|
2000
|
|
|
«Nire desio bakarra filma ikustera sartuko
|
den
jendea aurreiritziekin ez joatea da. Badakit prentsak galdera makurrak egingo dizkidala, baina ez naiz amarru horretan sartuko, istorioaren funtsa bestelakoa delako.
|
|
|
Eta hori lortzeko aurpegi berriak behar direla uste dut, arlo guztietan: bai bertsolarietan, bai haien inguruan lanean ari
|
den
jendean. Goraipatzekoa da maila horretan Aitor Sarasuak eta Karlos Aizpuruak egiten duten lana.
|
|
|
Gaur egun zeregin bera izaten jarraitzen du, euskaldunen gune izatekoa, alegia. Taberna eta dantza aretoa ditu, eta igandetan dantzan eta kartetan aritzen
|
den
jendez beteta egoten da. Frontoi txiki bat ere badute, pilotan eta paletan jokatzeko.
|
|
|
Gutxi nekatu eta azkar ibiltzea, hori da lortzen zaila. Arraunerako behar da fisikoki indartsua
|
den
jendea, eta gero arraunean ongi erakutsi behar da, hor dago sekretua. Askotan ez dute indartsuenek irabazten, trainerua ongien eramaten duenak irabazten du.
|
|
|
" Esan nahiarekin kezkatzen
|
den
jendea falta zaigu. Inor ez da berria eta ez du esango beste norbaitek esan ez duena, baina ahalegin bat egin behar da"
|
|
|
maiz izan dira borroka latzak, mapetako marrak harago edo honago eraman edo ekartzeagatik. Lurraren eta lurraldearen gainetik dagoen kontzeptu politiko eta sozial garrantzitsua da lurraldetasuna.Lurraldetasunak medio fisikoarekin harreman zuzena duen arren, batez ere, eremufisiko batean bizi
|
den
jendearekin du harreman zuzena: jende talde horrek kolektibitate bateko partaide sentitzearen sentsazioarekin, argiro esanda.
|
|
|
egun batez, abertzaletasunak gehiengo osoa izatea Euskal Herria osoan. Posible da abertzale ez
|
den
jendea gure proiektuarekin batetortzea, ez alde ideologikotik, alde praktikoetatik baizik. Horregatik diot nik: Iparraldearen egoera sozio-ekonomikoari begira, dugun aukera egingarri eta emankorrena, Hegoaldearekin harremanak sendotzea da.
|
|
|
Zeren, batzuei entzunik, baitirudi ezen bizitza osoan harriak jaurtikitzen ibili zela, eta hori ez duk egia. Baina badakik nolakoa
|
den
jendearen jokabidea, baita zenbait biograforena ere, sainduei buruz eta gizon handiei buruz ari direnean, eta nola haien egite handiak are handiagotzen dituzten eta exageratzen. Eta, baldin Galileorekin horrela hasten bagara, nork daki non akaba dezakegun:
|
|
|
Inork ulertzen ez dituen gauza horiek esa  ten zizkiguten haur garaian, eta hitz nahasi horietan ezkutatzen zituzten gurasoek nire zalantzen erantzunak. Gaur egun ere, ez dut oso atsegin gurasokerietan jarduten
|
den
jendea.
|
|
|
Zer esango dizut ba? Ez dut maite homosexualez eta operaz futitzen
|
den
jendea. Balekite operak eta fadoak zein ezinbestekoak zaizkidan, batik bat hau bezalako bidaia batean...
|
|
2001
|
|
|
Nahiz eta mila gauza edo gauza bat egin, ez zara existitzen. Nik ez dut esango EHren inguruan ezkerreko jendea ez dagoenik, ezkerreko jendea hor ere badago, nahiz eta, nire iritziz, ezkerrekoa ez
|
den
jendea ere badagoen. Beren politika gaur egun ezkerreko politika bat baino gehiago, politika nazionalista da, eta horren ondorioz, gauza asko beren zentzutik atera egiten da.
|
|
|
Ezkerrak bi aldetan egon behar du, demokraziaren aldetik autodeterminazio eskubidearen aldeko joera izan behar du, eta indarkeria egoera honetatik ateratzeko konponbide demokratiko baten aldeko indarrak eta joerak metatu behar ditu. Indar eta joera horiek ez dagozkio bakarrik ezkerrari, baita ezkerrekoak ez diren baina demokrata
|
den
jende askori, abertzale izan ala ez. Horren inguruan fronte bat metatzea oso inportantea da.
|
|
|
Hori bai, Iparraldeko Ikastolen lehendakaria den Mixel Etxeberrik azaldu bezala, edizio honetan herri artisautza bultzatzeko ahalegin berezia egin dute, jaiaren antolakuntzan parte hartzen duten artisauei egun horretan beren produktuak saltzeko laguntza berezia emanez eta hortik kanpo gerturatzen diren saltzaileak kontrolatuz. " Honetaz gain, publizitatea ere indartuko dugu, Iparraldetik etortzen
|
den
jende gazte mordo batek ez baitaki xuxen zer den Herri Urrats; orduan, aurten erabaki dugu Iparraldeko familia guztietarat igortzea egitaraua" dio Mixel Etxeberrik.
|
|
|
Batzuek ordura arte bizimodu oso okzidentalizatua zeramaten (etxe onetan bizi ziren, lanpostu bat zuten hirian, Kaukason oporrak pasatzen zituzten...). Eta gero badago basamortuan nomada gisa bizi izan
|
den
jende asko. Jende horrek denak kanpamenduan bizitza berri bati ekin dio, denek arau batzuk errespetatuz.
|
|
|
Kanpamenduetan erbesteratuta bizi
|
den
jendeak nola bizi du egoera politikoa?
|
|
|
Beste faktore bat ere kontuan hartu behar da bilakaera horretan: kulturara iristen
|
den
jende kopurua izugarri handitu da, alfabetatzea orokortzen joan den heinean. Gainera, jakintza alorrak hainbeste garatu dira, non banaketa izugarria gertatzen ari baita hala gaietan nola moldeetan.
|
|
|
kukuka arituz ikas daitezke. Jakina, jolasari hasiera emateko, hau da, ezkutatzen
|
den
jendea aurkitzera jolasteko, bilatzailea nor izango den erabaki behar da ezer baino lehen. Funtzio hori betetzea egokitu zaiona, arbola edo horma baten kontra jarri eta begiak besoekin estalirik egongo da tarte batez, besteei ezkutatzeko denbora emanez.
|
|
|
Honetan, aurkeztutako lan guztiak egileek filmatutako lehenengo edo bigarren pelikulak behar dute izan. Aurten aurkeztutakoek badute oro har ezaugarri beretsurik, adibidez, hiri guztiz ezberdinetan baina funtsean oso antzeko arazoak dituztenetan, bizirik irauten saiatzen
|
den
jendearen erretratuak dira ikusgai. Generoko izenburuekin ere egiten dugu topo, badira zientzi fikziozko abenturak, epikoak, fantastikoak eta nola ez, zinema esperimentala.
|
|
|
Esate baterako Aralarko jende askok ez genuen parte hartu; nik neuk ez nuen inoiz bozkatu. Orain gugana hurbiltzen ari
|
den
jendean, batzuk lehen HBn egondakoak dira, baina badira ezker abertzalekoa izanik ere mugimendu egituratuetan sartu gabekoak. Ezker abertzalearen gehiengo zabala ez dago Bateginezen dauden tesiekin.
|
|
|
1912ko abuztuaren 12an euskal kostaldea gogor astindu eta Bermeon 116 arrantzale ito zituen galernari buruzko eleberria da Paul Henri Capdeviellerena. Baina ekaitz izugarri hark eragin zituen hondamenak agertzeaz gain, sasoi hartan euskal kostaldeko herri batean ematen zen eguneroko bizimodua bere nobelan azaltzen ere saiatu zen egilea, hau da, amodia, klaseen arteko ezberdintasunak eta itsasoari lotuta bizi
|
den
jendearen pentsamolde berezia agertzen. «Bermeo la sauvage»z gain, «Fils de la Terre» (1908), «François eta Guadalupe.
|
|
|
Izan ere, ezusteko atsegin bat baino gehiago izan dute antolatzaileek ildo horretan. Hormetan poemak jartzera ausartu diren tabernarietatik hasi, egitasmo berriak zehaztu eta indartzera hurbildu
|
den
jendearekin jarraitu, eta orain arteko aldietan baino jende gehiago bildu duen poesia afariraino ezustekoak bata bestearen atzetik iritsi baitira. Beti ere, eta lehen aldiz, idazle nafarrak nagusi izan direlarik.
|
|
|
Alde batetik dokumentuak eta haien ikertzeko zenbait jende espezializatua. Bertze aldetik jendea, bizi
|
den
jendea, bere nahia aldarrikatzen duen jendea.
|
|
|
90eko hamarkadan basamortuen inguruko gune berdeak eta antzeko proposamenak entzun baziren, gaur egun beste bide batzuk azpimarratzen dira, hala nola tokian tokiko komunitateen, ingurumen arloko estresa (adibidez lehortea) bizi dugun garai hauetan estrategia tradizionalak berriro ezartzeko premia, eta gobernuek nekazaritza guneetan bizi
|
den
jendea baztertzeak dakartzan arazoez ohartzeko beharra, gobernuek hirietan izaten baitute egoitza.
|
|
|
Buradon go Kastroko multzo arkeologikoa (Buradon Gatzaga). KastroaArabar Errioxan dago kokatuta, Conchas de Haro izenaz ezagutzen
|
den
jende etakultura iraganbide naturalaren inguruan. Errepide baten eraikuntza lanetan tunelaegiteko zulatze lanak hasi zirenean agertu zen kastroa, mendi malda batean.
|
|
|
Ezen antzeko zerbait esan baitzuen Patrick McKenna k 1926an idatzi zuen liburu handian (eta bakarrean): " Musika entzuten ari
|
den
jendea ikusi dut. Hiltzen ez den jendea ikusi dut.
|
|
|
" Musika entzuten ari den jendea ikusi dut. Hiltzen ez
|
den
jendea ikusi dut. Gauza bera ez balitz bezala."
|
|
|
‘Marmolezko idulkiok, bertikalitate hori zerurantz, egunen batean estatuok jaisteko aginduko dut, azpiko marmol blokeok kendu eta estatuok hemendik pasatzen
|
den
jendearen altueran gera daitezen... ’
|
|
|
Idazleen gauza da, denbora eta sarritan bizitza osoa letrak diren inurrien ilara amaigabeak antolatzen ematea, gela estuetan entzerraturik, egunak etxegun bihurtu eta etxegunak beharregun bihurtuta. Horrelako erresistentzian engaiatzen
|
den
jendea naturaren bitxikeria bat da. Baina non dago gauzen insurrekzioa?
|
|
|
Bi argitaraldi izan zituen Eskoliak bera hil baino lehen eta bigarrena, 1845ekoa, izan da hemen oinarri3 Ez naiz gauza izan zenbat gehiago agertu ziren gero jakiteko eta badirudi bestek ere horrelako duda mudak izan dituela. Osabaren eta Markina aldekoen joera eta kutsua erakusten du, baita garai hartan inoiz baino gehiago agertzen
|
den
jendea hazi eta hezi nahia.
|
|
|
Batek baino gehiagok esan izan du eta esaten du, ez dakit idatzi ere ez ote den egin, Axularrek liburua bere elizgizon kideentzat egin zuela, horiek beren prediku eta sermoietan gaia ugari izan zezaten. Baina antiojorik gabe irakurri duenak berehala ikusten du liburu hori ez dela elizgizonentzat egina, laikoentzat baizik, munduan bizi
|
den
jendearen  tzat. Ikasia edo erdi ikasia izateak gutxienez kondizio bat eskatzen zuen, irakurtzen aski ongi jakitea.
|
|
|
Izan ere, garai hartako Errenteria ez zen munduan aurki daitekeen lekurik aukerakoena gai hauetan trebatzeko eta aitzinatzeko. Badakit orain badela han sail honetan, beste horrenbestetan bezalatsu, lan aurreragotuetan ari
|
den
jenderik.
|
|
|
3. Euskararen aldeko eragileen eginkizuna da, epe laburrera eta urgentziazko erantzunak emateko, beren baitan biltzen
|
den
jendea aktibatzea eta euskararen aldeko neurrikonkretuetan parte har dezaten dei egitea eta lortzea. Jarrera aktibo hori ekimen ezberdinetan konkretatu liteke, haurrak euskarazko ereduan matrikulatuz, euskara ikasiz, lan munduko euskara planetan arituz, euskararen alde antolatzen diren festa, aldarrikapen eta ekimen ezberd inetan parte hartuz, administrazioan euskaraz egin diezaioten exijituz, euskarazko produktuak hobetsiz eta kontsumituz...
|
|
2002
|
|
|
Bost urteko ibilbidean euren lekutxoa egin dute eta arte eszenikoetan ari
|
den
jendeak haien lana eskertu du. Horren adibide dira jaso dituzten sariak.
|
|
|
Hori da nik hirugarren' alderdi' horretan dauzkadan ezagunei esaten diedana. Edozein modutan, Aralar bere inguruan ari da biltzen EHren inguruan ilusioz aritu eta Batasuna prozesuan galdutako ilusio hori gurean berreskuratzen ari
|
den
jende asko. Guztiok dakigu Aralarrek duen garrantzi sozialaz, eta horregatik sortzen da halako tentsioa; beste gauza bat da hori gero nola gauzatzen den Aralarren inguruan.
|
|
|
Nire ustez, eguneroko bizitzan kontzientzia hartze gisako bat ematen ari da. Paue eta Baionaren artean bizi
|
den
jendea ohartzen da garapen ardatzak ez direla berberak. Ipar Euskal Herriaren garapena Hegoaldeari begira egiten ari da, Baionako itsas portuaren bidez eta Eurohiriaren barne, batez ere.
|
|
|
Inpostorerik handienak dituk. Maskara askorekin agertzen
|
den
jendea duk, eta beren bizitzan ere ez dituk normalak(...)».
|
|
|
Jon Zabaleta marrazkilariaren irudi alai bezain adierazgarriak lagun dituela plazaratu du Joxantonio Ormazabalek Elkar argitaletxearen Xaguxar sailean haur txikiei begira egin duen bere azkenengo idazlana, «Irri eta barre», letrak irudizkatzeko, marrazkiak begiratzeko eta jolasteko aproposa izan eta inor ez aspertzea helburu dituen liburu hau. Sei urte inguruko haurrengan pentsatuz dago osatua, eta berdin eskaintzen du antzerkiaren berri, hegazkin batera igoz gero ikus daitekeen panorama, hitz jokoak, aho korapiloak, poematxo jostariak, abesti herrikoiak, erantzun eta guzti daukaten igarkizunak, Xelebrelandian bizi
|
den
jendearen ohitura eta gorabeherak, lau orrialde ezberdinetan agertzen den Barrehiztegia, Don Ebaristoren lanbidea asmatzeko modua, dendara joan eta bi litro porru, lau metro jogurt, galleta erdi bat eta bi intxaur, esne gorria, kafe txuria eta bost kiloko baratxuria eskatzen dituen eroslearen istoriotxoa, Joxe Lorentxo eta Josefiña, aitona harakina eta amona okina, bata gizena, bestea fin fina n...
|
|
|
Adibidez, Estibalitzeko monastegian, santutegiak bultzatuta, egun jendearen harrera da funtzio nagusia. Gero eta handiagoa da hurbiltzen
|
den
jende kopurua. Eta horretaz bizi dira.
|
|
|
tontorreko eta bere inguruko toki askotan salto egin edo lurrari jo, eta azpia hutsa dagoela nabaritzen da. Bestalde, tontorraren ondoan, bada zutik jarritako harri zorrotz pilo bat duen muinoa, hona etortzen
|
den
jendeak hartu duen ohituraren bat izango al da. Hilerri baten itxura hartu du gain honek.
|
|
|
Orain, aldiz, literaturan joera berri bat zabaldu da, idatz-molde arina edo erraza erabiltzen duten liburuena. Harrera ona izan dute, eta berez oso literaturzale ez
|
den
jendea erakarri. Badakit jende askok ez dituela begi onez ikusten joera horretako liburu asko, baina literaturara gerturatzen dute jende ugari, eta mesedegarri dira nire ustez.
|
|
|
Nahiz kanpotik etortzen
|
den
jendea nagusiki erretretaduna dela iritzi komunaden, Ipar Euskal Herriak jende gaztea erakartzen du nagusiki. Populazio hori nagusiki haurrez osatutako familia izaten da.
|
|
|
Beti berdinak ote dira behartsuak? Beti berdin erantzuten ote zaie, edo batzuetan onartzen dira eta, besteetan, zigortzen edota ezkutatzen. Inoiz gutxitzen
|
den
jende multzoa ote da honako hau. Nolakoak diraerrukia eta urkamendia, bateraezinak ala bateragarriak?
|
|
|
Eta horretarako politikariek profesional kualifikatuen lana izaten dute gustuko. Hautagaiek komunikazioan espezialista
|
den
jendea izaten dute ondoan; aholkulariak dira horiek. Hedabideak lagun apartak dira borondateak bideratzeko ahaleginean.
|
|
|
Ez gaitu ezerk gaitz handiagotan sartuko, nola jendearen esamesei egokitu nahiak, onena dela uste baitugu gehienek onartzen dutena, jardunbiderik ibiliena; eta, sarri gertatzen dena, ez gara arrazoiaren arabera bizi, imitatu beharraren moldera baizik. Hortik dator elkarrengana amiltzen
|
den
jendearen horrenbesteko pilatzea. Giza istripu larrian gertatzen dena,, jendea bultzaka, inor ez baita erortzen besteren erorketa eragin gabe, eta lehenbizikoak dira hurrengoen heriobide?, hauxe berau ikus dezakezu bizitzan ere gertatzen dela nonahi.
|
|
|
Hiltzen
|
den
jendearen %1 bakarrik izan daiteke emaile
|
|
|
Mirandak, gaur arte Valentzian egin den Erizaintzako IV. Kongresu Nazionalaren barruan, “XXI. mendeko transplanteen etorkizuna” hitzaldia eman ondoren, adierazpen horiek egin zituen, eta adierazi zuen hildakoaren senideek errausketa tasa altuenak dituzten erkidegoetan kalte gutxiago egiten dutela. Era berean, esan zuen hiltzen
|
den
jendearen %1 bakarrik izan daitekeela emaile, eta, beraz, behin eta berriz esan zuen herritarrak kontzientziatu egin behar direla beren organoei buruzko erabakia har dezaten eta familiakoei eman diezaieten, halako une zailetan erabakiak hartu beharrik izan ez dezaten. “Dohaintza heriotzaren alderdi positiboa izan daiteke”.
|
|
|
«Grelina faltak taupada markagailuaren kirurgia eraginkorra egiten laguntzen badu, orduan, gutxieneko pisu galera ahalik eta txikiena lortzeko moduan egongo ginateke (blokeatuz), grelina medikoz», adierazi du Cummings, endokrinologoa Washingtongo Unibertsitatean. Emaitzen arabera, kirurgiaren eraginpean jartzen
|
den
jendeak dieta baino errazago jaten du dieta egiten dutenek baino. «Hurbilketa hori, orduan, gehiegizko pisu apala duen jendearentzat erabiltzeko moduan egongo litzateke», adierazi du Cummingsek.
|
|
|
Medellinen, Senidetasunaren Verbum Deiren helburuetako bat da misiolari formazioa eskaintzea «pertsonen jokabideak aldatzeko, gizarte egitura berriak sortzeko». Desplazatuak Bestalde, ‘lekualdatuen auzoetako’ biztanleei paramilitarren mehatxuengatik herritik alde egin duten jendea bizi
|
den
jendeari proiektua zabaltzeko asmoa du Ramón Rosek. Lekualdatuak oso leku pobreetan bizi dira, eta eskale, miseria eta delinkuentzia guneak sortzen dituzte.
|
|
|
Kataratak edo adinarekin lotutako makula endekapena bezalako gaixotasunak, erretinaren funtsezko zati bat, areagotu egiten dira erradiazio horiekiko esposizioarekin. «Eguzkipean lo geratzen
|
den
jendeak ez du berehala ikusten etorkizunean begi lausoak izateko aukera, baina baliteke epe laburrean kornea erredurak izatea, soldadurarekin gertatzen direnen antzekoak direnak». Mendicutek azaldu duenez, oso koadro mingarriak dira, baina, oro har, egun batean edo bitan sendatzen dira tratamendu medikoarekin.
|
|
|
Biak ziren, gainera, euskal irakasleaz gain, euskal filologiako ikasleak. Hori gaur egun aski arrunta bada ere zuk zerorrek agian erdaraz egiten duzu maizkara euskaraz ongi moldatzeko gai
|
den
jendearekin ere, orduan ulergaitza zen, tokiz kanpoko zerbait guztiz. Horregatik oroitzen naiz ederki biak aho zabalik gelditu zirela nire aurpegia ikusi zutenean, ez baitzuten uste inork ere harrapa zitzakeenik eta" harrapatu" hitza da hemen erabili behar dena halakorik egiten, orduan, non eta euskaltegi batean!
|
|
|
Zoritxarrez, ezin da gauza bera esan Nafarroan edo Iparraldean dugun egoeraz. Batez ere Iparraldean, bistan da euskara gainbehera doala, nahiz han ere baden euskara ikasten ari
|
den
jendea. Baina hizkuntzaren transmisioa, gurasoengandik umeengana, badirudi hautsiago dela han:
|
|
|
Itsu eta atzenkor egon behar du batek, edo bi begiak lausoturik izan gutxienez, hizkuntza kontuetan oraingo egoera eta orain dela hogeita hamar bat urtekoa berdintsuak direla pentsatzeko. Itsu, betiko gau lazgarria begietan, edo, lehen esan dudan gisa, beste planeta batean bizi, hori ere gerta daiteke, eta ez nintzateke harrituko batere hau izango balitz kasua, hemen bizi
|
den
jende anitz aldi berean beste planeta batean ere bizi delako. Ez dakit:
|
|
|
Euskal Herrian euskaraz. Gramatikaren paradigma eta baso guztiak itsu mutilik gabe zeharkatzeko gai izan
|
den
jendeaz inguraturik gaude harrizko herri honetan, ongi dakikezunez. Ez da meritu txikia haiena.
|
|
|
Susmoa dut, susmoa bakarrik oraingoz, pixkanaka pixkanaka Euskaltzaindia galduz joan dela, aldamenean euskal gaietan gero eta adituagoa
|
den
jendea jalgi ahala, galduz joan dela, diot berriz ere, historian zehar izan duen itzala. Nola uler daitezke bestela, Euskaltzaindiak, ekaitz basaka eta galgarriak erasota bezala, azken garaietan bizi dituen estutasun ekonomikoak?
|
|
|
homologazioa. Euskaraz idatzitako liburu ba  tzuk best-seller kategoriatik gertu dabiltza, edizio piloari begiratzen badiogu behintzat, eta Durangoko Azokako egoitza txikiegi geratzen da urtero, hara hurbiltzen
|
den
jende saldoa hartu ezinik. Gure letren osasun ezin sendoagoa nabarmentzen du, behin eta berriz, Euskadi Sarietako ekitaldi ezin dirdaitsuagoak, eta, bestalde, gure literatura âeta, bide batez, gure kulturaâ simulakroa ez dela frogatzen du, antza, Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan elkarrizketa liburu ederrak.
|
|
|
ikasle kopuruagatik eta diru iturriek jarriko dituzten mugengatik. Baina zerbait txikia egiten bada, oso neketan konpetituko genuke, eta oso neketan erakarriko genuke kanpotik behar
|
den
jenderik hoberena. Zeren zerbait txikia egiten badugu, eta akademikoki hoberena ez den jendea ekartzeko gai ez bada unibertsitate hori, hortik sortutako unibertsitatea guztiz bigarren mailako zerbait izango baita. Eta ez nuke nahi nik bigarren mailako euskal unibertsitaterik.
|
|
|
ikasle kopuruagatik eta diru iturriek jarriko dituzten mugengatik. Baina zerbait txikia egiten bada, oso neketan konpetituko genuke, eta oso neketan erakarriko genuke kanpotik behar den jenderik hoberena. Zeren zerbait txikia egiten badugu, eta akademikoki hoberena ez
|
den
jendea ekartzeko gai ez bada unibertsitate hori, hortik sortutako unibertsitatea guztiz bigarren mailako zerbait izango baita. Eta ez nuke nahi nik bigarren mailako euskal unibertsitaterik.
|
|
|
Mendebaldeko bizimoduaren alderdi positiboak ezagutzen dituzte —komertzioaren, turismoaren, unibertsitatearen edo emigrazioaren bitartez—, baina beren identitatea galtzeko beldurra ere badute. Eta areago beldurtzen ditu ezer gabe gelditu
|
den
jendearen bazterketak. Horregatik, Islamaren eta modernitatearen arteko bateragarritasun mota ren bat bilatzen dute, eta horiengan legoke, beraz, Mendebal dearen eta Islamaren arteko gatazka are gogorragoa saihesteko itxaropena.
|
|
|
Datuak hor daude: espetxeak delitu egileak produzitzeko guneak dira zuzenketarako erakundeak baino, espetxeetatik igarotzen
|
den
jendearen ehuneko handi batek berriro espetxera joan duela kontuan hartzen badugu. Espainiar gobernuak emandako datuen arabera, 2001ean13, adibidez, 50.000 preso ingurutik 36.000 zeuden epaituta, eta horietatik ia 14.000 bakarrik ziren lehen aldikoz espetxe zigorra jasotzen zutenak.
|
|
2003
|
|
|
Komikiaren inguruan mugitzen
|
den
jenderik gehienak, Frantzia hartzen du eredu moduan. Gizartean erabat barneratuta dago komikia.
|
|
|
Ezker abertzaleak ideia horiek defenditu ditu, baina gure taldean ez da ezinbestekoa ezker abertzalekoa izatea, eta gainera AuBn ezker abertzalekoa ez
|
den
jende asko dago.
|
|
|
Bertsolaritzaren inguruan dagoen harreman sarea. Bertso lagunekin, antolatzaileekin, eta inguratzen
|
den
jende pilarekin dago etengabe bertsolaria, eta ikuspegia aberasten da. Zerbaitek lotu banau bertso mundu honetara, da maitasunetik oso gertu dagoen begirunea sentitzen dudala bertso munduko dozenaka bertsolari, ehunka bertsozale eta ehunka elkartekideekiko.
|
|
|
Komedia honen bidez antzerkira aspaldi joan ez
|
den
jendea ere erakarri nahi du Gorringo taldeak. Anartz Zuazuak garbi du zein den ikuskizunaren betebehar nagusia:
|
|
|
Pertsonak interesgarri sentitu ditut; bereziki. Lanean ari
|
den
jendea; ozen hitz egin ez arren zeresan asko duena; sortu, sortu egiten duen jendea; eta kantatu; eta maitatu...
|
|
|
Jendeak entzuten duenean San Franziskokoa naizela, ez du sinesten, auzo horretan jaio
|
den
jende askok gero ez duelako hori aitortu nahi izaten. Nik beti bizi nahi izan dut hor, eta Zabalburun pisu bat erosteko aukera izan genuenez, hor bizi naiz, San Franziskotik gertu, badaezpada ere.
|
|
|
Ikasle eta euskaltegietako irakasleen gramatika zalantzak ere argitu izan dituzte. Sasoi batzuetan zalantza bat sortzen da gai edo termino baten inguruan eta euskalgintzan ari
|
den
jendea, itzultzaileak, normalizazioan dabiltzanak kezkatuta ibiltzen dira. «Inoiz guri ere heltzen zaizkigu horrelako zalantzak, inon argituta ez daudenak eta guk ere askotan ez dakigu edo gure iritzia ematen dugu beste barik», jakinarazi digu.
|
|
|
–Politika, bada, Populuaren gauza da. Populua aldiz, ez da gizakien edozein batasun, nolanahika bildua, baina bai legezko kontratuz eta probetxuzko bateratzez elkartu
|
den
jendearen biltzarra.?
|
|
|
baserritarrak; baserriko seme alabak, batzuetan kaletik baserrirako bueltan edo lotura afektibohandiarekin; bertara joandako kaletarrak baserri baten bizitza, naturalago, bat egin nahi dutenak,.... Boroan ere eraiki dira txalet asko baina honakoetxebizitza hauetan bizi
|
den
jendeak ez du hainbeste atxikimendurik erakutsi. Hala ere, Amorebieta herriguneko biztanleak dira gehienak ZB plataforman.
|
|
|
Sistema horrek, iritzi horren arabera, huts egin zuen, baina irakaspen garrantzitsua izan zuen: «Bertan ibili
|
den
jendeari errealistago bihurtzeko aukera eman dio aurtengo U.E.U.ak(...) Guztiak jabetu bait dira, Euskal Unibertsitate berri, askatzaile eta herrikoia ezin egiten ahal dela gauetik goizera, pausuka pausuka eta urratsez urrats baizik». Kazetariaren ustez, ezin da eten erabat eta bat batean unibertsitatearen eredu klasikoa.
|
|
|
Fenomeno berri bat, asmo nabarmenik gabea, New Yorketik munduko hainbat hiritara hedatzen da: ekintza dibertigarri eta ezohikoak egiteko ezusteko lekuetan posta elektronikoz antolatu eta deitutako jendetza biltzen
|
den
jendea. Mob a edo jendetza fenomenoa da, Billy izeneko subjektu batek New Yorken sortua.
|
|
|
Haurrek eta gazteek onartzen dute “ileek” eragin handia dutela ikastetxeetan. “Denetik pasatzen
|
den
jende asko dago, ez dute inolako erantzukizunik, eta berandu iristen dira klaseetara izorratzeko”, dio Belén Martínek, Fuenlabradako (Madril) institutu publiko bateko Batxilergoko lehen mailako ikasleak. Ikasle askotan, bai irakasleengan bai ikasleengan bertan, “errespetu faltaren” jarreratik haratago, motibaziorik eza da absentismoaren arrazoi nagusietako bat.
|
|
|
Tronpeta berriz hasi da jotzen. Ordura arte guri begira egon
|
den
jendeak talde txikiak osatu ditu. Batzuk dantzan.
|
|
|
Zeronek diozun eran, nehork ez ditu euskaraz mintzatzetik trabatzen, non ez den beren baitako ezjakintzak. Hizkuntza estatuaren estigmatizatzeko tresna baizik ez baldin bada, egia da, hizkuntzaren gain jartzen diren sufrantzak, ezerera edo deus gutxira heltzen
|
den
jendearen sufrantza areagotzen du. Eta gaurko bizikideek, atzokoek bezala, ez dute pairatu nahi, zoriontsu izan baizik.
|
|
|
gosez hiltzen
|
den
jende saldoak
|
|
2004
|
|
|
Horiek guztiak ez dira hutsean pasatzen. Espetxeetan ari
|
den
jende asko ETAren mehatxupean dago. Hainbat zerbitzu bertan behera geratu dira ETAren jardun terrorista dela eta.
|
|
|
Ezagutzen ez dituenak edota gaitasun gutxiago duenak arazo gehiago dauka. Zapalduagoa
|
den
jendeak are zailago du horiek aldarrikatzea. Arartekotik horretan ari gara, ez haiek ezin dutelako, baizik haiek zailago dutelako beren eskubideak erabiltzea.
|
|
|
«Hango mendialdean pertsonak atxilotu, torturatu eta batzuetan hil egiten dituzte. (...) Informazio faltaz gain, bertaratzen bazara ohartuko zara zein beldurtuta bizi
|
den
jendea, ez justiziarik eta ez segurtasunik ez dagoelako. (...) Irakurle horrek, jakin behar duzu horrela tratatuak gehienetan maputxeak direla; oso diskriminatuak eta gaizki tratatuak daude, eta horientzako ez dago ez probintzia mailako, ez maila nazionaleko justiziarik».
|
|
|
Pertsonak buruarekin jolasten hasten garenean, denetik gerta daiteke. Eta nik ikusi dut errealitateari aurre egiteko gai ez
|
den
jendea, eta nahiko gaizki bukatu duena. Pertsona hori desfasatzen hasten den momentutik gaizki bukatzen duen arte urte batzuk joaten dira, eta bat baino gehiagoren prozesua ikusi dut.
|
|
|
Bi eremu hauek gero eta hurbilago daude elkarrengandik »Urtzi Urrutikoetxearen begietatik so egiten diogu auzi honi». Hirian bertako jendea nahiz herri txikietatik joan etorrian ari
|
den
jendea nahasten dira. Nekazal mundua hiritik at izan arren, hiritarrek heritarren ezaugarriak gordetzen dituzte oraindik ere.
|
|
|
Ez naiz hemengoa eta ez dut hemen boto emateko eskubiderik, ezta erreferendum batean parte hartzeko ere. Nire mundua diaspora da, hemendik kanpo bizi
|
den
jendearen mundua, eta horiei hemengo egoeraren berri ematen saiatzen naiz, nola halako formazioa ematen betiere. Aldi berean, Euskal Herrian bertan bizi direnak heztea ere bada nire asmoa, nola bizi garen jakin dezaten.
|
|
|
Lertxundiren zain gaude, beraz, alor honetako kritikagintzaren orain arteko zurruntasunetik alde egiteko gogoz: . Hala ere, euskalgintzan ari
|
den
jende saiatu askok ez ditu gauzak batere garbi, urteak eta urteak lanean ari den askok etsipenez begiratzen dio egindako bideari: hutsuneak eta zuloak ikusten ditu irakaskuntzan, liburugintzan, herritarron eguneroko erabileran; defizitak antzematen dizkio euskararen proiekzioari; pentsatzen du bide gehiago egin zitekeela baina ez dugula egin; konturatuta dago begiak ixten dizkiogula arazo larri askori; ilusionatuko duen proiektu garbi, finko eta eraginkor bat falta zaio; euskararen inguruko eztabaida faltak kezkatzen du; atezuan dago globalizazioaren aurrean, ez baitu globalizazio horri buruzko estrategiarik ezagutzen...?. 165
|
|
|
Banaketa desorekatua Txostenak azpimarratzen du ondasunak eta zerbitzuak erosteko gastua laukoiztu egin dela 1960tik, eta 2000n 20 bilioi dolar baino gehiago gastatu zirela. Gainera, Ipar Amerikan eta Mendebaldeko Europan bizi
|
den
jendearen %12k bakarrik du kontsumo horren %60aren ardura; Asiako hego ekialdean edo Saharaz hegoaldeko Afrikan bizi direnak, berriz, %3, 2 baino ez dira. Lisa Mastnyk eta Brian Halweilek, lanaren arduradunek, azaltzen dute azken hamarkadetan aberatsenen kontsumismoa, eta orain klase ertainena, beharrak asetzeko edo are antsietateak asetzeko asmoa baino haratago joan dela.
|
|
|
Seguruenik denbora gutxiago dugu, eta, hala, aparkatzeko arazoa saihestuko dugu. Autoaren erabilera murrizteko beste modu bat gure lantokitik hurbil bizi
|
den
jendearekin geratzea da, lanera elkarrekin joateko, ibilgailuak txandaka partekatuz ahal diren plaza guztiak betetzeko eta, hartara, gidari bakoitza bere lantokira bere autoan joan ez dadin. Bestalde, auto berri bat erosteko orduan, aurrezteko irizpideak hartu behar ditugu kontuan, hau da, ezer baino lehen finkatuko ditugu erregai kontsumoan eta sortzen duen kutsaduran.
|
|
|
Infekzioaren larritasuna ez da soilik toxina motaren araberakoa, baizik eta «zenbat toxina hartzen den eta pertsonaren egoera fisiologikoa» ere bai, eta horrek ere eragina du tratamenduaren eraginkortasunean. Gaur egun oraindik bada botulismoz hiltzen
|
den
jendea, gehitu du Martinezek. Tratamendu eraginkorra izateko, beharrezkoa da «toxina zeluletatik mugiarazten duen antidotoa aurkitzea edo akoplamendu prozesua saihestea».
|
|
|
Gainera, hasieratik itsutu nintzen, eta alde batetik ulertzekoa da, hainbeste gutiziatzen nuen nik hura bezalako neska bat, eta hain ohiz kanpoko erabakiaz sartu zen emakume hura nire bizitzan, uholde bat balitz bezala, bidean aurkitzen zuèn guztia aurretik zeramana...! Itsu nengoen, bai, eta, itsutzen
|
den
jende guztiak bezala, karikatura bat bihurtzeko arriskuan... baina ni arrisku hura eta beste mila arrisku hartzeko prest nengoen, bai horixe!
|
|
|
ari
|
den
jendez.
|
|
|
Jean Louis Davantek idatzi pastoral honek arrakasta handia ukan du, ikusgarrira hurbildu
|
den
jende osteaz gain, oholtzaratu diren jokalariak molde ederrez aritu baitira. Gehitu nahi nuke ere esku programa guziz aberatsa zela, 1004 eta 1035 urteen artean Nafarroako Errege izandakoaren biziaren joan jinen hobeki ezagutzeko.
|
|
|
" Esker txarreko jendea, munduan
|
den
jende motarik okerrena", pentsatu nuen nire artean. Nor, eta Pauline Bernardette engainatu behar.
|
|
|
Harakin bezalatsu, ezkontzatik kanpoko amorante bat. Dena nahi duen jendea, daukatenaz kanpo desiratzeagatik zoritxarreko egiten
|
den
jendea. Harakin, esaterako.
|
|
2005
|
|
|
Nik uste dut ezagutza egokia izatea dela normaltasunez komunikatzeko kapaz izatea, arlo, eremu, eta leku guztietan. Hortik aurrera, egokitasuna, zuzentasuna, maila literarioa, jatortasuna, hau eta beste, nik uste eztabaida interesgarria dela horretan murgilduta bizi
|
den
jendearentzat, intelektualentzat, eta idazleentzat, baina uste dut lehenengo beste pausoak eman behar ditugula. Lehenik lortu behar ditugu komunikatzeko kapaz diren euskaldunak.
|
|
|
Gloria Castañosek inguruan oso muturreko egoerak ikusi ditu. Etxea egin aurretik dagoeneko herriko bizitzan integratzen saiatzen
|
den
jendea ezagutzen omen du berak, eta baita denbora luzez herrian bizi arren, bertan bizitzarik egiten ez dutenak. " Ondo mugatutako partzela batean bizi den familia askori berdin zaio zein herritan bizi.
|
|
|
Ez dugu eta deus konponduko horrekin! Baina hil ez
|
den
jendea akabatu izan dugu, gero atzera berriz hil direnak berpiztu ditugu... Eta hori dena lehenak izatearren.
|
|
|
Gipuzkoan halakoak dira eta beraietan ez doa apaizik. Roldanek aipatu duenez, Nafarroako erromesaldietan mezara joan ez
|
den
jendea dabil. Niri batek baino gehiagok esan dit:
|
|
|
Festetako zaratak nauka harrituta. Gero eta gehiago herrietako erdigunean bizi
|
den
jendeak alde egin behar izaten du etxetik, ezin eraman dezakeelako festetako zarata. Eragin fisiko eta psikologiko handiak izaten dituzte.
|
|
|
Ikasleak baldarrago ari dira, noski, baina hala eta guzti nabari da dagoeneko ordu batzuk eman dituztela. Inoiz zerbait bitxi dantzatzen ari
|
den
jende talde bat topatzen baduzu Bilboko Areatzan, galde egiezu ea dantza hori Felcsikekoa edo Gyimesekoa den.
|
|
|
Tarteko koloreek, berriz, sentimendu eta paisaien aniztasuna erakutsiko lukete. Hogeita zazpi narrazio laburrotan bidaiariaren bidera irteten
|
den
jendeak hartzen du protagonismoa. Deskribapen xumeekin naturaren eta jendearen bizimoduaren berri ematen digu.
|
|
|
Norbaiten aburuz, baliteke egun lanean dabilen eta pentsioa ordaintzen ari
|
den
jende horri erretiro garaietan zor zaiona pagatzeko adina dirurik ez egotea.
|
|
|
lnpiotasuna, hori da gaitza, gaitz ikaragarria, erlisionaren kontra doana, ideología osoki galgarria eta denetan zabaldua. Denetan, salbu Euskal Herrian, xoko pollitean, bereziki mendietan, bizi
|
den
jende sanoa, garbia, kutsadurarik gabe gelditzen delakotz; zer da Euskal Herria?: lurreko parabisu bat, uharte parekoa, bertze mundu pagano hartarik berezia.
|
|
|
3 Guri aplikagarri zaigun ordenamenduaren barnean ez da sarrera eskubiderik aurrezagutzen, hau da, jada eratuta aurkitzen den elkarte pribatu batean onartua izateko funtsezko eskubiderik ez da existitzen. Izan ere, elkartze eskubideaknahi ez den edo gustukoa ez
|
den
jendearekin ez elkartzeko askatasuna dakar loturik.
|
|
|
Irungo Alardeari buruz hitz egiten denean, oso zaila izaten da ulertzea zer denAlardea Bidasoan eta zein den bere garrantzia; hortaz, ulertezina suertatzen da gauregungo gatazkaren nondik norakoen mamia konprenitzea. Bertakoa ez
|
den
jendearentzat harridura da nagusi: festa soilik izanda, zergatik hainbesteko zalaparta?
|