|
2000
|
|
|
Hori da guk ulertu duguna eta modan ipini ditugun gauzak. Ikasleei jartzen diezu testu bat euskara batuan
|
jartzeko
eta
|
|
|
Joaquin Almuniaren ustez PSOEk hauteskundeak irabaziko ditu. Haiekin ados
|
jartzeko
deia egiten ari zaizue.
|
|
|
ETAren logikan
|
jartzeko
saioa eginda eta Fernando Buesaren hilketa ulertzearen ariketari gogor ekinez ere, ez da inongo azalpen logikorik agertzen. Gregorio Ordoñezen hilketarekin parekatu da, orduan PP gobernuratzeko egon zitekeelako, eta orain ere PSOE IU ere egoera horretan izan daitezkeelako (ez orduan bezain argi, ezta gutxiago ere).
|
|
|
Izarraitzen festa
|
jartzeko
eta, aizkoran pixka bat ibilia naiz ni. Hor bazen Kostita deitzen zaion lurzulo bat, eta han erromeria egiten genuen.
|
|
|
Dimisio eskaera ere gogortu egin zen popularren aldetik, honetan sozialisten laguntza lortuz. Fernando Buesa eta Jorge Diezen hilketak ere bapo baliatu dituzte EAJ eraso mediatikoen erdigunean
|
jartzeko
. Espainiako Elizaren ordezkariak ere, beren neutraltasun itxura gordez baina lerro artean argi aditzera emanez, ez dira eraso honetatik kanpo geratu:
|
|
|
AFM, Makina Erremintaren Fabrikatzaileen Elkarteko sei enpresa Txinara joan ziren iragan urtarrilean, makinaria mota honen inguruko hainbat entitate zabaltzaile eta erabiltzailerekin harremanetan
|
jartzeko
. Itzultzean gustura agertu dira ahaleginaren emaitzekin, Txinako enpresa sendo eta egonkorrekin harreman komertzialak finkatu dituzte eta.
|
|
|
Arantxa Mariskalek honako adierazpenak egin zituen Xenpelar Dokumentazio Zentroari buruz" Gara" n:" 1987an Bertsozale Elkartea (Bertsolari Elkartea) sortu zenean, asmoetako bat(...) Euskal Herri osoko bertsolaritzaren dokumentazio eta informazioaren bilketa zentro bakar batean egitea. Lehen pausoa proiektuaren diseinua izan zen, eta, Jaurlaritza eta Euskaltzaindiarekin batera, abian
|
jartzeko
deialdi publikoa egin zen. Ez zen aurrera atera, eta Bertsozale elkartea bakar bakarrik gelditu zen.
|
|
|
Zinealdea proiektu aitzindaria da; alabaina, inguruan ez dago ikus entzunezko sektorearentzako zerbitzu azpiegiturak eskaintzen dituen halako gunerik. Proiektuaren sustatzaileek ikusi zuten horrelako proiektu bat martxan
|
jartzeko
momentu egokia zela hainbat arrazoirengatik. " Ez dakit zein arrazoi dela medio, meteorito bat erori zitzaigulako edo, Euskal Herrian zinemagile kopuru ikaragarria daukagu.
|
|
|
Ruper Ormaza zuzendari gerentearen hitzetan," ikusi genuen urtero joaten zela ikasleren bat Castrora bizitzera eta autobusa jarri genuen haiek euskaraz ikasten jarrai zezaten, nahiz eta bidean horrenbeste denbora galdu". Rufino Diaz Helguera Castroko alkatearekin bildu ziren autobusa
|
jartzeko
erabakia hartu zutenean eta honek erabakiari ongi iritzi omen zion. " Guretzat Castro Ibar Ezkerra da nolabait eta lotura hori ez da gaurkoa".
|
|
|
Martin Ugalde Kultur Parkeko kudeatzaileek jada hitz egin dute zenbait enpresarekin, eta beren egoitza bertan
|
jartzeko
asmoa azaldu duenik ere bada, Mikel Arrizabalaga parkeko kudeatzailearen esanetan: " Dozena erdi batek dagoeneko asmoa adierazi digu".
|
|
|
Zubi Zaharra Ikastolak hogeita zortzi urte daramatza Enkartazioetan. Euskara makal zegoen 1972an, guraso batzuek euskarazko irakaskuntza herrian martxan
|
jartzeko
beharra sumatu zutenean. Dena den, indarrak batu eta Zubi Zaharra Ikastola abiarazi zuten.
|
|
|
Plan horren arabera, euskarazko herri telebisten garapen markoa lantzeko lan ildo bat martxan jarri behar da, proiektuok bultzatzen ari diren eragile sozialen eta erakunde publikoen artean. Gure hausnarketatan ere lehentasunezko eginkizuntzat hartu dugu herri telebista sortzea, erronka horri ilusioz beterik heldu diogu, eta inguru honetako udalak zein udalez gaindiko erakundeak bidelagun izan gura ditugu ekimen honetan, ezinbestekoa baita herri erakundeak eta gizarte eragileak elkarlanean aritzea herritarrei eskaini gura zaien informazio zerbitzu hau abian
|
jartzeko
.
|
|
|
Ipuinak eta nobelak. Baina generoak etiketak
|
jartzeko
balio du soilik. Azkenean, zer da nobela bat?
|
|
|
Hobetu dira, bai; denborarekin goratzen joan dira, baina ez gehiegi ere. Lehenbiziko mailako pilotariek defenditzeko adina badute, eta negozioren bat
|
jartzeko
ere laguntzen du, baina dirua egiteko moduan ez. Eta bigarren mailako pilotariak lehendabizi ikusten du ia zein maila hartzen duen, eta ikusten badu ez dela lehendabiziko mailara ailegatzen, bada, beste lan mota bilatzen du eta pilotarekin tartekatzen du.
|
|
|
Ulertezina dena, baita azalpenik ez duena ere, azaltzen saiatu dira iritzi publikoan eragin nahirik, buruan dituzten neurri murriztaileak kosto politikorik txikienarekin onartzeko bidea izan dezaten. Nafarroako gizartea ez dago euskararen kontra eta badakite lan handia egin dutela errealitate hau aldatzeko; euskararen kontra
|
jartzeko
gezurra, iraina eta intoxikazioa erabili dituzte, bizi izan dugun kanpaina mediatikoan ikusi dugun bezala. Gizartean sakonki errotua dago hobe dela jakitea ez jakitea baino.
|
|
|
Gainera, ibilgailuentzako behar bezalako irispidearen premia ere badago, kamioien joan etorriaren ondorioz hirigunean sortzen diren pilaketak eta egoera deserosoak saihesteko, eta behar bezalako itsas irispidea ere ezinbestekoa da, ekaitz garaietako segurtasunerako eta itsasbehera dagoenean nahiko sakonera izateko. Hondakin Uren Araztegia jardunean
|
jartzeko
premia ere nabaria da, gaur egungo kaiaren kanpoaldean beste kaia berri paralelo bat eraikiz. Azkenik, beharrezkotzat jotzen da egungo babeseko kai muturraren kanpoaldean ere portuaren erabilera industrial eta osagarrirako azalera bat egokitzea, gaur egun horrelako baliabiderik ez dagoelako.
|
|
|
Esanda daude, nire ustez, esan beharrekoak, potoloenak bai bederen, Espainiako gobernuak testu liburuen deskontu librea indarrean
|
jartzeko
uda aurretik hartu zuen erabakiari buruz. Laburbiltze aldera, bi multzo nagusitara ekar daitezke orain arte erabilitako argudio sendoenak:
|
|
|
* Mahaia: laneko osagai guztiak erosotasunez
|
jartzeko
adina leku izan behar du. Atril bat erabiltzea gomendatzen da, ikuspena eta buruaren jira egokitzeko.
|
|
|
Joxe Antonio Agirreren irudikoa, hitzeko gizona, nafar kozkorra, abertzalea... ETB martxan
|
jartzeko
ilegaltasun denak egin genituen, baina bere babesarekin. Kultura eta Hezkuntzako diru partidak ez ziren eztabaidatzen, onartzen ziren behar beharrezkoak zirelako, gure ezpata zelako hura.
|
|
|
Beraz, ETArena tregoa izan zen. Ez zen gertatu bi parteen aldeko adostasun bat epe jakin batean gatazka konponbidean
|
jartzeko
. Estatuak indar eta baliabide guztiekin jarraitu zuen, egin ziren atxiloketak lekuko:
|
|
|
Ziur aski, orduan bietako inork ez du bereganatuko lehendakaritza. Akziodun nagusiek, BBVAk eta La Caixak, aukera ezin hobea izango dute memento horretan beren ordezkariren bat
|
jartzeko
.
|
|
|
Normalean aurretik hasten naiz, baina gutxirako balio dit horrek. Aurretik hasten naiz istorioarekin kontaktuan
|
jartzeko
. Lana izan edo ez izan sarritan konposatzen dut, hau da, ez naiz konpositorea lan egiten dudalako; ordaintzen didatena nire lanaren ondorio da.
|
|
|
Legealdi honetan ez dago EAJ eta PSEren arteko akordio posiblerik. Inolako dudarik ez izateko zentzura mozioa
|
jartzeko
iniziatiba PSE EEk hartu zuen, eta ez PPk. Oso ondo pentsatua dugu, erantzukizuna handia baita.
|
|
|
" Positive Bomb"," Karpe Diem"," Paradisu Zinema" eta" Bizitza triste eta ederra". Lehena premeditatua izan zela diosku taldearen doinu eta hitzen egileak," bagenekien zer egin nahi genuen jendea dantzan
|
jartzeko
. Gero" jarraitzen du Iñigok" bakoitzaren gustua islatzen joan da, taldea aberastuz".
|
|
|
Sarrionandiaren testu batetik hartuta, Sagarroi izena ipini dio eta Negu Gorriak en alde hard-coretik gertuago dago. Sergio Ordoñezekin batera, film labur bati musika
|
jartzeko
lanetan dabil, gainera. Synbiun Pandora eta La Bemba Blanch taldeetan egona den Sergiok ere Venas gitarrajolearekin batera proiektu bat du esku artean.
|
|
|
ITPk Zamudioko Parke Teknologikoan instalazio berri batzuk
|
jartzeko
asmoa du, eta, halaber, Barakaldon fundizio bat, Precicast Bilbao, kapital suitzarrarekin (%40) eta ITP beraren kapitalarekin (%60). Horrek guztiak 4.000 milioi pezeta (160 milioi libera) inguruko inbertsioak eragin ditu, horietako 3.100 milioi pezeta Zamudioko instalazio berrietarako.
|
|
|
Sozietate berri honek 150 langile izango ditu. Jardunean
|
jartzeko
dataren inguruan, informazio ezberdina zabaldu da. Enpresak ekainean hasiko dela adierazi du eta Barakaldoko Udalak urtarrilean.
|
|
|
Euskaltegia izandako etxea CIT i emana dago, baina 400 milioi pezeta inguru behar dira martxan
|
jartzeko
. Proiektuak ahots formazioari eskainitako zati bat ere badauka, behar hori ere sumatu dugulako.
|
|
|
Geletan, jolasgaraian, jantokian, bulegoko partaide nahiz gurasoen artean. Ikasleek darabiltzaten euskara idatzia eta ahozkoa ezagutzea ere funtsezkoa zaigu eremu bakoitzean dauden beharren araberako plangintza bat abian
|
jartzeko
".
|
|
|
Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia. Aski izan da azken bi urte hauetan gure artean sortu diren neosofistak euskararen aurkako diskurtso berri bat egiten hastea, jasoa eta intelektual izan antza duena, gure mundua asaldatzeko eta defentsiban
|
jartzeko
.
|
|
|
Itziar Belaunderen ustez," itxura baino gehiago edukiari begiratu behar zaio, gaur egungo gizartean hain gogor finkatutako baloreak zalantzan
|
jartzeko
gauza delako elaberri hau, eta baita ere, pil pilean dauden oso gai ezberdin eta interesgarriak hautatu dituelako, ondo kokatuta benetazko inguru batean." (Egunkaria)
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez, hirugarren zein lehen pertsona darabil, eta zenbaitetan narratzaile orojakileak ere bere gogoetak gehitzen ditu. Haatik, idazle honek fokalizazioa askotan erabili ohi du, izan ere, pertsonaiek bere inguruan ikusten dituzten beste gizakienganako arreta
|
jartzeko
joera baitute: eta hauengana hurbilduko gaitu narratzailea.
|
|
|
Bestalde, bilduma honetako hiru ipuinetan tradiziozko ipuinak oinarritzat hartu eta hankaz gora jarri ditu: " txikitako ipuinak hartu, astindu bat eman eta ipuinok hankaz gora
|
jartzeko
." Joera hau Mailuix Legorbururen ipuin batzuetan ere ikusiko dugu. Honela, joko ederra sortzeaz gain, ohikoa denari beste ikuspegi batetik begiratzeko beharra azpimarratzen du.
|
|
|
Honela, soilik errealitatearen zati jakin bati begiratuz dakartzan gorabeherak aurkeztuko dizkigu idazle honek. Gainera, askotan argazkia bera da pertsonaiak harremanetan
|
jartzeko
modu bakarra. Honela, argazkien bidez pertsonaiek bere iragana gogora ekarriko dute.
|
|
|
Jose Jabier Fernandezek, bestalde, honako ezaugarriak azpimarratzen ditu: " umorea, gaietan sakontzeko abilezia, aurriritziak hankaz gora
|
jartzeko
grina, distantziarako eta zehar esanerako maisutasuna." (Egunkaria II)
|
|
|
Kontrola lortzeko asmoz, burtsa dagoen hiri nagusietan lehergailu atomiko bat jarri nahiko dute. Bonbak
|
jartzeko
munduko leku ezberdinetako erakunde armatuak (IRA, ETA, Brigada gorriak, IK,...) engainatuko dituzte, Azken Epaia deituriko taldea eratuz. Giro honetan, etengabeko pizten duen istorio batean murgilduko gara.
|
|
|
hots, oroitzapenen bidez ezagutzera ematen zaigu bakoitzaren pentsatzeko modua. Juaristik dioenez" Marcel Prousten famatu hartan bezala, edozein objetu asko zaie memoriaren makina martxan
|
jartzeko
eta beren burua testuinguru konkretu batean kokatzeko." (El Diario Vasco IV) Honen guztiaren bidez pertsonaien barne munduan sakontzeko aukera eskaintzen badigu ere, askotan erabilitako estilo trinkoak hurbilpen hori zailduko digu.
|
|
|
8 artikulua. Pertsona orok du Konstituzioak edo legeek gizon emakumeei aitortzen dizkieten oinarrizko eskubideak hausten dituzten ekintzetatik babesteko, norbere herrialdeko auzitegi aginpidedunetan errekurtso eraginkorra
|
jartzeko
eskubidea.
|
|
|
Latinak eman zigun ahozko hizkuntza idatziz
|
jartzeko
aukera. III. mende bukaera ingurutik VI.era arte, erromatarren erako ohitura jarraitu zuten oroitarrietako idazkiak latinez jarriz, eta euskaldunen izen eta jainkoak hor agertu ziren lehen aldiz, latinaren grafiaz idatziak; bereziki Akitaniako eskualdeetan, erromatarrentzat Novenpopulania zeritzan Gaskonian (Vasconiatik datorrena noski, Europako zenbait tokitan ohi bezala, lehen letra hori W erabiltzetik G-ra igaro baitzen).
|
|
|
Hala ere, harrigarria iruditu zait, 2000 urteko martxoaren 10ean jakin dugunez, Madrilgo Epaitegi Gorenak Udalerri Euskaldunen Mankomunitateari (UEMA) hizkuntzaren bizi iraupenerako zituen asmoak bazterrerazi nahi dizkiola, legez kanpo daudela esanez. Formaren aldetik zerbait zuzen ez badago, hori ez da aski debekua
|
jartzeko
; bere egitekoa kontseilu ematea behar luke, nola bideratu behar den esanaz. Baina, horretara, nora goaz Espainiako lehen hizkuntzak naturaz bere baitarik dituen ahalmenak baztertzen badira?
|
|
|
Jadanik aipatua dugun izaera minoritarioari, hizkuntza ezagutzen ezdutenak ezin baititu integratu?, hiztun guztiak integratzeko zailtasuna gehitzen zaio.Honen arrazoia honetan datza: hizkuntza komunitatea osatzen duten kide guztiakharremanetan eta kontaktuan
|
jartzeko
euskarri eta espazioen ahulezia; eta horretanzeresan handia dute gorabehera politikoek, muga juridiko politikoen existentziak, eta ekonomikoek, merkatuaren egituraketak?.
|
|
|
Lehenago esana dugu ETBko albistegiek gehienbat Euskal Herriaz jardutendutela. Datu horiekin ñabardura gehiago
|
jartzeko
moduan gaude. Izan ere, kanal bietanEuskal Herriko herrialde eta egitate handiagoen agerpena oso desorekatua baita.Lehenik, nabarmena da Iparraldeari jarritako arreta eskasa:
|
|
|
zuen izenburu, eta bertan aztertzen zenez,. Telematikak berritzen eta gehitzen ditu independentziarako aukerak?. Egileen ustez,?[.] gobernuek Amerikako dominazioarimugak
|
jartzeko
borondatea erakusten dute[...]?; eta horretarako, bertako teknologia mantendu behar zuten. Hain zuzen ere, 3.2 eta 3.3 ataletan ikus zitekeen bezala, Nora k eta Minc ek proposatu zuten irteera, sarearen eta datu bankuen hedapenestatala zen12 Beraz, ezinbestekotzat jotzen zuten, Frantzia bezalako estatu aberatsbatek bere teknologia hedatzea, independentzia mantentzeko.
|
|
|
Beraz, egoera, naturalaren? ideologia den aldetik, estatua eraikuntza modernoa da, zeren eta, industria aro modernoaren sorrera arte, autoritate zentralizatuak arazo handiakbaitzituen bere boterea eta autoritatea distantzia luzeetan
|
jartzeko
, eta muga politikoak zaluak baitziren. Azken garaiotan eratu diren muga politikoen definizio zurrunarekin eta gobernu zentralizatuen etorrerarekin, gutxiengo egoeran dauden herriak, arazo?
|
|
|
adostasunari; noiz kontuak ez dira hainargiak, dirudienez. Mutur batean EH dugu, jadanik burujabetza aldarrikatu etapraktikan
|
jartzeko
euskal herritarrak hauteskundeetara deitzea proposatzen duena.Beste muturrean, berriz, EAJ daukagu. Alderdi horrek proposatutakoaren arabera, prozesua mailakatua izango litzateke, eta, bukaeraraino eramateko aukerarik izatekotan, halabeharrez epe oso luzean egin beharrekoa, hasten denetik bukatzen denarte erakundeen arteko negoziazioetan oinarritzen baita erabat, statu quoa zalantzanjarri gabe.
|
|
|
Hala ere, jeltzaleontzat, etorriko den Euskal Herri subiranoan, bere lurralde guztiek eta herritarguztiek eduki lukete parte hartzeko aukera. Gertatzen dena da, Espainiakolegerian hori martxan
|
jartzeko
oztopoak dauzkagula. Adibidez, badago, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan).
|
|
|
Laborategi egoera honetan, estres arinean murgiltzen da haurra. Honi eskerbeha dezakegu haurrak nola antolatzen duen bere portaera atxikimendu irudiarekiko, zein den irudi horrek ingurua esploratzeko ematen dion segurtasun maila, ezezagunekin harremanetan
|
jartzeko
, eta haurra nola portatzen denatxikimendu irudiak alde egiten duenean eta itzultzen denean. Egoera honenarabera, haurrak hiru talde nagusietan banatu izan dira:
|
|
|
Gerrate bat, eta halako zama ideologikoa zekarrena? ez zen egokieratxarrena Altxatuen gogo bero berrituak azaldu eta indarrean
|
jartzeko
. Are gutxiago, berariazko hizkuntzak zituzten Katalunia eta Euskal Herriaren parte bat arerioarekinjoana zelarik.
|
|
|
Alde batetikmailegua ez da musikaren, zentzu tradizionalean, eta hizkuntzalaritzaren artean. ...kulturadierazpenen inguruan gauzatzen diren errepresentazio sozialen nondik norakoakaztertzeko, komunikazio sozial honetan zeinuek duten indarra analizatzeko, motahonetako jarduera komunikatiboan sartzen diren alderdiak bereizteko eta, oro har, komunikazio sinbolikoaren inguruan eta fenomeno kulturalen interpretazioan gureartean gertatzen diren interpretazio nahasiak argitzeko edo zuzeneko bidean
|
jartzeko
.
|
|
|
Lehenengo urteetan toki aproposena udaletxeko aretoa zenez gero, proiekzio makina
|
jartzeko
gelatxo bat egokitu zen bertan, eta bien arteko horman 20 x 27 cm koleihatilatxo bat egin zen. Aretoaren beste aldeko horman ezarri zen pantaila, legezderrigorrezkoa zen Franco-ren argazki ofizialak ezin hobeki eta era egonkorrean estaltzen zuelarik.
|
|
|
7 Orduak
|
jartzeko
orduan, letrak erabili behar ditugu: –arratsaldeko bost t' erdietan hasiera eman zaie euskarari buruzko topaketei?.
|
|
|
Beraz, irratia eta telebista berrikitan garatu diren hedabideekiko lehian dabiltza, hala nola, sareen sarearekin, eta gorago aipatutakoekin. Horrek eragin zuzena eduki behar luke, irrati estazio bakoitzak programazioan edo horren inguruko langintzan diru gehiago inbertitzeko edo baliabide gehiago
|
jartzeko
orduan.
|
|
|
Programazioari gagozkiolarik, kokapen geografikoa, hizkuntza eta ekoizpen moldea faktore nagusiak dira estrategia programatikoak abian
|
jartzeko
orduan. Baina hiru horiek ez dira faktore bakarrak.
|
|
|
DAB sistema sortu zutenek ondoko helburua zeukaten: irrati hedatzaileek, sare hornitzaileek, tresna ekoizleek, profesionalek eta administrazioek forum egokia eduki behar zuten DABek ematen duen soinu kalitate handiko sisteman oinarriak
|
jartzeko
eta soinu horren jasotze finkoa eta ibilkorra abiarazteko, horrela interferentzia eta multipath oihartzunei itzuriz.
|
|
|
Konstituzioak (25 art.) neurri hau 1830ean indarrean
|
jartzeko
asmoa agertu zuen.
|
|
|
harez gain, unibertsitate barrutiko zentroko goi mailako eskolak eta beste hiriburutako oinarrizko eskolak bereizi zituen; irakasleriaren formazio egokiaren inguruko eztabaidak behin eta berriz errepikatzen ziren, etab231 Adibide hauek erakusten dutenez, asko zen Estatuak egiteke zuen lana. Dena den, irakasle titulua lortu ahal izateko irakasle eskolatik pasa behar izatearen baldintzak, behin betiko indarra hartu zuen, eta irakasleriaren formazioa bere izaera gremiala galduz joan zen; bestalde, irakasleak Estatuaren zerbitzura
|
jartzeko
eginahalak bere fruituak ematen hasi ziren, alde honetatik ikuskaritza zein oposizio sistemaren izugarrizko garrantzia ezinbestean nabarmendu behar delarik232.
|
|
|
epaimahaiak, azterketak eta, gure ustez, gero ikusiko dugunez, eragin handia izango zuen oposizioen zentralizazioak. Baina ez zen ez hori maila profesionalera mugatzen zen kontrol sistema; Irakasle eskolak, oposizio sistema eta hezkuntza arloko administrazio egituraren barruan kokatzen zen egitura burokratiko eta funtzionarialaren antolakuntzarekin, Moyano legeak irakasleria Estatuaren zerbitzura
|
jartzeko
bidea eskaini zuen, eta Estatuak benetan bere kontrolpean jarri zuenetik aurrera (hau ez da XX. mendearen hasiera arte gertatuko240),, nazioaren, interesen defentsarako eraiki den ejertzitoaz hitz egin ahal izango da.
|
|
|
Eman dezagun hemen arrazoi operatiboak jokatzen duela, baina operatiboa izanik ere, ezin da ukatu Estatuaren eta populazioaren arteko lokarria dagoela; eta, esango genuke, bi instantzien arteko identifikazioa ere sortzen dela, espainiarrak omen diren herritarren artean batasun ezaugarria sortzen baita, kolektibitate sentimendu bat. Gaztelaniak izan ezik, beste inongo hizkuntzak ez luke eskolan lekurik izan behar, ezta Estatuarekin harremanetan
|
jartzeko
aukerabiderik ere.
|
|
|
Eta dena zen zirimola, eta zorabioa, eta kolore zuriak, eta jendea oihuka, eta bere amaren ahotsa" seguru ikusten nauela, seguru nago!" garrasika, eta esku batek altxatzen zuen ipurdiz gora
|
jartzeko
, eta trapu batez garbitu, eta dena eskuak eta argitasuna, denak izaki handi eta iletsuak; ezer ez, finean, bere munduarekin antzekoa zenik.
|
|
|
Hortera samarra irudituko zaizu, Bitakora, baina bertso zahar bat daukat hautatuta bart gauetik, azken hitz hauen apaingarri edo
|
jartzeko
. Elizanbururenak dira, beraz ez naiz ni horteradaren erruduna:
|
|
|
Guztiok mahai inguruan geunden, aitonaren aiduru zutik, noiz eta hura jaun administratzailearekin iritsi baitzen. Eta, aulkietan
|
jartzeko
manua emaiten zigula, aitona Nikolasek erran zuen:
|
|
|
Baina, gaian sartzen naizela, jakizu ezen, XVI. mendearen erdi azken aldean, jaun Albert Etxegoienen arreba bat Dibarsorotar batekin Baionarat ezkondu zela eta haien biloba zela jaun Marcel, zeina baikenuen, halatan, geure familiako ahaide urrun bat. Eta jakizu, aldi berean, ezen gure aita ahaidetasun urrun hartaz baliatu zela, hain zuzen ere, bai jaun Marcel gure prezeptore izendatzeko, harekin erlijionea eta erretorika ikas genitzan —baita musika apur bat ere, zeren eta lauta jotzen baitzekien—, eta bai Baionako merkatariekin eta negozio gizonekin harremanetan
|
jartzeko
ere, zeren dibarsorotarrak Baionako jauntxoetarik baitziren, bertze familia aberats batzuekin arnoaren monopolioa gidatzen eta irioiten zutenak, Baionako portutik Frantziako eta Europako hainbat herritako portuetarat.
|
|
|
Eta hala erran dezaket ezen, handik harat, osaba Joanikotek imajinazinoa erabilitzen zuela ez hitzari eusteko eta hitza atxikitzeko, baina hura hankaz gora
|
jartzeko
, nola erabiltzen baitzuten hainbatetan Quevedok eta Rabelaisek, zeinak baitziren osaba Joanikotek gogokoen zituen skribatzaileak.
|
|
|
Izan ere, Nafarroaz eta katolikotasunaz aritu zen apeza, eta Nafarroak izan zuen suerteaz, noiz eta Fernando Katolikoak erresuma bereganatu baitzuen eta Jainkoaren erresuma are handiagorako irabazi; eta erran zuen: " Herri bakoitzak du bere salbatzailea, eta, hala, Fernando Katolikoa izan zen Jainkoak nafarroi igorri zigun salbatzailea, Na farroa protestantismoaren atzaparretarik libratzeko eta zerurako bidean
|
jartzeko
".
|
|
|
Kolpe izugarria izan zen hura aitarentzat, hain izugarria, non handik egun gutirat oinaze handi bat jarri baitzitzaion bularraren erdian. Eta etorri zen medikua eta erran zion ezen egun batzuetan atseden hartu behar zuela eta bihotza zaindu behar zuela, eta bularrean azafrai enplastoak
|
jartzeko
eta baleriana ura hartzeko.
|
|
|
...zion ezen hura ezinezkoa zela untzia lasterrean zihoanean, eta zakuak gibelago erori behar zuela, mastaren oinetik urrats bat edo bi gibelago, ezinbertzez, untziaren abiaduraren arabera, zeren eta zakua erortzen zen bitartean untzia aitzina baitzihoan; aitzitik, osaba Joanikotek ihardetsi zion ezen segur zegoela erraiten ari zenaz, eta hain segur zegoela, non markatu zirkulutik urrats bat gibelago
|
jartzeko
prest baitzegoen, mastari bizkar emanez.
|
|
|
aingeru baten aurpegia zuen, baina zangobakarra zen, eta makulu baten gainean zebilen; eta, ene aitzinean gelditzen zelarik, galtzarbea makuluan bermaturik, eskua luzatu zidan. Eta nik, esku keinu batez, aldamenean
|
jartzeko
erran, eta nuena eskaini nion, bion artean bana genezan amoreakatik. Ez zidan hitzik erraiten, eta nik hari ere ez.
|
|
|
Eta kaperatik aldaturik bezala ateratzen nintzen, aita Bartolomeren erranetarat
|
jartzeko
disposizionean, gero eta haren erranetarago...
|
|
|
—Jakinen huen, segur nagok baietz, zeren eta morroi neskameak ezin trebeagoak izaiten baitira berririk ezkutuenari ere hegoen
|
jartzeko
... jakinen huen, bada, ezen Joanes apez egitekotan dela...
|
|
|
Ordea, borroka hark ez zuen historia luzerik izan, zeren, hasi bezain sarri, lehenengo entseiuan zauritu eta akabatu baitzuen Joxe Aberasturik, eta hala gelditu zen eskarnio egin ustea eskarniatua eta odol isurle ustezkoa odolustua, lurrean etzanik, bere kapelu hegal zabala —baita ile-ordea ere— burutik kanpoan eta bere iduri irrigarri harekin, zeren halakoa baitzen haren begitarterat bildurikako keinua, eta zeren buruan orraztatu gabeko bi ile baitzituen, biak ere nahasirik eta izurturik. Eta joan ziren zaldunaren lagunak lurrean zetzan kidearen laguntzan, eta ikusi zuenean haietarik batek ezen hura hilik zetzala, ezpata maginatik deblauki atera eta bizkaitarraren aitzinean paraturik, erran zion ezen koldar bat zela, jaun Lorenzo Cortési kasik denborarik eman ez ziolako bere lekuan
|
jartzeko
eta konbaterako behar bezala prestatzeko; baina bizkaitarra ez zen isiltzekoa, eta ihardetsi zion ezen hura gezurra zela eta bere ohorearen kontrako falta, gezurti deitzen ari zitzaiolako eta koldar, eta erran zion, halaber, ezen, baldin gizona bazen, egin zezala urrats bat aitzina berak ere, zeren munduko denbora guztia emanen baitzion bai bere lekuan jartzeko eta bai bertze prestakuntza guztien... Eta, orduan, gaztelau hark keinu bat egin zien bere lagunei eta guztiek, supituki eta deblauki, jauzi batean ezpata biluztu eta bizkaitarra inguratu zuten.
|
|
|
Ordea, borroka hark ez zuen historia luzerik izan, zeren, hasi bezain sarri, lehenengo entseiuan zauritu eta akabatu baitzuen Joxe Aberasturik, eta hala gelditu zen eskarnio egin ustea eskarniatua eta odol isurle ustezkoa odolustua, lurrean etzanik, bere kapelu hegal zabala —baita ile-ordea ere— burutik kanpoan eta bere iduri irrigarri harekin, zeren halakoa baitzen haren begitarterat bildurikako keinua, eta zeren buruan orraztatu gabeko bi ile baitzituen, biak ere nahasirik eta izurturik. ...nborarik eman ez ziolako bere lekuan jartzeko eta konbaterako behar bezala prestatzeko; baina bizkaitarra ez zen isiltzekoa, eta ihardetsi zion ezen hura gezurra zela eta bere ohorearen kontrako falta, gezurti deitzen ari zitzaiolako eta koldar, eta erran zion, halaber, ezen, baldin gizona bazen, egin zezala urrats bat aitzina berak ere, zeren munduko denbora guztia emanen baitzion bai bere lekuan
|
jartzeko
eta bai bertze prestakuntza guztien egiteko ere, nahiz eta aitzinetik jakinarazten zion ezen bere lekua, handik gutirat, hilen lekua izanen zela eta bere lagun hil berriaren lekua. Eta, orduan, gaztelau hark keinu bat egin zien bere lagunei eta guztiek, supituki eta deblauki, jauzi batean ezpata biluztu eta bizkaitarra inguratu zuten.
|
|
|
Bertzenaz, bazirudien ezen don Fidel, semea galdu baino bortz urte lehenago alargundu zenetik, bakarrik bizi izan zela bere etxe polit hartan, harik eta bere bizitzaren mementu batean emazteki indiarrez inguratua bizitzea erabaki zuen arte, berehala jakinen duzu zergatik. Enetzat, berriz, kanaberazko txabola berri bat eginarazi, eta hantxe egokitu ninduen, zaldi bat ere uzten zidala, zeren eta ordu arte bera izan baitzen nagusi eta administratzaile eta nihaur nahi baininduen administratzaile berri, landareen, hornizoinen eta bertze salerosien kontuen eramaiteko eta hango eta hemengo erosle zein saltzaileekin harremanetan
|
jartzeko
, baterat eta bertzerat ibiliz, nezesitateen arabera.
|
|
|
Kontatu dizut, bertzalde, nolakoa zen ama etxeko gobernuaz denaz bezainbatean, artatsu eta ordenazale itsu... halako moldez, non bere onetik ateratzen baitzen gauzaren bat lekuz ikusten zuenean. Ordea, bere onetik ateratzen zenean ere, ama ez zen keinuka ibiltzen —zeren barrengo sentimenduak sobera adieraztea lekuz kanpoko izan baitzitekeen, bere kasuan eta bere karguan—, erabakiak eta deliberamendu deliberatuak berehala hartuko bazituen ere, makur zegoena artez
|
jartzeko
. Eta, beraz, nola amak nekez bete baitzitzakeen bihotzetik iragaiten zitzaizkion ametsak eta fantasiak, zeren haren baitan etxeak eta etxeko ordenak baitzuten balantzaren pisurik pisuena, hala nahi izan ote zituen amets haiek zeharka bete, bere ahizpa gaztearen bidez —Emilianiren bidez, alegia—, eta hargatik permatu eta entseiatu ote zen urteetan osaba Joanikot harenganat erakartzerat?
|
|
|
Zeren eta bizi pizgarri bat behar bainuen, eta hantxe nuen pizgarria! Eta zeren Tomas Mororen Utopiaren orriak eta Utopiako mapa hura izan baitzitezkeen nik behar nuen bidea eta nik behar nuen argia, neure kezkak eta antsiak aterabidean
|
jartzeko
... Eta nola sentitu nintzen, orduan ere, Hiponako saindua bezala, zeinak aurkitu baitzuen bere aterabidea jondone Pauloren epistola hartan, behakoa Alypio irakurtzen ari zen liburuan pausatu ondoren!
|
|
|
Eta, jokoa neure alde
|
jartzeko
, lasai behar nuen, baina urduri nengoen. Eta neure buruaren jabe behar nuen, baldin burua galdu nahi ez banuen, baina nekez erdiesten nuen neure buruaren jabe izaitea.
|
|
|
" Ezkontzan sinetsiko banu, zu nahi zintuzket senar eta amorante...!" Ofizio batekin aski izanen ez nuelakoan, bi eskaintzen zizkidala, alegia...! Eta nik, zirkunstantzia haietan, nola erranen nion, bada, ezetz, zeren edozertarako prest bainengoen, baita neure buruari adarrak
|
jartzeko
ere, orain amorante eta orain senar, haren zerbitzaririk tipiena eta obligatuena banintz bezala...! Zeren eta Mi gno nen azala —kriseiluaren argi tipi misteriotsuak jantzia, urrezko izara bat iduri— ezin izan baitzitekeen jainkosa eta dibinitate batena baizen, eta zeren nik azal hura eta gorputz hura bainuen bazka eta gozotasun, Fortunaren present eta atsegin sari!
|
|
|
Eta elizkoiak dira eta ez dira aker beltzaren jarraitzaileak... Eta Jainkoak dohain berezi bat eman zien eta, halatan, ahal berezi bat dute, adurra bide onetik
|
jartzeko
... Eta hala joan zaizkit orainokoan negozioak, haiei esker, ezin hobeki...", ihardetsi zion aitak.
|
|
|
Akabatze hura ez zen, zinez, irri eragiteko modukoa, baina, hargatik beharbada, nola ez baikeunden bat batean serios
|
jartzeko
puntuan, are handiagoak egin ziren gure irri karkarak.
|
|
|
Bai, irri egizu, jaun André, ene konturat bada ere, zeren irri bakoitza heriotzari ebasten diogun bizi puska bat baita, nahiz eta batzuek erranen dizuten ezen irria deabruaren mintzaira dela, gure nigar purpuilazko lur hau are nigargarriago eginez; irri egizu, bai, zeren eta gau hartan Amsterdamen gertatuak, nitaz denaz bezainbatean, komedia baten antz handiagoa baitu, nahiz eta komedia haren harietarik tragedia bat zegoen dilindan, ni barren barrendik bizi ninduena, zeren eta errabia errabiatu batek bulkatzen baininduen neure iraganarekin hausterat: amarekin, aita Bartolomerekin eta jesuitek Iruñan irakatsi zidatenarekin, neure haragia gurutzerako bidetik ateratzen nuela, bizipozerako bidean
|
jartzeko
asmotan.
|
|
|
" Mignon eskuzabala" erran dizut, eta hala iduritu zitzaidan neuri orduan, zinez... Alexandro Handia baino eskuzabalagoa bai behintzat, zeren, enperadoreak ez bezala, zeinak soldadu bat egotzi baitzuen bere armadatik, etsaiarekin konbatean batzerakoan bere armen garbitzen eta prestatzen hasi zelako, neure gau hartako printzesak eta enperatrizak, aldiz, neure karguan mantendu eta konfirmatu nahi baininduen, ene hutsa eta soldaduarena parean
|
jartzeko
modukoak baziren ere. Eta, hargatik, iritzirik ezen deus ere egin aitzin lanaren ordaina eman behar niola, galtzak jantzi, poltsa ezkutuan ireki, eta bortz erreal luzatu nizkion.
|
|
|
Eta nola izanen zen, finean, hura bekatu, baldin barrendik hersten eta estutzen ninduèn betiko harrak ere deus erraiten ez bazidan, garagarnoak hura ito zuelako eta garagarno hartan hilik zetzalako... eta baldin neure egiteko haietan, zeinak mendeku ere baitziren, amaren eta aita Bartolemeren kontrako mendeku, ezin gogarago sentitzen banintzen? Eta so egin nion Mignoni behin eta berriz, zeren eta haiek ez baitziren begiari trabarik
|
jartzeko
mementuak, eta liluraturik geratu nintzen. Eta, ai, jaun André, nola ez nintzen liluraturik geratuko, bada, baldin, so eta so egiten nion arren, ez menbro itsusirik estalkirik behar zuenik eta ez gorputz zati marketsik bernizadurarik eta apaindurarik behar zuenik ikusi banion, eta baldin ez bazegoen gorputz hartan, ondorez, gaixtoaren utzi beharrik onaren hartzeko, zeren gorputz hartan guztia baitzen on eta ezin hobe, halako moldez non gutizia gutiziatsu hura errotu baitzitzaidan berriro, gorputz haren zoko moko guztien ezagutzekoa:
|
|
|
Anbulantzia atari parean zegoen esperoan. Harekin lagun bakarra joaten ahal zen, eta hura Edurne izanen zela erabakitzeko ez genuen akort
|
jartzeko
premiarik izan. Bere mutila halako atakan ikusita oneratu gabe zegoen oraindik.
|
|
|
Ene odola daraman buru tiki bezain egoskorrari neure ezin gelditua aditzera ematen alferrik galdu nuen denborarekin, berriz ere lepoa kolokan
|
jartzeko
ziztuan itzuli behar izan nuen hirira. Hamarrak eta hogeita bortzetan nintzen topalekuan.
|
|
|
Abuztuko asteazken horretan, bederen, eliza jendez ihaurri zegoen, emakumeari azken agurra ematera joana. Ni, horrelako egokieretan ohi dudanez, berandu ailegatu eta
|
jartzeko
lekurik ez zenez, zutik gelditu nintzen sarreraren ondoan. Apezaren predikuari kasu handirik egin gabe, aurpegi ezagunen eske egin nuen elizkizunaren parterik luzeena.
|
|
|
Berehala, Charlyren kaskamotz garaia begiztatu nuen elizaren bertze muturrean. Ni baino lehenago ailegatua zen;
|
jartzeko
lekua bazuen, bederen. Hogei urte genituenetik kendu ez zuen jakanarru beltzaz apaindurik, ni baino arrotzagoa ematen zuen toki horretan.
|
|
|
Haren izenaz ere ez nintzen oroitzen. Finean, inguru minguru koipetsuak utzirik, aita faborez
|
jartzeko
eskatu nion.
|
|
|
Orain gure semea, jogurt bat hartuta, bere lehengusu baten ohatzean omen zetzan galtzontziloa eta kamiseta jantzita, lo seko. Noskixeago ere, Marixak, deitu, ni jakinaren gainean
|
jartzeko
baizik ez omen zuen deitzen, eta ez konturik eskatzeko, ongi baitzekien, ederki jakin ere, nik ez nuela eskurik egoera malerus horretan —bai," malerus" erran zuen—, nire andre ohiak baizik, ematxar alaena, senar gaixoa — bai," gaixoa" erran zuen— aski ez, eta semea ere abandonatzeko birikak zituena.
|
|
|
Tabako berreskuratutik zigarro bat piztu nuen, neure irrika bizia agerian ez
|
jartzeko
ahaleginetan. Gero, kartera hartu eta barneko sosa zenbatu nuen modu nabarmenean.
|
|
|
Lehen erreakzioa jostundegikoak kakatan bustitzea izan zuen: " Ez al niean, bada, mahukak neurrira
|
jartzeko
esan. Putakumeak!".
|
|
|
Garajearen zenbakiari ere erreparatu zion badaezpada ere, baina eskuetan zeuzkan giltzak auto urdinarenak ziren. Ikaraz gelditu zitzaion begira kirol autoari, ez dakigu sei kilo balio zituelako edo 230 zaldi zeuzkalako zain martxan
|
jartzeko
. Ohartu zen gogoz kontra jarri zuela martxan motorra, eta eskuek sekulako nagusitasuna erakutsi ziotela segituan, pilotu profesional baten adinakoa.
|
|
|
Difteriaren gaixotasuna inokulatzea erabaki zuten denen artean. Injekzioa
|
jartzeko
orduan, ordea, ez ziren bat etorri: batzuk bere horretan jartzearekin konformatu ziren, bestetzuk mozorroa kentzea agintzen zuten, gizaseme gaizkilea nor zen jakitearren.
|
|
|
hienari gaixotasun bat inokulatzea. Edurtxo Caterpilarrek irakurri zuen, soprano ahotsez, une hartan
|
jartzeko
moduan zituzten gaixotasunen zerrenda: difteria, tetanoa, kukurruku eztula, poliomelitisa, elgorria, errubeola, parotiditisa eta, azkenik, hepatitisa.
|
|
|
Dabidek berak kontatu zidan hori guztia eta, egun batez, aita asaldatua nola joan zi  tzaion, burumakur eta errukarri, bi anaien arteko harreman horren berri ematera. Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun
|
jartzeko
Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago esanik, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion). Albistearekin gaizkitua, Karmelo egun batetik bestera desagertu zen eta herrian zabaldu ere egin zen ETArekin zerikusia izan zezakeela.
|
|
|
Gainera, ezustean harrapatu nau, ontziratze gelara sartzekotan geundela, azafataren aurrean besotik heldu, eta kontutxoak egiten hasi zaidanean (ez dakit zer pentsatu: beharbada Esther jeloskor
|
jartzeko
jokatuko zuen hain molde harrigarrian). Eta aski burumakur axolagabe ikusiko ninduen, zeren azkenean, New Yorkeko katedral hartako apaizaren antzera, hara non esan didan:
|
|
|
Geroago Koldo Mitxelenak umorez esango zuen bezala, bazirudien munduko hizkuntza guztiek beren lexikoa aberasteko dituzten bide biak Unamuno euskarari galarazten tematurik zebilela, ez baitzion utzi nahi inoren hitzak mailegatzen ez eta haien ordezkoak ere sortzen. Funanbulu bati, desarrazoi lasterketa batean, gero eta baldintza gogorragoak
|
jartzeko
jokoa bezalako zerbait: lehenik eskuak lotzea, gero oinak, geroago pertika kentzea eta azkenik ezker eskuinetara mugitzen galaraztea, horrela gizaixoa nahitaez goitik sare gabeko leizera amilduko zela frogatzeko.
|
|
|
Baina lehenago ere behin baino gehiagotan esan dudan bezala, niri, askotan eta askotan, gustatu edo ez gustatu parametroa erabiltzea gustatzen zait artelan baten aurrean nagoenean, eta esan behar dut, ia baldintzarik gabe, niri Zurbaranen pintura gustatu egiten zaidala, eta edonori gomendatzen diodala bere koadroak ikustea, baita erakusketa berezia bukatu eta Bilboko Museoaren bilduma propiokoak besterik ez badaude ere ikusgai. Baina San Hu go jangelan (edo errefektorioan) koadroaren aurrean
|
jartzeko
paradarik izanez gero, begiratu une batez bazkaltzen ari diren fraideen atzealdean dagoen paretean zintzilik dagoen bigarren koadroari. Pintura, pintura barruan —antzerkian izan balitz modernotasunaren paradigma izango zatekeena— Fraideen atzeko koadro horrek bakarrik luke Zurbaranen aurrean aho zabalik gelditzea. j
|
|
|
Paperean argitaratzen diren kazeten enpresaburuak ohartu dira sareak informaziorako eta merkataritzarako ireki dituen aukerak mugagabeak direla. Inork ez du bazterrean gelditu nahi eta denak ari dira azoka aztertzen publizitateari etekinak ateratzeko edo denda birtualen bitartez mota guztietako produktuak salgai
|
jartzeko
.
|
|
|
Beste hitzetan esanda, zilegi den bizimodu onaren ikuskera bakarra nork bere buruari ezarritakoa da, eginkizun horretan gizabanakoaren autonomia eta indibidualtasuna irizpide bakarrak direlarik. Ondorioz, haW Jesus Casquette EHUko Teoria Politikoaren Historia Saileko irakaslea da. rreman ekonomiko, erlijioso, kultural, sexual, eta abarrek ez dituzte gizabanakoak muga jakin batzuen barruan hesitu behar; aitzitik, hauek askeak izan behar dute aipaturiko edozein harreman mota kolokan
|
jartzeko
, honek erakargarria izateari uzten dion momentu beretik. Ideia hauek osatzen dute liberalismoaren muin morala, hots, liberalismoa gainerako ideologietatik bereizten duen ezaugarria.
|
|
|
Ikuspegi" atomista" (Taylor, 1997) honen arabera, isolaturik aurkitzen den, hots, aurresoziala den eta lotura komunitariorik ez duen gizabanakoak, giza harremanetan sartu aurretik, nortasun finko eta erabat osatua dauka. ...z duelarik3 Liberalismoaren kritiko hauentzat, aldiz, ni a praktika sozial eta kultural jakin batzuetan" uztarturik" dago; bizitza onaren norabide jakin bat hartzerakoan, gizakiok kokatzen gareneko ingurune soziokulturala ezinbestekoa egiten zaigun datua da, ingurune horrek eskaintzen baitigu, azken finean, bizimodu onen zabalera eta horizontea, hala nola haietariko bakoitza perspektiban
|
jartzeko
irizpideak. Hauxe da, funtsean, zenbait autore komunitaristek defendatzen duten" tesi sozialaren" mamia (Taylor, 1997).
|
|
|
Batetik, Ferien Komisioaren eskutik, urte osoan EAEko herrietan zehar liburu azokak egiten dira eta, bestetik, geurean hain ezaguna den Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokari ere laguntzen zaio. Bestalde, euskal liburua Europako ahalik eta herritar gehienen esku
|
jartzeko
, Frankfurt eta Liber azoketan parte hartzen dugu. Ildo horretan, Kultura Sailak euskal literatura eta liburugintza bultzatzeko asmoz, horretan jarduten duten elkarteei laguntzen die, hala nola, Euskal Editore Elkarteari, Galtzagorriri, eta abarri.
|