|
2000
|
|
|
Eta konforme nagoela esan dudala uste dut. Uste
|
dut
esan dudala; uste dut konforme nagoela. Dena den, plazer iturri bilakatu zait buruhaustea.
|
|
|
Uste
|
dut
esana dagoela eta esana ez badago, birritan esana uztea ez da kalterako izango ni T. ko liburuzaina naizela, eta horrez gain baina betiere bigarren mailako jardun gisa, hainbat liburu argitaratzeko ausardia lotsagabea izan dudala, horrek, noski, nire buruari idazle izendatzeko eskubidea ematen ez didala badakidan arren. Banitatearen izana arintzearren, bat edo bat aipatzeari egoki deritzot:
|
|
|
Sentitzen
|
dut
esan behar izan diot atzo Dabidi bezala, baina gaur bidai amaierako afaria dugu eta ezin dut huts egin. Sentitzen dut honaino etorri, eta besterik esan ezin izatea.
|
|
|
Sentitzen dut honaino etorri, eta besterik esan ezina. Zinez sentitzen
|
dut
esan diot zerbitzariari bi espresso eskatzearekin batera. Hau da Gasteizko kafeari gehien hurbiltzen zaiona.
|
|
|
Gainerakoak lagunekin edo senideekin etorri dira. Bestalde, Gasteizkoa naizela esateko zorian egon naiz, baina zorionez ez
|
dut
esan, ez baitut batere gogorik Euskal Herriari buruzko ohiko galderei erantzuteko: " Ikusi al duzu noizbait atentaturen bat?
|
|
2001
|
|
|
" Nirekin etorri behar duzu, mesedez". " Nolaz, bada, jauna?", asmatu
|
dut
esaten nik, sorgor, nireak ez diren hitzez. Begiratu gogor bat eskaini dit poliziak:
|
|
|
Eliz kondairan, ba ote
|
dut
esan beharrik?, ez nago oso trebe:
|
|
|
Bibliografiaz kanpora hizkuntzalaritza dago, noski. Euskal literaturako testuekin ibili izan garenok eta arduratu garenok, nik ez
|
dut
esango gehienbat, baina asko eta asko hizkuntzalari bezala arduratu gara. Otxoa de Arinen Dotrina edo Kapanagarena literatura al dira?
|
|
|
Nire begi adimenak ez dira zenbaitenak bezain zorrotzak eta ez
|
dut
esango film honetako sinbolo guztien funts ezkutua, sorgin gaztearena, esaterako, ezagutu dudanik.
|
|
|
Horrelatsu gu, gaztetango irudiei ederre  tsirik bageunden. Ez
|
dut
esango Egunkari honen azken zatia baino ederragorik ez dela ondu euskaraz âbelles lettres direlakoetatik hagitz urruti gabiltza hemenâ, ezta ere gai garaiagorik ez dela ukitu. Baina, baldin neure iritzia estalkirik gabe agertu behar badut, ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko garrasi sarkorrik.
|
|
|
Zaharrak eta berriak âliburuetan ikusiak, ez hiztegietanâ, hitz arrotz eta jatorrak, jakintza  hizkuntza eta herri esaerak nahastean irauli dizkigu. Ez
|
dut
esango, ez bailitzateke egia ene ustez, Txillardegik bere mintzaera zeharo eskuratu duenik liburu honetan: halako gordin antxa aurkitzen zaio, osoro heldu ez den fruituarena.
|
|
|
Euskal Herria, oraingo Euskal Herria, ez dugu gehienok behar bezala ezagutzen; lehengoa, berriz, are gutxiago. Eta ez
|
dut
esan nahi euskaldunik gehienok ez dugula ezagutzen: inortxok ere ez daki zer den eta, batez ere, zer izan den.
|
|
|
Maila horretara, eta askozaz ere goragokora, aspaldi igo ginen euskaldunok, aberastasunez behintzat. Ez
|
dut
esango aberastasun horiek ongi banatuak daudenik; bai, ordea, aski eta gehiegi direla, dauden daudenean, huskerietarako, izpirituari dagozkion huskerietarako, diru pilotxoren bat edo beste bazter ahal izateko.
|
|
|
Honaino Eleizalde, eta gehiago nahi baduzu hor daukazu Oñatiko Batzar ondoan argitara zuten liburu lodia, 428 orrialdeetan. Nik ez
|
dut
esan, ezta esango ere, neronek proposatu (badakizu orain honelako mintzamoldeak sartzen ari zaigula gazte jendea edo) eta aldeztu berria dudan batasunerako izan daitekeen bidea Eleizaldek orduan gogoan izan zezakeena denik. Segur naiz ezetz:
|
|
|
egin diat eta gainerakoak bitara har daitezke. Nik ez
|
dut
esango horrelako anbiguitateak hizkuntzaren onerako direnik; ezta ere, ordea, kaltegarri eta are galgarri direnik. Non bizi gara?
|
|
|
Ez
|
dut
esango artea ezin lora daitekeenik askatasunik gabe, aski baikenuke Txillida aipatzea hori egia ez dela erakusteko. Baina ezin eraman du gogorkeria nagusi ibiltzea, askatasunaren gose egarria bere baitan baitarama, beretzat eta besterentzat.
|
|
2002
|
|
|
Ozta ozta jaso nuen haren mezua, telebistako ahotsen azpitik. Ez
|
dut
esango espero ez nuenik. Hain zuzen ere, harexen zain nengoela uste dut, ohera joateko.
|
|
|
zailago izan diren gauzak egin ditugu historian zehar. Badut uste euskararen lasaitasuna, ez
|
dut
esango salbazioa, hizkera eskatologikoa maite ez dudalako, holako erabakiek, zentzuz beteak ikus daitekeenez, segurtatzen duten. Lastima ez ditugula horiekin batera" philosophia" bezalakoak erabiltzen:
|
|
|
Oraingoz badiozue zuen belaunaldian, hori pentsatu nahi dut behintzat, begikotasuna eta agian maitasuna ere, baina gehienentzat, oroz gain, etxean eta ikastetxeetan ikasteko esaten dizueten zerbait dateke, geletatik atera bezain laster erdarara jotzeko joera handia erakusten baituzue. Ez
|
dut
esango zuek guk gure garaian latina nola hartzen genuen, orduan bezalatsu hartzen duzuenik, orduan ez baikenuen, esaterako, telebista katerik latinez, eta goenkalekoen abenturak ikustea Zesarrek idatzirik utzi zizkigunak irakurtzea baino jostagarriago delako, baina ez dakit benetan oso urrun zaudeten, batzuk bederen. Zinez, euskara gero eta urrunago ikusten dut zuen eguneroko kezketatik.
|
|
|
Horren normala ez dena, ordea, Euskal Herrian kritikatzat hartzen  direnen azalkeria eta, azken batean, eskaintzen duten unanimitate irudi orokorra da. Honekin ez
|
dut
esan nahi Korapikoak liburuari buruz argitaratutako kritika guztiek  bereziki zorrotzak edo negatiboak izan behar zutenik: denetarik egon behar du.
|
|
2003
|
|
|
Euskaldun fededun esapidea garai hartan arrunta zenik ez
|
dut
esan nahi, inondik ere. Aitzitik, aurreko mendeetako euskarazko testuetan murgilduta ibili diren hizkuntzalari eta lexikologoek ez dute âhorrela formulatuta, behintzatâ esapide hori aurkitu, harik eta XX. mendeko lehenengo hamarkadetan ugaltzen hasi zen arte.
|
|
|
Salbuespena den bitartean, euskara ezer ez da izango  kioskoan. Ez
|
dut
esango euskararen uholdeak hartu behar duenik kioskoa, ez genuke asmatuko iturriarekin euskaldunok. Esango dudana da euskarak euskara behar duela bere inguruan, baita kioskoan ere.
|
|
2005
|
|
|
–Hori ez da yoga, fakirismoa baizik. Eta horrekin ez
|
dut
esan nahi ez dudala miresten OICko lagunaren irmotasuna, baizik eta yogari buruzko ikuspegi hori zirkuko fakirismo hutsa dela, hori baino ez. Yoga, batik bat, barruko filosofia da, bakoitzarena batez ere, nolabait esatearren, eta ez ahalmen fisiko bat.
|
|
|
" Ezin
|
dut
esan nor zaren; beharbada ez zaitut inoiz erabat ezagutuko.
|
|
|
zuk (izena ez
|
dut
esan behar),
|
|
2006
|
|
|
Ez dakit zergatik, baina seguru nengoen hartu behar ninduen militarra iharra, garaia, nerbio handikoa izango zela. Ez
|
dut
esango mahaiaren atzean eta zutik hartu ninduenaren itxura nik espero nuenarenaren justu kontrakoa zenik, baina harrituta utzi ninduten haren luze zabal karratuak eta haren lepo labur lodiak, ez bai  tzetozen bat nik nuen militarraren irudiarekin. Buruan zeraman kepia burua baino txikiagoa zuen.
|
|
|
Aldartea gero eta atseginagoa nuen, lo kuma eragiten zidana. Hortik aurrera zenbat denboraz egon nintzen lo, ezin
|
dut
esan.
|
|
|
Umbertorekin pasatu nuen urduritasuna itzaltzeko modu bat zen. Ez
|
dut
esango zeharo lortu nuenik.
|
|
|
Egoera hartan izan nezakeen aldarterik onenean nengoen: ez
|
dut
esango askatasunaren gailurrean sentitzen nintzenik, baina esan dezaket etsia kendua nuela gainetik. Hori frogatzeko, aski dut esatea pasaporteko nire izen berria errepikatzen nuela, Lange, Ernst Lange, benetakoa bezain laua edo lauagoa gerta zekidan.
|
|
|
ez dut esango askatasunaren gailurrean sentitzen nintzenik, baina esan dezaket etsia kendua nuela gainetik. Hori frogatzeko, aski
|
dut
esatea pasaporteko nire izen berria errepikatzen nuela, Lange, Ernst Lange, benetakoa bezain laua edo lauagoa gerta zekidan. Ondo iltzatua gera zedin nire memorian.
|
|
|
" XIX. mendean Baztanen idatzitako testuetan, rat morfemaren erabilera maiztasuna" artikulua idaztea zirraragarria izan liteke filologoarentzat," Borneoko perra muturreko saguzarraren ugalketa estrategietan azken 20 urteotan gertatu diren aldaketak" artikulua biologoarentzat ezinbestekoa izan litekeen bezalaxe; baina egia ere bada hainbesterainoko prezisioa eta zehaztasuna bilatzea zientziarentzat mesedegarria izan daitekeen arren, izan baitaiteke?, herritar arruntarentzat gutxienez harrigarria izanen dela, eta akaso patologia larriren baten seinaletzat ere hartuko du. Bitxia gertatu behar zaio herritar arruntari, ez
|
dut
esan nahi filologoa ere herritar arrunta ez denik?, deklinabide marka batek ez dakit zer idazle ezezagunarengan izan zuen frekuentzia ikertzeko halako kasketa izatea. Eta ez dakit belaunaldi berriek sinetsiko ote duten lan hori garai batean ordenagailuaren bilatzailearen laguntzarik gabe egiten zela!
|
|
2008
|
|
|
A. Ezer ez
|
dut
esateko. Desagertu zaitez nire bizitzatik.
|
|
|
Distantziak zaindu behar ote ziren. Ez
|
dut
esango adinarenak dena azaltzen duenik. Joera hori daukat; kostatu egiten zait distantzia egokia hartzea.
|
|
|
–Ez
|
dut
esan nahi irakurtzera beharturik zaudenik. Badakit gazteek gauza asko dituzuela buruan, eta denbora gutxi.
|
|
|
Ez da atsegina izan, egindako lanaz gelditu zaidan inpresioa lausoa da oso. Bertan jasota dago, hitzez hitz, Rosaren sumarioan ageri den aitorpen luzeko hainbat pasarte; bertan daude Rosak esan zizkidan garrantzitsuenak ere; ahalegina egin
|
dut
esan nahi zuenari baina esan ezin zuenari ere forma ematen. Baina aski da?
|
|
|
Baina ez
|
dut
esan itzuliko ez denik. Gainera, ez da Tomasen kontua bakarrik.
|
|
|
Poesia egingo dut: ez
|
dut
esango egiarik, ez dut esango gezurrik, baina zerbait aterako da eta zer esan baten umea dela emango du.
|
|
|
Poesia egingo dut: ez dut esango egiarik, ez
|
dut
esango gezurrik, baina zerbait aterako da eta zer esan baten umea dela emango du.
|
|
|
Hala zioten lehengoek eta halaxe diot neuk ere sorginez, jainkoez, elektroiaz, energia kosmikoaz, jaio aurreko eta hil ondoko biziaz edo unibertsoaz, kasu espektakular batzuk besterik ez ateratzeagatik. Ez
|
dut
esaten ez direnik. Izan daitezela nahi badute:
|
|
|
Ez
|
dut
esango gaizki pasatu genuenik, ez baili  tzateke guztiz egia izango, baina bai lehenengo bilera baino gogorragoa izan zela eta hor bai sentitu ginela Interneteko foroetan irakurria genuen bezala. Hiru bilera izan ziren guztira.
|
|
|
Kontuz, baina, honekin ez
|
dut
esan nahi arazorik egongo ez denik ezta Txinan haur bat adoptatzea munduko gauzarik errazena denik ere. mail haien artean, mezu lazgarriak irakurri ahal izan genituen.
|
|
|
Horiek ere irakurri genituen, baina, mezu positiboen aldean, gutxi izan ziren. Eta era berean, Txinan adopzio prozesua garbia eta gardena dela esatean, ez
|
dut
esan nahi beste herrialdetan gauza bera gertatzen ez denik. Nago mundu txiki honetan ere denetarik dagoela eta adoptatutako haur bakoitzak bere prozesua duela.
|
|
|
Adoptatuei dagokienez, baina, gurasook jakin behar dugu arraza plus bat izan daitekeela, motxilan zamatu eta betiko eramango dutena. Ez
|
dut
esaten nahitaez hala izan behar duenik, aukera dagoela baizik. Adopzioaren prozesuak aurrera egin ahala, iristen da unea non hausnartu behar baituzu ea balizko gainkarga hori onartzeko prest zauden bai ala ez.
|
|
2009
|
|
|
–Ez ditut epaitzen, Ananda; halako kontuetan ez sartzea hobe dugula baino ez
|
dut
esaten.
|
|
|
Hori da hil aurreko nire hurrengo asmoa. Ez dakit koketeriagatik den, edo kapritxoa; uste
|
dut
esan dizudala lehenago batean ere: ez dut gura nire irudi penagarri batekin gera daitezen (edo zaitezten?) joan nadinean.
|
|
|
Mendiaren bazter eta zulo guztiak arakatzen dabil azkenengo urteotan, Gerran han geratutako fusilen, balen, granaden... bila. Ez
|
dut
esango egunero, baina ia beti dator zeozerekin. Itsasora zebilenean, lantzean behin joaten zen etxean zegoenetan; orain, egunero.
|
|
|
Kuriosoa da. Lehenago farmazia batera sartzen nintzenean, zaplaztekoa ematen zidan bertako botika usainak; ez
|
dut
esango zorabiatzeraino ailegatu nintzenik inoiz baina bai behin baino gehiagotan larritu ninduela hango giro desatseginak. Eta, gaur egun, gauzak zer diren gero, zirkinik ere ez dit egiten botika usainak; aukeratu beharra izango banu, begira, niretzat gehiago duela atseginetik desatseginetik baino aitortu nuke.
|
|
|
Ez zen horrela, ala? Gaur egun are argiago ikusten
|
dut
esan dizudana. Gauzak horrela ulertuta, ba, lasaitasuna galdu gabe, zorroztasuna eta irmotasuna azaldu nahi nuen zure aurrean.
|
|
|
eta orduan ulertu
|
dut
esan nahi zuena
|
|
|
Ez
|
dut
esango gaurko ikasle batek ez lukeenik arazorik izango Lizardiren euskararekin. Izango luke, eta, seguru asko, handia.
|
|
|
Eta hori da askatasunerako bidea". Ez
|
dut
esango hitz horiek euskal kantagintza osoaren adierazpen bateratua bezala har daitezkeenik, ez eta mugimendu horretako kide guztiek hitz horiekin bat egiten zutenik ere, baina nire ustez garbi erakusten dute euskal kultur munduaren berpizkundean parte hartu zuten pertsona batzuek, eta ez gutxienek, oinarri politikoko berreraikitze nazional baten barruan ikusten zituztela adierazpen artistiko berri haiek.
|
|
|
Era batera edo bestera izan, oso komenigarria litzateke liburuak segida izatea, are segida luzea ere, era guztietako gogoeta espazio eta eztabaida eremuetan. Ez dakit zentzuzkoa den esaten ari naizena, baina ez
|
dut
esan gabe utzi nahi.
|
|
|
Udalditxoarena izan daiteke, aurten ere, nahiz eta ez duen propialki gozatu eta berotu, nola iratzar eta piztu diren hainbat landare eta lore jenero... Ez
|
dut
esan nahi udaberriko margo mozkorrik azaldu denik, baina banaka bezala tortoka, motots aberatsetan ere bai, bada belaze eta landabazter argi pozturikorik... Laster ote dute zaputzaldiren bat?
|
|
2010
|
|
|
Guk badakigu horretaz zerbait. Ez
|
dut
esango gauza bera denik, baina horrelako asmazioekin hobe umeak ez nahastea. Horretan ari nintzela, umeetako bat konturatu zen nola ari nintzen bakarrizketan eta besteei kontatu zien.
|
|
|
–Ez
|
dut
esan nahi luxuzko gauzak izaten direnik, goxo prestatutakoak baizik. Miguel Artolaren arrain zopa lehiaketak irabazteko modukoa dela entzun dut.
|
|
|
Ez baitut oraindik inon garbi ikusi. Honekin ez
|
dut
esan nahi Oiartzun aldean hiru puntuko bertsoaldirik izanen ez zenik. Xantik berak erakutsi baitzigun Eskoriatzan zer edo zer baietz, baina Mikel Laboaren kutsu nabarmenarekin, bai doinuan bai letran.
|
|
|
Erleontzirik badaukagu hemen, erlezainik ere bai, eztirik ez
|
dut
esango zenbat, erlezainen zaindaria atera baitigu erlezainak berak:
|
|
2011
|
|
|
Esaten ez dakidana pentsatzen dudanean, ez
|
dut
esaten dakidana.
|
|
|
Gau hura, Alberte, beharbada nire bizitzako gaurik ederrena izan zen. Ez
|
dut
esan zoriontsuena, ederrena baizik, osoena. Negarrez nengoen eta malkoak edaten zizkidan.
|
|
|
–Bai, egia da zure esperientziak, Camille, ez duela maitasunera animatzen. Eta ez
|
dut
esan ezkontzara, maitasunera baizik. Nik, esan zuen Marcellek?
|
|
|
Neska ikusi nuenean egunkariko argazkietan, ukabila jasota Katxas hil zuten eguneko urteurrenen bateko omenaldian. Baina ezin
|
dut
esan kontu ziurrik, bidaia hartan ez bainuen ezer apartekorik ikusi Neskaren eta Katxasen artean. Lasai eman dezaket testigantza Neskak Katxasi zion begirune ia erreberentziazkoaz.
|
|
|
Begiramenaren aztarnaren bat, ezta ere. Ez
|
dut
esango bat batean dena garbi garbi ikusi dudanik, baina ez nago eroso, eta deserosotasunaren arrazoia ez da, bere osoan behintzat, beldurrak eragina. Nik ahoa zabaldu eta totelka hasterako jakingo du jendeak totela naizela.
|
|
|
Batxilergo garaian hasi zen, pixkana pixkana, guztizko miresmena pitzatzen. Noiz eta zergatik, ezin
|
dut
esan. Detaile txiki txiki askoren metaketa gertatzen da halakoetan, eta, bat batean, hor non ohartzen hasten naizen zuk, munduan gehien miresten dudan pertsonak, badituzula ahuleziak ere:
|
|
|
Esan egingo dizut, ez dizut esango? Zuzendu egingo
|
dut
esan duzuna, ez dut zuzenduko. Kontu eske hasiko naiz, ez naiz hasiko?
|
|
|
Itsaso zabal eta sakon bat dago gu bion tartean. Hauxe besterik ez
|
dut
esango: indiarren alde jokatu dudala.
|
|
|
–Nik ezin
|
dut
esan ez baietz ez ezetz. Lan hau kontu handiarekin hartzekoa da, eta gainera, ezin gara lasai arraio Donostian azaldu Ingalaterrako kontsularen aurrean.
|
|
|
Beste alde batetik, hirian onartu izan da ongien kultur aniztasuna. Ez
|
dut
esan nahi ongi ulertzen denik, ideala denik ez dut hiria idealizatzen, baina bistan da kultur aniztasuna, nola etnikoa, hala erlijiosoa edo sexu hautaketari dagokiona, beste inon baino nabariagoa izan dela eta beste inon baino hobeto bideratu izan dela hirietan. Bigarren urrats batean ikusi litzateke ea nola gara daitekeen, hiri egitura fisiko horretan, dibertsitatearen kultura.
|
|
|
Hau guztia aipatuta, ez
|
dut
esan gura orduko garaiak hobeak zirenik; lan gehiegi egiten zuten, ondo lan nekezak gainera, baina bitxia dena, ordea, zera da: egun, teknologiak eskaintzen dizkigun baliabideei esker behar gutxiago egiteko eta trankilago bizitzeko aukera daukagunean, behar gehiegi egiten jarraitzen dugu, orduan baino estuago biziz gainera, estres handiagoarekin (beharbada logika instrumental hiperteknologizatuak beste aukerarik uzten ez digulako eta haren mirabe huts bihurtu garelako).
|
|
|
Nik konprenitzen dut pentsakera hori, baina uste dut erresponsableak garela, neurri batean libertatea ere badugula, eta horrenbestez egin dugunaren eta hartu ditugun erabakien erantzukizuna, geure buruaren aurrean behintzat, badugula. Ez
|
dut
esaten erantzukizun hori izan behar dugunik Jainko juzgatzaile baten aurrean, edo nola edo halako moralitate baten aurrean, baina bai geure buruaren aurrean. Eta geure buruaren aurrean baldin baditugu exigentzia horiek, kulpak eta damuak ere badira.
|
|
|
Denon artean eraiki behar den herri baten etorkizuna da aberria. Nazionalismoa berriz izango litzateke, fundamentalismo batzuetan, nik ez
|
dut
esaten onak ez direnik, baina fundamentalismo batzuetan eta ideia oso fundamental eta beti berdinetan eta maximalistetan enkistatua egotea. Eta klaro, hemen gertatzen dena da, nire iritziz, nazionalismo asko dagoela, batez ere erretorikoa, nazionalista asko dago, baina gero, begiratzen baldin badugu, ikusten dugu ze nazionalismo klase den hori, eta hau da nazionalismo bat gogorra, eskluientea, nor gehiago beti aldarrikatzen duena," hemen nor da gehiago?
|
|
|
Gainera abesti hau zentsuratik pasa gabea zen, baina honek beste arazo bat izan zuen, zentsurarena baino okerragoa. Kanta hau kantatu nuen lehenengo edo bigarren aldian, ez
|
dut
esango non eta nola, lehendabiziko nire kantaldietan izan zen, ba entzulegoaren atal bati ez zitzaion gustatu, eta han oihu batzuk izan ziren kanta honen kontra, oihukatu zuten batzuk: " txerrikeria bat duk kanta hori!" eta abar.
|
|
2012
|
|
|
–Lotsagabea da, gainera. Bat egiten
|
dut
esandakoarekin.
|
|
|
–Nik ez
|
dut
esan senarra denik bera leiala izango zaion gizona.
|
|
|
Ez
|
dut
esan Lizeoko Kalitate Tribunalaren aurrean deklaratzera behartu zutenean, irakasleak Axularren Gero zeramala besapean eta Wittgesteinen antologia bat zakutoan.
|
|
|
Esan dizkiodan kontuen artean, Zarautzen bizi naizela esan diot. Dezenteko sorpresa hartu
|
dut
esan didanean dezentetan egona dela Zarautzen. Euskal Herria ez zaio batere ezezaguna, Ziburun opor etxe bat baitauka.
|
|
|
ez
|
dut
esango egiten didana,
|
|
2018
|
|
|
Azkenekoa izatea espero nuen begirada bota nion ezkaratzari. Ezin
|
dut
esan, gaua ez zen-eta hain argi, beirateko bi zaldiek beren betiko itxura gordetzen zutenentz, baina iruditu zitzaidan han ez zegoela ez zaldirik ez harmoniarik, beirateko zati hartan hain zuzen zaldia osatzen zuten beira puskak falta zirela, eta haien tokian zuloa zegoela, edo, gehienera, marrazkia estaltzen zuen zapi edo oihal beltzen bat.
|
|
2019
|
|
|
Gaur hamahiru urte betetzen ditut, baina ezin
|
dut
esan, debekatuta dago eta. Inoiz ez diet gezurrik esan aitari eta amari.
|
|
|
" A priori" batek pentsa lezake errusiarrak gure antzekoagoak direla, baina beste mundu batean bizi dira", erantsi du Raphaëlek. Ulertzen
|
dut
esan nahi duena. Ni ere beste mundu batean bizi naiz, eta ez da ikusten.
|
|
|
Baina liburu zaila da Whitmanena. Oso zaila ere (nolanahi ere, ezin
|
dut
esan gabe utzi egiaz pentsatzen dudana: tristea iruditzen zait, oso tristea ere, irakasle batek esa  tea ez dela irakurketa egokia zure adinerako, baina hobe nuke isiltzea eta ez idaztea gogoak agintzen didana horren gainean; alegia, zertarako irakurri behar duzun, ez bada" programan sartzen".
|
|
|
Dutxan sartu naiz. Amak betikoa esan du, beti bezala (aitak baino askoz ere hobeto darama amak guztia; ez
|
dut
esango minik ematen ez dionik, baina gutxiago estutzen nau; negar egiten badu, nik ikusten ez dudanean egiten du):
|
|
|
irakurtzetik bota nahi gintuztela ematen zuen, baina noski, itzultzaileek, itzulpengin  tzan fede handirik ez zuten eragileek baizik. Ez
|
dut
esango sorkuntza munduan ere ez zegoenik itzulpenaren garrantzia menosten zuen eszeptikorik, baina gehienontzat âhala uste dut behintzatâ begi bistakoa zen ibilbide sistematiko samar hura ezinbestekoa zela sistema literarioarentzat, eta, garai hartan boladan zebilen hitz bat erabiliz, euskal literaturaren homologazioarentzat.
|
|
|
Bukatu arte. Ez
|
dut
esango ez denik Hamsunen meritua goseari halako etekin dramatikoa eta suspentse handia atera izana, ez dut jatorrizkoa ezagutzen, baina euskarazko bertsioari darion gardentasunak, batere apaindura barroko linguistikorik gabeak, lagundu egiten du Mendizabalek berak Babetteren oturuntzan planteatutako dilema berdintzen, eta hori da testuak eta irakurleak eskatzen duten fideltasunaren arteko oreka lortzen saiatzea.
|
|
2020
|
|
|
Jendea aitarenka ari zen, irentsi ezinik Urbinak hain isilik, hain azeri, hain sugegorri jokatu izana. Nik ere sorpresa handia hartu nuen, ez
|
dut
esan  go inoiz susmatu nuenik, baina egia esan, atzera begiratu eta ez zen hain harrigarria ere: karlistak aspalditik zeukaten gerra galduta, Baskongadetako lurretan ia hesituta, eta Urbinak burua salbatu nahi zuen, ez liberala zelako, hurrik eman ere, beti eguteraren epela bilatzen zuelako baizik.
|
|
|
Nolanahi ere, ez
|
dut
esango soldaduen atzotik gaur bitarteko jarrera aldaketak ez nauenik lasaitu. Alde ederra hona ekarri ninduen lana denen txistuak entzunez bukatzetik txaloak jasotzera.
|
|
|
Bale, esan zion. Ba, orduan, sentitzen
|
dut
esan izana.
|
|
|
Sentitzen
|
dut
esan ez izana, bale?, esaten dio. Batzuetan lotsa ematen dit horrelako gauzak zuri esatea, zeren txorakeriak iruditzen zaizkit.
|
|
|
Nik ez
|
dut
esan horregatik gaizki sentitzen naizenik.
|
|
|
Inoiz ez
|
dut
esan gorroto zaitudanik, esaten dio Connellek.
|
|
|
Maite zaitut. Ez
|
dut
esateagatik esaten, benetan diot. Marianneren begiak malkoz betetzen dira berriro eta itxi egiten ditu.
|
|
|
Ba, ez
|
dut
esan gabe utziko zer pentsatzen dudan, esaten dio Lorrainek. Uste dut lotsagarria zarela.
|
|
|
Kolore hori ez dut sekula gogoko izan. Ez
|
dut
esango higuina ematen zidanik, baina bai antzerako zerbait. Arraunean ostera, ez, Orioren jarraitzailea izan bainaiz.
|
|
|
Gogoan daukat, behin, 0 galtzen ari ginela ez
|
dut
esango noren kontra, ezta entrenatzailea zein zen ere, atsedenaldian hauxe esan zigun:
|
|
|
Kontua da, 2018ko urtarrilean, bazter guztietan Real Madrilera joango zela esaten ari ziren bitartean, Athleticekin berritu zuela kontratua 80 milioiko klausularekin. Ez
|
dut
esango nire meritua izan zenik. Ondo dakit Zuzendaritzako kideek eta Josu Urrutiak berak zer nolako ahaleginak egin zituzten ondarrutarrak gure artean jarraitu zezan.
|
|
|
Gero, taldekide izan ginen Athleticen. Lehenago ez
|
dut
esan, baina penalti hura sartu egin nuen eta 0 nagusitu ginen.
|
|
|
Hobe sentitzea, sentitzen
|
dut
esan behar izatea baino.
|
|
|
(...) Gainera(...) honek beste arazo bat izan zuen, zentsurarena baino okerragoa. Kanta hau kantatu nuen lehenengo edo bigarren aldian, ez
|
dut
esango non eta nola, lehendabiziko nire kantaldietan izan zen, ba entzulegoaren atal bati ez zitzaion gustatu, eta han oihu batzuk izan ziren kanta honen kontra, oihukatu zuten batzuk: " txerrikeria bat duk kanta hori!" eta abar.
|
|
|
Hölderlin, Rilke, Lete. Ez
|
dut
esaten maila berekoak direnik; Hölderlin eta Rilke erraldoiak dira, konforme, nahiz eta hizkuntza boteretsu batean idatzi izanak ere badukeen zerikusirik?. Baina, edonola ere, enuntziazio poetikoaz ari garela, Leterentzat erreferenteak dira poeta unibertsal horiek, eta Gerediagak seinalatzen duen ildoak zentzu osoa du.
|
|
2021
|
|
|
Bertute txikiek, berez, ez dute zerikusirik batere zinismoarekin edo bizitzeko beldurrarekin; baina denek batera, eta bertute handirik gabe, ondorio horiek dakartzan giroa sortzen dute. Ez
|
dut
esan nahi bertute txikiak, berez, arbuiagarriak direnik, baina haien balioa osagarria da erabat eta ez funtsezkoa; ezin dira bakarrik egon besteak gabe, eta bakarrik, besteak gabe, hazkurri urria dira giza naturarentzat. Bertute txikiez baliatzeko modua, neurri apalean eta guztiz ezinbestekoa denean, gizakiak bere inguruan topa dezake eta airetik edan, bertute txikiak arrunt arruntak baitira, eta arras hedatuta baitaude gizakien artean.
|
|
|
Idaztea dut lanbide eta ondotxo dakit aspalditik. Espero
|
dut
esandakoa gaizki ez ulertzea: idazten dudanak zer nolako balioa duen aztarrenik ere ez dut.
|