2017
|
|
Produktu
|
hauek
«spice» edo «K2» ezizenez saltzen dira. Research Chemicalgisa ere saltzen dira, hau da, ikerkuntzarako produktu kimikoak izango balira moduan.
|
|
Gainera, produktu kimiko gisa saltzen direnean, «produktu hau ez da giza kontsumorako erabilgarria» oharra eramaten dute. Produktu kimiko
|
hauek
substantziaren benetako izen generikoa erabiltzen dute (JWH, HU, CP?) eta hauts zuri forman eskaintzen dira.
|
|
Hartzen diren beste katinonaren analogo sintetikoak
|
hauek
dira: etkatinona, 3 flurometilkatinona, metkatinona eta 3,4 metilendioxipirovalerona (MDPV).
|
|
Antsietatea, urduritasuna, dardarak, gorakoak eta nahastea paira daitezke. Erresuma Batuan droga
|
hauek
eragindako 19 heriotza detektatu ziren 2007 eta 2010 urteen artean. Eragin lazgarri horiek zirela medio, debekatuak izan ziren Europar Batasunean 2008an (8).
|
|
Aurretik aipatu bezala, egun merkatuan dauden substantzia psikoaktibo berriak ohiko drogen eraginak imitatzeko asmoz sortu ziren. Substantzia berri
|
hauek
sortzeko, jatorrizko substantziaren egitura kimikoan aldaketa txikiak eragiten zituzten, anfetamina berriekin adibidez. Horrela, legez kanpo ez dauden substantzia berriak sortu ziren.
|
|
Horrela, legez kanpo ez dauden substantzia berriak sortu ziren. Gainera, substantzia berri
|
hauek
eragin ezberdinak ere izan ditzakete; izan ere, kasu batzuetan potentzia handiagoa duten substantzia berriak lortu dira eta beste batzuetan eragin gehigarriak dauzkaten substantziak, anfetamina haluzinatzaileak adibidez. Izan ere, egitura kimikoan egindako aldaketak txikiak izan daitezkeen arren, eragin farmakologikoan aldaketa handia eragin dezakete..
|
|
Oro har, feniletilaminek neuronen neurotransmisoreen askapena bultzatzen dute haien lekua ordezkatuz (9). Substantzia
|
hauek
kontsumitu ondoren, gehiegizko askapenaren ondorio gisa serotoninaren eta dopaminaren gabezia gertatzen da. Gabezia horrek 24 ordu inguru iraungo du eta kontsumitzaileak 2 egun ditu aurreko egoera normalera bueltatu arte.
|
|
Substantzia horien zenbatekoa eta merkaturatzea mugaezina denez, talde horrek gizarteari eragin ahal dizkion balizko kalteak zenbatezinak dira. Izan ere, legez kanpo ez dauden substantziak izanik, kontsumitzaileek droga
|
hauek
eskuratzeko duten ahalmena oso handia da, batez ere Internet sareak eskaintzen dituen erraztasunak kontuan izanda. Horri, substantzia bakoitzaren inguruan dugun ezjakintasuna gehitzen badiogu, balizko arazoaren nondik norakoaz jabetu ahal izango dugu.
|
|
Droga sintetiko
|
hauek
kalamuaren eragina imitatzea dute helburu (10). Oro har, barne sistema kannabinoidean dute eragina eta neurotransmisio sistema horren hartzaileak aktibatzen dituzte.
|
|
Kannabinoide sintetiko
|
hauek
Interneten bidez saltzen dira, legalak diren eta eragin psikoaktiboa izan dezaketen beste landare exotiko edo aromatiko batzuekin (Pidecularis densiflora, Leonitis leonurus?) batera nahastuta. Baina kasu gehienetan, eskainitako landarea ez da izaten benetan droga osatzen duena.
|
|
Iskemia denbora luze hori izan daiteke emakumeek egoera hemodinamiko kaxkarragoarekin aurkeztearen arduraduna; izan ere, emakumezko gutxiago azaldu zen KILLIP 1 egoeran ospitalean(% 89,3 vs% 94,4). Zaila da atzerapen horren arrazoia zein den jakitea, IAk jasandako emakumeen artean egindako ikerketa batek dioenaren arabera, arrazoi nagusiak
|
hauek
dira: sintomak bihotzekoarenak ez zirela pentsatzea eta azkenean IA ez bazen, hipokondriakotzat hartzearen beldurra (15).
|
|
2013 urteko kasu
|
hauek
, abuztuan eta irailean aurkeztu ziren. 3 haurdun biltzen zituen, Elgoibar, Azpeitia eta Eibarko bizilagun zirenak.
|
|
Hori guztia kontuan izanda, honako gomendio
|
hauek
aholkatzen dira (1, 4, 9, 10):
|
|
Depresio nahasteek DSM eskuliburuko kategoria nagusi bat osatzen dute, eta bertan, honako sintoma
|
hauek
aipatzen dira diagnosia egiteko: gogo aldarte deprimitua egunaren zati handienean, pisu galtze edo irabazte nabarmena, insomnioa edo hipersomnia, nekea edo energia galera, pentsatzeko eta arreta mantentzeko gaitasunen beherakada, plazeraren eta interesaren beherakada nabarmena (anhedonia), eta abar (5).
|
|
Zitokinek ardatzaren aktibitatea handitu eta horren funtzionamendu okerra eragiten dute. Gainera, bertan jariatzen den kortikotropina askatzailearen hormona depresio nahasteekin erlazionatuta dago, eta honako eragin
|
hauek
ditu: antsietatea areagotzea, erantzuteko gaitasun murrizketa, alterazio psikomotorrak, loan aldaketak, apetitu eta libido galerak, eta narriadura kognitiboa (12).
|
|
Gainera, aldagai horiek garunean eragiten dituzten aldaketak eta horiek jarraituko duten bidea zehaztu nahi da. Horretarako, honako helburu zehatz
|
hauek
landuko dira:
|
|
Entzutezko haluzinazioei dagokienez, ezberdinak zirela ama hizkuntzan edo bigarren hizkuntzan, lehen hizkuntzan nagusiki entzuteko joerarekin ere. Gure testuinguru soziala elebiduna izanda, aurkikuntza
|
hauek
kontuan hartu beharrekoak direla uste dugu, eta gaixo psikotiko elebidunen azterketa psikopatologikoa bi hizkuntzak erabiliz egitea izango litzatekeela egokiena.
|
|
Aipatu dugun moduan, sintoma horiek neurri batean kaltetuta egongo den mintzairaren bidez adieraziko dira. Andreasenek (5) gaixo eskizofrenikoen mintzairaren deskribapena egin zuen eta honako nahasmendu
|
hauek
zehaztu zituen: mintzaira pobretua, eduki pobretua, mintzairaren presioa, arreta galtzea, tangentzialtasuna, deskarrilatzea, inkoherentzia, logika falta, neologismoak, hitz gerturatzea, zirkunstantzialitatea, helburua galtzea, pertseberazioa, ekolalia, blokeoak, mintzaira artifiziala eta autorreferentzia.
|
|
Sintoma adierazpenen ezberdintasun
|
hauek
azaltzeko, Del Castillok (7) eta haren ideiei jarraituz beste ikertzaile batzuek diotenez, sintoma psikotikoek eragin emozional handia daukaten heinean ama hizkuntzan edukiko lukete presentzia handiagoa, ama hizkuntzak ere kutsu emozional sakonagoa daukalako. Gainera, bigarren hizkuntzaren erabilerak, funtzio betearazleen parte hartze handiagoa behar duenez, errealitateari lotuago egotea eta mintzaira koherenteagoa edukitzea erraztu lezake.
|
|
Gainera, bigarren hizkuntzaren erabilerak, funtzio betearazleen parte hartze handiagoa behar duenez, errealitateari lotuago egotea eta mintzaira koherenteagoa edukitzea erraztu lezake. Deskribatu diren ezberdintasun
|
hauek
, gainera, ez dirudi kultura ezberdintasunak azal ditzakeenik, argitaratu diren kasu gehienetan klinikoek bai kultura eta bai elebitasuna partekatzen zituztelako.
|
|
Paradis ek (21) sintoma ezberdintasun
|
hauek
azaltzeko, oinarri afektibo, kognitibo eta neurologikoak daudela dio. Badirudi, izan ere, hizkuntza ezberdinen erabileran garunaren eremu ezberdinak erabiltzen direla; egile batzuek hemisferio lateralizazio ezberdinaz hitz egiten dute.
|
|
Edozein momentutan organo gutxiegitasun datuak atzematen badira, pazientea Zainketa Intentsiboen Unitatean artatu behar da. Horretaz gain, honako neurri
|
hauek
hartuko dira: analgesia mantendu, hidratazio egokia eman, elikadura hasi, sabelalde barneko presioa neurtu, erradiologia probak egin.
|
|
Behin diagnostikoa eginda, Larrialdi Zerbitzuan honako pauso
|
hauek
eman genituzke.
|
|
Oro har, pazientea artatzeko
|
hauek
dira neurri nagusiak:
|
|
Lehen bi egunetan baraurik egongo denez, hidratazio egokia mantendu behar dugu. Lehen egunean hidratazioak indartsuagoa izan behar du, eta betiere diuresia ondo neurtuz, aurrez azaldu den moduan paziente
|
hauek
hipobolemia garatzeko arrisku handia dutelako (21).
|
|
Atlantako Sailkapen Berrikusia, eta Determinanteetan Oinarrituriko Sailkapena (35, 36). Sailkapen sistema
|
hauek
baina, pazientearen bilakaeraren bukaeran soilik erabil daitezke, lehen momentuan ez dakigulako organo gutxiegitasuna garatuko duten ala ez, eta nekrosia infektatuko den ala ez. 1 taulan bi sailkapenok deskribatzen ditugu.
|
|
– Paziente
|
hauek
ez dute inolako antibiotikorik behar, pankreako nekrosia infektatu ez dadin (23). Orain dela urte batzuk gomendatzen bazen ere, diseinu egokia zuten saiakuntza klinikoak garatzean erabileraren desegokitasuna frogatu zen, infekzioen eta hilkortasunaren tasa ez dutela hobetzen ikusi baitzen (24).
|
|
Zehazki, gure ikerketako datuak biltzeko, haurdunei 2006ko maiatzetik 2008ko urtarrilera arte egin zitzaien jarraipena. Ikerketan parte hartu ahal izateko, irizpideak
|
hauek
izan ziren: 16 urtetik gorakoa izatea, erreferentziazko ospitalean datuak emateko prest egotea, gaztelaniaz edo euskaraz komunikatzeko gai izatea, haurdunaldiak fetu bakarrekoak izatea eta lagundutako ugalketa programarik egin ez izana.
|
|
Ikerketa gehienen arabera, baleriana aho bidez hartzean, lo latentzia apalki jaitsi eta loaren kalitate subjektiboa hobetzen da. Oheratu baino bi ordu lehenago 400 mg baleriana hartzen dituzten pazienteetan ikusi da onurarik handiena.Balerianaren sustraiak 150 konposatu izan ditzake, horien artean gehien ikertu direnak
|
hauek
dira: balepotriatoak, olio esentzialak, baleranona eta azido baleronikoa.
|
|
Beste landare batzuen artean,
|
hauek
bereizten dira: laranja mingots arbola (Citrus aurantium), kamamila arrunta (Matriarcaria recutita), ylang ylang a (Cananga odorata), eskutelaria amerikarra (Scutellaria lateriflora), brahmi a (Bacopa), lekugi beltza (Ballota nigra), indiar ginseng a (Withania somnifera), ezki hostotxikia (Tilia Cordata), berbena limoiusaina (Aloysia citriodora) eta berbena belarra (Verbena officinalis) 2,7, 8.
|
2018
|
|
Horretaz gain, beren buruaz beste egindako pertsona talde baten garunetan burututako analisiek frogatu dute makrofago peribaskular eta haien aktibazioarekin eta zelula immuneen lekualdatzearekin lotutako faktore inflamatorioen gene espresioa handituta dagoela. Datu
|
hauek
periferiako ehunetan ematen diren erantzun inflamatorioek hantura garunera bidera dezaketela eta, ondorioz, depresioa ager daitekeela dioen ideia indartzen dute (8,19). Gainera, periferiatik iritsitako hantura erantzunak mikrogliaren aktibazioa eragin dezake.
|
|
Beraz, IL, eta TNF, bezalako zitokina pronflamatorioak areagotzeak ekintza antidepresiboa ahultzen duela ikusi da, monoaminen erabilgarritasun sinaptikoa jaisteaz gain, BDNF mailak jaitsi eta glutamato mailak igotzen dituztelako. Ondorioz, zitokinek eragindako efektu
|
hauek
azal dezaketeare agotutako hantura duten eta tratamendu antidepresibopean dauden pazienteen tratamenduaren arrakasta falta. Izan ere, tratamendu antidepresiboarekiko erresistenteak diren pazienteetan handitutako hanturaren markatzaileen kontzentrazioak antzeman dira (19).
|
|
Horri esker, minoziklinak antiinflamatorio profila izateaz gain eragin antidepresiboak sortzen dituela frogatu da. Emaitza
|
hauek
depresioaren tratamenduan eraginkorrak izan daitezkeen itu farmakologiko berriak jarri dituzte ikusgai, epe motzera tratamendua hobetzen lagunduko dutenak..
|
|
HPA ardatza organismoak estresari erantzun fisiologiko adaptatiboa emateko duen bide nagusia da. Haren osagaiak
|
hauek
dira: hipotalamoko nukleo parabentrikularra (PVN), hipofisiko zelula kortikotropoak eta giltzurrun gaineko guruinaren azala.
|
|
Horretaz gain, eta tratamenduari dagokionez, depresioan erabiltzen diren hainbat farmako antidepresibo eraginkorrek kortisola erregulatzen duten substratu neuroendokrinoetan jarduten dute. Emaitza
|
hauek
adierazten dute depresioaren zenbait alderdi HPA ardatz desorekatu batek sor ditzakeela (7). Depresiodun gaixoetan meta analisi bidez eginiko ikasketa batean, tratamendua jaso aurreko eta ondorengo kortisol mailak neurtu ziren.
|
|
Mediku horrek elkarrizketa bat izaten zuen haiekin, haien arazoak zeintzuk ziren ezagutzeko eta era horretan haien patologia kontuan izanik, talde batera edo bestera bideratzen zituen. Programa horren helburuak
|
hauek
izan ziren: patologiak jarduera fisikoaren bitartez hobetzea, jarduera fisikoa egiteko ohitura sustatzea, zer nolako jarduera fisiko mota egin behar zuten erakustea, eta, horrela, programa bukatzean beren kabuz jarduera fisiko egokia egiteko gai izatea.
|
|
patologiak jarduera fisikoaren bitartez hobetzea, jarduera fisikoa egiteko ohitura sustatzea, zer nolako jarduera fisiko mota egin behar zuten erakustea, eta, horrela, programa bukatzean beren kabuz jarduera fisiko egokia egiteko gai izatea. Patologiak
|
hauek
ziren: obesitatea (n= 79), diabetesa (n= 87), hipertentsioa (n= 263) eta lokomozio aparatuko arazoak (n= 254).
|
|
Galdera eginda honako patologia
|
hauek
zituztenei: a Obesitatea b HTA, c Diabetes mellitusa eta d Lokomozio aparatuko arazoak?
|
|
Bestalde, patologia desberdinei bideratutako programa terapeutikoak, hau da, jarduera fisikoa eta nutrizio programak oso urriak dira gure inguruan eta horiek sustatzea ondo egongo litzake. Gainera, komenigarria ikusten dugu jarduera fisikoan adituak diren pertsonak patologia
|
hauek
dituzten pertsonentzat eskuragarri izatea osasun zentro edo ospitaletan, kasu bakoitza aztertu ondoren aholkuak eta gomendioak eman ahal izateko.
|
|
Seinale klinikoetan oinarrituz (2 taula), farmazian sintomak detektatzeko honako ekintza
|
hauek
egin ahal dira:
|
|
Ikerketa honetan azaldutako emaitzen arabera, 1 urtean umeen% 49k, 4 urtean% 36k eta 7 urtean% 38k GPa zuten. 2016an Espainiako Osasun Ministerioak argitaratutako datuen (umeen% 41,3) antzekoak dira
|
hauek
. Espainiako obesitate tasak igotzen jarraitzen du, Europako altuenetarikoak izanik gaur egun (11).
|
|
Datu
|
hauek
adierazten dute baldintza sozial eta ekonomikoek osasunean eragina daukatela, umearengan eta amarengan, batik bat. Osasuneko Eragile Sozialen Batzordeak (Commission on Social Determinants of Health) azaltzen du mekanismo sozial, ekonomiko eta politikoek maila sozioekonomiko jakin batzuk sorrarazten dituztela.
|
|
Ondoren, 3 hiruhilekoan; haurra jaiotzean; 1, 4 eta 7 urteetan jarraipena egin zitzaien, galdeketak, miaketa fisikoak edo bestelako proga osagarriak eginez aldiro. Sartze irizpideak
|
hauek
izan ziren: amek 16 urte baino gehiago izatea, haurdunaldi bakarra izatea, erreferentziazko zentroan erditzeko asmoa izatea, komunikazio arazorik ez izatea eta erreprodukzio naturala; guztira 2.616 ama ume bikote elkartuz.
|
|
Emakumeak ez badu bigarren farmako bat probatu nahi, edota hobe, 2 saiakera eta konbinazioa probatu ondoren, hobekuntza nahikorik ez badu nabari, bigarren mailako tratamendua eskain diezaiokegu. Horretarako unitate espezializatu batera bidaliko dugu, eta bertako proba diagnostikoek esango dute tratamendu
|
hauek
ondo letozkiokeen ala ez.
|
|
Haren albo ondorioak honako
|
hauek
dira: gernu egin osteko hondar altua, zeinak norberak egindako zundaketa behar izan dezakeen denbora batez, eta bakteriuria (1 EM).
|
|
4 Dauzkazun gernu galera
|
hauek
, zenbat kaltetzen dute zure bizi kalitatea?
|
|
Oinarrizko asistentzia maila batean konpondu ezin daitezkeen arazoak dituzten pazienteetan egin da. Honako
|
hauek
lirateke espezialistarengana bidaltzeko irizpideak:
|
|
Ikerketa urodinamikoa egiteko irizpideak
|
hauek
dira (1 irudia): tratamenduak porrot egitean, EGIa kirurgiaz tratatu aurretik, sintoma konplexuak dituztenetan, kirurgiaren porrotaren edota konplikazioen aurrean eta gainezkako GIa susmatzean.
|
|
sentikortasuna, maskuriaren edukiera eta moldaera aztertzen ditu gernu puxikan, baita detrusorearen (gernu maskuriko muskulu leuna) aktibitatea ere (uzkurdura ez borondatezkoak dauden ala ez ikus daiteke). Honako diagnostiko
|
hauek
egin ditzakegu betetze probaren bitartez:
|
|
Plano sagitalean diametro handiena neurtzen da cm-tan, baita plano longitudinalean eta aurre atzekoan ere. Gehien erabiltzen direnak
|
hauek
dira:
|
|
Emakumeak bat bateko gernu egiteko behar bortitza sentitzen du eta ezin du atzeratu (2). Gernu egiteko premiazko sentsazio hori «gernu maskuri hiperaktiboaren sindromea»ren sintoma nagusia da; gainera, honako
|
hauek
ere ager daitezke: PGIa, hau da, premiazko sentsazio horrekin erlazionaturiko nahigabeko gernu galera, eta gernu egiteko maiztasunaren handitzea, bai egunez edo bai gauez ere (azken kontzeptu horri nokturia deritzo).
|
2019
|
|
Baina, itxaron! Urte horietan zehar gaixotasunak hobeto kodifikatzeko ahaleginak egin ziren Osakidetzan, eta komorbilitatea areagotu dela egia bada ere (gaixo
|
hauek
zaharragoak direlako, besterik gabe), patologiak hobeto kodifikatzeak ere eragina izan dezake grafikoan.
|
|
Nolabait RWE eta RCT elkarren osagarri dira, RCTek barne baliozkotasuna daukate ezaugarritzat, eta RWE en bidez ateratako ondorioak, berriz, orokor egin daitezke (kanpo baliozkotasuna). Alde horretatik, RWD erabiliz diseinatzen diren saiakuntza kliniko pragmatikoen (PCT) inportantzia handitu da, saiakuntza mota
|
hauek
mundu errealeko datuak (ohiko osasun arretan sortutako datuak) eta RCTen ausazkoa konbinatzen baittuzte, beraz, RWDak erabiltzeko aukera berriak emanez.
|
|
Ikusita azkar aldatzen direla bai esku hartze klinikoen kopurua eta aniztasuna, bai horiek ebaluatzeko tresnak eta ikuspegiak, bat etorri behar dira garapen aukera horiek bermatzeko era eta langileen trebetasunak. Azken horien artean,
|
hauek
: trebakuntza eta prestakuntza ikerketa diseinuko metodologietan, ikerketaren itzulpena, giden garapena eta erregistro klinikoen mantentze lana eta erauzketa.
|
|
–Azpiegitura ezartzeko estrategia eta lehentasunen artean,
|
hauek
sartzen dira: berrikuspen sistematikoak egitea, lehen mailako ikerketak egitea, erregistro klinikoko baliabideak, osasun arloko informazioaren teknologia praktikaren bitartez sartzea, lankidetza publikoa eta pribatua sustatzea, eta sarean konekatutako mundu baten erabilgarritasunaren eta inpaktuaren ikuspegiari eustea.
|
|
EKrako azpiegitura bat garatzeko lanak bost dimentsio
|
hauek
ditu, gutxienez:
|
|
IKTak praktika osoan txertatzea. IKTen garapenean dauden arazoak
|
hauek
dira: ingurune kliniko ia guzietanegokia instalatu beharra; ikerketa jarduerekin eta integratutako tresna analit hardwareikoekin lotutako diseinuzko elementuak sofware operatiboari gehitzea; asistentzian, erabakiak hartzean, erabilitako diseinuzko elementuak txertatzea, eta teknologia honekin lan egiteko behar diren langileak trebatzea.
|
|
daudelako da. Ebidentzia garatzeko azpiegituraren kontzeptuaren barruan, beraz,
|
hauek
sartzen dira: lehentasunak ezartzeko hobeto koordinatzea; eraginkortasun konparatiboan ikerketak egiteko erabaki sistematikoak garatzea; jarraibideen berrikuspen sistematikoak egitea eta garatzea, eta azkenik, sortutako informazioaren interpretazio sendoa bermatzeko beharra.
|
|
Beste arrazoi batzuk
|
hauek
izan litezke: teknologiaren erabilera desegokia, drogen kontsumo gehiegikeriak, gaixotasunen definizioak hedatzea, prebentzio publikoko politikak, gaixoen eskaerak eta sinesmenak, edota ziurgabetasuna kudeatzeko zailtasunak dituzten osasun profesionalak.
|
|
T4arekin erlazioa izatea (p balioa gehienez 0,10); esposizioari loturiko balioa% 10 aldaraztea; edota guretzat esanguratsua izan ez arren, literaturan garrantzitsutzat jotzea. Eredu multibariantean aukeratutako aldagaiak
|
hauek
izan ziren: jaioberriaren pisua, erditze kopurua eta mota, haurdunaldiaren lehen hiruhilabetekoan iodoa hartzea eta urte sasoia.
|
|
Horiek T4 maila igo dezakete. Hala ere, emaitza
|
hauek
sendotze aldera, ikerketa epidemiologiko gehiago behar direla uste dugu.? –
|
|
Baina pizten duten interesa ez dago proteinak kodetzeko duten gaitasunaren baitan, RNA molekula modura funtzionalak direla aurkitu izanaren baitan baizik. LncRNA funtzional edo RNA gene
|
hauek
klase modura definitzen dituzten hainbat ezaugarri komun partekatzen dituzte: alde batetik, kromatina mailan transkribatzen diren DNA geneen marka epigenetiko berak dituzte, H3K4me3 (3 histonako 4 lisinaren trimetilazioa) promotorean eta H3K36me3 (3 histonako 36 lisinaren trimetilazioa) genearen gorputzean zehar, RNAm aren antzera lncRNA gehienen transkripzioa RNA polimerasa II k egiten du, 5?
|
|
Zalantzarik gabe, emaitza
|
hauek
minbiziaren garapenean lncRNAek duten paper kritikoa deskribatzen dute, alor honetan haien ikerketak duen interesa azpimarratuz. Ildo horretatik, lncRNA identifikazioak eta orain arte ikertutakoek zelularen barruan funtzio garrantzitsuak betetzen dituztela ezagutzeak orain arteko genomen, transkriptomen eta gene adierazpenaren erregulazioaren inguruko ikuspegia aldatzea eragin du.
|
|
Ildo horretatik, lncRNA identifikazioak eta orain arte ikertutakoek zelularen barruan funtzio garrantzitsuak betetzen dituztela ezagutzeak orain arteko genomen, transkriptomen eta gene adierazpenaren erregulazioaren inguruko ikuspegia aldatzea eragin du. Lehen emaitza
|
hauek
etorkizunean aurkikuntza zirraragarri ugari egingo direla aurreikusten badute ere, oraindik lncRNA hauen ikerketaren hastapenetan gaude eta ikerketa asko dago egiteko. Hasteko, lncRNAen eta haien adierazpen patroien identifikazio eta anotazio sistematikoa eta publikoa behar da.
|
|
PCA3aren funtzioa ezezaguna den arren, biomarkatzaile gisa duen potentziala ikusita gernuko PCA3aren detekzioan oinarritzen den prostatako minbiziaren diagnostikorako test klinikoa garatu da (Progensa PCA3urine test); gaur egun errutinazko test modura erabiltzen da bere sentikortasun altuagatik eta erraz egin daitekeen proba kliniko bat delako (9, 22). Beste zenbait minbizitan ere diagnostikorako zein pronostikorako baliagarriak izan daitezkeen lncRNAk identifikatu dira, baina oraindik ikerketa gehienak maila preklinikoan burutu direnez, paziente kopuru handiekin egindako azterketa kliniko kontrolatuak beharrezkoak dira emaitza itxaropentsu
|
hauek
arlo klinikora eramateko (9).
|
|
Era berean, XISTRNA ez kodetzaile nuklearrean ere m6A gune ugari identifikatu dira, eta YTHDC1 proteina gune horietara batzea ezinbestekoa da X kromosoma baten isilarazpena era egokian burutzeko (29). Zalantzarik gabe, emaitza
|
hauek
m6A markaren garrantzia islatzen dute RNAren prozesamenduan, haren funtzio ugariak zehazteko ikerketa gehiagoren beharra azaleratuz.
|
|
Hala nola, pseudouridinak RNA baseen parekatzea aldatzen du, eta RNAren ezaugarri fisiko kimikoetan ere eragin zuzena izan dezake, horrela, RNAren egitura aldatuz, baseen parekaketa hobetuz eta RNAren egiturari zurruntasuna emanez. Berriki, RNAm an modifikazio hau jasaten duten ehunka posizio deskribatu dira, posizio
|
hauek
finkoak, induzigarriak zein ehun espezifikoak direlarik (24). LncRNAei dagokienez, berriki burututako, seq (pseudouridina sekuentziazioa) ikerketei esker, pseudouridilazio guneak aurkitu dira hainbat lncRNAtan, besteak beste XISTeta MALAT1lncRNAetan.
|
|
Horrek, m6A mailaren areagotzeak, HSC zeluletan desberdintzapen ibilbide normala aldatzen duela adierazten du, horren ondorioa zelula progenitoreen pilaketa izanik. Emaitza
|
hauek
erakusten dute m6A marka aldatzen duten entzimak itu interesgarria izan daitezkeela etorkizunean minbiziaren aurkako terapietan aurrerapauso garrantzitsuak emateko (6).
|
|
Hala ere, ikerketa gehienak epigenoma eta epiproteomaren inguruan egin direnez, marka horien ezarpenak RNAn duen eraginak ezezaguna izaten jarraitzen du. Emaitza
|
hauek
tarteko, zalantzarik gabe RNAren biologiaren esparruan galdera asko dago oraindik erantzuteko. Hori dela-eta, berrikuspen honetan aipatutako RNAren biologiaren bi esparru berrietan fokuratu gara, horien inguruan ezaguna dena jasoz eta giza gaixotasunekin, zehazki leuzemia mieloide akutuarekin (Acute myeloid leukemia AML), duten harremana laburbilduz.
|
|
Hori dela-eta, berrikuspen honetan aipatutako RNAren biologiaren bi esparru berrietan fokuratu gara, horien inguruan ezaguna dena jasoz eta giza gaixotasunekin, zehazki leuzemia mieloide akutuarekin (Acute myeloid leukemia AML), duten harremana laburbilduz. Oraindik alor ezezagunak izanik, ikertzaileek tamaina eta konplexutasun handiko erronka dute aurrean RNAren biologiaren mundu ilun hau argitu ahal izateko eta emaitza
|
hauek
arlo klinikora bideratzeko.
|
|
Zehazki, marka horiek ez dute DNAren, RNAren edo proteinaren sekuentzian eraginik, baina erabakigarriak dira elementu horien patua ezartzerakoan. Gaur egun erraza da DNA genomikoan zehar agertzen diren aldaketa biokimiko itzulgarri ezberdin
|
hauek
, epigenoma bezala ezagutzen duguna, bereiztea eta aztertzea. Antzekoa gertatzen da epiproteomarekin ere, hau da, zelula espezifikoen proteinen itzulpen ondorengo aldaketen analisiarekin.
|
|
Azterketa honetan minbiziaren inguruko ikuspegi proteozentrikoaz haratago joan nahi genuke, gene ez kodetzaile
|
hauek
eta haien adierazpenaren erregulazioak tumoreen garapenean izan dezaketen garrantzia azpimarratuz. Erregulazio hori maila ezberdinetan eman daiteke eta esan bezala protagonista ugarirengan izan dezake eragina.
|
|
Baina, azken urte hauetan ikertzaileek epitranskriptomikaren arloan jarri dute fokua, RNAren modifikazio kimikoetan; izan ere, aldaketa horiek transkripzio ondorengo prozesu guztietan eragina dutela ikusi da, azkenik proteinen sintesiaren dibertsifikazioan eraginez (25). RNAren modifikazio guztien artean, RNA eukariotoaren metabolismoan eta funtzioan eragina duten batzuk aurkitu dira, besteak beste, N6 metiladenosina (m6A), 5 metilzitosina (m5C), uridinaren (U) isomerizazioa pseudouridinara(?) edo N1 metiladenosina (m1A) (4 irudia), modifikazio
|
hauek
batez ere, RNAm eta lncRNA bezalako RNA ez kodetzaileetan agertzen direlarik. RNAren ezaugarri bereziak direla-eta, (bizi laburra, oso egituratua, gune zelular ezberdinen artean mugikorra), RNA mailako erregulazio hau oso sentikorra eta dinamikoa dela ikusi da.
|
|
Ondorengo
|
hauek
dira RNAren, eta bereziki lncRNAen modifikazio epitranskriptomiko nagusiak:
|
|
– Ingurugiro eta gela berezi
|
hauek
min kronikoan (30) eta zainketa aringarrietako programetan ere oso erabiliak eta baliagarriak izan dira, batez ere gaixotasun terminal baten diagnosia jaso ostean pazienteetan areagotzen den antsietate maila berrezartzeko xedearekin. Izan ere, berri txarra jasotzen duten eriek, Snoezelen saioen eraginkortasuna dela bide, ez dute antsietatea tratatzeko farmakoen beharrik izaten.
|
|
Izan ere, berri txarra jasotzen duten eriek, Snoezelen saioen eraginkortasuna dela bide, ez dute antsietatea tratatzeko farmakoen beharrik izaten. Ikerketa hauen emaitza argitaratu eta gero, hainbat herrialdetan zainketa aringarrietara bideratuta dauden zentroek interes nabarmena izan dute, gela berezi
|
hauek
euren pazienteen ongizatean eta bizi kalitate mailan ekar dezaketen onurak bultzatuta. Hala ere, aditu askoren aburuz, eta etorkizunari begira, terapia honen fidagarritasuna ziurtatzen duten ebidentzia enpiriko eta ikerketa gehiago liratekeela uste da (31).
|
|
Hala eta guztiz ere, zentro berezi
|
hauek
ez dira adibide bakarrak. Maule Lextarre, Donostia, Banka, Gernika Lumo, Bilbo, Baiona edo Getxo bezalako herrietan ere Snoezelen terapiaren berri izan dugu azken urteotan, terapia honen hedapena aurrera abiatzen ari den seinale.?
|
|
deitu ohi dira ere. Zelula
|
hauek
oso erresistenteak dira gaur egungo kimioterapia eta erradioterapien aurrean, eta tratamendu ostean pazienteen errezidibarekin erlazionatzen dira.? –
|
|
Askotan bi termino
|
hauek
, aipuak eta erreferentziak, nahasten dira. Aipuak erreferentzia bibliografiko batera bidaltzen gaitu, eta erreferentzia bibliografikoak jatorrizko dokumentua lortu ahal izateko beharrezko informazioa ematen digu.?
|
|
Vancouver estiloaren erreferentzia bibliografikoak idazteko ezaugarri nagusiak honako
|
hauek
dira:
|
|
Zalantzarik gabe, ekintza
|
hauek
garatzeko, instituzioen laguntza behar beharrezkoa da, eta. One Health, leloari jarraituz, abordatze holistiko bat eman behar zaio arazo larri honi.
|
|
Heziketan gai
|
hauek
jorratzeko zenbait erresistentzia aurkitu izan dira ordea: ikasketen curriculumeko gainkarga, soilik emakumezkoen intereseko gaia delako ustea, autoritate akademikoen aurrean genero isuria identifikatzeko zailtasuna eta, beraz, zentroetan aldaketa politika sustatzeko oztopoak.
|
|
Hainbat lurraldetako ikerketa ezberdinen emaitzak kontuan hartuz, genero isuriak osasun profesionalen esfortzu terapeutikoan eragin dezake, eta horrek, halaber, pazientea artatzeko, tratatzeko eta bideratzeko prozesua alda dezake, morbi mortalitatean eraginez. Osasungintzan ageri den genero isuria murrizteko lerro estrategiko gisara, baliabide
|
hauek
gomendatzen dira: sexu ezberdintasun biologikoak errespetatzen dituzten gida kliniko estandarizatuak, osasun profesionalen genero kontzientzia eta aurreiritzien lanketa, eta genero gaiak osasun ikasketetan jorratzea.
|
|
Sintoma
|
hauek
ezberdinak izan daitezke ariketa motaren arabera. Oro har, distantzia luzeko korrikalariek intzidentzia altuagoa dute urdail heste sistemako behe sintometan (inkontinentzia fekala, diarrea, uzki odoljarioa...) (31).
|
|
Azterketetan ikusi denez,
|
hauek
dira GGA gertatzeko arrisku faktoreak: deshidratazioa, bero kolpea, aurrez giltzurruneko arazoak izatea, lasterketan zehar antiinflamatorio ez esteroideoak [AIEE] hartzea, lehiakortasun maila altua eta entrenamendurik eza (49, 50).
|
|
Zenbait ikerketaren arabera, badirudi prebalentzia altuagoa duela eliteko kirolarietan, eta aldakorra kirol motaren arabera. Atenaseko eta Pekingo Joko Olinpikoetan, adibidez, honako kirol
|
hauek
izan ziren asmagatik Erabilera Terapeutikoaren Salbuespenarekin lotuenak: igeriketa, txirrindularitza, triatloia, pentatloia eta arrauna; hurrenez hurren honako prebalentzia honekin:
|
|
Ultramaratoia maratoia baino luzeagoa den lasterketari deitzen zaio. Gaur egun lasterketa mota
|
hauek
gorakada handia izan dutenez, osasunean izan ditzaketen ondorioak aztertzeko helburuarekin artikulu hau idaztea pentsatu dugu, alde batetik, bibliografiak zer dioen ikusiz, eta, bestetik, 2017 urtean antolatu zen Ehunmilaklasterketa multzoan egindako artatzeak aztertuz. Uptodate erabiliz, bilaketa egin dugu kirolaren inguruan dauden gaixotasunei buruz eta multzoka aztertu eta ondo xehatu ditugu.
|
|
Baina aintzakotzat hartu ez edo gutxietsi egin dute; eta askotan ez dira jakiten, dela kirolariaren heriotzagatik, dela amnesiagatik. Bada ikerketarik, ordea, sintoma
|
hauek
aztertzeko helburuarekin. Horietako batek aztertuak ditu 839 sindrome koronario akutu [SKA].
|
|
bularreko minbizia gainditutako emakumeen depresio eta antsietate mailak aztertzea, eta horiek hantura zitokina periferikoekin eta kortisol mailarekin duten erlazioa ikertzea. Horretarako, honako helburu zehatz
|
hauek
landuko dira:
|
|
Izan ere, gehien ematen den tuberkulosi mota izateaz gain, diagnostiko estandarizatuena duena ere bada. Hori dela-eta, tuberkulosiaren programan diagnostikoaren atzerapenaren kalkuluan kasu
|
hauek
bakarrik ebaluatzen dira.
|
2020
|
|
Askatasunez parte hartzeko aukera eskaini zitzaien 2016ko abuztuan MAAAekin tratamenduan zeuden giltzurrun minbizi aurreratua zuten paziente guztiei, ospitalean jasotako ohiko praktika klinikoan bestelako aldaketarik eragin gabe. Inklusio irizpide
|
hauek
bete behar zituzten parte hartu ahal izateko: Interneten erabiltzaile izatea, Osasun Karpetan sartzeko klabeak edukitzea edo eskuratzea, hizkuntza arazorik eza eta adostasun informatua sinatzea.
|
|
Komunikabide berriaren ezaugarriak honako
|
hauek
ziren: 1) edukia Osasun Karpetaren bitartez ikus zitekeen soilik, konfidentzialtasuna bermatuz; 2) pazienteak mail bat jasotzen zuen bere posta elektroniko pertsonalean, Osasun Karpetan farmazialariaren mezu bat jaso zuela ohartaraziz; 3) farmazialariaren erantzunak historia kliniko elektronikoan automatikoki erregistratzen ziren.
|
|
Modu berean, Bauer (13) eta Cavenderek (14) beste aldagai batzuetan birbaskularizazioa osatzearen aurkako datuak aurkeztu arren, hemodinamikaren aldetik egonkor dauden pazienteetan ez dute hilkortasunaren handitzerik ikusi. Datu
|
hauek
ez datoz bat Varanik (9) adierazitakoarekin, shock kardiogenikoan dauden pazienteak barne harturik MV PCIn ospitale barneko hilkortasun altuagoa erakutsi baitu.
|
|
Behaketa ikerketa
|
hauek
ez ezik, hiru entsegu klinikok ere ez dute estrategien arteko desberdintasunik erakutsi. 2004 urteko HELP AMI entsegu klinikoak (n= 69), 12 hilabetetan zehar birbaskularizazioa errepikatzeko beharra eta bigarren aldagai gisa GKKN (hilkortasuna, MIA errepikaria eta larrialdiko birbaskularizazio beharra) aztertu ondoren, ez du desberdintasunik erakutsi IRA PCI (n= 17) eta MV PCI (n= 52) estrategien artean,% 35 vs% 17 (p= 0,247) eta% 3,8 vs% 0 (p= 0,164), hurrenez hurren (17).
|
|
Ikerketa 600 paziente biltzeko diseinatuta zegoen, baina aldagai nagusian birbaskularizazio osoaren aldeko desberdintasun esanguratsuak topatu zirenez, goiz geldiarazi zuten. Hori kontuan izanik, emaitza
|
hauek
kontu handiz aztertu behar ditugu, entsegu klinikoa goiz eteteak tratamenduaren eragina gainestimatzea eragin baitezake, bereziki laginaren tamaina txikia eta aztertzen ari den gertaera beste banakako gertakarien elkarketa izanik.
|
|
Kornowskik ez ezik, Varanik (9) eta Manarik (22) eginiko behaketa ikerketek ere MV PCI estrategiaren aurkako datuak agerian utzi dituzte. Bi ikerketetan MV PCI taldeko pazienteek 30 egunera hilkortasun altuagoa izan dute, baina Varanik laginetik Killip III eta IV duten pazienteak kendu ondoren eta Manarik 2 urteko jarraipenean zehar desberdintasun
|
hauek
desagertu egin dira. Gainera, pazienteen oinarrizko ezaugarriak oso desberdinak dira, MV PCI taldean arriskuko ezaugarri gehiago agertuz.
|
|
Hala ere, datu
|
hauek
ez datoz bat S PCI eta MV PCI estrategiak alderatzen dituzten entsegu klinikoek diotenarekin.
|
|
Honako
|
hauek
dira hiru diagnostiko berrien ezaugarriak: lehenengo pazientea 85 urteko emakume bat da, jatorriz euskalduna, 2009 urtean idorreriarik ez zuena, baina ez du TCSRa pairatzen eta ez du AFrik.
|
|
Zentriolo distala axonemaren eraketaz arduratzen da, hots flageloaren oinarri estrukturala; eta zentriolo proximalak eta matrize perizentriolarrak burua eta isatsa lotzeko egitura eratuko dute. Gertaera
|
hauek
espermatida biribilen lehenengo faseetan gertatzen dira.
|
|
estudio epidemiologico, clmico y genetico (26,27). Horretarako, Azkoitiako eta Azpeitiako (Gipuzkoa) herriak hautatu ziren, R1441G mutazioari lotutako PGaren kasu gehienak identifikatu ziren eskualdearen barruan baitzeuden bi udalerri
|
hauek
. Garaiko erroldako datuetatik, 500 pertsonaz osatutako lagin bat osatu zen ausaz (26,27).
|