|
2000
|
|
|
Alde horretatik sofritzen dut, ikusiz nola erdi hilak garen eta halako urguilu handi batekin oldartzen garen bizitzan. Umiltasun gehiagoz joan behar
|
dugu
munduan, Zuberoan, Iparraldean eta Euskal Herrian orobat.
|
|
|
Kontuan hartu behar
|
dugu
munduaren zatirik inportanteena elebiduna dela edo hirueleduna. Niri, adibidez, pena izugarria ematen dit Hegoaldeko gure hezkuntza sisteman orain ingelesari hainbeste garrantzia eman eta frantsesa erabat baztertu izanak.
|
|
|
Len goaia arimak eraikitzen duen tresna da, eta kristal bat da, begien eta munduaren artean ipintzen duguna, mundua, gisa horretan, mugatu eta interpretatu ahal izaiteko. Eta, hala, zenbatenaz kristala gardenago eta transparentago izan (eta lengoiaren erabilpena, beraz), hainbatenaz leialago eta fidelago ikusiko
|
dugu
mundua, eta hainbatenaz egiazkoago izanen da munduari buruz egin dezakegun interpretazionea. Ordea, beldurraren eraginez kristala lurruntzen bazaigu, edo nahikeria hutsez beira koloretsu bat ipintzen badugu, hemen gorri, hor hori eta han urdin (eta metaforak eta metaforak erabiltzen baditugu, beraz), ez dugu mundua den bezala ikusiko, ez mugatuko, ez interpretatuko, eta gure beldurraren edo gure nahikeriaren araberakoa izanen da, nehola ere ez buru-argitasunaren eta arrazoinezko arrazoinen araberakoa, nola izaiten baita erabiltzen dugunean numeroen hizkuntza guztiz doia, justua eta gardena.
|
|
|
Eta, hala, zenbatenaz kristala gardenago eta transparentago izan (eta lengoiaren erabilpena, beraz), hainbatenaz leialago eta fidelago ikusiko dugu mundua, eta hainbatenaz egiazkoago izanen da munduari buruz egin dezakegun interpretazionea. Ordea, beldurraren eraginez kristala lurruntzen bazaigu, edo nahikeria hutsez beira koloretsu bat ipintzen badugu, hemen gorri, hor hori eta han urdin (eta metaforak eta metaforak erabiltzen baditugu, beraz), ez
|
dugu
mundua den bezala ikusiko, ez mugatuko, ez interpretatuko, eta gure beldurraren edo gure nahikeriaren araberakoa izanen da, nehola ere ez buru-argitasunaren eta arrazoinezko arrazoinen araberakoa, nola izaiten baita erabiltzen dugunean numeroen hizkuntza guztiz doia, justua eta gardena.
|
|
|
Hor
|
dugu
munduaren kolorea; hor genbilzke ezpata xumeen aurrean uzkur; hor egin diezaiokegu besteren bihotzari begi itsuzko soa; hor, hain zuzen, lasto zerratuen plegu artetik.
|
|
2001
|
|
|
Orain arte esan liteke idazle bakar baten obra oparitu diogula mundu zabalari, Atxagarena hain zuzen(...). Lehenik eta behin gogoan izan behar
|
dugu
munduan idazle asko dagoela, eta apur batzuek baizik ez dutela lortzen beren lanak itzuliak izatea. (...) Zaila da, beraz, merkatuaren inertziari kontra egitea, eta ez guretzat bakarrik(...).
|
|
2002
|
|
|
Ez
|
dugu
mundua den bezala ikusten;
|
|
2003
|
|
|
Ez
|
dugu
mundua aldatu jakina, ezta Euskal Herria ere. Baina, elkarri entzutea eta errespetatzea posiblea dela ikusi dugu.
|
|
|
Mugarik gabeko Pailazoak gobernuz kanpoko erakundeak Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako NBEko Agentziari (UNESCO) eskatuko dio barrea funtsezko eskubidea dela adieraz dezan. “Ekimen zoroa da, baina Nazio Batuen alde egiten
|
dugu
mundu hobea sortzeko”, esan zuen atzo Pepe Viyuela GKE horretako lehendakariak. “Barrea gizateriaren ondarea da” kanpainaren aurkezpenean, aktore eta umorista ezagunak esan zuen barreak “desblokeatu egiten duela, elkarrizketarako bidea ematen duela, errespetuz eta duintasunez bizitzeko aukera ematen duela eta fusil bat baino zerbait gehiagorekin hurbiltzen dela”.
|
|
|
Gure herrikoek Baso bat ardo, bideari jarraitzeko elkartea eratu dugu; ardoa banatzen Â
|
dugu
munduko gizon triste guztien artean. Eskatzen dugun gauza bakarra da ontzia itzul diezagutela.
|
|
2004
|
|
|
Telebista baldin badago, babeslea badago eta telebista ez badago babeslea ere ez. 2005ean ikusiko
|
dugu
Munduko Liga Profesionala dela-eta. Itzuli handietan talde batzuk sartuko dira, baina beste batzuk ez.
|
|
|
mundua gureganatuz eta gu munduratuz. Behar
|
dugu
munduaren ikuspegi gurea, gure parametroekin eraikia. Eta behar dugu munduak jaso dezan gure berri zuzena, gutaz jakiteko aukera egon dadin bitartekaririk gabe.
|
|
|
Behar dugu munduaren ikuspegi gurea, gure parametroekin eraikia. Eta behar
|
dugu
munduak jaso dezan gure berri zuzena, gutaz jakiteko aukera egon dadin bitartekaririk gabe. Euskarazko hedabideak betetzen ariko dira dagokien zeregina lortzen duten heinean barneko nahiz kanpoko erreferentzialtasuna.
|
|
|
MCC ko nazioarteko eragiketan lehendakari-ordea den J.M. Herrastiren hitzetan: «Buruan nazioarteko Korporazioa badugu, industria demokraziazko kutsuberezi batez garatu behar
|
dugu
mundu osoko enpresa eta pertsonen arteko lankidetza eremua. Beste batzuekin elkarlanean aritzea, hau da,, multinazional pertsonalista?
|
|
|
Atzo amaitu ziren NBEren Haurrentzako Funtsaren (Unicef) ordezkariak, Hezkuntzaren Munduko IV. Bileran, Brasilen egiten ari baitira. “Aitortzen
|
dugu
munduak ez duela beteko genero parekotasunaren helburu hori”, adierazi zuen prentsaurrekoan Unicefen zuzendari exekutiboak, Carol Bellamyk, Dakarren (Senegal) 2000n hezkuntza hobetzeko adostutako sei helburuetako bat aipatuz. Bellamyk nabarmendu zuen hezkuntzan genero berdintasunerako oztopoetako bat dela herrialde askotan ez dela funtsezkotzat jotzen emakumeek ikastea, eta, gainera, familien pobreziak haiek baztertzera eta gizonek egin dezaten laguntzera bultzatzen dituela.
|
|
|
Jakiteko nola ulertzen den irudiaren arloan alfabetizatuta egotea gogoratu genuke alfabetatuak ez duela esan nahi irakurtzen eta idazten jakitea soilik, baizik eta irakurketa eta idazketaren bidez munduaz jabetu ahal izatea. Alfabetatzearen bitartez ez
|
dugu
munduaren egia lortzen, baina mundua interpretatzeko gai gara. Gauza bakoitzak zer esan nahi duen argitzen digu alfabetatzeak modu kritikoan, konparatzeko aukera ematen digulako.
|
|
|
Horregatik, hemen, Jainkoaren eginbeharra izango da Ni pentsatzailea, ideiak dituena, oraindik bere barrukotasunetik irten ezin duena, kanpoko munduarekin uztartzea, eta ideien euskarria dela ez ezik, baita euren artean ordena, hierarkizazioa, badagoela erakustea ere. Izan ere, ezin
|
dugu
mundua elkarren artean jarraipen bat ez duten sentipen pila baten bidez ezagutu; baina, era berean, ezin dugu bera ordenarik eta elkarren arteko loturarik eta hierarkiarik gabeko ideien bidez ezagutu, hiri bat argazki bilduma desordenatu baten bidez ezagutu ezin dugun legetxe. Argazki bildumarekin, bera albait eta osoena izanda ere, inpresioak egon daitezke hiri baten urbanismoaz, inguru geografikoaz, koloretasunaz, biztanleen taxuaz, janzkeraz, baina inpresio hutsa izango da, ez da ezagupenik egongo hor eta gutxiago egon daiteke horrela ezeren ezagupen zientifikorik.
|
|
|
Nola ematen dugu errealitatearen berri? Nola ezagutzen
|
dugu
mundua, errealitatea. Hizkuntzaren bidez, ikusi dugunez; baina nola zehazkiago esanda?
|
|
|
Freudi zor diogu desiraren errealitateaz eta eragin sakonaz ohartarazi izana. Harez geroz ez
|
dugu
mundua berdin ikusten eta are gutxiago giza errealitatea. Ondasunekiko eta pertsonekiko dugun harremana desiraren dimentsioaren argitan ere aztertu genuke, giza errealitatea bere sakontasun eta egia osoan ulertuko badugu.
|
|
2005
|
|
|
Onartu digu ez dakiela zein den konponbidea, baina erakundetik proiektu konkretuetara jotzen dutela: «Ez
|
dugu
mundua salbatuko, baina gure ekintza txikiekin mesede egiten dugu». Bere ustez, jende asko munduaz kexatzen da, baina ez du arazoa konpontzeko ezer egiten:
|
|
|
Ba... progresistak ginen, ezta? Beno, mundu guztia da progresista, denok
|
dugu
mundua apurka apurka baina hobera doala sinesteko joera hori, hobera zentzu ekonomikoan eta zentzu moralean, astiro eta atzera aurre askorekin, baina azken batean hobera, eta bai orduan eta bai orain ebidentzia asko azaltzen dira ideia nagusi horren kontra, ezta. Iraultza industrialak teknologian eta aberastasunean aurrerapen gehien ekarri zuenean 1914ko gerrako sarraskiak gertatu ziren.
|
|
|
Otoitz egiten
|
dugu
mundu honentzat
|
|
|
Izan ere, puntu bat da apaltasunaren neurria, eta ezin dezakegu, apaltasunetik baizik, elkar maitatu, elkarri barkatu eta elkar eraman. Bai, bakoitza puntu bat dela sinesten dugunean aldatuko
|
dugu
mundua.
|
|
|
Analisiak bukatuta, giza barietate genetikoari buruzko datu base oso baliotsua izango da, dagokion informazio antropologikoarekin (hizkuntza, gizarte ohiturak…). Orduan hobeto ezagutuko
|
dugu
mundua nola bizi izan zen. Gure espeziea Afrikan sortu zela frogatzen duten ebidentzia garbiak, fosilak eta genetikoak daude, baina beste gai asko irekita daude, besteak beste, gainerako kontinenteen etengabeko kolonizazioa.
|
|
|
Hau da beste ezeren gainetik oztopatu eta deuseztatu behar dugun proiektua! Egia esan, ez dakigu oso ondo proiektua zertan datzan ezta nork bultzatua den ere, baina uste
|
dugu
mundu mailan hedatzen ari diren zerbait benetan handia dugula esku artean. Ikusi duzu zelan kontrolatzen duten zure lehengusuaren burua Internetetik.
|
|
|
dituzten nazioz gaindiko mugimendu indartsuak sortzen eta garatzen ari dira. Horren lekuko
|
dugu
Munduko Gizarte Foroa bere edizio ugarietan. Munduko Gizarte Foroaren (MGF) lehen topaketak Porto Alegren (Brasil) izan ziren 2001eko urtarrilean?. Beste Mundu bat Posible da lelopean, Foroaren asmoa nazioarteko gogoeta eta esperientzia trukerako espazio gisa finkatzea da.
|
|
2006
|
|
|
Besteek sekulako publizitate eta barreiaketa ahalmena duten bitartean, guk oraindik ez dakigu nola egin hori. Beharbada marketin kontua da, baina inbertsio pribatuaren aldetik bakarrik begiratuta, ezin
|
dugu
mundu horretara iritsi, are gehiago salmentaren giltza telebistaren aldera doanean. Musikaren kasuan adibidez, irratietan lehiatzen gara Bob Dylanekin eta ez dago halako desberdintasun nabarmenik, baina telebistan bai, bideoklipean eta irudian bai.
|
|
|
Zer neurritan egiten du lan ACSUR Las Segoviasek herrialde aberatsak ez daitezen hain aberatsak eta pobreenak pobreagoak izan daitezen? Guk uste
|
dugu
munduan dagoen pobrezia ez dela bizitzako kasualitateen kontua, baizik eta funtsean nazioartekoa den sistema bat, desberdintasun hori sortzen duena. Guk egiten dugun lanak, batetik, lankidetza proiektuekin du zerikusia, ekoizpen garapeneko proiektuen bidez, eta, bestetik, lan egiten dugun auzoetako bizigarritasuna berritu edo hobetzeko proiektuen bidez; gainera, eragin politiko handia du iparraldean.
|
|
2007
|
|
|
Askotan entzuten
|
dugu
munduko baso azalera egunetik egunera txikiagotzen ari dela: Amazoniako zuhaitz mozketak, Afrikako oihanen soiltzeak...
|
|
|
Egitura bakar horri bere ezaugarri eta izaera propioa emango diogu eta, sortzenduguna, hiru sailen bidez zabalduko
|
dugu
mundu osora. Guk zati bat eramangodugu, Frantziak beste bat, eta Poloniak beste bat.
|
|
|
Hau gutxi balitz, hona hemen amerikar ekonomialari baten hitzak9: (a) Munduko historian inperiorik handiena sortu dugu, bereziki manipulazio ekonomikoenbidez; oso estu lan egin
|
dugu
Munduko Bankuarekin eta IMF delakoarekin, alegia, Nazioarteko Moneta Funtsarekin; (b) beste herrialdeei diru mailegu handiak egindizkiegu, haiek atzera ordain ditzaketenak baino handiagoak; gainera, baldintzabatekin, hots, herrialde horiek AEBko enpresa erraldoi bati atzera eman beharkodiote mailegu horien% 90; eta (c) geuk ez badugu geure eginkizuna lortzen, orduan, txakalei, deituko diegu (alegia, CIAkoei):
|
|
|
harriak; hitz arrunt horietantxe hartzen
|
dugu
munduaren geure lehen ikuspen objektiboa edo teorikoa. Ikuspen hori ez da soilik zerbait aurretik, «emana»; gure adimenaren eraikuntza lanaren emaitza da hori; ahalegin horrek, ordea, luke lortu hori, hizkuntzaren laguntza etengabekorik ezean1404.
|
|
|
Guk asmatzen ditugu eta lotzen ditugu zerak subjektu eta predikatuetan, guk asmatzen dugu eta lotzen
|
dugu
mundua. Kant-ekin esateko, Natura deitzen dugun fenomenoen ordena eta erregulartasun zehatza, geuk, gure «gogamenak»?
|
|
|
bada, berriro, haren ezagutzaren edo zientziaren analisi kritikoan abiapuntu guztizkoa judizioa eta judizioaren formak dira: judizioan aurkitzen
|
dugu
mundua beti, eta ez dago beste mundurik guretzat judiziokoa baino (judizioa Kant-ek ideiazko hutsa kontsideratzen du, ez linguistikoa). Baina judizioan eta judizioen ariketan eratutako mundu horretaz gain (objektuaz gain), subjektu bat ere aurkitzen dugu, aritzaile, eratzaile:
|
|
|
Uffe Riis Sorensenek esan zuen agentziak existitzen direla eskaintzen diren albisteak inork zalantzan jar ez ditzan. “Ez
|
dugu
mundua aldatuko, baina kontatu egin nahi dugu, eta horretarako baliabideak eta tresnak izan” esan zuen. Azkenik, Antonio Barrientos alkateak nabarmendu zuen kongresuak mundu mailako sustapena ekarriko duela, “ez bakarrik Estepona, baita Costa del Sol eta Andaluzia ere”.
|
|
|
euskera" garbia", mendia, baserria. Ez bide
|
dugu
mundu nazkagarrian" nahastu" ta" zikindu" nai. Eta erejia deritzat oni ere.
|
|
|
Aurrerantzean gerrillan oinarritutako erantzuna asmatu da. Behar beharrezkoa
|
dugu
munduko edozein tokiko telebista edo zinema pantailez jabetzea, irratiko uhin nahiz egunkarietako lehen orrietara iristea. Espazio horiek okupatu egin behar ditugu.
|
|
2008
|
|
|
gai hau poliki poliki jorratu behar da, Europan bereziki Euskal Herriko auzia zertan den jakinarazteko. Urtetan eta urtetan gure ekimen politiko honi zenbat eragozpen jarri zaizkion ezagutarazi behar
|
dugu
munduan.
|
|
|
Bestetik, gure azterketan nabaritu
|
dugu
mundu mailako ikusmiran euskarazko corpusak ez direla nahikoa ‘ikusten’, hau da, corpusen eta hizkuntza teknologien erreferentzia gune ezagunetan oso informazio gutxi aurkitu dugu euskarazko baliabideez. Arazo hori ez da euskarazko corpusena bakarrik, noski; esaterako, P. Bilbaok salatu duenez, Europako hizkuntza politika ‘txarrak’, edo ezegokiak, Europa mailan" ikusgabe
|
|
|
Datak garrantzitsuak dira gure gizarte honetan. Mundura jaiotzen garenetik datak biltzen hasten gara, perretxikoak balira bezala, eta horrela jarraitzen
|
dugu
mundu honetatik alde egiten dugun arte. Gure jaioteguna gurekin etorriko da bizitza osoan zehar bai eta gure seme alaben jaiotegunak ere.
|
|
2009
|
|
|
Erakutsi nahi
|
dugu
munduan badaudela beste musika asko, tartean bluesa. Horren jatorria, historia eta bilakaera irakasten dugu era ludiko eta jostagarrian, parte hartzea bultzatuz eta musika zuzenean jotzen.
|
|
|
erauzi eta berriz hazten da. Guk mendiko belarrez estaliko
|
dugu
mundua".
|
|
|
Gu, berriz, ez gara estatubatuarrak ez zintzoak, eta agian ez diogu yiddish herriaren ereduari jarraitu nahi. Hobe
|
dugu
munduaren benetako funtzionamenduari erreparatzea, argiro erakusten dutenei adi. Joseba Arregiri kasu.
|
|
|
19 Euskal Herrian
|
dugu
munduko herri eta hizkuntza gutxituen artean komunitate dinamikoenetako bat. Baina nago indar hori ez dugula baliatu gure esperientzia eraginkorrago egiteko edo antzeko egoeran daudenei gure ezagumendua eskaintzeko.
|
|
|
Zein sendotasun dute gure adituen baldintza soziolaboralek? Gure artean nor
|
dugu
mundu mailan aitortutako erreferentzia duen aditua. Ba al dugu gai hauetaz jarduteko masa kritikorik?
|
|
|
Irudi ikusgarriak eta mugarik gabeko akzioa izango dira zinema estatubatuarretan datorren azaroaren 13tik aurrera. Guk, itxaron
|
dugu
munduaren amaiera beldurgarri hori nolakoa izango den jakiteko.
|
|
|
gure gizaberezko jarauntsia, afektibitatea eta bizipenak, nahiak, itxarokizun eta fidakaiztasunak, esperientziak, presio sozialak, interes teorikoak eta, mitikoak?. Eta horren guztiaren arabera egituratzen
|
dugu
mundua. Ez dugu guk ipintzen munduaren izatea, baina bai munduaren zer izatea:
|
|
|
Beraz, ezin imajina genezake, Paleolitoko ehiztari edo Neolitoko artzainen Jainkoaren ideia gaurko teologo baten ideia berbera izan litekeela (oraintxe berton teologo batena eta haur gaixo baten amarena, edo Boliviako altiplanoko indio batena berdinak ezin izan daitezkeen bezalaxe, egiaz beren Jainkoaren ideiak badira, ez dotrinatik memorizatuak bakarrik). De fakto, bakoitza esperientzia mundu jakin batean bizi gara (ni ez naiz Korintoko esklabo bat, halako osasuna edo gaixotasuna dut), tradizio mundu batean halaber (ez naiz Indian sortua), hizkuntza batean bizi garen bezala (eta lur batean, etab.), hots, ezin
|
dugu
mundua edo geure burua historia batean baino atzeman, tradizio batean. Hain zuzen, Gandiagaren mundua atzemateko moduan, berehala ohartzen dugu tradizio frantziskotarrak, biblikoak, zer inportantzia izan duten oso positiboa.
|
|
|
Bestelakoa bere horretan ulertzen saiatu eta begirunez hartu beharrean, desbestelakotu eta geureari berdintzeko setakeria hori gizakiaren alderik ankerrena da, eta horretan mendebaldekook ez
|
dugu
munduan parerik, ez horixe. Ordainetan, Dorre Bikiak odolki bilakatuak; harritzen gara hala ere.
|
|
|
Azken finean, egiten duguna gizartea era kritikoan aztertzea da, eztabaidan oinarritutako gune bat sortzeko asmoz. Horrela, pentsatu ahal izango
|
dugu
mundu hobe batean. Hori izan litzateke XXI. Mendeko zentro kultural baten egitasmoa”.
|
|
|
Mendi elkarteak eta oinarrizko mendizaletasuna bultzatu nahia, horixe da gu hautagai aurkezteko arrazoi nagusia. Ondo ezagutzen
|
dugu
mundu hori; gure mendi elkarteetan urteak daramatzagu lanean. Gure esperientzia aprobetxatuta, mendi taldeen jokamoldea erabiltzen saiatuko gara.
|
|
|
Baina ez diogu horrekin inori eraso egingo. Erakargarri egingo
|
dugu
mundu guztiarentzako?.
|
|
|
Bihar, maiatzak 21, Kultura Aniztasunaren Nazioarteko eguna ospatzen
|
dugu
mundu zabalean. Ospakizun nahiko berria da neurri batean.
|
|
|
Bestalde, hainbat herrialdetako artisautzako produktuak Munduko Merkatura itzuliko dira, Koan izeneko elkartearen lanari esker. Halaber, aurten ere beste kultura eta herrialde batzuetako gastronomia ere dastatzeko beta izango
|
dugu
Munduko Terrazan, Medicus Mudiren eskutik. Kaleko banden doinuek ez dira faltako jaialdian.
|
|
|
Gordon Brown: . Lehen ere aldatu
|
dugu
mundua, eta orain berriro egingo dugu?
|
|
|
Eta horrek elikatzen du hazkundearen mitoa. Baina ezin
|
dugu
mundua aldatu guk bakarrik. Beste formula batzuk ditugu.
|
|
|
Hori da, behintzat, ondorioa, eta idazlea naizen partetik, badakit zein den idazleon kondena ere: ezin
|
dugu
mundua ordenatzeko esperientzia geure baitako eremuan gorde.
|
|
2010
|
|
|
Sare sozialak bai Interneten, baina urri hortik aparte. Ahalik eta kontakturik gutxiena nahi
|
dugu
mundu zikin gaizto arrotz beldurgarri horrekin, mundua zikin gaizto arrotz beldurgarri geuk egiten dugula konturatu gabe.
|
|
|
Beste era batera egon. Beste modu batera partekatu behar
|
dugu
mundua gizon emakumeok. Hori da nire nahia, eta beste askorena; zenbait gizonena, besteak beste.
|
|
|
Umezaroari buruz idaztea ia ia derrigor da inozentziaren hala holako galerari buruz berba egitea, beharbada. Ez dakit baina iruditzen zait umezaroan aurkikuntza bakoitzak aldatu egiten gaituela eta iraultza horiek guztiek egiten gaituzte gero izango garena, beraz, jaiotzen garen unetik errealitatearen erpinak eta arantzak eta plazerak deskubritzen ditugun neurrian galtzen
|
dugu
mundua existitzen denik ere ez dakien umearen inozentzia. Heriotza eta sexua, horiek direnez ziur aski giza esperientziaren bi muturrak, ba, horiei buruz hitz egin dut haurtzarora joan naizenean.
|
|
|
Irizpide berdina eta irmotasuna mantendu
|
dugu
mundu horrekin, gaineratu du.
|
|
|
Matt Hardingen ideia originalean oinarrituta, Iñaki Goikoetxeak 21 hilabete behar izan ditu Euskal Herrian Dantzan bideoa egiteko. Euskal Herriko irudia zabaltzeko, ehun txoko baino gehiagotako irudiak bildu ditu; izan ere, egilearen ustez, leku zoragarriak ikusteko ez
|
dugu
munduko beste puntaraino joan behar.
|
|
|
Bestalde, hainbat herrialdetako artisautzako produktuak Munduko Merkatura itzuliko dira, Koan Elkartearen lanari esker. Halaber, aurten ere beste kultura eta herrialde batzuetako gastronomia ere dastatzeko beta izango
|
dugu
Munduko Terrazan, Euskadiko Munduko Medikuak erakundearen eskutik. Horiez gain, kale bandek desfile handi bat egingo dute Bizkaia Zubian hasita, 19:00etatik aurrera.
|
|
|
Kopuru horrek handia irudi lezake, baina ez da hainbestekoa ere; kontuan izan behar
|
dugu
munduan ia 7.000 milioi pertsona bizi garela. Egia da gaur egun jende askok ez duela Internetik erabiltzen, edo ez behintzat, baina hala eta guztiz ere helbideak laster agortuko direla dirudi, hainbat kausa dela medio.
|
|
|
Diru horri% 5eko interesak ateratze hutsarekin, ia 2.000 milioi dolar lortzen ditu urtero ohiko aurrekonturako. Guk hemen lau zentro ditugu, eta uste
|
dugu
mundua irentsiko dugula. Baina gure aurrekontuekin ezin dugu Harvardekin lehiatu.
|
|
|
Erdi Aroan ulertzekoa zena gaur barkaezina iruditzen zait. Baina, tira, Skinnerren usoz beteta
|
dugu
mundua.
|
|
|
Aurki geratuko da hiri hau gure menpean. Bere hondakinak ikustera etor dadin gonbidatzen
|
dugu
mundua. Han frogatuko da ezbairik gabeko eran, kazetari atzerritarren aurrean, Gernikako suntsidura ez zitekeela bonba su eragileek eragindakoa izan, Irun eta Eibar erre zituztenek eginiko lana dela, beraien atzean beti Espainia espektrala uzten dutenek buruturikoa, alegia.
|
|
|
Gure institutuak lan bikaina egiten du lehengai iturri berriak bilatzeko orduan. Itsasoko izotzaren egoera ikertzen
|
dugu
munduko enpresarik handienentzat: Gasprom, Lukoil, mendebaldeko Exxol Mobil, Norvegiako enpresak.
|
|
|
Baina handiagoak dira ondasunen eta zerbitzuen ekoizpen kateetako zeharkako presioak. Europan kontsumitzen diren azken eta erdiko ondasunen gero eta proportzio handiagoa inportatzen denez, gero eta eragin handiagoa
|
dugu
munduko beste leku batzuetan ere. Zein dira ingurunean presio handiena eragiten duten ondasun eta zerbitzuak?
|
|
|
«Konformatzen ez diren pertsonek mundua alda dezakete; hemen gaudenok hala gara, ezkerrerantz mugitu nahi
|
dugu
mundua, baina gutxiengo boteretsu batek eskuinerantz egiten du bultza», gaineratu zuen Balmasedak. Adolfo Muñozen esanetan ere eskuineranzko joera horrekin jarraitzea dute helburu pentsio sistemaren inguruan proposatutako aldaketek:
|
|
|
Iluntasuna
|
dugu
Munduan nagusi Zabaldu xoko orotan Ezin da ja ikusi Bilatu dugu Bateren bat zuzi Argia bueltatzeko Ea dezagun kausi.
|
|
|
maila guzietako plutokrazia eta aginteekin, hain libertate motzekin, badirudi nahi ez genuen ia guzia lortu dugula. Ez
|
dugu
mundua aldatu, eta hori iragarpenen barruan sartzen zen, baina geure ingurua ere ez. Eta geure burua ere, ez dugu hobetu ahal izan.
|
|
2011
|
|
|
Eta hori da azkenean esan nahi dudana: irekirik egon behar
|
dugu
munduari, gauza eta ideia berriei. Dena aldatzen ari da, ezer ez da betiko, ez lana ez ezer».Etenik gabeko aldaketa prozesu horretan egokitzapen eta irekitasun gaitasunak landu ditugula sinetsita dago Zuberogoitia, eta horren ondorio den barne sosegua lortu eta praktikatu.Surfa horrekin lotzen du.
|
|
|
X. hain da begi bistakoa hori ikusi ere ez dugula egiten! Bizpahiru adibide jarriko dizkizut. esan
|
dugu
mundu ikuskera hori desagertuta dagoela, baina hor dago, hizkuntzan. Adibidez, Iruñean, inguru erdaldun batean sortzen den kezka bat bada haurrak euskarara motibatzearena. haur horiek ez dute euskararekiko motibaziorik, haientzat txinera bezain arrotza da; izatekotan, gurasoek dute motibazioa, haiek eraman baitituzte ikastoletara.
|
|
|
4) egoera kritikoan (hiztun gazteenak aitona amonak dira eta oso gutxitan erabiltzen dute). 5) galdua (hiztunik ez dagoenean). geroz eta informazio gehiago
|
dugu
munduko hizkuntzen egoerari buruz. halere, oraindik oso gutxi dakigu zergatik mantendu diren hizkuntza batzuk eta desagertu beste batzuk. urrutirago joan gabe, ez dakigu zergatik euskara mantendu edo garatu den hizkuntza berezitu bezala europako mendebaldean, bere inguruan eta garai berberean egiten ziren besteak desagertu edo ordezkatuak izan diren bitartean. ondo dakiguna hau da:... gaur hizkuntza gutxituak egiten dituzten erkidego horietako hiztun asko, gehienak behar bada, elebidun edota eleanitzak direla, hizkuntza aniztasunean bizitzeko ohitura dutela, eta nolabait elebakartasunaren murriztasunari aurre egiten jakin dutela.
|
|
|
XIX. mendean, munduko hiririk handiena izan zen: 6,5 milioi biztanle zituen 1899an.Kontuan izan behar
|
dugu
mundu osoan 1.600 milioi lagun zeudela orduan.
|
|
|
Gizarte polit bat aurkezten
|
dugu
munduaren aurrean, baina errealitatea ez dator bat itxurarekin. Berriro ari gara existitzen ez den zerbait erakusten; baina existitzen ez diren gauzei buruz ari garenean, esan behar da zein bidetatik iritsiko garen mundu horietara.
|
|
|
Genozidioaren, etnozidioaren eta arrazismoaren arteko lotura sakona idoro
|
dugu
munduan barrena egin dugun txango laburrean. Egia esan, gutxiengo linguistikoen aurkako jazarpenak, izatez, beste gu bat osatzen duten herrien kontrakoak direnez, estatu totalitarioak haiek ezin jasana ulertzekoa ere bada.
|
|
|
Ez da paradoxa makala, alajaina: demokraziaren izenean egindako politika bera
|
dugu
munduko hizkuntz eta kultur aniztasuna, ondasuna eta aberastasuna birrintzen ari dena. Diferentea izateko eskubidea zapuzten diguna.
|
|
|
Nobelako pertsonaia baten esanak dira horiek, fikzioaren mundutik datoz, baina giza errealitatearen benetako ahotsari egotz dakizkioke gaurko munduan. Hizkuntzaren eskutik aurkitzen
|
dugu
mundua eta errealitatea, hizkuntzari zor diogu gure gaitasun sinbolikoa eta kognitiboa. Hartara, batetik, nire ni a nire hizkuntzaren baitako jardunean eta sozializazioan mamitutako nortasun pertsonala da.
|
|
|
Baina hemendik hiru urtera arazo larria izango
|
dugu
mundu osoan.
|
|
|
Ezin
|
dugu
mundua Cellen eskuetan utzi.
|
|
|
35 Aitortzen
|
dugu
munduko alde askotan, afrikarrek eta afrikar ondorengoek, aurreiritziek eta gizarte bereizkeriek eragiten dituzten ondorioak direla eta, oztopo ugari gainditu behar izaten dituztela, erakunde publiko zein pribatuetan irauten dutenak, eta afrikarrak eta afrikar ondorengoek aurre egin behar dieten arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia modu guztiak ezabatz...
|
|
|
36 Aitortzen
|
dugu
munduko alde askotan, asiarrek eta asiar jatorrizkoek, aurreiritziek eta gizarte bereizkeriek eragiten dituzten ondorioak direla eta, oztopo ugari gainditu behar izaten dituztela, erakunde publiko zein pribatuetan irauten dutenak, eta asiarrek eta asiar jatorrizkoek aurre egin behar dieten arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia modu guztiak ezabatzen lan...
|
|
|
Bultzatzen
|
dugu
Munduko Konferentzian gobernuz kanpoko erakundeen guztizko parte hartzea;
|
|
|
euskera, garbia?, mendia, baserria. Ez bide
|
dugu
mundu nazkagarrian, nahastu, ta, zikindu?
|
|
|
Liburuko lehen atalean aurkeztutako datuetan ikusi den bezala, gero eta hizkuntza gutxitu gehiago topatzen
|
dugu
munduan, eta aldi berean, gero eta hizkuntza gutxitu
|
|
|
egungo gizarteak piramide erako egitura du eta, jakina, gizakia dago piramidearen erpinean. Pentsatzen
|
dugu
mundu honetako baliabide guztiak guk inongo erreparorik gabe ustia ditzagun jarrita daudela bakoitza bere lekuan. Garbi dago ezin duela horrela izan, eta geometria kontzeptu berri batera egin behar genuke salto.
|
|
|
Orduan, azken finean, zer da garaile izatea, zer da handi izatea, zer da mundua konkistatzea? Azken finean ameskeria bat bezala da, ze saiatu behar
|
dugu
mundua konkistatzen, saiatu behar dugu egoten ahalik eta erosoen, saiatu behar dugu bizitzen, saiatu behar dugu jabe izaten, baina ohartuz baita ere muga bat badagoela eta gainera muga saihestezina, hor, denentzako berdina.
|
|
|
Irudi batek, bi dimentsiotatik hiru dimentsiotara pasatzen dugunean, beste izate, beste errealitate bat hartzen du; kasu honetan berdin gertatzen da: hasieran aipatu dugun bezala, ez
|
dugu
mundua ikusi behar besteen prismatik, gurea eduki behar dugu, bestela gaixo izango gara, inkontzienteki.
|
|
|
Hortik, berriro, denboraren inportantzia izatearen esanahian. Ez gara ez dakit non edo ez dakit noiz munduratuak, eta ez
|
dugu
munduarekin ez dakit noiz eta ez dakit non topo egiten, garai jakin batean eta beti gure biziarteko une jakin jakin batean baizik. Munduak bere izatea berak guri ematen digun moduan, hala geure nitasun indibiduala eman egiten zaigu elkarmunduan (hizkuntza, tradizioa, etc.), eta ematen zaigun ahala eraikitzen dugu hori, geure erabakiz eraiki ere.
|
|
|
Zuhaitz artean dabilenak basoa ikusteko nola, horrela egin behar omen
|
dugu
mundua ezagutu nahi badugu: harritzekoa badirudi ere, errealitatera hurbiltzeko urruntzea dugu bide bakarra.
|
|
2012
|
|
|
Euskal Herri lehiakor bat nazioartean. Europa baitan bihurtu behar
|
dugu
munduko ezagutzaren ekonomia lehiakorren eta dinamikoena. Zer aurkitzen da topikoari axala urratuta?
|
|
|
Guk, behintzat, badakigu zertan gabiltzan, baina horrek ez du esan gura, Arratian euskararen erabilera ziurtatzeko moduan gaudenik. Ireki dugun bide horri jarraitzeko, ezinbestekoa
|
dugu
mundu mailan dauden aditu eta esperientzien berri izatea, gure errealitatearen gainean egiten dugunaz sakon eta zintzo hausnartzea eta gizartearen erronkei sormenez erantzutea.
|
|
|
Mugaz hona, mintzairak, azal oker eta hutsalak baino, materiak dira, edukia, kolorea eta pisua dituztenak, hitzak izan praktikak direlako, jendarteko joko, jolas, jardun eta solasa. horregatik ere, mugaz hona, mintzairek ez dute gustuko denotatze hutsa (horren motza da seinalatzea!), eta konnotazio ireki eta nabarretan ibiltzen dira olgetan. Mugaz hona, mintzairak bizi munduaren matrizeak direlako, beren halakoan bizi
|
dugu
mundua, ezinbestez. horrek esan nahi du mintzakideek ez dutela munduaz berba egiten, baizik eta mundu komun bat dutela (egiten) hitz komunen ilusioak ibiltzen dituztenean. dakardan orain azken gonbidatua, Jacob von uexküll(). Besteak bezala Baltiko Itsasoko kostaldeetan bizi izan zen eta haren eragina luze, zabal eta sendoa izan da europako filosofian4 hala ere, nahikoa ezezaguna da.
|
|
|
Psikologiaren eta antropologiaren eremuetan behin eta berriz agertzen da hizkuntzak hiztunaren pertzepzio eta pentsamenduan duen eragin motari buruzko kezka (Whorf, 1956). Whorfen ustez, hizkuntzaren araberako pentsamendua du hein handi batean gizakiak, eta guztiok ez
|
dugu
mundua modu berberean pertzibitzen, hizkuntza bakoitzak eta haren erabilerak mundua antolatu duten moduaren arabera interpretatzen dugulako (Hoegg eta Alba, 2007). Hipotesi polemiko horren inguruan, mutur bateko teoriek diote operazio mental guztietan parte hartzen dutela kodifikazio linguistikoek, eta hizkuntzak pentsamendua erabat baldintzatzen duela20 Beste muturrean, aldiz, hizkuntzak pertzepzioan eta pentsamenduan ia eraginik batere ez duela uste dutenak daude.
|
|
|
Gorputza eta garuna, bikote xelebrea; elkarrekin bizitzera derrigortuak, gorputza baita garunaren bizitokia, baina sinesten
|
dugu
mundua gure buruak dioen bezalakoa dela. Askotan elkarren aurka bizi dira burua eta gorputza, baina hain gaude identifikatuak eta kokatuak gure buruaren arrastoan, non ahaztu egin baitzaigu gorputza entzuten, ulertzen eta maitatzen.
|
|
|
KOLDO. Denok utzi behar
|
dugu
mundu hau lehenago edo geroago.
|
|
|
4.Erabaki
|
dugu
mundu osoan bakea ezartzeko ahaleginak egitea, bake zuzena eta iraunkorra, Gutunaren asmo eta printzipioekin bat etorriz.Ahalegin guztiak babesteko erabakia berresten dugu, halakoak bideratuta daudenean errespetaraztera, besteak beste, estatu guztien berdintasun subiranoa, lurraldearen osotasuna eta independentzia politikoa; gatazkak konpontzea bide baketsuak erabilita, betiere, justizia eta nazi...
|
|
|
Joan den mendeko 60ko hamarkadatik aurrera nazio askapen mugimenduenfenomenoa ezagutu
|
dugu
munduan zehar eta bereziki gurean oso eragin handia
|