|
2000
|
|
|
Ez dut inor mindu nahi, baina batzuetan, nahiz eta hemen hogei urte eraman, oraindik kanpotartzat hartzen naute nire iritzia ematean. Egia latza da, baina" euskañola" nagusitu zaigula
|
esanez gero
, batzuk minduta bezala sentitzen dira. Adibidez, nazioarteko izenak zergatik esan behar dira erdaraz bezala, jatorrizko izena hobesten baldin bada?
|
|
|
Gero, komuneko gelaxka batera sartu, komunontzian eseri, eta hainbatgarrenez berrirakurri dut Dabiden telegrama. Bestorduz barre egingo nuke 6.30ak eta 12ak orduen kontu hori dela eta ez dela (Dabid jostarin jarri, eta, inguruka, arraren dantza erritualak egiten hasten zitzaidanean, 12etan zegoela esan ohi zidan, erlojuaren orratzak irudikatuz, zakila tente eta alegera zuela alegia; eta noizbait 6.30etan zegoela
|
esanez gero
, nik beheraka eta mengel zegoela uler  tzen nuen), baina gaur, gaur ez dit irribarrerik ttikiena ere eragin. Geroenean, komunetik irten, eta taldekideengana hurbiltzean, Ruben harrera gelan giltza itzultzen ikusi dut, eta Dabiden telegramako poemaren giltza galdua agian Dabidek ez, baina Rubenek berak izan dezakeela bururatu zait.
|
|
2001
|
|
|
Neskato polit bat izan genuen orain dela hiru aste. Polita dela esan eta gero ez duzu sinistuko neure antza duela
|
esanez gero
, baina hala diote denek. On hutsa da gainera eta loti samarra.
|
|
2002
|
|
|
Baina buruz ikasi gabe ezingo dugu esan gaiak eskatzen duen guztia gauza bakoitza bere lekuan jarrita; horregatik izango da laugarren atala. Hots edo keinu desegokiz
|
esanez gero
, ordea, horiek denak kaltetu eta are alferrik galdu egiten dira: horri bosgarren lekua eman behar zaio hortaz.
|
|
|
artilezko tapakia jantziko du hark; zuk «bero naiz»
|
esanez gero
, izerditan jarriko da.
|
|
|
Izan ere, ahal zen neurrian behintzat, ohiko errondaren itxurak gorde nahi zituen, eta Orinocoko giroa egokiro uztartzen zitzaion bere nahiari. Lagunen aurpegietan nabaria zen Manuelen ihesari buruzko ardura, baina inor ez zen hartaz  zuzenki hitz egitera deliberatzen, batik bat gauza berririk ez zegoelako, eta zer edo zer
|
esanez gero
, norberaren kezka edo iritziak baizik izango ez zirelako.
|
|
|
Egunon esateko eta ulertzen duenak hartzen duen maila. Ez da esan beharrik," Eguerdi on!"
|
esanez gero
, seinale Monzon bera irakurri duzula, edo Deustuko ikastaroa egiten ari zarela. Berehala hasiko gara gauerdionka.
|
|
2003
|
|
|
Saiatu nintzen zuri kontatzen baina... ezin izan nuen. Banekien
|
esanez gero
ez zinela joango, eta Gestapok atxilotu egingo zintuela. Hortik aurrera gertatu zena, badakizu.
|
|
2004
|
|
|
" Nik uste baietz eta
|
esanez gero
gogotik geldituko direla. Hona gatozela:
|
|
|
non bizi nintzen ni; zergatik, karnetean Idiazabalgo helbidea baitago jarrita. Eta, nik hori ez niean esan nahi, zergatik
|
esanez gero
igual joan egingo zituan etxera eta, arrebak gero krixtonak esango zizkidaan; baina, insistitu egin ditek eta, azkenean esan egin zieat eta, hala ere, orain koinatuarekin hitz egin diat eta, ez omen dituk guretik azaldu... Gero hasi zitzaizkidaan zapatillarekin kaskatekoak ematen, eta:
|
|
2005
|
|
|
Erantzukizun eta maitasun ororen intentsitatea leundu egiten dela zeharo, eta urruntasunak dena barkarazten edo ulertarazten duela. Bazekien, egia
|
esanez gero
, udarako promes egindako bisita arriskuan jarriko zuela; bestalde, ezin zuen Marcori ezer esan gabe gelditu; ezin zezakeen dena ondo zihoala esan. Eta maitasunak gorde ohi duen eta sekula iraungitzen ez den itxaropen arnasaz, egun hartan, italieraz hitz egiteko indarra bereganatuta, egia esatea deliberatu zuen:
|
|
|
Termino hori aurkezteko erabili den neutraltasuna harrigarria da; gaur egun," garapena"
|
esanez gero
edozein gauza uler dezakegu ia-ia; bai azpiegitura handi bat eraikitzea bai indigena masai batek sakelako telefono bat izatea. Horrela, asko gara garapenari zeharo bestelako prismen bidez begiratzen diogunak, gu geu gatozen sektoreen arabera.
|
|
|
Hezetasunetik babestuko gaituzten liburuak, gure zerraldo barruan ere. Irakurri ditugula
|
esanez gero
, liburu haietako lerroren bat behintzat antzematen ahal dugulako esate hutsarekin, agian. Beharbada ez da hain bekatu larria irakurri ez ditugun liburuak irakurri ditugula esatea, baldin eta noizbait haiek irakurtzeko asmo zintzoa badugu eta haiek irakurriak izateko gazteegiak bagara.
|
|
2006
|
|
|
Hor zegoen uneoro zure irrika, zure desira isil baina ozena, aurrerabiderik ematen ez nizunez ibitua baina ez amatatua. Bikoteen jokoan berriz ere libre nengoela
|
esanez gero
, asaldatu egingo zinen lehenaz gainera; nire haustura hura zurekiko interesari egotziko zenion, ohartuki ez bazen oharkabean; nik esperantzarik eman ez arren itxaropenari leiho guztiak zabalduko zenizkion; eta zure jazarpena are eta gogaikarriago bihurtuko zen, ausaz, harik eta zuregana eduki nitzakeen sentimenduak oro –gupida, harrokeriatxoa, adiskidetasuna– gainditu eta estali arte. Beraz, nire bakearen amoreagatik eta zuri nizun estimaziotxo hori pikutara ez bidaltzearren, ez nizun ezer esan.
|
|
|
Inguruetako gazte guztiek zeukaten bihotza Diana berpiztu haren esku indartsuetan errenditua, baina beldur ziren, ezgai eta inozo sentitzen baitziren haren aurrean, bai baitzekiten esku haien fereka desiragarria bezain mingarria izan zitekeela haien atzaparkada, dezentziak eta modu onek mende hartan markatzen zituzten neurrietatik harago joanez gero, desegoki zen hitzen bat
|
esanez gero
edo komeni ez zen laztan edo xirriren bat desgaraian eginez gero.
|
|
|
Esan ondoren, berriz, erreakzioak askotarikoak izaten dira. " Hau biologoa da, hori medikua, hura filosofoa, historialaria, matematikaria..."
|
esanez gero
, ez dago ustekabekorik. Baina" filologoa da" esanda, zer pentsatzen du jendeak?
|
|
|
8 Zenbaitetan galdera horrek ez du zentzurik, nahiz eta neurri batean ekintza baten aurrean egon. Esaterako, ‘digestioa egiten ari naiz’
|
esanez gero
, galdera horrek ez du zentzu handirik. Areago, digestioa egitea benetako ekintza ez dela esatea badago.
|
|
|
Hau da hau laztan sargoria! Itsasadarrean gora, honaino, gure pare-pareraino, marrazo tropikalak sartu direla esaten badiguzue sinetsi egingo dugu, birritan pentsatu barik... edo, zergatik ez, Martzaako mollatik musker erraldoi eta geldo horiek paseoan dabiltzala
|
esanez gero
. Bero sapa honekin horiek eta bost sinetsiko genituzke.
|
|
|
...sugegorriek ezarritako izengaiztoa zen, maltzurki, gero sekzioko kideek ere onartua, maltzurki eta maiteki aldi berean, Armani ez zen horregatik asaldatzen, ez horixe, ez zen etorri berria, garai haien aldakortasunaren beraren paradigma irizten zion izengoitiari, egokia beraz, eta doike, pena bakarra berari paratu izana edukiko zuen, onartu beharra zegoen besteri esateko oso egokia zela, norberari
|
esanez gero
azkura pixka bat sortzen zuen, baina liberatua zenetik asko zaintzen zuen itxura, goiko aginduak dituk, justifikatzen zuen bere burua, baina beste batzuek buzoarekin segitzen zuten, Goiok esaterako, gero eta burusoilagoa zen Goio, Goio bere buzo barruan sarturik –enbutiturik– agorafobia probokatzeko moduko buruko soilunearekin, hestebete zurbil eta ezezagun bat bailitzan, edo okerrago, ... –eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi-per-tro-la-ko in-ge-nia-ri au-rrez ju-bi-la-tua sol-da-ta-ren ehu-ne-ko la-ro-gei-ta ha-ma-rra-re-kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi-bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme-alabekin mintzatzen zuan, seme-alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio-orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun-poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan-urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual-igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme-alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea:
|
|
2007
|
|
|
Izatez, Espainiak GEEAren jurisprudentzia horretara jo dezake, EKren 10.2 artikulua dela bide, eta Espainiako auzitegiek asko erabili dute, batez ere, Konstituzio Auzitegiak, Espainiako antolamendu juridikoan araututako eskubideak interpretatzeko. Konstituzio Auzitegiak berak adierazi du Estrasburgoko Auzitegiak Europako Hitzarmenera bildutako eskubideren bat urratu dela
|
esanez gero
, nola edo hala, Espainiako Konstituzioan aitortutako kasuan kasuko eskubidea urratu dela esaten da; urratze hori konpondu egin behar da eta, horretarako, babes-errekurtsoaren bidea ere erabiltzen da (abenduaren 16ko 245/ 1991 KAE).
|
|
|
euskaraz galdetuz gero, errazago agertuko zaigulehenengoa, erdaraz, vasco? hitza
|
esanez gero
, hemengoa aipatuko da. Hainbatzehaztapen egin behar da honetaz.
|
|
2008
|
|
|
Jende askok istorio faltsu bat sinetsi du, mapari kutsu solidarioa eman diotelako. Baina hori horrela
|
esanez gero
, jendea erasotua sentitzen da.
|
|
|
10 Eta noski, no> me> mata> nadie>
|
esanez gero
, gramatika aldetik ondo legokeen arren, Ziklopeak benetan adierazi nahi zuenaren kontrakoa esango luke, eta berben arteko jokoa ezereztu. Oso antzeko hitz-jokoaz baliatzen da ari da Euskal Herriko argitaldari ezagun bat ere, bere liburu-dendetara erosten joatera gomendatzen duelarik, Elkar ezagutzen dugula-ko esaldia eranstean.
|
|
|
Homosexual eta transexualei erreferentziak falta zaizkie oraindik, askotan ez dute familiaren babesa lortzen, irakasleei gaiaren inguruko informazioa falta zaie... Nerabeak gay, lesbiana edo transexualak direla
|
esanez gero
baztertuko dituzten bedur dira, indarkeria eta gutxiespenaren beldur.
|
|
|
Nahitaezkoa da joatea. Ezezkoa
|
esanez gero
, fitxa eta lizentzia kentzeko arriskua dago. Dena dela, unea iritsiz gero, pentsatu egin beharko nuke, batzuek ezetz esan eta jokatzen segitu dutelako.
|
|
|
Aspaldidanik ezagutuko banu bezala goitik behera deskriba nezakeen nik New Yorkeko haren neska laguna, azken hilabetean izan zituzten lau eztabaiden arrazoiak eman nitzakeen xehetasun handiz. Jeloskorra zen neska gaixoa; zenbat aldiz ez ote zion telefonoz esan" Mark-ekin nago tabernan, maitea", ezagutzen ez ninduen arren, lasaiago uztearren, edo beti sor zitezkeelako zalantzak, neska batekin eta gainera mozkorkerian zebilela
|
esanez gero
.
|
|
2009
|
|
|
Ipuin bat asko gustatzen bazaie, pertsonaia bat barrura sartzen bazaie, egia izatea nahi dute. Neuk asmatua dela
|
esanez gero
desengainua sentitzen dute.
|
|
|
Adingabea mehatxupean egon zen, izan ere, erasotzaileak behin eta berriz esaten zion gertatzen zebilena
|
esanez gero
, bere familiari min egingo ziola. Neskatoa orain, tratamendu psikiatrikoa jasotzen ari da.
|
|
|
–Ez pentsa, noizbait
|
esanez gero
, betiko esango baitit ezetz, erantzun zion pilotuak, betartea ilunduz eta erpurua bizpahiru bider lurrera zuzenduz, baita barretxo batzuk eginez ere jarraian.
|
|
|
–Behin hitz egingo dizuet kontu honetaz: lehen aldia izango da eta azken aldia izango da, gauzak behin
|
esanez gero
aski eta sobera izaten baita sarritan, gure kasuan zer esanik ez. Atzo Benjamin Maria hil zitzaigun (goian bego) zoritxarreko istripu batean, eta horretaz hitz egin nahi dizuet, lehenik eta behin.
|
|
|
Baina zer da orio, orio? Askotan
|
esanez gero
, hori, hori bihurtzen da, eta hortik dator orio, orio-rena, eta ir al orio esaera. Estar cunchau ere erabiltzen da, inor infektatuta dagoela esateko, eta euskarazko kutsatuta-tik dator hori.
|
|
|
Baina hil bezain pronto San Pedroko basilikan santu bilakaturik agertzeko hautagai izendatuko zuten ziur. Eman direnak ikusita, Michael, gogoan zaitugu lelopean Bilbon manifestazioa egin zutela
|
esanez gero
, batek baino gehiagok aixe sinetsiko luke.
|
|
|
Elkarri esan genion: Markinan
|
esanez gero
Bardean hegaberak ikusi ditugula abuztuan, pentsatuko dute beroak nahastu gaituela. Baina horrek ere badu bere azalpena:
|
|
|
Ni ez nintzen joan finalerako txartelaren bila. Gezurra esango nizuke, oraindik seguru ez izan arren, pozten ez naizela
|
esanez gero
. 630 puntu eman izan balidate, seguruenik haserretu egingo nintzateke, baina atzo [herenegun] emandako puntuak nahikoak izan ez balira ere BECera pasatzeko, ez nuen hartuko horrelako ostikadarik.
|
|
|
–Ez pentsa, noizbait
|
esanez gero
, betiko esango baitit ezetz –erantzun zion pilotuak, betartea ilunduz eta erpurua bizpahiru bider lurrera zuzenduz, baita barretxo batzuk eginez ere jarraian.
|
|
|
–Behin hitz egingo dizuet kontu honetaz: lehen aldia izango da eta azken aldia izango da, gauzak behin
|
esanez gero
aski eta sobera izaten baita sarritan, gure kasuan zer esanik ez. Atzo Benjamin Maria hil zitzaigun (goian bego) zoritxarreko istripu batean, eta horretaz hitz egin nahi dizuet, lehenik eta behin.
|
|
|
Etxekoren bat mundu horretan sartuta egonez gero, familia askotan isilean gordetzen zen sasoi hartan. Gurasoren batzuek, euren seme-alabaren bat mundu horretakoekin ikusi zutela
|
esanez gero
, ukatu egiten zuten edo ikaragarri kostatzen zitzaien gertatzen ari zena onartzea. Niri esan izan balidate ez dakit nola erreakzionatuko nukeen.
|
|
|
" Haurretan intuitu nuen ez dagoela ezeren faksimile perfekturik: hitz bera bigarren aldiz
|
esanez gero
, ez da, ezin da izan lehendabizikoz esan genuen hitz bera".
|
|
|
Beste-rekin, beti: futbolariak, arraunlariak eta idazleak
|
esanez gero
argi baitago zer ulertzen den. Gizonezkoen futbola, gizonezkoen arrauna eta gizonezkoen literatura esatea erredundantea litzateke, eta errepikapenak nekatu egiten omen du.
|
|
2010
|
|
|
guztiak dautza jainkoen panteoian. Haien garaian izugarriak izan zitezkeen ondorioak, zer edo zer
|
esanez gero
haien aurka. Maiz, gainera, haien borondatea irabazteko, ezin konta ahala biktima eskaintzen zizkieten:
|
|
|
–Ez, esan gabe ere ikusten dut zein den zure jarrera, baina
|
esanez gero
, ba, hobeto sentitzen naiz.
|
|
|
dute egingo. Baina
|
esanez gero
: ez duzu zertan albisterik eman, hau komunikazio-tresna bat da eta denetarako erabili daiteke.
|
|
|
GARRA RUFA arraina aipatzen badizuet, zuetako askok segur aski ez du jakingo zertaz ari garenâ? ¦Baina gure hanketako azalaren zati lehorrak edo hildakoak xurgatzen dituen arrain bat badela
|
esanez gero
, akaso ezagutu duzue. â?. DOKTORE ARRAINAâ?
|
|
|
Hori
|
esanez gero
, joan egin behar logela hartua zuten landa-etxera. Jatetxetik irtenda, nor bere kotxean zihoala, parkineko haurraren gurasoak zetozkion burura Juleni:
|
|
|
guztiak dautza jainkoen panteoian. Haien garaian izugarriak izan zitezkeen ondorioak, zer edo zer
|
esanez gero
haien aurka. Maiz, gainera, haien borondatea irabazteko, ezin konta ahala biktima eskaintzen zizkieten:
|
|
|
–Hobe. Haurrei zerbait
|
esanez gero
, bete egin behar da, erotuko ez bazaituzte. Zer moduz?
|
|
|
erruduna dela frogatzen ez den bitartean, errugabea da. Baina horrek erakusten du, usteen finkapenari dagokionez, lekukotasuna zentzu komunaren mendekoa dela, lekukotasunak dioenak ez baitu balio, zentzu komunak kontrakoa
|
esanez gero
.
|
|
|
Berak orduan sardearekin mehatxatu ninduen: halakorik ostera
|
esanez gero
independentziaren aldeko mugimenduaren simaur fronteak lehen martiria izango zuela. Eta ez zen erabat gezurretan ari.
|
|
|
Bai ta ez. Doan erabil daiteke,
|
esanez gero
zertarako behar duzun.
|
|
|
Neuk ere baditut kontatu gura ez ditudanak, berbarik berba
|
esanez gero
, sendatuko ez den zauria sortuko dizutelako ahaztu gura dituzunak, errubakoa izanik ere, errudunik errudunena sentiarazten zaituzten horiek. Nik ere gurago ditut giltzapeturik mantendu, Peru.
|
|
|
Zuzendariak berak hasieran dioena horren adierazgarri: Gaur egun, apaizen bat gurutzatzen baduzu miretsiko zaituzte... aldiz, apaizaz hitz politak
|
esanez gero
, zu gurutzatuko zaituzte.
|
|
2011
|
|
|
Gezurra esango nuke asteak izan zirela
|
esanez gero
, ez baitzen hainbeste denbora igaro. Hala nahiko nukeen, baina egun batzuk baino ez ziren izan.
|
|
|
Miguel Angel Martinez (Bergara, 1961)
|
esanez gero
, jende askok ez du identifikatuko; izan ere, Harindondin ezizenak bere izen propioak baino ospe handiagoa dauka. Azken 25 urteetan Bergarako kale eta festak gozotzeaz gainera, Euskal Herriko txoko eta ospakizun askotan ere erraz aurkituko duzue Martinez eta haren furgoneta.
|
|
|
Horrexekin hasi eta ea zer edo zer egiten duan. Gauza tipiko-tipikoak
|
esanez gero
, askotan aski duk. Halere, tipiko-tipikoa iruditzen bazaio, apika ez zaiok gustatuko.
|
|
|
– Zerbaitek mina ematen didala
|
esanez gero
hartuko duzu behingoz kasua. Bada hori aski arrazoi?
|
|
2012
|
|
|
Halaber, erregai gisa erabiltzeko egurrik edo simaur lehorrik ez badago, 14 kg-ko butano zilindroa erosteko pertsona baten asteko soldata gastatu behar dute. Beraz, naturak pobreen biziraupenari egiten dion ekarpena ez dago ondo adierazia, Indiako BPGren %5 dela
|
esanez gero
. Biziraupen kontua da.
|
|
|
Ez zen kartzela, baina bertan gelditu beharra zuten eta bisitak arautuak egongo ziren. Normalean, zentrotik ondo portatzen ari zirela
|
esanez gero
, eta ordura arte legearekin arazorik izan gabekoak zirela kontuan hartuta, ez zuten denbora asko barruan pasatuko. Dena dela, epailearen iritziak erabakiko zuen eta ez zen ahaztu behar gizon bat hil zutela.
|
|
|
Baina, era berean, nik beste neska batzuei ere begiratzen nien, eta ziur nengoen Elenak ere bazituela desioak beste mutil batzuengana zuzenduak. Erotzat hartuko al ninduen bikote irekia izan nahi nuela
|
esanez gero
–Akaso, aukera bat irekiko nion parez pare.
|
|
|
E. E. Ba normalean bai. E. Prestatzen dizute
|
esanez gero
, ez. E. E. Bai.
|
|
|
Adibidez, hipertentsibo baten kasuan, erantzuna bestelakoa izango da, pisua kontrolatu behar duzu, erretzeari utzi, gatz-kontsumoa murriztu, alkohola saihestu, ariketa egin, estresa jaitsi eta sendagaiak hartu?
|
esanez gero
eta, hipertentsioaren aurrean, gomendagarria da pisua kontrolatzea, gatza murriztea?, planteatuz gero.
|
|
|
Lagun minak izan dira betitik, baina orain bien artean tentsio puntu bat nabari da. Erramunek A
|
esanez gero
, Balentinek hobe dela B egitea zioen. Musean ere antzeko.
|
|
|
Musean ere antzeko. Batek mus
|
esanez gero
, besteak moztu egiten zuen segituan, nahiz eta bi lauko bostekoa eta seikoa eduki. Gaur, ordea, biek erabaki dute mus egitea.
|
|
|
Hiztegian begiratu gabe ere ulertzen da zigor-ziega leku aizarotsu, ospel eta ainubea dela
|
esanez gero
.
|
|
2013
|
|
|
Euren artean eztabaidatxoak ere sortu dira. Norbaitek “hori ez dok holan”
|
esanez gero
, orduantxe hasten zen eztabaida. Baina ona, e?
|
|
|
Horrez gain, beldurra egon zen, jakina. Salatua izateko beldurra, ezer
|
esanez gero
. Pobrezia handia giroan, lur soroak ia utzita, landu gabe asko eta asko.
|
|
|
Lastima da jendeak fikzioa ez dena ez irakurtzeko joera duela. Historia gaiak direla
|
esanez gero
, jendeak atzera egiten du. Hori saiakera-liburua izan zen, eta horrelako liburu bat izateko asko irakurri dela uste dut eta ni oso pozik geratu naiz, jendeak transmititu nahi nuen hura jaso duelako.
|
|
|
Bai, nire sasoian Hirigintza
|
esanez gero
, barre egiten zuen jendeak: Zer egiten duzu Gatzagan Hirigintzan?
|
|
|
Baina ez dut gustuko gogaitzea. Bateren batek ez duela argazkirik ateratzea nahi
|
esanez gero
, eskerrak eman, eta pakean uzten nuen. Edozeren aurretik errespetua dago.
|
|
|
Lurralde-hegemoniarik gabe bizitzen eta komunitate saretua izaten ikasi behar dugula
|
esanez gero
, batzuei atximur egiten die. Euskal Herri euskalduna lortu behar zuen amets politikoa hor egonik... tokitan geratzen da minoria bezala bizitzen ikasi eta saretu behar dugula esatea.
|
|
2014
|
|
|
Hura «gozoki» bat zen ehuneko laurogeita hemeretzi eta hiru laurdenean, egoskorra, eta nagiki hazia gozokien sasoi osoan, alegia sasoi guztietan, gozokien lurraldean, Mason-Dixon lerrotik askoz hegoalderago. Memphis-ko gizon bati «gozoki»
|
esanez gero
, segurutik urka-bilur luze bat aterako du praken aurreko sakelatik, eta eseki eginen zaitu hurbileko telegrafo-zutoinen batetik. New Orleans-ko gizon bati «gozoki» esanez gero, ordea, segurutik irribarre egin eta galdetuko dizu ea nork eraman behar duen zure neska-laguna Mardi Gras-ko dantzaldira.
|
|
|
Memphis-ko gizon bati «gozoki» esanez gero, segurutik urka-bilur luze bat aterako du praken aurreko sakelatik, eta eseki eginen zaitu hurbileko telegrafo-zutoinen batetik. New Orleans-ko gizon bati «gozoki»
|
esanez gero
, ordea, segurutik irribarre egin eta galdetuko dizu ea nork eraman behar duen zure neska-laguna Mardi Gras-ko dantzaldira. Kontakizun honetako protagonistaren sorlekuko gozoki-soroa bi hirion artean zegoen, berrogei mila biztanleko hiri txiki batean.
|
|
|
«elepante, elepante, elepante». Batzuetan Nanak uzten zion ohe gainean salto egiten, eta hori oso dibertigarria zen, zuzen eroriz gero punpa eginez altxatzen baitzen berriro, eta salto egin bitartean «A» etengabe
|
esanez gero
, berriz, bokal etenaren efektu atsegina lortzen zuelako.
|
|
|
Niri
|
esanez gero
, pozik joango nintzateke.
|
|
|
Norbaiti
|
esanez gero
, akabatuta zaude.
|
|
2015
|
|
|
Eta ilusio handia egin zidan Joxe Agirrerekin kantatzeak ere. Orain dela urte batzuk
|
esanez gero
, ez genuen sinistuko". Beste une berezi bat ere aipatu du Mikelek:
|
|
|
Eta horrexegatik Igarki Roblesek sei urte igaro beharko ditu espetxean. 2000 hamarkadako Estatuaren ilegalizazio sukarra ezagutu ez duen edozeini zerrenda arriskutsu horregatik norbaitek espetxean sei urte pasa dezakeela
|
esanez gero
" baina zoratuta zaude ala?", esango luke inongo zalantzarik gabe. Halakoak estatu autoritario batean bakarrik gerta litezke, ETAren ondorena gorrotoa eta mendekutik bakarrik irudika dezakeen estatuan.
|
|
|
Berdin uler liteke, aldiz, EAJ eta honek zuzentzen dituen instituzioetatik ere isiltasunarekin erantzutea eta zerbait
|
esanez gero
ahapeka jardutea. Ez, hori ez da hain ulergarria, ez giza eskubideen urraketaren ikuspegitik ezta gatazkaren ondorioak konpontzeari begira ere.
|
|
|
Bertsoak, gaur-gaurkoz, harro esan dezake bera dela BEC zortzi orduz betetzeko gai den euskal kulturaren adierazpide nagusia. Ziur nago horrelakorik
|
esanez gero
amerikar bati sinestezina egingo litzaiokeela: teknologiaren laguntzarik gabe, musika instrumenturik gabe, aparteko efekturik gabe… eta zortzi ordu?
|
|
|
Eta semearen ilea ezpainekin ukituz pentsatu zuen: ez da inoiz orain bezain zoriontsu izango, baina bere buruari eutsi zion, hura
|
esanez gero
senarra zenbat haserretzen zen gogoratuta. Baina egia zen.
|
|
|
UBI egiten ari ginela sendotzako sakramentua hartu behar zuen Arrigainek, aurreko bi-hiru urteetan horretarako prestatzeko asteroko bileretan ibili ondoren. Niri, 7 -8 urte nituela eman zidaten konfirmazio hura, eta mesede galanta egin zidaten, hartara ez nuen halako zirriparra eta txarribodetan parte hartu behar, eta aldi berean libratu egiten nuen ama, egingo ez nuela
|
esanez gero
emango niokeen atsekabetik. Nire ustekabea, Joxerramon Arrigainek esan zidanean konfirmandoek ospakizunean aitabitxi bana behar zutela, jadanik konfirmatua noski, eta bere pontekoa ni izatea nahi zuela.
|
|
|
Hots, ume hura ni naizela
|
esanez gero
, une honetako nire ekintzetatik eta errealitatetik kanpoko zer bait identifikatzen dut neure buruarekin, hura eta ni berdindu, eta berdinketa hori posible egiteko zubi bat eraiki, denbora deituko dudana, non paseatzen diren existentzia duten subjektu guztiak, historia osa tuz.
|
|
|
Liburu honetarako lehenengo txinparta piztu zitzaidanetik hartu nuen hura gogoan, eta ez dut bera aurkeztu arteko onik izango: Juanito Tolosa du bere grazia, baina, horrela esanda, ezagutzen dutenak ere ez dira jabetuko; bai ordea Kaskagorri
|
esanez gero
, ezizenez Keneri.
|
|
|
Zonbi baten ibilerarekin konparatu ditut lehenxeago Itsasondon egiten nituen joan-etorriak; konparazio hori areagotu eta bere esanahi betera iritsiko litzateke nire hara-hona noragabeetan kanposantura ere sartzen nintzela
|
esanez gero
. Baina ez da guztiz hala.
|
|
|
Baietz egin zuen Estebanek buruaz, eta zalantzan geratu zen nola segitu: nagusiekin joan izan zela
|
esanez gero
, enpresaren kontura ez bada jatetxe on batera sartzen ez diren lerdoximur horietakotzat hartu zezakeen; askotan joana zela adieraziz gero, berriz, bere ligeak hara eramateko ohitura zuela pentsa zezakeen, eta ez zekien zer zen okerrago. Hizpidea aldatu eta lan-kontuetara pasatu zen, bestelakoak geroko uztea hobe izango zelakoan.
|
|
|
Amonak, horregatik, zaila izango zuen nire nazionalitatea asmatzen. Baina neronek
|
esanez gero
ere, pentsatu nuen ironiaz, alferrik. Basque?
|
|
|
Nik ere ez nion ezer esan. Aspalditik ezagutzen nuen Anjelmari, apaizgaitegitik, eta banekien ezer
|
esanez gero
purrustada batekin erantzungo zidala baretu bitartean. Sua astiro-astiro amatatze aldera, lehendik banekiena galdetu nion beraz, Jexux Avenue de la Libertéko parean batuko zitzaigula eta Euskal Etxean afalduko genuela zerbait, koruko entsaioaren ondoren.
|
|
|
Egia esan, inori eta sekula ezingo nion aitortu halakorik, ez eta leherketa eginda gero ere, bai bainekien nire sendabidearen indarra baliogabetu baizik ez zukeela eginen balizko aitortza horrek. Banekien, gainera, egiteko asmoa neukana Louiseri
|
esanez gero
, asaldatu egingo zela nirekin eta ezin izango zuela ulertu nire erabakirik. Ezingo zuen ulertu inola Baionako hondar birrindu haien beharretan nengoela ni neu gizonaren tamainaraino hazteko.
|
|
|
Hiztegian ere, jakina, izan du antzinakoak indarra. Zuberoan hasi eta Bizkaira bitartean erabiltzen den kanpo hitza baino nahiago du zenbaitek gaur egun inon ere erabiltzen ez den at. Ondo dago hitza ezagutzea, baina futboleko kronika arrunta irakurtzen duen hiztun xehe eta xumeari Entrenatzaileak hamaikakotik at utzi du Urlia jokalaria
|
esanez gero
, hiztun hori izutzeko eta uxatzeko arriskua dago.
|
|
|
Ibilian-ibilian irakurtzen doala, aurrez aurre egokitu zaio esaldia, ezagun zahar baten gisa. Badaki berak idatzi beharko zukeela esaldi hori, bere pertsonaiaren burutazioetan txertatu, baina, halaber, badaki inork ez diola sinetsiko bere baitatik sortua dela
|
esanez gero
, badaki hobe duela liburuan aurkitu berri duela aitortzea, eta istantean jakin duela hitz horiek bere pertsonaiari ostuak direla, berak idatzi beharko zukeen esaldi baten plagio direla.
|
|
|
Suge, apo eta beste pizti txarrez baino ez zela esan behar akabatu, hori ikasia zuen berak; asto, behi, erle eta bestetaz, berriz, galdu esan beharra zegoela. Eta halako piztiez hil
|
esanez gero
, gurutzea egin behar zela mihiaz harri baten gainean hiru bider, eta beste horrenbeste musu eman hari.
|
|
|
Nik argi ikusten nuen neure gain hartzen nuen lana, oso bakarrik nengoelako eta nire ahalmena oso txikia zelako. Gauzak isil-isilean eramango zirela hitzartu genuen, eta horrela, hemendik kanpo bizi zen nire ahizpa batek etxea erosi eta beretzat balitz bezala egokitu zezala egin nuen, erosteko Jaunak bide batzuetatik eman zituen diruekin; Jauna nola joan zen hornituz kontatzeak luze joko luke; izan ere, ni kontu handiz nenbilen obedientziaren aurka ezertxo ere ez egiteko; baina banekien neure prelatuei
|
esanez gero
, galdua zela guztia, aurreko hartan bezala, eta honezkero oraindik txarrago izango litzateke.
|
|
|
13 Eta, egiaz, oso nekagarria da, eta kontuz ibili beharra dago, batez ere emakumeekin, handia delako gure ahulezia eta kalte handia etor daiteke deabrua dela argi-argi
|
esanez gero
; ongi begiratu behar da, eta izan daitezkeen arriskuetatik urrundu, eta isilean abisua eman haiei, kontu handia izan dezaten eta beraiek ere isilik gorde dezaten, halaxe komeni da-eta.
|
|
|
Nik beldur handiz itxaro nuen erantzuna iritsirik, eta pertsona askori eskaturik nire alde otoitz egiteko eta ni egun haietan otoitz eta otoitz aritu ondoren, pena handiz etorri zitzaidan eta esan zidan, bi-bien iritziz, deabrua zela; komeni zena Jesusen Lagundiko aita batekin tratatzea zela, nik premia nuela
|
esanez gero
, etorriko zela, eta aitortza orokorra eginez neure bizitza osoaren kontu eman niezaiola, eta neure egoeraren berri, eta guztia argitasun handiz; aitortzako sakramentuaren indarrez Jainkoak argi biziagoa emango ziola; espirituko gauzetan asko ikusi eta ikasiak zirela; ez irteteko ezertan ere hark esango zidanetik, arrisku handitan nengokeelako nork gidaturik ez banuen.
|
|
|
5 Jaunak otoitzean gauzaren bat agintzen zidanean, aitor-entzuleak beste gauza bat
|
esanez gero
, Jaunak berak esaten zidan haren esana egiteko; handik laster Jauna bera itzultzen zitzaion, berriro agindua eman diezadan.
|
|
|
Jadanik liburu onetara zaleturik geratzeak eman zidan bizia. San Jeronimoren Gutunak irakurtzen nituen; haiek hainbesteraino berotu zidaten gogoa, non neure aitari esatea erabaki bainuen; hori ia abitua hartzea bezala zen, izan ere, neure ohorearen hain estimu handia nuenez, ez nukeen inola ere atzera egingo behin
|
esanez gero
. Hain maite ninduen, non ezin bainuen lortu hura horretara jartzea, eta ez ziren aski izan nik hari hitz egiteko eskatuta joan zitzaizkion pertsonen erreguak ere.
|
|
|
...la zela ikusi zuen; izan ere, bizitza guria daraman bati eta aberats bati esaten badiozu Jainkoaren borondatea dela eta neurria ezartzeko bere platerean, beste batzuek ogi kuzkur bat behinik behin izan dezaten, gosez hiltzen direlako, hamaikatxo arrazoi jarriko dizkizu hau ez ulertzeko, bere gogara ez bada; bada, gaizki-esale bati Jainkoaren borondatea dela lagun hurkoa bere burua bezala maitatzea
|
esanez gero
, ez luke onez eraman ahal izango eta ez litzateke arrazoirik aski izango hari ulertarazteko; askatasun eta bizimodu gozora eginik dagoen erlijioso bati esanez gero, kontuan izateko etsenplu eman behar duela eta begira dezala, hitz hau esaten duenean, ez direla bete behar dituen hitzak soilik; areago: zin egin duela eta promes egin duela, eta Jainkoaren borondatea dela hark bere botoak betetzea, eta begira dezala eskandalu ematen badu haien oso kontra doala, guztiz hautsi ez arren; pobretasuna zin egin badu, gorde dezala itzulinguruka ibili gabe, hauxe baita Jaunak nahi duena; ez dator erremedioa oraindik batzuek nahi izatetik ere; zer izango zen Jaunak gehiena egin ez balu jarri zuen erremedioaz?
|
|
|
...uek ogi kuzkur bat behinik behin izan dezaten, gosez hiltzen direlako, hamaikatxo arrazoi jarriko dizkizu hau ez ulertzeko, bere gogara ez bada; bada, gaizki-esale bati Jainkoaren borondatea dela lagun hurkoa bere burua bezala maitatzea esanez gero, ez luke onez eraman ahal izango eta ez litzateke arrazoirik aski izango hari ulertarazteko; askatasun eta bizimodu gozora eginik dagoen erlijioso bati
|
esanez gero
, kontuan izateko etsenplu eman behar duela eta begira dezala, hitz hau esaten duenean, ez direla bete behar dituen hitzak soilik; areago: zin egin duela eta promes egin duela, eta Jainkoaren borondatea dela hark bere botoak betetzea, eta begira dezala eskandalu ematen badu haien oso kontra doala, guztiz hautsi ez arren; pobretasuna zin egin badu, gorde dezala itzulinguruka ibili gabe, hauxe baita Jaunak nahi duena; ez dator erremedioa oraindik batzuek nahi izatetik ere; zer izango zen Jaunak gehiena egin ez balu jarri zuen erremedioaz?
|
|
|
oraindik nahi adinako hizkuntz trebeziarik ez genuenean beste azpijoko batzuetara. Norbaitek irainka" tontolapikoa"
|
esanez gero
, zuk erraztasunera eta hizkuntz ekonomiara joaz, hala erantzungo zenion: " Zu gehiago".
|
|
|
Debekua esan dut, baina zorrotzago
|
esanez gero
, akaso esan beharko nuke erregimenaren berezko logika izanik, hartarako ezgauza dela. Azturetan bizi denak bizitzaren joairari aurre egiteko darabiltzan teknologia sozialak azturak dira, ondo barneratuta bizi da teknologia horietan:
|
|
|
Renon zegoen kokatua Mike Boyce maisu taxidermista eta haren Animal Artistry ospetsua. Amazonaseko arrantzale-ostatu urrun batean afaritan, renotarra zela
|
esanez gero
arrotzen bati, Boyce ezagutzen ote zuen izan ohi zen Billek erantzun beharreko lehen galdera.
|