|
2016
|
|
|
Joan izan naiz kartzelara, edo ospitaletara, Alzheimerra dutenengana… Eta esaten didate “pertsona horrek ez du memoriarik” edo “ez du ondo entzuten”. Ez zait inporta galesez ez
|
jakitea
edo alzheimerrak jota egotea, nik nire poemak irakurtzean zerbait sentiarazten diot eta hori da nire funtzioa.
|
|
|
Duela hogeita bost urteko kontuak dira Bertsolari aldizkariaren sorrerakoak, eta ez dut uste gutako inork dokumentazio lan askorik egingo zuenik ale honetako iritzi artikuluak osatzeko. Eskatu ere ez zaigu horrelakorik eskatu, egia esan, eta irakurleak hobe du hasiera hasieratik
|
jakitea
nire hau behintzat erabat subjektiboa dela: zintzoa, hori bai, baina baita beharbada okerra ere.
|
|
2017
|
|
|
Remigio Mendiburuk 1966an egin zuen eskultura eta badirudi arrastoen molde bat erabili zuela. Ederra litzateke nondik hartu zituen
|
jakitea
.
|
|
|
emakumeen eskubideak, errefuxatuak, gutxiengoak… justiziaren sena zeuenganatu duzue. Norbera bere patuaren jabe dela
|
jakitea
handia da gaur egun. Ez dago legerik horren gainetik jarriko denik. Bertsolariaren aktibismo maila eta pontentziala harrigarriak iruditzen zaizkit:
|
|
|
Sentipen aldakorra da, argazkiaren araberakoa. Argazkia egiten dudanean, argazki hori zertarako erabiliko dudan
|
jakitea
gustatzen zait. Batzuetan, argazkia bera ez da hain garrantzitsua, kazetaritza lan bat soilik burutzen du, lekukotasunaren ebidentzia da.
|
|
|
Unai Mendizabalek erakutsi zidan nola eraikitzen den bertso bat. Horrek ahalbidetu zidan
|
jakitea
zein unetan zegoen bertsolaria kontzentratuen, noiz inspirazio bila, eta zein unetan erlaxatzen zen, ordurako bukaera bazeukala jakinda. Bertsolarien aurpegiak apartekoak dira kantatzen ari direnean:
|
|
|
Ez naiz ezkutatzen. Gustatzen zait edonork
|
jakitea
argazkiak egiten ari natzaiola. Bertsolariekin horrek eragin berehalakoa du:
|
|
2018
|
|
|
Horregatik da hain garrantzitsua sabaia kristalezkoa den
|
jakitea
, edo altzairuzkoa, edo material organikoz egina dagoen. Bidezkotasun eta bideragarritasun kontua da.
|
|
|
Galderak egitea, alegia. Horretarako beharrezkoa zen non gauden
|
jakitea
, egoeraren diagnostiko xehe bat egitea. Hori lortzeko dauzkagun tresna guztiak aprobetxatu nahi izan genituen eta, noski, Azterketa Soziologikoa tresna bikaina zen horretarako.
|
|
|
Atamitxeko giroa guztiz euskalduna zen, noski; baina bazen langile bat, Jose Penela, galiziarra zena eta Mitxelenaren min handienetakoa zen hark euskaraz ez
|
jakitea
. Ez omen zuen etsi hura ere euskaraz entzuten hasi zen arte.
|
|
|
Nik garrantzia ematen diot epaileen arteko parekidetasunari, eta badago ildo horretan formakuntzak bideratzeko interesa. Gure taldean badira emakumeak ez direnak feministak eta interesgarria egiten zait denok begiratzen
|
jakitea
feminismoaren prismatik; badakizue, betaurreko moreak janzten jakitea.
|
|
|
Nik garrantzia ematen diot epaileen arteko parekidetasunari, eta badago ildo horretan formakuntzak bideratzeko interesa. Gure taldean badira emakumeak ez direnak feministak eta interesgarria egiten zait denok begiratzen jakitea feminismoaren prismatik; badakizue, betaurreko moreak janzten
|
jakitea
.
|
|
2019
|
|
|
Hau da ekarri nahi izan dudan Rufinoren lana, aita izan denaren zati txiki bat baino ez. Guretzat zaila izan da nondik moztu
|
jakitea
, ez dugulako ezer moztu nahi izan. Hementxe, beraz, Rufino eta aita, bere hitzen bidez, maitasunez aukeratuta.
|
|
|
Baina bertsolariek oholtzetan jardutea nahiko gauza berria da. Bertsolaritza praktika kultural zabalago moduan ulertzen badugu, ordea, mendeetako historia aurkituko dugu, eta hor gizonezkoak zein emakumezkoak aritu dira; garai bateko bertsolari askok aipatzen dute, adibidez, bertsotan egiten zuen familia inguruko andreren bat… Bertsolaritzak momentu historiko bakoitzean zein esparru hartzen zituen
|
jakitea
ezinbestekoa da, zeren, nik uste hortxe dagoela gakoa: fokua non jartzen dugun.
|
|
2020
|
|
|
Pazientzia gutxikotzat dauka bere burua eta, zentzu horretan, hasiera batean, zaila egiten zitzaion irakaslearen patxada eta oharrak bereganatzea. Garrantzitsuena saiatzea zela eta baliozkoena ariketa guztiak egitera ez iritsi arren bidean egoten
|
jakitea
zela entzuten zuenean, ez zen oso ados egoten, baina pazientzia hori lantzeak on egiten diola uste du: “Hasieran, pentsamendu zerrenda luzea etortzen zitzaidan burura, baina pixkanaka baretuz joan zait.
|
|
2021
|
|
|
Bertzalde Paris’eko Unibersidade berak ohoratzen zituan pertsulariak egun ortan, Bidarrai’ko seme den profesore Posenpes en bitartez (…) On da
|
jakitea
ere Musée National des Arts et Traditions Populaires etorri zela beren tresnakin Eskual Etxera eta pertsulariak konbidatu zituala hurrengo egunian Trokaderoko Musée d’L’Homme n aperitifa artzera [2] (…) Ez, sekulan etzuten izan pertsulariek orrelako goralmenik (…)
|
|
|
— Gaurko mundua ezagutzea ta mundu onen barruan Euskalerriari, euskerari ta euskaldunai zein toki dagokien
|
jakitea
.
|
|
|
Bestalde, lanpostu publikoetan euskarak derrigorrezkoa behar luke. Ez da zilegi herriak ordaindutako norbaitek bertako hizkuntza ez
|
jakitea
. Beste ikasketak egiten diren bezala hau ere ikasi litzateke.
|
|
|
Bertsoa pentsatzeko argazki bat hartzea ez da berria. Norberak ateratzen dituen argazkien atzean bizipen asko dago eta, zenbaitetan, ikusten duenak zer irakurriko duen
|
jakitea
ez da erraza. Bertsoek argazki horien atzean zegoena bistaratzen edo berridazten zuten.
|
|
2022
|
|
|
neuk beste
|
jakitea
|
|
|
Interesgarria izanen litzateke
|
jakitea
nolatan iritsi zen Ibarrart lapurtarraren Ikazkin Mendian bortxazko pieza izatera Seguran. Haren omenez, aurreko urtean hil zelako?
|
|
2023
|
|
|
Lau arlo horiek lantzen dituzte egunero egunero milaka ikaslek bertsolaritzako saioetan Euskal Herri osoan zehar, gehien gehienak 10 urteko ikasleak. Ezagutzen dituzte egungo zein garai bateko bertsolariak; errimatu eta neurtu beharrak hizkuntza bihurritzera behartuko ditu; doinuak ere ikasi dituzte zerbait kantatzekotan; eta, nola ez, jendaurrean eta elkarrizketan aritzeak norbere burua ezagutzera eramango ditu, urduritasuna kudeatzen
|
jakitea
eta besteari entzuten trebatzea ezinbesteko bihurtzeraino. Ez da, beraz, bertsolaritza, ahozkotasuna lantzeko bitarteko soila, askoz gauza gehiago izan liteke, eta da, horretan diharduten irakasle espezialistek zein ikastetxeek baieztatzen dutenez.
|
|
|
Bien bitartean, Olague ez zegoen besoak gurutzatuta. Lehenik eta behin, Perusanzena ezagutu zuen lapurreta egin zioten momentuan, baina beste bien nortasuna
|
jakitea
falta zitzaion. Eta nork emango horren berri, eta taldeko Ignazio Armasa bidelapurrak.
|
|
|
A.M. Gaurko hau ikusita pentsatu dut nire jatorri euskaldun honi buelta bat eman diodala. Ederra litzateke hemendik lau urteko finalera etortzea eta euskara apur bat
|
jakitea
, itzulpenarekin beharrean zuzenean entzun eta ulertzeko gai izateko.
|