|
2008
|
|
|
Bourdieuk (1982, 2001) adierazi zuen hizkuntzak" merkatu linguistiko" batean lehiatzen direla, eta gutxiengoaren hizkuntza bat hitz egiten duten kideek beren hizkuntzak legitimitate gehiago edo gutxiago duela nabaritzen dutela, merkatu horretan duen balio sinbolikoaren arabera. Gutxiengoaren
|
hizkuntza
hitz egiten dutenek, ez badute uste beren hizkuntzak balio handirik duela merkatu horretan, gutxietsi egiten dute beren hizkuntza eta gizartean" legitimitate" gehiago duen hizkuntza edo duten hizkuntzak ikasten eta erabiltzen saiatzen dira (Bourhis, 1994b). Hortaz, lagitimitate ideologikoa ez dago gobernuaren babes instituzionalarekin soilik lotuta; talde barruko eta kanpoko hiritarren babesarekin ere lotuta dago, hau da, hiritar horiek gutxiengoaren hizkuntzarekiko jarrera positiboa izatearekin eta gutxiengoaren hizkuntza ikasi eta erabiltzearekin ere lotuta (O’keefe, 2001).
|
|
|
2 irudian adierazten den moduan, hurbiltasun soziala sendoa bada, taldearen erakunde kultural eta sozialetan komunitateak parte hartze handiagoa izango du. Esaterako, nahiz eta Eskubideen eta Askatasunen Gutun Kanadarreko 23 atalak bermatu egiten dien Quebeceko ingeles hiztunei eta Quebec kanpoko frantses hiztunei gutxiengoaren hizkuntzan irakasten duten ikastetxeak izateko eskubidea, etxean gutxiengoaren
|
hizkuntza
hitz egiten ez duten familietan hazitako haurrak (nahiz eta gurasoek horretarako eskubidea eduki) askotan ez dira taldearen hezkuntza erakundeetara joaten. Statistics Canada estatistikazentroak berriki egindako ikerketa baten arabera (Corbeil eta beste batzuk, 2007), eskubidea duten frantses hiztunen haurren %49 bakarrik joaten da gutxiengoaren ikastetxeetara.
|
|
|
Gai horretan sakontzeko asmoz, Euskal Herrian etorkizunean zein
|
hizkuntza
hitz egitea nahiko luketen galdetu genien. Emaitzak irakurrita, zarauztarren %39, 6k euskaraz soilik hitz egitea nahiko lukete; %22, 2k euskaraz gaztelaniaz baino gehiago hitz egitea, eta %35ek bietan berdin hitz egitea.
|
|
|
Hizkuntzak gutxitze prozesuan barneratuta daudenean, bada aipatu behar den ezaugarri bat, eta hauxe da: erregularki hizkuntza horretan hitz egiteak konnotazio ideologikoa du eta, bereziki, solaskideak gure
|
hizkuntza
hitz egin ez arren hizkuntzari eusten bazaio. Horrek garbi adierazten du, edozein elebitasun baldintzatatik urrun, disHizkuntza batean mintzo denak hizkuntza hori utzi du, sistematikoki, erantzun gisa ulertezintasuna, axolagabetasuna, edo bazterketa (nabarmenagoa edo ezkutukoagoa) jasotzen baditu. kriminazio egoeran bizi garela, eta" herri eta hizkuntza batekoa izateari irmo eusten dietenak apartheidera eramaten direla beren lurraldean bertan, beren hizkuntzan hitz egin ahal izateko baimen eskuzabala emanez" (Adell 2003).
|
|
2009
|
|
|
Esku artean duzun BAT aldizkariaren ale honek, soziolinguistikan interesa duenarentzat begi bistan izan beharreko artikulu mamitsuak biltzen ditu bere baitan. Alde batetik," Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak?" ikastaroan landutakoen berri ematen da. Komunikazioaren eremuan ematen ari den eraldaketak euskararen osasuna eta etorkizunari ekartzen dienaz mintzo dira atal honetako idatziak.
|
|
|
Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak, ikastaroan oinarrituak dira, hurrengo hiru artikuluak.
|
|
|
Saio gehienen berri BATeko aldizkari honetan bildu dugu eta bertan sakondu ahal izango duzu, irakurle, interes gehien piztu dizuten hitzaldietan. Guztiak irakurrita ere, zure jakintza gosea ase ez bada, BATen 72 alean duzu non jana, Zein
|
hizkuntza
hitz egiten du komunikazio gizarteak. EHUko udako ikastaroaren berri jasotzen baita bertan.
|
|
2010
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur egun bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. Caceresko1 ipar mendebaldeko hiru udalerritan bizirik eusten diote galizieraren halako aldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok beren berezko
|
hizkuntza
hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin batzuetan eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra izan ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, administrazioa eta notari... XV XViii. mendeetan zehar gaztelaren zerbitzura bizi ziren atzerriko eliteek tokiko agintarien (noblezia, elizako goi hierarkia, justizia, etab.) eginkizunak bereganatu zituztenean, galiziera makalaldian sartu eta jende xehearen artera baztertu zen zeharo:
|
|
2011
|
|
|
Txepetxen ibilbide naturalaren bidez euskara (gure kasuan hizkuntza gutxitua) jasotakoak, hau da, familian hizkuntzarekiko afektuzko harremana bizi izan dutenak, berezko hizkuntzara itzultzeko aukera gehien dutenak dira. Aldiz, euskararekiko harreman nagusia (eta batzuetan bakarra) esparru formaletan bizi izan dutenek, nerabezaroaren ondoren, gizartean dominantea den
|
hizkuntza
hitz egiten jarraitzeko arrisku handiagoa dute.
|
|
|
ekologiaren ikuspuntua oinarri hartuta, lagundu beharreko komunitatearen hizkuntza erabili dute lehentasunez. hizkuntza iraunkortasunaren helburua da tirabirak sortzen dituzten paradigmak bateratzea eta behar bezala antolatzea. horrek esan nahi du ekitateak izan behar duela garapen sozialaren eta ekonomikoaren oinarria (gogora dezagun ekitateak ez duela esan nahi berdintasuna, baizik eta desorekatuta dagoena orekatzea). horretarako, hizkuntzapolitikaren gaietan, espazio batzuk legezkotu egin behar dira, espazio horietan euskara eta katalana lehentasunez erabil daitezen. hemen, zuen mankomunitatean, udalerri euskaldunen Mankomunitateak euskara gordetzeko beharrezkoa den habitata sor dezake. horrenbestez, kontua da ekonomia bizigaia eta bideragarria sortzea, eta hizkuntzari dagokionez, pertsonak erraztasunez jardutea. Bestela esanda, ezin dugu hizkuntza komunitate zoriontsu bat eraiki, baldin eta etengabe ahalegina egin behar bada komunitatearen
|
hizkuntza
hitz egiteko. hezkuntza politikek, gizarte politikek eta bestelako politikek bermatu egin behar dute hizkuntza egunerokoan naturaltasunez eta zoriontasunez erabili ahal izatea; hori da, hain zuzen, lortu behar duguna.
|
|
2012
|
|
|
" Zailtasuna norberaren baitan dago. Lau
|
hizkuntza
hitz egiten ditut, eta ez zait bat bestea baino zailagoa egin. Hizkuntzak ikasteko zure motibazioa da gakoa.
|
|
|
batetik, I. jokalariak Ib elebiduna informazio multzoa duenean eta, bestetik, II. jokalariak GuH informazio multzoa duenean. Horrek esan nahi du LCG jokoaren barruko bi jokoetan B
|
hizkuntza
hitz egiten ez denean oreka ezin dela izan bayestar perfektua. I. jokalari elebiduna saiatzen da ez erabiltzen BA eta AA estrategiak, eta II. jokalari elebiduna saiatzen da ez erabiltzen eta AA estrategiak.
|
|
2013
|
|
|
Bigarrenik, hizkuntza hitz egite hutsarekin ez da ziurtatzen hiztun legitimoa, benetakoa, izatea, hau da,
|
hizkuntza
hitz egitea ez da nahikoa hiztun legitimo bezala sentitzeko, norberak hautemateko edo hautematua izateko.
|
|
|
Bigarrenik,
|
hizkuntza
hitz egite hutsarekin ez da ziurtatzen hiztun legitimoa, benetakoa, izatea, hau da, hizkuntza hitz egitea ez da nahikoa hiztun legitimo bezala sentitzeko, norberak hautemateko edo hautematua izateko.
|
|
2014
|
|
|
Eztakit, porke zuk ez dakizu berak ze
|
hizkuntza
hitz egiten daben eta orduan ba... por logika dakazu pentsauta ba... (Mireia, 15 urte)
|
|
2017
|
|
|
Honen arabera, gazte batzuentzat euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea ez da berdina, hots, euskaraz hitz egiteak ez du zertan automatikoki euskaldun egiten. Horretaz gain, gazteen iritziz, hortaz,
|
hizkuntza
hitz egite hutsak ere ez du hiztun legitimoa izatea ziurtatzen, ez da horretarako nahikoa (Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Gazte batzuentzat euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea ez da berdina, hots, euskaraz hitz egiteak ez du zertan automatikoki euskaldun egiten. Horretaz gain, gazteen iritziz, hortaz,
|
hizkuntza
hitz egite hutsak ere ez du hiztun legitimoa izatea ziurtatzen, ez da horretarako nahikoa.
|
|
|
" Muda linguistiko" deitzen diogu, funtsean, azken aldaketa mota horri: pertsona bat gizartean ordura arte erabiltzen ez zuen
|
hizkuntza
hitz egiten hasteari, edo jende ezagunarekin edo testuinguru jakinetan hizkuntza aldatzeari, edo ordura arte egoera jakinetan hizkuntza erabiltzeko aukeran eragiten zuten arauak aldatzeari. oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak ia katalan guztien biografietan aurki daitezke muda linguistikoko uneak, eta kasurik gehienetan, zerrenda labur s... a) haurtzaindegian edo lehen hezkuntzan hastean, b) bigarren hezkuntzako institutu batean hastean, c) unibertsitatean hastean, hasiko balitz, d) lanean hastean, eta beste alde batetik, e) bikote harreman bat hastean eta f) lehen haurra jaiotzen denean. abiapuntu gisa hartzen dugu aurrez aipatu dugun" jatorrizko hizkuntza" deiturikoa, hori baita elebitasuna ohiz kanpokoena (%11, 4 soilik) den eremua. zehaztu egin behar da, baita ere, bai aipaturiko inkestek zein elkarrizketatutako lekukoek datu gutxi ematen dizkigutela immigrazioaren bizipen berrienei buruz. gogoan izan behar da, dena den, gazte gehienentzat oso ezohiko fenomeno bat izan dela euren artean familian ez katalanik ez gaztelaniarik hitz egiten ez zuen jendea egotea, eta, hortaz, soilik hemendik aurrera has gaitezke aztertzen eta neurtzen ibilbide biografikoaren dimentsioan duen inpaktuagatik.
|
|
2018
|
|
|
Mundu osoan eleaniztasuna da nagusi, 7.000 bat
|
hizkuntza
hitz egiten direlarik. Aldi berean, immigrazioak gora egin du azken urteetan.
|
|
|
Eremu urriko hizkuntza hiztunek hizkuntza gaitasuna dutela frogatzeko, ezinbestekoa dute gaitasun agiria, bai hizkuntza hori H1 dutenek, bai H2 dutenek. Oro har, lehen hizkuntza eremu urriko hizkuntza duten familietakoek harreman estuagoa eta ugariagoa dute eremu urriko hizkuntzarekin, eremu urriko
|
hizkuntza
hitz egiten ez duten familietakoek baino. Hala ere, bidezko ebaluazioan, hizkuntzarekin izandako harremanak ez luke eraginik izan behar egiaztatze proben emaitzen baliagarritasunean.
|
|
2019
|
|
|
Ehun
|
hizkuntza
hitz egiten dira Euskal herrian, 6.000 hizkuntza baino gehiago munduan, kultur aniztasun agertoki batean kokatuz.
|
|
|
Munduko bioaniztasuna zaindu eta mantendu behar den heinean, munduko kultur aniztasuna ere mantendu eta zaindu behar da. naturalki oso aberatsa den mendialdeko herri batera, landare dibertsitatea izugarria duena, eta bizi kalitatea orain arteko hoberena. txinera ondo menperatuta, erraz ikusten zenuten bizimodua bertan. hala ere, kolpea jaso zenuten, bertan beste hizkuntza batek garrantzia duela jakitean: Miao tarrek Mien
|
hizkuntza
hitz egiten dute, eta gainera, sekulako maitasuna diote. presentzia handia du egunerokotasunean, txinera baino handiagoa. hala ere, irauli duzue haserako ezinegon egoera, zortzi hilabete beranduago, oso gustura baitzaudete denok. Seme alabak jada ondo hitz egiten dute, eta zuek ere, talde batean zabiltzate, non Mien hizkuntzako hitzak ikasteaz gain, beste jatorrietako eta bertako herritarrekin egoten zareten. edozertaz hitz egiten duzue, elkarrekin ikasten, ohiturak elkar banatzen...
|
|
|
Fikzioa izan daiteke etorkizuna, baina halako errealitateak ditugu egun. 100
|
hizkuntza
hitz egiten dira euskal herrian (uranga et al. 2008), 6000 hizkuntza baino gehiago munduan, kultur aniztasun agertoki batean kokatuz. duela ehun urte, hemendik Ameriketara egon ziren mugimendu ugari: hemendik harantz.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, herritarren hizkuntz gaitasunak garatu nahi ditu EBk. Asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez beste bi
|
hizkuntza
hitz egitea herritarrek (Europen Parliament, 2020).
|
|
|
Europako hizkuntz aniztasuna babestea eta herritarren hizkuntz gaitasunak aratzea. EBren asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez beste bi
|
hizkuntza
hitz egitea herritarrek.
|
|
|
Europako hizkuntz aniztasuna babestea eta herritarren hizkuntz gaitasunak garatzea. EBren asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez beste bi
|
hizkuntza
hitz egitea herritarrek. Gehiengoaren babesa du politika horrek EBn.
|
|
|
Ukrainan, 2001eko erroldaren arabera, 79
|
hizkuntza
hitz egiten dira, eta hauetatik 43k dituzte 1.000 hiztun baino gehiago. 2003an Ukrainak Eskualdeko Hizkuntzen edo Hizkuntza Gutxituen Europako Karta sinatu zuen, eta orduan gutxiengo etnikoen 13 hizkuntza babesteko konpromisoa hartu zuen:
|
|
|
Lingolang programaren bidez ere Gasteizko hizkuntza aniztasuna agerian utzi nahi da, euskaraz gain, beste hainbat
|
hizkuntza
hitz egiten baitira gure eskola, kale eta auzoetan.
|
|
2023
|
|
|
Hiztunek ez diote euren jatorrizko
|
hizkuntza
hitz egiteari nahita uzten.
|
|
|
Dakigunez, hiztunek ez diote euren jatorrizko
|
hizkuntza
hitz egiteari nahita uzten. Kasu gehienetan arrazoiak kolonizazioarekin eta asimilatze prozesuekin lotuta daude (Escoriza 2021, 558).
|
|
|
Bizipen horien ondorioz, ume horien autoestimua eta identitatea kaltetuta geratu ziren, eta umeak komunitateetara itzuli zirenean, eta hazten ziren heinean, lekuz kanpo sentitu ziren (RCAP 1996, 16). Askok beren
|
hizkuntza
hitz egiteari utzi zioten, eta gehienek ez zieten ondorengoei irakatsi (First Peoples’ Cultural Council 2015, 45). Bestalde, XX. mendearen erdian Indian Day School izeneko eskolak sortu zituzten, eta umeek arratsaldean etxera itzultzeko baimena zuten arren, hezkuntza sistemaren helburu nagusia ez zen aldatu.
|
|
|
4 Tŝilhqhot’in hiztunek ez diote euren ama
|
hizkuntza
hitz egiteari nahita utzi. Hizkuntzaren galera esperientzia traumatikoekin lotuta dago, eta prozesu kolonizatzaile eta asimilatzeko estrategien emaitza da.
|