2008
|
|
Bestetik, gure azterketan nabaritu
|
dugu
mundu mailako ikusmiran euskarazko corpusak ez direla nahikoa ‘ikusten’, hau da, corpusen eta hizkuntza teknologien erreferentzia gune ezagunetan oso informazio gutxi aurkitu dugu euskarazko baliabideez. Arazo hori ez da euskarazko corpusena bakarrik, noski; esaterako, P. Bilbaok salatu duenez, Europako hizkuntza politika ‘txarrak’, edo ezegokiak, Europa mailan" ikusgabe
|
2009
|
|
Gu, berriz, ez gara estatubatuarrak ez zintzoak, eta agian ez diogu yiddish herriaren ereduari jarraitu nahi. Hobe
|
dugu
munduaren benetako funtzionamenduari erreparatzea, argiro erakusten dutenei adi. Joseba Arregiri kasu.
|
|
19 Euskal Herrian
|
dugu
munduko herri eta hizkuntza gutxituen artean komunitate dinamikoenetako bat. Baina nago indar hori ez dugula baliatu gure esperientzia eraginkorrago egiteko edo antzeko egoeran daudenei gure ezagumendua eskaintzeko.
|
|
Zein sendotasun dute gure adituen baldintza soziolaboralek? Gure artean nor
|
dugu
mundu mailan aitortutako erreferentzia duen aditua. Ba al dugu gai hauetaz jarduteko masa kritikorik?
|
2011
|
|
X. hain da begi bistakoa hori ikusi ere ez dugula egiten! Bizpahiru adibide jarriko dizkizut. esan
|
dugu
mundu ikuskera hori desagertuta dagoela, baina hor dago, hizkuntzan. Adibidez, Iruñean, inguru erdaldun batean sortzen den kezka bat bada haurrak euskarara motibatzearena. haur horiek ez dute euskararekiko motibaziorik, haientzat txinera bezain arrotza da; izatekotan, gurasoek dute motibazioa, haiek eraman baitituzte ikastoletara.
|
|
4) egoera kritikoan (hiztun gazteenak aitona amonak dira eta oso gutxitan erabiltzen dute). 5) galdua (hiztunik ez dagoenean). geroz eta informazio gehiago
|
dugu
munduko hizkuntzen egoerari buruz. halere, oraindik oso gutxi dakigu zergatik mantendu diren hizkuntza batzuk eta desagertu beste batzuk. urrutirago joan gabe, ez dakigu zergatik euskara mantendu edo garatu den hizkuntza berezitu bezala europako mendebaldean, bere inguruan eta garai berberean egiten ziren besteak desagertu edo ordezkatuak izan diren bitartean. ondo dakiguna hau da:... gaur hizkuntza gutxituak egiten dituzten erkidego horietako hiztun asko, gehienak behar bada, elebidun edota eleanitzak direla, hizkuntza aniztasunean bizitzeko ohitura dutela, eta nolabait elebakartasunaren murriztasunari aurre egiten jakin dutela.
|
2012
|
|
Guk, behintzat, badakigu zertan gabiltzan, baina horrek ez du esan gura, Arratian euskararen erabilera ziurtatzeko moduan gaudenik. Ireki dugun bide horri jarraitzeko, ezinbestekoa
|
dugu
mundu mailan dauden aditu eta esperientzien berri izatea, gure errealitatearen gainean egiten dugunaz sakon eta zintzo hausnartzea eta gizartearen erronkei sormenez erantzutea.
|
|
Mugaz hona, mintzairak, azal oker eta hutsalak baino, materiak dira, edukia, kolorea eta pisua dituztenak, hitzak izan praktikak direlako, jendarteko joko, jolas, jardun eta solasa. horregatik ere, mugaz hona, mintzairek ez dute gustuko denotatze hutsa (horren motza da seinalatzea!), eta konnotazio ireki eta nabarretan ibiltzen dira olgetan. Mugaz hona, mintzairak bizi munduaren matrizeak direlako, beren halakoan bizi
|
dugu
mundua, ezinbestez. horrek esan nahi du mintzakideek ez dutela munduaz berba egiten, baizik eta mundu komun bat dutela (egiten) hitz komunen ilusioak ibiltzen dituztenean. dakardan orain azken gonbidatua, Jacob von uexküll(). Besteak bezala Baltiko Itsasoko kostaldeetan bizi izan zen eta haren eragina luze, zabal eta sendoa izan da europako filosofian4 hala ere, nahikoa ezezaguna da.
|
|
Psikologiaren eta antropologiaren eremuetan behin eta berriz agertzen da hizkuntzak hiztunaren pertzepzio eta pentsamenduan duen eragin motari buruzko kezka (Whorf, 1956). Whorfen ustez, hizkuntzaren araberako pentsamendua du hein handi batean gizakiak, eta guztiok ez
|
dugu
mundua modu berberean pertzibitzen, hizkuntza bakoitzak eta haren erabilerak mundua antolatu duten moduaren arabera interpretatzen dugulako (Hoegg eta Alba, 2007). Hipotesi polemiko horren inguruan, mutur bateko teoriek diote operazio mental guztietan parte hartzen dutela kodifikazio linguistikoek, eta hizkuntzak pentsamendua erabat baldintzatzen duela20 Beste muturrean, aldiz, hizkuntzak pertzepzioan eta pentsamenduan ia eraginik batere ez duela uste dutenak daude.
|
2021
|
|
Hizkuntza ondarearen ezagutzak, aniztasunaren aberastasunarekin batera, haren galzorirako arriskuak eta mehatxuak ikusarazi dizkigu. Gogoratu behar
|
dugu
munduan gehien hitz egiten diren hizkuntzekin batera (txinera, gaztelania, ingelesa, hindia, arabiera eta portugesa), badirela beste asko hiztun gutxi dituztenak. Munduko hizkuntza gehienak oso egoera zaurgarrian daudela jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker.
|