|
2000
|
|
|
«Helburu sinbolikoa
|
du
horrek, amak Euskal Herria ordezkatzen baitu eta alabak berriz, euskara»
|
|
|
Nik etxean ikusi dut hori aitarekin. Berak urteetan jaso izan
|
du
hori eta gauza asko ikasi. Aldiz, baserrian bizi izan dena beti isolatuago bizi izan da eta kaleko gunetik apur bat urrutiratuta dauden baserrietara hizkuntzan aldea dago.
|
|
|
Trebezia eskatzen
|
du
horrek, abesti bati ukitu magikoa eman diezaioketelako edo, alderantziz, betiko zapuztu. Baina, zer gertatzen da ekoizle lanetan dabilena talde bat sortu eta bere disko propioak plazaratzen hasten denean, eta are gehiago, eszenatoki batera igotzen denean zuzeneko emanaldiak emateko?
|
|
|
Zerikusi handia
|
du
horretan Tele 5eko akziodun nagusi den Correo taldeak (BBVAko Ybarra familiarena nagusiki), ez baitu saioa begi onez ikusten. Etekinen aurrean ordea, ez dirudi haien kritikek eragina izango dutenik, are gutxiago Mikel Lejarza zuzendari orokorra saioaren alde izanik.
|
|
|
Ikuspuntuaren aldaketa derrigorrezkoa izan da bizkaiera berrindartzerako. Aski ezagunak dira euskararen batasunak sortutako ezinikusiak, eta oraintsu arte iraun
|
du
horren eraginak. ARGIAn bertan oraintsu aipatzen zuen Gotzon Lobera berak ordea etorkizuneko lana bizkaierari dagokionean:
|
|
|
Klasikoak euskaratzeak duen garrantzia aipatu du Harkaitzek. Zenbaterainoko eragina
|
du
horrek euskal idazleengan?
|
|
|
Euskara literarioa baliabide berriekin osatzeaz ari garela, ba al dago baliabiderik hizkuntza jergala erabiltzeko? Eta ez al
|
du
horrek arriskurik, adibidez, erdarakadak sartzeko?
|
|
|
Gurean gero eta gehiago ematen dena enkarguzko lanena da. Nola bizi
|
du
hori egileak?
|
|
|
Idazleak, hemen, ez dira elite bat, denok ezagutzen ditugu, kalean ibiltzen dira... eta orduan irakurleak esaten du" Harkaitz Canoren poesia liburu hau hartu eta irakurri egingo dut". Erdi mailako edozein espainolek ezin
|
du
hori egin. Heltzen zaizkion liburuak goregi hegan egiten duten txoriak dira.
|
|
|
Ondarroan jaio, hazi eta bizi da Andoni Basterretxea eta ederki islatu
|
du
hori liburu honetan. Bere haurtzaro eta gaztaroko kontuak ekarri ditu liburu honetara:
|
|
|
Ezin dizut esan. Inork ezin
|
du
hori esan bere arteaz. Nondik zatozen galdetuko banizu bezalaxe da.
|
|
|
Gonbite bat da gure hizkuntzarekin, eta inguruan ditugun erreferentziekin, gure hitz egiteko modua sortzeko. Inoiz etorri behar
|
du
horrek eta etorriko da, azkenean hor daude Euskaltzaindia eta gauza horiek guztiak, baina hanka zabaldu eta puzker bat lasai botatzeko aukeraren bat dugu, bestela beti zuzentasunari lotuta ibili behar badugu azkenean nazkatu eta ito egingo gara.
|
|
|
Aurrekontua aipatu duzu. 597 milioi pezetakoa izan da aurtengoa eta igoera handia esan nahi
|
du
horrek. Zertan erabiliko da kopuru hori?
|
|
|
(...). Ipar Euskal Herri osoan egituratuta dagoen Bertsularien Lagunak elkarteak
|
du
horren (bertso eskolen) ardura. Ernest Alkat luzaz aritu zen ikastoletan irakasten, eta iaz Carlos Aizpuruak hartu zuen postua denbora osoz.
|
|
|
Bertsolaritza klasikoan frontoikada bat biltzen zen, hori berez zen akto ikaragarria, nahiz eta gero akaso bertso txarrak entzun. Dauzkan ezaugarriak dauzkalako, txapelketak beti edukiko
|
du
hori. Bestela, 500 lagunetik gora biltzea zail ikusten dut, eta biltzekotan selektiboa izan litzateke.
|
|
|
Hondarribiko azken Alardearen auzian EAEko Justizia Auzitegi Gorenak Jaizkibel konpainiari arrazoia eman zion arren, Eusko Jaurlaritzako barne sailak ez zuen bermatu erabakia. Zer adierazten
|
du
horrek?
|
|
|
Alardearen auzian gertatzen da hau. Gehiengoak ez du halako Alarderik nahi, baina gehiengoak (oinarrizko eskubideak gehiengoaren aurka mantendu behar dira eta) ezin
|
du
hori egin. Zaila bada ere gehiengoak ezin ditu gutxiengoaren eskubideak zapaldu.
|
|
|
Omenaldia Borges-entzat eta izpiritua Lauaxetarena badira ere, Fernando Pessoa, Konstantino Kavafis, Marcel Schow eta bestelako autoreen obretatik harturiko gaiak aurkitzen dira Sarrionandiaren narrazioetan. Partaide izan zen POTT bandakoen, Bernardo Atxaga, Manu Erzilla, Josemari Iturralde edo Jon Juaristirekin batean izandako hiru urteko bizikizun literarioaren ondarea
|
du
hori. Horregatik, liburuaren epilogoan Bernardo Atxagak idatziriko ipuinean Marcel Schowren La cruzada de los niños liburuaren oihartzunak sumatzen dira, eta, nolabait esatearren, lagunari eginiko begi keinua bezala da epilogo hori, Sarrionandiaren liburuko Durango heresia ri, liburua ixten duen narrazioari, kontrapuntua ematera datorrena.
|
|
|
ETAren su etena da gehien errepikatzen den errealitate zati edo puska. Zerbait esan nahi
|
du
horrek. (El Diario Vasco I)
|
|
|
EuskalHerriko egoera, gainera, egoera ezin hobea da halako arazoak planteatzeko.Adibidez, zer gertatzen da estatuak ematen duen nortasuna norbanakoak sentitzenduen nortasuna ez denean? Aitzpea Leizaola antropologo gazteak jardun
|
du
horretaz. Nolakoa behar du izan norbanakoaren eta egitura politiko jakin baten artekoloturak?
|
|
|
Zer nolako eragina izango
|
du
horrek gugan?
|
|
|
herriaren une larri guztietan, kinkalatzetan oro, gatazkaren lehen lerroan dugula beti ikusi, gure interesak gartsuki etafinki defendatuz. Gure herri honek ez
|
du
hori ahanzten ahal
|
|
|
Denbora nahikoa badago eta protagonista gugandik hurbil badago, askozhobea da estudiora eramatea, elkarrizketa zuzenean egiteko, bere etxean edo kalean grabatu ordez. Bere presentzia fisikoak kalitatea aportatzen dio grabaketari, eta entzuleak eskertu egiten
|
du
hori.
|
|
|
Gogora dezagun, erkidego horretan baimendutako 95 irrati estazio daudela; Madril go erkidegoan, aldiz, 57 baino ez daude (Díaz Nosty, 1998, 212). Galizian ere, Katalunian gertatzen den antzera, estazio asko daude (102) eta nagusiki faktore geografikoak eragiten
|
du
hori. Audientziari dagokionez eta Hego Euskal Herriko herrialdeak aztergaitzat hartuz, honako bilakaera gertatu da azken urteotan (CIES, 1999, 6):
|
|
|
Zer axola dizu, egiaz, nire lizentzia txikiak? Aldatzen al
|
du
horrek zerbaitetan kontakizunaren moldea edo nondik norakoa. Zehazgabetasun xume horiek aldatu egiten al du, akaso, oinazearen zentzu sakon sakonekoa?
|
|
|
Gure landarearen sustraiak orain inoiz baino sendoago daude eta hurakanik bortitzenak ere ez luke lekuz aldaraziko adierazi du Lewinskyri (A) begira; (baina nik ez diot sinetsi amodio hori inondik ere desberdina izango da, sendoagoa beharbada, baina niri hurakanarena gehiegitxo iruditu zait eta errealitateak berak frogatu
|
du
hori; uste dut oraingoan sutsuegi jokatu duela, urrunegi joan dela defentsa horretan, eta senarrak ere harriturik begiratu dio). Ongitxo dakit hanka sartzea nirea izan balitz ekin du besterik espero ez genuenean, berak ere barkatu egingo zidala.
|
|
|
Oro har, ekimen erakargarria. Ments
|
du
horrek bizkaiera literarioaren tradizioan gehiago errotzea. Falta du, beharbada, testuen aldetik arreta zorrotzagoa.
|
|
|
Chillida lekuren inaugurazioak beste hainbat ekitaldiri nolabaiteko itzala egin die aurtengo udazkenean, baina ez
|
du
horrek esan nahi gertatu den gauza bakarra izan denik. Gogoan izateko moduko hainbat erakusketak zipriztindu ditu aurtengo udazkenean gure hiriburuak, bai Euskal Herriko artisten eskutik —Donostian batez ere— bai kanpokoen eskutik —Roberto Mattaren erakusketa Bilbon horren tokiko—.
|
|
|
Jatorria
|
du
horrek Frantziako Iraultzan. Orduko saio eta ahaleginak aipatu behar dira, beraz, ordukoek baldintzatzen baitituzte egungo hauek, urte luzeetan baldintzatu dituzten modu berean.
|
|
|
Kode Zibilaren atzapar luzea mugaz gaindi ere badoa. Hego Euskal Herria ezagutuko
|
du
horrek, Napoleonen armadaren pean. Alta, Euskal Herriko Iparraldean ez bezalaxe, Hego Euskal Herrian luze iraungo du Kode Zibil baten egikerak.
|
|
|
Horren iraupen eta zereginak zehaztu ditugu, herri zibilizatuetan erkide diren erregelen arabera. Tutoreak du pertsona eta ondasunen ardura; familiak bere baitan hautatu behar
|
du
hori, behar beharrezkoa baita zinezko gogoa, pertsonaren ondasunak gorde eta heziketa eta osasuna jagoteko, ohore eta atxikimendu osoz. Ezin, beraz, arrazoirik eta formarik gabe eskualdatu bere artapean dagoen ondarea; tentuaz administratu eta fideltasunaz kudeatu beharra du; kontularia da, administratzailea bezainbestekoa; bere jokabidearen erantzulea; kaltea ere ezin sortu, horren konponketa gauzatu gabe.
|
|
|
Lege politikoa ez da geratzen norbanakoen onuragarritasunean, baldin eta ikuspuntu orokorragoaz ari bada. Gogokoagoa
|
du
horrek Estatuaren arrazoia, ekitate oinarria baino. Lege Zibilak, aitzitik, xede nagusitzat du norbanakoen arteko eskubide eta itunak arautzea eta Estatuaren arrazoira baino, ekitatearen esparrura lerratzen da.
|
|
|
Erromako juriskontsultoak, ezkontzaz mintzo zirela, behin baino gehiagotan nahasi dituzte izadiaren ordena fisikoa, gizaki bizidun orori dagokiona eta zuzenbide naturala, horrek zehatz mehatz arautzen baititu gizakiak. Sustraia
|
du
horrek, gizaki aske eta adimendunek euren antzekoekin izan ditzaketen harremanetan. Hortik jarri da zalantzan ea moralitate arrastorik ote zen ordena natural soilean.
|
|
|
Esan zuenez, hainbeste zergatik hunkitzen gaituenari buruzko gure harridura ez da txikitzen jaia sortarazi zuten zergatiak emandakoan, baizik eta antzeko beste jaialdi batzuk aurkitzean txikitzen dira: hauek aurkitzeak" natural" bihur lezake, sortarazi zuten zergatiak emateak, ordea, ezin
|
du
hori egin. Zentzu honetan esan zuen" Zergatik hunkitzen gaitu?" galdera eta" Zergatik da ederra hau?" edota" Zergatik ez du balio kontrabaxu honek?" galdera estetikoak antzekoak direla.
|
|
|
Nik —eta nik ez dut sinesten jainko dei genezakeen gizakirik/ gizakiaz gaindikorik dagoenik inon— esaten badut: " jainkoen haserrearen beldur naiz", horrek erakusten
|
du
horren bidez zerbait esan nahi dezakedala, edo sinesmen horrekin beharrezko harremanik ez duen sentimendu bati adierazpena eman nahi diezaiokedala.
|
|
|
Gidariak bazeuden, jakina, baina haietako inork ez zeukan behar besteko karismarik, inor ez benetako gidaritza egiteko gai. Maila politiko itzela eskatzen
|
du
horrek. Nire usteak dira, gogoetak.
|
|
|
Bi andregai izan zituela ere esaten dute biografoek, Nile eta Espe, baina Polixene Trabuduak esaten du oso erakargarria izan arren ez zuela sekula andregairik izan. Kontuak kontu, ez dugu inoiz egia jakiterik izango, eta axola handirik ere ez
|
du
horrek azken batean. Baina ez al zaizue hipotesi polita iruditzen?
|
|
2001
|
|
|
EAJn badago proiektu soberanista aurrera eraman nahi duen jendea baina gehiengoak, gaur egun, ez
|
du
horren aldeko apusturik egin nahi. Baina denbora bukatzen ari da eta hautu bat egin dute.
|
|
|
Hori gizabanakoaren etikarekin lotzen badugu, zer gertatzen da gaur egun? Ezkerrak onartu egin
|
du
hori eta hor daude ekologismoa, feminismoa, gizarte lana edo nazio arloa. Badirudi gauzak atalka lor daitezkeela eta ezkerrak jendeari gauzak globaltasunaz ere lortu behar direla helarazteko mezu hori galdu du.
|
|
|
Egoitza hauen helburu didaktikoa errazago lortzen da horrela, ikastea jolas bihurtzen baita. Argi uzten
|
du
hori azken hilabeteotan komunikabideetan zabaldu den lelo batek: " Ez ukitzea debekatua".
|
|
|
Ez
|
du
horrek esan gura baina, ezer egin ez denik. Gaikako monografiak, azterketa, argitalpenak... hor daude, baina non eta nondik sakondua asko daukan gaia da itsasoa:
|
|
|
Aldi baterako kontratazioa geldiarazteko asmoz, lan erreformak hainbat neurri hartzen
|
du
horren erabilera murrizteko. Gaur egun soldatapekoen %31, 6ri eragiten dio.
|
|
|
Ez da egia proposamen hori egin dugunik. EBk behin ere ez
|
du
hori esan, konfusio bat egon da. Gaspar Llamazaresek esandakoaren interpretazio oker bat egin zuen Madrileko prentsak.
|
|
|
Zer esan nahi
|
du
horrek. Kultur beharrari erantzuteko sortzen den industriak bere burua bihurtzen duela helburu (kontsumo gizartearen lege bat da hori, eta kulturaren arloan ere bete egiten da); orduan, produkzioa ez da gizartearen beharren araberakoa, industriaren garapenaren araberakoa baizik.
|
|
|
Zinema zuzendaritza ikasi zenuen. Zer eragin
|
du
horrek zure lanean?
|
|
|
irratia eta telebista internet bidez. lizentziaturen atalean sartuta dago hori. Joan den 25 urteetan behar egin du UNEDek ganorazko irratia lortzeko, eta gaur egun lortu
|
du
hori. Irratia eta telebista dauzka UNEDek bai bere informazioa ikasleei helarazteko eta bai ikasleak kultura mundura hurreratzeko ere erabiltzen dituenak.
|
|
|
Euskal Herria Europako gainerako lurraldeetatik bereizten zuen beste ezaugarri bat Kaparetasun edo Hidalgia Unibertsala zen. Hiribilduen taktikaren garaipen gisa jotzen
|
du
hori aditu askok. Izan ere Ahaide Nagusiek «gehiago balio» izatean oinarritzen bazuten euren botere egitura, kaparetasunak justifikazioa bertan behera uzten zuen.
|
|
|
Eta gero, gai musikal horrek beti du umorezko kontakizun paralelo bat, detailetxo batzuk baino ez direnak, baina azkenean gai musikala da agintzen duena. Orokorrean jendeak estimatzen
|
du
hori eta oso ondo abesten dugula esaten digute, eta gainera sinpatikoak garela.
|
|
|
Orain, hil berri denean, komunikabideetan bere ibilbide artistikoari errepaso egiten zaio. Dena etiketatzen den garaiotan, Ameztoiren lanari etiketak jartzeko ordua ere iritsi da; pintore honen obrak, ordea, ez
|
du
horretarako erraztasunik ematen. Egia da bere lanek ukitu surrealista nabaria dutela.
|
|
|
" berringeniaritza". Koldo Saratxagak berak, Irizarren aldaketaren arduradun nagusietakoa denak, hainbat elkarrizketatan adierazi izan
|
du
horren esanahia. Azalpen horietako batean, aurtengo udan «Zazpika» igandeko gehigarrian, honela zioen Saratxagak:
|
|
|
Talde hauek ikusi zuten gobernuek beren diskurtsoa bereganatu eta erabiltzen zutela, jazartuak zirela, boterearen banaketatik at utzi zituztela, herri altxamenduaren bidetik ezin zutela boterea hartu, herritarren sostengua galtzen ari zirela, geroago jadanik ez zutela sobietar etsaiaren aurka borrokatzerik... Hori guztia eta gehiago gertatu izanaren ondorioz, islamaren ikuspegi politiko bat duten mugimenduen degenerazioa ematen da, talde hauek bide ekonomikotik gizartea eraldatzeko ikuspegi hori galdu egiten dute eta moral hertsia eta islamaren printzipioen muturreko irakurketa kontserbadorea lehenesten dute; Anaia Musulmanen sortzaile izan zen Judaydi berak ere aitortu
|
du
hori, eta Marokoko.Justizia eta Izpiritualiatea taldea gidatzen duen Syassin jekearen alaba Nadi Syassinek ere taldeko bozeramailea bera aipatu izan du Bin Laden eta halakoak talde erreformatzaileen degenerazioak direla.
|
|
|
" 89 aldiz azaltzen dira zapatak Hamaika pauso n, aipatuko ez den filologoaren esanetan. Mila hitzetik bat, eta zerbait esan nahi omen
|
du
horrek." (172.or.). Era berean, ez da kritikaren ikuspuntu oso" laudagarria" honako paragrafo honetan azaltzen dena:
|
|
|
Sintoma funtzional horiek (itxuraz arrazoi organikorik ez dutenak) agertzen direnean, atzera elikatze negatibo bat gertatzen da eta alarmarako prozesu biologikoak berriro piztu eta sintomatologia bikoizten
|
du
horrek.
|
|
|
Funtsezko kontua
|
du
hori kontsumitzaileak, ezbehar bera bi aseguruk estaltzen baldin badute, bietako batek bakarrik ordainduko duelako: arauaren espirituari jarraiki, hartzaileak ezin jaso lezake aseguratutako ondasunaren balioa bi aldiz.
|
|
|
Ur (edo olio) eta disolbatzailez osaturiko pintura mota guztietarako balio
|
du
horrek.
|
|
|
Oraindik ohitura gutxi dago etxea alokairuan hartzeko eta etxebizitzen alokairuen merkatuaren egoerak ere eragiten
|
du
hori, hein handi batean.
|
|
|
Agerpen hori, arauak xedatzen duena baino askozaz ere apalagoa denez, atunaren freskotasuna behar bezalakoa dela adierazten
|
du
horrek.
|
|
|
Iruñean bisitaturiko jatetxeen erdiak baino gehiagok egiten
|
du
hori.
|
|
|
Nik ez dut beldurrik, zer uste
|
du
horrek?
|
|
|
(Serio) Gaurko gauak esango
|
du
hori...
|
|
|
(Begira) Baina zer uste
|
du
horrek? (Nazka keinua) A ze nazka...
|
|
|
(Zorrotz) Eta zerbait esan nahi al
|
du
horrek? (Ironiaz) Zu bezalako emakume lanpetuarentzat?
|
|
|
Izan ere, jarraian ikusiko dugun bezala, ikasgelarako testucorpusa zehazteak baditu inplikazio metodologikoak. Zer esan nahi
|
du
horrek. Bada, nolabait, programazioak eratzeko testu tipologia batzuetan edo besteetanoinarritzeak helburu jakinak erdiesteko ahalbide batzuk eskainiko dizkigula, baina, halaber, baita zenbait muga ere.
|
|
|
– Testigantza jaso duen kazetari batek teletipo bat edo mezu elektronikoazkar bat egingo
|
du
horrekin.
|
|
|
Sistema egoki batean, herrialdea bitartekari moduan aritu behar da bere egoiliarren eta gainerako munduaren artean; hain zuzen ere, egoiliarren kanpo zorra herrialdeak berak eraman behar duela eta herrialdea bere egoiliarrekiko hartzekodun bilakatu behar dela esan nahi
|
du
horrek. Beraz, bitartekari gisa arituz, herrialdeak gainerako mundutik maileguz hartuko luke bere etxeko egoiliarrei maileguz emateko, eta gero bere kanpo zorra zerbitzatuko luke beraien izenean.
|
|
|
Nazioarteko mailan, inongo monetak azken ondasunaren eginkizuna ez betetzea inplikatzen du neutraltasun monetarioak; eta dirua objektu modura daukaten merkataritza transakzio guztiak baztertzeko, nahikoa da nazioarteko zirkuitu monetarioaren eta zirkuitu monetario nazionalaren arteko erabateko bereizketa babestea. Nazioarteko ordainketen benetako sistemarik ezean, Hegoaren kanpo transakzioak erakunde espezifiko batek eskuratu dituela esan nahi
|
du
horrek (Altxorra, Hazienda edo Banku Zentralaren departamentu espezifikoa izan daitekeena); eta erakunde horrek kanpo ordainketa guztiak kanpo monetatan eskuratu eta gauzatu behar ditu. Beste aldetik, erakunde horren barne departamentuak etxeko diruan eskuratu eta gauzatu behar ditu H ren nazioarteko transakzioei dagozkien ordainketa guztiak.
|
|
|
Bai azalera handietako arduradunek, bai hiltegietako operadoreek eta haragi sektoreko handizkako banatzaileek atzo erabaki zuten, bilera baten ondoren, kontsumitzaileak ordaintzen duen azken preziora eramatea arrisku material horiek suntsitzearen kostua. Sektoreko ordezkariek esan zuten haragiaren prezioak igotzea beste erremediorik ez dutela; izan ere, Gobernuak baztertu egin
|
du
horretarako diru-laguntza publikoak izaten jarraitzea, ekitaldi honetan bezala, behi eroen krisia dela eta. Nekazaritza Ministerioaren proposamena da haragi kilo bakoitzaren azken prezioa bost pezetatan igotzea, hau da, jendearentzako salmentan, kostua kontsumitzaile guztien artean banatzeko eta merkataritza katearen beste muturrera ez joateko, hau da, abeltzainengana, azken urtean gatazka horrek eragin handiena izan baitu.
|
|
|
–Nik al dakit! Zer konponduko
|
du
horrek. Airez betetako puxika banintz bezala sentituko naiz.
|
|
|
Ez
|
du
horretarako astirik izan dena dela, ze ezustean lagun koadrila handi bat heldu da kafetegira. Tartean Arantxa.
|
|
|
Sirena ere bai. Izugarri atsegin
|
du
hori. Nik, ordea, ezin dut jasan.
|
|
|
Hodei txuri bakan batzuk baino ez daude zeruan, marea behean eta haize leuna itsasaldetik. Hondarretara jaisteko aprobetxatu
|
du
horregatik Tasiok. Itsasoari begira eseri da.
|
|
|
Ostia, latza, bota
|
du
hori aditzean norbaitek, kinielaz ahaztuz. La herida está en la cabeza, Central, jarraitu du irratikoak lasaitu ezinik, Gurutze Gorriko irrati basekoei datuak ahal duen moduan jakinaraziz.
|
|
|
Diputazioko istorioa, inspektorearena eta hori, alde batera laga ditu. Ez
|
du
horren beharrik ere izan. Hobe da, eta halaxe egin du, elkarrizketaren hariari pixkanaka tira, xume xume, berak nahi duen lekura eraman arte.
|
|
|
Besterik ez. Baina ezerk baino gehiago tristatu
|
du
horrek. Tristea baita izatez.
|
|
|
Lanaren erruz, pentsatzen du Tasiok, ordu estra gehiegi sarrarazten dizkiote lantegian eta itota irteten da handik, bizitza osorako tranpa batean erori dela sentituz. Eta Tasiok ez
|
du
horretan amildu nahi, ez, nahiz eta gero eta gehiago bereak sentitzen dituen lagunaren hitzak hau dena kaka bat duk esaten duenean. Eta gainera begira ze entradak, Tasio, kalbo geratzen ari nauk.
|
|
|
Egun batzuk horrela dira, esan du Arrillagak Hertzainak en kanta zahar hura gogora ekarriz. Baina ohikoa duen irribarrea gabe bota
|
du
hori, bere burua alaitzea ere lortu ezinik. Eta gutxiago Tasio.
|
|
|
‘Zer esan nahi
|
du
horrek? ’ galdetu zidan diktatuaren ondoren. Un pays que jamais ne rejoint le soleil natal.
|
|
|
‘Jakin nahi dut Goiori zer pasatu zaion. Psikologoak azaldu behar
|
du
hori, ez? ’
|
|
|
‘Pro re nata, ’ eta ingelesera itzuliko du. ‘Derrigorrezko kasuan bakarrik, horixe esan nahi
|
du
horrek latinez.’
|
|
|
Ez
|
du
horrek esan nahi horiek euskaraz erabili behar ez direnik. Baina bi gauza dira, eta arras bereziak, jakintza irakastea eta jakintza aurreraraztea, edo aurrerarazi nahian ibiltzea, gizon ikasi askojakina eta bilatzailea zeharo ezberdinak diren antzera.
|
|
|
Gure iritzien ezberdintasuna gutxitu egin du denborak, egia esan. Baina, dakidanez, behin bakarrik adierazi
|
du
hori Aita Villasantek, hainbeste aldiz aipatu dugun Euskeraren zenbaki honetan, hain zuzen ere. Damurik, gutxiagok uler dezaten edo, erdaraz eman du bere iritzi berria.
|
|
|
Aldez arrazoi
|
du
horretan Oteizak, nik uste, eta aldez ez. Jakintza ez da gizon osoa, gorputz eta arima, bere ahalmen guztiekin, ase dezakeen gauza.
|
|
|
Horretarako jaio denari ez dio inork erakutsiko berari eta gaiari dagokion mintzabidea. Berberak aurkitu behar
|
du
hori. Gero, idazleak baditu eskubideak, nork uka; eginbeharrak ere bai, ordea.
|
|
|
Euskararen garapenaren alde dagoen nafar gizartean ez dugu lortu sentimendu hori defendituko duen edo, gutxienez, neutrala izango den alternatiba politikorik Diputazioaren Jauregira eramatea. Zer pentsatua ematen
|
du
horrek. Arrazoiak eta aitzakiak eranitzak izan daitezke, baina EAEn diseinatutako estrategia politikoak Nafarroan zuzen zuzen aplikatu izanak lohi hauek agerrarazi dituela pentsatzea oso zilegi da.
|
|
|
Baina ez da egia Nafarroako gizartea erasoaren aurrean indiferente agertu denik, eta berehala ikusiko dugu, esate baterako, nola doazen aurtengo eskoletako aurrematrikulazioak. Eta egiaren zati bat izan daiteke euskalgintzan aritu direnek guztia ez dutela ongi egin, inork ez
|
du
hori ukatzen. Dudarik gabe, gauzak askoz hobeto egin zitezkeen, eta egin daitezke.
|
|
|
Kantek berehala esango du, ordea, horrelako izaki bat pentsatzea zilegizkoa dela (arrazoimenak berak eskatzen
|
du
hori), baina izaki hori existitzen dela esatea legeztatua ez dagoen urratsa dela. Arrazoia garbi dago, horrelako objektu bat ez litzateke ezein esperientziatan ezagut dezakegun objekturik izango.
|
|
|
" V. Tesiaren osagai eta ondorioak" Logika eta, batez ere, analisi argi sakon zehatzaz ondorioztatutakoak direla. Ez
|
du
horrek esan nahi ez dudala neuk osagai eta ondorio horiei buruz iritzi desberdinik. Ez da, baina, hemen, lekua, zehaztasun eztabaida horretan sartzeko.
|
|
|
Lehena, unibertsala izatea, beharrezkoa bai baino nahikoa ez dela, bigarren baldintza hori ere bete bailuke liburuak. Eta, kasu honetan, gainera, trama hain ezaguna izateak –heroiari hil nahi dutela gaztigatzea–, ez
|
du
horretarako batere laguntzen. Nik honela deskribatu dut arazoa nire liburuan.
|
|
|
– Eta zer axola
|
du
horrek. Leku bakartia zuan, Bilboko aldirietan.
|
|
2002
|
|
|
Alde batekoek sufritzen duten egoera gogoratzeko joera bat dago, gailurrean jartzeko, eta besteok sufritzen duguna ahazteko. Eta hori injustizia ikaragarri bat da, non gauzak konpondu beharrean zulo handiago batean sartzen ari diren, eta hainbat hedabidek oso kontziente egiten
|
du
hori.
|
|
|
Gaur egun, bertaratzen den turismoa masiboagoa da, batez ere udaran, baina hiriak ez
|
du
horregatik bere glamourra galdu.
|
|
|
Prezio exageratua iruditzen zaigu, eta norbaitek probetxua aterako duela, hemengo abokatuak, hangoak, haurtzaindegiak... Baina adoptatu nahi duenak, kopuru hori badauka, eskubide osoa
|
du
horretan gastatzeko».
|
|
|
Beste aldetik, kazetari bakan batzuk(...). Gidoilari esperientziadunik ez, profesionala garestiago ateratzen da eta aurrekontuak ez
|
du
horretarako ematen. (...)
|
|
|
Beraz, zenbait kasutan, hainbat eskubide ukatuak izaten dira gehiengoak horrela erabaki duelako, eta ukatuak izan arren desobeditu daiteke. Beste kasuetan ordea, teorikoki, gutxiengoek mekanismoen edota bitartekoen aukera izan lukete gehiengoa izaten amaitzeko, baina, sisteman garatzen den partehartze publikoak zenbaitetan ezinezkoa egiten
|
du
hori horrela garatzea. Haatik, nik desobedientzia zibila ontzat jotzen dut.
|
|
|
Batasuna ez da ezker abertzalearen indar eragile nagusia, ezker abertzalea beste logika politiko batean sartzen ari da. Batasunak, ordea, ez
|
du
hori onartu nahi. Batasunak bere ekitaldiak antolatu nahi izan ditu ABk antolatu nahi duen Aberri Egunean.
|
|
|
ABk ez dio aukera horri bere egitura ixten. Nork esango
|
du
horregatik AB ez dela ezkerrekoa. Iparraldean (Europako beste herrialdeetan bezala) joera hori ez da harrigarria.
|
|
|
ETAk oso kritika gogorra egin dizue apirilaren hasierako komunikatu horretan, bereziki Aralar eta ABri. Zer esan nahi
|
du
horrek zure ustez?
|
|
|
Hasteko, jende gehienentzat ezezagun gara euskaldun bezala. Euskaldunok beti gutxiengo bat izan gara Erriberan, hori esan beharrik ere ez dago, baina gainera gauzak asko politizatu dira azken urteotan eta nahasketa ekarri
|
du
horrek. Alde batetik ezagutzen naute pertsona bezala, ezagutzen gaituzte, eta naturaltasunez onartzen gaituzte; baina beste aldetik telebista eta komunikabideen eragina hor dago, eta gurekiko jendea nahastuta dagoela esango nuke:
|
|
|
Baliteke kontsultazioren bat egitea arazoa hobekiago ezagutzeko, balore juridikorik gabekoa betiere. Baina, inork ez du ere halakorik galdetzen, funtsean inork ez
|
du
hori egin nahi.
|
|
|
Idazle batek idazten duen guztia zoragarria dela pentsa dezake, idatzi den onena dela, baina kritikari batek ez. Eta eskubidea
|
du
hori esateko.
|