|
2008
|
|
|
Elebila k indexazioa eta hitz osoen bilaketa egiten dituen Web bilatzaile estandar bat erabiltzen du (MSN), baina horren gainean programa konplexuago dago. MSNk, Googlek, Yahook eta beste bilatzaileek ez bezala, Elebilak badaki bereizten euskaraz idatzita dauden orriak, eta gainera hitz bat bilatzeko eskatzen
|
diogunean
atzizkiak gehituta lortu daitezkeen beste hainbat hitz zuzen ere bilatzeko eskatuko dio bilatzaile estandarrari. Eskaera guzti horien emaitzak aztertuta osatuko da Elebilak eskainiko digun emaitza.
|
|
2009
|
|
|
Aipu hori EHSren eredu metodologikoaren arabera sailkatuko da, eta prozesatuko. Noski," marraztu"
|
diogunean
ez da esan nahi jatorrizko testua marraztuko denik: testu hori digitalizatu egingo da eta testu digitalizatua izango da markatzen dena.
|
|
2010
|
|
|
azken hitza, eta azken aurrekoa ere, herritarrak dauka: ...raz, sasoiari begira, herritarraren hizkuntzarekiko atxikimendu librea eta hiztunaren leialtasuna dira, ororen gainetik faktore erabakigarrienak, elikatu bai, baina arautu, inola ere arautu ezin litezkeen faktoreak, hain zuzen ere. partida honetan, euskararekiko atxikimendua indartzea da hizkuntza pluraltasunaren balioan sinesten dugunoi bete betean dagokigun jokaldia. eta herritarren atxikimendua
|
diogunean
, herritar guztiena aipatu nahi dugu: elebidunena ez ezik baita gaur elebakar direnena ere, hauen erantzukizuna ere bada-eta, euskararen eta elkarbizitzaren dema. partida honetan, azken batean, hizkuntzen elkarbizitza dagoelako jokoan, hau da, elkarbizitza sozialaren zati handi bat, eta elkarbizitza horretan denok gara partaide, elebidunak bezala elebakarrak.z
|
|
2011
|
|
|
erantzuna, lerro bakarrean eman behar bada, argia da oso: " diglosia"
|
diogunean
zer diogun, eta zer ez, argitzen saiatzeko. horretarako eta, 2008ko ohar iruzkin hartan esaten nuen moduan," bilaketa horretan xahutu behar genuke (elako)(...) gure indar intelektualaren eta adostasun bilaketaren parte nagusia, euskararen etorkizuna baldin badugu kezka gai eta amets". Bilaketa horrek alderdi bat baino gehiago du:
|
|
|
Lehen esan moduan, zalbideren testuak, inplizituki, aditzera ematen du euskara biziberritzeko (lehengo) diglosia egoera oraingo egoera baino hobea dela. euskara biziberritzeko diglosia egoerara itzuli behar dugula, alegia. hagatik, euskararen egoera ez dela diglosikoa nabarmentzearren, seguru asko, zalbidek izendatzen du euskara ahuldutako hizkuntza eta ez du behin ere aipatzen euskara hizkuntza gutxitu gisa. zalbidek (2003) esaten du: Ahuldutako hizkuntza
|
diogunean
, egungo bibliografia tekniko ezagun eta pisuzkoenean" endangered language" edo" threatened language" esaten den hori azaldu nahi genuke. Galtzeko arriskuan dagoen, bere bizi iraupena mehatxupean daukan hizkuntza.
|
|
2012
|
|
|
Bestela esanda, guraso euskaldunen erdiek darabilte euskara. Bukatzeko, ikastetxea kokatuta dagoen ingurumariko egoerari erreparatzen
|
diogunean
, biztanleriaren %70k euskaraz dakiela aitortzen du (Iturria www.eustat.es). emaitza horiek, euren osotasunean eta orokorrean hartuta, onak dira, behinik behin beste testuinguru soziolinguistiko bateko ikastetxe batek lortzen dituenekin konparatuko bagenitu. demagun, Sestao edo Barakaldo, Gasteiz edo etxebarriko ikastetxe batek lortutako emaitzekin parez pare erkatzen ditugula, Lekandapen gehiena ...
|
|
|
Labur esanda, laburregi behar bada, euskararen erabilera
|
diogunean
, egunero gure ohiko jardunean, ahoz zein idatziz egiten dugun euskararen aprobetxamenduaz ari gara. esaterako, irrati, telebista, liburu edo aldizkarietatik jasotzen dugun hizkuntza inputa, euskaraz diren kultur eskaintzen kontsumoa edota auzoan, lanean eta jolasean dihardugunean egiten duguna.
|
|
|
Bata, ikastetxean normalkuntza proiektuaren hedapena edo komunikazio plana egitea; ahal dela, hezkuntza komunitateko kide guztiek proiektuaren nondik norakoak ezagutu eta ekarpenak edo kritikak, kezkak edo proposamenak nola egin jakin dezaten. Bestea, aurrekoa bezain erabakigarria, normalkuntza arduradunen zintzotasuna da. zintzotasuna
|
diogunean
eguneroko jarduna betetzean ondo jokatzea adierazi nahi da; hau da, egiten dena egiten dela, beti, eskola elkarteko kide guztien onura bilatzea. dagoeneko aipatu denez, euskal ereduek aurrera egin dute ikastetxeetan kalitatezko hezkuntza irakatsi delako, eta, bezeriak –gurasoek– euskaraz ikasteak onurak baino ez dakartzala ikusita, horren hautua egiten jarraitu duelako. Modu berean jokatu genuke normalkuntza proiektuetan.
|
|
|
Gaztelaniaren historia soziala lantzea ez da beharrezkoa, interesgarria izan litekeen arren; euskararen historia soziala ezagutzea beharrezkoa da nahimena elikatzeko. zenbat herritan egin dugu lanketa hori? euskararena
|
diogunean
, euskaldunona esan nahi dugu.
|
|
|
Zenbat herritan egin dugu lanketa hori? Euskararena
|
diogunean
, euskaldunona esan nahi dugu.
|
|
|
Euskara eremu formalean gehiago erabiltzen da eremu informalean baino, eta honek hasieran aipatu dugun erabilgarritasunarekin zerikusi zuzena du. Erabilgarria
|
diogunean
edozein une eta kontutarako baliagarria zaigun hizkuntza bat erabiltzeaz ari gara. Lanerako, oposaketak prestatzeko edo akta bat egiteko erabiltzen dugun hizkuntzaz ari gara, jakina.
|
|
|
Bertako bizi-moldean eragiten duten faktore batzuk indargarri izan daitezkeen bezala, beste hainbatek arnasgune horietako hizkuntza bizitasuna ahultzea edota galbidean jartzea ekar dezakete. " Hizkuntza bizitasuna"
|
diogunean
honako hau dugu gogoan: espazio fisiko jakin batean bizirik dagoela hizkuntza, eguneroko adieraz behar nagusietan; batez ere, ahozko jardueran, espazio fisiko horretako hiztunen artean.
|
|
|
Hala ere, jaso ditugun datuetatik atera ditugu. Bestalde,
|
diogunean
bi hizkuntzen arteko nahaste edo etengabeko kode aldaketaz arituko ginateke. Zenbait kasutan hori nabarmena da.
|
|
2014
|
|
|
Proiektuaren hasieran esan bezala, Atxutxiamaika Elgoibarko Izarra elkartearen barnean kokaturiko egitasmoa da eta beraz, bat egiten du bai elkarteko izaerarekin eta baita markoarekin ere; markoa
|
diogunean
, euskararen erabileraren normalizazioan eragiteko markoari egiten zaiolarik erreferentzia.
|
|
|
Esan behar da honen arrazoia ere lehengoaren berdina dela, hau da, gaztelerak gure egunerokoan duen presentziaren ondorio dira. Adierazi nahi den horri konnotazio berezia eman nahi
|
diogunean
erabiltzen dira gaztelerazko espresioak. Euskaraz ere badakizkigu hainbat esamolde, baina gaztelerazko espresioak oso barneratuak ditugunez, askotan euskarara pasatzen ditugu gaztelera oinarri hartuta.
|
|
|
Adierazi nahi den horri konnotazio berezia eman nahi
|
diogunean
erabiltzen dira gaztelerazko espresioak.
|
|
2015
|
|
|
Hizpidea eman diguten galderei erantzuten hasi aurretik, hizkuntzen didaktika
|
diogunean
zer esan nahi dugun argituko dugu. Hizkuntzen irakaskuntza eta ikaskuntza ikertzeaz arduratzen den arloa da hizkuntzen didaktika (Dolz eta beste, 2009).
|
|
|
Munduko 34 unibertsitate hauetan 27 irakurlek" Euskara eta Euskal Kultura" irakasten dutela
|
diogunean
, zertaz ari gara. Bada, bildutako informaziotik atera dudan ondorio nagusia da ikasgaiaren forma eta pisu akademikoa oso ezberdina dela unibertsitatearen eta herrialdearen arabera.
|
|
2016
|
|
|
Hori horrela izanik ere, hiztun hitzaren OEHko adiera hurbilago dago egitetik jakitetik baino. Bistan da, bestalde, hizkuntza soziologiaren alorrean funtsezko aldea dagoela hizkuntza bat jakitetik hizkuntza horretan egitera5 Garrantzitsua da, beraz, hiztun
|
diogunean
zer esan nahi dugun argi azaltzea. Honako definizio operatiboa, eta horri dagokion terminologia, darabilgu txosten honetan:
|
|
|
aldiune eta leku jakinean" euskaraz zenbat egiten den". Delako" aldiune" hori era askotakoa izan liteke23 Era berean," leku"
|
diogunean
oso gauza diferenteak izan ditzakegu gogoan: esparru geoterritorial desberdinak24 edota esparru soziofuntzional diferenteak25.
|
|
|
Inoiz esana dugunez (Zalbide 2008: 1), mintzaldatzea, mintzaldaketa edo luze zabaleko mintzaldaketa
|
diogunean
Uriel Weinreich en definizioaz ari gara funtsean: " the change from the habitual use of one language to that of another" (Weinreich 1953:
|
|
|
" kolpekoa"
|
diogunean
ez dugu noski esan nahi, guziak urte bakarrean edo hamar urtean etorri direnik. Hogei edo hogeita bost urteko tartea nahiko kolpekoa da hiztun herri baten bizieran.
|
|
2017
|
|
|
Horrez gain, dakigunari begirada makroskopiko tekniko eta adituaren legitimazioa eransten
|
diogunean
, jakintza legitimatzeaz gain, uste ohi dugu eragiteko ahalmen handiagoa izango dugula. Baina, gaur egun, eragin tresna horien lekuan harremanak eta jokaerak erregistratzeko teknologia eta metodo berriak agertzen ari dira, eta eragiteko moduak erabat iraultzen (kasurik aipagarriena, jakina, big data deritzona da). teknologiak diren aldetik, banakoa eta osotasuna izan dituzte beti aztergai eta xede. behar horien eraginpean ari gara, nonbait. horrez gain, dakigunari begirada makroskopiko tekniko eta adituaren legitimazioa eransten diogunean, jakintza legitimatzeaz gain, uste ohi dugu eragiteko ahalmen handiagoa izango dugula. baina, gaur egun, eragin tresna horien lekuan harremanak eta jokaerak erregistratzeko teknologia eta metodo berriak agertzen ari dira, eta eragiteko moduak erabat iraultzen (kasurik aipagarriena, jakina, big data deritzona da).
|
|
|
Horrez gain, dakigunari begirada makroskopiko tekniko eta adituaren legitimazioa eransten diogunean, jakintza legitimatzeaz gain, uste ohi dugu eragiteko ahalmen handiagoa izango dugula. ...harremanak eta jokaerak erregistratzeko teknologia eta metodo berriak agertzen ari dira, eta eragiteko moduak erabat iraultzen (kasurik aipagarriena, jakina, big data deritzona da). teknologiak diren aldetik, banakoa eta osotasuna izan dituzte beti aztergai eta xede. behar horien eraginpean ari gara, nonbait. horrez gain, dakigunari begirada makroskopiko tekniko eta adituaren legitimazioa eransten
|
diogunean
, jakintza legitimatzeaz gain, uste ohi dugu eragiteko ahalmen handiagoa izango dugula. baina, gaur egun, eragin tresna horien lekuan harremanak eta jokaerak erregistratzeko teknologia eta metodo berriak agertzen ari dira, eta eragiteko moduak erabat iraultzen (kasurik aipagarriena, jakina, big data deritzona da).
|
|
|
zein da errealitate soziolinguistikoaren unitatea? unitatea
|
diogunean
errealitate horretan oinarrizko sorkari edo gertakaria esan nahi dugu, alegia, errealaren funtsezko osagaia. erreaHiztun kategorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: erabilera sustatzeko neurriaren bila – Eduardo Apodaka eta Jordi Morales
|
|
2018
|
|
|
Dena den, azterketa bideratzeko ez ditugu herriok lurraldeka antolatu, tipologien arabera baizik. Tipologiak
|
diogunean
Mapa Soziolinguistikoak zedarritzen dituen gune soziolinguistikoez ari gara. Hezkuntza, Hizkuntza eta Kultura Sailak argitaratzen duen Mapa Soziolinguistikoan (Eusko Jaurlaritza 2014 36 orria) lau gune soziolinguistiko ezarri ziren euskaldunen ehunekoaren arabera.
|
|
|
Etxeko leihotik inguruari begiratzen
|
diogunean
, apenas sumatzen dugun aldaketarik egun batetik bestera; aldatzen dira detaile txikiak: auzokoak zabaldu dituen arropak, kaleko autoak, lainoak zeruan, argitasuna, tenperatura, haizea..., baina badirudi inguruak berdin jarraitzen duela, aldatuko ez balitz bezala; etengabe ari da mudatzen, ordea, konturatzen ez bagara ere.
|
|
2019
|
|
|
Bidegurutze horrek eskatzen digu, hain zuzen, zenbait adituren intragroup eta intergroup harremanen bereizkundeaz baliatzea. zer esan nahi dugu, intragroup eta intergroup terminoekin? ezagutzen dugun teoria soziolinguistikoaren argitan, eta gure hic et nunc honetara proiektatuz jatorrizko kontzeptua, a) Intragroup (relations)
|
diogunean
euskaldunek euskaldunekin osatzen duten hiztun sare multzoa adierazi nahi da9 harreman edo interakzio hori aurrez aurrekoa da maiz, baina urrutiko birtuala ere hor dago. hoberik ezean euskal hiztunon barne harremanen planoa esan diezaiokegu intragroup (relations) sailari. b) Intergroup (relations) direlakoetan, aldiz, euskaldunek erdaldunekin (tartean erdal elebidunekin) erdaraz bideratzen dituzt... intragroup relations edo euskal hiztunon barne harremanez.
|
|
|
Jakileari galdetu
|
diogunean
, orain, minari izena jartzen eta bere historia berridazten ari den une honetan, bere burua nola marraztuko lukeen, hau da hitz bakar batez eta mimikaz ihardetsi diguna:
|
|
2022
|
|
|
Enpresa bati euskara sustatzea eskatzen
|
diogunean
, botere harremanen dinamika kontuan hartzea garrantzitsua da.
|
|
|
Interes taldeen inguruko lanketa egiteko orduan, botere harremanak kontuan hartu dira. Enpresa bati euskara sustatzea eskatzen
|
diogunean
, botere harremanen dinamika kontuan hartzea garrantzitsua da. Adibidez, lanbide heziketako ikastetxe batek enpresei euskara sustatzeko eskatzea zilegi al da?
|
|
2023
|
|
|
Gobernantza
|
diogunean
, hala ere, erakundeen eta gizarte mugimenduen arteko lankidetzaz gain, gizarte mugimendu ezberdinen arteko elkarlana ere desiragarria da. Eta harago, baita erakunde publiko ezberdinen arteko gobernantza ere.
|
|
|
Azken finean, esperientzia txarretatik eratorri zen azken erabaki hau: udalari dirua eskatu
|
diogunean
, gure ustez gehiegizko fiskalizazioa jasan behar izan dugu, gehiegizko burokratizazioa.
|