2009
|
|
Ibon Salaberriak eta Amaia Casadok Toki arkitektura bulegoa osatzen dute. EHUko irakaskuntza lana eta erronka arkitektoniko berriak tartekatzen
|
dituzte
. Igaro den 2008 urtea benetan oparoa suertatu zaie alde profesionalean
|
|
Hala ere, gure estudioa txikia denez, ez dugu krisia gehiegi nabarituko. Arazoak bulego handiek izango
|
dituzte
batez ere, soldata ugari ordaindu behar dituztelako. Guk mementoz esku artean ditugun proiektuak bideratzen saiatuko gara, hots, Anderjaus baserriaren zaharberritzea, Urretxuko parkearena eta Amezketako etxebizitza batzuena.
|
|
Mezenas baten beharra eta norberaren marka sortzeko grina ez al daude agortuta? Estudio askotako gazteek helburu nahasiak
|
dituzte
eta irakaskuntza, diseinu grafiko, argazkilaritza, ikerketara zuzentzen dira aldi berean. Garaiak garai, hastapenetan, lardaskan ibiltzea da normalena honenbestez.
|
|
Baina ekonomiaren beste arlo batzuek ere antzeko arazoak izan
|
dituzte
. Eraikuntzaren industriari gagozkiola, bere aktibitate ekonomiko induzituak behera egin du:
|
|
Eta ondorioz, banku zentralek tipoak igotzeko euren luzaroko tendentziaren amaitzea eta, azkenik, tipoen beherako tendentzia hastea. Izatez, mundu osoko banku zentralek interes tasa ofizialak ia hutsera jaitsi
|
dituzte
. Halere, horrek, tipo ofizialen beherakada merkatuko tipoetara eramateko, zorpekoen gaineko presioa lasaitzeko (eta hortaz guztiaren oinarrian dagoen ordainketen etetea amaitu eta ordainketei berrekiteko joerarekin eta konfiantza berrezartzearekin ordeztu ahal izateko) eta mailegu berriei bide emateko orain zabal eta indartsu dagoen beldur eta mesfidantzarekin amaitu du, inork ez baitu mailegu merkerik ematen arriskua handia denean, hortaz merkatuko tipoak altu.
|
2010
|
|
Hogeita bost urte bete berri
|
dituzte
elkarrekin lanean, eta hamazazpi pasatu dira Kabiezesen (Santurtzi) sustapen publikoko lehen etxebizitza proiektua gauzatu zutenetik. Egun, Bilbo Zaharra eta Miribilla auzoen artean amaitzear dagoen Babes Ofizialeko Etxebizitza promozio batean dabiltza
|
|
Horrek, dakigunez, lodiera konstantea duen isolamendu jarraitua jartzea ahalbidetzen du. Higrotermiari dagokionez, itxitura osatzen duten elementuek, alde batetik, tarteetako kondentsazioak ekiditeko, eta bestetik, isolamenduaren eraginkortasuna ahalbidetzeko, baldintza optimoak betetzen
|
dituzte
.
|
|
Eredugarriak dira, azken horietan, Bidebietako dorreak (1), Obra Sindical del Hogar y Arquitectura erakundeak 1964tik aurrera eraiki zituenak. Luis Alustiza Garagalzaren proiektuaren emaitza dira eta 732 etxebizitza aterpetzen
|
dituzte
. Etxeok 1957ko otsailaren 22ko Dekretuaren bidez desjabeturiko lurretan altxatu ziren, Hirigintza Zuzendaritza Orokorraren Gerentziak urbanizatutako lurretan altxatu ere (2), lelo eta guzti:
|
|
Non eta nola biziko dira? Zer nolako etxe espazio motak behar
|
dituzte
–Eta zer nolako zerbitzu eta hornidurak beren inguruan?
|
2012
|
|
Beraz, helburu berriak ezartzeko garaian, beharrezkoa da oraintsu azaldutako datuen irakurketa sakona egitea: gaur egun Espainian dauden ia eraikin gehienek ez
|
dituzte
CTEk ezartzen dituen minimoak betetzen. Ondorio horrek agerian uzten du denboraldi ez oso urrunean, berriki eraikitako etxe asko energetikoki birgaitu egin behar izango direla Europako baldintza berriekin bat egin ahal izateko.
|
|
12 zona klimatikoentzat erreferentzia balioak lortzeko asmoz. Erreferentzia balio horiek CTEk ezartzen dituen gutxieneko eskakizunak islatzen
|
dituzte
(Edi, cios de referencia). Guztira 192 aztergaik osatzen dute analisi hori.
|
|
Horrelako istripu bortitzek hilotzak utzi ohi
|
dituzte
agerian; har dezagun, adibidez, Company Town delakoak, meategi baten inguruan sortutako hiri artifiziala. Zer gertatzen da ikatza bukatutakoan?
|
|
Eguzkitik gerizatzeko gailu baten eguzki faktorea ebazteko modurik zehatzena zeru garbiko egun bateko benetako eguzki erradiazioarekin egindako landako neurketak dira. Halere, eguzkiaren eta lurraren kokapen erlatiboa, zeruaren garbitasuna eta aire mugimenduen etengabeko aldaketek leku bateko tenperatura eta erradiazioaren aldaketak eragiten
|
dituzte
. Horrela lortutako neurketak gutxi izango dira eta beste metodoen bidez lortutakoak baliozkotzeko erabil daitezke.
|
|
Balio txikiek arrisku handiagoa erakusten dute. Araudiek balio minimoak inposatzen
|
dituzte
, herrialde bakoitzean ohikotzat jotzen diren hezetasun baldintzen arabera.
|
|
Hartara, espazio eraikia erabiltzeko beste begirada bat darabilte. Hots, hiri funtzio eta espazio mugak gainditzen
|
dituzte
gorputz mugimendu aske eta jostalariaren bidez.
|
|
Hala, hiriaren azterketa sakona darabilte, haren kartografia pertsonal zein alternatiboa osatzen dutelarik. Ordea, espazio publikoaren araugile zein kudeatzaileek umeen jolasarekin parekatzen
|
dituzte
kirol eta espresiobide hauek, eta, hortaz, mespretxuz hartzen dituzte. Aplikatuko den ondoriozko errezeta, kontrolarena da, eta kirola hiriko erabilera bat gehiago dela ulertzen denez, harentzat propio diren tokietan jardutera mugatuko du.
|
|
Hala, hiriaren azterketa sakona darabilte, haren kartografia pertsonal zein alternatiboa osatzen dutelarik. Ordea, espazio publikoaren araugile zein kudeatzaileek umeen jolasarekin parekatzen dituzte kirol eta espresiobide hauek, eta, hortaz, mespretxuz hartzen
|
dituzte
. Aplikatuko den ondoriozko errezeta, kontrolarena da, eta kirola hiriko erabilera bat gehiago dela ulertzen denez, harentzat propio diren tokietan jardutera mugatuko du.
|
|
–Kapitalismoak zatitu eta kontrolatzen baldin badu, lurra neurtu eta salgai bihurtzen baldin badu, hots, espazioa abstraktua sortzen baldin badu, skaterrek espazioen klabeak sortzen
|
dituzte
barruan? (Borden, 1998:
|
|
Landa eremuetako bizilagunek aldaketa sozioekonomiko ezberdinei erantzuteko forma, egitura eta egokitzapen ezberdinak jaso behar izan
|
dituzte
historian zehar. Merkatuen liberalizazioak eta ondorengo lehiakortasunak ustiapen tradizionalak sistema menderatzailearen logika ekonomikoa hartzera behartu ditu.
|
|
Orain, akordio horiek berrikusi eta proposamen berriak garatu behar dira, nahi dugun etorkizunerako bidea egiteko. Hurrengo egunetan, gobernuen ordezkariek gai garrantzitsuak erabaki
|
dituzte
, eta gizarte erakundeek arretaz aztertuko dituzte.
|
|
Orain, akordio horiek berrikusi eta proposamen berriak garatu behar dira, nahi dugun etorkizunerako bidea egiteko. Hurrengo egunetan, gobernuen ordezkariek gai garrantzitsuak erabaki dituzte, eta gizarte erakundeek arretaz aztertuko
|
dituzte
.
|
|
Paisaia lurralde bezala ulertzen badugu, berdeari lotutako kontzeptuaz baino gehiago, natura eta gizakia elkarrekin bizi diren oinarriaz jardungo dugu. Bai hiriak bai paisaiak aintzat hartu
|
dituzte
oinarri horretan gertatzen diren prozesu sozial, kultural eta ekologiko guztiak, elkarrekiko eragileak baitira. Begirada berri honek lurraldean ekologiaren paradigma integratzeko aukera zabaltzen du.
|
|
Une honetan, hiri hondakinen bilketa egiteko gure lurraldean indarrean dauden bi sistema nagusiak emaitza guztiz desberdinak lortzen
|
dituzte
. Koloretako edukiontzien bilketa sistema tradizionalaren bitartez, nahiz eta zenbait herritan ehunekoa pixkanaka pixkanaka igo den, birziklatu daitezkeen hondakinen kopurua nekez iristen da% 30 (2).
|
|
Lehen fasea, planteamendu teorikoa eta definizioarena, 2012ko urtarriletik maiatzera bitartean Donostiako Arkitektura Eskolako Arkitektura Bioklimatikoa irakasgaiaren barnean garatu da eta 40 ikaslek hartu dute parte (5). Helburu zehatz batzuk lortzeko oinarrizko zenbait baldintza ezarri ondoren, ikasleek, lantaldean, aukera desberdinak landu
|
dituzte
. Lan fase honek sistema berriaren bideragarritasun teknikoa argi eta garbi uzteko balio izan du eta ondorengo faseekin jarraitzeko aukera eman du.
|
|
Puntu honetan, lantalde bakoitzak aurkeztutako proposamenak guztiz desberdinak izan dira. Gehienek bilgune osoa, edukiontziak barne, babesteko planteamenduak egin
|
dituzte
.
|
|
Dimentsio eta funtzionamendu aldetik, konplexua dirudi edukiontziak babesten dituzten honelako proposamenak praktikara eramateak. Horregatik, proba piloturako diseinatzen ari garen prototipoak arinagoak dira eta, funtzio anizkunak izan arren, ez
|
dituzte
edukiontziak estaltzen.
|
|
Nekazaritza bizimodu mantentzearen aldeko elkarteen bidez, nekazari eta kontsumitzaileen arteko konpromisoa bultzatu da. Horrela, ekoizleek beren zailtasunak erosleekin banatzen
|
dituzte
, eta, hauek, horren ordez, elikagai ekologikoak, osasuntsuak eta sasoikoak jaso ahal dituzte. Emaitza tokian tokiko ekonomia indartsua eta integrala da; nekazaritza, landaguneak eta elikadura sektorea babestuta daudelarik (7).
|
|
Nekazaritza bizimodu mantentzearen aldeko elkarteen bidez, nekazari eta kontsumitzaileen arteko konpromisoa bultzatu da. Horrela, ekoizleek beren zailtasunak erosleekin banatzen dituzte, eta, hauek, horren ordez, elikagai ekologikoak, osasuntsuak eta sasoikoak jaso ahal
|
dituzte
. Emaitza tokian tokiko ekonomia indartsua eta integrala da; nekazaritza, landaguneak eta elikadura sektorea babestuta daudelarik (7).
|
|
Lorategiek hiriko epidermisa koloreztatzeko helburua jaso ohi dute. Udalek udaberri eta uda partean urtaroko lorez janzten
|
dituzte
lorategi, biribilgune eta jardinerak. Loreak, beraz, hiriaren irudia osatzeko baliabide bihurtu dira, hiri brandingaren mundu honetan.
|
|
Porrua* Marrubia Porruak marrubia gaixotasunetik babesten du. Elikagaiak konpartitzen
|
dituzte
lehiatu gabe.
|
|
Uhazaren hazkuntza azkarrak haltzaren okupazioa hobetzen du. Ur behar desberdinak
|
dituzte
.
|
2013
|
|
Armairu hauek eserlekuaren bizkarraldea osatzen dute eta eserlekuaren gurpilak tiraderetakoak dira. Gune zabal honen barnean eserleku/ armairu hauek gune goxoagoagoak sortzen
|
dituzte
, bertan telefonoz hitz egiteko edo elkarrizketa pribatuagoak egin ahal izateko. Erabilera aniztasuna eta aldakortasuna gure lanean gai nahiko erabiliak dira:
|
|
Abantaila asko dituzten material teknikoak dira. Akabera landugabeak ahalbidetzen
|
dituzte
, horrela kantu ikusiak utziz. Kalitate estetikoez gain beroak dira eta eraikuntza azkartzen dute.
|
|
Motion capture delakoa animaziozko filmetan eta bideo-jokoetan asko erabiltzen den teknika da, eta mugimendua atzematen duten kamera berezi batzuen bidez lortzen da. Kasu honetan, erabiltzaileak airean mugitzen duen elementuaren mugimendua erregistratzen dute kamerek, eta informazio hori x, y eta z koordenatuak, alegia Cad artxibo batean gordetzen
|
dituzte
.
|
|
Bezeroak bere beharrak aseak izan ditzan, normalean, sukalde altzari egilearekin izaten du lehen kontaktua. Bion artean, sukaldearen forma eta funtzioa adosten
|
dituzte
. Eraikuntzaren aurrebaldintzak aldatu edota zehaztu nahi badira, hainbat eragileren elkarlana eska dezake.
|
|
Etxe berriak bete dira hein batean, baina aurretik neguan hutsik zeuden etxeek hutsik diraute oraindik ere. Antzeko lekutik abiatu ziren bi herriak, Kantauri ertzetik, hondartza luze baten atzetik, babesetik; bide ezberdinak garatu
|
dituzte
urteetan, garai hauetara antzeko egoerara iristeko: hondartza bati begira nekazaritza eta abeltzaintzarako lurzoru aberatsak hormigoi pean itoz.
|
|
XXI. mendearen hasiera honetan% 5 eta% 0,5 inguruan dago, hurrenez hurren, Bakio eta Zarauzko lehen sektoreko jarduera (2). Biak ala biak nekazaritza lur emankorrean finkatutako herriak; hasieran haiez inguratuta, aberats, haien gainean gaur egun. Erritmo ezberdinetan jan
|
dituzte
euren sostengurako etxean bertan zituzten baliabideak. Lurzoruaren aprobetxamenduak lur emankorrak ahitu ditu, abiada handiko kontsumo garaikideak itota.
|
|
Bakiok eta Zarautzek egunez egun hondartzara iristen diren olatuak bailiran, kanpoko lehengaien fluxua beharrezko dute. Kanpotik jasoko
|
dituzte
elikagaiak eta urrunetik iritsiko zaizkie ere jardueretan bizirauteko behar dituzten baliabide eta bisitariak. Zerbitzuen sektorea jardueren% 70 da mende honen hasieran bi herrietan (3), Bakion duela urte batzuetako eraikuntzaren boomak izandako eraginak atzera egin duen honetan.
|
|
Eta auzoek galtzen dute, gainbehera etortzen dira. Auzoko biztanleen etxebizitzak hotel eta alokairuzko pisuek ordezkatzen
|
dituzte
; betiko denda txiki eta tailerrak, kate komertzial handiek.
|
|
M.M. Euskal Kostaldeko Geoparkearen esperientzia aipatuko nuke. Horretan, parte hartzean oinarritutako kudeaketa paregabea eginez, hainbat geologia interesgune (GIG) baliatu
|
dituzte
bestelako turismoa suspertzeko, hots, turismo berri bat sortu da inguru horretan: naturari eta giza aztarnari loturiko suspertze ekonomikoa.
|
|
Ingurumen hezkuntzan oinarritutako turismo berria sustatu dutela esan genezake. Eremu horretan dagoen paisaia eta arroketan idatzitako liburu erraldoia «irakurtzeko» ibilbideak, gidak, panelak, eta abar ahalbidetu
|
dituzte
. Baita itsas ibilbideak (Flysch aren ibilbidea deiturikoa) ere.
|
|
Printzipioz komentatzea turismoaren sustapena Urdaibain beste hainbeste eremuetan bezala, ez dela, nire ustez, era bateratuan aurrera eraman den gaia. Erakundeek euren plangintzak aurrera eraman
|
dituzte
nahiz eta euren artean adostasun handirik ez eduki helburuetan. Nahiz eta hori ekiditeko nahian 1998 urtean Urdaibain Jarduera Ekonomikoak Adosteko Plana saiatu ziren aurrera eramaten, tamalez, Plan horren garapena oso eskasa izan da adostasun handiko agiria izan arren.
|
|
Artikulu honetan, itsas bidaietarako ontzi bat eta hiru hotel aztertu dira. Lau kasuek, goi mailako edo luxuzko turismoa eta bidaiariak
|
dituzte
oinarritzat. Haien eraikuntza prozesuek badute desberdintasunik ordea.
|
|
Ontzira igo baino lehen, banaketa elementuak, instalazioak eta altzariak josiak dauzkate. Garabiekin sartzen
|
dituzte
ontzi barnean. Behin kaxa horiek ontzian daudela, egokitutako tokian paratzea izaten da lan bakarra.
|
|
Soho Factory Varsovia kamionek deritzon Vistula ibaiertzeko industrialde batean dago. Osotara 8 hektarea ditu, eraikin industrialak espazio berdez inguraturik daude, eta eraikinen tipologiek moldakortasun eta berritzeko aukera handiak eskaintzen
|
dituzte
. Proiektuak aktibitate sortzaileak garatzeko eta lanerako baldintza egokiak sortu ditu beraz.
|
|
Soho Factory proiektuaren sustatzaileek «New Yorkeko Sohoa erreferentziatzat hartuta, antzeko baldintzak sortu nahi
|
dituzte
Varsovian, industria osteko eraikinak galeria eta loft funtzioa izateaz gain, Warholen espiritua ere bizirik egoteko giroa lortu nahi da». Warholen Factory aren elkarlanerako espirituaz ari dira, non diseinatzaile, jatetxe, museoekin nahasketan kontzertuak, erakusketak, bulegoak, workshopak, moda desfileak, publizitate ekintzak eta abar gerta daitezkeen.
|
|
LABURPENA: Lantegi zaharrek hutsuneak laga
|
dituzte
hirietan. Bestalde, industria berriek toki estrategikoak lortu dituzte lurraldean.
|
|
Lantegi zaharrek hutsuneak laga dituzte hirietan. Bestalde, industria berriek toki estrategikoak lortu
|
dituzte
lurraldean. Bi inertzietatik ondoriozta daiteke estetikak eta ikonografiak nola eragin duten paisaiaren antolaketa edota eraldaketa prozesuetan.
|
|
Zutik dirautenek espazio geografiko eta fisikoak okupatzen
|
dituzte
oraindik ere, lurraldeko zarama hiritartuak alegia, leku ertainetako eta zirrikituetako paisaia estetikoetan. Aipatu arrasto horien balio estetiko biluziak, norabide estetiko landu baten sentsibilitatetik atzematen dira soil soilik.
|
|
Horrek guztiak bizitza molde berriak eskatzen zituen (askozaz urbanoagoa) eta modu berritu horiek izango ziren, hein handian, produkzio sistemekin batera, paisaia industriala ere eraikuntza humano gisa gizarte modernoaren premisen barnean egituratzera bultzatu zigutenak. Sistema produktiboek puntu estrategikoak behar
|
dituzte
lehengaiak ustiatzeko, makinak funtzionatu arazteko eta baita garraiorako ere; hau da, lurraldearen eraldapenean bortizki eragiten duten errekurtsoak, beharrizan zehatzetarako transformazioak etengabe bere izaera baldintzatuz. Efektu horiek bizitzaren antolakuntza kolektibo eta banakakoan eragiten dute; baina horri loturik jasotzen dugun kultur produkzio eta erreprodukzioan ere.
|
|
Orain arte aipaturikoak lantegi monumentuaren hiria definitu digu nola edo ahala. Puntu horretatik abiatuta, industria kokaleku eraberrituek landa eremu estetikoa eta balio erantsi nabaridunak nahiago izango
|
dituzte
lurraldera hedaturiko metropolietan. Hirigintza espekulatiboak laster batean beteko dituen espazio baliotsuak lagako dizkigute lantegi eraitsiek hiriguneen erdialde zein periferietan.
|
|
Esaterako, jarduera berriak agertzeak (hirugarren sektoreko zerbitzu aurreratuak, turismoa, logistika edo merkataritza gune handiak) eta ohikoak galtzeak (industria zein denda txikiak) hiria behar berrietara moldarazi dute. Horrenbestez, hainbat forma espazial estreinakoz agertu dira, baina ezaugarri komunak
|
dituzte
: funtzio bakarrekoak dira, sozialki baztertzaileak diren guneak eratzen dituzte, irudiari berebiziko garrantzia ematen diote eta leku izaera galdu dute, sarearekiko edo informazio lurraldearekiko lotura hobesten dutelako (De Santiago, 2008:
|
|
Oro har, hirietatik gertu dauden aurrez antolatutako eremuak dira, eta ikerkuntza, spin offak edo teknologia transferentzia bezalako jarduerak hartzen
|
dituzte
; nahiz eta, sarri, ekoizpen lantegiak ere egoten diren. Izan ere, parkean ezarri nahi duten enpresen hautaketa aurrez finkatutako irizpideen arabera egiten bada ere, irizpideak malguak izan ohi dira, esparrua enpresez betetzeak baitu lehentasuna.
|
|
Hainbat parketan zientzia dibulgaziorako azpiegiturak, hotelak eta aisialdirako guneak ere eraiki dira, golf zelaiak kasu. Horrez gain, Miramongo parkeak, esaterako, osasun eta kultura ekipamenduak hartzen ditu eta goi mailako bizitokiak eraiki
|
dituzte
inguruan.
|
|
Era berean, garraiobideak garrantzitsuak dira parkeak arrakasta izan dezan; ekoizkinak alde batetik bestera eramateaz gain, langile zein bezeroen mugikortasunerako ezinbestekoak direlako. Hori dela-eta, Euskal Herriko parke guztiek errepide lasterrekin lotura onak dituzte, aireportuetatik gertu kokatuta daude eta zenbaitek itsas portuak
|
dituzte
gertu. Errepideen funtzioa, gainera, ez da garraiora soilik mugatzen, sarbideen kontrola bermatzeaz gain, parkeak ikusarazteko balio baitute.
|
|
Aldaketa prozesu hori argi erakusten du lan jantziaren eboluzioak. Izan ere, duela bi mende, nekazari eremuetatik alde egindako arbasoek lihozko tunika nabarra ordezkatu zuten lantegietako mahoizko lan jantziarekink; egun, ostera, langile trebatuek alkandora lepo zuriak eta praka ilunak jantzi
|
dituzte
, hiriak hustu eta paradisu izaera duten landa eremu etxekotuetara alde egiteko (Sobrino, 2004: 86).
|
|
Horrenbestez, hainbat forma espazial estreinakoz agertu dira, baina ezaugarri komunak dituzte: funtzio bakarrekoak dira, sozialki baztertzaileak diren guneak eratzen
|
dituzte
, irudiari berebiziko garrantzia ematen diote eta leku izaera galdu dute, sarearekiko edo informazio lurraldearekiko lotura hobesten dutelako (De Santiago, 2008:
|
|
Era berean, garraiobideak garrantzitsuak dira parkeak arrakasta izan dezan; ekoizkinak alde batetik bestera eramateaz gain, langile zein bezeroen mugikortasunerako ezinbestekoak direlako. Hori dela-eta, Euskal Herriko parke guztiek errepide lasterrekin lotura onak
|
dituzte
, aireportuetatik gertu kokatuta daude eta zenbaitek itsas portuak dituzte gertu. Errepideen funtzioa, gainera, ez da garraiora soilik mugatzen, sarbideen kontrola bermatzeaz gain, parkeak ikusarazteko balio baitute.
|
|
Aisialdiaren demokratizazioa erdiesteko free space honen eredu eraikia Rogers eta Pianoren Parisko Beaubourg kultur eta arte zentroa dugu(), kulturaren instituzionalizatzea dela-eta edukiontzi flexiblearen porrota agerian jarri zuena. Programarik gabeko arkitekturaren ildotik, Koolhaas eta Tschumik teorizazio eta proposamen eraikiak egin
|
dituzte
(La Villette proiektua, Bigness kontzeptua eta hortik sortutako proiektuak, Seattle go liburutegia esaterako). Ibilbide teoriko praktiko honen azken emaitza Japonian da, Toyo Itoren Sendaiko Mediatekan.
|
|
Udalaren etorkizuna baldintzatuko duten erabakiak ezartzen ditu teknikariz eta adituz osaturiko lantalde batek. Baldintza horiek errespetatu
|
dituzte
udalak eta, aldi berean, hirigintza jorratzen duten partikular eta eragile pribatuek.
|
|
Ondorioz, funtzio konkretuen asetze petotik defendagarriak ez ziren nekazaritza irlatxo haiek tokian tokiko memoriarekin lotzen zuen eszena pintoreskoa konposatzen zuten. Gaur egun, hiriek era horretako ondareak kontserbatzen
|
dituzte
, baina sarritan legez kanpoko izaera klandestinoa bereganatuz botere publikoen aurrean, ustezko begi inpaktua eta paisaiaren urrakortasuna dela-eta deuseztatu beharrekoak, paisaiaren balio kulturalak ingurumen irudiaren hondatzearekin tentsioan jarriz.
|
|
Horietako erdi hiri bat finkoa da; bestea desmuntatzen da, x denbora jakin batean mugitu eta beste erdi hiri batekin hiria osatzen du. Horrela, denbora jakin batean, langileak agertu eta marmolezko frontoiak, monumentuak, bankuak, ospitaleak kamioietan sartu eta beste leku batera eramaten
|
dituzte
, bertan beste erdi hiria geratzen den bitartean, hots, tiobiboena.
|
|
Ez da istripurik lorategietan. Gizakien eraikinek soilik pairatzen
|
dituzte
istripuak. Naturak kataklismoak pairatzen ditu.
|
2014
|
|
Arkitektura proiektu eta eraikuntzaren garapenean prozesu parametrikoak gehitzeak ahalbidetuko digu testuinguru bakoitzeko datu eta baldintzetara egokitutako emaitzak eskainiko dituzten arau batzuk sistematizatzea. Segida berdinen bitartez, egoera ezberdinek objektu/ eraikin berdingabeak sortuko
|
dituzte
. Zeharkako arku, horma arku eta arku diagonalen trazadurek, egitura eta eraikuntza arrazoiei kasu eginez, espazio bat estaltzeko elastikoki egokitzen den eraikuntza prozesu baten parametrizazio bati men egiten dioten bezala.
|
|
estimulu periferikoak eskaintzen
|
dituzte
beren margoetan. Pollock, Jackson (1950) One:
|
|
Kasetoiak laurogeita bat dira, eta hiru apaingarri ageri
|
dituzte
: izkinakoetan, behekoenetan, landare motiboak ageri dira; gainontzeko hirurogeita hamazazpietan, damero diagonala osatzen dute, ilara batean almohadilla karratua eta bestean lau aldeko lore motiboa irudikatuz.
|
|
Ko lan, lanerako espazioen fabrikazioari heltzeko prozesu parte hartzailea da. Diseinatzaile, teknikari eta bestelako langileen laguntzaz, erabiltzaileek tokiaren ezaugarrien eta tokiari lotutako beharren inguruan hausnartu eta espazioaren banaketa zein artefaktuak diseinatzen
|
dituzte
, azkenean auzolanaren bitartez lekua fisikoki eraikitzeko. Sorkuntzarako metodologia honekin espazioarekiko harreman zuzenagoa eta arduratsuagoa sortu nahi da.
|
|
" Hiri formak, espresuki pentsatutakoak izan zein dinamika ezberdinen emaitza izan, bertako gizartearen logikak gorpuztu eta islatzen ditu" (Ascher, 2001).. Espazio publikoaz edo hiri espazioaz haratago, etxebizitzek eta espazio pribatuek ere antzeko logikaren arabera funtzionatzen dute, hau da, jendartearen egitura eta ereduaren arabera (familia eredua, eguneroko bizitza estiloa, kultura eta maila ekonomikoa kontuan izanik), tamaina, barne banaketa eta ezaugarri espezifikoak izango
|
dituzte
.
|
|
Diseinatzaile adituen multzo horren barruan, industria diseinatzaile eta ingeniariekin batera, arkitektoak eta barrualdeen diseinatzaileak ere topatuko ditugu. Jakintza tekniko eta estetikoen bidegurutzean, historikoki barne zein kanpo espazioak, eraikinak eta bestelako artefaktu arkitektonikoak barrualdeen diseinatzaileek eta arkitektoek ekoitzi
|
dituzte
. Horiek, normalean, testuinguruaren interpretazioa egin, lehentasunak ezarri, eszenatoki bat irudikatu eta, beren ezagutza tekniko eta estetikoak erabiliaz, espazioa diseinatu egiten dute.
|
|
Horrek berekin dakar erabiltzailearen eta diseinatzailearen arteko harremanaren eta bakoitzaren rolaren esanahiaren eraldaketa erabiltzailearenganako jarrera birplanteatu eta haren behar eta lehentasunak helburu bihurtzearekin batera, batez ere diseinatzailearen lan egiteko moduan, eta, ondorioz, lanerako beharrezkotzat dituen gaitasunetan. Horrela, arkitektoak eta barnealdeen diseinatzaileak aholkulari teknikoaren funtzioak betetzen
|
dituzte
. Hortaz, erabiltzaileak ere, erabiltzaile hutsa izateari uzten dio, nolabait, subjektu aktibo eta sortzaile bilakatuz:
|
|
Sistema gobernatzen duten ekuazioak: Lege fisikoetatik eratortzen diren ekuazioak dira eta sistemaren ezaugarriak eta portaera deskribatzen
|
dituzte
.
|
|
Softwareen adibideak dira, besteak beste, ANSYS, ABAQUS, COMSOL, GT STRUDL, RISA, STAAD PRO, FreeFem++, eta abar. ANSYS, ABAQUS eta COMSOL software malgu eta mardulak dira eta problemen soluzioak aurkitzeko tresnez gain, erabiltzaileari askotariko sistemak bisualki modelatzeko aukera ematen dioten tresna grafikoak eskaintzen
|
dituzte
. GT STRUDL eta RISA ingeniaritzako diseinu estrukturaletarako erabilgarriak dira.
|
|
Edozein kasutan, arkitekturan topa daitezkeen material guztiek ezartzen
|
dituzte
beren arau propioak; adreiluaren modulazioa, hormigoia botatzen den kutxa edo kofratzea, altzairuaren suaren aurkako erreakzioa, harriak konpresiopean lan egiteko muga etab. Arkitektoen lana da desabantailen aurrean material egokia aukeratzea.
|
|
Ez da gizarte ideala, baina Mendebaldeko herrialdeekiko diferentzia nabarmena da. Gainera, langileek soldata onak izaten
|
dituzte
. Are gehiago, gehien irabazten duenetik gutxien irabazten duenera salto txikia izaten da.
|
|
Itsasontzigintza, hegazkingintza eta autogintzak bai eta altzarigintzak ere produkzio sistema aurreratuak onartu eta bideratu
|
dituzte
. Eraikuntzan zeinek lan egiten du?
|
|
Bigarren korrontea, hots, ama material baten kendura moduan emaitza lortzen duena, mekanizatu tradizionalaren eboluzio logikoa da. Makina hauek espazio gehiago okupatzen dute eta garestiagoak dira, baina zenbait abantaila
|
dituzte
, hala nola pieza askoren aldibereko eraketa eta maila altuko zehaztasuna. Horien adibide dira Computer Numerical Control (CNC) sistema erabiltzen duten fresatzeko makinak, geroz eta ugariagoak eskaintzen dituzten erabilera anitzen ondorioz.
|
|
Ikerketa taldeek gangak modu tradizionalean erreproduzitu izan
|
dituzte
(Palacios eta Martín, 2009; Rabasa Díaz, 2005).
|
|
(1) Non Uniform Rational B Spline, NURBS azalerak, geometria tradizionalaren bidez definitu ezin daitezkeen azalerak dira. Luzera Zabalera Altuera kontzeptuek ez
|
dituzte
definitzen eta ez datoz bat zirkunferentzia, elipse, zuzen edo forma poligonalekin. Halaere matematikoki definigarriak dira eta ingeniariek asko erabiltzen dituzte, adibidez, automobilen karrozeriak, itsasontzien kroskoak eta espazio ontzien kanpo azalerak diseinatzeko.
|
|
Luzera Zabalera Altuera kontzeptuek ez dituzte definitzen eta ez datoz bat zirkunferentzia, elipse, zuzen edo forma poligonalekin. Halaere matematikoki definigarriak dira eta ingeniariek asko erabiltzen
|
dituzte
, adibidez, automobilen karrozeriak, itsasontzien kroskoak eta espazio ontzien kanpo azalerak diseinatzeko.
|
|
Proiektuak eraikitakoaren etorkizuneko zaharkitzapenaren asimilazioari ateak ireki nahi dizkio, eraikinen perpetuazio eta proiektu itxiei uko eginez. Hori lortzeko, lehenago adierazitako puntuek iragazkortasuna eta materialtasun ahula, hutsaren kudeaketa, parte hartze ekonomikoa eta transbertsalitatea lantzen
|
dituzte
, proiektuak gizartearentzako oztopo izateari utzi eta auzoentzako erreminta bihurtu dadin.
|
|
Abantaila iruditu zait betidanik Antxok iragan luzea eduki ez izana. Historiaz beteriko herriek, zama dute horretan eta, energia asko xahutu behar
|
dituzte
iraganekoak defendatzen.
|
|
Haiek baitira instituzioen begikoak, horiek bultzatzen
|
dituzte
hirigintzaren eskumena duten udalek, gertuko instituzioak. Ziur aski etxe horiek landatu diren lurrak udalak oparitu, laga dizkietela etxejabe berri zorioneko horiei.
|
2015
|
|
Euri uraz hornitutako iturri instalazio horrek ur hautsaz plazaren paisaia lainotu eta guztiz eraldatzen doizetanu g, eta gauak iturrien erritmora argiztatzen etoloa kreztatzen ditu iturri bakoitzak dueolon kredun led argiei esker. Hori gutxi balitz, Internetetik sakelakora deskargatutako app bati esker, norberak snake joku ospetsua joka dezake smartphonea alde batetik besterugituaa mz eta iturriek mugimenduak denbora errealean jarraitzen
|
dituzte
. Instalazio saritua izan da, eta nola ez, asko dira egunero hurbiltzen direnak ingurura hurkustea iko.
|
|
Batez ere, etxebizitzak dira eremu zabal hori beteko dutenak. 1.900 etxebizitza hain zuzen ere agindu
|
dituzte
Argenteko sustatzaileek: luxuzko etxebizitza libreak(% 60) eta etxebizitza merkeak(% 40), affordable housing deituak, eskainiko omen ditu.
|
|
Espazio nagusien artean gehiengoa jabetza eta kudeaketa pribatukoa da. Mintonek ohartarazten digun moduan, nahiz itxura publikoa izan, beren arauak finka ditzakete eta finkatzen
|
dituzte
. Beraz, hor dirau espazio mota hauen arazo nagusiak:
|
|
Espazio publiko pribatuetan maiz ikusten dira bizikletak, patineteak, kaputxadun jertseak, kartelismoa, grafitiak, protestak edota eskaleak debekatzen dituzten arauak, eta King, s Crossen oraingoz zeharka daitezkeen espazioetan nahiko modu baretuan aplikatzen badira ere, guztia eraiki eta enpresa handiak martxan daudela, behar eta interesen arabera finkatu
|
dituzte
kalearen erabileraren inguruko arauak. Nola ez, kalea espresiorako eta protestarako espazio moduan ezin da erabili eremu horietan eta edonolako bandalismo deserosoa izan daitekeena aurrez ekiditen da arau zorrotz hauen bitartez.
|
|
Guztiek ez dute oihartzun bera, ez eta okupaziorako beharrezko lanabes eta material berak ere, baina guztiek
|
dituzte
jardueraren euskarri diren ezaugarri komunak: espazio publikoaren erabilera edo okupazioa eta jendearen partaidetza.
|
|
Beste ohitura askok sorreratik orain arte egokitzapen nabariagoak jasan behar izan
|
dituzte
iraun ahal izateko. Nahiz eta aldaketa horien zergatiak asko izan, gizarte ongizateak eta kapitalismoak izan dute zerikusi zuzena jarduerak pribatizatzerakoan.
|
|
Kalea denona da: azken urte hauetan, Iruñerriko kaleetan izandako protesta eta aldarrikapenetan herritar askok isunak jaso izan
|
dituzte
.
|
|
Laburpena: Eraldatzen ari den jendarte honetan, espazio publikoan ere orain arte erreparatu gabeko errealitateak bistaratzen ari dira; gero eta gehiago pribatizatzen ari diren espazioak berreskuratu nahi
|
dituzte
herritarrek eta prozesu berri horretan parte hartuko duten teknikarien funtzioez hausnartu beharra dago.
|
|
Espazio pribatua eta itxia azken hori. Zezen plazak ere bide beretik bideratzen
|
dituzte
, ikuskizun publikoa, herrietako plazetan antolatzen zena, espazio itxi eta pribatuak diren plazetan erakusteraino.
|
|
Bestalde, hiru tresna horiek gutxi gorabehera identifikatzen
|
dituzte
paisaiaren ohiko hiru egoera Europan zehar: paisaia batzuek balio positibo oso nabarmenak, ederrak eta bereziak dituzte, naturaren aldetik oso egoera onean daudelako; horiek behar dute kontserbazioa.
|
|
Bestalde, hiru tresna horiek gutxi gorabehera identifikatzen dituzte paisaiaren ohiko hiru egoera Europan zehar: paisaia batzuek balio positibo oso nabarmenak, ederrak eta bereziak
|
dituzte
, naturaren aldetik oso egoera onean daudelako; horiek behar dute kontserbazioa. Bestalde, oso ekarpen garrantzitsua dena, esaten dute ohiko eta arruntak diren paisaiei ere garrantzia eman behar zaiela, gehiengoa direlako.
|
|
Montessoriren teoriek2 azaltzen duten moduan, umeek zentzumen bizipenen bidez ezagutzen dute. Adimenak ez
|
dituzte
erabat hierarkizatuta: ikusmenak lekua uzten dio oraindik ukimenari, eta azken horren bitartez jasoko du testuingurutik informazio asko.
|
|
Ez dakizkite oraindik gauzen izenak, baina badakite zerk ziztatzen duen eta zerk busti; gogorra dena biguna denarekin alderatuko dute, lauak eta zimurtsuak bereizi, malguak eta zurrunak antzeman. Labur esateko, materialtasunak sumatu eta bereiziko
|
dituzte
.
|
|
Era berean, eta Piageten ideien arabera3, haurrarena ez da paisaiaren hautemate holistikoa edo aldiberekoa, sekuentziala da gehiago. Isolatu eta banan banan ulertzen
|
dituzte
lekuak (nolabaiteko objektualizazioa ere gertatzen da pertzepzio zatikatu horretan), collage antzeko batean biltegiratzeko. Esan daiteke dinamikoa zaiela paisaiarekiko harremana, mugimenduan erlazionatzen baitira harekin:
|
|
Francesco Careriren hausnarketen ildotik, asmorik gabe mugitzea, espazioan alderrai ibiltzea, denbora galtzea, noraezean joatea... ekintza horiek guztiek lekuen loratzeak bultzatuko
|
dituzte
. Bila dabilen ibiltariaren jarreraz, ekintzarako kokapen posibleak miatuko ditu haurrak, eta lurraldea bera sustatu ere egingo du ekintzaren bidez. Iraganbideak toki bihurtuko ditu umeak.
|
|
Esku hartzearen xedeak udal mugaz gaindi egiten du sarritan, herrialde ikuspegi orokorrago batean ez dator bat bateratu moduan definitua den eremuarekin. Beste alde batetik, plangintzaren norabideek batzuetan zabalak diren interpretazioak onartzen
|
dituzte
tokian tokiko administrazioen aldetik, ez dituztelarik zertan jarraitu bateratutako politikak, nazio edo eskualde gobernuak definitutakoekin. Horrela, udalerrietako ekintza planen zehaztapena ez da beti koherentea eraiki nahi den herrialde ereduarekin.
|
|
Hala ere, kontzeptualki babes tresna aldetik zehaztugabe egonagatik ere haien garapenerako lehentasunezkotzat jotzen ditugu character areas eta INBGak erabiltzea. Prozesu sozioekonomiko historikoen eragina ezaugarri dituzten eremuok, desberdin moldatuak izan dira beren inguruneari, eta hiritarrek argi identifikatu
|
dituzte
norberaren sentimenduen sortzaile bezala.
|
|
Egurrezko bi kabinak beira zuntzezko beste batzuekin aldatu ziren 1985ean (Olaizola, 2001). Auzokideek ez
|
dituzte
onartu kabina horiek, oraindik ere, eta antzinakoak berreskuratzearen alde egin dute.
|