|
2000
|
|
|
Zeren, batzuei entzunik, baitirudi ezen bizitza osoan harriak jaurtikitzen ibili zela, eta hori ez duk egia. Baina badakik nolakoa
|
den
jendearen jokabidea, baita zenbait biograforena ere, sainduei buruz eta gizon handiei buruz ari direnean, eta nola haien egite handiak are handiagotzen dituzten eta exageratzen. Eta, baldin Galileorekin horrela hasten bagara, nork daki non akaba dezakegun:
|
|
2001
|
|
|
Ezen antzeko zerbait esan baitzuen Patrick McKenna k 1926an idatzi zuen liburu handian (eta bakarrean): " Musika entzuten ari
|
den
jendea ikusi dut. Hiltzen ez den jendea ikusi dut.
|
|
|
" Musika entzuten ari den jendea ikusi dut. Hiltzen ez
|
den
jendea ikusi dut. Gauza bera ez balitz bezala."
|
|
|
‘Marmolezko idulkiok, bertikalitate hori zerurantz, egunen batean estatuok jaisteko aginduko dut, azpiko marmol blokeok kendu eta estatuok hemendik pasatzen
|
den
jendearen altueran gera daitezen... ’
|
|
|
Idazleen gauza da, denbora eta sarritan bizitza osoa letrak diren inurrien ilara amaigabeak antolatzen ematea, gela estuetan entzerraturik, egunak etxegun bihurtu eta etxegunak beharregun bihurtuta. Horrelako erresistentzian engaiatzen
|
den
jendea naturaren bitxikeria bat da. Baina non dago gauzen insurrekzioa?
|
|
2003
|
|
|
–Politika, bada, Populuaren gauza da. Populua aldiz, ez da gizakien edozein batasun, nolanahika bildua, baina bai legezko kontratuz eta probetxuzko bateratzez elkartu
|
den
jendearen biltzarra.?
|
|
|
Tronpeta berriz hasi da jotzen. Ordura arte guri begira egon
|
den
jendeak talde txikiak osatu ditu. Batzuk dantzan.
|
|
2004
|
|
|
Lertxundiren zain gaude, beraz, alor honetako kritikagintzaren orain arteko zurruntasunetik alde egiteko gogoz: . Hala ere, euskalgintzan ari
|
den
jende saiatu askok ez ditu gauzak batere garbi, urteak eta urteak lanean ari den askok etsipenez begiratzen dio egindako bideari: hutsuneak eta zuloak ikusten ditu irakaskuntzan, liburugintzan, herritarron eguneroko erabileran; defizitak antzematen dizkio euskararen proiekzioari; pentsatzen du bide gehiago egin zitekeela baina ez dugula egin; konturatuta dago begiak ixten dizkiogula arazo larri askori; ilusionatuko duen proiektu garbi, finko eta eraginkor bat falta zaio; euskararen inguruko eztabaida faltak kezkatzen du; atezuan dago globalizazioaren aurrean, ez baitu globalizazio horri buruzko estrategiarik ezagutzen...?. 165
|
|
|
Gainera, hasieratik itsutu nintzen, eta alde batetik ulertzekoa da, hainbeste gutiziatzen nuen nik hura bezalako neska bat, eta hain ohiz kanpoko erabakiaz sartu zen emakume hura nire bizitzan, uholde bat balitz bezala, bidean aurkitzen zuèn guztia aurretik zeramana...! Itsu nengoen, bai, eta, itsutzen
|
den
jende guztiak bezala, karikatura bat bihurtzeko arriskuan... baina ni arrisku hura eta beste mila arrisku hartzeko prest nengoen, bai horixe!
|
|
|
ari
|
den
jendez.
|
|
2005
|
|
|
hango aurpegien artean ezinezkoa egiten zaio bereiztea, baina denbora guztian begi parea garondoan iltzatuta izatearen sentsazioa du. Atzera begiratuz gero, ordea, bere munduan bidaiatzen
|
den
jendea baino ez dakusa.
|
|
|
Ez, ez dago (lehenengoa), Ospitalean dago aita (bigarrena) eta San Fausto ospitalean (hirugarrena), eta Agur esaten diet gero edo Gero arte edo isilik geratzen naiz. Etxekoa ez
|
den
jendeak Erroman esaten dio aitari.
|
|
2006
|
|
|
Nerea dagoen alderantz okertu du amak burua, baina Nereak ez daki berari begiratu dion ala bere ondoko leihotik ikusten
|
den
jendeari. Bai, kalera begira dago.
|
|
2007
|
|
|
(Ez dakit gure jendeak aipatu ohi duen adina irakurri ere egiten duen, baina Faust en Preludioan, esate baterako, herri gogoa?. Geist des Volks?? teatrora joan ohi
|
den
jendearen komedia eta dibertimendu gogoa bezala aipatzen da?, des Volkes Laune??, poeta tragikoaren izpirituari kontrajarririk. Kontzeptu horretan suposatzen diren esentzia metafisikoak gabe hortaz?
|
|
|
Frantziako Iraultzaren ondoren batik bat, baina lehenagotik hasita, Volk/ herri hitzaren esanahi ezberdinok, eta herri/ nazioarenak, elkarri lekua jan nahita ari dira, interes ideologiko eta politikoen arabera. Gainera ez da ahaztu behar, alemanez < herri> berbak oso erraz < aleman> iradokitzen duela besterik gabe, < deutsch> ek jatorrian herriaren hizkuntzan edo bulgarean mintzo
|
den
jendea esan gura baitu239 Idazle alemanek, beren hizkuntza, barbaroa, eskola kulturako espresabide bihurtzen hasi direnean (XVIII), kontzeptu gutxi asko teknikoak adierazteko tenorean, hizkuntza landuagoen gisara jokatzen ahalegindu beste erremediorik ez dute izan, alemanezko hitz erroak bai, baliatuz, baina frantsesetik kalkatuz gehien gehienbat moduak eta esanahi zedarriketak.
|
|
|
Psikiatra bat eta bere senarra. Hirian bizi
|
den
jende jatorra. Europarrak, jakina.
|
|
|
Lasai dago estazioa larunbat goiz honetan. Kafetegian gelditzen banaiz trenen sarrera ikusi dut, eta trenetik jaisten
|
den
jendea ere bai. Kafe ebakia eskatu dut eta leiho pareko mahaian kokatu.
|
|
|
Mundu guztiak du zeregin eta norabide zehatza. Trenetik jaisten
|
den
jendeak besarkatu egiten du zain dagoen jendea. Simetrikoki eta infinituki errepikatzen den keinu maitagarria.
|
|
2008
|
|
|
Zer gertatu ote zen galdetzen zioten elkarri, inork ezer ez zekiela erakutsi nahiz. Badakizu, jauna, nolakoa
|
den
jende basati horrek polizionganako duen harrera. Galdera gehiegi egiten omen dugu.
|
|
|
Aniztasunaren alde aho betean mintzo
|
den
jendea, maizenik, ez da oso fidagarria izaten. Alde horretatik,, gure gizartea eleanitza eta interkulturala baita egun?
|
|
|
–Egin luke, baina ez daukate interesik. Azken batean geroz eta ume gehiago, helduaroan Europarantz abiatuko
|
den
jende gehiago, eta honezkero diru iturri nagusia kanpotik bidalitako dibisak dira1.
|
|
|
Badoaz orduak eta autoa polito dabil errepide huts honetan, paisaia eta oso noizean behin agertzen
|
den
jendea guztiz sahararrak dira, 1975ean okupatutako lurraldera oraindik heldu ez garen arren. Tarfayan topatu dugu hurrengo kontrola.
|
|
|
–Lisboar guztion onerako. Desagertzen ari
|
den
jendeak ez?
|
|
2009
|
|
|
Hiru gizon bakarka n bizitza, Gandiagaren eta bera identifikatzen
|
den
jendearen komuna da. In Uda batez Madrilen, aitzitik, bera identifikatzen ez den jendearekin komuna.
|
|
|
Hiru gizon bakarka n bizitza, Gandiagaren eta bera identifikatzen den jendearen komuna da. In Uda batez Madrilen, aitzitik, bera identifikatzen ez
|
den
jendearekin komuna. –Txakolinaren ospakuntza?
|
|
|
Zenbaki bat eman die atariko poliziak, eta ordubetez itxaron behar izan dute itxaron-gela zatar batean. Eztulka ari
|
den
jendez gainezka dago. Itxaroten duten bitartean amonak pasaporterako argazkiak erakutsi dizkio.
|
|
|
Aita Pierre debozionista frantses bat zen, erlijioko irakaslea, ikasleei klasean bere sermoitxoak botatzen zizkiena; gaztelaniaz primeran egiten zuen, baina bazuen akats bat, mundu guztiak barka ziezaiokeena fraide kartusiar bati, baina ez bera bezalako predikatzaile bati, hitz egiten zuen bakoitzean erremerreka aritzen baitzen, irrist batetik bestera; ikasleek barre egiten zioten, baina isil gordean, aita Pierrek, aita Piergggek? bere jenioa baitzuen, bizi bizi ateratzen zitzaiona, defentsiban bizi
|
den
jendeari ateratzen zaion bezala, akzio eta erreakzioaren printzipioaren arabera, uste baitzuen entzuleak trufaka ari zitzaizkiola noiznahi, hain zen irudikorra; behin erruduna harrapatuta, belarritik heldu eta, haragiaren elastizitatea frogatu nahian edo, gomaren parekoa ote zen, ez ote zen?, tiratu egiten zion, indarrez tiratu ere, bere ekinaldia lelo ezin adierazkorrago batez laguntzen zuela:... –Astoari astabelarriak!?.
|
|
|
milioika eta milioika gizon emakumeri, alegia, gure aholkua eman behar izatea (konfesioa, jauna!, konfesioa, andrea!), pilotuez gain, gizon emakume guztiak baikaude hilzorian: ez al dakizu, bada, nola hiltzen
|
den
jende asko derrepentean?; eta pentsa ezazu, azkenik, haiek ere obligazio bera izango luketela zurekin, zuri aholkua ematekoa, baina ez behin bakarrik, minutu oro eta segundo oro baizik, lotarako betarik ere ez, zeren bekatu mortala segundo batean egin baitaiteke, eta egun batek milaka segundo ditu. Eta orduan zer izango litzateke mundua?
|
|
|
Tren luze bat heldu da geltokira eta Phineas bertatik jaisten ari
|
den
jendeari adi jarri da. Ez du arreba ikusi.
|
|
|
Titiriteroek halako askatasun usaina zekarten herrira. Don Basiliok haiekin kontuz ibiltzeko esaten zigun, bat batean desagertzen
|
den
jendea delako, esaten zuen. Katu eta bere anaiarekin domeketan dantzan ikusi gintuelako ohartarazi nahi gintuen.
|
|
|
Leherketak gertatu diren inguruan kiroldegi bat prestatzen ari dira, bertan lehen zainketa eta arretak emateko, eta badirudi bertara iristen ari direnak asko direla. Tren estaziotik, hasieran jendea onik ateratzen hasi da, bere kabuz, baina jendea atera ahala, atzetik etorri
|
den
jendeak gero eta zauri larriagoak zituen, eta pentsatzen duzunez, zauri larrienak zituztenak bertan geratu dira. Oraindik ere kaosa inguruan oso handia da, trenak etenda daude, metroa ez dabil, trenen joan etorria etenda dago, eta trafikoak ere ez du erraztuko zer gertatu den jakitea.
|
|
|
Esaten digute hemen Atochan, trenbidean bertan kanpainadendak jarri dituztela Samur osasun larrialdietarako anbulantziek. Eta ikus dezakegu geltokitik ateratzen
|
den
jendearen izua begietan, urduritasun egoera, trafiko kaosa eta hemen inguruan bildutako jendeak pilatutako kaosa. Jende askok dio lagunak edo senitartekoak dituela barruan, eta Poliziari eskatzen dio sartzen uzteko, beren egoeraz zerbait jakiteko (anbulantzia hotsak).
|
|
|
...a; gaztelaniaz primeran egiten zuen, baina bazuen akats bat, mundu guztiak barka ziezaiokeena fraide kartusiar bati, baina ez bera bezalako predikatzaile bati, hitz egiten zuen bakoitzean erremerreka aritzen baitzen, irrist batetik bestera; ikasleek barre egiten zioten, baina isil gordean, aita Pierrek –aita Piergggek– bere jenioa baitzuen, bizi bizi ateratzen zitzaiona, defentsiban bizi
|
den
jendeari ateratzen zaion bezala, akzio eta erreakzioaren printzipioaren arabera, uste baitzuen entzuleak trufaka ari zitzaizkiola noiznahi, hain zen irudikorra; behin erruduna harrapatuta, belarritik heldu eta, haragiaren elastizitatea frogatu nahian edo –gomaren parekoa ote zen, ez ote zen–, tiratu egiten zion, indarrez tiratu ere, bere ekinaldia lelo ezin adierazkorrago batez laguntze... " Astoari astabelarriak!".
|
|
|
Pentsa ezazu, hasteko, zer izango litzatekeen mundua, guztiok hurkoaz sumatzen hasiko bagina, pertsona guztiak bihurtuko baikenituzke, ondorioz, susmagarri; pentsa ezazu, ondoren, zer izango litzatekeen bakoitzari... milioika eta milioika gizon emakumeri, alegia, gure aholkua eman behar izatea (konfesioa, jauna!, konfesioa, andrea!), pilotuez gain, gizon emakume guztiak baikaude hilzorian: ez al dakizu, bada, nola hiltzen
|
den
jende asko derrepentean?; eta pentsa ezazu, azkenik, haiek ere obligazio bera izango luketela zurekin, zuri aholkua ematekoa, baina ez behin bakarrik, minutu oro eta segundo oro baizik, lotarako betarik ere ez, zeren bekatu mortala segundo batean egin baitaiteke, eta egun batek milaka segundo ditu. Eta orduan zer izango litzateke mundua?
|
|
2010
|
|
|
–Baina nork begiratzen du etxe honetan amak eta biok baino gorago? Eta zu, Damaso, nor zara esateko Pagoagan biltzen
|
den
jendearena haluzinazio hutsa dela. Eta ez uste hutsaren hurrengotzat zauzkadanik, ez, ni ere sinetsia bainago karrera ona egin dezakezula bai eskolan eta bai unibertsitatean ere, baina zergatik gutxiesten gaituzu ama eta biok, Ama Birjina gure eskola eta gure unibertsitatea bada??; gustura gelditu nintzen, ederki oroitzen naiz sentipen hartaz; eta azkeneko esaldia marko baten barruan ipintzeko modukoa zen:
|
|
|
Debozionista frantses bat zen, erlijioko irakaslea, hitz egiten zuen bakoitzean erremerreka aritzen zena, irristaldi batetik bestera. Ikasleok barre egiten genion, baina isil gordean, aita Pierrek bere jenioa baitzuen, bizi bizi ateratzen zitzaiona, defentsiban bizi
|
den
jendeari ateratzen zaion bezala, akzio eta erreakzioaren printzipioaren arabera, uste baitzuen entzuleak trufaka ari zitzaizkiola noiznahi, hain zen irudikorra. Behin erruduna harrapatuta, belarritik heldu eta tiratu egiten zion, indarrez tiratu ere, biktima hautsi arte.
|
|
|
" Baina nork begiratzen du etxe honetan amak eta biok baino gorago? Eta zu, Damaso, nor zara esateko Pagoagan biltzen
|
den
jendearena haluzinazio hutsa dela. Eta ez uste hutsaren hurrengotzat zauzkadanik, ez, ni ere sinetsia bainago karrera ona egin dezakezula bai eskolan eta bai unibertsitatean ere, baina zergatik gutxiesten gaituzu ama eta biok, Ama Birjina gure eskola eta gure unibertsitatea bada?"; gustura gelditu nintzen, ederki oroitzen naiz sentipen hartaz; eta azkeneko esaldia marko baten barruan ipintzeko modukoa zen:
|
|
|
Debozionista frantses bat zen, erlijioko irakaslea, hitz egiten zuen bakoitzean erremerreka aritzen zena, irristaldi batetik bestera. Ikasleok barre egiten genion, baina isil gordean, aita Pierrek bere jenioa baitzuen, bizi bizi ateratzen zitzaiona, defentsiban bizi
|
den
jendeari ateratzen zaion bezala, akzio eta erreakzioaren printzipioaren arabera, uste baitzuen entzuleak trufaka ari zitzaizkiola noiznahi, hain zen irudikorra. Behin erruduna harrapatuta, belarritik heldu eta tiratu egiten zion, indarrez tiratu ere, biktima hautsi arte.
|
|
2011
|
|
|
Eztul batzuk egin eta bere kantarik ezagunena, jendeak beti txaloekin hartu izan duena, kantatzen hasten da. Ahalegindu da bere onenak ematen, baina ez du lortu mahaietan esertzen ari
|
den
jendearen marmarioak isiltzerik. Bukatu duenean txalo bakan batzuk entzun dira aretoan, kontatzen jarriz gero poza baino gehiago tristura eragiten dutenak.
|
|
|
Pasarte seinalagarriak daude saioan, batez ere ezker eta eskuin aldeko urbanismo eta bizimodu desberdinen analisia egiten duenean. Portugalete eta Getxo arteko zubi eskegia euskal industriagintzaren historia ederra egiteko aitzakia da, Bristolgo zubiarekin konparatzen du eta alde batetik bestera pasatzen
|
den
jendearen erretratuak erakusten ditu. Ikerketa gutxik lortu dute euskal historian eta klase gatazkan hain argi eta hain poetikoki murgiltzeko ahalmena.
|
|
|
Saltzaileak banan banan eman dizkio hogeita hamasei kondoi agure lotsatuari. Agurearen negozio arraroari begira geratzen da kaletik doan
|
den
jendea.
|
|
|
Gerraren Danborrak jotzen segitu nahi dutenak, kantu obstinato bat bezala. Eta udaberriaz mintzo
|
den
jendea atxilotzen dute gauez. Eta poltsak jartzen dizkiete buruan eta haien saihetsei ostikoka ibiltzen dira.
|
|
|
–Egoera horrek paradoxa bitxiak uzten ditu, abertzalea
|
den
jendea, katalana salbatzea nahi duena, baina neoliberala dena era berean. Azken batean hizkuntza aniztasunak, biodibertsitateak bezala, oso zail du bizirautea sistema ekonomiko postkapitalistan.
|
|
2012
|
|
|
Baloreak trukaketarako txanpon bihurtu dituzu, komenientziaren jostailu, hipokrisiaren erro. Baloreen izenean mintzo
|
den
jendea oso arriskutsua da, lehenago edo geroago eraso egingo dizu, baloreen aurka zaudela aurpegiratuz. Baloreen defentsan sortu dira armak, eraiki dira inperioak eta antolatu dira erlijio guztiak.
|
|
|
Eta kontuz: erreprimitzen
|
den
jendea oso arriskutsua izaten da?. Ezin sexuari ihes egin.
|
|
|
Azken batean, gizarte batek daukan kultura dauka historian, eta hemen, politikoen diskurtsoan, intelektual askoren akiakula eta hedabideen kanpainetan, kaleko iruzkinetan, ikusten da demokrazian ere burdinazko hariz ehunduta kultura batek nagusi jarraitzen duela publikoan, turkoarentzat, heretikoarentzat,. ETA ratas? besterik ez
|
den
jendearentzat, tortura bera ere onirizten edo eskusatzen dizuna eskrupulu gehiegi gabe, batzuetan mokorkeria batekin adierazten dizutena, gehiagotan bizkarra jaso eta isiltasunarekin. Horiek torturatu?
|
|
|
Nola pertsona errugabe eta bikain asko izan den heriotzara edo deserriratzera kondenatua, ministro handiek eragindako epaileen ustelkerian eta alderdien maltzurkerian oinarrituta. Nola izan
|
den
jende zital asko konfiantza, aginte, duintasun eta probetxuko posturik garaienetara altxatua; gorte, kontseilu eta senatuetako mozio eta gorabeheretan zein parte handia ezetsi ahal izango luketen lupeme, emagaldu, putazain, bizkarroi eta bufoiek. Bai iritzi kaskarra izan nuela giza jakinduriaz eta zuzentasunaz zehatz jakinarazi zizkidatenean munduko enpresa eta iraultza handien jatorri eta zergatiak, eta zein ustekabeko mespretxagarriri zor zioten arrakasta.
|
|
|
Houyhnhnmek ez dute letrarik, eta beraz haien jakintza tradiziozkoa da. Baina hain ongi elkartua, bertute guztietara berez emana, guztiz adimenak zuzendua eta beste nazioekin traturik gabea
|
den
jendearen artean garrantzizko gertakari gutxi izaten denez, historikoa dena erraz gordetzen dute oroimenak larregi bete gabe. Aipatua dut jadanik ez daudela eritasunen menpe eta ez dutela, beraz, medikuen beharrik.
|
|
|
–Halere, berriro zerga biltzaileak aire xorrotx batez?, bada oso ederki moldatzen
|
den
jenderik.
|
|
2013
|
|
|
Batak bestea ukitu barik. Bada honela bizi
|
den
jendea.
|
|
|
Eta, hala ere, zeinen inportantea
|
den
jendeak kontu hauen kontzientzia har dezan! Zirrikitu bat ere ikusten dut testuinguru horretan, egia esan, Mendebaldeko demokrazia itxurakoetan.
|
|
|
ez zaik iruditzen, Hamza? Bizia Herriaren alde emateko gai
|
den
jendea miresten diat nik batez ere?
|
|
|
ederki adierazi zidaan unibertsitateko meskitako imanak: . Beharrezkoa dugu Herriarengatik hiltzeko gai
|
den
jendea, baina baita bertze jende bat ere, Herriarengatik bizitzeko gai izanen dena?. Eta nik, une honetan, bizi egin nahi diat?
|
|
|
Aitak erakutsiko dizu hiria hurrena zatozenean, esan nion, eta baietz erantzun zidan berak, aitak egin zizkiola horretarako ere planak. Triesteko plazan nire zain zeudela kontatu omen zion aitak tren geltokitik Kanal Handira ateratzen
|
den
jendeari erreparatzen jarri eta nola denak aho zabalik geratzen diren eta malkoak ere ikusten zaizkion jendeari begietan.
|
|
|
–Airetik bezain ederra da bertatik bertara. Tren geltokitik Kanal Handira ateratzen
|
den
jendeari erreparatzen diozu, eta denak aho zabalik geratzen dira, eta malkoak ere ikusi izan dizkiet batzuei begietan. Isiltasunak harritzen ditu.
|
|
|
egitera, horrela zergatik deitzen dioten ez badakit ere. Gehienak bakarrik bizi
|
den
jendea omen dira. Hala kontatu ohi dit emazteak, eta nire kontra estutu ohi da ohean hori esaten duenean, nigan balio handiko altxorren bat atzeman balu bezala.
|
|
|
Eta, hala ere, zeinen inportantea
|
den
jendeak kontu hauen kontzientzia har dezan! Zirrikitu bat ere ikusten dut testuinguru horretan, egia esan, Mendebaldeko demokrazia itxurakoetan.
|
|
|
Erranen didak maiteminak leundu eta ematu egin didala izaera, baina gure Herriak beharrezko ditik bi bideak, batak ez baitu bertzea kentzen... ederki adierazi zidaan unibertsitateko meskitako imanak: " Beharrezkoa dugu Herriarengatik hiltzeko gai
|
den
jendea, baina baita bertze jende bat ere, Herriarengatik bizitzeko gai izanen dena". Eta nik, une honetan, bizi egin nahi diat...
|
|
|
Karitatearekin ez gintuzkek urrun iritsiko AEBen eta Israelen aurkako gerran... ez zaik iruditzen, Hamza? Bizia Herriaren alde emateko gai
|
den
jendea miresten diat nik batez ere...
|
|
2014
|
|
|
...ko Marla Singerri agian, baina SBCri gehienbat) AAri eta mendekotasunak gainditzeko talde prozedurei buruz dakidan gehiena ez bada den dena, soilik gerora aplikatu dudana inguruko jendea eta neure burua bera analizatzeko, bai AEBetan bertan bai, ondoren, Euskal Herrian, bietan ala bietan izan dudalako kimikaren edo produktu destilatuen masa ingestioaren bitartez bizitzari aurre egiten ahalegintzen
|
den
jende horren (eta nire buruaren) kide izateko zortea. Kontua da hasieran oso nahasgarria izan zela guztia, SBCk eta biok 20 eta 21 urte genituelako hurrenez hurren (uzta berekoak ginen baina zenbait hilabete lehenago jaioa neu), eta, hortaz, ez nuelako inola ere aurreikusi posible zela SBC alkoholikoa izatea (ezagutu bezain laster jendeari balizko bizitza eta ibilbide bat asmatzeko dudan joera gorabehera) eta (gainera AEBetan 21 urte bete arte ezin duzu legalki edan, eta horrekin ez dut adierazi nahi automatikoki ondorioztatu nuenik denek 21 izan arte itxaroten zutenik alkohola dastatzeko, ez nintzen hain inuxentea; dena den, horrekin esan nahi nuena da aski ezohikoa eta ondorioz nekez asmatzekoa zela legalki edaten hasteko adina izan baino lehen norbaitek alkoholarekiko mendekotasuna izatea dagoeneko), hortaz, are gutxiago ulertu nion eufemismoa lehenengoz esan zidanean I don, t drink I, m allergic to alcohol, eta ez nintzen egoeraz zinez jabetu beste norbaitek ahobilorik gabe does that mean that you, re an alcoholic?
|
|
|
34 Jabetzea as in sakonki barneratzea, hori ulertzea eta horrek dakartzan ondorio guztien kontzientzia hartzea, zinez, ez maila axaleko batean, maila axalekoan guztiok, dakigulako? gu ez bezala bizi
|
den
jendea badela, oinarrizko ondorioztatze logikoz baino ez bada ere.
|
|
|
Pixka bat bazterturik geunden, autobusetik hamar metrora edo. Jende nahikotxo zegoen eta ondo dakit nolakoa
|
den
jendea, baina bertan eta azkeneko momentuan ematea zen dirua hartuko zuela ziur egoteko modu bakarra.
|
|
|
Zer duzun besterik ez dut jakin nahi. Benetan, hemendik igarotzen
|
den
jendea ezagutzea gustatzen zait, ulertzen?
|
|
|
–Zur eta lur geratuko zinateke. Ez dakizu nolakoa
|
den
jendea. Berrilapiko halakoak!
|
|
|
–Hara, eten zion urduri?, ez hasi berriz aristokraziari buruzko sermoiekin! Susmo txarra hartzen diot goizean goizetik hain sakonki mintzo
|
den
jendeari. Eromen arin moduko bat da, betekada goiztiar baten antzekoa.
|
|
|
Zer nahi duzue? 30 urtez inkognitoz bizi
|
den
jendearekin auskalo?
|
|
|
–Nolakoa
|
den
jendea! Ez duzu sinetsiko baina, aipatu dizudan gizon misteriotsuak bi emakume erail omen zenituela aipatu dit.
|
|
|
Haren sentimenduetan eta pentsamenduaren sakoneko elementu erabakigarrietan, guztiaren egitamua, filosofia esan genezakeena?, h. d., kriterioak, bere maitasunak eta arbuioak, aroak edo gertakari historikoak balioesteko irizkerak eta hobespenak (bere Grezia jakin bat1934, Augusto, Luis XIV), etc., fede berrian(, ma foi libérale?) 1935 ez da nabaritzen berrikuntza edo aldakuntza apartekorik1936 Betikoa da zientziaren esanahi salbatzailea, betiko giza mediokritatearen destainarekin1937, elitismoarekin?, arraza ariarraren inportantzia (naturaren dominatzaile) 1938, Souvenirs etan1939 pertsonalki bere biografia indibidualaren autointerpretazioan arrazak duen omnipresentzia txundigarria (nahiz koherentea izan, arrazaz eta bakoitzaren jatorriaz lehenago beti irakatsi izan duenaz) 1940, garai horretantxe arrazek inportantzia galdu dutela errepikatzen baitihardu testuinguru franko alemanean. Betiko kontzeptua bizitza noblea zer den, zertan datzan jende ttipiaren zoriontasun ttipia (handikien zorionean alegia), zer
|
den
jende masa gaixoa, emakumea, ahulak, gizarte aristokratikoaren betiko amets bera, etc. Batez ere, planetaren destino edo patu transzendente batean sinestun jarraitzen du beti1941; gizartearen eta historiaren azken helburu hori, Jainkoaren etorrera bezala bururatzen da(, ce grand succès final qui sera le complet avènement de Dieu?) 1942 Halako helburu altuarekin, demokrazia izan daiteke, oraingo... Ikus dezagun, bada, Renanen ustezko historiaren helburu hori, logikoki horren argitan ikusi eta juzgatzen baitira oraina eta iragana, eta nola imajinatzen duen hartarako bidea.
|
|
|
–Baduzu zutarri edo trikuharrien inguruan biltzen
|
den
jende edo talderen baten berri? –galdetu zuen Asiainek?.
|
|
|
Halakoa baita boterea? eta halakoa boterearen mende bizi
|
den
jendearen iritzia. Utikan, gazteen formazio politiko integrala, boterearen trikimailuak eta bertze triki traku guztiak agerian jarriko lituzkeena!
|
|
2015
|
|
|
1 Urteen poderioz, zure adinekoa
|
den
jendea beti zu baino zaharragoa da.
|
|
|
Kristal hotsak. Leihoetatik ihes egiten saiatzen
|
den
jendea. Odoletan gelditzen diren eskuak, kristal puskak.
|
|
|
–Magia ulertzen saiatzen
|
den
jendea.
|
|
|
Hiletan negarretan itotzen ari
|
den
jendeak agian ez luke horrenbeste malkorik botako jakingo balu nik oraindik ez dudala negarrik egin.
|
|
|
Ezkutaketetan jolasten dugun guztietan desagertzen zara, nire desesperaziorako. Orain badakizu zer
|
den
jendeak ihes egin nahi dizulako ezkutatzea. Min egiten du, ezta?
|
|
|
ez azarik, ez azenariorik, ezta arbirik ere. Haztekotan ere, zarpail hazten dira, eskasegi, gose gorria pasatzen ari
|
den
jende behartsuaren beharrak asetzeko. Zaila da neurtzea triskantzaren tamaina eta, hotzaldia luzatzearen ondorioz, mendebaldeko fiordoetako biztanle asko alde egiten hasi dira hegoaldeko lur epelagoen bila.
|
|
|
Pauso baldarrez abiatu da M tabernaren atzeko aldera, non hizki gotikoz idatziriko kartel batek toileterako sarrera iragartzen duen. Nekeza gertatu zaio Mi hamar metro eskas haiek egitea, beraren eta komunaren artean pilatzen
|
den
jende uholdean erdi bultzaka eta balantzaka ibili beharrez. Alkoholak eta lokalaren argi gorrixka ahulak irudi arraroak sorrarazten dituzte bere inguruan.
|
|
|
Atariko segurtasuneko bi matoiak berehala etorri dira, dantzan ari
|
den
jendearen artetik bat batean sortuta bezala. Horregatik, Halidek ez du erreakzionatzeko betarik izan, hitzik tartekatu gabe alde guztietatik kolpeka eta ostikoka hasi zaizkionean.
|
|
|
Han bertan botaka egiteko gai izango zela pentsatu du. Hustu egingo litzatekeela, terraza hartan bertan, azken Ricard kopatxoa hartzen ari
|
den
jende artean, barrua dagoeneko erabat hutsa duela jakingo ez balu.
|
|
|
Errepidean, pasabidean, lorategian kamuflatuta, Zubi Esekiaren inguruko puntu estrategikoetan leku hartzen ikusi dituzu irudimenarekin. Existitzen ez duen gazte garai ilehori baten bila, zubiaren plataformatik ateratzen
|
den
jendeari arretaz begira daude. Kalez jantzitako poliziak dabilzkizu buruan.
|
|
|
Haizeak harroturiko hauts, asaldatzen ari den bizitzaz, agian? Gupidatuko al da berriro sare etenezinetan nahasten ari
|
den
jendeaz. Berotuko al du beretzat eguzki irrikatuak?
|
|
|
Ez dakit hitanoa hain galduta dagoen honetan zein ote
|
den
jendearen ikuspegia. Beharbada, oraingo euskara jasoagoa, dotoreagoa eta errazagoa irudituko zaio zenbaiti, baina kontua da, gure historian lehen aldiz, oraintxe hasi garela entzuten euskaran ez dagoela gazte hizkerarik eta ez daukala lagunarteko erregistrorik.
|
|
|
Arazoak dituzte ordea hori erdiesteko: diru kontuez gain, inguruko geografia bihurria eta eskualde horietan bizi
|
den
jende kopuru txikia, besteak beste. Hala ere, aurrera egitera tematurik daude, eta 2004 amaieran sei hilabeteko emisio epe bati ekingo diotela agindu dute.
|
|
|
–Euskarazko edukiak lortu, identitate bat finkatzeko.? Hau da, mundu gero eta globalago eta aldi berean errogabeago honetan, nortasun bat eskaini gero eta sustrai goseago
|
den
jendeari. Apur bat aurrerago ere hitz egingo dugu horretaz, baina, Luis Fernandez aipatu dugunez, esan dezagun haren ustez euskarari unibertso birtualean lekua egiteak berebiziko garrantzia daukala, honako hau irakurri baitiogu (1997:
|
|
|
Hala ere, agertuko balira, orain arteko euskara hutsezko aldizkariak nahiko deuseztaturik eta ahuldurik geratuko lirateke. Politika eta ideologia mailan, aldizkari hoik onuragarri izan daitezke, gaur egun datorkigun prensa mota horretara horren atxikia
|
den
jendea erakartzeko, baina, era berean, bertako euskarazko prensak ez luke, agian, konpetentzia hori aguantatuko. (...)
|
|
|
Horko elkarte guztiekin hitz egiten ari omen dira, denek parte hartu ahal izan dezaten. Dirudienez, euskaraz emanaldiak egin ahal izateko ba omen da zenbait arazo, horretarako gai izango
|
den
jende eskasiagatik batik bat.?
|
|
|
eguraldiaz jardun baino isilik egotea nahiago izango duen norbait, zerbait esatekotan baino hitz egingo ez duena, betelanari ihes egingo diona. Gizaki bakoitzari bizitza osoan halako lagun bakan batzuk baino ez zaizkiola egokitzen begitantzen zaio, eta, zoritxarrez, abaila bizian igarotzen zaizkiola askotan ondotik; eta gero, berriro, isilik egon baino eguraldiaz jardun nahiago duen jendeak inguratzen duela, esatekorik ez duenean ere hitz egin gabe egoten ez dakien jendeak, betelanean aritu ohi
|
den
jendeak.
|
|
2016
|
|
|
Tren, bus, edo hegazkin geltokiak aldaketen xerka abiatzen
|
den
jendez beterik izaten dira, baina aldatzeko prest den jendea oso guti da. Oroitzen dut horrelako zerbait irakurri nuela behin.
|
|
|
Tren, bus, edo hegazkin geltokiak aldaketen xerka abiatzen den jendez beterik izaten dira, baina aldatzeko prest
|
den
jendea oso guti da. Oroitzen dut horrelako zerbait irakurri nuela behin.
|
|
|
Ia zirkinik egin gabe, kanapetik altxa da Ed. Burua beheiti begira, etxetik atera da. Kanpoan
|
den
jendearen aurka talka eginez, joaten hasi da. Bere autoan sartu da.
|
|
|
Egundaino eraiki izan diren zubietan, Pont Neuf gainetik igaro
|
den
jende aldra guztia aitortu beharrean dago hura dela nobleena, dotoreena, bikainena, distiratsuena, luzeena eta lurbira guztiaren azal gainean bi lurralde bata bestearekin lotzen dituen zubirik zabalena.
|
|
|
«Egia esan, zorionez, ez dakit nola erotzen
|
den
jendea. Nik ez dut halakorik bizi izan.
|
|
|
Ulertu nuen une horretan... Ez, une horretan ziurtzat hartu nuen zergatik norbera baino goizago esnatzen
|
den
jendeak beti harrotasun punttu bat daukan,, a, ba ni zazpietan jaiki naiz, esatean Nobel Saria irabaztearen pareko zeozer esaten ari balira bezala.
|
|
|
–Jende hori? janzteko sortu ziren eskola haiek, hau da, senatariaren begietara, tximinoarekin lotzen gaituen katebegi galdura gehien hurbiltzen
|
den
jende, hori hezteko,, haien auzo zuriekin lehia zitezen?.
|
|
|
Hori frogatzea, ordea, ia ezinezkoa dela onartzen du kazetariak. . Marketin politikoan eta sare sozialetan aditua
|
den
jendea dago kontu horien atzean. Batzuetan, tonto plantak egiten dituzte, baina ez ditugu gutxietsi behar.
|
|
|
Ez nuen espero han gertatutakoa, baina esan ote lezake inork zer espero dezakeen batek ezezaguna
|
den
jendearekiko bazkari batetik. Ba al zekien Nemok zer deskubritu behar zuen Irla Misteriotsuan, hura lehendabizikoz ikusi zuenean?
|
|
|
–Ba al dakizu zer
|
den
jende askok kopa handietan edaten duen laranja koloreko gauza hori??, galdetu zuen Iratik pizzeria barruan eseri eta gero. –Bai, Aperol Spritz, edari alkoholikoa, ez da zuretzat?, erantzun zion Josebak.
|
|
|
Kontu honi buruzko azken hitza, hala ere, eta hasieran agindutakoa betetzeko, Toni Morrison idazle eta Nobel saridunari utzi nahi nioke, obra aberats eta ezagunago baten jabea berau; euskaraz Maitea eleberriaz gozatu dezakegu, Anton Garikanok 2004an itzulia?, kontuari buruzko nire hitzak ere izan zitezkeelako kasik: . Estimuan dut literatura biografikoa, baina ez dut uste fikzioak autoritatea galdu duenik, nahiz eta egia
|
den
jendeak errespetu bitxi bat erakusten duela bizipen gisa aurkeztutakoarekin. Nobela onek irauten dutela sinesten dut, ordea, eta irudimena askoz ere adierazgarriagoa izan daitekeela reality show bat baino?.
|
|
|
Txanponaren aurpegi bat da hori. «Beste gauza bat da eguneroko lanean zer egoeratan ari
|
den
jende asko: frustrazioa, akitzea, nekea, prekaritatea...
|
|
2017
|
|
|
Mende bat geroago, egoera bertsua zen Florentzian. . Ezinezkoa zen meza entzutea?, kexatu zen G. Balducci zelako bat, 1650eko apirilean,, meza garaian horrenbestetan oztopatzen baitzaitu miseria gorrian bizi
|
den
jendeak, larru gorritan eta zauriz josita? (Braudel 1966, II. liburukia:
|