|
2010
|
|
|
Ez zen ia mugimendurik izan eta eguna amaigabea egin zitzaidan, ikaragarri luze eta astuna. Une batean g.z. emakume bat (8 urteko alabatxoa duena) etorri zitzaidan ziegara aurreko
|
egunean
hartutako bere nagusiaren bisitaldiaren berri jakitera. Mezuarena esan nion, eta kitto.
|
|
|
Galdera bakarra: epaiketa
|
egunean
neuk prestaturiko defentsa aldarrikatzeko aukera izango al dut epaigelako epaile, herritar eta hedabideen aurrean. Abokatuarekin argitu, bere laguntza onartu eta gauzak ongi prestatu behar!
|
|
|
Bertso jartzaile andana handi bat aipatu dugu Jose Manuel Arriolaren inguruan, baita omenaldi konpartitu bat ere. Beste omenaldi handi baten, Aita Zavalaren beraren Honoris Causadoktore izendatze
|
egunean
, plazaz plaza urte luzez kantari ibilitako bertsolari talde batek lagundu zuen Auspoabildumaren sortzailea. 1999ko azaroaren 19an Deustuko Unibertsitatean, jakintzaren etxean, egin zen ekintza akademiko solemne hartan, doktore, katedratiko eta jakintsu askorekin batera, Manuel Lasarte, Jon Lopategi, Basilio Pujana, Joxe Lizaso, Txomin Garmendia eta Jose Maria Lertxundi bertsolariek ere hartu izan zuten parte:
|
|
|
–Gaurko
|
egunean
, beraz, ni ez ezik, zera goratzen eta txalotzen dezute: nik urte askoren lanari esker bildu dedan uzta ori, illunpetik argira atera dedan altxor ori, alakotzat artu bear dala epaituz.
|
|
|
Argazkia txapelketa
|
egunean
ateratakoarekin konparatuz gero (ikus 4 atala), argi dago pertsona beraren aurrean aurkitzen garena. Txapelketakoa sariak eman ostekoa da5, eta Matxin, trajea eta korbata jantzita, Basarri eta Alkain zaharraren artean agertzen da.
|
|
|
–Maiatzaren lehenengoan Probintziako Kapitulua bildurik zen Larrean. Aurreko
|
egunean
, Nafarroako Probintziak, Larrean bildutako kapitulukoek ordezkaturik, omenaldia egin zion bere historiako semerik bikainenari, bosgarren agintaldia amaitu zuen A. Ezekieli. Lehen bozketan, 31 hautesletik 16 botoz doi doi A. Sergio Santa Teresarena Aldaz izan zen Probitzial berri hautatua.
|
|
|
IBM elektriko bat zen, izugarrizko pisua zuena. Hain poz handia hartu nuen, oparia jasotako
|
egunean
bertan kontakizun laburrak idazten hasi nintzela. Gainera, bidaiatzen dudan bakoitzean, egunerokoa idazten dut nire inpresioei eta abenturei buruzkoa.
|
|
2011
|
|
|
Apirilaren 26an, Gernika bonbardatu zuten
|
egunean
(Atxaga, 2007), soldadu errepublikarrek Markinako Frontea utzi zuten (Alvarez, 2007: 69), eta ihesari ekin zioten. Soldaduekin batera, hainbat markinarrek eta xemeindarrek ere ihes egin zuten militar matxinatuen eta tradizionalisten mendekuaren beldurrez (Onaindia, 1980).
|
|
|
Gernika bonbardatu osteko
|
egunean
, apirilaren 27an, sartu ziren tropa frankistak Markinan eta Xemeinen. Egun horretan, markinar eta xemeindar asko atera zen kalera, erreketeei arrera beroa egitera.
|
|
|
Salaketa, isun eta heriotza hauek guztiek beldur asko eragin zuten herritarren artean, eta funtsezkoak izan ziren erregimen berria sendotzerakoan. Zoritxarrez, Mola jeneralak, matxinada hasi osteko
|
egunean
, 1936ko uztailaren 19an, eman zituen aginduak egi bihurtu ziren: –Izua erein behar da, mendekotasun sentsazioa utzi behar da, guk bezala pentsatzen ez dutenak eskrupulorik gabe desagerraraziz??
|
|
|
Larre idor eta monotonoetan, mila berrehun metro inguruan, ibilaldi luze honi lotu nintzaioneko
|
egunean
hasi zen dena. Izpiliku basatiak baizik ez ziren.
|
|
|
Hor egin da nire ustez gauza polita: Linok eta Santik hasi eben kultura azpigitura hori, Karmel, orduan hasi zan moduan, ba, gaur
|
egunean
Euskalgintzaren barruan azpigiratura horren kide garrantzitsu esanguratsua dala; ez dogu hori ahaztu behar. Karmelek badauka presentzia Euskalgintzaren barruan.
|
|
|
Gaur
|
egunean
badakigu hizkuntzetan zelan holako corpusak behar diran... Gero, esate baterako, Euskalzaindiak lan egin behar dauanean, holako lanak erreferentzia moduan erabitzen ditu...
|
|
|
Gurpilak arterik biraka zebilzkion gurdira 2010eko ekainaren 28an igo nuen, Andres Urrutia notarioaren bulegoan batu ginenean. Hartan ere, bero handiko
|
egunean
, 30º asko baita San Juan surik handienen egunetarako ere, eguerdiko 13:00etan. Hantxe sinatu genuen Baserri Antzokia Fundazioaren sorrera Txorierriko udaletako hiru ordezkariek eta herritarren arteko lau euskaltzalek.
|
|
|
Markinako karmeldarren komentuan ospatzen ziran Euskal Herriko bertsolarien egun baten, Pilareko
|
egunean
, hara deitua izan zan Lino be hitzaldi bat emoteko, eta Linok umorez hasten eban hitzaldia; gaia hau zan: –Bertsolaritza Pernando Amezketarraren garaian?.
|
|
|
Hurrengo
|
egunean
, apirilaren 16an, beste ekintza interesgarri bi izan ziran: Dimako parrokian meza santua eguerdiko ordu batetan, Aita Lino gogoratuz, eta gero herritarren arteko bazkaria.
|
|
|
Hemen izan doguzan gazteak, egunero izan dabez euren berbaldiak eta joan etorriak. Lehenengo
|
egunean
, Aita Santuak JMJ 2011.rako bidalitako mezu ederra izan eben aztergai. Bigarren egunean,. Jaungoikoa maitasunaren iturria?
|
|
|
Lehenengo egunean, Aita Santuak JMJ 2011.rako bidalitako mezu ederra izan eben aztergai. Bigarren
|
egunean
,. Jaungoikoa maitasunaren iturria, erabili eben gazteen arteko maitasuna aztertzeko.
|
|
|
izango da gai nagusia. Hurrengo
|
egunean
,. San Paulo eta barneko bizitza?, Espiritu Santuaren eragina nabarmenduz.
|
|
|
Abuztuko Andra Mariaren jai
|
egunean
,. Cum iubilo, meza santua abestu ondoren, eguerdirantz urten eben Madrilera, bertan mundu guztitik etorritako gazteekin Aita Santuaren gidaritzapean, kristau sinismena sendotu eta pozaren pozez Jaunaren eguneroko gurutzea lepoan hartu eta aurrera segitzeko.
|
|
|
Gabon kantak, esaterako, dozena bat bai. Gabon
|
egunean
Gabonetakoak eta Errege egunean erregenetakoak?. Geroago, seminarioan, D. Andoni Bazterretxea abade eta Ondarroako semearen laguntza handia izan ebela ikasleak esango deusku:
|
|
|
Gabon kantak, esaterako, dozena bat bai. Gabon egunean Gabonetakoak eta Errege
|
egunean
erregenetakoak?. Geroago, seminarioan, D. Andoni Bazterretxea abade eta Ondarroako semearen laguntza handia izan ebela ikasleak esango deusku:
|
|
|
Euskarari jagokonez, ofizialki,, dino berak? , ikasturteko azken
|
egunean
, goizeko meza ostean Agur Jesusen Ama kantua. Eta kito?.
|
|
|
Horregatik, elementu batzuk, izen batekin baino, bi edo hiru izen desberdinekin ezagutu ziren. Esate baterako, gaur
|
egunean
lutezio moduan ezagutzen dugun elementua, kasiopeo moduan ere ezagutu zen garai eta toki batzuetan; teknezio moduan ezagutzen duguna, niponio, davio edo masurio moduan ere ezagutu zen; gaurko niobioak kolunbio izena ere izan zuen,. Dena dela, denborarekin eta eztabaida luzeen ondoren, elementuen izenak gaur egunean daukaten izenarekin finkatu ziren.
|
|
|
Esate baterako, gaur egunean lutezio moduan ezagutzen dugun elementua, kasiopeo moduan ere ezagutu zen garai eta toki batzuetan; teknezio moduan ezagutzen duguna, niponio, davio edo masurio moduan ere ezagutu zen; gaurko niobioak kolunbio izena ere izan zuen,? Dena dela, denborarekin eta eztabaida luzeen ondoren, elementuen izenak gaur
|
egunean
daukaten izenarekin finkatu ziren. Horretan, IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry:
|
|
|
Nahaste horren aurrean, IUPACek (bilera eta eztabaida askoren ondoren) erabaki zuen elementu horiek izango zituzten izenak, gaur
|
egunean
erabiltzen direnak: 104a, rutherfordioa eta 105a, dubnioa.
|
|
2012
|
|
|
Oso zaila da zenbaki bat ematea, baina, nire ustez, alde bateko eta besteko ehunka soldadu hil ziren. Bereziki, soldadu asko hil ziren Egixarreko batailan (1936ko urriaren 21ean) eta San Esteban
|
egunean
Kalamuan egin ziren borrokaldietan (1936ko abenduaren 26a).
|
|
|
Garai hartan Larrean egiten ziren Karmel aldizkariaren idazleen bileretan eta batez ere urteroko Olerti
|
egunean
–1970, 1980 eta 1990eko hamarkadaz ari naiz bereziki, hutsik egiten ez zuenetakoa genuen.
|
|
|
Sabin eta Maria Pilar ezkontza
|
egunean
|
|
|
Gogoan izan dau Benedikto XVI.ak egun berean bete dirala 50 urte Vatikanoko II. Kontzilioa hasi zala eta baita 20 urte Eleiza Katolikoaren Katixima argitaratu zala ere. Eta datorren urtean, azaroaren 24an, Kristo Erregearen
|
egunean
, amaituko da. Fedearen Urtea?. Paulo VI.ak aldarrikatutako 1967 urtea ere antzekoa izan zan.
|
|
|
Eta egun oro gogo batez Jauretxera joaten ziran; eta etxeetan ogia zatiturik, alaitsu batera jaten eben, Jaungoikoa goraturik eta herriaren ederra irabazirik. Eta salbatuak izan behar ziranak
|
egunean
egunean ugaritzen ebazan?.
|
|
|
Eta egun oro gogo batez Jauretxera joaten ziran; eta etxeetan ogia zatiturik, alaitsu batera jaten eben, Jaungoikoa goraturik eta herriaren ederra irabazirik. Eta salbatuak izan behar ziranak egunean
|
egunean
ugaritzen ebazan?.
|
|
|
Nik ez dut esaten jada gizona berez ona dela, berez dena da ona Bibliaren arabera, baina gizona gaiztoa dela ezin ukatu dut, behintzat nire eskarmentutik ikusia. Hori unibertsala dela dakit Jesusek esan zuelako behin eta apostoluei gainera.Lehengo
|
egunean
tabernan batek erran zidan txakurra eduki nukeela, eta nik erantzun nion gizonak gaiztoak direla baina nik txakurrak baino gehiago nahi ditut tratua, berba egiteko, eta hola, gizonak. Ez naiz zinikoa.
|
|
|
Hurrengo
|
egunean
, maiatzaren 9an, domekaz, goizeko 8.15etan, jausi ziran Matxitxakon egozan bateriak euren eskuetan, bertan inor ez egoala2 Matxitxakoko bateriak koiu ostean, hasi ziran tropa matxinatuak Bakiorantzako bidea barrian egiten. Frecce Nere izeneko guda taldearen 4 erregimentuko tropak ziran.
|
|
|
–Domeka goizean, goizeko 11.30etan, sartu ziran gure soldaduak itsas bazterreko Bakio izeneko herritxuan. Matxitxako lurmusturra aurreko
|
egunean
, ilundian, koiu eben. Ordu betegarrenean, Iatagino igan eben, bertatik ia harrika jo leitekezala Bilboko itsas adarra eta portua.
|
|
|
Brigada Mistoko tropak ziran, euretariko gehienak Extremadurako boluntarioak. Herria jagoten egozan lau batailoi gorriak Iatamendira egin eben hanka aurreko
|
egunean
, euren zoritxarra dala eta, birao urtika, danagaitik eta danaren aurka egundokoak esaten, bihotza galduta. Egun bi lehenago miliziano bi fusilau ebezan jagonleku jakin batera joateari uko egiteagaitik.
|
|
2013
|
|
|
–Eta honela, agindua betetzeari ekin diot gaur, Hirutasun txit Santuaren
|
egunean
, 1577 urtean, une honetan nagoen Toledoko Karmengo San Jose monasterio honetan; esan dezadan guztian idazteko agindu didaten haien iritziaren mende jartzen naiz, pertsona oso jakintsuak baitira. Erromako Eliza Katoliko santuak sinesten duenaz bat ez datorren gauzaren bat esango banu, nire ezjakintasunagatik litzateke eta ez maleziagatik.
|
|
|
Bazkaria amaitzen geundela, erreketeen piketea agertu zitzaigun esanez, euren buruzagiengana erlijiosoak eramateko agindua hartu zutela. Haiekin zetorren kapilau jauna, Lezokoa, aurreko
|
egunean
komentuan agurtu genuena. Berehala abiatu ginen Aita Jose Domingo, Aita Avelino, Aita Bizente, Anaia Eugenio eta ni neu.
|
|
|
Telebista gure bizitza kulturalaren parte garrantzitsua da. 2012ko martxoan, EAEko herritar bakoitzak
|
egunean
lau ordu eta 3 minutu igaro zituen telebistaren aurrean (Berria,).
|
|
|
Erakunde kulturalei gagozkielarik, beren beregi aipatuko ditu Jaungoiko Zale, Euskaltzaindia, Euskaltzaleak eta Eusko Ikaskuntza. Era berean, adierazten da Inazio Deunaren
|
egunean
Euskalduna pilotalekuan egin ohi zen ekitaldian, liburu aukeratu batzuk salgai egongo zirela, baita orduko aldizkari zenbait ere: Argia, Ekin, Poxpolin?
|
|
|
–El teatro vasco, su historia, su desarrollo?. Hurrengo
|
egunean
, Telesforo de Arantzadi antropologoaren txanda izan zen, eta haren hitzaldiaren izenburua honakoa izan zen: –Historia Natural del País Vasco?.
|
|
|
Erakusketa ixten den
|
egunean
, Lauaxetak artikulu bat idatzi zuen Euzkadin23, eta bertan balorazio bat eskaini zien orduko euskaltzaleei: –Hemos llegado al final.
|
|
|
Brontzea baino iraunkorragoa izateko jaio zen ekimen garrantzitsu hori gerra zitalak moztu zuen, ankerki moztu ere. Hogeita hamar urte geroago, 1965eko Domu Santu
|
egunean
, Durangok Santa Mariako elizpean hartu zion testigua Sabin Etxeari, apal eta xume, baina bokazio berberarekin. Aurton, Durangoko Azokak bere 48 edizioa ospatuko du Landako bere egoitza ofizialean, Durangok euskal kulturari opetsitako eraikin zabal eta ederrean.
|
|
|
Inaugurazio
|
egunean
, lehenengo orrialdeko idazkiaz aparte, sinadurarik gabeko artikulu bat agertuko du Euzkadik(. BostBegi. Euzkel idaztiak?), oraingoan euskara hutsean.
|
|
|
izeneko hitzaldia eskaini zuen, eta amaieran Jose Horn Areiltza diputatuak hitz egin zuen. Hurrengo
|
egunean
, uztailaren 31n, Euzkadik portadan eta 3 orrialdean, horri buruzko informazio zabala eskaini zuen, eta bertan ikus dezakegu erakusketaren argazki bakanetariko bat:
|
|
|
Arestian esan dugun moduan, lehenengo hitzaldia Estepan Urkiaga Lauaxeta gazteak eman zuen zabaltze
|
egunean
bertan: –Bibliografia Vasca?.
|
|
|
liburu erakusketa lokalak antolatzea, tokian tokiko baliabideak (liburutegi publikoak, pribatuak?) erabilita; liburu erakusketa ibiltariak prestatzea? Bat batekoa izateko, mamitsu ere mamitsua izan ei zen Urkiagaren hitzaldia zabalkunde
|
egunean
.
|
|
2014
|
|
|
Arratsalde ederra igaro genuen. Gero, 1966ko udazkenean Markina Xemeinen nintzen eta hemen bertsolari onak eta ugari etxean bertan ikusteko eta haiei entzuteko abagunea izaten genuen urtero Pilareko
|
egunean
. –Bertsolari eguna?
|
|
|
Ni be han nintzan, baina nirea hareei alkartasuna adierazteko bisita antzera izan zan gehiago. Eta, holan, hurrengo
|
egunean
, jaieguna izanik, abadeak mezen konpromisoak zituen; hareetariko baten ordezko egiteko, bere autoan hartuta eroan ninduan Jose Antonio Retolazak Meñakabarrena neure auzora. Gerora hartu emon handia izan dogu eta sarri gogora ekartzen eban berak ni lehenengoz ezagutu ninduanekoa.
|
|
|
Herriko Etxeak Iturbidea kiroldegi estalia utzia zuen kirol arloko ekitaldi baterako. Beraz, hurrengo
|
egunean
, horrelako ekaitza botako balu dena bertan behera uzteko beharrean egonen ginateke. Gau hura ez zen goxoa izan guretzat.
|
|
|
Oporretako lehenengo
|
egunean
, Gorbeiara: Gora, lainoen artera, arranoen erara, eta behera, zatorren erara.
|
|
|
Erraten da Jainkoa inpasiblea dela, baina aldi berean ezagutzen dugu Aste Santuan, gogoratzen dena urtero, Jesusen pasioa eta heriotza eta berpiztea hirugarren
|
egunean
, sakrifizio definitiboa san Pauloren hitzetan. Eta Jesusek erran zuen ezen Bera janez lortzen ahal dela bakarrik betiko bizitza eta paradisua.
|
|
|
Eta hori lortzen ahal da pentsatuz gure intelectoa dela, logika zuzen erabiliz, egiak antzematean elikatzen dena Logoaz, Jainkoaren Logoaz. Logikazko liburua bezalakoa da logoa, mundu guztiak erabil dezake, eta aprobetxatu molde diferentean bakoitzak, eta horregatik logika tratatua ez da zahartzen ez desagertzen, lehen
|
egunean
bezain bizi bizi dirau. Agian profesoreak sufritu egingo du alumnoen hanka sartzeekin, erroreekin eta falazia bideekin, maisu ona bada hori ezinbestekoa zaio, baina liburuak tratatzen duen, materia?
|
|
|
–Guztia eraturik, Jaunak hala nahita, San Bartolome
|
egunean
, batzuk abitua hartu zuten eta Sakramentu Santua jarri zen, eta aginpide eta indar osoz egina geratu zen gure aita aintzatsu San Joseren gure monasterioa, mila bostehun eta hirurogeita bigarren urtean. Ni neu izan nintzen abitua ematen, eta kanpoan geratu ziren gurte etxe bereko beste bi moja?
|
|
2015
|
|
|
Zergatik gagoz eleizpean Eleizatean, harri artean? 1971.ko irail haserako zapatuan, Donostiako Konstituzio plazan Ijorretako dantzariok erakusketa vibrante bat egin ondoren, lo gutxitxo eginda, hurrengo
|
egunean
, domekaz, Dimako Oban San Antolinetara jantzari. Hango eleizpean, harrizko mahai bat.
|
|
|
urte haietan egin zuen guztiaz gogoratzen hasi zen; eta bere buruaz izuturik, bere galbideaz damu izanik, hura gorrotatzen hasi zen. Andre Mariak asko lagundu izango zion, haren Sortze Garbia oso maite baitzuen eta jai handia egiten baitzuen haren
|
egunean
. Azkenik, emakume hura ikusteari guztiz utzi zion, eta ez zen nekatzen Jainkoari eskerrak ematen, argi egin ziolako?
|
|
|
Hitzarmen honen testua irakurri ondoren, behean sinatzen dutenak testuarekin ados daudenez gero, goian jasotako tokian,
|
egunean
eta lekuan sinatu egiten dute, bikoiztuta, eurek ordezkatzen dituzten erakundeen izenean.
|
|
|
Bizkaiera bera aintzat hartzean, haren bilakaera azkarra eta modernotasuna islatu gura izan dugula Ebanjelioetan. Nahiz eta bizkaiera estandar bakarrik ez dagoen, gehienbat, gaur
|
egunean
neurri handiko adostasuna lortu duen bizkaiera eredura jo dugu. Hala ere, A itsatsian oro har euskara batuko formak erabili izan ditugu, zeren euskara batuak euskalkiari eragin egiten baitio.
|
|
|
Berrogeita bost urte eukazala beste barneko esperientzia eder bat izango dau Teresak. San Pedro
|
egunean
izan eban ikuskaria. Jesu Kristo bere lagun eta adiskide bezala sentitzen dau.
|
|
|
Kristo Jesus zauriz beterikoaren ikuskaria izanda urtebetera, San Paulo Apostoluaren jai
|
egunean
, Jesus biztuaren ikuskaria biziko dau Teresak. Berarentzat Jesus Kurutzeratua, Jesus biztua da.
|
|
|
Luze joan zitzaion astea, eta hurrengo feria
|
egunean
goiz hurreratu zen Zamora eneara. Tabernariaren aurpegian irakurri zuen begirada arbelera eraman aurretik.
|
|
|
Garizuma baino luzeago egin zitzaion Mieli hurrengo astea. Feria
|
egunean
, goizeko hamarretan geratuak ziren apustuaren nondik norakoak zehazteko.
|
|
|
Hoberenean ere, altxor guztiz estimagarria, baina urriegia haren lumaren ekoizpen osoa kontuan hartuz. 14 urteren buruan, 1568tik 1582ra artean, batez beste
|
egunean
bi gutun idazten bazituen, 10.220 gutun idatziko zituen; gorde direnen kopurua, 18 puskak ere kontaturik, idatziko zituenaren% 4,76 bakarrik da. Adituek diotenez, ziur asko, batez beste egunean bost gutun idatziko zituela kontuan hartuz gero, 25.550 gutun idatziko zituen; beraz, gorde direnek horren% 1,89 bakarrik egiten dute.
|
|
|
14 urteren buruan, 1568tik 1582ra artean, batez beste egunean bi gutun idazten bazituen, 10.220 gutun idatziko zituen; gorde direnen kopurua, 18 puskak ere kontaturik, idatziko zituenaren% 4,76 bakarrik da. Adituek diotenez, ziur asko, batez beste
|
egunean
bost gutun idatziko zituela kontuan hartuz gero, 25.550 gutun idatziko zituen; beraz, gorde direnek horren% 1,89 bakarrik egiten dute.
|
|
|
(?) Eta horrela, Gobernariarekin hitz egitea erabaki nuen, eta haren etxearen ondoan den elizara joan nintzen eta abisua helarazi nion, arren har nintzala hitz egiteko. Bi hilabete baino gehiago ziren baimena lortu nahirik nenbilela eta
|
egunean
baino egunean okerrago zen. Haren aurrean izan nintzenean, esan nion, gauza gogorra zela halako laztasun, perfekzio eta itxituran bizi nahi zuten emakumeak egotea, eta halakorik ezer igaro gabe atsegin artean zeudenek, gure Jaunaren zerbitzu hain handiko obrak eragotzi nahi izatea.
|
|
|
(?) Eta horrela, Gobernariarekin hitz egitea erabaki nuen, eta haren etxearen ondoan den elizara joan nintzen eta abisua helarazi nion, arren har nintzala hitz egiteko. Bi hilabete baino gehiago ziren baimena lortu nahirik nenbilela eta egunean baino
|
egunean
okerrago zen. Haren aurrean izan nintzenean, esan nion, gauza gogorra zela halako laztasun, perfekzio eta itxituran bizi nahi zuten emakumeak egotea, eta halakorik ezer igaro gabe atsegin artean zeudenek, gure Jaunaren zerbitzu hain handiko obrak eragotzi nahi izatea.
|
|
2016
|
|
|
San Frantzisko Asiskoa dela uste da ohitura honi edo Jainkoaren Semearen gizon egitearen irudikatze honi hasiera eman ziona, 1200etik 1226ra bitartean. 1223eko Jesusen jaiotza
|
egunean
, Greccio herrixkan zela, jainkozko indar batek eragin omen zion Jesusen jaiotza bizi bizian berregitera, horretarako baimena eskatuz Honorio III.a Aita Santuari.
|
|
|
–Gogoangarria eta begirunez oroitzekoa da, hil baino hiru urte lehenago, Jesu Kristo gure Jaunaren Jaiotza
|
egunean
Greccio izeneko herrixkan egin zuena. Bazen lurralde hartan Joan izeneko gizon bat, izen ona eta biziera hobea zuena.
|
|
|
Irentsi nituen malkoek zuritu zidaten odola, ordea. Herio etorri zitzaidan
|
egunean
haize fereka batek ekarri zuen zure izena kanposantura: Martin, Martin, Martin?
|
|
|
Ez astebete baino lehenago, orduko ohitura kontuan izanik. Tradizioak apirilaren 23an, san Jurgi
|
egunean
, finkatu zuen haren jaiotza; beharbada, heriotzako dataz berdintzearren, 1616ko apirilaren 23an hil baitzen, baina ez dago agiririk jaiotzako data hori ziurtatzen duenik.
|
|
|
Domu Santu
|
egunean
hildakoak gogoratzen dira (Hazilean oroit hilez eta haien kontseiluez) hilobietan argia piztuz (Domuru Santuruetan, arima pielak kandela argitan. Zavala, 739), eta horien alde otoitz eginez (Hazileko otoitzak, hilei buruz bihotzak.
|
|
|
Santu guzietan, Dominu Santuru tururu (Zavala, 2634). Itxura denez, atsotitz hau Bizkaiko umeek Domu Santu
|
egunean
abesten duten abesti baten zatia da. Agustin Zubikaraik 1996ko Zeregiñak oar liburuan dioen legez:
|
|
|
Agustin Zubikaraik 1996ko Zeregiñak oar liburuan dioen legez: . Santu guztien
|
egunean
zemendiaren lenengoan, Bizkaiko mutiko nezkatxa askok berba onek abesten dabez: –Domuru Santuru.
|
|
|
Domu Santu
|
egunean
, etxeko errenta ordaintzen zen. Zentzu honetan, Asentsio egunean (Pazko egunetik 39 egunetara ospatzen den jaia) dirurik ez duten etxekoandreak ere dotore eta arropa berriekin agertzen baziren ere, hau da, pobreenak ere andre handi agertzen baziren ere, errenta ordaintzen zenean, hau da, Domu Santuetan, bakoitza den bezalakoa agertzen zen:
|
|
|
Domu Santu egunean, etxeko errenta ordaintzen zen. Zentzu honetan, Asentsio
|
egunean
(Pazko egunetik 39 egunetara ospatzen den jaia) dirurik ez duten etxekoandreak ere dotore eta arropa berriekin agertzen baziren ere, hau da, pobreenak ere andre handi agertzen baziren ere, errenta ordaintzen zenean, hau da, Domu Santuetan, bakoitza den bezalakoa agertzen zen: pobrea zena pobre eta aberatsa aberats (Asentsio letanietan andreak andre handi; Domu Santuruetan guztiak agiri.
|
|
|
Domu Santu
|
egunean
elurra agertzen da mendietan. Negua bere gogortasunean hurbiltzen ari denaren seinale (Santu guztietan, elurra mendietan.
|
|
|
San Martin
|
egunean
, bestalde, morroien aldaketa egiten zen zenbait tokitan (Jondoni Marti, prest dena, parti! Damaso Intza, 2461).
|
|
|
Euskal atsotitz bildumetan agertzen denaren arabera, San Simon eta San Judas (Urriak 31)
|
egunean
sartzen gara neguan. Hala ere, egiazko negua San Martin egunez hasten omen da (Egiazko negua San Martinez hasten.
|
|
|
San Klemente (97 urtean hil zen)
|
egunean
elurra egiten du (San Klemente Papa, elurra tipi tapa. Damaso Intza, 81 eta 770).
|
|
|
Era berean, San Andres
|
egunean
neguan sartuak gaude, eta ohikoa da elurra egitea (San Andreseko elurra, neguaren abiadura. Zavala, 2550).
|
|
|
Artikulu honetan euskarazko testu bitxi bat azaldu nahi dugu, hain zuzen ere, Tolosaco Santa Marian Urriaren amabost garren
|
egunean
, milla zorzi reun eta ogueigarren urtean, Don Francisco Maria Aranguren bertaco Vicarioac eguindaco platica izenekoa. Testu inprimatua da; bertan adierazten denez, Tolosan:
|
|
|
Urriaren amabost garren
|
egunean
, milla zorzireun eta oguei garren urtean, Don Francisco Maria Aranguren bertaco Vicarioac eguindaco platica.
|
|
|
¡ Cembait sentimentu, naigabe, eta pena guchiago izango guenitusque! Cembait sosegu gueyagorequin gaurco
|
egunean
berean izango liraque, aditu deranez, aita, eta ama on, inocente, eta ez jaquiñ asco!
|