|
2000
|
|
|
Orain arte esandakoa lau hitzetan nola hala laburtzeko, esan daiteke 1936 gerraren erbestean argitaratu ziren aldizkarien kopurua sarritan pentsatzen dena baino
|
handiago
dela, eta horiek, orokorrean, zirkunstantzia haiek kontuan hartuta, duintasun handikoak izan zirela. Europan argitaratutakoen artean azpimarratzekoak dira bereziki lau goiburuak:
|
|
|
Positiboki ikusten zen gaia, eta antolakuntza oinarrian jarriz, informazioa eskuratzeko modu zabal bezala liburutegia ikusten zen. Horrela, liburutegi eredu berri honek informazio kopuru adierazgarri, zehatz, fidagarri eta
|
handiago
bat eskuratuko luke. Liburutegi eredu hau definitzeko esaldi ezberdinak erabili izan dira:
|
|
2001
|
|
|
Plan honek dakarren lanaren handia zaila da neurtzen, baina diogun duela hamar urteko Elkartearen aurrekontua 6 bider handitu dela orain arte, eta aurton eskuartean darabiltzagun perspektibekin, aurrekontu hori hamar bider
|
handiago
bihur daitekeela duela 10 urte geneukan hura baino. Adibide bi baino ez jartzeko, eskola programa(" Idazleak ikastetxean") eta solasaldiekin(" Idazleekin solasean") bakarrik gure aurrekontua izugarri handitu da, batetik eta bestetik joan den urtean guztira 430 bat ekitaldi egin baitziren Euskal Herri osoan zehar.
|
|
|
Ez dut uste P. Gartzia itzulpenen aurkari itsua denik: ondo daki, nik bezala, gure zientziak eta kulturak (beste edozein herrialderenek bezala) itzulpenen zelako premiaduten; ni neu itzulpen lanen koordinatzaile bezala aritu naiz —fortuna
|
handiago
edo txikiagoarekin—, eta izugarrizko errespetua diet bai itzultzaileei, bai haien lanari. Baina ondo dakit, baita ere, nola behar ditugun sorkuntza lanak, aurrera egin nahi badugu behintzat:
|
|
|
Zavalarik izan ez balitz, zer azte rturik ere ez genukeen izango gainerakoek. Zenbat eta Za va la ren obren ezagutzan sakonago murgildu, harenganakonire miresmena
|
handiago
egiten zen. Zabala ez ezik sakona baita Zavalaren obra, herriliteraturaren adar eta adaxka guzti guztietara hedatzen dena.
|
|
|
Alderdi politiko nazionalista espainolak Madrilgo kontrola eta fiskalizazioa eskatzea, harritzekoa ere ez da, puntu honetaraino iritsita. Kezka
|
handiago
sortzen dit niri CES (Consejo Economico y Social) delakoak gauza bera proposatzen duenean.
|
|
|
Euskalgintzari dagokio, babesteaz gain eta dauden proiektuei eusteaz gain, Euskal Herriko eragile oro euskararen aldeko adostasun
|
handiago
batzuetara bultzatzea. Alde rdien arteko adostasun politikoak eragitea, euskararen normalkuntzarako.
|
|
2002
|
|
|
Egia da, glotodidaktikaren garapenaren ondorioz, ikasprozesua nbertan gero eta leku
|
handiago
duela mintzapraktikak. Baina euskaraz egiten ikasleak zenbat ordu eman lukeen ez dakigu, eta jardun horren neurketa jarrairako (gizarte sareen metodologian abiapuntua izan lukeen) tresnarik ere ez da garatu.
|
|
2003
|
|
|
Pertsona ren bizitza kulturalari dagokionez, estaldura horren handia ez denez, giza tamainakoa baizik, eta gizarte tradizionaleko gure arbasoek jada zekiten bezala, burua mantarekin estali nahi izatekotan, oinak agerian utziko dituzu. Horrexegatik, sekula baino kontu
|
handiago
eduki behar dugu kultur elikagaiekin, haiek kontserbatu, jan eta digeritzeko moduarekin, giza gorputzaren onerako izatea nahi badugu, bai gizabanakoari dagokionez, bai gizarteari dagokionez.
|
|
|
Europaren globaltasun kontzeptua goitik behera aldatu zen Amerika aurkitu zenean eta, zer esanik ez, mundua ez zela unibertsoa ren erdigunea jakin zenean. Eta, bihar etzi gure telepolis hau beste
|
handiago
baten auzuneetariko bat baino ez balitz?
|
|
|
Baina giza-multzo hori oso txikia da, tamalez, Euskal Herria osoki hartuz. Giza-multzo handia, ordea, eta gero eta
|
handiago
izango dena gainera, euskaraz aritzeko guztizko gaitasunik ez eta kalean erdaraz jokatzeko joera dutenena da. Honelakoak, oro har, eskolan elebidundu dira, etxean erdara jaso duten bitartean.
|
|
|
Itzulpen politikan ere diferentzia handiak azaltzen dira editorial batetik bestera. Esan behar da, gainera, itzulpenaren pisua nire zifrek markatzen dutena baino
|
handiago
izan daitekeela, kasu batzuetan zenbait itzulpen kamuflatu egiten baita.
|
|
2005
|
|
|
Itzulingurutan has gaitezke hemen, idazleak norentzat ari den aintzat hartu behar ote lukeen eta gisa abar bilketan. Bitartean, nagiak astintzea komeni da, ibilaldia zenbat kosta,
|
handiago
iristearen gusta. Bada saria, agian hori bera da zeruaren metafora.
|
|
|
Eta ez da helburu okerra, inola, baldin gizakiaren—maitagogoaren— nagusitasuna onartuz ari badira. Bakoitzak bere eginkizunean gero eta hobe, ederrago,
|
handiago
, eraginkorrago izatea nahi du; idazle, egunkari, langile, kirolari, aldizkari, irakasle eta bere kabuz diharduenlangile orok bezala. Eta horretara bideratuta daude berenasmoak.
|
|
|
Kutxa berriaren buruak ez lirateke bakarrik erakunde askoz ahaltsuagoaren zuzendaribihu rtuko, eragile errespetagarriago edo beldurgarriago; baita ere bereganatuko Kutxa batu horrek eskuratuko lituzkeen jaunpostu eta jaunsari emankor goragokoak, erosi lituzketen bestelako enpresen kapitaletan eta. Kutxa bateratuen diru deposituak tresna hiru bider baino askoz
|
handiago
eta hobea izango lirateke enpresen jabeek Burtsan indartsu jokatu ahal izateko. Eta goi zuzendarientzat bankari handi bihurtzeko aukera tentagarria.
|
|
|
argitasun edo zerbaiten beharrean nagoenean, Frantzian eta Alemanian beti ingelesez mintzatzen naiz eta amerikarra naizela uste izaten dute; Ingalaterran frantsesez, eta frantziarra naizela uste dute. Horrela kasu askoz
|
handiago
egiten didate.
|
|
|
Emakumeak ere, zorionez, poliki poliki munduko bazter guztietan beren eskubideak eskuratzen ari dira, ezkontzeko edo ez ezkontzeko, harekin edo honekin egoteko... Lanean ere gero eta justizia
|
handiago
egiten zaie, oraindik zapalduak egon arren... Dena onartzen dela esan liteke, autodeterminazioa ezik.
|
|
|
Ni erabat sinetsirik nago gizaldi batzuen buruan zail egingo zaiela sinestea Europako nazio batzuetan herri batzuek libre izan nahi zutela eta ez zietela uzten. Libertatea gero eta
|
handiago
izan behar da eta izango da.
|
|
|
Nik kulturari sinesmen handia ematen diot. Zenbat eta kultura
|
handiago
izan, garbiago ikusten duzu euskarak eta gure kulturak zenbat balio duten.
|
|
|
" Sakrifikatu" egin behar du. Euskal idazlea profeta da desertuan, helburu
|
handiago
baten mesedetan ari da. Arriskatu egin behar du, nahiz eta bere garaikideek ez estimatu.
|
|
2006
|
|
|
Morrontza begien bistakoa litzateke: ikasmaterialen kultur, hizkuntz eta hezkuntza egokitasuna bigarren mailan geratuko da, euskararen eremukoa baino askoz ere merkatu
|
handiago
batean ase diren errentagarritasun irizpideen mesedetan.
|
|
|
Zehaztasun
|
handiago
horren bilakuntzan, hasiera beretik argi ikusi dugu, besteak beste, hizkuntz trataeran eta murgiltze sistemaren azterketan eta antolaketarenean, gogoeta berriak egin eta aurrerapausoak eman behar genituela, nahiz eta kontziente izan sarritan ez dela erraza bai gaiaren konplexutasuna eta baita eskatzen duen irakasleriaren formazio beharra ere asetzea.
|
|
2007
|
|
|
Swarming deitutako estrategia deitzen da. Edozein dela edukia, mezua ziztu bizian zabaltzen da, gero eta jende multzo
|
handiago
eta heterogeneotara iritsiz. Prozedurak ez du beti funtzionatzen.
|
|
|
Plan bat burutzen duenak gogoan, bere ekintzaren atarramentu ona maitatzea eta lortzen saiatzea zeharo onesgarria da. Idazleak, artistak, irakasleak, edozein jardunbideren sortzaileak bere ekintza eraginkorrago, ederrago,
|
handiago
bilakatzea nahi du. Gizakia eskubide baino eginkizun da.
|
|
|
Nire iritziz, horiek denak lortzekotan ere, Kutxen fusioak ekarriko lituzkeen hiru murriztapenak askoz galera
|
handiago
izango lirateke, enpresa batzuk paperez —ondorio guztiekin— Euskal Herrian finkatzearen onura baino. Kutxak merkatura joz gero enpresa batzuen kokapena eskuratu nahian, gure kutxetako aurrezkiak horretara bideratzea erru itzela izango litzateke.
|
|
|
Bakarraren eta guztiaren arteko zubiak egiten dira, elkar ezagutza gertatzen da, eta areagotu egiten da gaitasuna. Horra hor komunitate txiki bat,
|
handiago
egiteko aukera.
|
|
|
Espainiar nazionalisten nazioa existitzen ez den bezala, ezta?, halaxe euskal nazionalisten nazioa ere ez dela existitzen. Nazionalismo espainiarra ere badelako, ezta?, Espainia handi eta batu eta gero eta
|
handiago
hobe eta gero eta batuago hobe batekin amesten duena. Arazorik ez horrekin, beraz, nazionalistek asmatzen duten naziorik ez dela existitzen, ez Madrilen, ez Legazpin, edonon berdin.
|
|
|
Ariketa berak kontzeptu eta termino askorekin antzeko emaitza ematen du. (Miñaoko Parke Teknologian Wikipediako sortzaileak Jimmy Wales ek emaniko datuen arabera, gu baino
|
handiago
batzuk okerrago dabiltza Wikipediaren munduan. Euskarazkoan 22.000 artikulu inguru daude, 300 milioi hiztun dituen hindian 11.000 baino ez.
|
|
|
Mendekotasuna ere badakar, jakina. Kezka
|
handiago
sortzen dit, hala ere, itzulpen horrek nola errainatuko lukeen Euskal Herriaren errealitate sozial, historiko, kultural eta politikoa. Espainiako argitaletxe handien testuliburuen anitz itzulpenek erakusten digute lokalizazioak zer ez lukeen izan behar.
|
|
2008
|
|
|
izan euskalduna, espainiarra/ frantsesa edo biak. ...an dezakegu euskal gizartearen bizikidetzarako ereduaren ezaugarria, gaur egun, euskalduntasunarekiko dagoen identifikazio maila handia dela; identifikazio hori, gutxienez, hiru kultura identitatek osatutako sentimendua da eta sentimendu horiek intentsitate desberdinekoak dira, nahiz eta gehienek eta zeharka, batez ere autodeterminazioaren aldeko identitate etnokulturalekin eta politikoekin lotura
|
handiago
duten27.
|
|
|
Datu horiek ezin dira subiranotasun aldarriaren testuingururik gabe ulertu. Dirudienez, zenbat eta subiranotasun aldarrikapen
|
handiago
, hainbat eta joera handiago etorkinek kanadar hiritartasuna eskatzeko.
|
|
|
Datu horiek ezin dira subiranotasun aldarriaren testuingururik gabe ulertu. Dirudienez, zenbat eta subiranotasun aldarrikapen handiago, hainbat eta joera
|
handiago
etorkinek kanadar hiritartasuna eskatzeko.
|
|
|
Bestetik, alde batera utzirik ere fikzioaren eta errealitatearen arteko hibridazio edo mestizaje gero eta
|
handiago
hori —non errealitatea irudimentsuago ageri baita, ez baita giza buru mugatua bezain errepikakor—, ez da ahaztu behar literatura generoetariko bat saiakera dela, zientziazkoa barne.
|
|
|
Muga hori ez zaio ingelesari ezartzen; berdin da, atzerriko ikasleak erakarri behar omen dira. Atzerriko ikasle gutxi batzuek hemengo ikasle euskaldunek baino garrantzi
|
handiago
dute. Euskararen etxean, euskara beti azkena.
|
|
|
Internet nabigatzaileen erabilera kuotan oso eragin txikia izan du. Googlen beste produktu eta zerbitzu batzuek erabilera inpaktu
|
handiago
izan dute oso laster. Kasu honetan Windowserako bertsioa baino ez jaulkitzea kalterako gertatu zaio, aukera horrek estandarrak ez diren aplikazioak probatzeko zaletasuna izan dezaketen maczaleak eta linuxzaleak kanpoan utzi dituelako; neroni adibidez.
|
|
2009
|
|
|
Ekoizle hauek badute, bestalde, beste ezaugarri pare bat: berrargitalpenetan bere bertoko parekoen oso atzetik dabiltzala da bata; eta bestea, itzulpenaren pisua gainerakoetan baino askoz ere
|
handiago
dela. Itzulpen hori, gainera, maiz xamar gorde edo mozorrotu egiten denez, jatorrizko hizkuntza ezkutatuz, egiaz eta benetan aitortzen dena baino garaiagoa da, izan.
|
|
|
Baina ez Cervantes ez Shakespeare ez ziren nobleak; aldiz, gure Lazarragak ez zeukan bere literatura salmentan jarri beharrik bizimodua aurrera ateratzeko. Alde horretatik, gure autoreak antz
|
handiago
du Garcilaso de la Vega edo Sir Philip Sidney bezalako nobleekin, Cervantesekin eta Shakespearerekin baino.
|
|
|
Alberdania argitaletxeak, esaterako, azal mateak egiten zituen oraintsu arte, baina erabakia aldatu dute: opariek ere ilusio
|
handiago
egiten dute zelofanetan bilduta.
|
|
|
Aldaketa kulturala teknologikoa baino ere
|
handiago
omen da, errotikoa, eta ez arrisku gabea. Arriskua da, irakurketaren metamorfosia medio, agian inteligentzia deitzen duguna argaldu egiten dela eta gureak inteligentzia artifizialaren geroz eta antz handiagoa duela.
|
|
|
Txikitxoak ziren. Hasi ginen begira, begira eta geroago eta
|
handiago
egiten ziren. Badakizu zer ziren?
|
|
|
Hiru kontzertu eskaini dituzte Baigorriko elizan, eta antolatzaileen xedea da hedapen
|
handiago
baten egitea, heldu den urtetik goiti, Euskal Herrian, eta Euskal Herritik kanpo.
|
|
2010
|
|
|
Eta urterokoa da, baita ere, narratibaren gailentasuna. Ez dakit poztekoa ala kezkatzekoa den indartuz doala sumatzen den joera, alegia, narratibak geroz eta indar
|
handiago
duela.
|
|
|
Mundua handia da, eta komunikabide berrien bidez gero eta
|
handiago
eta aldi berean hurbilago dugula uste dugu.
|
|
2011
|
|
|
Horrela, lehen 23 kapituluak Arrifen (Magreb edo Ipar Afrika, kasu askotan) historia deskribatzera dedikatuta daude, erromatarren garaitik abiatuz baina batez ere XIX eta XX. mendeko gertakariei pisu (eta leku)
|
handiago
emanez, gaur egunera arte (Fronte Polisarioaren borroka aipatuz amaitzen da (336 or.), azken data 2005 delarik). Orobat, historia osoa iruzkinduz eta narratuz, baina hizkuntzari arreta berezia emanda.
|
|
2012
|
|
|
Berrian, esaterako, hainbat elkarrizketa, analisi eta mahai ingururen bidez jorratu dute urteurrena. Esandakoen artean, Arantxa Iturbe kazetariak botatakoa, alegia euskal irrati publikoak asmatu duela komunikabide
|
handiago
eta boteretsuagoen ondoan bizirik irauten eta entzule komunitate leiala sortzen, baina ez horiei imitatzeari uzten, txiki izatearen onurak sinesten, eta gazteenak erakartzen.
|
|
2013
|
|
|
LMH4koak egunean zehar gehiago aldatzen dira hizkuntzaz (eskolaren testuinguruan behintzat). DBH2koek, aldiz, kohesio
|
handiago
dute haien eguneko erabileren artean, eta kohesio hori gaztelaniaren alde da.
|
|
2014
|
|
|
Mugikorretako aplikazioak era masiboan erabiltzen hasi ginenetik, notifikazio gehiago jasotzen ditugu mugikorretan. Bada, orain notifikazio oharrek eta horiekin lotuta doazen zenbakiek mezu dituzu irakurtzeko, 5 aldiz zabaldu da zure mezua, bilera duzu 19:00etan, trafiko arazoak 5 kilometrora... gure pantailaren zati
|
handiago
bat hartuko dute, gure denbora, gure atentzioa, gure...
|
|
2015
|
|
|
Mugikorren mugak gainditzeko, beharbada Google Glass moduko teknologiek arrakasta izan dezakete, beren informatika partea tamainan
|
handiago
egiten dituenamugikorrarekin bateratzen badute.
|
|
|
Benetako helburua Europako merkatua homogeneizatzea da berriro ere; enpresa handiak europar merkatu guztian erraz mugitu ahal izateko legislazioa prestatzea. Enpresa handiagoak
|
handiago
egiteko, alegia, beraiek bakarrik egin ahal izango dituzte-eta legeak ahalbidetzen dituen azpiegitura inbertsioak. Helburu horrekin bat egiten du hainbeste aipatu den roaming aren amaierak ere.
|
|
2016
|
|
|
Orduan, ariketa oso interesantea da. Zeri ematen dion garrantzi
|
handiago
, analisia egin behar da. Hor bazen pertsonaia bat, aski gutxi agertzen dena, Pizkor izenekoa.
|
|
|
Jon Sarasuak dioen moduan, autoeraketaren kontzeptuak bere baitan bil ditzake autodeterminazioa, autogobernua, autoantolaketa eta autokudeaketa edo autogestioa. Autonomiaz sortu eta jardutearen mailakatze edo une desberdinak batu ditzake, multzo
|
handiago
batean.
|
|
|
Berriki iragarri diren estatu espainoleko autonomien kontuen kariaz, Nafarroako Gobernuaren defizitari buruzko eztabaida errepikatu da. Izan ere, nafarrek kalkulatutakoa baino defizit
|
handiago
atera zaio estatuari. Hamaika arrazoi daude kalkulu horiek ezberdinak izateko.
|
|
2017
|
|
|
Eta bai, denborari dagokionez, protagonistak makina bat asmatzen du bere iragana berriz bisitatzeko, eta hor dago aipatzen nuen denbora ikusteko bertze ikuspuntua. Baina bai, erran genezake literaturak, eta hein
|
handiago
batean zinemak, kanbiatu nautela, Pariseko burgesiatik urrundu naute eta komunista baten ideiak sorrarazi dizkidate.
|
|
2018
|
|
|
Lurralde horietatik inportaturiko produktu berriek, eta batez ere zirkulaziora jaurtiriko urreeta zilar masek, erabat aldarazi zuten klase batzuen posizioa beste batzuekiko, eta aldi berean menturazaleen espedizioek, kolonizazioak eta, batez ere, merkatuak mundu merkaturantz hedatzeak, zeina orain ahalgarri bihurtu baitzen eta egunean egunean egikarituz baitzihoan, garapen historikoaren aldi berri bati hasiera eman zioten, zeina oro har ez baitugu tratatuko hemen. Berriki aurkituriko herrialdeen kolonizazioa pizgarri berria gertatu zen nazioen arteko merkataritza borrokarako, eta horrek, beraz, hedapen handiagoa eta garatze
|
handiago
eman zion (Karl Marx, IH, 215).
|
|
|
Haur eta helduen arteko elkarrizketetan euskararen presentzia
|
handiago
izaten dela esatea ez da gauza berria, baina esango nuke esaldi horrekin hauxe azpimarratu izan dugula: helduek haurrekin euskaraz egiten dutela, baina, euren artean, helduen artean, erdaraz egiteko joera dutela.
|
|
2019
|
|
|
Elkarlan dinamiketan ere gaiak beste norabide bat hartu zuela esan daiteke, eta ordura arte aitortza instituzionalik ez zutenak politika publikoetan presenteago egon zirela esan dezakegu. Unibertsitateak, mugimenduek, fundazioek politika publikoetan eragiteko ahalmen
|
handiago
zuten, eta presente egon ziren hainbat lan ildotan. Bereziki hiri hondakinen kudeaketa eremuan.
|
|
2020
|
|
|
Ba, bai. Hori beti izan da horrela, baina argi zuzia piztuta dago, edozein momentutan
|
handiago
bihurtzeko arriskuan. Estatuak badaki, Rajoyk egin zituen antzeko mozketak egiten baditu, masa kritiko handi bat mobilizatuko dela.
|
|
|
Egia da sorkuntza bera modu jakin batean bideratu lezakeela egoera horrek: " kalitate
|
handiago
" baten nahira bultzatzen du Uribe, alegia, literatura mota bat egitera, edo hizkuntzaren moldeekin jokatzera behartzen du Rodriguez, mugatzaile bezain askatzailea zaiona. Egia ere bada euskal literatur sistemaren neurri ekonomikoek enkarguz lan egitera behartzen dituela Cano eta Uribe, norberaren autonomia eta sorkuntzarako denbora mugatuz, eta baldintza horrek ere bideratu du Rodriguez irakaskuntzara, berak nahi duen hori idatzi ahal izateko.
|
|
2023
|
|
|
Horrez gain, nahia erdigunean jarriz gero, esaten ari gara nahi duguna ‘ona’ izango dela nahitaez; baina gizarte osasuntsu batean badira jendeak nahi ez dituen edo irmoki ukatzen dituen gauzak (zergak ordaintzea, adibidez), nahiz eta gauza horiek beharrezkoak izan kolektibo
|
handiago
baten onurarako. Izan dezakegu zergak ordaintzeko ‘borondatea’, nahiz eta ez dugun zergarik ordaindu ‘nahi’.
|
|
|
The Journal of Awareness Based Systems Change16 (kontzientzia oinarri duten sistemen aldaketa) aldizkariaren arabera, ikerlari eta profesionalentzat plataforma global bat elkarrekin sortzeko eginiko ahalegin
|
handiago
baten parte da U teoria, eta kontzientzia oinarri duten sistemen aldaketaren eremuari dagokio. Prozesu horretan, gizarte sistemen sakoneko egiturak elkarrekin arakatu behar ditugu, horiek aldatzeko eta funtsezko gizarte erronkei helduko dieten emaitza berriak lortzeko.
|
|
|
Zentraltasun hori ez da posizio hierarkiko gisa ulertu behar. Alde batetik, baliabide handiena duten top down ekimenek sarean zentraltasun handiagoa izan dezakete; horri esker, hirian eragin eta ekintza gaitasun
|
handiago
dute. Bestalde, bottom up ekimenek sarean zentraltasun txikiagoa izan dezakete, baina malguagoak eta herritarren behar eta eskaeretara egokituagoak eta are berritzaileagoak izan daitezke.
|