|
2002
|
|
|
Besteak beste, Elena Odriozola, Belen Lucas edota Pedro Osesen lanak izango dira bertan ikusgai. Izan ere,
|
hauek
haur literaturako ilustratzaileak dira batez ere. Eta erakusketa azken hamabostaldian Montehermoson egiten diren hainbat ekitaldietako bat besterik ez da.
|
|
2005
|
|
|
Nork pagatuko ditu haurrik ez bada? Inmigratuek eta
|
hauen
haurrek. Zuzen da norbait bere herritik joatera bortxatua izatea lana izateko?
|
|
|
Bainan amaren haietarik batzu baztertuak dituzte. Bide beretik,
|
hauen
haurrek beste batzu baztertuko dituzte. " Bakotxak berak finka bere mugak.
|
|
|
Ba ote dakizue 655ean, Toledoko IX. sinodoak esklabo izatera kondenatu zituela, ez emazte batekin bizi ziren apezak, baizik eta
|
hauen
haurrak! " Betirako esklabo izanen dira sortu diren moral ahalgegarria gatik." 75
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, faktore
|
hauek
haur adoptatuaren garapenean izan dezaketen eraginaez da berdina izaten. Horrela, Cohen Weitzman en (2003) esanetan, haur hauenganosasun mentaleko arazoak eta garapenaren atzerapenak sor ditzakeen faktoreetakobat da adoptatua izan aurretik haurrak instituzionalizatua iragan duen denboratartea.
|
|
|
Horrela, jokabidea modula eta autorregula dezake, debekaturiko inpultsoen gainean kontrola ezarriz eta berauei eutsiz desiragarriakdiren jokabideak gauzatzeko. Euskarri tenperamental
|
hauek
haurraren kontzientziaren garapenaren ezberdintasunen erantzuleak izango lirateke eta, era berean, guraso eta irakasleen sozializazio prozesuak modulatuko lituzkete. Kagan ek (1994) alderdi hauek ikertu zituenean, haur inhibituek herstura edota kulpa handiagoa sentitzeko joera handiago dutenez eta zigorrarekiko desinhibituak baino sentiberakoak direnez, arauekiko adostasun handiagoa erakusteko joera dutela aurkituzuen.
|
|
2007
|
|
|
Haurretan ere balia daitezke, salbu triamzikolonadun azetonidoa eta bellometasona,
|
hauek
haurraren hazkuntzan atzerapenik eragin dezaketelako.
|
|
2008
|
|
|
Emazteak zapiz estali du aurpegia eta atzeko eserlekuetan daudenei eman die albistea.
|
Hauek
haurrari begiratu eta eskua jarri diote sudurrean. Haurra beldur da, gurasoen aurpegian ikusi du beldurra sentitu behar lukeela, eta negarrez hasi da.
|
|
|
Ipar Euskal Herriari dagokionez, datu eta indize zehatzik ezin da eman, baina Frantzia izan da azken urte
|
hauetan
haur gizenen kopurua igo ez den Europako Batasuneko estatu bakarra. Azken hamarkadetan etengabe igo izan da indizea Frantzian, baina azken ikerketen arabera, adituek diote indizea ez dela hazi azken urteotan.
|
|
|
Autoan eserita doazen beste hirurek, ez dakite zer den ume batentzat hiri honetan haztea. Aukeratu egin baitute hona etortzea, baina
|
hauek
haur berlindarrak dira.
|
|
2009
|
|
|
Horrela, gurasoek edozein lanbide dutela ere, aukera dute zerbitzu hori erabiltzeko. Eta
|
hauek
haurren bizilekutik oso hurbil daude. Horrela, dituzten harremanek parkean jarraipena dute.
|
|
|
Zortzi urtetik aurrera koadro kliniko zehatzetan ondoriozta daitezkeen jokaeraarazoak has daitezke garatzen, Ezkortasun Desafiatzailearen Nahastea (Lahey etaLoeber, 1994) esate baterako.
|
Hauetako
haur batzuk, 11 eta 13 urte bitartean, Jokaera Nahastearen diagnostikoa jasotzeko arriskuan egon daitezke jokaera patroihori areagotuz badoaz (ikus, liburu honetan, Azkargorta, Palacios eta Gallarin).
|
|
|
Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntzako ikasleen hezkuntza prozesuak bere horretan iraun dezan saiatzen da. Unitate
|
hauek
haur, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleei ematen diete arreta ikastetxeetan Eskumenak autonomia erkidegoei eskualdatu ondoren, beren erakundeak arduratzen dira mandatu hori kudeatu eta betetzeaz. Ospitaleko gelei baliabideak jarri eta ematen dizkiete.
|
|
|
Sektore bereziei zuzenduriko ikastaroak ere eskaintzen dituzte, gurasoentzako eta merkatarientzako hain zuzen ere. Gurasoei zuzenduriko ikastaro
|
hauek
haurrak eskolan dauden ordutegietan emango dira; 09: 00etik aurrera eta 14: 00etik aurrera. Merkatarien kasuan berriz, eguerdian eta iluntzean eskainiko dira, dendak itxita dauden ordutegian.
|
|
2010
|
|
|
Egun haietan, etxe askotako leloa izan zen Raimundoren eskela. Manuela emazte azaltzen zen, Xoxote eta Esmeralda seme alabak eta
|
hauen
haurrak biloba. Raimundo eta Manuelaren arteko harremanez jakinaren gainean ginenak bakarren batzuk ginen eta harridura eta esamesa sortu zuen beti ezkongabe eta bakarrik ezagututako gizona hainbesteko familia zuelarik hil izanak.
|
|
|
Ikastola, AEK edo orokorki euskalgintza osoa lekuan jarri duen multxoño hori klase ertain horretakoa da, samatsen lohia memorian, baliatzen ere ongi heltzen zaielarik, baina ogibidez errient, erizain, hezitzaile eta bovarysmoan ihalozkatzeko prest; gainera eskolan ikasi teoria marxisten baliatzeko parada asko uzten baitigu hemengo dirudun edota boteredun klaseak. Ertain
|
hauen
haurrek populatzen dituzte uda-leku, kirol, musika, dantza klase guziak, arrabita, piano eta flauta barne. Zergatik?
|
|
2011
|
|
|
Familiaz gain, gaur egungo bizimodu modernoan, telebistak eta lehen mailako irakaskuntzak ere eragin nabarmena izan ohi dute etapa honetan.
|
Hauen bidez
haurrak inguruan dituenen ohiturak, rolak, jarrerak eta balioak bereganatzen ditu. Besteek irakatsitako jarraibideak barneratu ditu eta hauek onartzeak eta betetzeak erakutsi dio munduan egoteko modua.
|
|
|
Esate baterako, ez dut ukitu Arnaut Abadiak erabiliriko datiboa: horier horiei, behier behiei, oiloer oiloei, bertzeer bertzeei, haier haiei, gaixoer gaixoei, sagarrer sagarrei, udare lilier udare liliei, lodier lodiei,
|
haurrer
haurrei... Laborarier!!!
|
|
2012
|
|
|
Egitura aldetik ere aldaketak egoten dira, garuna momentu oro bere konexioak aldatzen ari baita. Aldaketa
|
hauek
haur eta gazteei eragiten die gehien, gaur egun gazte batek esku artean darabilen informazio kopurua duela 50 urteko gazteek zerabiltena baino askoz ere handiagoa delako, eta informazio hori guztiari aurre egiteko, beste gaitasun batzuk sortu dituelako.
|
|
|
Ez dira soziolinguistak, pailazo eta mago dira Mirri, Porrotx, Poxpolo eta Txan, baina haien belarri linguistikoari kasu egiteak merezi du. Mirrik, oholtza gainean urte gehien daramatzanak, 40 urte bete ditu aurten pailazo lanetan; lau
|
hauen artean
haurrekin esperientzia gutxien duenak hamar urtetik gorako bizipenak dauzka.
|
|
|
Pro Life, bestak beste. Hots, homosexualen ezkontza eta
|
hauek
haurrak adoptatzeko eskubidea gaitzesten dituztenak. Bizitzaren izenean, morala inposatu nahi digute, alta, arras ongi badakigu haien moralak ez duela sekula bat egin norberaren askatasunarekin eta guztien errespetuarekin.
|
|
|
Egun berezi
|
hauetan
haur antzerkia izaten da erregea, eta beharbada horregatik eduki dut azken hilabetean sail horretako hiru antzezlan mamitsu ikusteko parada. Guztiz desberdinak dira beren artean, baina hiruren ezaugarri komuna da haurrengan pentsatuak izan direla, eta, aldi berean, nagusion baitako zerbait ukitu dutela.
|
|
|
Zerbitzu
|
hauek
haurraren garapenean sor daitezkeen nahasteei eta nahasteok eragin ditzaketen arrisku egoerei aurre egiteko esku hartzen dute. Sei urtera arteko haurrentzat dira.
|
|
|
Aholkua Azalpena Jateko ordua atsegina izan dadila Jatorduetan giro emozionala oso garrantzitsua da. Ez da komeni ordu
|
hauek
haurrari erregegitzeko aukera gisa erabiltzea. Haurrari ez zaio gaizki sentiarazten ez jateagatik.
|
|
|
Lacroix, Camino, Recatume, Reclusa, Etcheverria, Cuiburu, Guiroy, Lecouona eta beste... Gaur egun,
|
hauen
haur eta arrahaurrek berek mundu ttipi bat egiten baitute hemengo ingurumenean. Ambares en euskaldunen elkarte hori sortu zutenen gogoan bizirik zegoen beren arbasoeri hemengoek egina zieten ongi etorria.
|
|
2013
|
|
|
Denbora horri etekina nola atera jakiteko, zenbait ideia dibertigarri bildu ditugu, opor
|
hauetan
haurrak eta gurasoak elkarrekin jolas daitezen, elkarrekin gozatu eta ikasi ere bai.
|
|
|
Baina itzuli zen hartan ez zen saiatu ere egin Makarioren berri izaten. Senarrarekin eta bi alabekin etorri zen,
|
hauek
haurrak zirela, etxekoek argazkietatik ez ezik, aurrez aurre ezagutu zitzaten. Ez zen gogo falta izan.
|
|
2014
|
|
|
Atxutxiamaika aisialdiko eskaintza (0 urte bitarteko haurrei zuzendurikoa), Ludoteka (0tik 12 urtera arteko haurrei bideratutakoa), Gaztelekua (12 urte bitarteko nerabe eta gaztetxoei zuzendurikoa), Beinke bertso eskola (5etik 9 urtera bitarteko haurrentzako proiektua) eta herriko ikastetxeetan eskainitako" Zergatik ez?" motibazio saioak. Azken
|
hauek
haur eta gazteen euskararen erabileran eragiteko asmoz eskaintzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Biduzeren haran zabala laborantza berriaren laborategi antza altxatu zuten Oragarreko auzapeza zen Jean Errecart garatzaile demokrata kristauaren zuzendaritza pean Bigarren Mundu Gerratik landa. Amikuzeko nekazari haboroxenak etxetiarrak izanki, hirietara partitzeko lehen bagoietan urtzen ziren
|
hauen
haur andanak. Gabadi zolako, Labetze ala Zohaztiko zelaietan ibiltzean baserri utzien kopuruak galderak pizten ditu ibiltariarengan.
|
|
|
Era berean, Sortzeneko kide Gari Torregrosa, proba
|
hauek
haurren ikas prozesuan izan dezaketen eraginaz mintzatu da: " Ebaluazio diagnostikoan, emaitza adierazteko hiru zenbaki erabiltzen zituzten orain arte:
|
|
|
Txikiekin ekitaldi solidarioetan parte hartzea edo haiekin elkartasunezko urtebetetzea antolatzea, GKE bati dohaintza gisa eman beharreko opariak emateko, jarrera positiboak sustatzen dituzten jarrerak dira. Ekimen solidario bat sortzeko hiru GKE Nondik hasi ez dakitenentzat, erakunde
|
hauek
haurrekin batera ekimen solidarioa martxan jartzeko lana errazten diete. Oso erraza da, erakundeek urratsez urrats zer egin behar duten azaltzen baitute.
|
|
|
Harizko bolatxoak, egunkari paperezko argiak edo girnaldak apaintzeko, Gabon
|
hauetan
haurrekin egin beharreko eskulanak dira, eta horiekin batera une onak pasatzen dituzte.
|
|
|
Harrigarriagoa egiten zait, herrixka
|
hauetan
haurrek hizkuntza galdua dutelako, gazteek ez dutelako hitz egiten, eta gurasoek jadanik ez dutelako etxean transmititzen. Egoera soziolinguistiko horretan ospakizun erlijiosoa ia osorik kitxueraz egiteak badu esanahia eta eragina.
|
|
2016
|
|
|
" Donostia Ospitaleko onkohematologia pediatriko unitatean 0 urte bitarteko haurrak egoten dira. Urtean 12 kasu berri diagnostikatu izan dira, baina azken urte
|
hauetan
haurren minbizi kasuen arreta kopurua igo egin da, eta 20 kasu berri tratatzen dira urtean".
|
|
|
Jesukristo etor baledi gaur Euskal Herrira eta Euskalduna naiz eta. Eta Patxika Erramuzpek beste bi,
|
hauek
haur kantuak: Amatxik Iruñatik ekarria eta Sukaldeko leiho.
|
|
2017
|
|
|
Giro atsegina behar da, eta egitasmoarekin bat egin dute, gurasoen eskariari jarraituz. «Unitate
|
hauek
haurrentzat eta gurasoentzat ahalik eta atseginen izatea nahi dugu, oso toki teknologikoak direlako, giro hotzekoak». Beraz, gainerako onurak erabat frogatu bitartean, onura horrekin aski dutela aitortu du.Lasaitasun iturriHenriquezek azaldu duenez, olagarrotxoa amak hartzen du lehenbizi, bere usaina har dezan, eta, ondoren, haurrari ematen diote.
|
|
|
bere monumentuetan, plazetan, markesinetan eta dendak oso plan dibertigarria izan daiteke haurrentzat, baita helduentzat ere. 6 Jolasak etxean edo eskulanak, plan hutsezina Etxetik kanpo egiten diren irteerek eta irteerek aldaera asko eskaintzen dituzte, baina ez dira plan bakarrak jai
|
hauetan
haurrekin batera dibertitzeko. Etxeko Gabonetako jokoak ere erakargarriak dira.
|
|
2018
|
|
|
Arteka hori izan da alderdien artean minberatsuki negoziatua izan den puntua, Frantziako gobernu-buruak joan den urtarrilean ofizialki ontzat emana. Dio erreferendumean bozkatuko dutela 1995eko urtarrilaren lehenekotzat Kaledonia Berrian bizi zirenek, eta
|
hauen
haurrek. Hots 1995az geroztik itsasuhartera jin direnek ezin izan dute bozketan parte hartu.
|
|
|
Bestetik, gazteen arteko solasaldietan gertatzen da ezberdintasun txikiena adinkideekin hitz egiterakoan, edo beste adineko norbaitekin mintzatzeko garaian. da datu
|
hauetan
haurren presentziaren faktoreak garrantzi handia duela, edo, hobe esanda, haur eta helduen arteko solasaldietan euskaraz egitera bultzatzen duen arau sozialak nabarmen eragiten duela.
|
|
|
Talde misto
|
hauetan
haurrei zuzentzean, aldiz, euskararen erabilera oraindik altuagoa da: %76 (2001 Urtean %76, 8). d) Adinekoak:
|
|
2019
|
|
|
) … baina zure txikiekin primeran pasatuko duzu Gabonak aurten prestatzen, zure seme alabei denbora gehiago eskaintzeko gure proposamenen bat jarraitzen baduzu. Hurrengo lerroetan, ideia batzuk emango dizkizugu, elkarrekin aprobetxa ditzazuen garai atseginenaren aurreko egun
|
hauek
haurrentzat, ez hain haurrentzat, eta ondo presta zaitezte datozen festetarako.
|
|
2020
|
|
|
Pertsonen arteko harremanetan bideratzaile lanak egiten ditu zestoarrak aspalditik, eta konfinamendu garai
|
hauetan
haurrek eta gurasoek dituzten beharrez eta portaerez hitz egin du.
|
|
|
Haiekin gehiago konektatuko zara. Zerrenda oso zabala da, baina Lehen Mundua webguneko fabula hauek proposatzen dizkizugu, Ekintzazko Laguntza biltzen duela pentsatzeko, eta hamar liburu
|
hauek
haurrak solidarioagoak izan daitezen. Filmei dagokienez, oso dibertigarriak eta probetxugarriak diren filmak ikusiko dituzue, besteak beste, honako klasikoak:
|
|
2021
|
|
|
Bi urte beteko dira laster eskualdeko lau herri
|
hauetako
haurrek pediatra euskalduna ez dutenetik, nahiz eta lanpostu horrek ezarria duen bigarren hizkuntza eskakizuna, eta euskara jakitea derrigorrezkoa duen 2008ko ekainetik. Orain ia bi urte, 2019ko ekainean, lau herrietako alkateek gutun bat bidali zuten Osakidetzara, egoera konpontzeko eskatuz, herri horietako umeen eta gurasoen hizkuntza eskubideak aintzat hartuta.
|
|
|
ikasleen %72, 3 desmotibatuago sentitzen dira ikasteko; %65, 4k maila akademikoan okerrera egin dutela dio, eta «antsietate edo estres handiagoa sentitzen dut» pertzepzioan ikasleen %28, 8 pixka bat identifikatuta sentitzen dira; %18, 5, nahiko identifikatuta, eta %18, 5, oso identifikatuta. Jakina da datu
|
hauek
haurren autoestimuan, komunikatzeko gaitasunean, loan, elikaduran, osasun biopsikosozialean kaltea eragiten duela. Zer eskaintzen diete haurrei «normaltasunerako» bide berri honetan Hegoaldean hezkuntza mailan hartutako neurri berriek?
|
|
2022
|
|
|
Alabainan, oste handienean Argentinara emigratu ziren ipar euskaldunak urteetan sortuak ziren.
|
Hauen
haur eta arrahaurrak dira beraz zerrenda honetan gehien agertzen direnak. Euskal Herrian sortutakoei gatzaizkie interesatuko idazlan honetan.
|
|
|
Adin txikikoak hazkunde betean daudenez eta gantz kantitatea adinaren arabera aldatzen denez, GMI helduen kasuan bezala kalkulatzen da beste aldagai bat gehitzen zaio: pertzentilak. Balio
|
hauek
haurraren pisua eta altuera adin eta sexu bereko beste batzuekin alderatzen dituen neurria. . Haurra batezbestekoaren barruan badago, pisu normala du; gainetik badago, pertzentila altua du (haurren obesitatea), eta azpitik badago, pisu txikia esan nahi du.
|
|
|
Familientzako diru-laguntza sistema zuzen
|
hauek
haurra duten familia guztietara heltzen dira diru transferentzia baten bidez. Gakoa, baina, haurrak izateko adina aurreratzen edo nahi beste haur izaten laguntzerako orduan zein eragin duten jakitea litzateke, herritarrek euren nahiak errealitate egin ahal izateko (gorago ikusi den bezala, nahi baina lau urte beranduago eta amestu baina haur bat gutxiago izaten dugu egun). Suspertze demografikorako neurri hauek, gainera, osatu egin behar dira lan eremuan guraso izateko bidean daudenek topatzen dituzten oztopoak murriztu edo ezabatzeko bestelako neurriekin (aldi baterako lan kontratuak, lanaldi partzialekoak, prekarietatea, amatasunaren penalizazioa, kontziliazio eskubideak egikaritzeagatiko diskriminazio egoerak, etab.).
|
|
|
Parte hartu nahi dutenek herriko bi ikastetxeetako zuzendaritzetan edo udaleko Euskara Zerbitzuan aurkeztu dituzte lanak. Maila
|
hauetako
haur eta gaztetxoek har dezakete parte: LH3, LH4, LH5, LH6, DBH1, DBH2, DBH3 eta DBH4.
|
|
|
Nola lan daitezke gai
|
hauek
haur txikiekin. Horrelako gertaeren aurrean batzuetan ez dakigu erantzuna ematen edo gaiari berriz heldu nahi diogu. Badaude ipuin batzuk horren inguruan lasaitasunez eta patxadaz hitz egin ahal izateko.
|
|
|
Begiratua apurtxo bat zorroztu behar da benetako murgiltze eredura ez dela iristen ondorioztatzeko. Etxetik gaztelera dakarten haurrak gero eta gehiago dira (adi datu honi), eta ez dirudi
|
hauek
haur eskolako hiru urte hauetan hizkuntzara sartzen direnik euskal herrietako murgiltze ereduan lortzen den moduan. Irakasle bat ez da nahualt hiztuna, eta sei urteko haur askoren hizkuntza gaitasuna makala da, hemen hiru urte pasa eta gero.
|
|
|
Pandemiaren garaian, medikazio bitxi
|
hauek
haurren osasun etxeetan jarri zituzten kasu batzuetan, nahiz eta ospitaleko botikan prestatu, modu desberdinetan banatu genituen Nafarroan zehar (kasu batzuetan pediatra ospitaletik pasatzen zen bere osasun etxera abiatu baina lehen). Zirkuitu honetan lan egiten duten erizaina eta pediatra sarritan irten ziren gaixoen etxeetara, hauek babesteko asmoarekin.
|
|
|
Pandemiaren garaian, medikazio bitxi
|
hauek
haurren osasun etxeetan jarri zituzten kasu batzuetan, nahiz eta ospitaleko botikan prestatu, modu desberdinetan banatu genituen Nafarroan zehar (kasu batzuetan pediatra ospitaletik pasatzen zen bere osasun etxera abiatu baina lehen). Zirkuitu honetan lan egiten duten erizaina eta pediatra sarritan irten ziren gaixoen etxeetara, hauek babesteko asmoarekin.
|
|
2023
|
|
|
Egun
|
hauetan
haurrek osasuntsu jan dezaten aholku praktikoak, mahaian Gabonak direla nabaritzeari uko egin gabe.
|
|
|
Gabonetako haurrentzako errezetak ugariak dira. Sukaldaritza liburuetan eta, batez ere, Interneten, proposamen gastronomiko ugari daude egun
|
hauetan
haurrekin gozatzeko. Hala ere, gehienak gozoak dira:
|