|
2001
|
|
|
Batez ere bi arrazoi nagusi daude, nire iritziz,
|
euskararen kontrako
dinamika bortitz honen atzean:
|
|
|
1. Aspaldi honetan bizi dugun
|
euskararen kontrako
mugimendua ez dut uste berria denik. Nire iritziz, hau da gure gizarteko herritar eta agintari batzuek orain duten jarrera eta betidanik izan dutena.
|
|
|
Dudarik gabe, gaur egungo egoera politikoak, gizarte zati batek euskara eta abertzaletasuna lotzean (lotze horrek dakartzan konnotazio gutxiesgarri guztiekin),
|
euskararen kontrako
jarrera atzerakoi hauek bultzatu eta sustatzen ditu.
|
|
|
Agian, diskurtso zaharra ustezko liberalismo-ideiaz jantzi dutelako ez zaigu horren ikusgarri agertzen, baina aspaldidanik dator orain bortizki jasaten dugun erasoa, euskararen kontrakoen esanetan, ñabardurak ñabardura, ez da berritasun handirik antzematen. Euskalduntzeak bazterkeria eta xenofobia dakarrela, euskara eta biolentziaren artean lotura dagoela, erdaldunak biktimak direla, norbanakoaren borondatea eta askatasuna ez dela errespetatzen eta antzekoak darabiltzate, baina sakonean,
|
euskararen kontrako
itsukerian lehengo lepotik burua.
|
|
|
Bi helburu, bada: lehena,
|
euskararen kontrako
jarrerak sustatzea, euskaldun eta euskaltzaleenganako arbuioa sortzea komunitate erdaldun elebakarrean; eta, bigarrena, beldu rra sortzea eta euskaldunok berezko hizkuntzari uko egitea —Francoren garaian bezalatsu— euskal komunitatean.
|
|
|
Eguneroko lanarekin batera, prentsan, kalean eta nazioarteko erakundeen aurrean iraun beharko duen kanpaina bat garatzeko ahalegin guztiak jarri beharko ditugu, Gobernu honen astakeriez eta zentzugabekeriaz nafar hiritarren gehiengoa ohar dadin,
|
euskararen kontrako
politika irrazional honi amaiera jar diezaiogun.
|
|
|
Eta bukatzeko desobedientzia zibila (edo Nafar Gobernuari pase forala, nahi badugu), baina aktiboa izan dadila:
|
euskararen kontrako
eraso guztien aurrean erreakzioneurriak aurrera eramanez, behar den lekuan salaketak eginez, normalizaziorako iniziatibak sortu eta lagunduz... (Parlamentuan, hemengo eta nazioarteko epaitegietan, udal administrazioan, sindikalgintzan, enpresetan, kaleko mobilizazio sozialen bidez...).
|
|
|
Historia mamitsua da hortik aurrerakoa, baina garaiha rtako kronika politikoa ez baino
|
euskararen kontrako
erasoez ari naiz. Eta gauza batzuk argi gelditu dira eraso hauen nondik norakoak aztertzean, azaletik besterik ez bada ere.
|
|
|
Eskuindarrak ere badira euskararen aldekoak —lehen orain baino gehiago, egia esan— eta euskararen kontra daudela egia izanik ere, onartezina da gaur egun jarrera hori. Bai ikuspuntu politikotik, pertsonaren eskubideak urratzen direlako, bai kulturaletik, ondare kulturalaren kontrako erasorik onartu ez daitekeelako, eta baita soziologikotik ere,
|
euskararen kontrako
diskurtso tinkoari ezin zaiolako jendaurrean eutsi. Beraz, derrigorrezkoa da, neke arrastorik gabe, UPNren eraso horri aurre egitea, eta ez besoak gurutzatuta gelditzea.
|
|
|
Baina UPNn ere ez da amaitzen arazoa. NafarroakoAlde rdi Sozialistak, Juan Jose Lizarbe buru duenetik, eta PSNtik baino UPNtik gertuago dabilen Vctor Manuel Arbeloa eta Aurelio Arteta bezalako ustezko intelektualen eskutik, sekulako sarraskiak egin ditu euskararen kontra, eta kasu honetan ez du balio eskuindarrak direla esatea —ezkertiartzat jotzen du bere burua NASek— edota
|
euskararen kontrako
grina berezkoa dutela pentsatzea. Arazo sakona da benetan Nafarroako sozialistena, baina hizkuntzari dagokionez, alderdiko militante asko borrokatu dira —hauek ere lehen orain baino gehiago— euskararen alde, eta Jose Luis Castejon Parlamentuaren presidentea rn kasua adibide bat besterik ez da.
|
|
2002
|
|
|
Nafarroako kasuan argi eta garbi agertzen zaigu. UPNko gobernuaren
|
euskararen kontrako
politika beldurrak eragiten du. Hots, Nafarroako agintariek uste dute lehen hezkuntzan euskararen ereduen hazkundeak etorkizunean eragingo duen hiztunen potentzialak nabarrismo eta espainolismoari aurre egingo diola, eta horregatik indartzen dute euskararen kontrakoja rrera bortitza lehen hezkuntzaren matrikulazio garaietan.
|
|
2003
|
|
|
E rrealitate horrek behartu du UPN
|
euskararen kontrako
politika aktiboa martxan jartzera. Berriro ere, euskara gune geografiko jakin batean itxi nahi dute hedapena eragotziz, baina, oraingoan, suntsiketa politika erabiliz.
|
|
|
Beraz, epe motz, ertain eta luzean politika horrek izan dezakeen eragina edo kaltea herritarren borondatearen araberakoa izango da, dudarik gabe. Gauza bagara indarrak batzeko, estrategia adosteko, erakargarriak izatenja rraitzeko,
|
euskararen kontrako
politika sustatzen dutenak politikoki higatzeko eta normalizazioa erraztuko duten proiektuak martxan jartzeko, aurrera egingo dugu eta kaltea ez da handia izango. Amore ematen badugu, ordea, gureak egin du.
|
|
|
Azkenik,
|
euskararen kontrako
hizkuntz politikak ordain elektorala ekarri behar du. Horretarako bide bakarra gizabanako guztiengana iristeko bideak artikulatzea da etagezu rrezko informazio ofizialari aurre egitea errealitatea ikusaraziz eta errudunak seinalatuz.
|
|
|
Bestetik, botere guneetan izaten ahal diren balizko aldaketen zain egotea euskararen etorkizuna Nafarroan testuinguru politikoaren joan-etorrietara kondenatzea izanen litzateke. Ez baita ahaztu behar urte hauetan guztietan UPN izan dela
|
euskararen kontrako
politikaren ageriko aurpegia, baina hori ezin izanen zela PSN eta CDNren laguntzarik gabe aurrera eraman. Epe motz-motzean indar banaketan aldaketa handiegirik espero ez denez, bide instituzionala baztertu gabe herri ekimenetik eta euskaldunon eguneroko jardueratik sortu beharko da euskararen etorkizuna Nafarroan.°
|
|
|
• Eraso/ erantzuna dinamikaren ildotik datozen estrategiak: agintariek
|
euskararen kontrako
erabaki bat hartzen dute (azken dekretua esaterako) eta euskaltzaleok mobilizazioak egiten ditugu hori salatzeko, baina hartutako erabakiak indarrean segitzen du.
|
|
2006
|
|
|
Agente horien aldetik, etorkinen seme-alabak A eredura bideratze horren atzean jarrera edo motibazio ezberdinak egon daitezke: ikuspegi paternalistak (etorkin gaixoak...), interes korporatiboak (A eredua mantentzeko interesa),
|
euskararen kontrako
jarrera ideologiko-politikoak, erosotasuna, jarrera baztertzaileak, agenteen formazioa edota sentsibilizazio eza.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, oro har, elkarrizketan parte hartu dutenek ez dute euskara ikasteko beharrik sentitu (erdaldunak dira, dakigunez). Gainera, euskara norberaren edota seme-alaben lan aukerekin lotzen denean, hizkuntza arriskutzat hartzen da, eta
|
euskararen kontrako
jarrerak indarra hartzen du. Elkarrizketatutako etorkinek, hortaz, euskararekiko jarrera anbibalentea adierazten dute, euskararen aldeko jarrera orokorraren diskurtsoak lekua baduelako, baina euskararen aurkako jarrerak ere badu lekurik, lan munduarekin lotzerakoan, batez ere:
|
|
2017
|
|
|
Arrazismoa zuri supremazisten mugimenduarekin edo Marine Le Penekin identifikatzen badugu, demagun, eta klasismoa eta
|
euskararen kontrako
adierazpena figura jakin batzuengan kokatzen badugu, ez dago autoanalisirik egin beharrik, ez dugu zertan gure eskola aztertu ikuspegi horretatik, ezta norberaren erabaki edukatiboak ezta norberaren praktika edukatiboak. " Guk hori gaitzesten dugu" nahikoa izango litzateke.
|