|
2003
|
|
|
Haserre bizian idatzi du beste batek. Pellok E.A. gaixotasuna dutenentzat lan asko egin duela azpimarratzen du, informazio asko eskuratu duela eta ez diola axola berak zein
|
hizkuntza
hitz egiten duen eta nolako afiliazio politikoa duen. Behin eta berriz nora idatzi behar duten galdetzen dute internauta hauek.
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi lurralde horretan euskaraz bakarrik hitz egiten zenik, eta hori ere historikoki frogatua dago. Euskararekin batera, gutxienez beste zazpi
|
hizkuntza
hitz egiten ziren Nafarroan »erromantze nafarra, okzitaniera, gaskoia eta antzinako frantsesa, hebreera, arabiera eta mozarabiera, eta jakina, gaztelania», eta horien guztien nondik norakoak eskaintzen ditu Aitor Aranak Nafarroako ipar ekialdeko euskara. Irunberritik Aezkoaraino ikerlanean, euskarak Nafarroan izan zuen gainbehera adierazten duten garaian garaiko mapekin batera.
|
|
|
Inork ez zekien oso ondo noiz zegoen pentsioan eta noiz ez. Matildek, handitasuna maite zuenez, kanpotarrak hamabi
|
hizkuntza
hitz egiten zituela esan zuen, koma bat bera ere nahastu gabe –" Zazpi" Malcok– Oso oin handiak omen zituen; sudurra minuskuloa. Ulm etik deitzen zuen eta pentsioko eskaileretan ikusten zuten deitu eta gutxira, eta batek daki non dagoen Ulm.
|
|
2004
|
|
|
Horrek, batetik, Euskal Herrian historikoki egon den aniztasun linguistikoa ezkutatuko luke, eta, bestetik, euskara beraren egoera historikoa osotasunean ulertzea galaraziko liguke. Izan ere, euskararen alboan, gainean zein azpian, bere bilakaeran eraginez zein ia oharkabean igaroz, estatus desberdindun hainbat
|
hizkuntza
hitz egin izan dira (zeltar berbetak, latina, arabiera, nafar erromantzea, gaskoia, erromintxela, gaztelania...). Horiek guztiak beren baitan aipatzeko modukoak dira, eta aldi berean euskararekiko harremanean ere azter litezke (utzi dituzten mailegu hitzak ikusiz, euskararen garapen ofiziala mugatu ote duten ala ez aztertuz, etab.). Eta historiak berak baliorik emango ez badigu ere, gaiak parada ematen du eleaniztasunaren eta hizkuntzen arteko elkarbizitzaren inguruan hausnar egiteko.
|
|
|
Hil ez direnean, maiz gertatu dena, behin betiko markaturik gertatu dira, gizagabeturik maizenik. Frai Salimbene Adamokoaren kronikan irakur daiteke, esaterako, nola Siziliako errege eta enperadore erromatar germaniar Federiko Il.ak(), jakin nahirik haurrek zein
|
hizkuntza
hitz egingo luketen handitu ahala, inorekin hitz egin gabe haziz gero," agindu zien neskameei eta inudeei esnea eta ditia emateko haurrei, berauek garbitzeko eta bainatzeko, baina laztanik ez xerarik ez egiteko, ezta hitzik ere ez egiteko; jakin nahi baitzuen haurrek, handitu ahala, hebraieraz hitz egingo ote luketen (hura izan baitzen lehen hizkuntza), ala grekoz, ala latinez, ala arabieraz... Baina alferrik ahalegintzen zen, zeren haur guztiak hiltzen baitziren". 26
|
|
2006
|
|
|
Zenbat
|
hizkuntza
hitz egiten dituzu zuk?
|
|
|
Kontinentetik etorri zirela badakigu, Venezuelatik, hain justu, Falcon estatutik. Kaketioen tribukoak zirela ere badakigu, eta Arawaken
|
hizkuntza
hitz egiten zutela. Marrazki hauek Kaketioenak dira, eta 900 urte bitarteko antzinatasuna daukate.
|
|
|
Abril i Abril katalanak azkar erantzun zion: Horietako zenbat
|
hizkuntza
hitz egiten dira herri batean baino gehiago. Zenbat dira hizkuntza idatziak?
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntza, hortaz, bilakaera ebolutiboan eratu eta finkaturiko prozesagailua da; ez da ikasten edo irakasten (gurasoek ez diote haurrari hizkuntza irakasten) 1551, ezpada hizkuntza partikularretan aktualizatu bezala egiten da, hain zuzen burmuinean berez edo naturalki unibertsala ahomintzo kulturalki partikular baten eran aktualizatuz edo traduzituz. Doi doi nola aktualizatzen den edo hizkuntza isilak buruan nola funtzionazen duen, hau da tiradera kognitiboen armairutxo aktiboak nola funtzionatzen duen, eta nola zentzua ematen dion
|
hizkuntza
hitz eginari, hipotetikoki bakarrik deskriba daiteke, teoria konputazionalaz baliatuz adibidez (Turing en makinaz). Pinker ek, Chomsky-ren adigurian, gramatika generatiboaren arau eta zuhaiztoen gisara esplikatzen digu.
|
|
2008
|
|
|
Euskal Herriko mapa [egongelan du paratua, hari begira jarri gara] erakargarria da, maitagarria. Bertan hainbat
|
hizkuntza
hitz egiten dira. Areago, Nafarroako zati batzuetan ez da inoiz euskara mintzatu ez Bizkaian ez Araban ere.
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran eragiten duten faktore nagusiak bi dira:
|
hizkuntza
hitz egiteko erraztasuna eta hizkuntza horretako hiztunen harreman sarea. Hau da, hizkuntza erabiliko dugu menperatzen badugu eta norekin hitz egin baldin badaukagu.
|
|
|
Nire liburu guztiak euskarara itzultzeko asmoa dut, eta ez dut ulertzen hain herri txikian holako txorakeriekin ibiltzea. Gurean hiru
|
hizkuntza
hitz egiten dira eta hirurak jakin behar genituzke. Zer gertatzen da frantsesarekin?
|
|
|
Bourdieuk (1982, 2001) adierazi zuen hizkuntzak" merkatu linguistiko" batean lehiatzen direla, eta gutxiengoaren hizkuntza bat hitz egiten duten kideek beren hizkuntzak legitimitate gehiago edo gutxiago duela nabaritzen dutela, merkatu horretan duen balio sinbolikoaren arabera. Gutxiengoaren
|
hizkuntza
hitz egiten dutenek, ez badute uste beren hizkuntzak balio handirik duela merkatu horretan, gutxietsi egiten dute beren hizkuntza eta gizartean" legitimitate" gehiago duen hizkuntza edo duten hizkuntzak ikasten eta erabiltzen saiatzen dira (Bourhis, 1994b). Hortaz, lagitimitate ideologikoa ez dago gobernuaren babes instituzionalarekin soilik lotuta; talde barruko eta kanpoko hiritarren babesarekin ere lotuta dago, hau da, hiritar horiek gutxiengoaren hizkuntzarekiko jarrera positiboa izatearekin eta gutxiengoaren hizkuntza ikasi eta erabiltzearekin ere lotuta (O’keefe, 2001).
|
|
|
2 irudian adierazten den moduan, hurbiltasun soziala sendoa bada, taldearen erakunde kultural eta sozialetan komunitateak parte hartze handiagoa izango du. Esaterako, nahiz eta Eskubideen eta Askatasunen Gutun Kanadarreko 23 atalak bermatu egiten dien Quebeceko ingeles hiztunei eta Quebec kanpoko frantses hiztunei gutxiengoaren hizkuntzan irakasten duten ikastetxeak izateko eskubidea, etxean gutxiengoaren
|
hizkuntza
hitz egiten ez duten familietan hazitako haurrak (nahiz eta gurasoek horretarako eskubidea eduki) askotan ez dira taldearen hezkuntza erakundeetara joaten. Statistics Canada estatistikazentroak berriki egindako ikerketa baten arabera (Corbeil eta beste batzuk, 2007), eskubidea duten frantses hiztunen haurren %49 bakarrik joaten da gutxiengoaren ikastetxeetara.
|
|
|
Gai horretan sakontzeko asmoz, Euskal Herrian etorkizunean zein
|
hizkuntza
hitz egitea nahiko luketen galdetu genien. Emaitzak irakurrita, zarauztarren %39, 6k euskaraz soilik hitz egitea nahiko lukete; %22, 2k euskaraz gaztelaniaz baino gehiago hitz egitea, eta %35ek bietan berdin hitz egitea.
|
|
|
Hizkuntzak gutxitze prozesuan barneratuta daudenean, bada aipatu behar den ezaugarri bat, eta hauxe da: erregularki hizkuntza horretan hitz egiteak konnotazio ideologikoa du eta, bereziki, solaskideak gure
|
hizkuntza
hitz egin ez arren hizkuntzari eusten bazaio. Horrek garbi adierazten du, edozein elebitasun baldintzatatik urrun, disHizkuntza batean mintzo denak hizkuntza hori utzi du, sistematikoki, erantzun gisa ulertezintasuna, axolagabetasuna, edo bazterketa (nabarmenagoa edo ezkutukoagoa) jasotzen baditu. kriminazio egoeran bizi garela, eta" herri eta hizkuntza batekoa izateari irmo eusten dietenak apartheidera eramaten direla beren lurraldean bertan, beren hizkuntzan hitz egin ahal izateko baimen eskuzabala emanez" (Adell 2003).
|
|
|
Baina egia da artikulu kopuruari buruz ari garenean, Wikipedia gaztelaniaz bederatzigarren lekuan dagoela, 400.000 artikulu baino gehixeago dituela. Fenomeno horren arrazoia zein den ez dakigun arren, gaztelania baita munduan gehien hitz egiten den hizkuntzetako bat, uste dugu Internetera konektagarritasunik eza handia dela gure
|
hizkuntza
hitz egiten den herrialde askotan. Hori izan liteke, adibidez, alemanarekin, frantsesarekin edo italierarekin konparatuta ditugun artikuluen kopuru txikiaren arrazoietako bat.
|
|
|
Europako Batasunak gutxiengo kultural eta linguistikoen alde hainbat erabaki hartu ditu, baina estatu kideak ez daude erabaki horiek betetzera behartuak. Gainera, 20 hizkuntza ofizial daude Batasunean, nahiz eta elkartea osatzen duten 27 estatuetan 60
|
hizkuntza
hitz egiten diren. Are gehiago, hainbat dira Eskualde eta Hizkuntza Gutxituen Aldeko Europako Agiria berretsi ez duten estatuak, nahiz eta euren mugen barnean hizkuntza gutxitu asko dituzten.
|
|
|
Eskola, bestalde, ez da elebiduna ikasleen hizkuntzetan; iritsitako umeen %40k gutxi gorabehera (Hispanoamerikatik etorri ez direnek) ez dute komunikazio hizkuntzarik irakasleekin; irakasleak ez du umea ulertzen familiaren
|
hizkuntza
hitz egiten duenean. Egoera hori berria da bertako eskolan.
|
|
|
Ez da posible, jakina, irakasleek umeen hizkuntzak ikastea, baina bai neurri batzuk hartzea, adituek gomendatzen dituztenak: umeen hizkuntzak esplizituki estimatzea, haien izenak zuzen ahoskatzea, ikasleen hizkuntzen oinarrizko ezaugarriak jakitea, familiei komunikatzea garrantzitsua dela haien
|
hizkuntza
hitz egiten eta ahal duten heinean lantzen jarraitzea...
|
|
|
Egiten duen urrats bakoitzarekin pertsonak sentitzen badu bereak traizionatzen ari dela, bere burua traizionatzen ari dela, bestearenganako hurbilpena gaiztotuko da. Bere hizkuntza ikasten ari naizen hiztunak ez badu nirea errespetatzen, bere
|
hizkuntza
hitz egitea ez da izango nire aldetik irekiera keinu bat, basailutza eta mendekotasun keinua baizik.15
|
|
|
Murgiltze programetan, gehiengoaren
|
hizkuntza
hitz egiten duten umeek hizkuntza gutxitu bat ikasten dute. Hori da duela gutxira arte euskal eskoletan ia kasu guztietan gertatu dena:
|
|
2009
|
|
|
Esku artean duzun BAT aldizkariaren ale honek, soziolinguistikan interesa duenarentzat begi bistan izan beharreko artikulu mamitsuak biltzen ditu bere baitan. Alde batetik," Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak?" ikastaroan landutakoen berri ematen da. Komunikazioaren eremuan ematen ari den eraldaketak euskararen osasuna eta etorkizunari ekartzen dienaz mintzo dira atal honetako idatziak.
|
|
|
Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak, ikastaroan oinarrituak dira, hurrengo hiru artikuluak.
|
|
|
Saio gehienen berri BATeko aldizkari honetan bildu dugu eta bertan sakondu ahal izango duzu, irakurle, interes gehien piztu dizuten hitzaldietan. Guztiak irakurrita ere, zure jakintza gosea ase ez bada, BATen 72 alean duzu non jana, Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak. EHUko udako ikastaroaren berri jasotzen baita bertan.
|
|
|
Hizkuntza. Eskualde honetan, hedaduraz handiegia ez bada ere, bi
|
hizkuntza
hitz egiten dituzte. Funtzionario batzuen arabera, hizkuntza beraren bi aldaera baino ez dira, elkarrekiko oso desberdintasun markatuak dituzten arren (agente batzuek hiru aldaera direla esaten dute).
|
|
|
Laster garbi ikusi nuen hizkuntzek askoz gehiago nahasten gaituztela helduok, umeak baino. Juliari ez datorkio nahasmena edo harridura hiru
|
hizkuntza
hitz egitetik, aitak bi baino ez erabiltzetik baizik. Edota ikustetik jende askok bat baino ez duela egiten.
|
|
|
Zazpi
|
hizkuntza
hitz egiten dira Sigve Gramstanden herrialdean, Norvegian, eta horietako sei gutxituak dira. Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunaren aplikazioa aztertzen duen Adituen Batzordeko presidenteordea da Gramstand, eta, haren ustez, hezkuntzak ezinbesteko funtzioa du hizkuntza gutxituak indartzeko lanean.
|
|
|
Euskaldunak izan nahi dute, hori da haien nahia. Eta hemendik mila urte barru hor jarraituko dute, beste inon ezagutzen ez den kirola egiten, inork ulertzen ez duen k dun eta x dun
|
hizkuntza
hitz eginez. Baina bizirik irauten, Juan San Martinek esan zuen Euskaldun bizi nahiak bultzatuta?.
|
|
|
Hori izan da, gainera, gizadiak historian zehar urratu duen bidea. Gaur egun 6.700 hizkuntza inguru eta sei mila milioitik gora biztanle dituen mundu honetan, hogei mila
|
hizkuntza
hitz egiten omen ziren biztanleak gaur egun baino milaka milioi batzuk gutxiago zirenean. Bilakaera horren argitan badago, beraz, munduko hizkuntza aniztasunari kezkaz erreparatzeko motiborik.
|
|
2010
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur egun bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. Caceresko1 ipar mendebaldeko hiru udalerritan bizirik eusten diote galizieraren halako aldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok beren berezko
|
hizkuntza
hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin batzuetan eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra izan ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, administrazioa eta notari... XV XViii. mendeetan zehar gaztelaren zerbitzura bizi ziren atzerriko eliteek tokiko agintarien (noblezia, elizako goi hierarkia, justizia, etab.) eginkizunak bereganatu zituztenean, galiziera makalaldian sartu eta jende xehearen artera baztertu zen zeharo:
|
|
|
Horrek asko aberasten du, ezta. Begira, nire aita abertzalea da eta nire familiaren zati handi bat ere bai; beraz, oso ondo ulertzen dut norbaitek Euskadin abertzalea izateko duen arrazoi sentimentala. Baina hainbeste mugitu naizenez, herrialde ezberdinetan bizi izan naizenez eta bost
|
hizkuntza
hitz egiten ditudanez, oso eszeptiko bihurtu naiz nazio edo aberri bezalako hitzekin. Bestalde, gutun astrala egin zidatenean asko bidaiatuko nuela eta beste herrialde bateko norbaitekin ezkonduko nintzela esan zidaten.
|
|
|
Diplomatikoz inguratuta bizi naizela sentitzen dut, soilik ez daramatela gorbatarik, Pull and Bearreko arropak baizik, eta bi
|
hizkuntza
hitz egiten dituztela, erdizka gainera. Diplomatikoek protokoloa ezartzen dute ni ikusi orduko,, zer moduz txikia?,, erotu beharrean ibiliko zara?,, zenbat denbora du jada?,, txintxoa al da?,, lo egiten uzten al dizue?.
|
|
|
1956 urtean India 28 estatutan banatua gelditu zen; hizkuntza irizpideak kontuan hartuta egin zuten banaketa. Andhra Pradesh estatuak telugu
|
hizkuntza
hitz egiten duten herritarrak hartzen ditu.
|
|
|
Wittgenstein (1958) da lehenik aipatuko duguna, hain zuzen, bere" hizkuntza joko" eta" bizitza forma" kontzeptuek —beroriek hizketa ekintzen adierazle diren heinean— hizkuntzaren ikuspuntu pragmatikoa abian jartzen dutelako: " Hizkuntzak eta berarekin loturiko ekintzek osatzen duten multzoari", honela gure autorea," hizkuntza joko deituko diot", beti ere" espresio horrek agerian utzi behar duelarik
|
hizkuntza
hitz egitea, egiaz, jarduera edo bizitza forma baten parte dela" 51 Kontua da, bada," hizkuntza eta errealitatea" ez direla bi fenomeno paralelo —Agustinek uste zuen bezala52—, eta, hortik abiatuz, Wittgensteinek kontzeptu horiek erabiltzen dituela, labur esanda, hizkuntza fenomenoaren berezko dimentsio dinamikoa eta soziala agerian jartzeko.... Finean," hizkuntza jokoa" eta" bizitza forma", honela Camps, jarduera linguistikoaren" metafora egokiak" dira, hain zuzen," jokoa beti arau batzuen arabera gauzatzen delako" eta" jokatu ahal izateko —arauak ezagutzeaz gain— nola jokatzen den ere jakin behar delako" 53 Baina Wittgensteinek ez ditu biak —arauen ezagutza eta jokatzea bera— maila berean ikusten, baizik eta —Humboldtek aspaldi bezala— lehentasuna ematen dio bigarrenari.
|
|
|
" ex, jitu dut ume indigenek gaztelera ikas dezatela. Ez zaie lanposturik emango gure
|
hizkuntza
hitz egiten ez duten indigenei". 655
|
|
|
Piloturik gabeko hegazkinetatik ereindako lehergailuak. Batzuetan
|
hizkuntza
hitz egiten dugu, beste batzuetan hizkuntzak hitz egiten du geure bidez.
|
|
|
Izena ipintzea eraikuntza da, aldez aurretik ez zegoen zerbait sortzea eta mugatzea. Hizkuntzari izena ematea berebiziko ardura da, eta ez da delako
|
hizkuntza
hitz egiten duenaren zeregina izaten. Beste hizkuntza batetik ekartzen da izena askotan, beste jende hori boteretsuagoa denean batez ere.
|
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantzak, Wilhem von Humboldt, Ferdinand de Saussure eta Benjamin Lee Whorfen bidetik, hizkuntza bakoitzak herriaren pentsamolde eta izaera moldatzen duela azaldu zuen euskaraz Hizkuntza eta pentsakera liburuan.1037 Hizkuntza bakoitzak mundu ikuskera berezia ematen duelakoan, euskal gramatikagintza, euskal literatura eta euskaldunen proiektu politiko nazionala euskarri filosofikoz hornitzeko ahalegina zen agian. Handiek normala balitz bezala agintzen duten munduan, txikiek arrazoi sakonak bilatu behar
|
hizkuntza
hitz egiteko ere. Hizkuntza etapentsakera argitaratu zen egunetako euskaldun neska mutilei ama hizkuntza aspaldian kendua zieten ezpainetatik, Gerla Zibilarena eta legearen indarrarenaz beste arrazoi sakonik gabe.
|
|
|
Emanik gizajendeak lengoaiaren dohain komuna duela, emanik hizkuntza bakoitzak berezko balioa duela, emanik gizakiak hizkuntza eta pentsamendua hobetzeko gauza direla, arazoa ez da hainbeste zein
|
hizkuntza
hitz egiten den, baizik hizkuntza horrekin zer pentsatu, zer esan, zer egin, zer bizitzen den.
|
|
|
Hizkuntza ofizialez aparte, immigrazioaren ondorioz, ehunen bat
|
hizkuntza
hitz egiten dira euskal inguruan. Hizkuntza horien berri ematen da liburuan eta immigranteen jatorrizko estatuetako informazio soziolinguistikoa.
|
|
|
Paulino Garagorri donostiar liberala, Miguel de Unamunoren eta Jose Ortega Gasseten jarraitzailea, euskaldun espainola izango zen, baina konturatzen zen herriak erabaki behar duela zer
|
hizkuntza
hitz egin eta, artikulu baten amaieran idatzi zuenez, herri moduan zelan antolatu:
|
|
|
Danboril eta txilibituen, agabe, kaktus eta indipikondoen, basamortu eta erreten bedeinkatuen, koholez pintaturiko aurpegien Maroko; etiopieraren edo euskararen antzeko
|
hizkuntza
hitz egiten deneko lurralde berberiskoa...
|
|
2011
|
|
|
Eta hala ezagutzen dute Charlie Arturaola. Bost
|
hizkuntza
hitz egiten ditu, eta «euskarari heltzeko gogo handia» duela dio 90etik gora herrialdetako zigiluak pasaportean dituen eta Miamin bizi den gizonak.Bidaia asko egiten ditu itsasoz beste aldera, eta gertuan badabil, berehala egiten du geldialdia Euskal Herrian, «eta sagardotegiren baterako bisita ez da urruti izaten».Realaren jarraitzaile amorratua izateaz gain, txakolinzalea da, eta «ezagunag... «Horretarako, kanpaina jakinak egingo nituzke, ahosabai gazteei horren plazera erakuste aldera».
|
|
|
Txana hizkuntza XIX. mendean desagertu zela uste zuten adituek. Don Blasekin berriketa luzeak izan ditu txana
|
hizkuntza
hitz egiten duela frogatu ahal izateko.
|
|
|
Zenbat
|
hizkuntza
hitz egiten dira Argentinan?
|
|
|
Txepetxen ibilbide naturalaren bidez euskara (gure kasuan hizkuntza gutxitua) jasotakoak, hau da, familian hizkuntzarekiko afektuzko harremana bizi izan dutenak, berezko hizkuntzara itzultzeko aukera gehien dutenak dira. Aldiz, euskararekiko harreman nagusia (eta batzuetan bakarra) esparru formaletan bizi izan dutenek, nerabezaroaren ondoren, gizartean dominantea den
|
hizkuntza
hitz egiten jarraitzeko arrisku handiagoa dute.
|
|
|
ekologiaren ikuspuntua oinarri hartuta, lagundu beharreko komunitatearen hizkuntza erabili dute lehentasunez. hizkuntza iraunkortasunaren helburua da tirabirak sortzen dituzten paradigmak bateratzea eta behar bezala antolatzea. horrek esan nahi du ekitateak izan behar duela garapen sozialaren eta ekonomikoaren oinarria (gogora dezagun ekitateak ez duela esan nahi berdintasuna, baizik eta desorekatuta dagoena orekatzea). horretarako, hizkuntzapolitikaren gaietan, espazio batzuk legezkotu egin behar dira, espazio horietan euskara eta katalana lehentasunez erabil daitezen. hemen, zuen mankomunitatean, udalerri euskaldunen Mankomunitateak euskara gordetzeko beharrezkoa den habitata sor dezake. horrenbestez, kontua da ekonomia bizigaia eta bideragarria sortzea, eta hizkuntzari dagokionez, pertsonak erraztasunez jardutea. Bestela esanda, ezin dugu hizkuntza komunitate zoriontsu bat eraiki, baldin eta etengabe ahalegina egin behar bada komunitatearen
|
hizkuntza
hitz egiteko. hezkuntza politikek, gizarte politikek eta bestelako politikek bermatu egin behar dute hizkuntza egunerokoan naturaltasunez eta zoriontasunez erabili ahal izatea; hori da, hain zuzen, lortu behar duguna.
|
|
|
Asiako eta Ozeaniako Itsaso Barean 2.000 hizkuntza daude bizirik. Papua Ginea Berrian bakarrik 820
|
hizkuntza
hitz egiten dira. Oro har, eskualde horretako mintzairak egoera osasuntsuan dira, salbu Australia Berrian eta Taiwanen.
|
|
|
–Nire ama ainua izan arren, ez zizkidan bertako ohiturak irakatsi. Inork ez zuen ainu
|
hizkuntza
hitz egiten gure herrian, poliziek atxilotuko zituzten beldurrez bizi baitziren?. Katsubonu Nakamura,. Ahaztu arte baztertuak?, Berria,.
|
|
|
Hona Umberto Ecoren iritzia poligloten Europa begiz jotzerakoan: . Poligloten Europa ez da hizkuntza asko erraz hitz egiten dituen hiztunek osatzen dutena, baizik eta onenean ere, bakoitzak bere
|
hizkuntza
hitz eginda elkar ulertzen dutenena, nahiz eta bestearen hizkuntza ondo hitz egiteko gai ez izan?. –Mundu poliglota ingelesaren diktadurari ihes egiteko?, Argia,.
|
|
|
30 artikulua. Gutxiengo etniko edo erlijiosoek haien printzipio kultural edo erlijiosoen arabera bizitzeko eta haien
|
hizkuntza
hitz egiteko duten eskubidea aitortzen du.
|
|
|
Munduan sei bat mila
|
hizkuntza
hitz egiten direla gauza ezaguna da. Liburuhonetan Skutnabb Kangasi (2000) jarraituz hamaika milara heltzen da kopuru hori, keinu hizkuntzak ere hizkuntzak baitira.
|
|
|
Jarraian datorren 4 taulan ikus daiteke Europar Batasuneko estatuetan zenbat
|
hizkuntza
hitz egiten diren. Kontuan izan behar da hizkuntza kopuru hauetan jatorrizko hizkuntzak ez ezik, lurralde horretan lehen hizkuntza bezala hitz egiten diren hizkuntzak jasotzen direla, beraz, kopuruak altuagoak dira.
|
|
|
Munduan sei bat mila
|
hizkuntza
hitz egiten direla gauza ezaguna da. Liburu honetan Skutnabb Kangasi (2000) jarraituz hamaika milara heltzen da kopuru hori, keinu hizkuntzak ere hizkuntzak baitira.
|
|
|
–Euskara digitalizazioaren garaian? [EHUren. Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak?, uda ikastaroetan hitzaldia]. Donostia,.
|
|
|
Lanpostu honetan egiten diren lanak estrategikoak dira; izan ere, Survival eko bulego batekin koordinatzen dira. Bulego horretan, praktiketan dagoen pertsonaren ama
|
hizkuntza
hitz egiten da, eta Gobernuz Kanpoko Erakundearen (GKE) bozgorailu bihurtzen da hizkuntza horretan, bai prentsa tradizionaletan, bai egungoetan. Aukera bikaina da ikasten edo lan egiten duten bitartean hiriburuan bizi direnentzat, Erresuma Batuan bizitzeko eta boluntarioak egiteko eskubidea behar baita.
|
|
|
Kooperanteen Elkarte Profesionalak profil horretako 1.400 pertsona inguru ditu, 63 herrialdetan baino gehiagotan lan egiten dutenak. Gehienek hogeita hamar urte inguru dituzte eta hainbat
|
hizkuntza
hitz egiten dituzte, baina, batez ere, taldean lan egiteko gaitasuna, moldagarritasuna eta ezagutza teknikoak dira nagusi. Lankideek beren lana zein herrialdetan egingo duten zehazteko funtsezko ezaugarriak dira, baina abiatu aurretik prestakuntza ikastaroa egiten dute.
|
|
2012
|
|
|
Azkenik, Lille/ Rijselekoak, flandrieraren alde ez ezik, pikardieraren alde ere kaleratu ziren, hori ere oïl hizkera bat dela. Ezaugarri linguistiko hutsen arabera, hots, historia, soziolinguistika eta politika alde batera utziz, Frantzia Metropolitarrean bederatzi lurralde
|
hizkuntza
hitz egiten dira soilik: frantsesa, frankoproventzera edo arpitaniera, okzitaniera, katalana, italiera (korsikera nagusiki, baina liguriera era bai), alemana, nederlandera (flandriera), bretoia eta euskara.
|
|
|
1999an, Frantziak Euro Gutuna izenpetu zuen urte berean, Bernard Cerquiglini hizkuntzalariak txosten bat idatzi zuen, Lionel Jospinen gobernuak eskaturik. Txosten horren arabera, Frantzian 76
|
hizkuntza
hitz egiten dira, horietarik 22 Metropolian. Izan ere, Cerquigliniren ustez, oïl hizkerak, frantses dialektotzat jo ohi direnak, eskubide osoko hizkuntzak dira.
|
|
|
Ez naiz batere mistikoa. Shuar
|
hizkuntza
hitz egiten du, jibaroen hizkuntza. Jibaroek gerra irabazten zutenean galtzaileen burua hartu, txikitu eta lepoan jartzen zuten, besteen alde onak berenganatzeko.
|
|
|
Eta han desagertzen dira aztarnak. Eta zer
|
hizkuntza
hitz egiten zuten Akitanian garai hartan. Euskara!
|
|
|
Juridikoki, lege babesa dugu. Hamar
|
hizkuntza
hitz egiten dira Ekuadorren. Kitxua da nagusi.
|
|
|
" Zailtasuna norberaren baitan dago. Lau
|
hizkuntza
hitz egiten ditut, eta ez zait bat bestea baino zailagoa egin. Hizkuntzak ikasteko zure motibazioa da gakoa.
|
|
|
batetik, I. jokalariak Ib elebiduna informazio multzoa duenean eta, bestetik, II. jokalariak GuH informazio multzoa duenean. Horrek esan nahi du LCG jokoaren barruko bi jokoetan B
|
hizkuntza
hitz egiten ez denean oreka ezin dela izan bayestar perfektua. I. jokalari elebiduna saiatzen da ez erabiltzen BA eta AA estrategiak, eta II. jokalari elebiduna saiatzen da ez erabiltzen eta AA estrategiak.
|
|
|
Ez genuen hala hizkuntza inbaditzaile baten kontzientziarik, horiek oraingo irakurketak dira. Ezjakinaren kontzientzia genuen, menekoarena, makurtuarena, ezinduarena, geure hizkuntzaren baliorik ezarena, Azpeitiko tren geltokitik aurrera ezertarako balio ez zuen
|
hizkuntza
hitz egitearena.
|
|
|
Baina europar inperialismoa hedatzen joan ahala, konkistatutako lurraldeetako hizkuntzak bazterrean geratzen joan ziren, eta konkistatzaileen hizkuntzek baizik ez zuten botereeta zibilizazio estatusa. Herrialde kolonizatuetako antolamendu politiko berrian ahots bat izateko, beraz, ezinbestekoa zen kolonizatzaileen
|
hizkuntza
hitz egitea (hizkuntza estandarra, balio zuen bakarra), herritar autoktonoen hizkuntzak dialekto huts gisa ikusten baitziren. Teoria postkolonialek gogor kritikatuko dute hizkuntza estandarraren (inperialaren) eta dialektoen (kolonialen) arteko bereizketa, eta hizkuntza bakoitza ezinbestean bere inguruko hizkuntzez kutsatuta dagoela gogoraraziko dute; ez dagoela, alegia, hizkuntza puru edo garbirik.
|
|
|
Hezkuntza jasoa eta zabala jaso zuen, Espainian eta Frantzian. Zazpi
|
hizkuntza
hitz egiten zituen. Napoleonen kontra borrokatu zen.
|
|
2013
|
|
|
Bigarrenik, hizkuntza hitz egite hutsarekin ez da ziurtatzen hiztun legitimoa, benetakoa, izatea, hau da,
|
hizkuntza
hitz egitea ez da nahikoa hiztun legitimo bezala sentitzeko, norberak hautemateko edo hautematua izateko.
|
|
|
Bigarrenik,
|
hizkuntza
hitz egite hutsarekin ez da ziurtatzen hiztun legitimoa, benetakoa, izatea, hau da, hizkuntza hitz egitea ez da nahikoa hiztun legitimo bezala sentitzeko, norberak hautemateko edo hautematua izateko.
|
|
|
«Boterea gizonezkoen esku dago beti, eta gu haien azpian gaude», adierazi du Neena Parikh ek. Orain, etxekoandrea da, eta 39 urte ditu, baina gaztetan uste zuen adin horrekin ibilbide profesional bat edukiko zuela eta hainbat
|
hizkuntza
hitz egingo zituela. Emakumea etxekoandre Estatistikaren Indiako bulego nazionalaren inkesta baten arabera, 30 eta 40 urteko emakumeen artean, landa eremuetako emakumeen %67k eta hirietako emakumeen %77k etxekoandre gisa lan egiten dute.
|
|
|
Gobernuek ez diote garrantzirik ematen. Uste dute herrialdeko
|
hizkuntza
hitz egitearekin nahikoa dela. Ez zaie axola gutxiengo komunitateen egoera.
|
|
|
Egun, elebitasunaz baino gehiago, ez al litzateke eleaniztasunaz hitz egin behar? Europan, atzerriko bi
|
hizkuntza
hitz egin genituzke, baina ia denek ingelesez baino ez dakite. Txikitatik ikasten hastea da konponbidea:
|
|
|
Munduan 7.000 milioi pertsona baino gehiago gara, eta 7.000
|
hizkuntza
hitz egiten dira. Batzuk hizkuntza handiak dira, etorkizunaren beldurrik gabe bizi direnak; beste batzuk, berriz, txikiak, oraina ere arriskuan ikusten dutenak.. 0tik 10erako rankinga egingo bagenu, 10ean txinera legokeela kontuan hartuta, hau da, munduan gehien hitz egiten den hizkuntza, eta 0an, berriz, azken hiztuna galdu berri duen hizkuntza bat, euskara 9 postutik gora kokatuko genuke.
|
|
|
Eta gizartea kohesionatzeko lan horretan funtsezkoa izan da hizkuntza katalana, integrazio tresna ezinbestekoa. Gure herri eta plazetan 200dik gora
|
hizkuntza
hitz egiten diren garai honetan, bai gizarte eragileek eta bai erakundeek garbi ikusi dute katalana dela hizkuntz aniztasun hori kohesionatzeko tresnarik onena.
|
|
2014
|
|
|
Eztakit, porke zuk ez dakizu berak ze
|
hizkuntza
hitz egiten daben eta orduan ba... por logika dakazu pentsauta ba... (Mireia, 15 urte)
|
|
|
b) Zeinen esku geratu zen Brasil? Zer
|
hizkuntza
hitz egiten da han. Eta Argentina, zeinen esku geratu zen?
|
|
|
Eta Argentina, zeinen esku geratu zen? Zer
|
hizkuntza
hitz egiten da Argentinan gaur egun. Zer ondoriozta dezakezu horretatik?
|
|
|
Zaila bada, baina ez ezinezkoa dudarik gabe. Garrantzitsua da hemen bizi garenok, behintzat, hemengo
|
hizkuntza
hitz egiten saiatzea. Euskara zailtasun erantsia da zuen lanbidean?
|
|
|
Familia frantziar batek hartu zuen azkenean Sabina etxean, ikasketak ordaindu, ikasle ona. Sei
|
hizkuntza
hitz egitera ere heldu zen, frantsesa, ingelesa, poloniera, alemana, errusiera, hebreera... Ilea lurreraino zeraman, ilekorda egiten zuenean ere bai.
|
|
|
Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du tipo horrek?
|
|
|
Judyk edozein
|
hizkuntza
hitz egin dezakeela, gurea barne.
|
|
2015
|
|
|
Ezaugarri horiek kolonialismo linguistikoarekin daukate zerikusia. Alegia, herritarrak bere
|
hizkuntza
hitz egiten du, badator kanpoko hizkuntza eta sinetsarazi diote hizkuntza hori askoz erabilgarriagoa dela, askoz hobea dela, ezaugarri ia magikoak dituela. Jada ez zaitu inork konbentzitu behar hizkuntza hori ikasteko.
|
|
|
Hau da, soinuak familiartzat ez ezagutzean, beste datu batzuen bila joaten dira, deszifratzen saiatzeko. Haurtxo elebidunek denbora gehiagoz irakurtzen dituzte ezpainak Gerora, Lewkowicz ek Bartzelonako Unibertsitateko ikertzaileekin lankidetzan lan egin zuen, eta egiaztatu zuen haur elebidunek (bi
|
hizkuntza
hitz egiten diren etxeetan hazten direnek) giro elebakarrean baino denbora gehiagoz irakurtzen dituztela ezpainak. Lan metodoa bera izan zen.
|
|
|
Badakit, jakin, ordea, merkataritza interesek agintzen duten bitartean, euskaldunok presionatzen ez badugu eta komunikabideek gure
|
hizkuntza
hitz egin dezaten behartzen ez baditugu (adibidez, gaztelaniaz soilik iragartzen diren zerbitzuak edo produktuak ez kontsumituz) oso eroso jarraituko duela erdara hutsezko programazioak eskaintzen. Horregatik, euskarazko hedabideen alde apustua egin behar dugu Uribe Kostako euskaldunok; baita euskarazko irratiaren alde ere.
|
|
|
Hizkuntza bakoitzak mundu ikuskera berezia ematen duelakoan, euskal literatura eta euskaldunen proiektu politiko nazionala euskarri filosofikoz hornitzeko ahalegina zen agian. Handiek normala balitz bezala agintzen duten munduan, txikiek arrazoi sakonak bilatu behar
|
hizkuntza
hitz egiteko ere (417).
|
|
2016
|
|
|
Mocagua, Zaragoza, Mazedonia (eskualde bereko beste komunitate batzuk) komunitateek kanpoarekin kontaktu handiagoa izan dute errekaren gertutasunagatik. Gure irakasleek eragin handia ukan dute, komunitatekoak dira eta
|
hizkuntza
hitz egiten dutelako. Gurasoek ere hizkuntza badakite eta transmititzen dute.
|
|
|
Grimesek, (2000) bere Ethnologue hizkuntzen zerrendan, 6.800 hizkuntza aipatzen ditu. Bright ek (1992), International Encyclopedia of Linguistics liburuan, 6.300 hizkuntza agertzen dizkigu; eta Unescoren Arriskuan dauden munduko hizkuntzen atlasaren arabera (Moseley, 2010), munduan 6.700
|
hizkuntza
hitz egiten dira.
|
|
|
70 hizkuntza mintzatuenak munduko biztanleen %75ak hitz egiten ditu, gainerako 5.930 hizkuntzek gizakien %25ak hitz egiten dituelarik. Beste berba batzuekin esanda, munduak 7.000 milioi biztanle dituela onartzen badugu, 5.250 milioi biztanlek 70
|
hizkuntza
hitz egiten dituzte, gelditzen diren 1.750 milioi biztanlek 5.930 hizkuntzak hitz egiten dituztelarik.
|
|
|
ahots grabaketak txineraz mandarinetan. Talde horietako bat txinatar hiztunek osatzen zuten, hiru urte bete aurretik, eta txinatar
|
hizkuntza
hitz egiten zekiten. Bigarren taldea mandarin eta frantsesezko elebidunek osatzen zuten, eta hirugarrengokoek, berriz, frankofonoak ziren, mandarinarik egiten ez zutenak.
|
|
|
30
|
hizkuntza
hitz egiten dute, badakite ezkutatzen, infiltratzen, hiltzen, urduri jartzen.
|
|
|
Laerkek ez du gure
|
hizkuntza
hitz egiten.
|
|
|
Bere
|
hizkuntza
hitz egiten ari nintzen, bere maila berean jarriz.
|
|
|
Orain nire
|
hizkuntza
hitz egiten hasi zara.
|
|
|
Ez dut zure
|
hizkuntza
hitz egiten.
|
|
|
Gure
|
hizkuntza
hitz egiten duzu?
|
|
|
Jakina da ere hizkuntza bat galtzen hasten da agintariek, aitzindariek, kolonialisten, menperatzaileen hizkuntza hartzen dutelarik. Erdiko klaseak goikoaren etsenplua hartzen du, eta, azkenik, beherekoa gelditzen da bakarrik herriko
|
hizkuntza
hitz egiten duena. Herriko hizkuntza desargertuz joaiten da piramida hortan gorago joan ahala.
|
|
|
Idealena Argentinan bizitzea izango litzateke eta Euskal Herrira ardura etortzea: hona etorri eta bertako paisaiak ikusi, hemengo musika entzun, kultur adierazpenez gozatu edo hemengo
|
hizkuntza
hitz egiten dudanean, nire barnean taupadak azkartu egiten zaizkit, bozkario handia da niretzat, pozez betetzen zait bihotza. Joseba Etxarrik bildua
|
|
2017
|
|
|
Graduondokoa amaitu eta gero areagotu egin zen nire interes zientifikoa, eta hobeki ezagutu nahi izan zuen hizkuntzaren egitura, bertze hainbat hizkuntzarekin alderatu ahal izateko. Ordurako, 1990eko hamarkadan, 100 pertsona baino ez ziren nahuat
|
hizkuntza
hitz egiteko gai; orain, 75 izanen dira ongi hitz egiten dutenak. Erdizka aritzen direnak gehituz gero, 150 inguru.
|
|
|
Indigenak altxatu ziren 1932 urtean, orduko diktadorearen aurka, eta milaka hil zituzten. Ezkutuan baino ezin zuten
|
hizkuntza
hitz egin, eta, hala eta guztiz ere, eutsi egin zioten.
|