|
2000
|
|
|
Testuinguru honetan. Kultura? (. Musika?)
|
hitzak
bere zentzu sakonena bereganatzen du eta. Gizarte, hitzaren sinonimo bilakatzen da. Eta hala bada,. Kultura Gizarte?
|
|
|
Hortaz, iturriaren gaiak erlazio zuzena dauka irratilarien langintzarekin, eta informazioa baldintzatzen du era batera edo bestera. David Randall ek (1999, 77) Associated Press agentziako Mort Rosenblum kazetariaren
|
hitzak
bere egiten ditu, langintza horren garrantzia eta, beraz, informazio iturriena, azaltzeko: –suhiltzaileak gauerdian sute abisua jasotzen duenean, prakak janzteko eta sua amatatzeko baino ez du denborarik.
|
|
|
" ez hintzen", esan zuen," behar zen garaian, behar zen tokian". " Niri", saiatu zen Xan," inork ez dit esan... nik... toki jakinik ez nuen..."; argudio haiek ordea, hain ziren ahulak, hain ziren lekuz kanpokoak, Xanen boza motelduz joan baitzen, azken
|
hitzak
berak ere apenas entzun ahal izateraino. Ez zuen behinik behin Bonifazio komentzitu.
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, nobela honetan elementu sinboliko horienberezkotasuna (Danielen zapatak, erloju suitzarra...) ez datza dastamen, usaimenedo ukimen sentsazioetan, ezta objektuen ezaugarrietan ere (100 metro nobelanbezala). Kasu honetan,
|
hitzak
berak ditugu iraganeranzko jauzi narratiboakbaimentzen dituztenak. Azken batean, fusilatua izatera doanaren bakardade etaizua da nobelaren gune tematikoa bilbatzen duena, eta horretarako, heriotzarengaia azpimarratzeko, hainbat idazle, soziologo, filosofo edo musikarik heriotzazidatzitako obrak aipatzen dira, hizkuntza desberdinetan.
|
|
|
" Auteman" edo" ateman" en adiera, berriz, Azkuek dioenez," ohartu, konturatu, nabaritu, sumatu" edo antzeko zerbait da. Ez da
|
hitzak
bere onetatik atera beharrik, zuzen ugari esku artean dauzkagunean batez ere. Sagarra" ukañi" beharrik ere ez, euskaldun guztiek eskaini egiten baitute.
|
|
|
Horrela herriaren besoetako bihurtzea, honen altzoan murgiltzea nortasuna eta izena galdu arte, batek sortu zituen
|
hitzak
berak ere bestek aldatuak entzutea..., ba ote daiteke goragoko gailurrik poetaren irispidean. Ez da erraz aurkituko, behintzat.
|
|
|
Dilige et quod vis fac. Eta diligo
|
hitzak
beragan duela bere etimologiaz ‘aukeratzea’, berariaz azpimarratzen du Tomas Akinotar Santuak: " ’Dilectio’ ak ‘amor’ en gainetik aurreaukeraketa suposatzen du, hitzak berak erakusten duenez." 20 Erich Frommek, berriz, askatasunez/ askatasunean bakarrik maita daitekeela esaten du21 Baina ez batak, ez besteak, ez du ipintzen askatasuna eta ezagumena erro den gogo maitarian bertan, gizakiaren potentzietan baizik.
|
|
|
Eta diligo hitzak beragan duela bere etimologiaz ‘aukeratzea’, berariaz azpimarratzen du Tomas Akinotar Santuak: " ’Dilectio’ ak ‘amor’ en gainetik aurreaukeraketa suposatzen du,
|
hitzak
berak erakusten duenez." 20 Erich Frommek, berriz, askatasunez/ askatasunean bakarrik maita daitekeela esaten du21 Baina ez batak, ez besteak, ez du ipintzen askatasuna eta ezagumena erro den gogo maitarian bertan, gizakiaren potentzietan baizik.
|
|
|
Baina benetako kristau ona zen, besterik ez. Haren
|
hitzak
bere giza gogo sakon eta zuzenaren adierazle ziren, nire iritziz. Bere gogo muinean Jaungoikoa badela zekien, hantxe bertan.
|
|
|
Maitearen bilo horiak noizbait zuritu zirenean, geroaren segurtatzeko bederen, Joanesek erabaki zuen kantu berriak ematea hobe zuela. Piarres Gatzonek idatzi zion musika eta
|
hitzak
bere izpiritutik isuri ziren. Emaitzarekin nahikoa fier zen Joanes, hitzezko eta soinuzko jostailuak plazaz plaza jendeak loriatzen zituela.
|
|
2002
|
|
|
Eguneroko gertaerak dira aipatutako guztiak. Nonahi ari dira
|
hitzak
bere lan zikina egiten. Era erlijiosoan edo laikoan.
|
|
|
Ipuin
|
hitzak
berak, euskaraz zein erdaraz," haurrentzako edo inozoentzako istoriotxu fantasiatsu" adiera gaitzezle edo gutxiesle makurraz kutsaturik dago(...) askoren buruan. Zer egingo zaio:
|
|
2003
|
|
|
Baina dudarik ez daukat Sarasuak eskatzen duen kultura politiko berri bat premiazkoa dugula, bai euskalgintzari, bai etxegintzari dagokionez. Kultura politiko berri baten premia, adibidez, euskaltza letasuna abertzaletasunetik bereizten jakiteko, Sarasuak berak aipatzen duen bezala; baina kultura politiko berri baten premia ere bai, adibidez, abertzaletasuna,
|
hitzak
berak aipatzen duen «zaletasun» hutsaren mailan kokatzen jakiteko, nahasi gabe maila estrategiko edo taktikoekin, alderdi bakoitzak planteatzen dituen helburu edo bide zehatzekin. Nahasmen hau dela medio bakarrik uler daiteke, errate bateko, Aberri Egunetako abertzaleen ezabapena:
|
|
|
4 Lege hau zein gizabanakori aplikatzen zaion zehazteko, honen artikuluetan adingabe
|
hitzak
bere barruan hartzen ditu oraindik hemezortzi urte bete ez dituzten gizabanakoak; gazte hitzak, berriz, adin hori baino nagusiagoak direnak.
|
|
|
Ama gaixoa, entzutean holako
|
hitzak
bere alabaren ahotik ateratzen, bere aldi nigarrez hasi zen eta Oya bere besoetan hartuz segitu zuen:
|
|
|
Mirenek ez du hitzik egiten, baina ama semeen
|
hitzak
bere egin, eta bihotzaren ingurura bildu ditu.
|
|
|
Oraindik ere letra gorriak irakur zitezkeen. Erakusleihoa hutsik zegoen baina
|
hitzak
bere horretan mantentzen ziren, tente. Bazirudien amona Sara herrira itzultzen zela tarteka eta, bere eskuekin, tinta gorriz errepasatzen zituela erakusleihoko letrak.
|
|
2004
|
|
|
Bertan, hamaika abesti bildu ditu. Kantu gehienen
|
hitzak
berak eginak dira Itxaro Bordak eta Jean Louis Davantek idatzitako bienak ezik. Bi urte diskorik kaleratu gabe egon ondoren plazaratu du honakoa.
|
|
|
Bai: minoria
|
hitzak
bere baitan daraman karga ideologikoaren arantzaz ari gara. Hitzik garbiena eta aseptikoena bailitzan darabil zenbaitek, eta zenbait horien artean, Gurutz Jauregik:
|
|
|
Argitalpen honek grekozko testua eskaintzen du, eta hori oso garrantzitsua da, Homeroulertzeko Homeroren jatorrizko
|
hitzak
bere testuinguruan ezagutu behar baitira.
|
|
|
" atomo" hitzak, etimologiz," zatitu eziña" esan nahi du; hitza sortu zanean, hori baitzan gizonaren ustea. Guziok dakigu gaur, halere, atomoa zati ditekeala; baiña
|
hitzak
bere hartan, aldakuntzarik gabe, iraundu du. Gauza bera esan diteke" balea" hitzari buruz:
|
|
|
Batek daki zergatik. Pentsakor gelditu da diskoteka aurreko espaloian tente, neonezko Latino
|
hitzak
bere begi beltzetan islatzen direla, orain bai, orain ez. Lepoan duen kateari atzamarrarekin bueltak eman ondoren, urre koloreko erlojuari begiratu dio eta bere kotxerantz joateko gonbita egin dizu, zure gerriari helduz.
|
|
2005
|
|
|
Adibidez, Bertzalde anitzek eman zioten Kanboarrek boza, Diharasarriz esana (E, 775,). Hiperbaton batzuk aski irakurterraz eta gozoak dira, baina beste batzuk harrigarriak lantzen ditu zenbaitetan, atzekoz aurre ra zatika irakurrita hobeki ulertzekoak, edo hain bihurdikatuak, non irakurlea
|
hitzak
bere tokian kokatzera eta hitz andanaka irakurtzera behartzen baitu:
|
|
|
Praktika bera aurki daiteke 1997ko ekainaren 26ko data duen albisteailustratzeko argazkiaren oinean: «Ezein gizonek ezin duen ahalegina eskatzen zaieemakumeei», Maribel Castello Alarde mistoaren aldekoaren
|
hitzak
bere eginez; edo«Bidea luzea da, baina bukaeraren hasiera da hau» izenburupean, Jaizkibel konpainiako kide batzuen adierazpenak jasota, 2003ko irailaren 9an.
|
|
|
Hori oso akats larria izango zatekeen. Ingurumena ez da giza ekintzetatik, desiretatik eta beharretatik bereiziriko esfera gisa existitzen; eta giza kezketatik aparte, modu isolatuan alegia, defendatzeko egin diren ahaleginek" ingurumen"
|
hitzak
berak zirkulu politiko batzuetan halako tolesgabetasun kutsu bat hartzea besterik ez dute eragin. " Garapen" hitza, halaber, oso gauza zedarritu bat adieraztera mugatu da zenbaitetan," nazio pobreek aberatsago izateko egin luketena" edo adieraziz; eta horren eraginez, gaia erabat baztertu dute pertsona askok, modu automatikoan ia ia, nazioarteko foroetan, ulertzen baitzuten aditu edo espezialisten gaia zela, hots," garapenerako laguntza" arloko kontuez arduratzen direnena.
|
|
|
Harrian irristatzen denean euriak sortzen duen isla imitatu". Sortzaile
|
hitzak
berak barregura ematen dio.
|
|
2006
|
|
|
aurkitu den idatzizko agiririk zaharrenetako batean garagardoa aipatzen da. Alkohol
|
hitzak
berak ere jatorri zaharra dauka, antza: antzinako arabiarrek alkuhl esaten omen zioten gehiegi edatearen ondorioz norberaren arimaz jabetzen den espirituari.
|
|
|
Eta ez dut uste udaberriko odolaren kolpeak eraginda ari naizenik, dena berde ikusten. Kasu honetan,
|
hitzak
bere baitan lituzke bi ezaugarri, etorkizunean beharrezko izango ditugunak: erradikal izaerari darion irmotasuna, eta erotismoari dagokion sedukzio ukitua.
|
|
|
Baina, gaude, hitz egiten ikasten bainoago, hitzak esaten irakasten zitzaiola gazteari, alegia,
|
hitzak
bere kabuz lotzen eta tolesten bainoago, esan behar ziren hitzak esaten irakasten zitzaiola106 Aedoen izenean ere (aeidoj) biltzen da bereizketa semantiko hau: aei aurrizkiak betiko edo amaitzen ez diren —aldatzen ez diren— gauzak adierazten du eta, beraz, aedoak izan, ziren gertakariak kantatzen zituen, aedoa hitzen esalea (muon rhthr) besterik ez zen, mitoen (Uoj) narratzailea, inondik ez arrazoien (logoj) emailea.
|
|
2007
|
|
|
Karrantzan eta edonon," normalizazioa"
|
hitzak
berak dioena baino ez da: normaltasunez aritu ahal izatea, geure bizitzaren esparru eta une guztietan erabili ahal izatea arazorik gabe.
|
|
|
Eta Freuden
|
hitzak
bere eginez, eta umore sarkastikoz hitz eginez, Darwinek gure narzisismoa larriki zauritu zuela gogorarazten du: –Aita Saindua makakoaren lehengusua?
|
|
|
Lisak eskua tabako kutxatilara luzatu zuen, Demetrioren bala horrek Dionirekiko guztien bukaera ere adierazten zuelakoan, baina hara non agurearen azken
|
hitzak
bere jakin mina puztera etorri ziren:
|
|
|
Ezagun egin zitzaion. Bere garaian Parte Zaharrean ibilitakoa zen?" Postaleko punki bat", esan zuen bere kabutan, Gigiren
|
hitzak
bere eginez?. Aurikularrak belarrietan sartuta, gizonak ez zituen entzuten emakumearen esanak.
|
|
|
Teknika edo arteak loraldi nabarmena izan zuen Arkaismoan. Garai hartan sofia
|
hitzak
berak trebetasun fisikoa adierazten zuen, eta ez, artean, jakintza intelektuala16 Aurrerapenaren helburu eta ahaleginak onarpen kultural zabala izan zuen; politikak ere zeregina izan zuen teknikaren loraldi hartan: Solonek ofizioak gararazi zituen; Periklesek Anaxagoras deitu zuen bere ondora17..
|
|
2008
|
|
|
irakaskuntza eta ikerketa. Ikerketa dela eta, agerikoa da gure kultura gabezia, zein desbideratuta gauden, ikerketa
|
hitzak
berak itsutu egiten gaitu eta. Denbora pasatu behar izaten dugu, konturatzeko:
|
|
|
6. " Kontsumo literatura da,
|
hitzak
berak esaten duenez, kontsumitzen den literatura, errazen mugitu eta saltzen dena. Etiketa hau erabiltzen da, normalean, erraz mugitu edo saldu den lan batek literatur balio handiegirik ez duela adierazteko[...] ongi saldu da, ezagun egin da baina literatur sisteman ez du aitorpenik jaso".
|
|
|
Fitoarazketa sistema batean
|
hitzak
berak adierazten du landareak ezinbestekoak dira. Hala ere, haiek bakarrik egongo balira, ezer gutxi egin ahal izango lukete ura behar bezala garbitzeko.
|
|
|
Ea kanpora irten den? , azken
|
hitzak
bere artean esan ditu, erantzuna jasotzeko itxaropenik gabe.
|
|
|
Begiratu, usaindu, belarri ondora eraman, eta, azkenik, kaxan utzi zuen berriro,. Gehiegi erretzen duk, Livingstone? medi kua ren
|
hitzak
bere buruari be rresan ondoren. –Susmorik ez?
|
|
|
deitzearena. Enkante
|
hitzak
berak,. En candela, lokuzioarekin zerikusia daukala esango nuke.
|
|
|
Lege Zaharrean31, ordea, udal partaide guztiek parte hartzen zuten udal gobernuan, baina bakoitzak bere izaera, gaitasun eta eginkizun bereziekin. Udalari deitzeko erabiltzen zen
|
hitzak
berak(. Regimiento?) gaur egungo udalarekin zegoen ezberdintasunaren berri ematen digu, haren eginkizuna herriaren etorkizuna gidatzea edota bideratzea zela adieraziz, eta ez horrenbeste herri horretako auzoen ordezkaritza lana betetzea. Auzoen ordezkariak baino gehiago, herriaren buruancapittulares jartzen diren auzoak dira,??
|
|
|
Pertsona batzuek, aldiz, kantuek poemek baino gehiago esan dietela aitortu didate. Ez dakit hori ote zen nire asmoa, baina bakoitzak
|
hitzak
bere erara interpretatzea ondo dagoela uste dut. Berez, poemak irakurtzeko daude eginda eta kantuak entzuteko.
|
|
|
Bizitzan topiko asko daude, baina topikoak
|
hitzak
berak definitzen ditu. Errealitatea, izatez, margotzen dutena baino ezberdinagoa da.
|
|
|
«Niretzat ez du zentzu negatiborik, baikorra da sufrimendua». Agian masokista izango dela onartzen du txirrindulariak, irribarrez, baina
|
hitzak
bere burua ondo baino hobeto definitzen duela onartzen du: «Beti sufritzen ari naizelako, bai fisikoki eta bai psikikoki, baina horren ordainaren poztasuna ere oso barrutik sentitzen dudalako».
|
|
|
«Zoriontasuna,
|
hitzak
berak adierazten duen bezala, zorio on tasun, esan liteke eraikin ideologiko bat dela ia ia. Eta berdin alaitasun bezalako hitzekin.
|
|
|
Perezen pentagono horrek,
|
hitzak
berak dioen bezala, bost ardatz behar ditu: soiltasuna, konposizioa edo antolaketa, harmonia, ordena eta komunikazioa.
|
|
|
Barruan, bi ni ditut gatazkan. " Aldaketak borrokatu egiten dira", Mifuren
|
hitzak
bere komiki liburuan. Ni ezezagunaren gogoaren kontra, baina badakit pastilla hartu behar dudala, oraindik ez dela momentua.
|
|
2009
|
|
|
Nobelaren alderik positiboenetakotzat jo zuen aurkikuntza horixe Villasantek bere idazlan kritikoan. San Agustin handia bera ipini zuen aurreraxeago bere aurkikuntzaren bermetzat, haren
|
hitzak
bere eginez: " Zeuk esnatzen duzu (gizona) Zu goratuz gozaro dadin; zere Zeuretzat egin gintuzu, eta urduri dakilke gure bihotza Zugan atseden arte" (122 or.).
|
|
|
Gutuna irakurri ondorengo elkarrizketan iritzi horrexen aurka atera zen, hain zuzen ere, entzuleetako bat. Eta K. Mitxelena mahaiburuak Txillardegiren
|
hitzak
bere aldetik interpretatu nahi izan zituen: Hura ez bide zegoela aldizkari berririk sortzearen aurka, eta bai bizirik daudenak indartzearen alde, berririk ez dagoen bitartean.
|
|
|
Beste guztiok nazkagarrikeriatan ibili esaten genuen garaian, etxea, mendia edo txalupa esaten den baretasun berberarekin esan zuen sexua Teresak, bere bost letrekin. Ez dut sekula ahaztuko hitz hura entzunda sentitu nuen zirrara,
|
hitzak
berak lizunki ukitu izan banindu bezala. Azkar igarri zion Teresak nire urduritasun lotsatiari, eta barre egin zuen begiekin.
|
|
|
bere erritmo zehatza balu bezala, behin interpretatuz gero beste interpretaziorik behar ez duena, zeren bere burua hiru aldiz makurtzen duenak makurtzen baitu ehun aldiz eta mila aldiz; Gabinok, beraz, hura guztia ikusi zuen, ongi ikusi ere; irudi haietatik guztietatik, haatik, sufrimenduarena nagusitu zitzaion berriro ere, itxuraz, Lorenzoren sufrimendua Feliperena ere bai baitzen, azken batean, eta Feliperena berea. Gabinorena?, Feliperen karta irakurri zuenetik Gabino ere ez baitzen ohiko Gabino betikoa, hilabete batzuk lehenago hil zen, gainera, Gabino hura, burbuila batean bizi eta autistatzat har zitekeena, beti, bere? munduan sartua?, beste Gabino bat baizik, Gabino solidario eta adoretsuago bat, noizbait bizkarra eman ziòn lagunari aurpegia ateratzeko prest zegoena; zer hartarako hobe, baina, lagunaren
|
hitzak
bere egitea baino?; egia zen, inguruan zituèn gaixoekin konparatuta, ume-moko bat besterik ez zela, baina ez al zien Jesusek berak ere tenpluko jakintsuei bere lezioa eman umetan?; eta orduan, esan zuen:
|
|
|
Halaxe zen: hainbeste miresten zuen, izan ere, Nazario Orbek Cánovas, non, zirika etortzen zitzaizkionean ere, Cánovasek Espainiako inperioa galbidean jarri zuela-eta, ez baitzen hitzik gabe gelditzen; aitzitik, Mateo Sukunzak noizbait esan zizkiòn
|
hitzak
bere egiten zituela, erantzuten zien: –Nik ez dakit Cánovasengatik galdu ziren Kuba eta Filipinas, baina dakidana da, berarengatik ez balitz, Espainia hautsi eta Espainia bera galduko genuela, Cánovasek ezarri baitzuen Espainian monarkia posible bakarra, Espainiari halako batasun bat ematen diona?.
|
|
|
nazkagarria iruditzen zaidan bezala erretzaile askoren ohitura, zigarreta ezpainen artean eduki eta batera hitz egitekoa:
|
hitzak
bere errespetua behar baitu, baina zigarretak ere bai.
|
|
|
Eta berdin gertatzen zitzaion elizaren batera bisitan sartzen zenean, non luzaroan egon baitzitekeen, eskuak bilduta edo besoak uztartuta, belauniko, begiak zabal zabalik, ekisainduak gordetzen zuèn ostiak liluratua balu bezala, euliaren hegadak ere distraitzen ez zuela? Kristorekin zituèn elkarrizketa haietan bere miseriak aurkezten zizkion, lehenik eta behin, bere mugetatik zetozenak, barkamena eskatzeko; jarraian, etxekoekin zituèn gaizki ulertuak erakusten zizkion, edo ikaskideek jaurtitzen zizkiotèn laidoak eta irainak, Kristok gurutzean ahoskatu zituèn
|
hitzak
bere egiten zituela: barka iezaiezu, ez baitakite zertan ari diren; gero, bere zaurietan hatza behin eta berriro sartuta gero, alegia?, begiak jaisten zituen, baita ostera jaso ere, ekisainduaren eguzki txiki zuriarekin topo egiteko, halako arintasun bat nabaritzen zuen bitartean, baita halako betetasun bat ere noizean behin, Kristok zauri irekiak itxi balizkio bezala, hain zen gozoa eta hain beste mundukoa jainkozko hitzen ukendua, min ororen eztitze automatiko bat eragiten ziona; egun batean, gainera, hain sentitu zen Jesusen bihotzarekin bat eginik, non ekisaindutik zetorrèn indar misteriotsu batek zeramala sentitu baitzuen, begiak lekutik atereak zituen behintzat?, estasi batean bezala; eta Domingo bazihoan hegan, iritsi da denbora eta iritsi da aldia:
|
|
|
Ongi ikasi zuen, bai, Damasok lezioa, inoiz ahaztuko ez zuena:
|
hitzak
bere tokia eta bere ordua behar duela ikasi zuen, ordain gaiztorik ez izateko; egia zen gero ikasleen onespena jaso zuela bere ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkion batez ere Damasori, bere bakardadea eta bere estutasuna, belarri minberen minberatasunean?, beste irudi guztiak, harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak, bigarren eta azken planoan utzirik.
|
|
|
Domingok bazekien, gainera, egia zela, ongi etorria zela, alegia?, izebak abildade hura baitzuen, hurkoari leku bat egitekoa, halako eran, non, hartarako premia ikusten zuen bakoitzean, pauso bat atzera egiten baitzuen besteak pauso bat aurrera egin zezan; edo isilik egoten zen, hitz egiteko beharra zuenaren
|
hitzak
bere lurra eta bere izaera aurki zitzan; atzean zituen Domingok, baina, bi arrebak ere, aurretik, halere, Gabinogatik galdetu zuen Domingok, eta amak: –Meza entzutera joan da frantziskotarren elizara??, bata bestearen ondotik etorriak:
|
|
|
â?. Gladiadoreâ?
|
hitzak
berak oihartzun heroikoa dauka. Baina
|
|
|
Masa komunikazio terminoak, ordea, konnotazio gehiegi ditu gehiengoak onartuko lukeen eta aldi berean zehatza litzatekeen definizio bat ezartzeko. Masa
|
hitzak
berak balio ugari ditu bere baitan, eta komunikazio hitzak, berriz, oraindik ez du adostasun erabatekoa biltzen duen definiziorik. Edonola ere, posible da terminoari lanerako definizio bat eman eta ezaugarri orokorrak ezartzea.
|
|
|
Epaimahaikide
|
hitzak
berak esaten du, taldeen lana epaitzea.
|
|
|
nola eman xurgada; xurgada ematen hasi baino lehen, ordea, zigarreta ezpainetan ongi egokitzen ikasi behar da, leunkiro eta eztiro kokatuz eta ezpainen hezeaz pittin bat hezatuz, mihi puntaz busti gabe, ezerk ez baitit nazka handiagorik ematen zigarreta ezpainetan desegiten ikusteak baino, eta horretarako baitaude ahokoak eta irazkiak, zigarretarekiko ukitu mehearen dohaina ez dutenentzat... nazkagarria iruditzen zaidan bezala erretzaile askoren ohitura, zigarreta ezpainen artean eduki eta batera hitz egitekoa:
|
hitzak
bere errespetua behar baitu, baina zigarretak ere bai.
|
|
|
Domingok bazekien, gainera, egia zela –ongi etorria zela, alegia–, izebak abildade hura baitzuen, hurkoari leku bat egitekoa, halako eran, non, hartarako premia ikusten zuen bakoitzean, pauso bat atzera egiten baitzuen besteak pauso bat aurrera egin zezan; edo isilik egoten zen, hitz egiteko beharra zuenaren
|
hitzak
bere lurra eta bere izaera aurki zitzan; atzean zituen Domingok, baina, bi arrebak ere –aurretik, halere, Gabinogatik galdetu zuen Domingok, eta amak: " Meza entzutera joan da frantziskotarren elizara" –, bata bestearen ondotik etorriak:
|
|
|
Eta berdin gertatzen zitzaion elizaren batera bisitan sartzen zenean, non luzaroan egon baitzitekeen, eskuak bilduta edo besoak uztartuta, belauniko, begiak zabal zabalik, ekisainduak gordetzen zuèn ostiak liluratua balu bezala, euliaren hegadak ere distraitzen ez zuela... Kristorekin zituèn elkarrizketa haietan bere miseriak aurkezten zizkion, lehenik eta behin, bere mugetatik zetozenak, barkamena eskatzeko; jarraian, etxekoekin zituèn gaizki ulertuak erakusten zizkion, edo ikaskideek jaurtitzen zizkiotèn laidoak eta irainak, Kristok gurutzean ahoskatu zituèn
|
hitzak
bere egiten zituela: barka iezaiezu, ez baitakite zertan ari diren; gero –bere zaurietan hatza behin eta berriro sartuta gero, alegia–, begiak jaisten zituen, baita ostera jaso ere, ekisainduaren eguzki txiki zuriarekin topo egiteko, halako arintasun bat nabaritzen zuen bitartean, baita halako betetasun bat ere noizean behin, Kristok zauri irekiak itxi balizkio bezala, hain zen gozoa eta hain beste mundukoa jainkozko hitzen ukendua, min ororen eztitze automatiko bat eragiten ziona; egun batean, gainera, hain sentitu zen Jesusen bihotzarekin bat eginik, non ekisaindutik zetorrèn indar misteriotsu batek zeramala sentitu baitzuen –begiak lekutik atereak zituen behintzat–, estasi batean bezala; eta Domingo bazihoan hegan –iritsi da denbora eta iritsi da aldia:
|
|
|
Ongi ikasi zuen, bai, Damasok lezioa, inoiz ahaztuko ez zuena:
|
hitzak
bere tokia eta bere ordua behar duela ikasi zuen, ordain gaiztorik ez izateko; egia zen gero ikasleen onespena jaso zuela bere ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkion batez ere Damasori –bere bakardadea eta bere estutasuna, belarri minberen minberatasunean–, beste irudi guztiak –harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak.
|
|
|
horregatik hasi nintzen totelka hitz egiten, eskola publikotik debozionisten ikastetxera joan nintzenean. ...en karta irakurri zuenetik Gabino ere ez baitzen ohiko Gabino betikoa –hilabete batzuk lehenago hil zen, gainera, Gabino hura, burbuila batean bizi eta autistatzat har zitekeena, beti" bere" munduan sartua–, beste Gabino bat baizik, Gabino solidario eta adoretsuago bat, noizbait bizkarra eman ziòn lagunari aurpegia ateratzeko prest zegoena; zer hartarako hobe, baina, lagunaren
|
hitzak
bere egitea baino?; egia zen, inguruan zituèn gaixoekin konparatuta, ume-moko bat besterik ez zela, baina ez al zien Jesusek berak ere tenpluko jakintsuei bere lezioa eman umetan?; eta orduan, esan zuen:
|
|
|
Halaxe zen: hainbeste miresten zuen, izan ere, Nazario Orbek Cánovas, non, zirika etortzen zitzaizkionean ere, Cánovasek Espainiako inperioa galbidean jarri zuela-eta, ez baitzen hitzik gabe gelditzen; aitzitik, Mateo Sukunzak noizbait esan zizkiòn
|
hitzak
bere egiten zituela, erantzuten zien: " Nik ez dakit Cánovasengatik galdu ziren Kuba eta Filipinas, baina dakidana da, berarengatik ez balitz, Espainia hautsi eta Espainia bera galduko genuela, Cánovasek ezarri baitzuen Espainian monarkia posible bakarra, Espainiari halako batasun bat ematen diona".
|
|
|
Hagina heriotza zuhaitza izan da kultura batzuetan Europa aldetik. Grezian eta Erroman, Hecate jainkoari eskainia zen zuhaitz hau, hekatonbe
|
hitzak
berak dioen gisara, heriotzaren jainkoa zelarik. Zezen eta idi, denak beltzak, 100 azienda sakrifikatzen zizkioten hekatonbe deitu sagara aldian, eta zezen idiok adar artean hagin arbaz apaindutako koroak jantzita akabatzen zituzten.
|
|
|
Bertzalde, eta laburbilduz, azkenekoz, subjektu
|
hitzak
berak atzean daraman zamak Lehen Modernitatearen zereginarekin bat egiten du. Bien atzean ezkutatzen baita zerbait finkoaren nahia, gura, beharra.
|
|
2010
|
|
|
Baina, bestela, badakigu pentsamendua dela bizitzari aurre egiteko dugun tresnarik eraginkorrena. Pentsamendua hitza baino lehenagokoa izan zen eta pentsamenduak
|
hitzak
berak ditu asmatu, bere nahi eta erara. Sentimenduak, hitza bainoago, oihua du maiteago, isiltasunaren oihua, isiltasunaren hitza.
|
|
|
Nik Adari begiratzen nion, bada, baina aitak izebari, antza, hurrengo
|
hitzak
berari zuzendu zizkion bederen: –Badakit zer pentsatzen duzun, Ernestina, Jainkoaren agindua dela etsaia ere maitatzea, eta nik ez dizut ukatuko, Elizaren doktrina da-eta.
|
|
|
Agirrerengan errepikapena munduari hitzaren alde irabazitako lehia da. Horregatik, hitza zenbat eta erritualezkoagoa izan, zenbat eta biluztuago eta askeago informazio baloreetatik, errepikagarriago egiten da,
|
hitzak
bere burua txunditzen du. Liluramendu bihurtzen da.
|
|
|
Alondegi
|
hitzak
bere garrantzia dauka, eta izatea eman dioten eraikinen beherakada historikoarekin, horietarik gelditzen diren ale bakanen irautearekin loturik dauka biziraupena berbak ere. Oraingoan, presagatik nonbait, kulturgunea bertoko hizkuntza ofizial bietan jartzea ahaztu zaiei arduradunei.
|
|
|
Azken hamarkadetanmunduko ekonomiak izandako bilakaera etiketatzen duen terminoa da. Bere sorreratikeztabaida eragin du globalizazioaren esangurak eta
|
hitzak
berak, auzi hori aipatukodugu globalizazioa kapitalismoaren nazioartekotze prozesuaren testuinguru historikoanduen kokapena aipatu ondoren. Nolanahi ere, globalizazioaren izaera multidimentsionala da azpimarratu eta aztertuko duguna ondoren ekarpen interesgarri gisa.Kultura, ingurumena, teknozientzia eta beste hainbat eremutako globalizazioamunduko ekonomiaren globalizazioaren osagai banaezinak dira eta hori da gaihonetako ekarpen espezifikoa, hurrengo gaietan globalizazio ekonomikoaren hainbatarlo aztertuko ditugu eta.
|
|
|
" Gure film laburra drama bat da. ZORION HUTSA izenburupean, eta HUTSA
|
hitzak
berak euskaraz duen esanahiarekin jolastuz, bi istorio kontatuko ditugu, filmaren momentu batean, patuak elkartuko dituenak. Zorionaren magalean bizi diren bi familiaren egunerokotasunaren zati bat ezagutuko dugu, sinbolismoz eta emozioz blai dauden minutu gutxi hauetan".
|
|
|
Nik Adari begiratzen nion, bada, baina aitak izebari, antza, hurrengo
|
hitzak
berari zuzendu zizkion bederen: " Badakit zer pentsatzen duzun, Ernestina, Jainkoaren agindua dela etsaia ere maitatzea, eta nik ez dizut ukatuko, Elizaren doktrina da-eta.
|
|
|
Poetaren hitzak erronka izan ziren haren solaskideentzat, eta handitu egin zuten heroi mitikoaren eta dortokaren arteko lehian gertatuko zenaren inguruan sentitzen zuten jakin mina. Alisia gazteari, berriz, argumentu haiek guztiz ulertu gabe entzuten geratua baitzen, musika irakasle zuenaren
|
hitzak
bere asmoan aurrera jarraitzeko adore emaile gertatu zitzaizkion. Ahal zuen guztia egingo zuen Akiles gazte arinak bere lehiakide mantso eta esanekoa gaindi zezan eragozteko.
|
|
|
Ez, ez dut uste nik hala ikusinahi hutsa denik,
|
hitzak
bere zentzua eskatzen baitu. Eta Etxagarai jauna kartzelatik atera eta atzera Berdabiora utzuli izanen ez zela igartzeko, berriz, lehen aipatu den pasartea iruditzen zait beti gogoan hartzekoa:
|
|
|
" ius" eta" iniuria" elkarren kontrakoak dira," ius" delako justua edo zuzena dena. Hortaz, argi dago justiziatik hartzen duela bere izena justua edo zuzena denak; arrazoi berberaren ondorioz," ius"
|
hitzak
bere jatorri etimologikoa izan dezake justu eta justizia hitzetan.
|
|
|
" Behiala, baskoi herri guztiena izan zen, vascuence
|
hitzak
berak adierazten duen bezala; eta Antso Jakituna erregeak Nafarren hizkuntza deitu zuen. Baina, gaur egun, mugaldeko herriekin harremanetan, galdua dute herri batzuek; beste batzuek Espainiakoarekin nahasi dute; mandi aldeko eskualde guztiek bakartzat atxikitzen dute".
|
|
|
Hizkuntza txikian idaztearen desabantailak ezagunegiak direnez" txikia"
|
hitzak
berak asko azaltzen ditu modu lausoan, abantaila bat behintzat barrunta eta aurkez daiteke hemen. Aspaldiko esaera errepikatua da ez dagoela eguzkiaren azpian gauza berririk, dena esanda dagoela.
|
|
2011
|
|
|
Bere hitzetan, betidanik alderdi jeltzalearen «formula aldaezina» izan dena: «etorkizunerako autodeterminazioa, eta egun dugunarekiko errespetua».Agirreren
|
hitzak
bere egindaEuskadiko lehen Estatutuaren 75 urteurrena izen eman dio Urkulluk, gazteleraz idatzitako artikuluari. Igandean lehen Estatutua onartu zeneko 75 urteurrena bete zela gogoratu, eta «une historiko» hartan, EAJk, Estatutua ezartzea bidean bete beharreko helmugatzat jo zuela azaldu du.
|
|
|
Azalpen saio honek,
|
hitzak
berak dioenez, saioa izan nahi du: une batean noraino iristeko gai izan garen neurtzeko lekua eta, hortik aurrera egin nahi bagenu, hartan saiatzeko akuilua.
|
|
|
Erakunde armatuak hartutako erabakia ondo hartu duela adierazi du PP ko kideak, baina basagoitiren
|
hitzak
bereak ere egin ditu: Kontuan izanik orain jarraitutako bideak emaitzak eman dituela eta hortik jarraitu behar dugula.
|
|
|
–Euskarak egiten gaitu euskaldun?, eta hori esanda ez dugu ezer berririk esaten,
|
hitzak
berak horixe esan nahi duelako. Agian beste modu batera ere esan genezake, gure amamak esaten zuen moduan:
|
|
|
a). Ordainketa?
|
hitzak
bere barnean hartzen du: soldata edo lansari arrunta, oinarrizkoa edo gutxienekoa, eta enplegatzaileak langileari dirutan edo espezietan, zuzenean nahiz zeharka, ordaindutako beste edozein ordainsari, ordainketa hori beharginaren lanaren ordainsari gisa egiten dela.
|
|
|
Hitzaren atzean, bere desiraren ezagutza lortu nahi duen subjektua dago. Baina,
|
hitzak
berak blokeatu egiten du ezagutza hori. Ezagutzeak bestearen existentzia suposatzen du:
|
|
|
Vértice 360 enpresak orain dela gutxi Erpin 360 itzulpena hautatu du Euskal Herrira etorrita, Euskaltel ek Viva Mobile aukeratu zuen EAEtik kanpo operatzeko. Kasu horietan
|
hitzak
berak zer dioen ez du axola, aldatzen dena interpretazio kodea da eta kodearen erabilerarekin batera doan identifikazioa. Mezuaren harrera baldintzak eta interpretazio kodea aztertzen dituzte enpresa aditu horiek.
|
|
|
Euskararen Nazioarteko Eguna ospatuko dut azpeitiarrek abenduaren 3an, Xabierko Frantzisko Deunaren egunean. Frantzisko 1552ko abenduaren 3an hil zen, eta, kondairak dioenez, hil aurreko azken
|
hitzak
bere ama hizkuntzan esa zituen, esuakraz. 1949an Eusko Ikaskuntzak egun hori Euskararen Nazioarteko Egun izendatu zuen.
|
|
|
Haizea da egia ororen jabe,
|
hitzak
bertan bizi dira aske.
|
|
|
Tonto zakila ote nintzen, ez dut nik erabakiko, baina tontoa ematen nuela, bai, ez bainuen, guztiagatik ere, atzera egiteko asmorik. Neskari eman nion
|
hitzak
bere bidea egingo zuen. Ez konbentzimenduz, ez leialtasunagatik, ez inori laguntzeko bulkada etiko bategatik, ez gaztetasunak hain berea omen duen idealismoarengatik, ezta Francori nion gorrotoagatik ere.
|
|
|
Militanteak bere baitan daramatza(
|
hitzak
berak argi uzten du) gatazka, borroka, norbere bizitzaren sakrifizioa gorengo zeregin historiko baten argitan. Jokamolde hori antzua da behin honezkero.
|
|
|
Bata zen Kirmen Uriberena eta bestea Joseba Sarrionandiarena, poema potentea alajaina. Sarrionandiaren
|
hitzak
bere egin zituen lehendakariak kargua bereganatu zuen egunean. Handik bi urtera Euskadi saria ukatu zion poetari damubako terrorista izateagatik.
|
|
|
Euskaraz eta, era berean gure inguruko hizkuntzetan, alfabetoa erabiltzen dugu, hogeita zazpi letra, edozein gauza idatzi edo irakurtzeko. Batzuetan, ezagutzen ez dugun hizkuntza batean ari bagara, letrak bereizten ditugu, baina ez dugu piperrik ere ulertzen; besteetan, ezagutzen dugun hizkuntza batean ari bagara, letrak bereizi ez ezik, ulertu ere egiten dugu; nolanahi ere, hotsaren ate hori iragan beharra daukagu
|
hitzak
bere barruan gordetzen duen adiera gureganatu ahal izateko zeren, azken batean, soinuak gogoratzeko egiten ditugu marrazkiok Mendebaldean.
|
|
|
Aitorrek asteak pasa ditzake taberna batera sartu gabe eta nik urteak kirolik egin gabe. Badira
|
hitzak
berak milaka aldiz darabiltzanak eta neronek inoiz ere ez, entzun egiten ditudan arren ez dute nire ahoa bete eta, batez ere ez ditut, ezin ditut, irudi zehatz batekin, usain batekin edo haize batekin lotu. Aneto Balaitous kranpoiak pinoiak kulota aurrelaria.
|
|
|
Gidaria zutik, atzera beha, guri, bidaiari guztiak guri, guztiak, baina Gorkak bereari ostera, pokerka ateratzen zituela
|
hitzak
bere leize sakonetik.
|
|
2012
|
|
|
Iz. Zuz. Pertsona bati, gehienetan harengandik aitorpen edo informazio jakin bat lortzearren edo zigortzearren, tresna eta modu ugari erabiliz egiten zaion min fisiko edo psikologiko larria". Definizioa gogoan,
|
hitzak
bere baitan gorderik duen errealitatera jo dugu Jorge del Cura (Burgos, 1956) ekintzailea lagun harturik.
|
|
|
Eroso bizitzearen apustua egitea, soilik dauden arazoei hor konpon egin, edo errebelatu. Lehengoan, Gernikan, lehendakari agintea hartzeko egin zen zeremonia politikoan Urkullu jaunak zin egiteko formulan erabilitako
|
hitzak
bere osotasunean erreparatzen baditugu, hau esaten zen: menpekotasunari bai, subiranotasunari ez.
|
|
|
Zentzu horretan, bere aurreko euskal itzultzaileengandik dezente desberdintzen da. Izan ere, hainbat itzultzailek defendatu izan duten hitzez hitzezko itzulpena guztiz arbuiatu eta Zizeronen
|
hitzak
bere eginez, zentzuzko itzulpenaren alde egiten du, bere aurreko beste zenbait euskal itzultzailek baino askoz ere modu muturrekoagoan. Hori dela eta, Xabier Mendiguren Bereziartuk. Orixeren itzulpengintza?
|
|
|
Artikulu berean, Nemesio Etxanizen
|
hitzak
bere eginez, Onaindiak Gabriel Arestiren ereduari jarraitzen dioten idazleak kritikatzen ditu:
|
|
|
Tartekiak,
|
hitzak
berak adierazten duenez (erdaraz, inciso?/, incise, erabili ohi da), esaldietan tartean (esaldiak moztuz, izenak adierazten duenez) sartzen diren elementu era askotakoak ditugu:
|
|
|
Baina artikulu honen azken helburua, hain zuzen ere, balizko Euskal Estatubatek hemen aipatzen ari garen gaien inguruko prozedura demokratiko eta nola martxan jarri eta mantendu lituzkeen aztertzea erebadenez, eutsi diezaiogun erronka horri, atal honetan. Eta esan dezagun, hasteko, estatu
|
hitzak
berak lurraldetasuna eta lurraldearen muga zehatzak ekartzendituela gogora. Baina, aldi berean, lurraldetasuna esatean nolabait lurralde horrenperiferia eta erdigunea (geografikoa zein geopolitikoa) jadanik marrazten ari gara; ba al da posible hiribururik gabeko estatua?
|