|
2000
|
|
|
Lehenengo momentu
|
hauetan
ama haurra sinbiosia da funtsezko lotura (Mahler, 1977). Eta irrikaren garapena eta desira dago jokoan.
|
|
2002
|
|
|
Marrazkiak ere haurren pentsamenduak ezagutzeko beste modu bat dira. «Normalean, haurrak baloraziorik baloratuena du, eta kasu
|
hauetan
ama bera izaten da», zehazten du psikologo honek, eta onartzen du haurren trazaduretan «lehia ikusten duela», ama eta aita irudikatzen dituzten figuren haurtxoa marrazten baitute. Egoera okertu egiten da irakasleek onartzen dutenean haurraren jokabidea nabarmen aldatu dela:
|
|
|
Bularra ematearen onurak nabarmendu ditu egun
|
hauetan
Amagandiko Edoskitzearen Mundu Asteak
|
|
2006
|
|
|
Askotan erakutsi dio amak argazki hori. Nerearen amarekin batera, Dolores ageri da, eta
|
hauen
ama Petra eta izeko Bittori ere bai. Etxera heltzean argazkia aurkitu behar duela pentsatu du eta amari erakutsi, bere oroitzapenak esnatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Teoria horren arabera, neskek minfisiko baxua eragiten duten agresio moduak erabiltzeko joera dute, agresio moduhori euren biziak babesteko era baita, izan ere, agresio fisiko altua biziarentzatarrisku faktoretzat har daiteke?. Joera horrek, aldi berean, kumeen biziraupenaziurtatuko luke,
|
hauek
amaren babes eta zaintzaren menpe baitaude, eta beraz, amek haien bizia babestea espeziearen superbizipena ziurtatzeko modutzat hartzenda (Archer eta Cote, 2005).
|
|
2010
|
|
|
Zu letretakoa zara, eta ez dakit badakizun isomeroak konposatu kimikoak direla, formula enpiriko bera dutenak, baina formula garatu ezberdina. Adibide bat ere jarri zigun irakasleak, butanoarena eta metil propanoarena, izen
|
hauek
amagana naramate beti, Butano Maria eta Metil Propano Maria deituko ez ote zien, haien berri izan balu: ez natzaizu, haatik, burlaren eremutik mintzo, konstatazio garratz baten errealitatetik baizik?; irakasleak, nioen?
|
|
|
Egiatan. Egun
|
hauetan
amak atera duen istorio zahar bat besterik ez da.
|
|
|
Zu letretakoa zara, eta ez dakit badakizun isomeroak konposatu kimikoak direla, formula enpiriko bera dutenak, baina formula garatu ezberdina. Adibide bat ere jarri zigun irakasleak, butanoarena eta metil propanoarena —izen
|
hauek
amagana naramate beti, Butano Maria eta Metil Propano Maria deituko ez ote zien, haien berri izan balu: ez natzaizu, haatik, burlaren eremutik mintzo, konstatazio garratz baten errealitatetik baizik—; irakasleak —nioen— adibide hura jarri zigun, bai, eta niri ez dakit zer gertatu zitzaidan, gauzak —emakumeei buruz egiten nituèn gogoetak eta irakaslea ematen ari zèn lezioaren kontzeptuak— buruan nahasten hasi zitzaizkidala.
|
|
|
seme Juan Fermin, 1766ko abuztuaren 28an jaioa, Mª Josefa Osobioren eta aitona Trabukoren besoetakoa; eta Mª Salome alaba, berriz, 1769ko urriaren 22an jaioa, atautxi Juan Bapta Arrieta eta amautxi Mª Angela Echaide zituela, hala dio behintzat por encargo y indisposizion del vicario bataiatu zuen Don Franco Ygnacio de Aranibar apaizak.
|
Hauen
ama Mª Luisak, berriz, Joseph Intxaurrandieta eta Agustina Oronoz zituen gurasoak.
|
|
|
Hauen adibide ditugu, besteak beste, J. M. Egurenen Metodo prdctico para enseñar el castellano en las escuelas vascongadas (1867) Hegoaldean, eta Jean B. Archuren Uskara eta Franzes gramatika uskalerrietako haurrentzat eguina (1852) Iparraldean. Haurrak elebakarrak izanik, komenigarria ikusi zuten irakasle
|
hauek
ama hizkuntzan oinarritzea erdara (eta erdaraz) erakusteko.
|
|
2011
|
|
|
...tzarako aukera berdina berma diezaieten eta maila guztietako ikasketa programek euren beharrizanei erantzun egin diezaieten, kulturen arteko hezkuntzaren programa osagarriak barne; izan ere, programa horietan egon daitezela, besteak beste, eskolaurrean hizkuntza ofiziala ikasteko aukera, irakasleen kontratazioa eta errumaniar, ijito, sintiar eta nomadentzat eskola laguntzaileak, eta haur eta gazte
|
hauek
ama hizkuntza ikasteko aukerak,
|
|
2012
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen (OME) datuen arabera, haurdun dauden emakumeen %86k sendagairen bat hartzen du haurdunaldian, eta %76k, gutxienez, haurdun geratzeko testamenturik ez duen sendagairen bat hartzen du. Botika
|
hauek
amaren gaixotasun kronikoak tratatzeko erabiltzen dira (hipertentsioa edo epilepsia), edo haurdunaldian gaixotasun berriren bat konpontzeko. Izan ere, haurdunaldiak idorreria, bizkarreko mina edo urdaileko eta goragaleetako mina izaten ditu, besteak beste.
|
|
2013
|
|
|
Esan genezake, hala ere, zeu zarela orratz
|
hauen
ama?
|
|
2015
|
|
|
Haren Maiestateak hauta bitza eta izan beza bere eskutik berori, amen. Eskatzen diot berorri, gutun
|
hauek
ama prioreari bidaltzeko agin dezala.
|
|
|
4 Egunak dira Malagóngo berririk ez dudala. Arranguraz nago, eta mediku
|
hauek
ama priorearen osasunaz esperantzarik gabe naukate; izan ere, gauza eta seinale guztiak hetikak joa dagoenarenak dira. Jainkoa bizitza da eta eman dezake.
|
|
|
Niri amonak kontatzen zidan nola joaten ziren AzpeititikEzkio Itsasora eta nola joan ziren ama birjina azaldu zela eta errezora. Ezetz asmatu zer hizkuntzatan hitz egin zien Bereziartuatar
|
hauei
ama birjinak. Gaztelaniaz hitz egin zien.
|
|
2016
|
|
|
Itsaso ertzean harilkatu kanta
|
hauetan
ama haurraren arteko amodioaren samurtasunak utzikeriaren minak eztitzen ditu, egunerokotasunaren isuria baimenduz:
|
|
|
Honela," lehengusu" hitzak huts egiten du sarritan eta honen ordez aurkitzen ditugun hitzak dira" emazteak/ senarrak" lehengusu gurutzatuak izendatzeko eta" arrebak/ anaiak" lehengusu paraleloei deitzeko. Hein berean, sistema
|
hauetan
amaren ahizpa guztiak" amkk" dira," ama" esaten zaie, eta aitaren anaia guztiak ez dira osabak," aitak" baizik. [...]
|
|
|
Honela, lehengusu hitzak huts egiten du sarritan eta honen ordez aurkitzen ditugun hitzak dira emazteak/ senarrak lehengusu gurutzatuak izendatzeko eta arrebak/ anaiak lehengusu paraleloei deitzeko. Hein berean, sistema
|
hauetan
amaren ahizpa guztiak amak dira, ama esaten zaie, eta aitaren anaia guztiak ez dira osabak, aitak baizik. Bide batez, ohartarazi behar da hemen, gusu, lehengusu hitza maileguzko duela euskarak, latinetik hartuta, agian lehengusurik ez zelako euskal senidetasun izendegi zaharrean.
|
|
|
ukan zituen zazpi haurretarik bost Atlantikoaren bestaldera joanak ziren betirako. Ezagutzen ote zituen Otxobiren bertsua
|
hauek
Ama izenburua dutena: " Aspaldi du naizela sortetxetik joana, hamarga rren urtea hurbil iragana; noiz ote naiz hemendik jinen zuregana ama, sariztatzera zor dautzutan lana".
|
|
2018
|
|
|
Sara (lau urte) eta Malik (urte eta erdi). Marie Mar ek (33 urte, bi ume
|
hauen
ama) kontatu du bidaiaren hasiera nahiko erraza izan zela, Boli Kostatik Marokora hegazkinez egin baitzuten. Marokoz galdetuta, elkarrizketako une gogorrena etorri da.
|
|
2019
|
|
|
Hori da erakutsi digutena eta ondorengoei erakutsi nahi dietena. Ione Gorostarzuk hitz
|
hauetan
ama izan berritan sentitutako karga ederki adierazten du, eta amari horrela mintzo zaio: " Dena eman duzu guregatik, baina zure besterentzeak besterendu egiten nau ni ere".
|
|
|
Ohartuko ez balitz bezala egiten zuen arren, azalpen
|
hauek
ama ere egongelan zegoenean ematen ahalegintzen zen beti. Amak, Arantzak, bekainak igota eta ahoa irekita jarraitzen zituen elkarrizketa hauek, isil isilik, bertan ez balego bezala.
|
|
2021
|
|
|
Harrera etxeetan bizi zela nahasmendu bipolarra diagnostikatu zioten Shannani, baina, etxe
|
hauetako
ama batek esan zuenagatik, nerabezaroan nahasmendua artatzeko botikak hartzeari utzi zion. Garai berean berandura arte irteten hasi zen, alkohola edaten eta marihuana erretzen ere bere adineko beste ia edozein gaztek bezala, esan beharra badago.
|
|
|
Iruretagoienak bihozak hunkitzen dituen zerbait esan du horri buruz: " Ume
|
hauen
amak berarekin bildu naizen guztietan, guztietan, eman dizkit eskerrak bere alabak zaintzearren".
|
|
|
Gorriz baldosaturiko zorua begiratu zuen, baserriko ohe handia, edredoi lodiaz estalia, burdinurtuzko labexka– Oso atsegina izango da hemen elkarrekin bizitzea –bere maleta ireki zuen– Begira: hau guztia zuretako da –uxual zahar botila bat, pate poteak, tabakoa eta artilezko galtzerdiak ipini zituen mahai gainean–
|
Hauek
amaren opariak dituzu. Neuk liburuak erosi dizkizut –moleskinez estalitako bost koaderno txiki seinalatu zituen– Hau nire gerrako egunkaria da.
|
|
2022
|
|
|
Amaren laguntza izugarria izan da. Hiru urte
|
hauetan
ama izan dut sostengu nagusi. Behar nuen.
|
|
2023
|
|
|
Kanguru metodoa jaioberri goiztiarretan edo/ eta pisu baxukoetan eta
|
hauen
amengan [Interneteko artxiboa. PDF].
|