongizate gizartea eraiki nahi izan zuten.
|
|
Arabiarrekin egin izan dut lan Ekialdeko desertuan, Hausa jendearekin Saharako ertzean eta Kikuyuekin eta Luoekin Afrikako sabanan. Beti geratzen nintzen ezin harrituago ikusiz
|
jende
horiek zer nolako portaera ederra duten, zein ongi heziak diren. Eskola ikasle ingelesak, orokorrean, estralurtarrak dira.
|
|
Etzukan posible bestela segur, sinesten diat hire aktan. Nik segurik ez diat otoitzik gogoan jakizak, zarta bahadi hor eta ezin garbituzko ziliporta odoltsuek marka balitzate hor kopetan, beren ustelkeriaren oroigarri... Bainan zer pasatu da. Oo badakik nolakoak diren
|
jende
horiek, kurutze bat. Ze nahauk etzuan normala.
|
|
apologia ala traizioa. Berriz, estrategiaz, hala nola taktikaz eta bereziki ekintza bortitzen maneraz, desakordio handiak izan ditzakegu eta kritika zorrotzak egin daitezke, onarturik militanteek borrokatzeko dituzten arrazoiak,
|
jende
horien emankortasuna miretsiz, eta, gainera, askatasun nazionala eta iraultza soziala egiteko borondatearekin. Agian, autoritarismoa eta azalezko irrazionalkeria altxaturik, ENAMen barnean eztabaidarako aroa hurbiltzen doa.
|
|
kolpe militarrez, diktadurez, populazioaren aurkako desmasiaz, estatuaren terrorismoaz, milizia pribatuen krimenez, betea dago historia. Boteretsuek sistema parlamentarioari dioten atxikimendua arrunt alderdikoia eta behin behinekoa da; estatuak monopolizatzen duen bortxa ez da herriaren zerbitzuko, baizik eta boteretsuen interesak defenditzeko, eta
|
jende
horiek beti prest ditugu demokrazia bortxaz hausteko.
|
|
13 000ko bat bizilagun zituen hiri hori, negoziolari eta bankari batzuek kudeatzen zuten.
|
Jende
horien biziaren parte handiena portuko lanei lotua zitzaien.
|
|
• 1775ean, Guiberteko kondeak, Hazparneko bospasei mila jenderen oldartzearen berri eman zuen. Zioenaz,
|
jende
horien guzien artean emazte anitz bazen. Denen buru, emazte gazte eta polit batek[...] zioen:
|
2013
|
|
Iheslariek hunkituak ginen, nola errezibitu behar genituen kezkatuak.
|
Jende
horiek hemengo gizartean plegatzea zen gure lana. Gu gehiago bizi ginen horretan, besteak goi mailako politikan aritzen ziren.
|
|
Dénia, Mallorca edo Bartzelona jotzen genuenean bezala, gustatzen zitzaidan
|
jende
horien mintzaira aditzea. Biarnokoa, Gaskoiniakoa eta Auverniakoa ekartzen zidan gogora, bera ez izanagatik ere.
|
|
–Nik pulpitutik zer erranen egoten ziren guztiak. Nola uste zenuten
|
jende
horiek altxa zitezkeenik zuen erregeren eta zuen heresiaren alde?
|
|
GALeko
|
jende
horiek ez ziren hemengoak. Ez zituzten ezagutzen iheslariak.
|
|
iraganeko eta baita garaiko figurak kantuetara ekarri eta beren sakrifizioa goratzeaz gain, zeina jendearen baitan atxikita geratzen den, gerra errealitatearen eta etorkizun hobe baterako esperantzaren artean zubia eraikitze dute. Hau da, musikak toki berriak sor ditzake,
|
jendea
horiekin identifikatuz eta ametsetara inkorporatuz. Hori bai, bertara iristeko, beharrezko ei da gerra, zeinak bakea eta justizia soziala aldi berean ekarriko dituen (Scruggs, 2002:
|
2014
|
|
Umiltasuna ez da
|
jende
horien ezaugarria; izan ere, batenbat horren seme alabak omen gara, bere itxuran egindakoak, bere kume kutunak, beste animalietatik ezberdinak.
|
|
" Argi da ezin dela hesirik ezarri.
|
Jende
horiek jin nahi badute, jinen dira. Jokoan dena da melting pot horren kausitzea kanpotik jinikakoen eta tokikoen artean", dio Mouliak.
|
|
Gai honen inguruko hainbat glosario osatzen ari dira une honetan, badira hainbat proiektu martxan, eta liburu honetako glosarioak ere horretan ekarpena egin nahi du. Batetik, kontzeptuak ezagutzen ez dituen
|
jendeari
horiek ulertzeko lehen urrats bat eskaintzen du; eta bestetik, kontzeptu eta pentsamendu (trans) feministan dabilen jendeari, horiek birpentsatzeko aukera ematen die.
|
|
Mundutarron memoria laburra da. AEBetako inkestek erakutsi dute bertako biztanleen hiru laurdenek ez dakitela Gerra Hotz famatua noren kontra zeukaten amerikarrek; aldiz, milaka arma atomiko dauzkate oraindik AEBek, gehienek Errusia daukatela jomuga, eta
|
jendeak
horiek normaltzat dauzka.
|
|
EUSKURA, euskara eta kultura – Xabier Azkue dira, euskarazko harremanak sortzen ditu errezibitzaileekin eta
|
jende
horiekin ez gara euskaraz baizik ariko beti(...). Horretako du trabes hain handia iparralde honetan.
|
|
Dantzaria aktore bat da eta bertsolaria ere bai. Gero ikusi behar da zer artedrama den, zerk biltzen dituen
|
jende
horiek oro delako antzerkiaren aterki beraren pean». Teknikaz haragokoak «Liburu autobiografikoa da, nik egin dudan bilaketa kontatzen duelako», azaldu du Lukuk.
|
|
Gaiztoak eta itxiak, euskaldunak, erdaldunei atea ixteagatik!
|
Jende
horiek ez dute nahi euskararen garapenik. Euskal kolore pixka bat nahi dute, eskualde kulturetara irekiak direla sinetsarazteko.
|
|
Ordu batzuk lotan eman eta ur hotzezko zapi batzuk sorbaldan, hori baizik ez da behar ingeles bat zutik jartzeko.
|
Jende
horiek burdina galdatuz eginak daude!
|
|
–Non bizi dira
|
jende
horiek?
|
|
–
|
Jende
horiek mendietan beste gorpurik aurkitzen badute, argazkiak infernuan ere agertuko dira, eta arrasto guztiak izorratuko dizkigute.
|
|
Hiriak hainbat funtzio betetzeko eraiki izan dira, eta Antzinarotik bildu izan da
|
jendea
horietan; Erdi Aroan, adibidez, defentsarako hiribildu ugari sortu ziren muinoetan, eta bideen inguruan, berriz, merkataritza gune izateko. Hirien itxura edo planoa ere horien funtzioaren araberakoa da.
|
|
Ez zituzten maitatuko satanen teoriak pastoraletan, ez jakin nahi ere asto lasterrak egiten zirenez eta zer alde ona zuten.
|
Jende
horiek gazterik hil dira eta ez overdose baten ondotik, heldu da ez dela sobera ontsa ikusia hemen gaindi haien obra aipatzea arraileriaz. Garai horren zauriak ez dira oraino hetsiak, Baltasar delako bat okupatu da hauen konpontzeaz eta oraingo politikaren perbertsioaz badugu horrekin lagin errankorra.
|
|
Bertsoek, oraingo bertsolaritza berri honek, inkondizional publiko bat dauka.
|
Jende
horiek dira probintzia txapelketara joaten. Bertsolari aldizkarian aitortua zen azken Iparralde eta Bizkaiko txapelketa finalen antzekotasuna antzerkilari lana egin zuen norbaitek, publikoa bera zen.
|
|
Erraten da.
|
Jendea
horien beldur da: " Ez baxira gisakoa Manez beltzari erranen diakoxut bere zaku handian eraman xitzan".
|
|
Etxera heltzean kortseiruaren burrunbak, ehundegian tutaren joan jinka entzuteak emazte langilea erran nahi zuen. Beti zerbaiten egiten ari diren
|
jende
horiek bisitatzen ditugularik lana ez baitute uzten. Santa Agedarekin ikusiko dugun bezala fekonditatea hitzematen zaio emazteari, famili ederrak dira helburu eta haurrak aberastasun, lan indar eta ezkontza mentura, erran nahi baita askazi eta eragin handia politikan.
|
|
Hor uzten badira kabalkada ez da eginen. Memento goxoena da kafearena, ostatuetako goxoa eta
|
jende
horien ikustean den plazera. Soinulariak.
|
|
Gainera bertso jazz bezalako gauza batean ez da batere erraten dutena arazoa,
|
jende
horiek gaituzte erakartzen, beren eliteko bertsolari estatusarekin musikarekin entzutera. Haiek saiatzen dira akrobazia egiten egin ahala ongi eta ongi ene ustez.
|
|
Etxahunek onartu zuen Ximena rentzat baina neskak bakarrik.
|
Jende
horien iritziak ez zuen deus ikusteko matxismo eta feminismoarekin baina kantuarekin. Tesitura istorioa zen, ez kontserbatismo.
|
|
Sekulan ez dugu jakinen. Baina
|
jende
horiek falta, imajina dezakegu zaila izan dela berriz abiatzea. Bigarren gerlaren ondotik hilen kopurua askoz ttipiagoa da.
|
|
Eguberriz herriak beteak ziren jada bortuarrez eta giroa errotik aldatua zen.
|
Jende
horiek ez dira beherekoak bezalakoak arras. Mendiak kurritzeko manera, mintzatzeko era ezberdina eman die.
|
|
Euskaldunak euskaraz ari direnak dira beraz buhameak ere hala dira. Idazten duelarik Lougarotek" ne connaissent d’autre langue que le basque",
|
jende
horiek, berriki ikasi edo ez, euskaldunak dira euskaldun guzientzat betidanik, maite baditugu edo ez. Itxaro Bordak Zeruetako erresuma liburua irekitzen duen ipuin paregabean buhameak erakusten ditu.
|
|
" Antzerkia da hau?". Zerk justifikatzen du
|
jende
horiek sala honetan biltzea. Baionako Scene nationale n adibidez erreza da.
|
|
Ez oraino. Mimesia jin daiteke, identifika gatzaizkieke
|
jende
horiei, gu bat sor daiteke eta euskal antzerkian, hizkuntza minorizatuen antzerkian hori aski dukete ikusleek, sor dezagun gu hori. Liturgia hori eman dezagun igande arratsaldez.
|
|
Baina gehiago dena, ene ustez 1930 urteetan kanpokoentzat egin literaturaren biktimak ginen gu ere, edo osaben teorien, ezen, nahiz eta hauek zuberotarrak izan, ez zuten beren dantza ezagutzen, pastoralak gutxiago oraino denbora hartan.
|
Jende
horien bizia Lourdesen edo Parisen joan baitzen. Transmisioa katastrofea izan zen han ere, familia batzuk eta herri batzuetan ez bada.
|
|
Badu antzerkiak bere barne alkimia, mikro jendartea da eta rolak banatzen dira, euskarazko harremanak sortzen ditu errezibitzaileekin eta
|
jende
horiekin ez gara euskaraz baizik ariko beti. Emanaldiz emanaldi aterarazten du bere ziloetarik jende interesgarri bat antzezleekin solasean baitaude garagardoa eskutan eta sekulan ukanen ez ditugun kalakak baditugu hor.
|
|
Nik konpreni ez dezaketana, nolaz ausartzen diren horrelako
|
jende
horiek bestei leitzione edo eskarmentu ematera, baizik eta ahalgegarri dela herria hoin guti maitatzea eta manera horretan bere gisa uztea, sosaren amodioz, berekoizkeriz. Ez luketea hobe ixil ixila egotea?
|
|
beltzak euskaraz mintzo ziren! Eta irrati, telebista eta zinemako
|
jende
horiek dute egiten opinionea. Horiek egiten jenden ikusmoldea.
|
|
Ttantto bat urrea eskutan daukala hor iduritzen zait, bere estakuru guzien gatik.
|
Jende
horiek denek, eta horien ingurukoek, eskuko xoria utziko ote dute airekoaren esperantzan?
|
|
Zergatik? Hona etortzen diren
|
jende
horiek denek nonbait bizi behar dute. Etxe berriak eraiki behar dira.
|
|
Emaztearekin, bidaia konda, 3500 € gostaia zitzaion" bakarrik". Egunean euro batekin bizi behar duten miliar
|
jende
horietan 10 biziko ziren urte osoa, harek aste batez xahutuarekin. Horra minoriaren irabazi harrigarriak.
|
|
Jaun auzapezak ere lekuak ikusirik hitzeman du ahal duenaren egitea.
|
Jende
horiek gelditu dire egiazki larrutuak egun hautan jin zaukun neguari buruz. Agian inguruko laguntzarekin eta axurantzaren indarrekin lehenbailehen molde onean jarriko ahal da denen beharretan den familia gaixo hori.
|
2015
|
|
Bost urtez lan egin zuen Etxeberrik Euskosarerentzat, 2009 arte, eta haren lana zen, hain zuzen, euskal jatorriko
|
jende
horien kausitzea euskal etxeetara hurbilarazteko. Aldi berean bitartekari lana egiteko, sekula genealogiaren aldetik bilaketak nahi bazituzten egin, demagun.
|
|
Diote adituek gaur Turkia den eremuetan bizi zen Eszita herriak sortu zuela. Kasualitatea ez da izango ingelesez
|
jende
horiek eta tresnak izen bera eramatea: Scythe.
|
|
Baina aipatu ditzagun kolapsoaz jendeak ematen dituen arrazoi ugariak. Behin eta berriro azaltzen dira kolapsoa esplikatzeko kausa bakarrak, bada
|
jendea
horiez maitemindua: " Nik daukat soluzioa, hau da eta ez besterik".
|
|
–Sekula ez dut ulertu zer dela-eta horrenbeste sekretu. Plaza nagusian urkatuko nituzke nik
|
jende
horiek, denek ikus ditzaten.
|
|
–Zergatik ez dituzue zuek
|
jende
horiek bilatzen eta zuzenean galdetzen?
|
|
–Hau ez da normala, Maisu, erran nion xuxurlaka Maisuari?.
|
Jende
horiek gu ikustea saihesten dutela ematen du.
|
|
Eta hala ere, aspaldi honetan behin baino gehiagotan pentsatu izan dut bidegabea izan naizela Periko Lopez Etxezarretarekin; fizkiozko obra batean agertzea omen da gaur egun nolabaiteko, hilezkortasuna? lortzeko modu bakarrenetakoa, ez naiz nire obra hilezkorra izan litekeela sinesteko bezain inozoa baina; bestalde, idazleon beste harrokeriatxo bat izan ohi da gure obretako balizko loreek edo ustezko irainek izugarrizko oihartzuna izango dutela uste izatea,
|
jendea
horiei buruz hizketan ari dela, alde eta kontra... errealitatea guztiz kontrakoa izaki: ia inori ez zaio axola guk idazten duguna, partikularki euskaraz idazten dugunok esan dezakeguna.
|