|
2000
|
|
|
Garai batean
|
ez
dakit nola sentituko ziren, baina gaur egun ez zara behartuta sentitzen ez bata eta ez bestea egitera.
|
|
|
Nire ezpain txikienek musu ematen zioten sabelpe horretaraino ailegatu den bere esku jostariari; eta musu ematen zioten, hain zuzen ere, esku horrek abileziaz aurkitu duelako bilatzen ari zen garau txikerra. Ez dakit noiz,
|
ez
dakit nola, nire mingainak ez du gehiago Rocíoren aurpegia ukitu, bat batean hantxe behean baitzegoen, musu ematen eta lehenago inoiz sentitu ez dudan lurrikara bat sortzen nire erraietan barrena.
|
|
|
Baina zuk ere oroituko duzu ikasle hura, beharbada. Burgoskoa zen, baina
|
ez
dakit nola zeritzan... Edo bai...
|
|
|
Haatik, zer nenbilen ni orduan ere pentsu haien hausnarrean eta esperantza faltsuen peskizan, pentsatzeko denborarik ere ez nuenean, zeren ene laguna fin gaitza egiterat baitzihoan, erremediorik gabe! Eta, hala, oharturik ezen Joxek ez zuela deus egiterik bere ezpatarekin eta nik are gutiago gerrian neraman puinalarekin,
|
ez
dakit nola —zeren munduko gizonik ahulena eta ezdeusena sentitzen bainintzen—, baina, premiazko premiak premiaturik edo, zaldun haien arterat egin nuen bat batean, paparretik dilindaka nuen erlikiontzi iduriko hura eskuan. Eta erran nuen ozentki:
|
|
|
Ez dizut kontatuko zenbat neke eta trabailu, eta zenbat pena eta sufrimendu pairatu behar izan genuen, ezta zenbatetan sentitu izan nintzen ahiturik eta anu eginik ere, zeren zuhaurk ere imajina baitezakezu, hango ibai-adar lohitsuetan eta hango baso amarauntsuetan, ni neure hanka herrenarekin arrastaka, behin baino gehiagotan biluz eta ortuz, ez aldatzeko atorrarik eta ez etzateko oherik, atsekabearen bide meharrean gaitz eta penos, deserosotasuna eta gabetasuna egunorozko bisitari bagenitu bezala, eskuak eta oinazpiak maskurturik eta ikorzirinez josirik... Nik
|
ez
dakit nola atera ginen handik bizirik, ez bada zeren Probidentziak gidaturik eta indarturik baikindoazen, hain izan baitzen neurriz kanpokoa gure gorputzen soportua eta jasana, eta ez bada zeren neure ondoan bainuen Goruki, zeinak, nola baitzen oihanean jaioa eta oihanean bizia, beti baitzekien, baita zalantzarik edo ondikorik handienen erdian ere, norat jo, eta zeinak beti baitzuen aterabideren ... Eta, arrazoin bertsuagatik, ez dizut kontatuko, halaber, nola garaitu eta azpiratu behar izan genuen hainbat eta hainbat mehatxu, zeren oihaneko edozein lekutan eta edozein partetan ezkuta baitzitekeen mandatari gaixto bat —hemen suge pozointsu bat, hor armiarma are pozointsuago bat, eta han piztia—, heriotzaren mandatua noiznahi den zabal zezakeena.
|
|
|
Eta nik Gorukirekin hitz egin nahi izaiten nuen, haren kontsolatzeko, baina
|
ez
nekien nola, egunez ezinezkoa zelako, zeren eta trabailuz trabailu baitzebilen, eta gauez ere neke eta gaitz izaiten zelako, indiar guztiak lastozko txabola haietan pilaturik bizi zirenez gero, borzpasei guardiak guardiaturik.
|
|
|
Nik ere guti sinesten nian. Damatxoa mintzatzen hasi zaidanean, ordea,
|
ez
zekiat nola erran, baina barren barrenean sentitu ditiat haren hitzak, eta orduan jakin diat ezen hark errana gertatu eginen zaidala. Segur nagok, segur nagok...!
|
|
|
Gibela beha paratzen nauk, eta Inkisizionearen gartzela sekeretuetan egin nuen egonaldia oroitzen diat: hango harri hotzak, hango burdinak eta hango ezina... baita nola, bakardadearen negu gordin hartan, zoratzeko beldur ere izan nintzen hainbat mementutan, halako moldez, non oraino ere
|
ez
baitakit nola jalgi nintzen handik neure buruaren jabe. Erraiten ditek ezen Jainkoak hersten gaituela, ez itotzen, eta nagok ezen egia izan daitekeela, ene kasuan bai bederen.
|
|
|
Hamahiru urteen zedarria gibelera utzi arte
|
ez
dakit nola moldatzen nintzen. Litekeena da gau osoa hats batez egitea, lozorroan.
|
|
|
—Hara, ama,
|
ez
dakizu nola...
|
|
|
jaur  titzaile batek, xabalina gehiegi atzeraturik... jaurtitzeko garaian besoa atzetik aurrera indarrez eraman... (
|
ez
dakit nola azaldu, gauzak adimenarentzat azkarregi gertatzen dira beti), tira, gauza da xabalina zelaira erori arteraino (ez besteak bezain urrun, bai besteak baino azkarrago eta parabolikoago) ez ginela jabetu, zera, inor ez zela jabetu (jaurtitzaileak jauzi txikiak egiten baitzituen artean, edo besoak gora eta behera altxatzen) jaurtitzaileak burua galdu zuenaz, edo, zuzenago esateko, xabalinak... Nik, nolanahi ere, ez nuen ikusleen asaldura edo izualdi edo erruki berantiar harekin bat egin; ez.
|
|
|
Eta hutsik egin gabe joan zela esan dugu, eta bere lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren. Eta ez da guztiz egia ezta guztiz gezurra ere, Brown jaunak, nozitu zituen barne aldaketen ondorioz, batik bat, ez baitzuen azkenerako gauza bat ondo egiten,
|
ez
baitzekien nola erabiltzen zen ordenagailua, zer zen marrazki bat, zertarako balio zuen arkatz batek. Inor ez zen, ordea, azken aste hartako deskalabroez ohartu, neurri handi batean Brown jaunak aurrez eginda zeuzkan lanak mahairatu zituelako, artelan benetan dotoreak, eta haien aurrean makurtu eta plantak egiten jardun zuelako, eta estrategia hari esker libratu zen azalpen zailak eta mingarriak eman behar izatetik.
|
|
|
Ikaragarriren bat egin behar genuen. Ziur nintzen, eta
|
ez
nekien nola parte hartu. Eta utziko ote zidaten parte hartzen?
|
|
|
Alabaina, nik ez dut askoz gehiago ikusi, zeren bat batean Rubenek eskutik indarka heldu, eta, oraindik
|
ez
dakit nola, ni zulo jendetsu hartatik ateratzea lortu baitu (atera bidean, segurtasun zaintzaile erraldoi bat hurakan baten pare igaro da gure albotik). Kanpora irten garenean, sabelean halako bulkada bortitz bat sentitu dut, eta berehala tripei heldu, burua makurtu, eta, nire GMI aren kalterako, botaka egin dut.
|
|
|
Ruben musu bat ematera hurbildu izan balitzait, erantzun egingo niolakoan nago. Bai, badakit hilabete batean ezin dudala bizi Dabidekin urtetan bizi izan ez dudana, baina,
|
ez
dakit nola esan. Amodio souvenir ak...
|
|
|
Eta orain, familiarekiko harreman horri nolabaiteko tamaina hartua genionean, gutxien espero nuenean, hara non banandu egin garen, zinez, edo banantzekotan gauden, zinez, edo..... Eta hala ere, orain familiakoei ezin bada ezer esan,
|
ez
jakin nola adierazi. Baina egia esatera, nahiz eta orain denengandik urruntzeko beharrizana sentitu, nahiz eta kontraesan izugarria izan, familia babesgarria egiten zait, eusgarria, larrialdietarako 24 ordutan prest dagoen sorospen zerbitzua:
|
|
|
Halako sendatze magiko baten ondoren beti esan liteke: gaixotasunak hau ulertzen ez badu,
|
ez
dakit nola esan niokeen.
|
|
|
Eusebio horrek, esate baterako, aldatzeko arroparik ere ez zeukan; neuk eman nizkion; oinetakorik ere ez, etxean egoteko zapatila pare bat besterik ez; baina labana handi bat bai ordea, bandoleroen tankerakoa, beti aldean erabiltzen zuena. Egun batez, lanera bidean, autobusera igo eta,
|
ez
dakit nola, nahi gabe inondik ere, oina zapaldu nion han zihoan arabiar bati. Nik ez nion jaramonik egin hala ere, eta esertzera joan nintzen.
|
|
|
– Bai,
|
ez
dakit nola, ez dakit noz arte, ez dakit zertarako, baina orain bizien artean nago barriro. Saiatu naz nitaz idatzi daben beste gizon argi batzuekaz berba egiten baina ez nabe ikusten, ez nabe aditzen, ez nabe sentitzen.
|
|
|
Ohe ondora etorri eta ea zeren zain nengoen esaten zidan behin eta berriz, hiltzeko behingoz, hil egin behar nuela derrigor, dena prest zegoela eta ni hiltzea baino ez zela falta. Ni hiltzeko prestatu nintzen, amak esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuta, baina
|
ez
nekien nola hil.
|
|
2001
|
|
|
Zurrumurrua eta
|
ez
dakit nola definitzen duen hiztegiak hitz egin behar ez denaz hitz eginarazteko biderik egokienetakoa da. Zurrumurrua da lotsagabeek gupida gabe besteak lotsatzeko erabiltzen duten tresna.
|
|
|
IMANOLek
|
ez
daki nola gelditzen den, jakina. Botoiak sakatzen hasten da, bata bestearen atzetik.
|
|
|
Matildek
|
ez
dakizu nola maite dituen afariak!
|
|
|
(?/?) Bai horixe! Itzultzeko asmoa dut, baina
|
ez
dakit nola. (?/?) Bihar gauean, bai, Saturnon.
|
|
|
–Herminio, maitea, neska hau... Barkatu,
|
ez
dakit nola deitzen zaren.
|
|
|
Ezinezko zerbait, politegia litzatekeena edo. Eta hain zuzen ere,
|
ez
dakit nola esan baina, juxtu horregatik nengoela beretaz hain maiteminduta uste dut, heldu ezineko zerbait zelako, bezala.
|
|
|
Bai, Arantxak berak nahi zuen bezala erabili nahi zuen beti, esan du haserre, sarjentona horrek, baina nik bereak eta asto beltzarenak bota nizkion, ze uste zuen ba horrek, nire Jon horrela maneiatzen lagako niola nik. Tasiok
|
ez
daki nola moztu hura. Ez daki nora begiratu.
|
|
|
N: Oi, Samuel,
|
ez
dakizu nola..., ez dakizu zenbat...
|
|
|
Ezagutu, Salamancan ezagutu nuen Altuna, bera ikasle zebilelarik deserrian eta ni,
|
ez
dakit nola, hara agertzen nintzen haietan ez bainintzen ofizioz ez txoil ikasle eta ez txoil irakasle; bai, agian, bien erdiko. Igande ilunabar batez edo bestez oroitzen naiz, negu giroko iluntze goiztiarrean batera eta bestera genbiltzalarik, Euskal Herriaren etorkizun beltzaz ardurati, ezinbestean.
|
|
|
Iliada, gainera, oso gogoko dut aspaldidanik. Mutil koxkor ginela, eskuetaratu zitzaigun,
|
ez
dakit nola, adiskide batzuei eta niri, Segaláren erdal itzulpen bikaina. Eta poema zahar hark, artean Buffalo Bill, Wild Bill Hickock eta Billy the Kid en ibilerak besterik irakurtzen ez bagenituen ere, zeharo bereganatu gintuen.
|
|
|
Basarri eta Uztapide lagun handi zituen Zavalak, eta gainerako bertsola ri gehienak ere bai. Oraingoekin
|
ez
dakigu nola moldatzen den, eta zera galdetu diogu: ea aspaldi honetakobe rtsolaritza jarraitzen duen, ea ezagutzen duen azken bi hamarkada hauetako bertso martxa.
|
|
|
Bakarretan, punpean ateratzen nintzen ohetik, ustez lanera joatekoa nintzela; baina ez, igandea zen eta ohituraz igandeetan, oraindik, ez genuen produkzioaren segurtatzeko premiarik. Oraindik diot, geroan
|
ez
baitakigu nola biribilkatzen ahal diren gauzak. Behialako Marcel gaixoaren antzera, ohe gaietan nire modelo lehiatua, mihiseen artean egoten nintzen, zinez belhitu bitartean ametsetan, lurrean zehar ibiliaren erruz dastatu nituen" esnatze" anitzak zerrendatzen.
|
|
|
– Zainak ematen dit badagoela zerbait honetan guztian...
|
ez
dakit nola azaldu, zerbait zikina, kirasduna –mintzatzeko moduagatik barrena husten ari zela zirudien: nire eskua irmoki helduta zeukan eta hitzok grinatsu ebakitzen zituen.
|
|
|
Dudarik gabe oso datu interesgarria zitekeen. Hala ere
|
ez
nekien nola lotu kasuarekin.
|
|
2002
|
|
|
Zenbat aldiz joan naizen saioa hasteko zorian zegoela botaka egitera! Nik
|
ez
dakit nola segi nuen bertsotan, hain gaizki pasatzen nuen eta. Bere kasa joan zen korapilo hori, orain ez dut horrela sufritzen.
|
|
|
Hala ere,
|
ez
dakit nola eraiki ahal izango duzuen etxe berri bat orain arte gertatutakoez... ez dut esango ados jarri baina elkarrekin baloratu gabe. Eta ez naiz zauriak sendatzeaz ari.
|
|
|
Eta
|
ez
dakit nola, biok asazkatu edo, lasai lasi geratu ginen, bakoitzak bere askatasuntxoa eskuratu genuela uste izanik. Baina geroago... urak beuren bidean.
|
|
|
Pentsio planaren kuota eta kobratu dizkidaten gastuak eta interesak itzultzea eskatu dut, baina ezezkoa erantzun didate eta
|
ez
dakit nola defendatu.
|
|
|
Gela honen diseinuan aritu ginenean, mintza saioak antolatzeko beharra ikusigenuen, gelaren zutabeetako bat baitira, baina
|
ez
genekien nola erantzun, zalantzahandiak sortzen zitzaizkigun. Dena dela, ikusiko duzuenez, telefono sisteman etaautoikaskuntzarako gelan aritu garenok pertsona berak gara, eta batean baliagarriasuertatu zaigun eskema, bestean ere bai.
|
|
|
Hitz egingo al diot edo ihesi joango naiz? Benetan
|
ez
dakit nola jokatu.
|
|
|
Bestalde, Iturriek adierazi du gurasoek «ados egon behar dutela hezkuntza irizpidearekin, haurrekin eta zaharrenarekin nola esku hartu, arreta banatzeko eta denak elkarrekin gauza dibertigarriak egiteko». «Ezkontza kontsultara etortzen da haurra sufritzen ikusten dutelako eta
|
ez
dakitelako nola tratatu gaia. Zaila da lekuz aldarazitako mezua transmititzea, eta askotan haurrak ez du ulertzen, eta berriz ere oheratu egiten da ohean, amesgaiztoak ditu, biberoia hartu nahi du berriro, eta gurasoek ez dakite nola konpondu hori», esan du Manuel Jimenezek.
|
|
|
«Ezkontza kontsultara etortzen da haurra sufritzen ikusten dutelako eta ez dakitelako nola tratatu gaia. Zaila da lekuz aldarazitako mezua transmititzea, eta askotan haurrak ez du ulertzen, eta berriz ere oheratu egiten da ohean, amesgaiztoak ditu, biberoia hartu nahi du berriro, eta gurasoek
|
ez
dakite nola konpondu hori», esan du Manuel Jimenezek. Amesgaiztoak Esperientziari esker, Jimenezek ederki ezagutzen ditu haur jeloskorren ametsetako nahasteak, jaioberriaren inguruan biraka ibiltzen direnak.
|
|
|
«gehiegi entzuten da, oso oldarkorra da eta inolaz ere ez du eskolara joan nahi» dio Fuentesek. Familia, etsita Jelosia normaletik pasatzen denean eta familiak
|
ez
badaki nola aurre egin egoerari, egiturak desorekatu egiten dira eta denak «desenkitatuta» amaitzen dira. Jimenezek dioenez, «gurasoak ohartzen dira eskuetatik ihes egiten dien egoera dela, eta haurraren erreakzio asko ez direla aurrez pentsatuta», eta, beraz, honako hau esaten du:
|
|
|
Han, bi zientzialarik jakin dute nornikotina izeneko nikotinaren azpiproduktu metaboliko batek zelulak kaltetzen dituzten hondakin konposatuak sortzen dituela. Azterketa epidemiologikoek argi eta garbi erakusten dute erretzeak biriketako minbizia eta beste gaixotasun batzuk eragiten dituela, baina oraindik
|
ez
dakigu nola nikotinak eta zigarretetan dauden gainerako produktuek kalteak eragiten dituzten zeluletan. Scripps Institutuko kimikariek, Tobin Dickersonek eta Kim Jandak frogatu dute nornikotina proteinen azalean dauden aminoazidoekin akoplatzen dela.
|
|
|
Ez da ezer gertatuko onartzen baduzu, Yael, jarraitu zuen. Oso urduri jarria nintzen jada, eta
|
ez
nekien nola erreakzionatu niretzat erabat berria zen egoera haren aurrean. Nolatan susmatu du homosexuala naizela?, pentsatu nuen nire baitan.
|
|
|
Badakizue zergatik:
|
ez
dakigu nola azalduko den Alex. Jarrera ulerkorra hartu dugu, badaezpada.
|
|
|
–Egia esan
|
ez
dakit nola erantzun horri. Ez dakit nola hasi ere.
|
|
|
Mirarik zakiletik erdi heldu zion. Koadrilako beste neskek esanda, bazekien eskua mugitu behar zuela, gora eta behera edo, baina ez zegoen seguru,
|
ez
zekien nola, eta gainera ez zen ausartzen. Hala ere hobeto heldu zion.
|
|
|
maitasun pixka bat. Aski da hori; laztan laztan banauzu,
|
ez
dakizu nola eskertuko dizudan!
|
|
|
San Pedro egunean meza entzun, Altzako San Martzial parrokiako elizan, eta anaiaren etxerantz abiatu zen gero, San Markorako bidean zegoèn Martigoi izeneko baserrirantz... baina, nola eguraldi eguzkitsua zegoen eta denboraz ongi zebilen, San Marko aldera joatea erabaki zuen, baserria alde batera utzita. Iritsi zen, bada, San Markoko gotorlekura, baita kanoi batzuk zeuden lekura ere, nik
|
ez
dakit nola, zeren soldaduren batek behar baitzuen inguru haietan guardia egiten: hantxe behar zuen, bai, oihu batzuk aditu baitzituen bat batean:
|
|
|
Hura larritasuna! Doberman bat zetorren nire gainera, bel beltza eta handi handia, baina nik orduan, oraindik
|
ez
dakit nola, ihes egitea lortu nuen, korrika eta lasterka.
|
|
|
Tori. Akordatu ere
|
ez
dakit nola egin naizen, hemen egon zen zalapartarekin.
|
|
|
Fa!, nik
|
ez
zakinat nola erreakzionatuko nukeen hire tokian! esaten du mozkoteak.
|
|
|
Segur aski ere, zuk
|
ez
dakizu nola hasi ginen honekin, baina esan nahi dizut, nire adin direnak ongi aski oroitzen diren gisa, garai hartan, egun ez bezala beharbada, kezka handia genuela guk euskararekin. Garai ilunak ziren haiek gero!
|
|
|
Negar eragiten zion kea zen dena. Idatzi zuen suhiltzaileek
|
ez
zekitela nola aurre egin suteari. Ikaratuta zegoen.
|
|
2003
|
|
|
Baina
|
ez
dakit nola iritsi naizen Donostiatik heterodoxiara. Errima kontsonante eta asonanteez darabilgun saltsa maltsagatik izango da.
|
|
|
Gainera, nagusi den espekulazioaren kultura dago, errealitate fisikoarekin zerikusi gutxi duena baina ekonomian nagusitzen dena; eta
|
ez
dakigu nola gelditu.
|
|
|
Adituek diotenez, haurren artean Sarearen erabilera segurua sustatzeko moduetako bat gurasoei eta aitona amonei haiekin nabigatzeko eskatzea da. Baina, kasu askotan, “familien artean porrot digitala dago; nagusiek
|
ez
dakite nola moldatuko diren sarean, eta beldur hori galdu behar dute”, adierazi zuen Madrileko Komunitateko Adingabearen Defendatzaileak, Pedro Núñez Morgadesek, Redchil.es, Terra, AVE sfamilia enpresa publikoak sinatutako haurren eta gazteen arteko nabigazio segurua sustatzeko akordioa sinatzean eta aurkeztean. FSIE eta ERABILERA.
|
|
|
Jo dezagun jubilatu egin dela eta herentzian utzi diela bi oinordekori kioskoa. Hauek
|
ez
dakitela nola egin banaketa eta bururatu zaie hizkuntzen arabera egitea, batek euskarazkoak eta besteak gaztelaniazkoak. Zer izango luketen ikus dezagun.
|
|
|
Pertsonaiek kutsatu egiten dutela esaten zuen orduan. Ni ez naiz idazlea eta
|
ez
dakit nola diren gauza horiek, baina era guztietako aldarteak eragiten zizkion idazteak Monikari. Bolada horretan bereziki isilune luzeak izan genituen gure artean eta arrotz bati bezala begiratzen zidan tarteka.
|
|
|
–Ama, zerbait esan nahi dizut, baina
|
ez
dakit nola, ezta nondik hasi ere... Izan ere, gaua iritsi da etxe honetara... zure ausentziak inguratzen bainau ni, desertu beltz batek bezala, eta nire ausentziak zu.
|
|
|
Poliziek esan zioten neure burua bota nuela leihotik behera bere izena ez ematearren. Ez zen egia, orduan
|
ez
nekien nola zuen izena.
|
|
|
Karla ezagututa
|
ez
dakit nola ez zaidan burutik pasatu. Iban ere gonbidatu du.
|
|
|
aisiarako proposamenak, musika, telebista osoak dakarrena, behar gorrieneko produktuak eta abar. Baina, hiritar gehienek
|
ez
dakite nola funtzionatzen duen bere prozesu kulturalak. Bestela esateko, jendeak gutxiago daki bere garunaz bere autoaz baino.
|
|
|
lan kontratu erregularra eta nolabaiteko etekin finkoak —soldata barne— dituen langilea pribilegiatu bat da. Egia esan, sindikatuek nahi dituzte langile informalak ordezkatu, baina
|
ez
dakite nola egin. XX. mende hasieran, artesauen sindikatuek ere ikasi behar izan zuten industriako langileak antolatzen.
|
|
|
Orain kontua egiazkoa da, ordea. Damianek
|
ez
daki nola irten atakatik. Barandiaranek ez zion adierazi zer egin behar izaten den halakoetan.
|
|
|
Nik ezagutzen dut halako lekuan halakoxe orbain bitxia daukan emakumea. Edo zeukana,
|
ez
dakit nola esan behar den. Nik ezagutzen dut mahai gainean datzan emakume hori.
|
|
|
Egiazki, ordea, barne barnetik ezagutzen gintian, geure ametsik isilpekoenen albiste ere bazian Jaionek. Puta bat nauk, esan zidaan behin, eta
|
ez
dakik nola pozten naizen horretaz. Halaxe esan zidaan, poztu egiten zela gizon haien menera jartzeaz, gizon guztiz garbi haien jostailu huts izateaz, gizon haien gutizien gordeleku izateaz.
|
|
|
Horixe. Tresnak, gauzak,
|
ez
dakite nola izendatu behar diren. Aurki gara denok silaba bakarreko monosilabiko, pentsatu du.
|
|
|
Zein da pauso zuzena. Ez zegoen prestaturik,
|
ez
zekien nola jokatu, ez zekien zer egin. Kartzinomaren albistea jaso zuenean bezala.
|
|
|
|
ez
dakit nola elkartzen garen
|
|
2004
|
|
|
Lehen hala/ orain hola/ gero
|
ez
jakin nola. Azerikumea/ azeri.
|
|
|
Azterlanaren egileek ondorioztatu dutenez, ikasle irakasleei lehenago egiten zutena hobeto egin dezaten laguntzeko erabiltzen da Internet, baina ez berrikuntza tresna edo prestakuntza prozesuko parte gisa, irakasle askok oraindik
|
ez
baitakite nola txertatu bere jardueran.
|
|
|
Bestela honezkero bidali huen kaka egitera txoro hori bere erosketa eta txorradekin. Orain hik beste horrekin joan nahi duk buelta bat ematera, eta
|
ez
dakik nola esan niri. Eta hemen habil, buelta handik eta buelta hemendik, nola esan ez dakiala.
|
|
|
–Ongi. Atzoko gonatxoarekin etortzen bazara,
|
ez
dakit nola moldatuko zaren motoan ibiltzeko.
|
|
|
Oinarri oinarrizko oharmen kontua dela iruditzen baitzait neuri ere. Jakinaren gainean, edo oharkabean,
|
ez
dakit nola, baina euskararen auzia ez dugu sarrienik gure izatearen baitan hezurmamiturik ikusten. Hainbatetan eta hainbatetan, hainbatek eta hainbatek, euskararen zoriaz hitz egiten dizunean ez du ematen, itxura batean behintzat, bere eta nire egoeraren zoriaz mintzo denik, gugandik landa dagoen landare baten antz handiagoa hartzen baitiozu euskararen auziari.
|
|
|
bi hizkuntzetan eratu nahi den gisa horretako antolamendu soziolinguistikoan zer toki dagokio euskaldunari? Euskaraz bizi nahi duen euskaldunak, bizi nahi ez duena edota ahalegin handirik egiten ez duena
|
ez
baitakigu nola izan daitekeen euskaldun, euskaldun izatea ez delako zentzu hertsian euskara jakitea, ba al dauka aterabiderik egungo egunean?
|
|
|
Baina
|
ez
dakit nola eskuratu duen poltsa hori.
|
|
|
Bai, eta
|
ez
dakit nola lasaitu.
|
|
|
Bai. Ez,
|
ez
dakigu nola, baina zaindu egin behar dut, gaixoa.
|
|
|
Baina orain
|
ez
dakit nola itzuli etxera.
|
|
|
Filosofoak ez ditu czagutzcn hirian nagusitzen diren legeak;
|
ez
daki nola hitz egin behar zaienherrikideei auzi pribatu eta publikoetan; ezer ez daki irrikaz eta grinaz; laburbilduz, hutsarenhurrengoa da gizonari buruz duen ezagutza (Platon, Gorgias).
|
|
|
Valle Marineris 4.000 kilometro luze, 600 kilometro zabal eta 8 sakonera baino gehiagoko haustura geologikoa da. Eguzki sistemako kanoirik handiena da, eta
|
ez
dakigu nola sortu zen. Hala ere, ESAk uste du behatokiko argazkiek lagunduko dutela ezezagun hori argitzen.
|
|
|
Biktima berri horrek 30 pertsona hiltzen ditu “oilasko gripea” delakoaren ondorioz; 10 Thailandian eta 20 Vietnamen, 2003ko abenduan birusa berriro agertu zenetik. Azken kasu hilgarri horren berrespenak eztabaida piztu du birusaren mutazio posibleari eta gizakitik gizakiarenganako transmisioari buruz,
|
ez
baitakigu nola harrapatu zuen emakumeak gaixotasuna, ez baitzuen zuzeneko harremanik izan animalia infektatuekin.
|
|
|
Hau Gandiagaren azkeneko liburua da – edo izan da, zitekeen, liteke,
|
ez
dakit nola esan genukeen: postumoa baita, baina ez guztiz.
|
|
|
Ama Zumaia bertakoa zen, eta lau anai arrebak aurrera ateratzen nahiko lan zeukan. Egia esan, atzera begira jarrita,
|
ez
dakit nola moldatzen zen gu denok aurrera ateratzeko, bizimodu latza zen orduan, gaurko ikuspegitik are zailagoa gainera.
|
|
|
—Ezin al didazu ideia ttiki bat eman, lagun? —esan nion orduan, eta
|
ez
dakit nola esan nion ere. Lotsagarria izan zen, beheratu egin nintzen Setatsuaren aurrean.
|
|
|
Gero inutiltzat utzi naitek, orduko beste bat ekarri zitean: Erdoizta, hura ere gauean Olakuan gurekin zegoan eta, hari, ondoko gelan krixto bat eginda zegoan eta, bera ere astoarekin edo
|
ez
zakiat nola harrapatu duten, esaten baitzioten: ‘Rebuzna! ’ Eta Erdoiztak, hasieran ez nahi eta, gero berriz, joder rebuznar, gozo gozo egin dik arrantzan...
|
|
2005
|
|
|
Hiru euskaldunetik bik ez daki zer nolako gaitza den pneumonia eta biztanleen erdiak baino gehiagok
|
ez
daki nola gutxitu arnas infekzio hori harrapatzeko arriskua. Horiexek dira Respira Fundazioak egin berri duen inkestaren emaitza nagusiak.
|
|
|
Ertaineko belaunaldia euskaldundu gabe daukagun bitartean berriak ez du normaltzat hartuko eskolan erakusten dioten hori. Muturreraino eramango dut adibidea, baina nik erro karratua ikasi nuen eskolan, eta jakin nuen bere momentuan, baina ez dut uste ezertarako erabili dudanik sekula, eta orain
|
ez
dakit nola den ere. Karikatura bat da, baina nik eskolan ikasten dudanak gero nire bizitza normalean ez badauka inolako eraginik, gertatzen dena da ahaztu egiten zaizula, eta nik gaur egun ez dakit erro karratu bat egiten.
|
|
|
Eta horrek gauzak alda ditzake, bereziki Hegoaldeari begira. Baina oraino amets bat egoten da,
|
ez
dakit nola aitzinatu behar dugun, Gobernuaren jokamoldea ikusiz uste dut urrun den oraino". Urrun ez dena Azkarate da.
|
|
|
Ez dakit nola jarraitu. Bertsotan maiz gertatzen den moduan badakit non bukatu nahi dudan, baina bitarte horretako bidea
|
ez
dakit nola borobildu.
|
|
|
E. Arozena. Hura
|
ez
dakit nola izan zen, baina uste dut egun, saio piramidala egin ala ez, antzera erabaki behar litzatekeela: 20 puntu baino gutxiagoko aldea badute, buruz burukoa jokatuko da.
|
|
|
Jadanik errana dugu parabola bat dela hori. Hortik eta, deustarik sortu dela mundu hau, nehork eskurik sartu gabe, uste gabetarik, halabeharrez, nehork
|
ez
daki nola, bada bide.
|
|
|
Ordenagailu bat ikusiko dudalarik, nehork
|
ez
daki nola programatua, gizonik aintzinean izan gabe, lanean ari, nehork ez daki nondik ateraia, kobre, burdin, berina, plastiko elgarren ondoan gertaturik" halabeharrez", haizeak eta ur xortek pusaturik" uste gabetarik", bakoitza bere tokian, bakoitzak bere lana egiten duela, orduan sinetsiko dut ordenagailu handiena baino askoz ere gehiago den gizonaren burumuinak ere uste ga... Orduan sinetsiko dut, munduaren hastapenean zen zerbait hura (baina nondik ateratzen da zerbait hori?) zapartatu dela eta mundu miresgarri hau egiten hasi, beti eta handiago, beti eta zabalago.
|
|
|
Ikasle askok
|
ez
dakite nola ikasi.
|
|
|
Sentimendu nagusi haren ondotik, ordea, arnasa hartzen zuela ohartu zen, baina
|
ez
zekien nola; ikusi ere egiten zuen, baina beste begi batzuk ziren haiek, barru aldera jiraturik balitu bezala; entzun ere egiten zuen, eta hitz egin ere bai, baina ez zekien nola.
|
|
|
Sentimendu nagusi haren ondotik, ordea, arnasa hartzen zuela ohartu zen, baina ez zekien nola; ikusi ere egiten zuen, baina beste begi batzuk ziren haiek, barru aldera jiraturik balitu bezala; entzun ere egiten zuen, eta hitz egin ere bai, baina
|
ez
zekien nola.
|
|
|
Niri gertatua! Amets gozo bat bezalakoa izan da,
|
ez
dakit nola esan, puntu ezdeus bat banintz bezala, haizeak hara eta hona bultzatuta.
|
|
|
Horregatik, Ines jaio zenean, kezkatuta egon zen, nora ezean,
|
ez
zekielako nola hezi behar zuen bere biloba hura, Teresarekin izan zuen porrotaren ondoren, eta ibili ere, halaxe ibili zen urte batzuetan, egiten ari zenaz batere ziur ez zegoela, egun batean argi bat piztu zitzaion arte.
|