|
2000
|
|
|
Tesi honek enpirista asko idealismorantz eraman arren —hautematen
|
dugun
mundu materiala ukatzera heldu zen Berkeley—, garrantzizkoena beste honako hau da, alegia: ideiak ezagutzen ditugula dioen tesiak enpirista ugari psikologian murgildu zituela, ideien artean ematen diren asoziazioak azaltzeko mekanismo psikologikoez arduratzera eramanez.
|
|
2001
|
|
|
Etekinak biderkatzen dira, baina ahalik eta jende gutxienaren artean banatzen dituzte. Bestela ez da ulertzen, hainbeste aurreratu denean gauza batzuetan, nola sortu
|
dugun
mundu mailako halako pobrezia. Horren aurrean zer egiten dugu denok?
|
|
|
Bertan, egoera diglosikoaren salaketarekin batera, hezketa zapaltzailea eta Donostiako giro turistiko kirtena azaltzeaz gain, militante baten ihes ikaragarria kontatzen zaigu. Eta horren guztiaren gainetik, ingelesezko eta frantsesezko kantek, bizi
|
dugun
munduaren basakeria oroitarazten badigute ere, iheslearen heriotza (sakrifizio gisara kontsideratua) egunerokotasunaren errealitate izugarrian ezabatzen da. Azken batean, nobela bukatzen duen J. Prévert en poemaren paragrafoak(" It turns the earth...") bizitzaren krudelkeria gogorarazten digu eta gainditzen gaituen errealitatean murgildurik gaudela iradokitzen.
|
|
|
" Barruan
|
dugun
mundua ez da kabitzen barruan gaituen gelan" (GP, 42)
|
|
|
Musika, literatura, arte giroa. " Kulturalismo" hitzaz ezagutzen
|
dugun
mundu erreferentziaz betea. Lilura, ospea...
|
|
|
Jarrera baikor horrek lagundu egiten digu une zoriontsuez gozatzen eta inguruan
|
dugun
mundura irekitzen eta entzute aktiboa eta partaidetzazkoa bultzatzen du.
|
|
|
Hori bai, guztiek alde egiterakoan otoitz egingo dute eta etxea onetsiko, jainkoen grazia haren gainean koka dadin. Aszetok mundutik at bizi dira, guk egiazko deitzen
|
dugun
mundutik, behinik behin.
|
|
|
Badirudi zahartu ahala aberatsago behar genukeela izan, jakitez eta oroitzapenez bederen. Gu ere, ez inguruan
|
dugun
mundua bakarrik, aldatuz goaz: atertu gabe darion urak garamatza.
|
|
|
Gizartea, gizarte mailak, gizarte klaseak eta Treveriskoa beti ahotan duen jendeagana. Jaits gaitezen, azken buruan bada ere, honek arras gogoko ez zuen Izpirituaren erresumatik eta bazka ditzagun begiak, ez liburuetan, inguruan
|
dugun
mundu urrikigabe honetan baizik. Hemen indartsuak, zentzuz dihardutenak, gertatutako dira garaitzaile, ez amesgileak eta pentsalari" sakonak".
|
|
|
Platon pentsalari fundamentalista da, hau da, badenaren atzetik berau ahalbidetzen duen eta izateaz gain den bezalakoa izatea ahalbidetzen duen hori bilatzen du. Mendebaldeko kulturan egon den fundamentalismo modu agian famatuena, baina ez bakarra, kristautasuna izan da, bizi
|
dugun
mundu hau deskribatzen duena: ezerk kontra egin ezin dielarik aro batek besteari jarraitzen diola erakusten digu; edo nolatan gizakiak nahi ez arren hilkorrak diren halabeharrez, eta bizitzaren jabe direla bere buruari bizitza eman ez badiote ere; abisatzen digu munduak ere ezin izan duela bere burua sortu.
|
|
|
Historian barrena bestelako fundamentalismo modu ugari egon dira, Platonena kasu. Honek guk ezagutzen
|
dugun
mundua askotariko errealitateen (jainko, astro, lur, arrain, lehorreko animalia, hegazti, gizaki) aniztasuna dela esaten digu, eta errealitate hauek elkarren artean korrelazioan jartzen direla, guztien artean multzo harmoniatsu eta eder bat osatuz. Eta korrelazio hau beharrezkoa ere bada, errealitate hauetako edozein aldaraziko bagenu ezaguna dugun mundua baino okerragoa lortuko genuke eta.
|
|
|
Honek guk ezagutzen dugun mundua askotariko errealitateen (jainko, astro, lur, arrain, lehorreko animalia, hegazti, gizaki) aniztasuna dela esaten digu, eta errealitate hauek elkarren artean korrelazioan jartzen direla, guztien artean multzo harmoniatsu eta eder bat osatuz. Eta korrelazio hau beharrezkoa ere bada, errealitate hauetako edozein aldaraziko bagenu ezaguna
|
dugun
mundua baino okerragoa lortuko genuke eta. Honela, beharrezkoa da mundua den bezalakoa izatea, ezberdintasunek osaturiko ordena bat.
|
|
2002
|
|
|
Batzuetan interesa daukagu beste kulturak ezagutzeko, beste batzuk direlako. Baina jakingura anekdotikotik aparte, besteen kulturak ezagutzea oso garrantzitsua da bizi
|
dugun
mundu aurreratu eta gero eta estandarizatuagoan. Besteen kulturak ezagutzetik jakin ditzakegu besteek munduaz duten kontzepzioa, eta horren bitartez harremana, komunikazioa, beraz?
|
|
|
Guk geuk ere, asko edo gutxi, zerbait irakurri dugu; espainiarrena gehiago; baina oso berandu izan dugu frantsesez, ingelesez, arabieraz... idatzi duten idazleen berri. Eta irakurri
|
dugun
mundua da, neurri handi batean, gure kultura egiten duena. Gorago aipatu dugun Latindar literaturaren hastapenak izeneko irakasgaiaren lehenengo eskola egunean, Sarrionandiaren Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburua eramaten dugu gelara.
|
|
2003
|
|
|
Euskarazko produkzioa ez da, bistan denez, merkatuko legeak adierazten duen konpetentziatik aparteko burbuila. Manera batean ez bada bertzean, bizi
|
dugun
mundu honetan konpetentziak baldintzatu egiten du kasik den dena, eta euskarazko kultur produkzioa zein euskara bera ere, ez dira fenomeno horretatik aparte gelditzen.
|
|
|
Bere arduraduna da Ann Pettifor, izenburuan ipini dugun igarpen latza haizatu duena: gainean
|
dugun
mundu zor krisia Mendebaldean lehertu daiteke, eta laster. Hori irakurtzen ahal da «Real World Economic Outlook» («Munduko Ekonomiaren Panorama») urtekarian.
|
|
|
Transitatzen dituguntestuinguru intersubjektiboetan, bizitza interpretatzen eta gidatzen dugu, modu sortzailean? zirriborraturik aurkitzen
|
dugun
munduaren irudiaren arabera. Testuinguruintersubjektibo interpretatzaile horiek, beraz, transitatzen ditugu eta aldi bereaneratzen ditugu16.
|
|
2004
|
|
|
gizartean bizi da, hiztunengan; hiztunak ditu jasaile, hiztunek bizi dute. (...) Jaits gaitezen, azken buruan bada ere, honek (Marxek) arras gogoko ez zuen Izpirituaren erresumatik eta bazka ditzagun begiak, ez liburuetan, inguruan
|
dugun
mundu urrikigabe honetan baizik. Hemen indartsuak, zentzuz dihardutenak gertatuko dira garaile, ez amesgileak eta pentsalari, sakonak??. 259
|
|
|
Bestea, ziemzicnbarneko arrazoia da: zientzien artean XX. mendeko bigarren zatian biologia izan daaurrerakuntzarik nabarmenena erakutsi duena, batez ere biologia molekularra, eta badirudimende honetan ere hortxe aurkituko direia guk ezagutzen
|
dugun
mundua alda dezaketenberrikuntza ikusgarrienak.
|
|
|
agerian
|
dugun
mundu hau berau,
|
|
2005
|
|
|
Agintarien, gobernuen eta multinazionalen erantzukizun zuzenaz gain, aurki honen ifrentzua da gero eta garrantzi gehiago dugula kontsumitzaileok, garrantziarekin batean erantzukizuna. Informazio eskea eta erosteko orduan ardura, horra kontsumitzaileon egitekoak, salgaien alorrean behinik behin geroz eta globalizatuagoa
|
dugun
mundu honetan.
|
|
|
Egoismo hutsagatik izango da, baina ez dut ezagutzen irakurtzea atsegin eta zerbait idaztera ausartuz gero, seudonimoa erabiltzen duenik. Gurea onartzen ez
|
dugun
munduari, edo onartzen ez gaituen mundu honi bagarela aldarrikatzeko ahalegin hutsagatik beharbada. Edo munduaren xilkoa garela pentsatzen dugulako.
|
|
2006
|
|
|
Manu Robles Arangiz institutuak euskaraz eta gaztelaniaz kaleratutako David Guillamon eta David Hoyosen lan honen helburua mugikortasunari buruzko gaurko irizpideen gaineko gogoeta egitea da. Egileen iritziz, bizilekutzat
|
dugun
mundua etorkizuneko belaunaldien mailegu gisa ulertu behar da. Horregatik, garapen jasangarria kontzeptua aztertu dute ezer baino lehen.
|
|
|
/ Baina nahiz eta aditu guztiakbat etorri ez, bertako inguruneak emango dizkigu hartzok ondo ezagutzeko gakoak.01 04 10 00TAKE 501 04 11 00HOST VO: Izotzezko erreinu honetan bizi diren animaliek muga mugako baldintza fisikoak pairatzen dituzte; gizakiok barneratu ezin
|
dugun
mundu batean bizi dira. Artikoko tundra da, betiere negua den zortzi mila kilometro karratu.
|
|
|
Muga ideologikoa, nire ustez, egileek propio egin duten hautua da: publizitatearen mundua aztertzen dute, baina, deontologiari eskainitako atal bat ere badagoen arren, ez da zalantzan jartzen publizitatearen inguruan antolatu
|
dugun
mundua. Alegia:
|
|
|
Badirudi uste duzula guk ez dugula zure beharrizanik, zu gabe ere gure munduak modu bertsuan egiten duela aurrera. Eta gure mundua diodanean ez naiz teoria sozialez ari, gure seme alabek, zuk eta nik osatzen
|
dugun
munduaz baizik. Hain zaila al da esan nahi dudana ulertzea?
|
|
2007
|
|
|
Esate baterako, harrigarria da frantziarrek zein atxikimendu duten beren hizkuntzarekiko, eta zein kezka ingelesaren aurrean, frantsesa atzera ari delako… Non uzten gaitu horrek gu, euskaldunok? Hori da bizi
|
dugun
mundua. Kontziente al gara?
|
|
|
Baina, garai berean, artean esploratu gabeko beste unibertso bat ikertzen hasi ziren zientzialari batzuk. Eta oinekin zapaltzen
|
dugun
mundua ulertzeko gako batzuk itsas sakonean zeudela ikusi zuten.
|
|
|
gurea ez delako defenditzen
|
dugun
mundua
|
|
2008
|
|
|
Gizarte gaietako errealitate asko adibidez. Kantatzen
|
dugun
mundua hobeto ezagutu behar genuke.
|
|
|
Ikusten badut orain hamar urte egindako azal bat eta ez bazait asko gustatzen tira, baina ikusten badut orain hamar urte idatzi nuen zerbait eta esaten badut" hau dek txarrikeixe!" amorrua ematen dit. Hitza azkenean txiki txikitatik jaso
|
dugun
mundua azaltzeko tresna da, eta barrurago sentitzen dut.
|
|
|
Hutsaltasun eta hustasun hori ez dagokio ideologia teorikoari, bizitza praktikoaren eta errealaren mundu zehatzari baizik. Eta hor, jakina, bizitza sozialaren amaraunean, amaraunaren hariak josiz eta josiz geure bizitza ehuntzen
|
dugun
mundu material eta sentimentalean, kontzientzia nazionalaren zuribidea helduleku ahuleko arrazoibidea da. Asmo eta jarrera antzuen frogabide ederra dugu egitate hau:
|
|
|
... Hondamendi indarrak,... eta birsorkuntza indarrak. Eurek egin dute gaur ezagutzen
|
dugun
mundua. ... Baina orain planeta harrigarri honek erronka berria dauka aurrez aurre:
|
|
|
Lau mila ta bostehun milioi urteko aldi luzea igaro behar izan da harkaitz gori hura gaur ikusten
|
dugun
mundu hau bihurtzeko. .. Bide eta bidaia harrigarria izan da; baina orain planetak erronkarik handiena dauka bere aurrean:
|
|
|
Modernoa, gaztea, munduari zabaldua eta parte hartzailea. Interneten informazio eta entretenimendurako erreferente izan nahi dugu, eta Euskadin nor garen eta zer egiten
|
dugun
mundura zabaldu nahi dugu. Internet medio gaztea da, eta gaztetasun horrek harridurara, topikoak apurtzera eta ausartak eta bihurriak izatera behartzen gaitu.
|
|
|
Askotan jotzen didate adarra Euskadin festa baino ez dugula egiten esanez. A ze fama
|
dugun
munduan zehar!
|
|
|
munduaren erabateko ikuspegi tragikoa, alegia munduaren narratibitatea (nola kontatuko genuke mundua zertan den) tragedian datza; Goethek aipatu zuen gatazka tragiko absolutua: alegia, bi zirkunstantzien arteko aurkaritzan ez dago irtenbiderik; zirkunstantzia zehatz eta partzial horien arteko gatazkaren ondorioa heriotza izanen da, baina, azpimarratzen digu Goethek, hau inportantea da, zirkunstantzia horiek ulertzen ez
|
dugun
mundu oso baten parte dira, eta han gatazka horrek zentzua du. Edo beste modu batera esateko, tragediaren irtenbidea beste plano batean dago, plano transzendentean.
|
|
|
Darwinek, ondoren, animalia forma bat besterik ez garela esan zigun, ilegabeko tximinoak, besteak bezala inguruari egokitzeko baliabideak garatu behar izan ditugunak. Hirugarrenik, Freudek gure buruaren jabe ere uste genuen baino askoz gutxiago garela erakutsi digu; gure portaeran, kontrolatzen ez
|
dugun
mundu inkontziente batek agintzen duela gehienbat. Berri horiek guztiak ez dira erraz onartuak izan, erresistentzia handiak probokatu dituzte, aurretiko ideiak eta mitoak aldatzea ez zaigu batere eroso egiten.
|
|
2009
|
|
|
Musikaria ere bada. Xorrotxak taldea sustatu zuen behiala eta Pil Pil ean ari da egun. Bere eleen doinuei esker, joan badoan baina oraino gurekin
|
dugun
mundua irudikatu dugu.Domintxine herria Amikuzen dago, Zuberoarekiko muga mugan eta Biarnoko mugatik bi kilometrora. 550 bizilagun inguru bizi dira bertan, Mixel Thikoipe horien artean:
|
|
|
1974an Londrestik itzuli eta Bilbon hasi nintzen lanean. Ordurako Herri Gaztedin ibilia nintzen, eta bertan zebilen jende gehienak gaur egun ezker abertzale bezala ezagutzen
|
dugun
mundura egiten zuen salto. Ni ez nintzen sartu ez alderdi batean ez inon, baina alderdiak legeztatu zituztenerako oso argi neukan nire burua abertzalea eta ezkerrekoa zela, nahiz eta ideia horiek indarkeriarekin lotzea desegokitzat jo.
|
|
|
Irailaren 11z geroztik bizi
|
dugun
mundu konplexuago honetan, ikasleei gertatu zena eta izan zituen ondorioak ulertzen lagundu nahi diegu, David Weiner Social Studies School Serviceko ordezkari kontseilariak azaldu duenez.
|
|
|
Bost urte barru aldaketa izugarria biziko du Munduak. Horrek ez du gizon eta emakume guztiak hil egin direla esan nahi, baina ezagutzen
|
dugun
Mundu honi agurra eman diogu, adierazi du.
|
|
|
Gaia ez da atzo goizekoa eta ez dauka zerikusi zuzenik egun bizi
|
dugun
munduko krisi ekonomikoarekin, nahiz eta krisiak ez duen batere laguntzen. Hala ere, ez dator krisiaren harira, euskarazko hedabideetako langileen egoerak urteak daramatza kinka larrian.
|
|
|
Abere bizkorrak gara, eta beraz krudelak, aprobetxatu egiten gara.... Saiatzen ari gara denok duinak izango garen, eta elkar errespetatuko dugun, eta norbere burua errespetatuko
|
dugun
mundu batean bizitzen. Baina oraindik ez da existitzen mundu hori, eta adimen etikoak lagun dezake sortzen.
|
|
|
Bai eta ez esango nizuke. Ezagutzen
|
dugun
mundu jakin honetan, politikan ez da antzeko erabaki ugari ikusten. EAJk bere lider natural horietan bat baldin bazeukan, benetan EAJtik haratago itzala zeukan pertsona, Ibarretxe da.
|
|
|
Izan ere, mendeetan barrena iritsi zaigun hizkuntza izan arren, euskarak ez baitu, horregatik bakarrik, biziraupenaren bermerik. Are gehiago, ikusirik nola itxuratzen ari diren hizkuntzen arteko harremanak informazio eta ezagutzaren gizartetzat
|
dugun
mundu global eta interdependente honetan, heroikoa ere bilaka liteke giro eleaniztunean berez pisu txikiena duen hizkuntzaren aukera egitea, euskararen aukera, alegia?, aukera hori egiteko motor bakarra ideologia hutsa baldin badugu.
|
|
|
Berrikuntzaren aldeko ideologia berriak, gainera, egonkorra den ororekin nazkatzea eskatzen du. Aldakorra den munduan, bizi
|
dugun
mundu normalean likido eta sarri gaseosoan, psike aldakorrak behar. Udagoieneko haize boladak hostoa airean daroan bezala, aldiro lurrean pausatuz ondoren berriro hegadari emateko, horrelaxe utzi behar ei ditugu geure buruak aro globalaren korronte eta norabideen mende.
|
|
|
Esku ahurretik esku ahurrera zenbat diru dabilen gizakion aurrerapenaren oinarri hartzeak ezagutza pobreegia adierazten du, bai giza kondizioaz nola bizi
|
dugun
munduaz. Ondo goazela esateko merkatu transakzioaren zenbatekoa baliatzen duen gizartea, ezjakintasunak gobernatutako gizartea da.
|
|
|
Nago handitu zaigula diskurtsotik ekintzara bizi dugun aldea, nabarmena da unibertsitatera heltzen zaizkigun euskal gazte askorengan: diskurtso hiperkritikoa dute bizi
|
dugun
munduaz, baita autoflagelaziotik asko duen irakurketa gordina ere, baina, euretako gehienentzat horrek ez du eraginik eguneroko praxian; ez du sortzen ekinbide alternatiborik; ez du sustatzen sakrifizio betegarriaren etikarik; ez du eragiten konpromiso praktikorik. Esperientzia eskizoidea da:
|
|
|
Besteak beste, heriotzari diogun beldurra, edo hilezkortasunak duen erakarpena. Hilkortasuna baino sumatzen ez
|
dugun
mundu batean, hilezkortasuna amesten dugu. Humek honela deskribatzen du jainkotasunaren agerpena gizakiaren bizitzan:
|
|
2010
|
|
|
J. Garaño: Guk kontrolatzen ez
|
dugun
mundua da banatzaileena eta zinema aretoena. Zenbat pelikula amerikar erakutsi behar dituzten, zenbat hemengoak… Ander-ena ez da kasu bakarra.
|
|
|
Eta zenbait aspektuk zilegi egiten dute konparazioa, esaterako, Wachowski anaien mundu birtual informatikoak eta Nolanen pelikuletako ametsek, biek paratzen digute galdera bera sudur aurrean: benetakoa al da bizi
|
dugun
mundu hau. Errepresentazio hutsa ez ote?
|
|
|
Ez naiz oraingoan geure lanaz ari, munduaz baizik. Elkarren artean gero eta lotura handiagoa izango
|
dugun
mundurantz, orain arte ezagutu duguna baino askoz aberatsagoa izango den mundu berri baterantz (aldi berean, inoizko desoreka handienak erakutsiko dizkiguna, bide batez esanda). Populazioaren mugimendu handiak ezagutuko dituen mundu berrirantz ari gara hurbiltzen, horrek dakarren kultura, hizkuntza eta mundu ikuskerari dagozkien ezaugarri berriekin (aniztasuna, mestizajea, elkarbizitza...) Eta dudarik gabe, informazioaren eskuragarritasunari dagokionez, gero eta gardenagoa den mundu baterantz.
|
|
|
Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente batean bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean jarrai zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean, errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate?, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki dezakeenik, eta nik neure oilartasuna erakutsi behar bainion bidean atera zitzaidàn oilandari. Hara nola galtzen
|
dugun
mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean, harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena, zernahi gerta baitaiteke, baita errealitatearen manipulaziorik oiesena ere, bizi senak bizitzaren interesen arabera moldatua betiere?
|
|
|
Hortik sortu zen gaur egun ikusten
|
dugun
mundua.
|
|
|
Denon artean eraikiko
|
dugun
mundu hobera!
|
|
|
Eta, aitzitik, pobreziaren aurkako borrokarako estrategien ezaugarri nabarmenena arrazoiak aurkezterakoan nazioarteko dimentsioak duen esangurarik eza, edokasurik onenetan, duen esangura apala da, bizi
|
dugun
munduaren elkarrekiko mendekotasuna horren nabarmena izan arren. Mantendu egiten da garapena eta pobreziaherrialde bakoitzaren arazo bezala ulertzen dituen munduaren ikuspegia.
|
|
|
Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente batean bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean jarrai zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean —errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate—, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki dezakeenik, eta nik neure oilartasuna erakutsi behar bainion bidean atera zitzaidàn oilandari. Hara nola galtzen
|
dugun
mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean —harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena— zernahi gerta baitaiteke, bai...
|
|
|
Agian garrantzitsuenetako bat hilezkortasunaren desioa da. Hilkortasuna besterik sumatzen ez
|
dugun
mundu batean, hilezkortasuna amesten dugu.
|
|
2011
|
|
|
minduta gaude euskarak pairatzen duen errespetu faltagatik, eta aztoratuta euskaldun gisa XXI. mendean oraindik ere hizkuntza eskubide bermerik ez dugulako. Euskaraz bizitzeko hautua egina baitugu, euskara baita gure amaren bularretik jaso
|
dugun
mundua ikusteko leihotxo hori, eta euskara delako gure izena, izana, ekina eta etorkizuna. Lerro hauetatik deialdi zuzena egiten diogu guzti honen arduradunari hauteskunde kanpaina hasi aurretik panel hauetan euskal eledunon eskubideak bermatuak izan daitezen.Lasarte Oriako Ezker Abertzalea
|
|
|
Azkenean, lortzen du helburua: fisikaren eta gertu
|
dugun
mundu errealaren arteko lotura erakustea.
|
|
|
Schopenhauer-en ustez, bizi garen mundua nahimena eta errepresentazioa da: esentziaz nahimena da eta agertzeko moduagatik errepresentazioa da; errepresentatzen
|
dugun
mundua itxura hutsa da; nahimena, berriz, bere baitan den mundua da; errepresentazioa mundu fenomenikoari dagokio, eta nahimena mundu noumenikoari. Kanpoko objektuak errepresentazio moduan ematen zaizkigu, kontzientziaren moduan, hain zuzen ere.
|
|
|
–Gnostikoen ustez, bi mundu daude. Alde batetik, Argiaren Erreinu dibinoa; eta, bestetik, guk ezagutzen
|
dugun
mundu hau: Iluntasunaren mundua.
|
|
|
Zein pentsamoldek eraiki du inguruan
|
dugun
mundu tekniko zientifiko tzarra?
|
|
|
Gutxieneko mapa behar dugu ordea, bere trazatuak laburrak, mugatuak edo inperfektuak badira ere. Herritar orok behar du munduaren osasunaz txosten gutxienekoa, bizi
|
dugun
munduaren barrunbeetara jaitsi eta bertatik entzutea bere taupadaren arina eta nolakotasuna. Ez gustu intelektualagatik, ezpada indarrean diren joerek goitik behera baldintzatuko dutelako gaur bizirik gauden gehienon bidaia biografikoa.
|
|
|
Guk sorturiko munduak ihes egin digu hareak atzamar artetik nola. Eraiki
|
dugun
mundua handi geratzen zaio gure kondizio hain inperfektuari, eta ezin ahaztu giza irudimenak sortu zuen pizti maitagarri hark bere egilea akabatu zuela.
|
|
2012
|
|
|
" Inoiz ezagutu ez
|
dugun
mundu bat hasi da. Edo bestela esanda guk ezagutu dugun moduan, mundua desagertu da".
|
|
|
Hitzak gaur baino balore gehiago zuen. Aurrerapenaren izenean egin
|
dugun
mundu madarikatu honetan jendea geroz eta bakartiago bizi da. Azpeitia baino herri handixeagoetara joan eta etxe orratz altu horietan bizi den jendea diruz aberatsa izango da baina errukia ematen dit.
|
|
|
Zuzena da eta ez du ezer, ondasun materialari uko egiten baitio. Nahi
|
dugun
mundua eraikitzeko pertsona baliotsua da.
|
|
|
Azken batean, eta laburbilduz, gure ikerketa garrantzitsua eta baliagarria begitantzen zaigu, bizi
|
dugun
mundu globalizatu, hiperlehiakor eta gainkomunikatu honetan (Trout eta beste, 2010) aurrerantzean are garrantzia handiagoa izango duelako pertsuasio eraginkortasunak, komunikazioaren eta marketingaren eremuan, bai Euskal Herrian eta bai nazioartean. Testuinguru horretan, ziur gaude pertsuasio jardunetan tokian tokiko hizkuntza gutxituak (ere) erabiltzeak abantaila nabarmenak ekarriko lizkiekela alor eta maila guztietako pertsuaditzaileei.
|
|
|
Ikerketa garrantzitsua eta baliagarria begitantzen zaigu, bizi
|
dugun
mundu globalizatu, hiperlehiakor eta gainkomunikatu honetan (Trout eta beste, 2010) aurrerantzean are garrantzia handiagoa izango duelako pertsuasio eraginkortasunak, komunikazioaren eta marketingaren eremuan, bai Euskal Herrian eta bai nazioartean.
|
|
|
Denborak jendea jaten duen bitartean, jende berria dator denboraren bazka bihurtzera, eta irabazleek irabazten jarraitzen dute. Izenak gorriz agertzen dira Wikipedian, Teresa Aldamiz, Elena Bartolome, ezer asko jakin gabe bizi gara jendea gure eguneroko martxan; astero itzultzen da igandea, eta ulertzen ez
|
dugun
mundu batera ohitzen pasatzen dugu bizitza.
|
|
|
Hogei urte barru izan nahi
|
dugun
munduarentzako ildoak zehazteko aukeratzat jotzen du NBEk ekaineko biltzarra, eta han aurkeztuko du etorkizuneko mundu horretara iristeko bere proposamena: ekonomia berdea.
|
|
|
Eta gai bera izango da ekainaren 20tik 22ra egingo duten Rio+ 20 biltzarraren gako nagusietako bat. NBEren arabera, biltzarra aukera paregabea izango da hemendik 20 urte barru nahi
|
dugun
mundua zehazteko.
|
|
|
Horrek esan nahi du gure berezkotasun horretan ez dagoela ezer partikularrik. Hori bai, sartzen bagara arautu
|
dugun
munduan, hor dena da partikularra, ze, esaten dugu, ni naiz horren jabea, eta ez zu?,, ni naiz nagusia eta zu zerbitzaria?. Baina haruntzago joaten bagara, garen horretara, hor ba al dago ezer partikularrik?
|
|
|
Ez dut uste Benitok eskelak asko begiratuko dituenik. . Sortu
|
dugun
mundu domestiko horren ezaugarri negargarri bat gehiago?, edo halako zerbait esango luke.
|
|
|
Gainerako Europan, Errusiako mugaraino, bostekoa ematea da ohikoena, eremu sozialean eta lan eremuan; eta musu ematen dute, musu bakarra, familia eremuan eta giro intimoan. Era berean, urrunen
|
dugun
munduko tokian, Australian alegia, Europan bezala agurtzen dute. Ekialdeko herrialdeei gagozkiola, Japonia nabarmen dezakegu, oraindik ere indarrean dituzten balio eta zeremonia tradizionalak aintzat hartuta.
|
|
|
Eskoriatzarren gehiengoak, aldiz, Euskal Herria sentitzen du bere aberri, bere nazio. Baina gaur bizi
|
dugun
mundu globalizatu honetan, bada urrutitik etorritako jende asko gure artean. Bada etorkizun hobeago baten bila etorri denik, edota maitasunak behar dugu eta gaur egungo egoerara egokitu.Arrazoi horiengatik, Eskoriatza herri inklusiboa dela aldarrikatu nahi dut.
|
|
|
Gaur egun ez dago aparteko misteriorik bidaia baten amaieran. Badakigu zer aurkituko
|
dugun
munduko edozein lekutan eta badakigu zer dagoen bidaia burutzean. Geratzen den sorpresa bakarra zera izan daiteke, jakitea bidaiari baten barnean zer egon daiteken halako eta halako lekutara joan ostean eta joaten ari den bitartean, adibidez, Antartikara oinez eta bakarrik egindako joan etorri batean.
|
|
|
Enborrean bizi den txoriak isilik begiratzen dio oroimenari, sarean gatibu gelditu zen irriari. Zer jakin nahi
|
dugun
munduaz begi ikarak esaten digu, zuritasunean dantzan infinitoki. Ezin bestela izan, ezin, mindura eta desolazioa, sexuon hezurdura, bizi irrikaren lehermena.
|
|
2013
|
|
|
Zein dira zuen bezero ezagunenak? Nazioarteko onespena parte hartzen
|
dugun
mundu mailako sareetatik datorkigu: Millenium Project, Prepare, Lanpostuen Behakuntza Sarea, Europako Prospekzio Eskola, Futuribles; eta baita Europako Batasuneko Herrialdeen Batzorderako, Europako Batasunerako eta Iberdrola zein Repsolen gisako multinazionalentzat egindako proiektuetatik.
|
|
|
–Maitasuna ilunpetan eta biolentzia egun argiz egiten
|
dugun
mundu batean bizia gara. John Lennon
|
|
|
gizakiaren suntsipen zuzena irudikatu dutenak, eta gizakiaren medioaren suntsipena imajinatu dutenak. Horiek guztiak fikziozko narrazioak dira, eta gizakiak ez du inoiz pairatu dimentsio horietako jazoera apokaliptikorik, beraz, zaila zaigu zehaztea zer gertatuko litzaiokeen guk eraiki izan
|
dugun
munduari, noizbait kataklismo mundial bat gertatuz gero. Hala ere, gertatu izan dira eskala txikiagoko jazoerak historian zehar, zeintzuek arkitektura gizakirik gabe utzi duten.
|
|
|
Mezuaren bektore nagusia herritarrek gorpuztuko duten kantu koreografiatu bat izango da. Horrekin batera, eskutik eskura ibiliko
|
dugun
mundu bolak lagunduko digu ekimenean emango dugun mezua zabaltzen”, adierazi zuten. Hainbat herri eragileek atxikimendua adierazi zuten ekitaldian bertan.
|
|
|
Gazteen formazio soziopolitikoa, egia esan, ez da hizkuntzaren arlotik bakarrik interesgarria. Mende hasiera honetan bizi
|
dugun
munduak arlo askotan norabideak lantzeko aukera ematen du.
|
|
|
Bizi
|
dugun
munduaren parte gara
|
|
2014
|
|
|
zientzia batez ere desegile bezala ikusten dugu erlijioari, moralari, humanismoari buruz. Ez dago ukatzerik, arbasoengandik jarauntsi
|
dugun
mundu mitiko erlijiosoak bere ederra zuela, ezjakintasunaren produktua izan arren. Zientzia berriak, ordea, eraikitzen ari den unibertsoaren ikuspide berrian, edertasun are bikainagoak sortzen ditu, erlijio berri bat, zientziarekin bat izango dena, eta humanismo garbi garbia388.
|
|
|
Desegina dugularik osatze fasea heldu da. Desmuntatu
|
dugun
munduko elementuak hartzen ditugu eta horiekin beste mundu metaforikoa eraikitzen. Ardura entzuten da pertsona bat aipatua delarik.
|
|
|
Zentzu honetan, fenomeno sozial oro testuinguru sozialetatik abiatuz sortzen da. Ondorioz, errealitatea definitzen dugun bakoitzean tradizio kultural jakin batetik egiten da, elkarrekin komunikatzean eraikitzen baitugu bizi
|
dugun
mundua, errealitatea bera.
|
|
|
Eta gauza horiek ez datoz beti bat ezagutzen
|
dugun
munduarekin.
|
|
2015
|
|
|
" Ziur gaude hori guzia nahi dugula ikusi desagertzen? Hauta dezagun bizitzeko nahi
|
dugun
mundua". Herritarron erantzuna batekoa zein bestekoa izan, eguneroko gure hautu txikiak gidatuko dituen logikaren araberakoa izango da geure mundua, Barakaldon zein Baionan.
|
|
|
objektuek seguru sentiarazten gaituzte. Kontrol sentipena ematen digute, kontrolatzen ez
|
dugun
mundu batean. Batzuek botoiak biltzen zituzten, beste batzuek koloretako harriak.
|
|
|
Bizi dugun eta biziarazi diguten garai honetan idaztea mingarria da oso, bihotz arimak zirtzilduta, txikituta, hamaika puska eginda. Ez baita samurra utzi diguten errealitatea, min batetik bestera, samin sakon batetik are samin sakonagora doana; zabuka dabilkigun errealitateaz ari naiz noski, kalean zehar paseari gabiltzala ikusten
|
dugun
mundu zehazten zail den, baina zehatz daitekeen, horretaz. Lehendik ere bagenekien beti dagoela ihes egiteko modua, ihes egitean datzala askatasuna, Bixente Serrano Izkok entsegu batean azaltzen duen bezala.
|
|
|
Une honetako Iraultzaren koloreek zerikusi handia dute bizi
|
dugun
munduaren aldi historikoarekin. –Kolore berriak ditu, eta ez dakit hobeak edo txarragoak diren.
|
|
|
Matematikak bizileku
|
dugun
mundu hain konplexu eta kaotikoaren
|
|
|
Kontzienteki pentsatutako ezer ez da eraikitzen zimendurik gabe, inkontzienterik gabe, eta inkontziente horretan dago gure mundu sinbolikoa. Desmuntatu
|
dugun
munduko elementuak hartzen ditugu nahigabe eta horiekin beste mundu bat eraiki. Zer diren gauzak, abuztuko lagunartean ezagutu dut lagun arratiar baten azken artelana.
|
|
|
Halako pentsamoldea, edozein praktika eta edozein harreman motari zabaldu ahal zaio; adibidez, sinets dezakegu azalaren kolore eta posizio sozialaren arteko lotura halakoa dela, hau da, jende asmorik gabeko ordena baten lotura nahitaezkoa dela. Hala dela, gure praktikek mundu sozial arrazista bat osatu eta gauzatuko dute, eta mundu horretan lotura hori nahitaezkoa, naturala eta erreala izango da; mundu horretan, gure sinesmenek sinesten dugunari errealitate osoa emango diote; denok horrela jokatuz gero, denok serio sinesten badugu lotura horren ezaugarri horietan, orduan horrela izango da praktikatzen
|
dugun
mundu hartan. Guztiz bestelakoa izango litzateke, azalaren kolorea eta posizio sozialaren uztardura jende asmoetatik, ekimenetatik eta harremanetatik sortu den artifizio bat dela sinetsiko bagenu.
|
|
|
Eta hala bada, zer eskaintzen diote euskal praktikek? Zer errealitate eskaintzen dute euskal praktikek, euskal bizipenek, euskaraz asmatu eta eraikitzen
|
dugun
mundu hark. Etiketa edo marka, onar dezagun, errezago erdiesten da apaingarri eta irudien bidez. Esango nuke, beraz, baztertu behar ditugula autobaieztatzeko enuntziatuak, pornoak iritzi diedan horiek, eta haien ordez, izate praktika eragileak eta artikulatzaileak behar ditugula.
|
|
|
Horrela ikusita, identitatea bizi izate eta jardutearen eginbide eta ondorioa da. Maiz, eginbide den aldetik kausatzat jotzen
|
dugun
mundu egikera bat da, baina eragiteko duen indar guztia, bakarrik da arian ari direnek ematen diotena. Aurretiaz egin diren, egituratu eta sedimentatu diren praktikek mundu antolatu bat eman digute guk hala onartuta praktikatzen ditugulako.
|
|
|
Gure eguneroko praktika xumeetan ere gauzak ez dira bestela. Egiazko
|
dugun
mundu arrunt hurbilean irudi araugileen mende bizi gara, baina irudi haiek ez dira behinolako ikono itxiak, haiek bezala identitate komunak sortzeko eragina badute ere. Desberdintasun nagusia, esan dut, ordaineko bermea da:
|