2000
|
|
Honetan jazo zena, maiz eta testu frankotanagertua da. Dakigunez, bilkura historiko hartan, bertzeak bertze, gaizki edo ondosamar?, anitz definizio eman
|
genuen
hitz askotaz, hala nola,, herria?,, nazioa?,, burgeseria?,, proletargoa?... Baita sozialismoaz ere.
|
|
Anton izeneko kankailutako batek goazen esan, eta moila aldera abiatu ginen. Ez
|
genuen
hitzik esan Kandidoren etxe aurrera iritsi ginen arte.
|
2001
|
|
Ez
|
genuen
hitz gehiago egin. Mantxolaren higuin aurpegia artean ere burmuinetan itsatsita neukala atera nintzen ospitaletik.
|
2002
|
|
Baina halaxe izan zen. Eta sentimendu hura adierazteko ez
|
genuen
hitz askorik behar izaten. Ez hitz handirik.
|
2004
|
|
Yitzhad eta ni harrituta geunden, baina ez
|
genuen
hitzik egin. Alde batetik gure harriduragatik, eta bestalde gazte hark aurrera jarraitu zuelako:
|
|
Handik aurrera, afari osoan ez
|
genuen
hitz erdirik esan, guztiok altxatu ginen arte:
|
2005
|
|
Ez
|
genuen
hitz egiten. Bata bestea saihesten ahalegintzen ginen.
|
|
Taberna erdi huts batean sartu eta lehenengo zerbeza hustu genuen. Gero beste pare bat etorri ziren; biok edaten
|
genuen
hitz egiten genuena baino gehiago. Azkenik, laugarrena edo bosgarrena aurrean genuela lasaitu ginen.
|
|
Galdetu zidan nire familiaz, haurtzaroaz, adiskideez... Apaiz izateko inolako bokaziorik ba ote nuen jakiteko ziren jardunak, baina horri buruz ez
|
genuen
hitzik ere egin. Izugarri luzea iruditu zitzaidan dena.
|
2006
|
|
Gurasoak nire alboan zeuden medikuek ekartzen zituzten berrien zain. Ez
|
genuen
hitz egiten, eta begirada batek guztia zioen.
|
|
Hori izugarri azpimarratu zigun. Halaber, ez
|
genuen
hitz egin behar, langileak ohar ez zitezen ez ginela alemanak. Gazteluan zeuden kutxa batzuk hartu eta kamioian zamatu behar genituen.
|
|
Bion artean prestatu genuen afaria, biharamunean Braulio etorriz gero azken afaria izango zen hura. Ez
|
genuen
hitz egin geure planez, ez nireez ez bereez, baina bai San Miguelen iragandako denboraz: abuztuko zalaparta, auzolandegiko partaideen bitxikeriak, herritar batzuen mesfidantza eta besteen jatortasuna, don Tirsoren eskuzabaltasuna, Cristinaren neurak, gure Sixtina partikularra...
|
|
Negar egin berri zuenaren itxurakoak. Ez
|
genuen
hitz erdirik esan Kali eta Leon aurkitu genituen arte.
|
|
Sorabiarra zen eta neke handiz mintzatzen zen alemanez. Guk zirikatu egiten
|
genuen
hitz egin zezan, algara handiak egiten genituen haren hanka sartze ugarien xaxan. Egun batez, ordea, denen irri bazka izateaz nazkaturik, mututasun erabatekoan kiribildu zen.
|
|
Billar aretoan sartu ginen. Ez
|
genuen
hitz erdirik esan Marcki eman zion jipoiaz. Ez orduan eta ez inoiz.
|
|
egiten
|
genuen
hitz:
|
2007
|
|
Bakoitzak bertso bat leitzen zuen, berekiko, norberaren intimitatean gozatzearren. Une batez ez
|
genuen
hitzik ere trukatu. Bakoitza bere desirak akuilatu gogoetetan lerratzen zen:
|
2008
|
|
Diskoa egiterakoan Etxepareren Iqharaturic idatziari arreta eman genion, oso indartsua delako. Orduan pentsatu
|
genuen
hitz guztiak euskara zaharrean idaztea. Entzuleek esan dezakete gure musikarekin gertatzen den moduan, hitzak ere ez direla berehala ulertzen.
|
|
–Etxekoei deitu behar genieke, esan nuen nik, eszenak zuen xarma apurra behin betiko zapuztuz. Ez
|
genuen
hitz bakar bat gehiago trukatu. Bi garagardoak ordaindu eta kalera atera ginen, hutsik zetorren taxi bat geratu eta saltoki handietara itzultzeko.
|
|
Uda batez, oporrengatik herria erdi hustu zela baliatuz, negozioa egun batzuetarako itxi eta, Valladolideko errepidetik barrena, Tomasek Galiziara eraman ninduen. Ez
|
genuen
hitz askorik egin bidean, orduak eta orduak ematen genituen elkarri ezer esan gabe, baina momentu batean esku bat jarri zidan belaunean eta esan zidan asko maite ninduela, zuregatik ez balitz!, atera zitzaion, eta ez zuen gehiago erantsi, baina nik gogotik eskertu nizkion hitzok, nirekin zuen zorra aitortzen ari zitzaidan, eta ni pozik, oso pozik, eta Allariza iritsi ginenean, hoteltxo polit bate... esan zidan barrezka, eta niri ere karkailatxoa atera zitzaidan afaritakoak botatzeari utzi gabe, Tomasek harrerara deitu zuen kamamila bat eskatzeko, ez naiz gau hartako beste ezertaz gogoratzen, biharamunean Baionara abiatu ginen, itsasoa ikustera, ni pozez zoratzen nengoen Tomas pozik ikusten nuelako, eta autoan zer esango, eta, gaur ez dituzu zanburiñak eskatuko, ezta?, eta nik ezin barre egin sekulako orratzak neuzkan-eta buruan, Baionara iritsi ginen, hotela hondartzaren parez pare zegoen, eta Tomasek argazki bat ateratzeko eskatu zion han hurbil polaroid batekin erretratuak ateratzen ari zen gizon bati, Tomasek eskupeko polita eman zion argazkiagatik eta gizona kontentu, gu ere bai, gero tabernaz taberna ibili ginen Baionako kaleetan, alkohola usaintze hutsak botalarria eragiten zidan niri, baina Tomasek gogotik edan zuen egun osoan, eta hotelera itzuli ginenean harrerara joan zen, igotzeko xanpaina gure gelara, eta Tomasi gustatu ez zitzaion zerbait esango nion nik harrerako neskaren aurrean, ez dut gogoan zer, nahikoa edan zuela edo horrelakoren bat, baina kontua da alaitasunetik petralkeriara pasatu zela kolpean, eta gelako atea itxi bezain laster ukabila jaso eta sekulako ukabilkada eman zidan aho betean, zer haiz ba puta zahar ostia, hik ez dun erremediorik, beti izango haiz puta zorritsu bat, horixe esan zidan, eta ni ahoa odoletan nuela nengoen, begira nola utzi zidan ahoa, begira beza berorrek nazka ematen ez badio, hemen falta zaizkidan hortzak orduan galdutakoak dira...
|
|
Egun, adibidez, ez dakit deus Itsaso eta Erre Aintziraren bila joatera bultzatu zuten zioez, ezta Jesus eta Estherren zioez ere. Sekula ez
|
genuen
hitz egin adopzioaren mundura iritsi  aurretiko bideez. Bi bikoteek âguk bezalaxeâ ibilbide luzea egina zuten Chongqingeko hotel hartako jangelaraino, baina ez genien galdetu eta ez ziguten kontatu.
|
2009
|
|
Zuzenean heriotzaz ez
|
genuen
hitz egin ostegun horretan, gai hori berez pare bat aldiz ondora etorri zen arren solasean. Iñaki Zubillagarekin larunbatean bisitatu nuenean, estanpa bat hartu zuen mahai gainetik halako batean, ez dut gogoratzen zeren kariaz?, eta. Julianek ekarri dit?, esplikatu zigun (Aita Julian Alustiza),, fede handia dauka santa horrengan.
|
|
Berandu itzultzen zen etxera, nekatua gehienetan, eta afaldu eta berehala oheratzen zen. Ez
|
genuen
hitz askorik egiten, ez onerako ez txarrerako. Kandela pixkanaka ahitzen den bezala izan zen guztia, itzali arte.
|
|
Ezagutzen zuen hark ere bere ama, noski. Horregatik, bere etxeko ezkaratzean sartu ginenetik ez
|
genuen
hitzik ere egin ia, eta lapurren gisan sartu nintzen haren ganbaran.
|
|
" Haurretan intuitu nuen ez dagoela ezeren faksimile perfekturik: hitz bera bigarren aldiz esanez gero, ez da, ezin da izan lehendabizikoz esan
|
genuen
hitz bera".
|
|
Ez
|
genuen
hitzik atera kafia edanez, gure begiek bakarrik elkarreri eskaintzen genituen, katilluaren gainetik. Zato, gero gosalduko dugu obekio, orain, zato.
|
2010
|
|
Aralar deitzaileen artean zegoela zabaldu zen baina, berehala etorri zen zuzenketa. Abrilek Albiste Faktorian argitu duenez, Deialdia komunikabideetara bidali zen baiezkoa eman gabe eta testua ezagutu
|
genuen
hitz egiten ari ginela. Proposamenak egin zituztela onartu du Aralarreko koordinatzaile nagusi ordeak baina, ez zituzten aintzat hartu, Ez gentozen bat.
|
|
Dezente prestatuta eramaten genituen bilerak. Mahai Nazional osoarekin konpartitzen
|
genuen
hitz egin beharrekoa: zeintzuk ziren atera beharreko gutxienekoak, non zeuden marra gorriak, noraino ailegatu gintezkeen?
|
|
–Gainera, bi urteko epea jarri zuten. Sei urtean, behin ere ez
|
genuen
hitz egin era horretako epeez. Beti pentsatu izan genuen prozesuak gutxienez bi edo hiru legegintzaldi iraungo zuela.
|
|
Orduan, Jesus Egigurenek esan zuen gauzak oker zeudela beste esparruan. Batasunarekin ere jarraitu
|
genuen
hitz egiten, berriro Arnaldorekin eta Rufirekin?.
|
|
Egun osoan Teruel aldean autobusak egindako geldialdian jandako bokadilo lehor bat baino ez zutela sabeleratu eta goseak amorratzen omen zegoen gizajoa. Arantxak bidalitako kazuela jarri nuen berotzen, etxean afaltzen genuen bitartean zer egingo
|
genuen
hitz egiteko asmotan. Magdalena ez zegoen oso eroso egiten ari zirena inbasioa zela iruditzen zitzaiolako.
|
|
Elkarrekin bazkaldu genuen jatetxe batean. Ez
|
genuen
hitz bat ere egin politikaz. Niretzat nahikoa zen, euskaldunekin, herritar gisa hitz aspertu bat egitea.
|
|
Zorionez, gure lagunak ez zuen gehiago zirikatu. Hitzaldia amaitu ondoren, jakin
|
genuen
hitz haiek Pio XII.ak idatzitakoak zirela. Ez dakit zer gertatuko zen gure lagunak SolÃs jaunari hori esan izan balio.
|
|
Ez
|
genuen
hitzik egin itzulbidean. Aldian behin, zotin bat sortzen zitzaion Sebastiani, Ava eta Mizparen takatekoek segituan irensten zutena.
|
|
Beldur nintzen arren sabaia jo zezan, azeleragailua lehertuta nindoan, autobus eta taxien karrila behin eta berriro mailegatuz. Apenas gurutzatu
|
genuen
hitzik hotelera iritsi bitartean, nor bere gogoetan bildurik. " Zoaz gora" agindu zidan atarian," bigarren solairua" zehaztuz eta bera giltzaren bila zihoala ulertaraziz.
|
2011
|
|
Marihuanari esker pentsa nezakeen kontu horietan estresaren epizentrotik urrunduz komuneratu orduko; horretan eta nola maitemindu nintzen nirekin batera koadroari barre egin zion mutilaz, nire beste nerabezaroetako batez, ofizialarekiko paraleloa, ofizialari guztiz ñoñoa irudituko litzaioke Venusen jaiotza, ez
|
genuen
hitz egin, ez egun hartan, ez handik aurrera ere; niretzat hura enkontru ia klandestinoa zen, institutuan barne kontsumorako egiten ziren ehunka paroetarik batera ez ateratzea erabaki zuen egunean izan genuen debatean torturaren konplize izatea leporatu nion, eta gehiago, asanblada betean manifestazio haren irakurketa estetiko guretzat nahikoa desatsegina egin zuenean; fatxa izatera pasa zen gain... galdetu zuenean; irribarre erdi bat egin zuen gainera eta, nire anaia hiltzailea dela esaten ari zara??,??
|
|
Aldian behin, zapi batzuk banatzen zituen mojak. Umetan jaten emateko janzten zigutenaren antzekoak ziren, eta bakoitzak bere letra zeraman brodatuta; ordenan jarri behar izaten
|
genuen
hitzak osatzeko. Ez da, egia esan, ikasbide txarra karaktereak lotzen saiatzeko ere, baina gurea ez da, dagoeneko, haurtzaindegia.
|
2012
|
|
Borrokarako akuilu. Arazoak arazo, gaiak gai, sistemak edo beren aldeko instituzioetatik inposatzen ziguten oro salatzeko erabiltzen
|
genuen
hitza. Alabaina (ez dakit noiz arte), nola aldatzen diren gauzak!
|
|
Bidaian ez
|
genuen
hitz egin. Ez zuen inora begiratzen, begiak aurrean finko zituen, itsu.
|
|
Tripako mina nik. Ez
|
genuen
hitzen beharrik bestearen gorabeheren berri izateko. Harik eta semea handitu zen arte; orduan, eten egin zen komunikazioa.
|
|
Okindegian bazkaritarako ogia erosten nengoela, Eiderrekin egin nuen topo. Justu justukoa baino ez
|
genuen
hitz egin ordura arte. Kalean gurasoekin aurkitu izan ginen pare bat alditan, zu ere tartean zinela.
|
|
Sandrari gertatukoaz solastu nahi nuen. Istripuaren ondoren ia ez
|
genuen
hitz egin.
|
|
Ireki berri zuten kafetegi taberna galeria batean gelditu ginen Agurtzane, Marta, Oihana eta laurok. Elkartean afaldu genuenetik ez genuen elkar ikusi, eta orduan ere ez
|
genuen
hitz egiteko betarik izan. Ez zitzaizkidan kuadrillako afari horiek gustatzen, nork ozenago hitz egin eta ezagunei buruz txutxu mutxutean aritzeko baino ez ziren.
|
|
Une hartan Xk presa zeukan, ordea, eta beste egun baterako utzi
|
genuen
hitz aspertuaren jarraipena. Presa zeukan, bai, baina ez zen aski bizkor ibili:
|
|
Ondo menperatzen genituen tresnak. Baina bene benetako sentimenduei buruz sekula ez
|
genuen
hitz egin. Eta kosta egiten zitzaigun.
|
|
IBI. Egun batean skypen Leorekin ari zela, baina ez
|
genuen
hitz egin.
|
2013
|
|
Juanenak kontatu zuen nola polizia etxean zela leihotik bota zuen bere burua, eta nola urte batzuk geroago kontatu zuen egun haietan jasandakoa, liburu batean: Esan gabe neukana. «Gure artean bagenekien zer gertatzen zen, baina ez
|
genuen
hitz egiten. Idazteak lagundu zidan barruan neukana askatzen.
|
|
Idazle diren aldetik hitzek Irlanda iparraldean izan duten indarra nabarmendu dute biek. «Beti ibili behar
|
genuen
hitzen erabilerarekin oso kontuz, esan behar ez zena ez esateko beldurrez. Hizkuntzaren erabilera oso kontzientea zen, oso oso neurtua», esan du Cartmillek.
|
|
—Alexander naiz. Lehengo egunean ia ez
|
genuen
hitz egin.
|
2014
|
|
Beste biak ere harrituta geratu ziren eta erran zioten ezin zidala hitza horrela kendu eta isiltzeko. Egun osoa pasatu
|
genuen
hitz egiten eta hurrengoan ere elkartuko ginela esan zidaten. Gerora ere birritan izan nintzen zuzendaritzako ordezkariekin, behin Txominekin eta hurrengoan Zekorra rekin.
|
|
Bidearen lehenengo erdia musika entzuten pasatu genuen, Miles Davis batez ere; apenas trukatu
|
genuen
hitzik. Ez nion ezer galdetu:
|
|
bat zetorrelako euforiatik etsipenera edo isiltasunera igaro ginen nolanahi ere, odol kutsuko gerra bat tarteko. Ez
|
genuen
hitz egi ten gertatu zen, gauza hartaz?, ez nabarmentzea izaten genuen aholku nagusia, eta etxeko sukalde batzuetan pertsianak jaitsita baino ez zen herriminaren eta esperantzaren sua pizten, auzoek ezer entzungo ote zuten beldurra gainetik kendu ezinik. Marka tuta jaio ginen gerraurrean, gerran edo gerraoste hurbilean jaio ginen guztiok, batzuen beldurrak, besteen txalo hotsak, zernahi dela ere guztion bake nahiak markatuta.
|
2015
|
|
Agorrilaren lehen astezken goiz batez abiatu ginen beraz Cambotik zazpi lagun. Ezin jakin zeinen azkar deuseztatuko
|
genuen
hitz hori. Beribila.
|
|
Elkarri begira geratu ginen. Bestelako gaiez hainbeste diskurtso egiteko soka luzea izan eta, agurtzeko garaia helduta, ez batak ez besteak ez
|
genuen
hitz egokirik topatzen. Sobran zeuden seguruena.
|
|
Jarri ginen kanpoko intxaurrondopean eta dena kontatu nion, gauza guztiak nola gertatu ziren, zer esan zidaten ospitalean eta zein zen egin beharrekoa hortik aurrera. Ordu eta erdi igaro
|
genuen
hitz egiten.
|
|
Ez
|
genuen
hitz egin tiroak egoteari buruz.
|
2016
|
|
euskara, frantsesa, espainiera, ingelesa, poloniera eta alemana. Hala, Erasmuseko ene ikaskideekin xerkatzen
|
genuen
hitz bat erranez ia bertze hizkuntzetan adierarik ba ote zuten. Adibidez, su, chou, shoe... euskaraz, frantsesez eta ingelesez berdin ahoskatzen dira.
|
|
" Esperientziadun edo profesional. Xerkatzen
|
genuen
hitz egoki bat. Nahi genuen bultzatu lan bat profesionala den norbaitekin.
|
|
Plazandreoken dinamika asteroko bilerak egitea eta gai ordenari jarraitzea zen. Guk, ordea, 20 urte geneuzkan eta nahi
|
genuen
hitz egin larrua jotzeari buruz, gure gorputzei buruz, gure familiarekin geneuzkan arazoei buruz... Barren huste kolektiboa behar genuen eta Medeakek eman zigun arnasa.
|
|
Bertan gelditzen ginen biluzik, bata bestearekin kiribilduta, elkarri gorputzak usaindu, laztandu eta miazkatzea beste zereginik gabe. Sexuaren zaporez beterik ahoa, batzuetan ez
|
genuen
hitzik ere egiten ia. Ez zen behar.
|
|
Azken aldiz hitz egin genuenean baino hobeto nengoen, baina gripearen edo zena zelakoaren ajea herrestaka neraman oraindik. Telefonoa eskegi nizunetik ez
|
genuen
hitz egin, eta, egia esan, ez neukan zurekin elkartzeko sobera gogo, baina mezu bidez eskatu zenidan zure etxetik pasatzeko, kezkatzen zintuen zerbait kontatu nahi zenidala eta, eta, aldarte onean ez nengoen arren, hara joan nintzaizun bazkalondoan kafea hartzera.
|
|
Cowboy bat bezala dabil, zangoak zabal eta paparra irekita, eskuak beti aldaken parean, aldean arma bat edo diruz betetako kartera balerama bezala, harro nolanahi ere, harro zergatik doan ez dakigun arren. Begi beltzak ditu, barrura sartuak, ilintia bezain beltzak, umetan erabiltzen
|
genuen
hitz bat erabiltzeko, baina ezpainetan nabari zaio sexurako duen gaitasuna eta isuria, hezeak baititu, pitin bat puztuak dituela esango nuke, atsedenik hartu gabe ohe batetik bestera korrika dabilelako beharbada. Ez da gaizkile bat izango, baina itxura guztiak ditu eta, hala ere, seguru nago emakumeak atzetik dituela.
|
|
Tarteka, nire adinekooi bederen, berriro 1961 urtean jasan
|
genuen
hitz betekada bera daukagula iruditzen zaigu. 25 años de Paz leloa errepikatzen zen orduan edonor itotzeko moduan(...)
|
|
Gauean, logelan geundela, geure gurasoen jokabide ezohikoaz jarraitu
|
genuen
hitz egiten. Ulertzekoa zen gurekin haserre egotea ibaira erori eta hainbeste egun gaixorik egon ginelako (agian, ospitaleko gastuak ordaintzen joan zitzaien aurreztutako diru guztia), amnesialdi luzea izan genuelako?
|
|
–Zurekin nahi
|
genuen
hitz egin, jarraitu zuen ertzainak?. Aurrekoan hilerrian izan zinen, ezta?
|
|
Oso ondo hartu ninduen, beti legez. Ez
|
genuen
hitz bakar bat ere egin garai zaharrei buruz, nahiz eta aspaldiko konplizitateari eusten geniola begi bistakoa izan...
|
|
Elkarri begiratu genion eta ez
|
genuen
hitzik behar izan esan nahi genuena aditzera emateko: ez genuen hitzik ere ulertzen.
|
|
Elkarri begiratu genion eta ez genuen hitzik behar izan esan nahi genuena aditzera emateko: ez
|
genuen
hitzik ere ulertzen. Haiek, gure aurpegia ikusita, ahoskera itxiarekin eta, s, a asko markatuz, honako hau esan ziguten:
|
2017
|
|
Ez batak ez besteak ez
|
genuen
hitzik esaten. Egun guztian ez genuen ahamenik ahoratu, eta orain, kliki klaka, irentsi ahala jaten ari ginen.
|
|
Ez dut berarekin hitz egin nahi eta ez dut uste berak ere nirekin hitz egin nahi duenik! Lehen ere ia ez
|
genuen
hitz egiten?
|
|
Bizpahiru galdera mihi puntara etorri zitzaizkidan baina ez nezakeen ahoa ireki. Funtsean, bide guztian ez
|
genuen
hitzik atera.
|
|
Sesio gogorrak izango genituela Martak eta biok uste nuen, baina ez zen horrelakorik gertatu. Ez
|
genuen
hitzik gurutzatzen, eta Marta haserre zegoen arren, ez zuen gerrarik piztu nahi. Hipoteka erdibana genuen eta erdibana ordaintzen ari ginen hilero; hala ere, alde egiteko esaten bazidan, nora joan edo zer egin nezakeen pentsatzen ere ibili nintzen egun haietan.
|
|
Uda hasieran Zarautzen egin genuen kolaboratzaileen bazkariaren ondoren, beste guztiak etxeratutakoan, gauez itsasoan erdi biluzik bainua hartzen amaitu nuen Igorrekin, toallarik ez eta gau epelean etzan ginen lehortzera. Ez genuen elkar ukitu eta ez
|
genuen
hitzik egin. Ezpainetan eta hatzetan eutsi genion irrikari, bi orduz egon ginen elkarri begira, zigarroak erretzen, soka hura noraino tenka zitekeen entseatzen.
|
2018
|
|
Ordutik, ama frantsesez hasi zen mintzatzen, gaizki edozer gisaz, aita arrantzalea zen eta gutitan ikusten genuen. Etxean frantsesez baizik ez
|
genuen
hitz egiten horren ondorioz. Nire ahizpak ni baino hiru urte gutiago ditu, eta ez du sekula ikasi.Noiz berreskuratu zenuen? 15 urte arte Azkainen bizi izan nintzen, eta gero gurasoak Donibane Lohizunerat joan ziren.
|
|
Zergatik ez gelditu eta intimitateaz gozatu. Eskailera ilun haiek pasatzeko lanak hartu eta gero ezin al
|
genuen
hitz aspertua bertan egin. Galderek ezinegona sorrarazi zidaten une txiki batez, baina gezurra badirudi ere, orduan ez nion garrantzi handirik eman.
|
|
gaizki. Ia ez
|
genuen
hitz egiten. ... (ad lib) Bera harroa da.
|
|
Aspaldiko laguna nuen, eta esango nuke betidanik elkar erakartzen genuela. Bera indarra erabiltzearen aldekoa zen, baina horretaz ez
|
genuen
hitz egiten. Ez nengoen kontu horietarako.
|
|
—Parisen elkarrekin topo egin genuenean, zinemaz ere egin
|
genuen
hitz, gogoratzen. Añes, ez zenuen aipatu ere egin filmen eskubideekin lan egiten zenuela.
|
|
Halaxe ezagutu genituen, bertzeak bertze, Auritzeko familiako Aingeru Irigarai Apat Etxebarne— eta Jose Angel semea, Robles Arangiztarrak, Irkus eta Ugutz bereziki, Xabier Irisarri eta Alizia Oses Auzperriko zeramistak, Sigfrido Koch eta Xabier Otero argazkilariak, Fermin Leizaola etnografoa, haren emazte Miren Egaña irakaslea, Migel Javier Urmeneta orduan bakarrik margolaria, Iruñeko alkate eta Aurrezki Kutxako zuzendaria izana. eta geroago ezagututako Asiskoren aita, Narciso Rota eta Florentino Retana margolariak. zernahi jendek zuen pausa egiten Zerrajeroinean gure zorionerako. Noiznahi sortzen zen solasaldi interesgarria eta guk segitzen
|
genuen
hitzez hitz, lan hau, liburu hura, halako diskoa. Horrela hasi ginen Barandiaran, Lekuona, Azkue, Campion, Lhande, Manezaundi, Borddel, Xalbador, Larreko, Barbier, Bonaparte... eta abar izan zirela ezagutzen.
|
|
Laurogeita hamarreko urteen ondoren, erregimena aldatu eta komunikazioak erdi pribatizatu zirenean, ugaldu egin ziren uhartera iristen ziren hegaldiak eta telefono zerbitzua etxeetara hedatzen joan zen. Adelaida pentsioan bizi nintzen artean, Estatuaren kontura, eta nire neska lagunak bazkalorduan deitzen zuen telefonoz, telefonoaren ondoan harrapa nendin, deiak garesti bilakatu baitziren berriro eta ezinbestekoa baizik ezin
|
genuen
hitz egin, adorez eta ametsez elikatu beharra genuelako.
|
2019
|
|
Enara Fuhan 2005eko irailaren 13an ezagutu genuen, Larraitz eta bion zortzigarren ezkontza urteurrenaren egunean hain justu. Txaran
|
genuen
hitz ordua, goizeko bederatzietan. Garazi ikastolan utzi behar izan genuenez gero, beranduxeago iritsi ginen hitz ordura eta iritsi bezain pronto gela batera eraman gintuzten.
|
|
Egun, adibidez, ez dakit deus Itsaso eta Erre Aintziraren bila joatera bultzatu zuten zioez, ezta Jesus eta Estherren zioez ere. Sekula ez
|
genuen
hitz egin adopzioaren mundura iritsi aurretiko bideez. Bi bikoteek guk bezalaxe ibilbide luzea egina zuten Chongqingeko hotel hartako jangelaraino, baina ez genien galdetu eta ez ziguten kontatu.
|
|
Goroldiotan etzan ginen, garo artean. Ez
|
genuen
hitz egiten. Gure gainean izeien buruak balantzaka ikusten genituen, txoriak adarrik adar hegan.
|
|
Harengan pentsatzen nuen, ez dakit zenbateraino ez nuen sentitzen damua, kezka. Ez ilobak ez nik ez
|
genuen
hitz egin horretaz. Baina arratsean goian oinkada irregularren hots sorra entzuten genuenean, argi ikusten nuen, ilobak bere lanean jartzen zuen arreta tematuan, haren aurpegiari espresio egoskor eta aldi berean erne bat ematen zioten marra arin batzuetan, bazerabiltzala hark ere nireen antzeko gogoetak.
|
|
Gozo, musu lotsatiekin hasi eta piztia ero parea bagina bezala azkenerako. Gero, lotsak janda, ez
|
genuen
hitzik gurutzatu aita eta anaia berriro baserrian azaldu ziren arte.
|
|
betazpi ilunak, hazpegi nekatuak, belarrietako ile sapak, egunetako bizar zuria? Ez
|
genuen
hitzik egin bide guztian. Etxera heltzean, autotik jaitsi ginen eta seguru nengoen zerbait esango zidala, zer egin edo zer ez egin.
|
|
Geure gorputzei uzten genien eurak mintza zitezen, ahalik eta zarata txikiena ateratzen saiatuz, geure intziriak itoz, ahoa batak besteari tapatuz, ilunpetan elkar igurzten, musukatzen, ferekatzen eta hozkatzen genuen bitartean. Larrua jotzen
|
genuen
hitzak gure grinan tartekatzen hasi baino askoz lehenago, izena ematen ikasi baino lehenago, sexuari balorazio moralik ematen hasi baino lehenago. Gauzak izendatzeak ilunpetik ateratzen gaitu, baina sexuari dagokionean, hitzek harresi bat eraikitzen dute, desira lurperatzen dute, gorputzak mugatzen dituzte.
|
|
Jainkoak jarriko dio erremedioa". Behin mural bat egin
|
genuen
hitz horiekin eta munduko gosearen irudiekin; beheraxeago, paisaia exotiko bat agertzen zen fruta arbolekin  eta. Artzainak esaten digu muralak sinplea izan behar duela, ahalik eta jende gehienarengana heltzeko.
|
|
Aita, negar egin ez bazuen ere, biziki hunkitu zen, oso. Ezin
|
genuen
hitzik esaten asmatu, hasieran. Gero, pixkanaka joan ginen lasaitzen.
|
|
Hainbeste gauza
|
genuen
hitz egiteko, nondik hasi ere zaila egiten zitzaigun.
|
|
Bueltako bidaian, berriz ere tematu zenean feminismoaren arazoa izan zela nirea, erantzun egin nion eta esan nion ez nengoela ados, beste presio asko sentitu nituela. Hor talka egon zen, haserrea egon zen, ez
|
genuen
hitz txarretan amaitu baina gehiago ez dugu gaiaz hitz egin. Gizon bertsolari bat baino gehiagok iradoki dit feminismoak kalte egin zidala".
|
|
Ez
|
genuen
hitz egin horretaz.
|
2020
|
|
Baina alferrik itxaron zuen noski. Harrapatu gintuen, bai, eta ezin
|
genuen
hitzik esan. Konturatu zen orduan, eta berriro goibeldu zen, nire egunetan ikusi dudan aurpegirik kezkatsu eta zoritxarrekoena jarri zigun.
|
|
Orroa antzeko bat bota zuen eta burua makurtu zuen besteari entzun nahietan dagoenaren antzera. Guk ez
|
genuen
hitzik esan, eta segundo pare batez isilik geratu ginen denok. Bitartean zurajearen karraska eta azpiko makinariaren burrunba besterik ez zen entzuten.
|
|
Ez
|
genuen
hitzik ere esan, baina zuzen zuzen joan ginen zubi artera, eta txopara begira eseri ginen argi zuloaren ertzean. Ondo genekien biok zer gertatuko zen; ez genuen ezer adierazi beharrik.
|
|
Ez nuen izan zalantzarik: laster
|
genuen
hitz pare hura," negazionismo ekonomikoa", bazter guztietan, egunkarietan, telebista edota irratietako tertulietan. Premiyuak eta beste hainbat bultzada lagun.
|
|
Tollensesee lakutik hirira itzuli ginenean, Neubrandenburgeko jatetxerik ezagunenetako batean bazkaltzera gonbidatu nuen, neu ere inoiz probatu gabea nintzen toki batean. Lakuko elkarrizketan elkarri esan beharreko guztiak esanak genizkion, eta gauza arruntei buruz besterik ez
|
genuen
hitz egin. Ez zuen zentzurik lur berean behin eta berriz aztarrika ibiltzeak.
|
|
Ironiaz bezala begiratzen ninduzun, eta nire arreta piztu zenuen une labur batez. Ez
|
genuen
hitz egin, hala ere. Gerora Ernestok aurkeztu gintuenean berehala akordatu nintzen zurekin.
|
|
Nik masturbazioarena berandu ikasi nuen, berrogeita hamar urteak beteta. Gaztetan ez
|
genuen
hitz egiten emakumeen plazeraz. Irratian entzuten nuen sexuari buruz hizketan, irratiz izan nuen bola txinatarren berri.
|
|
pitxintarrekin, Antonekin, Juliorekin, Mallabirekin… Egunero egiten nuen sartu irtena. Zertaz ez
|
genuen
hitz egiten han! Denda boom bat izan zen, ez zegoen halakorik inguruan, zurrunbiloa.
|