|
2008
|
|
|
Bai, gauza asko egin zuen. Guretzat,
|
emakumeontzat
, Ataturk
|
|
2009
|
|
|
Baina erlijio guztia holakoxe terminologia zeharo beste mentalitate batekoan daukagu pentsatua. Bestalde, seguru inportantea dela gizon
|
emakumeontzat
, mirabiliaz beteriko mundu batean, eta edotariko mirariak posible diren batean, bizi garela uste izatea. Joaten zara Arantzazura, eta Ama Birjinaren agerpena, kanpaia, euria, ipuin harrigarriak goian behean; joaten zara Xabierrera, eta berdin.
|
|
|
Hilekoa, egunerokotasunean gertu bezain ikusezin dugun gertaera bat da: populazioaren erdia osatzen dugun emakumeok bizitzaren zati handi batean izatendugu. Baina
|
emakumeontzat
gertuko zerbait den bezala, sarri emakumeon arteanpartekatzen ez dugun gertaera da; are gutxiago gizonezkoekin. Tabua da eta horrekhilekoa ulertzeko azalpen desberdinak sortzera eraman gaitu:
|
|
|
Izan ere, kale horretako bizilagunak aspaldi zeuden kezkatuta kalearen egoerarekin eta, horren ondorioz, egon zitezkeen arriskuekin. Eta hori gutxi balitz, bertako emakume gazteen taldeak urteak daramatza Santutxun
|
emakumeontzat
arriskutsuak izan daitezkeen guneak daudela salatzen, eta ekimen ezberdinak egin dira horren inguruan.
|
|
2010
|
|
|
Ordutik bai ez dudala ez gizonik eta ez abenturarik ezagutu. Adin batetik aurrera
|
emakumeontzat
askoz zailagoa da bikotekidea aurkitzea eta seme alabarik baldin badugu, ezinezkoa.
|
|
|
Saio ederrik egin behar dugu aurten ere, goizeko biziberritze xarmaren umore onetan. Bat edo beste joango da zuentzat,
|
emakumeontzat
, gaurkoa gutxitxo izan da eta.
|
|
2011
|
|
|
Lasterketatan, gizonezko gehiago izaten dira emakumeak baino. Zer dela eta gertatzen da hori. Beharbada,
|
emakumeontzat
zailagoa da korrika egiteko denbora ateratzea. Umeak, lana…, ez da erraza guztia bateratzea.
|
|
2013
|
|
|
Gezurra dirudi oraindik ere horrela egotea. Amatasuna aukera bat da
|
emakumeontzat
, ez patua. Erdi Arora eraman nahi gaituzte.
|
|
|
Baina Zergatik panpox eko amak abandonua eta zainketa sufrimendu gisa, eginbehar gisa, nahitaezko gisa ikusten du; Adrianne Richek esango zukeen bezala, maitasun gaindosi gisa ikusten du. Aldiz, Koaderno gorria ko amak eta Hiru Mariak nobelako protagonistek oso modu diferentean plazaratzen dute
|
emakumeontzat
genero edota kategoria politikoa den maitasuna.
|
|
2014
|
|
|
Horren irakurketak ez badizue telebistarekin kontuz ibiltzeko gogoa sortzen, hona hemen gizonontzat, edo gizonekin familia ugaria izan nahi duzuen
|
emakumeontzat
, beste arrazoi sendo bat. Harvard School of Public Healthek egindako azterketa baten arabera (Europa Press), telebistaren aurrean ordu asko ematen dituztenek %44 espermatozoide gutxiago omen dute astean 15 orduz ariketa fisikoa egiten dutenek baino.
|
|
|
Baina, laster ulertu nituen gizon berdin zaleen eta feministen arteko harremanetan nabarmen diren mesfidantza eta tirabiren zergatiak. Feminismoa jabekuntza eta askatasun bide bat da
|
emakumeontzat
, eta giro horretan gertatzen diren gizon berdin zaleen jarrera matxistak bereziki mingarriak dira, horiek identifikatzea zailagoa delako eta gure" etxean" ere eraso sexistak bizitzeko arriskuan gaudela suposatzen duelako.
|
|
|
kartzelatik atera berri dela arrotz batekinmaindire zikinetan kiribilkatzea. Ohea
|
emakumeontzat
botere neurgailua den bezala, maindire zikinak «zeru horien» metafora bihurtzen dira. Hasera haseratik, beraz, maindire zikinen kiratsa eta kolorea hartzen du narrazioak.
|
|
2015
|
|
|
Mugak badira. Ablazioa ez da kultura; ablazioa osasun arazo larri bat da
|
emakumeontzat
. Horregatik erabaki nuen ablazioaren aurka egin behar nuela.
|
|
2016
|
|
|
Finean, gure bizitzen eta askatasunaren gaineko kontrolean ezkutatzen da “erabakitzeko eskubidea”. Eta erabaki mugatu horretatik kanpo kokatzen garen
|
emakumeontzat
bazterketa eta zapalkuntza, indarkeria.
|
|
|
Esan izan balidate ezin dudala desfilatu adinean urrutiegi joan naizelako, arau hori hautsezina dela gizon nahiz
|
emakumeontzat
, ez dudalako behar bezala eramaten pausoa edo ilara, ez dudalako danborra ondo jotzen, ezezkoak erremedioa luke. Entsaiatuko nuke goiz eta gau, gezurra esango nuke jaiotegunari buruz.
|
|
2017
|
|
|
Guztira, 30.000 euro emango dituzte. " Hori oso garrantzitsua da
|
emakumeontzat
", adierazi du Rodriguezek. " Espero dut eredugarria izatea beste hainbat probetarako".
|
|
2018
|
|
|
Karrika aldarrikatu nahi dugu. 1978an ere, besta egitea ekintza iraultzailea zen
|
emakumeontzat
.
|
|
|
" Eta, horrez gain, urteotan kasik ez dituzte moldatu oinezkoen pasabideak. Hainbat eta hainbat gune ez dira seguruak herritarrentzat, eta are arriskutsuagoak dira
|
emakumeontzat
".
|
|
|
" Borroka feministaren eragina oso handia da, eta esango nuke identitate militantean aldaketa handia ekarri duela, batez ere
|
emakumeontzat
, identitate feministatik lotzen baikara borrokara emakume asko"
|
|
|
Argi islatzen du horrek zer nola aldatu den gauza, zein lehentasun ematen zaion borroka feministari egun. Urrats feministak egiten ari gara barne mailan. Borroka feministaren eragina oso handia da, eta esango nuke identitate militantean aldaketa handia ekarri duela, batez ere
|
emakumeontzat
, identitate feministatik lotzen baikara borrokara emakume asko.
|
|
|
Jane Eyre, zenbait zentzutan, liburu ahul samarra da teknikaren aldetik, baina halako pasioa dario… Teilatuko bakarrizketa irakurtzen dudan aldiro ilea lazten zait, eta iruditzen zait lantzen duela gai bat zeina oso garrantzitsua baita
|
emakumeontzat
: amorruaren kudeaketa.
|
|
|
" Zertarako irakurri Marcela Lagarderen Los cautiverios de las mujeres: madesposas, monjas, putas, presas y locas edo Silvia Federiciren Soldataren Patriarkatua, eguneroko aldirietako tren bidaietan errealitateak aurpegira botatzen badigu
|
emakumeontzat
* eta orokorrean gizaki ororentzat patriarkatua eta kapitalismoaren ezkontza zapaltzailea dela?".
|
|
|
Sexua «izendatzea» menderatze eta behartze ekintza bat da, performatibo instituzionalizatu bat, errealitate soziala sortzen eta legislatzen duena, eta horretarako eskatzen du gorputzak diferentzia sexualaren printzipioen arabera eraikitzea, bai diskurtsoan eta bai pertzepzioan. «Hala», ondorioztatzen du Wittigek?, «gure gorputzetan eta gure pentsamenduan bat eginarazten zaigu, ezaugarriz ezaugarri,
|
emakumeontzat
naturari buruz ezarri den ideiarekin(...) «gizon» eta «emakume» kategoriak, zeinak kategoria politikoak baitira, eta ez egitate naturalak».
|
|
|
Argi islatzen du horrek zer nola aldatu den gauza, zein lehentasun ematen zaion borroka feministari egun. Urrats feministak egiten ari gara barne mailan. Borroka feministaren eragina oso handia da, eta esango nuke identitate militantean aldaketa handia ekarri duela, batez ere
|
emakumeontzat
, identitate feministatik lotzen baikara borrokara emakume asko.
|
|
2019
|
|
|
–Ez dago aukera handirik, mundu hau ez dago
|
emakumeontzat
eginda.
|
|
|
Asko ikasi dugu emakumeok mende batean egin dugun boteretze prozesuaz eta bide horretan merkataritzak izan duen garrantziaz; merkataritzaren eta emakumeon historia eskutik doaz, bata ezin da bestea gabe ulertu. Belaunaldiaren arabera, denda babesleku edo kondena izan da
|
emakumeontzat
.
|
|
2020
|
|
|
Dinamika hori gune formalen eta informalen barruan ere errepikatzen da, hau da, legebiltzarra gune formala da baina bertan gune informalak sortzen dira, alderdietan bezala. Espazio horiek ez dira generoarekiko itsu, eta tradizionalki, espazio formaletako gune informaletan hartu izan dira erabakiak antolakunde askotan, baina gune informaletarako sarbidea are zailagoa da
|
emakumeontzat
.
|
|
|
Lehen kapituluan esan dugu, emakumeon soldata gizonezkoena baino %33, 6 txikiagoa da eta kontratu partzial gehienak (%78, 3)
|
emakumeontzat
dira. Horrexegatik dira, besteak beste, emakumeen pentsioak %40 txikiagoak.
|
|
|
Urriak dira
|
emakumeontzat
.
|
|
2021
|
|
|
Horri begira eginda daukat bilduma honetako lehen ipuina, eta hortik atera da liburuari ezarri diodan izenburua, ez baitago gizon
|
emakumeontzat
kanturik ederragorik ama lurrak egunero haizearen, euriaren eta horrelako azalpen miresgarrien bidez oparitzen diguna baino. Bildumako ipuin guztiek badituzte oinarrizko ezaugarri berberak, denak Euskal Herrian gertatuak dira, eta irria, historia eta misterioa ditugu gehien errepikatzen diren hiru osagaiak.
|
|
|
Esaten zuen emakumezko idazleok amarekin eta emakumeen artean egon garela, hor gertatu direla gauza asko kontatu gabe daudenak, emakumeei interesatuko zaizkienak eta gizon askori ere bai, seguru. Idazle handi batek buru androginoa behar zuela uste zuen, baina abiapuntua, guretzat,
|
emakumeontzat
, amaren hizkuntza literaturara ekartzea zela.
|
|
|
Eraikuntza mitiko horren bitartez, zenbait ezaugarri fisiko arbitrarioki bereizi, balio jakina atxiki, naturalizatu eta determinanteak bilakatzen dira. Naturalizazio hori horrenbeste barneratzen da, ezen" gure gorputzetan eta gure pentsamenduan bat eginarazten zaigu [la], ezaugarriz ezaugarri,
|
emakumeontzat
naturari buruz ezarri den ideiarekin" (ibid.: 27).
|
|
2022
|
|
|
ez bakarrik herri eta auzoetako jai ofizialak antolatzen ez baldin badira ere erasoak egoten jarraitzen duelako, baizik eta pandemia hasi zenetik konfinamendu ostean harreman, jokabide eta eraso batzuk normalizatzen ari direla uste dugulako. Hau al da
|
emakumeontzat
normalitate berria. Balio askatzaileetatik oso urrun kokatzen diren giroak bizi ditugu bereziki aisialdi eremuan:
|
|
|
«Sistema heteropatriarkal, kapitalista, arrazista eta kapazitista kiskali» nahi du Euskal Herriko Mugimendu Feministak. Errotik erauzi nahi dute egungo eredua, «jendartearen zati handienarentzat eta bereziki
|
emakumeontzat
kriminala eta jasanezina» dela iritzita, eta horren gainean «bizitzea merezi duen mundu bat eraiki». Hori lortzeko bidea feminismoa dela aldarrikatuko dute heldu den Martxoaren 8an, Euskal Herriko herrietan eta hiriburuetan eginen dituzten protesta eta manifestazioetan.
|
|
|
Emakumeok eta nire arduradunak, gizon bakarra hura izan zen. Lantegia
|
emakumeontzat
itxi egin zuten, eta ez genuen fabrikan sartzerik. Gizon hark, aldiz, bazuen sartzea, gizona zelako.
|
|
|
Badirudi kartela behatzearekin bat sentitzen zutela gurea ez zela beraientzako moduko zerbait. Badirudi orain arteko logikak bizirik dirauela kulturan eta badagoela banaketa bat kultur produktu unibertsalen edo denontzako modukoen eta emakumeok
|
emakumeontzat
bakarrik sortutakoen artean. Virginia Imaz pailazoari irakurri genion behin emakumeak trabesti kulturalak garela, geuk eta geuretzat eginak ez diren produktu kulturalak kontsumitzera ohitu garelako.
|
|
2023
|
|
|
Klubean genituen baliabide gutxiekin uretaratu genuen trainerua; hau da, traineru bakarra zegoen gizonentzat eta
|
emakumeontzat
. Biok erabiltzen genuen.
|
|
|
–Barka, hori pelikuletan gertatzen da, ez mundu errealean. Larrua jo bitartean tripa sartzera behartuta gauden artean, maitasuna ezinezkoa izango da
|
emakumeontzat
. Eta badakit zertaz ari naizen...
|
|
|
Tabernan nagoelarik, kontziente naiz horretaz guztiaz. Eta sentitzen dut gero eta suminduago nagoela" azalkeriaz" jokatu behar dudalako eta ezinbestean egokitu behar dudalako ni bezalako
|
emakumeontzat
desegokiak izan daitezkeen eta desegokiak diren kontuen berri ez dutenen espektatibetara. Barne ahots batek, ordea, zera gogorarazten dit:
|
|
|
6 Azaldu zergatik txertatzen diren NBEren Sukalde Garbien Programa eta Gates Fundazioaren Oilasko Programa" feminismo iragazkorra" kontzeptuan eta ez" feminismo intersekzionalean" (85 or.). Mendebaldeko era horretako programek zergatik ez dute" aurrerapauso esanguratsurik ekarri munduko
|
emakumeontzat
" (94 or.)?
|