|
2017
|
|
|
Horretaz gain, sarritan bilaketa bibliografiko bat egin behar da. Bilaketa bibliografiko bat egiteko arrazoiak era askotakoak izan daitezke: ia ezagutzen ez dugun gai bati buruzko informazioa nahi dugulako, praktika klinikoan sortutako zalantza bati erantzuna eman behar diogulako, ikertzen ari garen gai baten inguruan azterketarik dagoen
|
jakin
nahi dugulako, eta abar. Informazio behar hau (edo beste era batean esanda, ezagutza hutsunea) 2 galdera motatan sailka dezakegu:
|
|
2018
|
|
|
Neurotransmisioak umorearen eta emozioen erregulazioan duen garrantzia ezaguna denez,
|
jakin
min handia piztu da hanturak eta zitokina proinflamatorioek monoaminen eta glutamato neurotransmisore kitzikatzailearen gain duten ekintzan.
|
|
|
= termino gomendatua). Horrela, erabiltzaileek
|
jakin
dezakete marka hori duten terminoak direla Terminologia Batzordeak gomendatzen dituztenak.
|
|
|
Datu hauek adierazten dute baldintza sozial eta ekonomikoek osasunean eragina daukatela, umearengan eta amarengan, batik bat. Osasuneko Eragile Sozialen Batzordeak (Commission on Social Determinants of Health) azaltzen du mekanismo sozial, ekonomiko eta politikoek maila sozioekonomiko
|
jakin
batzuk sorrarazten dituztela. Horien bitartez gizartea mailakatzen da haien diru sarrera, hezkuntza, lanpostu, genero, etnia eta beste faktore batzuen arabera.
|
|
|
3 Galtzen duzun gernu kantitateari buruz duzun sentsazioa
|
jakin
nahiko genuke. Normalki galtzen duzun gernu kantitatea (babesleak eraman zein ez eraman) (adierazi bat)
|
|
|
Emakumezkoek
|
jakin
behar dute GIa ez dela adinaren ondorio normal bat eta badaudela horretarako konponbideak.
|
|
|
Xingolen eraginkortasun tasa altua da, mota ezberdinak daude bakoitza bere berezitasunekin eta horiek ezagutzea ezinbestekoa da pazienteari aholku egokiena emateko. Beraz funtsezkoa da emakumeek
|
jakin
dezaten gernu inkontinentzia ez dela zahartzearen ondorio normal bat eta badaudela horretarako konponbideak.
|
|
2019
|
|
|
paziente gutxi batzuek anbulatorioko, bisitak, dituzte hilkortasun data pasa ondoren. Adituei galdetu eta gero,
|
jakin
izan dugu lehen arretako medikuek noizbehinka oharrak sartzen dituztela sistema informatikoan. Ez da benetako kontaktu bat, gestio administratibo bat baizik, eta, hortaz, ustezko inkoherentzia hori desagertu egiten da testuingurua ongi ulertu eta gero.
|
|
|
Mutur batean,, gold standard, diren saiakuntza klinikoak daude, arreta handiz eta prozedura zorrotzak jarraituz aldez aurretik finkatutako galdera zehatz bat erantzuteko diseinatzen direnak. Ikerketa horietan, datuen bilketa galdera zehatz bat erantzuteko diseinatzen da, eta emaitzak metodo estatistiko
|
jakin
eta sendoak baliatuz aztertzen dira galderari modu zientifiko batez erantzuteko.
|
|
|
RWE prozesu osoa ulertu eta onartu ondoren lortutako ebidentzia berri hau beste ebidentzia iturriekin elkartu behar da. Klinikoek, pazienteek eta beste interes taldeek
|
jakin
behar dute erabakiak hartzeko RWEak izan duen rola.
|
|
|
Izan ere, uste zen ugalketa sistemako zelulak soilik ezberdintzen zirela sexuaren arabera, gainerako zelula eta sistema biologikoak berdin berdinak zirela emakumezko nahiz gizonezko izan. Gaur egun berezitasun sexualak zelula mailatik hasi eta hodi sistema edo arnas aparatua bezalako egitura konplexuetara heltzen direla
|
jakin
badakigu ere, osasun zientzien eraikuntza historiko androzentrikoak gaur egungo praktikan eragiten du. Hori dela-eta, osasungintzan emakumezkoak, konplexu, tzat edo, ezegonkor, tzat hartu izan dira, eta haien sintomatologia, atipiko, tzat, haien gaixotasun prozesua sarri ez gidaliburuekin bat, azken horiek gizonezkoetan oinarrituak baitira (2).
|
|
|
Hona hemen, aparatuz aparatu, zein diren gaixotasun garrantzitsuenak eta kirolarien artean
|
jakin
min handiena sortzen dutenak.? –
|
|
2020
|
|
|
Mutazio horietako bat euskal jatorriko biztanleen artean ohikoa zela ohartu ziren. Testuinguru horretan, gaixotasunaren prebalentzia
|
jakin
nahian, ikerketa epidemiologiko bat egin zen Azkoitian eta Azpeitian. Prebalentziaz gain, beste zenbait aldagairen artean, biomarkatzaile horien maiztasuna ere aztertu zen.
|
|
|
Medikuek ez zuten pazientearen odoleko entzima pankreatikoen balioen igoera nabarmenak, fluktuazioak eta normalizazioak ulertzeko justifikazio klinikorik aurkitu eta ez zuten emaitza aldakor horiek azaltzen
|
jakin
.
|
|
|
Mutazio horietako bat euskal jatorriko biztanleen artean ohikoa zela ohartu ziren. Testuinguru horretan, gaixotasunaren prebalentzia
|
jakin
nahian, ikerketa epidemiologiko bat egin zen Azkoitian eta Azpeitian. Prebalentziaz gain, beste zenbait aldagairen artean, biomarkatzaile horien maiztasuna ere aztertu zen.
|
|
|
Bi esaldiak irakurrita (hiztegiko definizioa begiratu gabe)," Yolixpa" Mexikoko edari alkoholdun bat dela
|
jakin
dezakegu; eta, antza, sare neuronalek modu antzekoan ikasten dituzte hitzen eta esaldien errepresentazioak eta itzulpenak.
|
|
|
Hamar urtean zehar medikuak odol analisi bidezko jarraipena egin zion pankreako entzimak arrazoi zehatzik gabe alteratuta izaten dituelako, nahiz eta noizean behin emaitza normalak izan eta inoiz sintomarik ez izan. Medikuak, zalantzaz beteta, ez zuen emaitza aldakor horien zergatia azaltzen
|
jakin
. (2.Irudia)
|
|
|
Praktikak beste helburu garrantzitsu batzuk lortzea ekarri du: batetik, gure bisitariek ondo pasatuz ikastea, eta, bestetik, haien kezka eta
|
jakin
minak ezagutuz, guk ere ikastea.
|
|
|
KiVa programaren helburu nagusia eskola jazarpena prebenitu eta murriztea da; izan ere,
|
jakin
badakigu eskola jazarpena errealitate bat dela ikastetxe guztietan.
|
|
2021
|
|
|
Hasieran antidotoa (etanola) ematen hastea komeni da metanol intoxikazio nabarmena (>30 mL helduetan eta >0, 4 mL/ kghaurretan) susmatzen bada edota azidosi metabolikoa zein ezaugarri klinikoak antzematen badira, nahiz eta hartutako metanol dosia edo odoleko metanol maila ez
|
jakin
. Etanola aukerako tratamendutzat hartzen da.
|
|
|
Honenbestez,
|
jakin
badakigu, bioetikaren arloan hezteak eta ikasteak edozein osasunlangilerentzat oinarrizkoa lukeela. Praktikan, ordea, arazo etikoak aztertu eta aurre egiteko garaian gabeziak nabaritu ohi dira.
|
|
|
Lehenik eta behin, Medikuntzako graduko zein graduondokoan, euskaraz idatzitako liburu akademiko gehiagoren eskaera etengabea delako. Bigarrenik, Medikuntzako graduko ikasleei eta graduondoko Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako Irakaskuntzako Unitateetako egoiliarrei egindako galdetegien ondorioz
|
jakin
delako euren formakuntza euskaraz jasotzea eskatzen dutela. Azkenik, urteak direlako familiamediku askok eta askok euren espezialitatearen inguruko euskarazko liburu bat eskatzen dutela.
|
|
|
Agm
|
jakin
baten toxikotasuna, batez ere, bere ekintza mekanismoaren araberakoa da, eta beraien albo ondorioak 4 kategoriatan bereiz daitezke: erreakzio immunologikoak (infusioarekin erlazionatutako erreakzioak), gehiegizko zitokinen jariatzeak edo ekaitzak, immunosupresioa eta autoimmunitatea (1).
|
|
|
2019ko abenduan Wuhanen (Txinan) jatorri ezezaguneko arnas sindrome akutuko kasu larriak jakinarazi ziren, eta 2020ko urtarrilean haien eragilea arnas sindrome akutua eragiten duen koronabirus berri bat zela
|
jakin
zen. Hortaz, hasieran 2019 n CoV izena jaso zuen (newcoronavirusetik), baina otsailean SARS CoV izendatu zen, eta hori da gaur egun erabiltzen den izendapena.
|
|
2022
|
|
|
Horrela geunden pandemia iritsi zenean: hasierako uneak harridura,
|
jakin
mina, laguntzeko nahia, ikusmina, beldurra sortarazi zuten. Ez genekien zer egin behar genuen, eta nola.
|
|
|
Hasieran, gehiena telefonoz egiten zenean, ezinegona sortzen zitzaigun. Nola
|
jakin
norbait ongi edo gaizki dagoen telefonoz ematen dituzten azalpenak entzutean, jendeak batzuetan azalpenik ematen ez dakienean?
|
|
|
Hasi ginen egiten egunero goizeko 8etan gure kasuan, medikuen bilera gure artean azaltzeko ze motatako gaixoak artatu behar izan genuen aurreko egunean, ze zailtasun izan genituen, ze ikasi edo ikusi zuen batek, besteok ere
|
jakin
genezan, nola joan behar genuen etxeetara bikoteka (medikuerizain) N. B. E. laguntzeko janzten eta eranzten eta nola eraman behar genuen poltsa, kutsaturik zegoena jasotzeko, eta ondorioz, beldurra.
|
|
|
Berrikasi egin dugu ere, unibertsitatean ikasi genuena, PRIMUM NON NOCERE (oinarrizkoa dena mina ez ematea da), ahaztu egiten zaiguna eta horregatik jarri ziren tratamendu asko hidroxicloroquinarekin gero
|
jakin
duguna onuragarria ordez kaltegarria dela.
|
|
|
Hasi ginen egiten egunero goizeko 8etan gure kasuan, medikuen bilera gure artean azaltzeko ze motatako gaixoak artatu behar izan genuen aurreko egunean, ze zailtasun izan genituen, ze ikasi edo ikusi zuen batek, besteok ere
|
jakin
genezan, nola joan behar genuen etxeetara bikoteka (medikuerizain) N. B. E. laguntzeko janzten eta eranzten eta nola eraman behar genuen poltsa, kutsaturik zegoena jasotzeko, eta ondorioz, beldurra.
|
|
|
Berrikasi egin dugu ere, unibertsitatean ikasi genuena, PRIMUM NON NOCERE (oinarrizkoa dena mina ez ematea da), ahaztu egiten zaiguna eta horregatik jarri ziren tratamendu asko hidroxicloroquinarekin gero
|
jakin
duguna onuragarria ordez kaltegarria dela.
|
|
|
Horrela geunden pandemia iritsi zenean: hasierako uneak harridura,
|
jakin
mina, laguntzeko nahia, ikusmina, beldurra sortarazi zuten. Ez genekien zer egin behar genuen, eta nola.
|
|
|
Hasieran, gehiena telefonoz egiten zenean, ezinegona sortzen zitzaigun. Nola
|
jakin
norbait ongi edo gaizki dagoen telefonoz ematen dituzten azalpenak entzutean, jendeak batzuetan azalpenik ematen ez dakienean?
|
|
|
Azkenengo datu horrek generoen arteko desberdintasunen inguruan pentsatzera garamatza. Azken finean, ezin dugu
|
jakin
emakumeek sintoma gehiago aurkezten dituzten, edo horiek informatzeko eta ezagutzeko gaitasun gehiago dituzten. Beraz, aurreko autoreek zioten bezala, ezin da arrisku gehiago dutelako baieztapenik egin (6).
|
|
2023
|
|
|
Zuri geratu nintzen. (...) Ez nuen nire burua kontrolatzen
|
jakin
eta lehertu egin nintzen. Orduan esan zidan:
|
|
|
Esku hartzen den eskualde guztietan, adierazle espezifiko berak lantzen dira, bai biztanleriari dagokionez (sexuari, adinari, familiaren mugikortasunari... lotutako adierazleak), bai osasunari dagokionez (batez ere prebentzio programei buruzkoak); horri esker, programaren bilakaera eta irismena ebalua ditzakegu, programarekin noraino iristen garen
|
jakin
, eta komunitate honetan behar gehien duten kideengana iristen ari ote garen ikusi.
|
|
|
Lehenik eta behin, OSASUNA ren kontzeptua. Osasuna sustatu nahi bada,
|
jakin
da zer den sustatu nahi den hori, hau da zer ulertzen den osasunari buruz. Dakigun bezala, osasunaren esanahia aldatu egin da denborak aurrera egin ahala; definizio asko egon dira (eta erabili dira) historian zehar, eta ezinezkoa izan da definizio bakar bat adostea (1, 2, 3, 4): XIX. mendean eta XX. mende hasieran, eredu biologistak osasuna gaixotasunik eza bezala ulertzen zuen, ez ziren gaur egun onartzen diren beste alderdi batzuk kontuan hartzen.
|
|
|
Nahiz eta paperean oso ongi eta erraz idatzita gelditzen diren definizioak,
|
jakin
badakigu, definizio hauen atzean ideiak, ideologiak, interesak, prozesu konplexuak egon badaudela eta honek guztiak zaildu egiten duela, lehen esan bezala, osasunaren kontzeptuaren inguruko adostasun batera irixtea.
|
|
|
Buletin honen helburua da eraginkortasunari eta ondorio kaltegarriei buruzko egungo ebidentzia berrikustea, eta profesionalei informazioa ematea antisorgailu hormonal egokiena hautatzen
|
jakin
dezaten.
|
|
|
Buletin honen helburua da eraginkortasunari eta ondorio kaltegarriei buruzko egungo ebidentzia berrikustea, eta profesionalei informazioa ematea antisorgailu hormonal egokiena hautatzen
|
jakin
dezaten.
|
|
|
Aztertutako saioen arabera, migraina akutuaren kontrako tratamendu profilaktikorako neurtutako aldagai primario guztiak (maiztasuna, intentsitatea eta iraupena) hobetzeko eraginkortasuna aurkeztu zuten CoQ10 koentzimak, D3 bitamina aktiboak eta isoflabonak. Migraina mota honetarako saio klinikoetan aztertu ziren beste farmako batzuk ez dira hain eraginkorrak aldagia
|
jakin
batzuk bakarrik edo aldagai sekundarioak (elkartutako bestelako sintomak, bestelako tratamendu farmakologikoen beharra) bakarrik jaisteko gai direlako. Migraina kroniko kasuetan, migraina akutuan aztertutako farmako berberak (D3 bitamina aktiboa, N gantz azidoa, topiramatoa, probiotiko eta prebiotikoak, isoflabonak, eptinezumab, erenumab eta AAS) aztertu eta antzeko emaitzak aurkeztu zituzten bi desberdintasun behatu zirelarik migraina moten artean:
|
|
|
Aztertutako saioen arabera, migraina akutuaren kontrako tratamendu profilaktikorako neurtutako aldagai primario guztiak (maiztasuna, intentsitatea eta iraupena) hobetzeko eraginkortasuna aurkeztu zuten CoQ10 koentzimak, D3 bitamina aktiboak eta isoflabonak. Migraina mota honetarako saio klinikoetan aztertu ziren beste farmako batzuk ez dira hain eraginkorrak aldagia
|
jakin
batzuk bakarrik edo aldagai sekundarioak (elkartutako bestelako sintomak, bestelako tratamendu farmakologikoen beharra) bakarrik jaisteko gai direlako. Migraina kroniko kasuetan, migraina akutuan aztertutako farmako berberak (D3 bitamina aktiboa, N gantz azidoa, topiramatoa, probiotiko eta prebiotikoak, isoflabonak, eptinezumab, erenumab eta AAS) aztertu eta antzeko emaitzak aurkeztu zituzten bi desberdintasun behatu zirelarik migraina moten artean:
|