|
2007
|
|
|
Emeki emeki, gauzak makurtu ere baziren, herritarrek asetzeko jokabidetzat zauzkaten jestu horiek, burrasoer ogen emanez holako haur bitxia sortu izan gatik. Eta
|
hauek
, gaizo aitama eta haurrideak, ez zakiten bururik nora eraman ez zutelakotz deus ere ulertzen beren haurraren egoera eta eginbidetan. Arras etsituak ziren eta beren egoera Jainkoaren eskuetan emaiten zuten, besterik ezinez.
|
|
|
Zonbait egun pasatu ziren, uztailaren erditsutan ginen eta gaitzeko beroen gatik ala beste zerbaitetaz, Mañex zaharra gero ta gibelago zoan, ganbaratik ez zen gehiago ateratzen ere, ohean pasatzen zuela denbora guzia eta, nahi dena erranik, Xana eta Kaietek atearen gontza kurrinka hura falta zuten nunbait. Haurrak izan zizkion ikusten duela zonbait egun, bainan
|
hauek
ere ez zuten jakin zertako gonbidatu zituen, tutik ez baitzuen entzun arazi. Bakarrik, kasik ixilka, gordeka, prekozionez beterik eman zeien burdin untsi gorrista bat, arras zahartua, elaztikazko zinta zahar batez inguratua, erranez" ene denbora badoa, orduan hau zuentzat da... ni hil ondoan bakarrik ez zabal, he?
|
|
|
" mutila! Hola idatzia da" kuadernoa erakutsiz aitama gaixoeri,
|
hauek
harrituak eta despitatuak" nolaz ba, konprenitua ginuen alaba jinen zaukula, ez dakigu ba nola ditaken hori, barkatu, anderea".
|
|
|
Kalapiten erroa" Lastagaren jeloskeria Maddiri buruz" omen zen, herriko eiherazainaren lekukotasunaren arabera" bere senharrak erasiak egiten zizkion egunez egun sekulan ez zuelarik harrapatu hutsean". Eta holako egitateak oro idatziak direnez auziko paperretan, irakurtzen ahal da orrialdearen azpian nork eta nun baieztatzen zuen
|
hauek
edo harek errana, izenpedurarik ez bada agertzen ere, zeren eta denbora hetan, horren egiten zakienik gutti baitzen herri guzian.
|
|
|
Azken batean, hamabost urtez berak buru eman zuen herri hartan eta ez zuen laguntza baten beharrik, bereziki hainbeste ahuleziaz hornitua zen apez gazte jilufri baten ganik. Bixtan dena, koralak sofritu zuen eta kasik gelditu ere, bainan ene arrebak bere lekua berriz hartu zuen eta eliza guzian berriz ezagun ziren" te deum" eta beste litaniak,
|
hauek
gure apez xaharra loriatzen baizuten, bere beharri tutek ez bazuten ere deus ezagutzen musika mailan, bederen igandetako oilaskoaren berri izanen zuela berriz handik goiti.
|
|
|
" Egun on, anderea" entzun zuen eta bost minutu aski izan zizkion gazteluko berrien iresteko, madamaren gandik gainera! Eta
|
hauek
berri ezin sinetsizkoak ziren, pentsa zazue: famili hartako gazte guziak, bai nexka bai mutikoak, xoraturik zegoela Xantianaren xotiltasunaz, nexkakide xarmantagorik ez zela heiekin ondartzara joaiteko, tenizean aritzeko, berdin xake jokoan ere hau ikasi baitzuen inomineko ixtantean, eta zinemako ateraldiak ere egiten zituztela elgarrekin.
|
|
|
Hemen miresten ahal duzue orduko gizonek eginiko grabatze bat, bizitegitzat erabilia izan diren aterpeetan hori bakan baita. Luzaz, bi haitzulo
|
hauek
ur azpiko ibai batek bereizten zituen eta hau berantean deskubritua izan zen historia aurreko gizonez.
|
|
|
Gela hunek kristoneko izariak ditu, bere hamabost metro goratasunekin eta ehun metro luzetasun, eta erdi erdian kaltzitazko zutabe erraldoi bat dauka. Marka
|
hauek
utziak izan ziren zurrunbilo azkarreko ibai batengandik, eta oraino ageri dira plafonean. Izan ditaike ere delako ibai harek uholde baten medioz barnealde hau kurritu zuen ondotik eta mekanika eta higatze jokoen eraginez eraikia izan zen zutabe hau.
|
|
2008
|
|
|
Arras gazte aroan ezagutua genuen elgar, arto alorrak perde eta eder zeuden Udaberri batez. Oroz gainetik, bi etxe
|
hauek
berezitasun bat badaukate: Arinlurrebordako alorretarik ageri dira Sakelenekoak.
|
|
|
Auzo edo urruntxagoko herri bakoitxarentzat joiten zuten, begirale batzu balire bezala. Batzuetan,
|
hauek
entzutean etortzen zitzaidan gogora, bertsulari baten gogoeta, ezkilari doakiona:
|
|
|
Gillomek ezti eztia: Utzkitzu Katixa, kantu eta besteak, otoi segi zure irakurtzea hasia duzun bezala, gizon
|
hauek
ere astia negurtua dukete!
|
|
|
Katixak: Gizon
|
hauek
ere behar dute ikusi olerkia eta kantuak maite dituzten aitamen semea, egun izanagatik preso altxatua, bakean eta amodioan hazi haurra dela. Ikusi ere behar dute nola, gu menditarrek, otoitz moduan dugun kantatzen kenka gaixtoetako hasperenen agerpena:
|
|
|
zer hatzeman dudan alorrean ihaurri: eskalapoin pare bat, galtzerdiak, galtza
|
hauek
beren bretelekin, atorra hau kasik berri berria, tarratadura bat badu, segur naiz dupa pirripitan abiatu eta ez dutela atxiki ahal izan. Lau arto lerro badira zapalduak lisa burdinez bezala.
|
|
|
Apaizaren bi hitz
|
hauek
harritu zuten eliza honetan zegoen krixtau andana guzia: Jar zaizte eta oroit Goiko Izpirituaren hazietarik dela gu bakoitxean eraina. Beraz alkarri zor dugula urrikalmenezko oarra.
|
|
|
Nehork ez ditu elkarrekin ikusten. Alta, berek dakiten toki batean, bi soldado lagun
|
hauek
eraikia dute plangintza bat, Peio amorosaren aurka, mixteriozko sorginkeria baten itxuran eta beha ezazu nola: Peio eta Marie Leonak elkarretaratzeko hautatua duten arats zoragarri horretan, bi sorginak hertzain jantzietan agertuko dira eta hurbilduko Porroxkeneko itzulira aratseko hamaikak baino lehenago.
|
|
|
Bi ostatuetako nagusiek ere bitxi kausitzen dute Peioren faltatze hori. Badakite,
|
hauek
, Marie Leonarekin elabide eztietan sartua zela. Ez dute segurki horretaz deus erraitekorik.
|
|
|
Begiak idekitzean Peiok erran dituen hitz
|
hauek
harritzen dituzte hor zeuden jendeak: O, Marie Leona! Zu ene maitea eta ene argia!
|
|
|
Ordu berean, ostatu barnean zirenak kanpora doaz, beleak bezala beltztuak
|
hauek
ere, eta hasarre gorrian. Zeleztina jokariak, bere jaka beltztua soinetik ken eta torratu du Peioren jantzietan.
|
|
|
Balitzane guzian hedatu da Hemen Ongiko gertakari horren berria. Zigarro andeatuak banatu ondoren,
|
hauek
, ilaun beltzduraz eginikako ezin sinetzizko heleza eta Peiok hartu duen zafraldia. Han ziren zenbaitek pena hartua zuten amerikanoaz, zer moldetan laidostatua izan zen.
|
|
|
Amerikanoaren hitz
|
hauek
harritu dute Marie Leona: Ez, ez, segidan. Beraz uztailaren hiruan, etorriko naiz izenpetzeko.
|
|
|
Emilio Mizpirategi, koplakari eta iragarlea ere hor dabila batzu eta bestekin solas eta irri. Gazteak hurbildu zaizkiete,
|
hauek
, musikarieri dei eginez, galdetu dute orok batean kantatzea Balitzaneko" Himo" edo Ereserkia. Horra nola diren denak eman auzapezaren inguruan.
|
|
|
Horra nola diren denak eman auzapezaren inguruan. Hitz
|
hauek
kantatzen dituzte errespeturik haundienean:
|
|
|
Emilio, auzapezari hurbildu zitzaion eta bi bertsu
|
hauek
kantatu zituen:
|
|
|
Manezek: Ile mozle
|
hauek
hats bezainbat gezur dariote!
|
|
|
Peiok, bere buruaren erakusteagatik ere, galdetzen du Piarre Beltxari heian girgileria
|
hauek
oro urrezkoak dituenez, lepoko, eraztun eta beste: Segurki, urrezkoak direla, dio Piarrek, zuk hogei urte eman dituzu daukazun diru poxiaren biltzeko, ni, oren batez aberastu eta aberats egon...
|
|
|
Jestu guttiz diru meta bizkorra irabazi nietelako. Hertzaineri dei egin zuten,
|
hauek
ereman ninduten abereen auzitegira eta hor, gaztigutzat, hiru urte presondegi bildu nituen. Diruaz egin behar gastu ordaintzeak.
|
|
|
Bertsulariek zenbait ordu gozo iganarazi dizkiete entzuleeri eta
|
hauek
, izanik ere goizeko hiruak, etziren enoatu gisa horretan alaitua zen gau batean. Etziren oartu ere bazela norbait, besta betean, hortik faltatua, hain justuki Sakeleneko Bittor.
|
|
|
Hauek, gehienak gazteak baitira, Piarre Beltxari dei egiten dute ixtorio bat behar dietela kondatu. Irri zenbait gehiago egin nahiz, gazte
|
hauek
kafeak ere manatuak dituzte. Marie Leona ostatuko zerbitxariak laster ekartzen dizkiete.
|
|
|
Katixa, ustegabeko harriduraz joa, brau xutitu zen, ahantzirik altzoa ilharrez betea zeukala eta
|
hauek
, bihitu eta bihitzekoak ixurtzen ditu sukalde zolara. Horretaz, axolatu gabe doa semeari buruz, eskua sorbalda hegian pausatuz, erraiten dio: Ez ahantz, haurra!
|
|
|
" Bertsularien mahaia". Balitzaneko bi bertsulari ezagutuenek hartua dute mahai hau,
|
hauek
dira: Piarre Beltxa, jadanik ezagutzen dugun balitzandar bertsularia, gizon ttipi, mehatx eta xurpail bat, gazte horien alaiarazlea, eginarazten dizkiete zenbait irri, asma ezinezko ixtorio bitxiekin.
|
|
|
Honek ere ahopetik erantzun: Bertsolariak. Ezkerreko haundi hori Patxi Gaztenalde, Basaitztarra, eskuinekoa aldiz Pettan Ildoxuri, Iturrietarra, gogo eta mihiak beren lekuetan dituzte! Ba, to, gure
|
hauek
ere ez ditiztek motxak, ez gogo ez mihiak, dio ihardesten attittok.
|
|
|
Hor dira Porroxkeneko Maria eta Xemartin, beren artean daukate, alaba bat bezala, Marie Leona, orain alde bat berekin etxean daukate, honek ostatuetako zerbitzarigoa utziz geroztik. Gehiago dena, etxea erorgiaz emaiten diote,
|
hauek
artatu saritan. Hor dira ere Arinlurrebordako Kattaline eta Manexun.
|
|
|
Marie Leonak, durduzarik gabe, esan ditu, hemen guziok harritzen gaituzten hitz
|
hauek
: Zu, arrotza, zure lizunkeriek ez gaituzte hhunkitzen Peio eta ni! Ez gure izaitean, ez ere gure bihotzetan!
|
|
|
Ahantziak dituzte biek, bardaratseko laidostalari herrebesak. Ez dira bakarrik
|
hauek
biak mahai haundi honen inguru. Hor dira ere Bittor Sakelene eta Helena, bai eta ere Mikele eta Graxiana, Gillome eta Katixa Sakelenekoak.
|
|
|
Maiana Leixturrekoa, bere anaia Peioren aldean emana. Nork erranen zuen, duela doi doia zenbait hilabete, elgarri zimiko, mehatxu eta ausiki ari ziren
|
hauek
,, familia baketsu baten eraikitzeko asmoan direla. Egia da, barkatzen duenaren jeinuak duela bake bidea argitzen.
|
|
|
Gazte andana bat, neska eta mutiko, elkarrekin josteta edo berdin kantuz. Beste zenbait gazte,
|
hauek
besteak baino atrebituxagoak, doaze besteetarik berex, non zer azta eta zer asma. Entzun dituztelarik gizon adinetakoak harrigainetako eskualdetik plaza aldera joanki hanbateko elostrean, nahi izan dute jakin zer solas zerabilaten beren artean, ongi bazkaldurik, gorri gorria, zoazen gizontto horiek..
|
|
|
Egun agertzen direnak
|
hauek
dira:
|
|
|
Herritarrak, gazte eta zaharragoak, gizon ala emazte, multxoka doaz herriko etxeari buruz. Izan arren lo gutti eginak, bezperako besta ospaturik, horrarat bildu da ehun lagun baino gehiago eta ixil ixila, entzun dituzte auzapezaren oharpen
|
hauek
: Su hiltzaileen agintzapean eman behar gira gu oro, haiek errana eginez ahal bezain ongi. Bakoitxak bere neurrian.
|
|
|
Lau andanetan zatikatu dituzte herritar laguntzaileak. Lehen andana,
|
hauek
denak gizonak, behar dute ate azpi eta beste ziloetarik sartzen den ur hori geldiarazi. Bigarren andanak aldiz behar du, edozein ontzi edo motur punpa eta beste arneseriaren medioz, jadanik etxeetan sartua den ur iztiltsu hori lehen bai lehen kanporatu.
|
|
|
Hirugarren andana bat arduratuko da etxe inguruetan urak hartuak dituen tegietarik abereak leihorreratzen. Laugarren andanak,
|
hauek
gehienik emazteak eta zenbait adinetako, ekarriko diete laguntza etxekoeri, ur iztiltsua kendu arau leka busti horren kentzen, garbitzen eta xukatzen.
|
|
|
Horra Makilariak, xuriz bezti,
|
hauek
bederazka agertu dira plaza erdira. Ikusgai berezia da makilariena.
|
|
|
Bi arrotzak, abere
|
hauek
bezainbat izituak eta soka trenkatzeko astirik hartu gabe, urrundu ziren herritik.
|
|
|
Saioa baino oren bat lehenagotik jakinarazia izanen zaiote, bai entzuleeri, bertsularieri bezala. Bainan
|
hauek
ez dakite zein den bakoitxak landuko duen gaia. Zortean tiratuko dutelakotz.
|
|
|
Gazte
|
hauek
ikusiz gizonaz mintzatzen Dudatuak daudezi ni gai ote naizen Hastapenez izaite anka bikoa zen Abere pentsalari zelarik agertzen Lanak ditu geroztik giz onerat heltzen!
|
|
|
Joanes auzapezak ez du kenka hori luzatzera utzi. Brixtez, xutitu eta bi hitz
|
hauek
entzunarazi dizkiete herritarreri: Adixkide onak: pentsa dezakezue herriko besta, lau egunez hoin ongi iragan ondoan, balitzandarrak zorionean dagozila.
|
|
|
Gora Balitzaneko gazteria eta balitzandar guziak! Aldean ditudan gizon
|
hauek
zerbait erran gogo dizuete naski, haueri uzten dut hitz egitea.
|
|
|
Txalo aldi luze baten ondotik, gizon ezagutu
|
hauek
zenbait hitzez eskertu dituzte auzapeza eta herritarrak. Mintzaldi nagusia Piarres Xalari utzi zuten.
|
|
|
Hona bat batean, karrika ixkinatik agertzen Emilio Mizpirategi eta Piarre Beltxa bertsulariak. Zer karietara zetozen bi bi gizon
|
hauek
Hemen ez Gaizki ostatura. Bakan dira orduak bi bertsulari hauek elkarrekin ikusten baitira!..
|
|
|
Zer karietara zetozen bi bi gizon hauek Hemen ez Gaizki ostatura? Bakan dira orduak bi bertsulari
|
hauek
elkarrekin ikusten baitira!.. Ikusminaz harturik, jende gehienak doaz ostatu horretara.
|
|
|
Neskatxoak pausako igandea du gaur eta horretaz baliatuz du berhonek ikerketa kartsu bat obratzen eta horretarako bi mutikoek eman dizkiote argitasun baliosak. Ikusirik Hemen ez Gaizki n bertsulariak sartzen, nahi du entzun
|
hauek
zer dioten. Jadanik ostatua betea da, kanpoko kadiretan jarririk dituzte entzun, bihotza altxatzen dieten uste gabetako bertsu hauek:
|
|
|
Ikusirik Hemen ez Gaizki n bertsulariak sartzen, nahi du entzun hauek zer dioten. Jadanik ostatua betea da, kanpoko kadiretan jarririk dituzte entzun, bihotza altxatzen dieten uste gabetako bertsu
|
hauek
:
|
|
|
Medikuak: Molde hitsean, ahuldura haundian eta hertzainak izendatuz: Jaun
|
hauek
eremana" helikorrean" hiri nagusiko artetxe batera.
|
|
|
A, banuke bai hor zure asebetetzekoa... auzoko zapatagileak saguz betetako ezkaratz bat badu... Gauza ttipia da sagua, baina
|
hauek
behar den heinean eta gizenak daitezke.
|
|
|
— A!.. A!... oihukatu zuen Erregeak,
|
hauek
dira gutun bitxiak!... Dauztiriren burua, nehork ezin uka.
|
|
|
Istorio
|
hauek
, aro burbuilatsu eta kanbiakor batean plazaratuak izan ziren, eta hargatik idazleek umorea ez zutela eskas nabari da. Gure gaurko egoera berdina ez bada, idurikoa da, eta liburu hau arras egokia eragin edo ondorio beraren sortzeko.
|
|
2010
|
|
|
Jasanezinak diren emazteen borrokak eta zalapartak hasten dira berriro. Eta bat batean, ezin sinetsizko ahots azkar batekin, Lilik ezin ahantzizko hitz
|
hauek
goraki erraten ditu: " Jauna, hemendik bizirik ateratzen banaiz, zin egiten dizut ene indar guziekin eta ene bizi guzirako, gizadia zerbitzatuko dudala!" Holako toki zikin eta ustel batetik hilzorian den jende batek ez du sekula holako zinik erran.
|
|
|
zuka ala hika? Bi mintzamoldeak dituzten beste hizkuntzetako itzulpenetan, hala nola alemanezkoan, frantsesezkoan edo gaztelaniazkoan, Aingerua hika aritzen zaie lau lagunei eta berdin
|
hauek
hari. Euskarazko itzulpenean lehenik erabaki behar zen hika erabili behar zen edo ez.
|
|
|
Eta hitz
|
hauek
entzuten ditut:
|
|
|
Isilaldi luze baten ondotik, hitz pizgarri
|
hauek
enzuten ditut:
|
|
|
Argi zen, beraz, argitasun gehiago ere behar nuela. Bereziki, nahi nuen frantses hungariera elebidun batekin ari izan, jatorrizko hizkuntzaren ñabardurei ohartzeko eta
|
hauek
behar den bezala adierazteko. Ondotik ohartu nintzen hiztun hungariarren artean ere interpretazio arazoak bazirela.
|
|
|
Aingeruek gure gogoetan irakurtzen dute, liburu sakratu batean bezala eta aipagai solastuen bidez ihardesten digute. Budapestera helduz geroztik, irakaspena bertsuka emana zaigu eta
|
hauek
hain hazgarri direlako, ez dugu galdera egite beharrik. Bertsuak laburrak dira, bilduak, argiak, zehatzak, ahantz ezinezkoak.
|
|
2012
|
|
|
Hemen bildu testuak bide bazterretan ibili mirail batzuen gisala itzali nahi ez den argi zerbaiten umeak dira, prisaka doan biziak bazuela eta baduela, libertatearen adarrei lotuz, munduen soka luzean, irauteko arrazoinik. Horrek daut eman doi bat gogoa
|
hauek
guzien biltzeko eta begien aintzinera ekartzeko.
|
|
|
Koloreak desagertzen dira nire izena ahantziko zait, eta bertso
|
hauek
zuk idazten dituzu neure eskuez.
|
|
|
Nik, egia esan, gutxi behar dut zoriontsu izateko, eta añar ezti koloreko begi
|
hauek
irribarre egiteko: baina nahikoa dut zure urruntasuna zure hitz itsusi bat negar egiteko.
|
|
|
ez herriari aldakuntza miresgarri eta seguruak agintzea, baizik eta, egoera aldakor hauetan, demokraziaren formen errespetuari lehentasuna ematea, edozer gerta ere, talde batek galdu ala garaitu, guztien libertatea benetan errespetatua izan dadin... Formulazio
|
hauek
aurkitzen dira usu orain. Adam Przeworski (Ama a incerteza e seras democratico, 1984), eta Norberto Bobbio (Il futuro della democrazia, 1984), oso idazle aipatuak dira.
|
|
|
Azkenean, 1972an, ETA bakarra ETA V zela esateko beste gutun bat idatzi zuten Caceresko kartzelatik Onaindiak, Uriartek eta Zalbidek. eta borroka armatua praktikatzen duelako. Bi osagai
|
hauek
nagusiak izanen dira handik aurrera.
|
|
|
Oniritzi horren arrazoiak
|
hauek
ziren:
|
|
|
Oro har, problema ez da Estatuaren aurka jazartzea; borroka lerro nagusiak askatasun gunetan zehar pasatzen dira, espazio
|
hauek
zabalduz eta beren arteko lotura azkartuz lor daitekeen gizarte berria emeki eta baketsuki datorkeelakoan. Eta delako borroka aurrera eramateko, Mendebaldeko demokrazia dugu gaurko sistema hoberena, demokrazia honetan tradizio humanista eta libertatezalearen lorpenak present eta sendoturik direlako.
|
|
|
nola lortu Nafarroa beste Hegoaldeko hiru probintziekin batasun juridiko eta territorial bakar batetan egon dadin? Eta pasa diren hamar azken urte
|
hauek
ondare garbia utzi digute: nafarren borondatearen espresio zuzena (erreferenduma edo bozketan)
|
|
|
Berrikitan oraindik, eskualde horiek zeramaten frentea bizibizia zen, eta itxaropenez betea; hango borrokek, askatasuna odolez eta bortxaz lortu behar dela frogatzen zuten; elite zuzentzaile eta armatuaren eginkizuna garbi uzten zuten; eta estatu iraultzaileetan jende eskubideek eta demokrazia formalak zituzten eskasiak erraz justifikatzen ziren, kontutan harturik inperialismoaren erasoak, barne etsai armatuen presentzia, eta garapen ekonomikoa lortzeko oztopo gaitzak sufritzen zituztela. Hitz batez, leninismo azkarraz animatutako modelo iraultzaile errupturistaren efikazia eta beharra guztiz onesten zituzten modelo
|
hauek
. (20)
|
|
|
Bada behar politikoa denen oinarrizko eskubideen errespetarazteko, gatazkaren jite politikoa agertarazteko, eta irtenbidea negoziaketa eta amnistiaren gainean finkatzeko. Eta ez dira
|
hauek
ariketa errazak. Estatuak tirria badu sostengua eta konplizitatea berdintzeko, eta klandestinoek, usu, kanpotik heldu den laguntza mespretxatzen dute, humanismoa eta militantzia kontrajarriz.
|
|
|
indar harremanen arabera haztatu biolentziaren erabiltzea egoki den ala ez, baita zein biolentzia mota aukeratzeko; klase nagusien esplotazio moduak eta biolentziaren praktikak nola diren kontutan hartu, iraultzaileen erantzuna proportzioan egin dadin; zapalduen kontzientzia maila non den jakin, militanteen praktikak izan daitezen herriaren egoerari lotuak, eta ez talde isolatu baten nahikunde subjektiboen ondorio komunikagaitzak. Egia esan, ikusmolde
|
hauek
irekiak dira eta egoerari egokitu behar zaizkio; ez dira behin betirako formula zurrunak. Alta, oinarria ezin uka dakieke printzipio horiei:
|
|
|
Luzatu naiz. Huts ditzadan idorkeria
|
hauek
eta eman diezaien hitza lagunei. Baina bukatu aitzin, zera kontatuko dautsuet:
|
|
|
Ez dakit egia
|
hauek
egia diren, baina askori eta askotan entzun dizkiet: errepikatzea komeni da.
|
|
|
Gainera, iritzi ezkor horien argi esatea ez da jendea biltzeko egokia. Urrats bat aitzinago, eztabaida alferrak dira
|
hauek
borroka armatuak alternatibarik ez badu.
|
|
|
Ez dira nire mintzakideak. Baina negoziaketa
|
hauek
onartzeko aski zolituak direla uste dut. Berriz, ETAk diseinatu zuen prozesuan amore emateko prest ez ditut ikusten.
|
|
|
Baina iraultzarako edozein bide hautatzen duenak, zera jakin behar du: etsaiak oso merke dituen zerbitzariak bidean ezarriko dituela oztopo, eta zerbitzari
|
hauek
armatuak direla, hiltzeko prest. Ondorioz, odola isuriko dute guk nahi dugun iraultza bera nahi duten lagun armatuek, klandestinoek.
|
|
|
Lehenbizi, oposizioan alderdiaren jarrera ofizialekin bat ez datozenak traidore bezala edo kapitalismoaren lankide objektibo bezala salatuak izaten dira; eta ideologia egia eta azterketa zientifikoa baino inportanteagoa dela ikusteko, aski zaigu estalinismoari buruzko gorabeherak gogoratzea; gaur egun, edozein minialderdi marxistaleninista egia osoaren gordailu izaten da, eta besteen kontrako salaketa terroristak beren argudiaketen gai arruntak dira. Alderdi
|
hauek
boterea hartu duten lekuetan, herriaren gaineko diktadura, estatuaren terrorismoa, gauza ezagunak dira. Ez da erraza, teoria hutsean bederen, gutxiengoaren diktadura justifikatzen duen ideologia hau" egiazko marxismoaren" parte bat dela esatea, edo, alderantziz, marxismoaren sasikume bat; baina nabaria da alderdiaren kontrola hartzen duen burokraten ideologia dela, eta marxismoari hobena ez badiogu leporatu nahi, onartu genuke, halere, boterearen irrikak, gurariak, indar aski duela marxismoa bera endekarazteko.
|
|
|
Are gehiago, gaurko mendebalean alderdi
|
hauek
ez dute garaitza hurbil ikusten, eta Mendebaleko demokrazietan duten boterearen atala gorde eta hedatzeko jokabide guztiz erreformistetan sartuak daude. Eta sistemaren aurkako borroka zuzena eraman nahi duten" terroristen" kontra ez dute soilki salaketa erabiltzen:
|
|
|
Negoziaketa mugatu behar da ETAren etorkizunaren inguruan, eta oreka puntu nagusiak
|
hauek
izan litezke:
|
|
|
Bistan dena, agoniazko ikuspegi
|
hauek
eztabaidagarriak dira, baina protagonistentzat errealak, eta horietan datza Ezker abertzale ilegalizatua baino zabalago den multzoaren existentzia. Arazo identitarioek irtenbiderik izanen ez duten bitartean, ilegalizatuen koltxoi gisa jarraituko dute.
|
|
|
Hor egin ginuen ere hiru islandar gazteren ezagutza. Sinestedunak, hala ere,
|
hauek
axola gutti zuten guk mugitu gabe deramagun bizi moduarentzat. Nahi zuten munduko itzulia egin, han hemenka zerbait lan pixka eginez jateko eta jantzientzat.
|
|
|
Hitz
|
hauek
pitzarazi zidaten gaitzeko izialdura! Azken orenean nintzanez ote?
|
|
|
Ez diot hobeki konpara Clarke City n, Quebec-en zentroko langile laguna nuen, Hans Janknecht, Dusseldorf ekoarekin. Hein ederreko jakintza daukate jaun gazte
|
hauek
. Ene gogo tontoak badu hauekin zer ikas.
|
|
|
Ezberdintasun hori da egiazko zuzena. Oo, ez da oraino hain aspaldi, berrogoi bat urte, Errusian, jende xehe eta langileriak aurdiki zuelarik korodunen boterea eta
|
hauek
beretzat zauzkaten aberastasunak gehiengo bati zatikatu. Oo, Alek, zer zorion eta alegrantzien hotsak ziren hedatu munduaren lau kantoietara, zinezko askatasunera helduak zirela oihukatzen zutenean.
|
|
|
Aratsaldetan ere egongelan ikus daitezke irakurtzen edo beste norbaitekin solasean. Senar emazte xahar
|
hauek
ez dute faltatzen ene alderako agurñoa ere. Holaxet gira, ixtripua eguneko aratsalde huntan elgarrekin solastatu. Esaten nizun, Sarah, putil hau" fellow" europanoa zela eta ez naiz tronpatu! Ni ere ez nintzan tronpatzen!
|
|
|
Nor ditut nik senar emazte xahar
|
hauek
–Hain segur beren arrandatik bizi direnak?
|
|
|
Miguel Aguirreren langileetan ere ba. Bainan,
|
hauek
iduri zuten ez zutela beren egitekoez bestalde gaineratikoez axola handirik. Elgarrekin solas eta irri ere egin ginuen, zenbait hilabetez elgar ikusteko parada izan ginueno.
|
|
|
Burns Lake eko logela ttipian ilundurek hartzen nindutenean, ene mahai gaineko kaierean zirrimarratzen nituen hitzetarik zenbait dira
|
hauek
:
|
|
|
Girixtino bizia erakasten zuela eta meza emaiten aterbe handi batean. Iduriz, begiontza handia bazeukaten jende
|
hauek
apez horren aldera. Frantses Bretoin lurraldekoa omen zen.
|
|
|
Aldi bat gehiago azta genezakeen gure munduko biziaren ahultasuna. Bernard-en orhoitzapenez idatzi nituen hitz
|
hauek
, Mathieu Saratarraren erranetik altxatuak! Hau bihotz handiko mutil maitagarria, arras hunkia zen!
|
|
|
Begien aintzinean ikusia baitzuen bere lagun gaztea, kolpe bakar, herioak jotzen. Hitz
|
hauek
, ene beste asko idazkiek bezala, bizian zehar segitu naute.
|
|
|
Oinez itzuli ginen zaldi kargatueri jarraikiz eta
|
hauek
ez zuten gidari beharrik beren bizi lekuetara itzultzeko.
|
|
|
Nola daitezke ahantzi hemen deramatzagun ezin sinetsizko ordu
|
hauek
–Zinez, beste mundu batean bizi garelako sentipen batean sarturik nago!
|
|
|
Izan arren oihanen erdian, beha, emazteki honek nola erakasten dieten bere haurreri, ez bakarrik familiaren ixtoria bainan ere Herri ixtoria bera! Eta haur
|
hauek
ez dute bakarrik ingles mintzoa ikasten bainan ere Frantsesa. Behar da ikusi trebatuak direla, zoin bere ahaleko lanean eta polliki agintzen beren egitekoa.
|
|
|
Jonzac herriko abokat bati ginion dei egina gure defenditzeko! Jaun
|
hauek
eskuetan zituzten elementu guziek garbiki erakusten zuten, gu, hiru lantegitako nagusi ttipiak izurgile abilek engainatuak ginduztela. Bainan, abokatek ez zuten gure behako bera, gauzak, argi baino argiago nahi dituzte ikusi eta, pentsa beraz, auzia iraunaraztearen alde agertzen direla, kokapen hori hobeki argitzeko...
|
|
|
Hor ez zen nehoren hutsa nerea baizik! Hala ere ezin ahantzizko izaiteen ezagutzak eginak ditugu hemen ere eta guhauren egoera hitsaz bezainbat nardatzen gira
|
hauek
gure aldera hartzen duketen sapusturaz.
|
|
|
Beste hedadurako gizona zen hau! Pleumekers jauna, ahalgegarriko egoera hunen oihukatzera natorkizu. Ezin onartuzko egitateak dira
|
hauek
.
|
|
|
Goiko aretoan hamabost batek mail goraxagoko lana zerabilaten. Gazte
|
hauek
segituki zabiltzan aste orotako lan hortan. Xoko batean jarri eta hitz hauek lerrokatu nituen, uste dut Herria astekariari igorri niozkala.
|
|
|
Gazte hauek segituki zabiltzan aste orotako lan hortan. Xoko batean jarri eta hitz
|
hauek
lerrokatu nituen, uste dut Herria astekariari igorri niozkala.
|