|
2002
|
|
|
F. JUARISTI: Kontua da indar gehiago xahutu
|
dugula
euskararen eta bere berezitasunen inguruan egitura paraleloak sortzen bestelakoetan baino. Baina, adi, hizkuntza batek ez du ezer balio literatura bat ez baldin badauka.
|
|
|
Dena dela, argi gera dadila euskarazkoa bezain gurea sentitzen dudala gaztelaniazkoa (edo Pirinioetatik Adurrera bitartean egiten den frantsesezkoa, noski, ondo ezagutzen ez dudan arren); egia da arazo terminologiko bat
|
dugula
euskaraz," euskal idazle" nekez egokitzen delako" escritor vasco" ren esanahi orokorragora (Koldo Mitxelena baimena eskatuz bezala ausartu zen idazle euskotar aldaera proposatzera," vasco" horren ordain legez). Baina dei diezaiogun X, esaerek ez dute zertan egia adierazi behar beti, eta" izena duen guztiak izana dauka" esaten duenak edukiko du, arau orok bezala, salbuespenik:
|
|
|
hizkuntz normalkuntzak aurrerapauso handiak eman ditu hainbat esparrutan, eta oraindik euskaldundu ez diren eremuak lantzeke ditugunak dira, horietan ere egoera iraularazi arte; oraingoa ez dugu jo behar, ez, behin betiko eta zinezko errealitatetzat. Kontua da, hizkuntz aldaketa horrek denbora luze eta ahalegin handiak eskatzen dituela, eta oraindik ezin izan
|
dugula
euskararen berreskuratze prozesua amaitu; horri segida ematea da belaunaldi abandonatuari uzten diogun herentziaeta eginbeharra.
|
|
2003
|
|
|
Paternalismoak saihestu behar badira ere, nork bere esparrutxoa gestionatze hutsera mugatzea ere ez dut uste bide egokia denik, etaho rretarako joera izan badugu euskalgintzan. Herri, eskualde edo herrialde bakoitzeko ezaugarri eta sentsibilitateak oso kontuan hartu behar ditugula egia bada ere, eta inteligentziaz eta malgutasunez jokatu behar badugu ere, uste dut Euskal Herriari ezarri zaizkion muga administratibo politiko zorrotzak gure eguneroko jardunera ez ditugula mekanikoki eraman behar, eta gogoratu behar
|
dugula
euskara bat eta bakarra dela, euskaldun guztiona, eta denon artean atera dugula aurrera.°
|
|
2005
|
|
|
Lau mahaikideen artean hitz egiten lehena Paula Kasares izan zen eta beste ezer baino lehen, gogorarazi zuen Iparraldeko ordezkaririk ez zela mahaian eta pena zela. Lau hizlariek beren txostenetako jarduna laburbildu zuten eta aurrera egiteko moduak baditugula azpimarratu bazuten ere, garbi adierazi zuten datozen 20 urteotan ez
|
dugula
euskararen erabateko normalizaziorik ezagutuko.
|
|
|
Horixe dut nik bizitzako penarik handienetako bat, guztira gutxi egin
|
dugula
euskararen alde. Esan nahi dut, ez dugula geure indarraren arabera euskal kulturaren alde lan egin.
|
|
2006
|
|
|
ikasmaterialgintzakoek, liburu praktikoek eta hiztegi eta entziklopediek. Jakina da deus gutxi publikatzen
|
dugula
euskaraz liburu praktikoen sailean, askorik ez entziklopedietan. Igoera bultzatzeko gelditzen zaigun bakarra testuliburua edo eskola liburua da.
|
|
2008
|
|
|
Turkian egon gara bizitzen eta han turkieraz egin izan diete. Guk jakin dugu etxean aita amekin beti behar izan
|
dugula
euskaraz egin. Beti.
|
|
|
Kasu bertsua gertatzen da preposizio bat itzuli nahi izanez gero. Demagun por itzuli nahi
|
dugula
euskarara. Elhuyar hiztegian dugun lehenengo itzulpena – (en) gatik da, baina hori ez da beti por horren itzulpen zuzena izango, beste hainbat itzulpen izan baititzake.
|
|
|
Alegia, batzuetan, ematen du euskararen aldeko eskakizunak eskubide mailakoak direla, hutsean eskubide mailakoak. Hots, eskubidea
|
dugula
euskararekin, kasu honetan euskarazko hedabideekin, hedabideak euskaraz edukitzeko. Baina, harago doa kontua.
|
|
|
Abertzale gehienak ez bide dira ohartu oraindik, euskara nazio hizkuntza egiten duena ez dela erdaraz mamitutako jardun politiko, sozial eta kulturala. Gogora diezaiegun halere, horrek ezer askotarako balioko ez badu ere, euskaraz jardunda bihurtzen
|
dugula
euskara Euskal Herriaren nazio hizkuntza. Erdaraz herri euskaldunaren alde egin litekeen guztia eginda ere, deus gutxitarako dela, euskarazko herririk ez baldin badago eginkizun haren ardatzean kokatua.
|
|
2009
|
|
|
2)" Euskal Herriaren hasieran EUSKARA zegoen Herriaren eratzaile; geroztik Euskarak eman dio izena Herri honi; eta herritarron arteko ezberdintasun, gatazka, kontradikzio eta guzti, Euskarak batzen gaituela aitortu ohi dugu sarritan. Ez dugu uste, ordea, Euskara Euskal Herri eta gizarte historikoaz haraindiko ezer denik; alderantziz geure historia egunerokoan egiaztatu beharrean gaude euskaldunon bateratzailea
|
dugula
euskara, geure Herriaren desintegrazioari uko eginez".
|
|
|
Etorkizunak ez du zertan apokaliptikoa izan hizkuntza urriekin. Internetez gauza bera esaten zen, eta garbi daukat egun sekula baino gehiago idazten
|
dugula
euskaraz. Egunero milaka mezu idazten dira euskaraz.
|
|
|
Jada esan dezagun, gerorako utzi gabe: konbentzimendu osoa daukagu, euskarari" iraupena eta hazkundea segurtatzeko behar adinako tokia" aurkituko badiogu, ezinbestekoa dugula txipa aldatzea, ezinbestekoa
|
dugula
euskararen eta hizkuntzen auziari beste betaurreko batzuekin begiratzea, bai erdararen mundutik baita euskararenetatik ere.
|
|
2010
|
|
|
...ioz, euskararen hautua egiten dutenak direla beraiek aukeratutako hizkuntzan han eta hemen inolako trabarik gabe jarduteko zailtasunak —zenbaitetan ezintasunak— dituztenak, eta hori gainditu ezinezkoa dela gaztelaniaren hegemonia elebakarrean daudenek elebitasunerantz urratsik eman ezean. eta euskaltzaletasunaren aldetik, gainditu beharra dago hizkuntza ordezpenaren ikuspegia, alegia, ez
|
dugula
euskararen etorkizuna eraiki" Euskara jalgi hadi plazara!" aldarriaren ondoan" euskara hator etxera eta lagunartera!"
|
|
|
Paradigma berria eleaniztasunaren kudeaketa demokratiko eta iraunkorrarena da, nire iritzian bederen. gainditu beharra dago hizkuntza ordezpenaren ikuspegia, alegia, ez
|
dugula
euskararen etorkizuna eraikiko gaztelania ordezten —are gutxiago baztertzen— saiatuz, baizik eta euskarari beste hizkuntzen artean lekua eginez (gaztelaniaren ondoan Hego Euskal Herrian, frantsesaren ondoan ipar Euskal Herrian, ingelesaren ondoan han eta hemen). ko gaztelania ordezten —are gutxiago baztertzen— saiatuz, baizik eta euskarari beste hizkuntzen artean lekua eginez(... eta, gainera, onargarria al da bizikidetzaren ikuspegitik?
|
|
2012
|
|
|
Umetan ikasitako euskara baino ez genekien, etxean jaso genuena, baina osterantzean, gure ikasketak egiten ari ginela, batere ez. Ahaztu egin
|
dugula
euskara. Estudiatu ere ez genuen inoiz egin!
|
|
|
Ez du ba legeak esaten hizkuntza ofizial bietan osasun arreta ere jasotzeko eskubidea dugula? Ba, badirudi hiru urte eta erdi iraungo duen Legegintzaldi honetan atzera egin
|
dugula
euskararen defentsan. PSE konbentzitu du PPk, EAE erdalduntzeko bidean eskutik joan baitira.
|
|
|
Asko luzatuko ginateke guztiak azaltzen, eta gainera, gure ikerketarako ez da beharrezkoa, hemen nahikoa baitzaigu pertsuasio iturriari lotutako aldagaiak zeintzuk diren ikustea, haien artean kokatuko dugulako euskara, pertsuasioan eragina duen aldagai gisa. Argi gera bedi, beraz, oraingoz baztertu egin
|
dugula
euskara mezuaren edo mezubidearen aldagai gisa ikertzea.
|
|
|
Mila bider esan digute euskarak ez duela aurrera egiten euskaldunok ez dugulako erabiltzen. Txillardegik egindako azterketa matematikoak, baina, argi uzten du erabiltzeko benetako aukera dagoenean euskaldunok espero daitekeen gainetik erabiltzen
|
dugula
euskara. Arazoa da hizkuntza politika aldrebesek ez dutela baldintzak hobetzeko nahikoa egin; zoritxarrez, benetako aukera behar baino txikiagoa dela.
|
|
2013
|
|
|
Responsibility jokabidea hautatuz gero, berriz, erabakia guri dagokigula onartu behar dugu; guk hautatzen
|
dugula
euskaraz edo gaztelaniaz hitz egingo dugun. Egoera soziolinguistikoek ez dute erabaki hori gure ordez hartuko, eta, gehienetan, ezta legediak edo hezkuntza sistemak ere.
|
|
|
Aurten, Euskarak 365 Egun dituela aldarrikatu nahi dugu, euskaraz nonahi eta noiznahi aritu nahi dugula, baina orain eta hemen nahi
|
dugula
euskaraz bizi. Euskaraz bizitzeko hautua egin dugunon aldarrikapena da, baina aldarrikapenetik haratago doana, ekimenetik eta antolakuntzatik asko duena.
|
|
|
Harago doa, gure porrota da, euskalgintzaren eta gizarte (ustez) euskaldunaren porrot ez aitortu ez onartua, baina izan badena. Demagogia punttu batekin nahi bada, baina baiezta daiteke deus gutxi kontsumitzen
|
dugula
euskaraz ikasliburuaz eta literaturaz gainera. Amestu genuen euskaldungo orekatu eta normalizatua, beregaina, ez da biharko.
|
|
2014
|
|
|
Jon. Proiektu honetan, sinesten dugu hizkuntza aniztasuna sustatu behar
|
dugula
euskara sustatzeko. Hortaz, euskaraz gain, beste hizkuntza guztiak ongietorriak izango dira.
|
|
|
Ez dutelako onartu nahi berdintasun printzipioa: euskaldunok beraiek hainbat eskubide dugula, eskubidea
|
dugula
euskaraz bizitzeko eta horrek inplikatzen dituen egiturazko aldaketa soziolinguistikoak eragiteko. Orain arte ez dute onartu, eta orain onartuko dutela pentsatzeko motiborik ez daukat.
|
|
|
Badute, han hemenka, euskal babestoki zenbait, baina hiriburuetan euskarak ezin dio egote logika huts bati eutsi. Kontrara, nire ustez gero eta argiago dugu fluxuetan behar
|
dugula
euskara, eguneroko fluxuetan ahal delarik: hirian barna egin beharreko praktika arruntetan, hain zuzen, eta ez babestoki mugatu eta ohiz kanpoko jarduera bereizietan.
|
|
|
Lekeition eta Urdiainenere eskuara modukoak erabiltzen dituzte, baina Goizuetan erabiltzea Nafarroa etaLapurdiko eraginarekin lotu dugu, eta ez Lekeitio edo Urdiainekin. Esan behar daGoizuetako gazteengan ez
|
dugula
eskuararen sailekorik topatu eta helduenek iabeti darabiltela, adineko emakumeen artean gazteenaren kasuan izan ezik (60 urteingurukoa):
|
|
2015
|
|
|
euskalduna izan liteke, edo erdaldun euskaltzalea, edo erdaldun euskal nazionalista... Egia da kasu askotan harrera ona topatzen
|
dugula
euskara betekizun sinbolikoa duen diferentzia subalternoa delako (identifikazio kolektiboaren sinbolo edo metafora delako). Eta bide hartatik, identitate zeinu bihurtu da sarritan, aldi berean diferentzia aurkeztu eta ostentzen duen zeinu.
|
|
2016
|
|
|
Ez gara konturatzen bigarren mailako hizkuntzatzat jotzen
|
dugula
euskara, eguneroko jardunean.
|
|
|
Ez gara konturatzen bigarren mailako hizkuntzatzat jotzen
|
dugula
euskara, eguneroko jardunean. Gainera, ikusi dugunez, euskararen erabilerak ez omen digu prestigio askorik ematen.
|
|
|
«Ezinbestekotzat jotzen dut hizkuntzaren erabilera eta norberaren herritartasuna lotzen dituen diskurtsoa. Euskaldunak garelako egiten
|
dugula
euskaraz, alegia, eta euskaraz egiten dugulako garela euskaldunak». Ahulgune bat ikusten dio argudio horri:
|
|
2017
|
|
|
Hala da. Nik ez dut ahaztu nahi, tamalez, Korrika egin behar
|
dugula
euskararen normalizazioa oraindik ez dugulako lortu. Baina Korrika martxan den egunetan, emozioak, irribarreak, sortzen dira, eta horiek guztiek euskararen aterkiaren pean egiten dute bat ere.
|
|
|
Badakigu Euskal Elkargo berrian, Jaurlaritza zaharrean bezala, mugaz gaindiko harremanen lehentasunak ekonomia eta turismoari loturikoak izanen direla: badakigu hor izan
|
dugula
euskararena txertatzeko. Badakigu galderarik interesgarriena, azken finean hauxe dela:
|
|
|
Alegia, indarrean dagoen erdal elebitasunaren ereduak ez ligukeela ezer txarrik ekarri behar, itxura batean, erdaldunak elebiduntzen ari direlako. Ez
|
dugula
euskararen normalizazio sozialean aurrera egingo, aldez aurretik erdal elebitasun sozialaren fase horretatik igaro gabe edo. Esandakoa:
|
|
|
(1) ekoek agerian uzten dute izen sintagmatik gorako islapen funtzional bat, behar?
|
dugula
euskaraz ere, ezinbesteko gizona (k) edota hainbat gizon horiek azaltzeko.
|
|
|
Iduri zaut klarki izkiatuz elgar konprenituko
|
dugula
eskuaraz.
|
|
2018
|
|
|
pentsatu dut. Ziur aski, Bilbora goazen bezero batzuk euskaldunak garelako eta Lufthansak badakielako euskaldunok eskertu egiten
|
dugula
euskaraz egitea: " customer satisfaction" esaten zaio horri.
|
|
|
Eguzkia bezain argi ikus daiteke batasunik gabe ez
|
dugula
euskararik izango bihar edo etzi. Batasuna ez da aski den baldintza, baina bai premiazko eta ezinbesteko, hizkuntza biziko baldin bada.
|
|
|
Iduri zaut klarki izkiatuz elgar konprenituko
|
dugula
eskuaraz.
|
|
2019
|
|
|
OnDORIOAK euskararen bizitasun digitala ispiluaren aurrean jartzen dugunean, eskaintza eta eskaria aurrez aurre talka egiten ikus ditzakegu: euskarak badu eskaintza sarean, badago edukia eta badaude tresnak, baina ez dira nahikoa, ingurune digitala aldatuz baitoa. datuek erakusten digute eskaintza mugatua dela, eta hain aldakorra den ingurune digitalean ezinbestean areagotu behar
|
dugula
euskararen bizitasun digitala bermatu nahi badugu.
|
|
|
Iritsiko da eguna zeinean ezagutuko dugun gero eta administratu gehiagok baliatuko
|
dugula
euskara administratzaileek behartuta bakarrik.
|
|
|
Testuaren interpretazioen ugaritasunak neurri gabe biderkatzen du ohiko itzulpen baten lana. Ustean nago gainetik kendu
|
dugula
euskararen obra handiak itzultzeko gaitasun faltaren topikoa. Baina Ulises inoiz kalean eta euskaraz ikusiko bada, ez zait burutik pasatzen nire begiek ikusiko dutenik miraria, ez nire barruak sentituko poza.
|
|
2020
|
|
|
Ezagutza handitzearen ondorioz euskaraz egiteko aukerak zabaldu dira eta azken aldiko hizkuntz kanpainek erabileran jarri dute indarra. Tartean aditzera emanez euskaldungoak
|
dugula
euskara erabiltzearen ardura. Gauzak baina, ez dira hain erraz.
|
|
|
«Horrek ere motibatzen gaitu; badakigu libertimendua eginez ukanen
|
dugula
euskaraz aritzeko espazio bat, izan dadin libertimenduaren egunean berean edo prestakuntza denboran. Horrek ber sortzen digu hizkuntzarekiko harremana.
|
|
|
Alde horretatik joera «kezkagarria» dela uste du. «Eskaintza nagusia multinazionalen esku dago, eta erabiltzaileok kontzientzia hartu behar dugu aktibo izan behar
|
dugula
euskara presente egoteko».
|
|
2021
|
|
|
hura etorri da/ [andre] hura etorri da. Badirudi bera
|
dugula
euskaraz pertsona izenordainetatik hurbilen gertatzen den hirugarren graduko erakuslea, geroago ikusiko denez.
|
|
|
Baina dagoena nik uste oso ona dela eta nik uste euskaraz kontsumitzea oso garrantzitsua dela, batez ere guretzat, euskaldunak garela. Eta nik uste guk ere bultzatu behar
|
dugula
euskara zentzu honetan". (LI8)
|
|
|
Euskararen mundua deitzen dugunaren periferian zentratzea bereziki egokia deritzot. Arrazoia, agian hortxe jokatzen
|
dugula
euskararen etorkizuna, bertan bizi baita gure herriko biztanleriaren —gazteriaren— gehiengoa.
|
|
|
Gogora dezagun geuk egin
|
dugula
euskara, erre nahiko bagenu sutara bota dezakegu, euskararen esparruan autodeterminatuta gaude dagoeneko. Euskaldunon ele zaharrari aukera iraultzaileak zor dizkiogu, garbitu duguna zikindu –limpiar–, zikindu duguna garbitu –matar– Hildako emakumeetatik gatoz, euskarak sorginkeriak sor ditzake eta sorginkeriak erotismoa.
|
|
|
Oso pesimista nagoenean, gustatzen zait gogoratzea Suzukoren pasadizo hori, konstatatu ahal izateko, baietz, aurrera egin
|
dugula
euskararen zabalkundean, mikoño bat bada ere. Gaur egun behintzat, euskaratzat identifikatuko lukete hizkuntza ulertezin hori... uste dut.
|
|
2022
|
|
|
Euskararen aldeko ekitaldi kementsua nahitez bainan aise gehiago ere denen buru, parada arraroa bazter guzien harrotzeko, ahal bezen kartsuki, elgarretaratuz euskaraz arrangura zerbait duten guziak. Deneri galdetua zauku erakustea nahi
|
dugula
euskarak denetan toki gehiago ukan dezan, gisa guziz errextasun nasaiak izan diten euskaraz artzeko. Nunahi, noiznahi eta nornahirekin!
|
|
|
—Hasteko esan dezagun irudi izenez aipatzen
|
dugula
euskaraz ere, gehiegi edanaren ondoriozko gorputzaldi txarra.
|
|
|
Nolanahi ere, txuleta mailegu hitza, behin sartu denez gero, luzarorako
|
dugula
euskararen errepertorioan esango nuke.
|
|
|
(3) nere lagun guztiek(...) ikasten dugun lekuan, e hitz egiten
|
dugula
euskaraz. Baina gero Lizarran ez.
|
|
|
(47) nire ahizpa eta biok sentitzen
|
dugula
euskara, baina beraientzat da como sinmas(...) ikasi dute ta yasta. (...) ez dauka sentimendu hori (1ET U)
|
|
|
Ezin dugu ukatu oraindik asko borrokatu behar
|
dugula
euskararen irakaskuntza benetan publikoa, doakoa eta kalitatezkoa izan dadin. Askok Euskal Herrian pairatzen duten esplotazio basatiagatik, ikasteko gogoa egon arren, askotan ez da aukera bat.
|
|
2023
|
|
|
Albizuk nabarmendu du euskararen normalkuntzari ere erreparatu nahi diotela. " Euskara Plana osatzean, ikusi genuen hutsune handia
|
dugula
euskarazko aisialdian, ikus entzunezkoetan eta entretenimenduan. Badakigu arazo hori ezin duela udal batek konpondu, eta egiturazko erabakiak behar direla, goi erakundeen aldetik.
|
|
|
Batzuek uste zuten euskara maila ona dutela, eta testuinguru informaletan aritzeko gai direla, baina gero gelan praktiketan ez nuen hori ikusi. Uste dut askotan uste
|
dugula
euskaraz egiten dugun baino hobeki aritzen garela. Hori ikusi dut.
|
|
|
Tristea da, baina hori da gaur egungo errealitatea. Hizkuntzak etengabe ari dira aldatzen; uste dut, batetik, gazteok egiten
|
dugula
euskararen alde; baina, bestetik, nolabaiteko konplexua ere sentitzen dugu.
|
|
|
Albizuk nabarmendu du euskararen normalkuntzari ere erreparatu nahi diotela. " Euskara Plana osatzean, ikusi genuen hutsune handia
|
dugula
euskarazko aisialdian, ikus entzunezkoetan eta entretenimenduan. Badakigu arazo hori ezin duela udal batek konpondu, eta egiturazko erabakiak behar direla, goi erakundeen aldetik.
|
|
|
Gaiari herri bezala heldu diogu, eta herri bezala erantzungo diogu, euskara mahaiaren bidez. Azpeitiak badu gaitasuna biltzeko, adosteko eta elkarlanean aritzeko. Eta, sinisten dut, herritarrei esker lortuko
|
dugula
euskaraz bizitzea.
|