|
2005
|
|
|
–Onartu? aditzaren erabilerak, ordea, agintariari
|
emakumeen gaineko
botere bat ematen dio, kasu honetan behintzat EAEko AuzitegiNagusiak agindutakoa bete besterik egiten ez badu ere.
|
|
2010
|
|
|
Hortik aurrera, barkatuko ahal dit Freudek bere lurretan sartzea!?, guztiak du azalpen bat: Gerhardek,
|
emakumeen gaineko
emakume bat behar zuen, eta Rosa Luxemburg aukeratu zuen, emakumea zelako, intelektual distiratsua zelako eta iraultzaren ikurra zelako. Rosa Luxemburg edozein emakume izan zitekeen, baina edozein emakume ezin izan zitekeen Rosa Luxemburg.
|
|
|
Hortik aurrera —barkatuko ahal dit Freudek bere lurretan sartzea! —, guztiak du azalpen bat: Gerhardek,
|
emakumeen gaineko
emakume bat behar zuen, eta Rosa Luxemburg aukeratu zuen, emakumea zelako, intelektual distiratsua zelako eta iraultzaren ikurra zelako. Rosa Luxemburg edozein emakume izan zitekeen, baina edozein emakume ezin izan zitekeen Rosa Luxemburg.
|
|
2011
|
|
|
Zapatuan bakarrik 260 lagun inguruk ikusi zuten
|
emakumeen gaineko
argazki erakusketa. Horiei joan den astekoak eta domekakoak gehituz gero, 1.000 lagun baino gehiagok ikusi du erakusketa hori.
|
|
2012
|
|
|
Honako
|
emakumeen gaineko
infomazioa jaso ahal izango dute bisita gidatu horietan: Mary Engle Pennington, Marion Donovan, Emili de Breteuil, Sophie Germain, Catherine Littlefield, Caroline Htschel, Ada Augusta Byron, Mileva Maric, Alejandriako Hypatia eta Marie Curie.
|
|
|
Finantzen aferek krisi anitz estaltzen dituzte, munduko biztanleen erdiak bizi duen etengabeko krisia bereziki, emakumeena. Onartezina da krisiaren gaineko diagnosiek emakumeek pairatzen duten prekarietatea, zapalkuntza eta menpekotasunaren aurrean ageri duten itsukeria, eta nola diagnosi horien arabera hartzen diren neurriek ez duten
|
emakumeen gaineko
eragina aztertzen, ezta lehenesten ere. Horren guztiaren emaitza da gure krisia ez dela krisia, eta, horren ondorioz, menpekotasun logikak esponentzialki areagotzen dira.
|
|
|
Azkenik, kontraerreforma honek ikuspegi feministatik izango dituen ondorioak salatu ditu Gizarte Politikako diputatuak: " Onartezina da krisiaren gaineko diagnosiek emakumeek pairatzen duten prekarietate, zapalkuntza eta mendekotasunaren aurrean ageri duten itsukeria, eta nola diagnosi horien arabera hartzen diren neurriek ez duten
|
emakumeen gaineko
eragina ez aztertzen ez eta lehenesten ere".
|
|
2013
|
|
|
Hala, emakumeek beti justifikatu beharko dute abortatzeko erabakia, eta gizarteak epaituko du abortatzeko arrazoiak aski zilegi diren eta emakumeak aski onak diren. Horretan datza
|
emakumeen gaineko
kontrol ideologikoa: 2010eko legea indarrean egonda ere, abortatzera joaten diren emakumeek beren burua justifikatzen jarraitzen dute, moral jakin batek behartuta, iruditeria kolektiboan abortua oraindik ez baita eskubide bat, ondo arrazoitu beharreko gaitz bat baizik.
|
|
2014
|
|
|
Musikaren arloan emakumeen presentzia gutxien duen jendarterik feministena daEuskal Herria. Ez dut musikaren esparruan dabiltzan
|
emakumeen gaineko
datu zehatzik, baina nahikoa da agertoki gainera, diskoetara, prentsara, kontzertuen antolaketara, arloteknikora begiratzea gizonen aldean kopurua oso txikia dela jakiteko (Lopez Ziluaga, 2013: 117).
|
|
2016
|
|
|
2012an, Arrasateko
|
emakumeen gaineko
dokumentala egin genuenean, aurkezpena egin Amaia antzokian-lehenengo, euskarazko proiekzioa; ondoren, omenaldia; gero, gaztelaniazko bertsioa-, jendea hunkituta zegoen, guztiz. Baina konturatzen gara gazteek, oro har, ez diotela behar besteko garrantzirik ematen.
|
|
|
Emmett Tilli ezarritako zigor sadikoa deitoratzen du Brownmillerrek, baina errudun sexistatzat jotzen du gazte beltza, akabatu zuten arrazista zuriak bezain errudun, kasik. Azken batean, Brownmillerren arabera, denek ere, Tillek eta Till erail zutenek,
|
emakumeen gaineko
jabego-eskubidea zuten kezka, eta ez besterik.
|
|
|
10:30 Autokontzientzia praktika.11: 00 Mendialdeko
|
emakumeen gaineko
bideo aurkezpena.11: 30 Kafe tertulia12: 30 Ipuin kontalaria eta hitzaldia.14: 30 Bazkari begetarianoa.16: 00 Mahai ingurua.18: 00 Hausnarketarako gunea.20: 00 Afari-poteoa, dantza emanaldia eta kontzertuak: Las Tuerkas, Orbana eta DJ Zior.
|
|
|
Ez da ohikoa gure bazter undats honetan gauza berriez mintzatzea, areago, berrikian argitara eman diren lanei buruz, baina udara garaiko bero-sapak geure irakurle andana nahikoa murriztu digulakoan, haizu bekigu honako salbuespen laketgarri hau ateratzea, ildo aldaketa baten hasierako zantzutzat ezpada, bai ordea lanarteko oporraldi freskagarritzat bederik ere. Arras laburra da Iruñeko Udalaren Emakumearen Zinegotzigoak hiriko
|
emakumeen gaineko
liburu bat karrikan ezarri duenekoa. Tamaina entziklopedikokoa izan gabe, ez da aleki filusa, eta 300 orrialdeak aisa gainditzen ditu.
|
|
2017
|
|
|
Baina, argazki horretan, falta da zerbait, orain arte onartu izan ez dena: goi-klaseetan, emazte eta seme-alaben gainean senarrei boterea jabetzak ematen bazien, antzera, emakumeak soldatetatik kanpo uzteak eman zien
|
emakumeen gaineko
boterea langile-klaseko gizonei.
|
|
|
Horregatik, Mendebaldeko emakume baten ikuspuntutik, oso deigarria da ablazioa gizartean hain erroturik ikustea. 2014an, Egiptoko
|
emakumeen gaineko
konferentzia batean, neskato askok adierazi zuten haien senarrek ez zutela inoiz onartuko genitala erauzita ez zeukan emakume batekin ezkontzea. Partaide gehienen aburuz, senarrak ez ziren gaizki sentitzen ablazioak mina eragiten bazien.
|
|
|
Ezinbestekoa da txortan dohainik egiten duten emakumeek esan dezatela beraiena dela aukera bakarra, bestela, nola saihestu alde egin dezaten? Gizonezkoen sexualitatea ez da berez
|
emakumeen gaineko
indarkeria, emakumeak ados badaude eta ordainsari egokia jasotzen badute. Indarkeria gu guztion gainean darabilten kontrola da, ahalmen hori gure ordez erabakitzeko zer den duina eta zer ez.
|
|
2018
|
|
|
Emakumeak posizio sozial hobea lortuz joan diren heinean (horrek osasuna eta egoera fisikoa ere hobetu die) eta teknologia aldatuz joan den heinean, indarraren inguruko arrazoibidea, nahiz eta gaur egun ere erabiltzen den oraindik, gero eta sinesgaitzagoa bihurtu da. Dena den, ez da ahaztu behar praktikan gizonek oraindik ere indarraren bidez eusten diotela
|
emakumeen gaineko
eskubide patriarkalari: hau da, bortxaz eta indarkeriaz.
|
|
|
Sigmund Freud-ek ere (berr) idatzi zuen jatorrizko kontratuaren istorioa, eta bertsio bat baino gehiago osatu, gainera. Gutxitan aipatzen da Freud halakoetan, eta, beharbada, badago pisuzko arrazoirik horretarako; izan ere, Freuden istorioetan, esplizituki esaten da ezen askatasuna ez ezik
|
emakumeen gaineko
boterea ere bazegoela auzitan jatorrizko hitzarmena egin baino lehen, eta, horrez gainera, argi utzi zuen bi eremu sortu zirela jatorrizko itunaren bitartez. Testu klasikoetan (Hobbesenetan izan ezik), lehen begiratuan, benetan ematen du ez zegoela eremu pribatua sortu beharrik, zeren gizonen eta emakumeen arteko sexu-harremanak, ezkontza eta familia lehendik ere existitzen omen baitziren natur egoeran.
|
|
|
Engelsek, bere konponbidea proposatzean, segurutzat jo zuen jatorrizko kontratua ez zela kontratu sozial bat besterik, eta kontratu sozialaren baldintzak unibertsalak direla; alegia, familiako ezkon-harremanak merkatuko harremanen gisakoak direla. Azken batean, Engelsek uste du gizonek, gizon gisa, ez dutela interesik
|
emakumeen gaineko
boterean; emaztea beren mende eduki nahi dute senarrek, bai, baina edozein kapitalistak bere langile gizonezkoa mendean eduki nahi duen modu berberean, besterik gabe. Gainera, Engelsi iruditzen zitzaion sexu-ezberdintasunak ez zuela garrantzirik merkatu kapitalistan.
|
|
|
Gizonezkoen sexu-eskubidearen legea bere beste zentzuan ere indarrean dago lantokietan. Cockburn ohartu zen ezen, beste gizon-talde batzuetan bezalaxe,, konposizio-gelan ere
|
emakumeen gaineko
berriketak eta emakumeak objektu bihurtzen, zituzten hizketaldiak, baloratzen?
|
|
2019
|
|
|
Argialdi batean, Costalsek deiadar egiten du: . Sakon-sakonean, nolako iseka
|
emakumeen gaineko
–garaipen, horiek!?.
|
|
2020
|
|
|
Amata zedila agindu zion Fidelek Chrisi, tresna elektroniko Made in Taiwan bati hainbeste azalpen eman izanagatik lotsatuta. Zer nolako informazio zeihar, faltsu eta oker emango zion zorioneko gailutxoak Big Datari, Fidelen
|
emakumeen gaineko
indarkeriari buruzko aburuez? " Nork esango zion Orwelli, Anaia Handia jakaren poltsikoan eramango genuela, eta gure borondatez."
|
|
|
Tartean ikertzaileen, kirolarien, aktoreen, migratzaileen eta epaileen lana. Protagonisten laguntzaz,
|
emakumeen gaineko
mitoak eta aurreiritziak baztertu nahi dira.
|
|
2021
|
|
|
Alejandra Bueno artista gasteiztarraren No soy flor de tu florero izeneko erakusketa zabaldu dute ARTgia sorgunean. Ikus-entzunezkoak eta argazkiak jasotzen ditu erakusketak," umorea eta absurdoa oinarri"
|
emakumeen gaineko
estereotipoei kritika feminista eginez. " Buenoren lanak kolorearen, elementu sinbolikoen eta egoera anodinoen erabileran oinarritzen dira, emakumeen gorputz eta identitateetan erabiltzen den boterea kritikatzeko", azaldu dute antolatzaileek, prentsa ohar batean.
|
|
2022
|
|
|
Bai soldata aldetik, bai lanean aurrera egiteko aukeren aldetik; oso-oso neurtuta dago hori», onartu du Zalakainek. Ama izateko era «mitifikatu» batek, gainera,
|
emakumeen gaineko
zama handitu besterik ez duela egiten deitoratu du Silvestrek: «Presentzia eskatzen zaio andreari ama izateko; gizonari ez zaio halakorik eskatzen aita izateko.
|
|
|
Emakumeen aurkako indarkeria egiturazko arazo baten ondorio da. Arazo horren helburua da
|
emakumeen gaineko
kontrola eta nagusitasuna betikotzea, bai eta zuzenean eragiten dieten mendekotasun eta diskriminazio egoerak mantentzea ere.
|
|
|
Nobleziako maskulinitateak
|
emakumeen gaineko
autoritatea zuen etxean, nahiz eta emakumeek modu aktiboan parte hartzen zuten noblezia elkarrekin lotzen zuen aliantza-sarea egin eta mantentzen; hain zuzen, Jane Austen-en nobelek modu maitagarrian egiten dute estrategia horien disekzioa.
|
|
|
Latinoamerikako matxismoaren inguruko eztabaida etnografiko batek berebat eskaini dio arreta handia ideologiari: eredu maskulino ideal horrek azpimarratzen ditu, hain zuzen,
|
emakumeen gaineko
menderakuntza, gizonen arteko lehia, oldarkortasun-erakustaldiak, sexualitate harraparia eta moral bikoitza50.
|
|
|
Bai, horiek guztiak behar dira existitzeko, ikusiak izateko, eta, hala, eragin ahal izateko. Alabaina, hori da patriarkatuaren ezaugarrietako bat,
|
emakumeen gaineko
itzala. Eta hori da zeharkatzen gaituen sistema.
|
|
|
Funtzio produktiboari dagokionez, landa-eremuko emakumeek oraindik ere eremu publikoan sartzeko zailtasunak dituzte, jarduera-tasa txikiagoa dute gizonek baino, eta langabezia-tasa handiagoa. Lanbide-aukera desberdinen arabera, jarduera ekonomiko baten titularrak, familia-laguntza gisa familia-enpresan lan egiten dutenak eta soldatapeko lana dutenak bereizten dira, eta hiru kasuetan jasotzen dira nekazaritza jardueraren eta
|
emakumeen gaineko
aipamen bereziak. Jarduera ekonomiko baten titularren kasuan, esaterako, oro har eskubide berberak dituzte, baldin eta Gizarte Segurantzan kotizatu eta jardueraren emaitzetatik datorren ordainsari ekonomikoa jasotzen badute.
|
|
|
Emaitza —edo produktua— zer prozesutatik datorren azaldu gabe plazaratuta, ez diogu mesede egiten diskurtso eta aldarrikapen politikoari. Nire aukera izan da emakumeen aurkako indarkeria edo indarkeria sexista azaltzeko,
|
emakumeen gaineko
kontrolari eta botereari eusteko erabiltzen diren mekanismoetako batzuk baliatzea (hizkera
|
|
2023
|
|
|
Gainera, emakume horiek" azpiegitura desegokietan" pilatuta daudela deitoratu du, 24 orduz haien burua saltzera eta drogak kontsumitzera behartuta"
|
emakumeen gaineko
kontrol zorrotza ezarriz". Modu horretan, Uribe Kostako Itaiak baieztatu du indarkeria jasateko" testuinguru paregabea" sortzen dela, eta" emakume langileon zapalkuntza" betikotzen dela.
|
|
|
Ãngelak hebain-hebain egiten bazuen ere, emateko eta saltzeko zituen horrelakoak, ezin konta ahala, urkatu edo plazaren erdian zaharoztatu ondoren, belarriak eta bizkarreko haragia kurrikaz erauzten eta, azkenik, zatika puskatzen zituzten gizonen gaineko istorioak. Bortxatzen ari ziren bitartean oihuka eta iraulka ihardukitzen zuten
|
emakumeen gaineko
kontaerak. Haurrak haginkada bakoitza lazgarriki sentiaraziz jaten zituzten otsoen gaineko alegia izugarriak bezain zehatzak.
|
|
|
Silvia Federici teorialari eta feministari jarraiki, erditzea ez ezik, adingabeak eta adinekoak zaintzea eta esparru pribatura mugatzen den produkzioa mantentzeko beharrezkoak diren zereginak garatzea ere, erreprodukzio sozialaren parte izango dira (Federici, 2013). Banaketa sexual bidezko ordena sozial hori ezkontzaren instituzioaren bitartez gauzatuko da, zeinean desberdinen arteko kontratu baten bidez,
|
emakumeen gaineko
boterea Estatutik senarren esku egotera pasatuko den. Sexualitatea, hortaz, emakumearentzako instituzio biolentoa izango da, eta ez plazerarekin zerikusia duen kontu indibiduala.
|