|
2000
|
|
|
XXI. mendearen atarian gauden honetan, informazio teknologia berriek aldaketa nabariak ekar ditzakete arestian azaldutako eszenatokian. Sistema hauek baliatuz, erakundeek informazioa uneoroko aldaketak ahalbidetzen dituen euskarrian eduki dezakete eta orduan, urte batetik bestera testuliburua aldatzea edota zaharkituta
|
geratu
den informazio hori prozesu historiko dinamiko batean kokatzea posible izango da. Gainera, erakunde bereko diren baina leku desberdinetan lan egiten duten bi pertsonak lanean elkarrekin aritzeko aukera izango dute eta honela, esperientziak trukatzerik izango dute.
|
|
|
Osakera honekin" Egia" k ez zuen irauterik, baina haren desagertzea" Abil" hilabetekariaren sorrerak ordeztu zuen. " Abil" en erredakzioa, ezkerreko abertzalez soilik osatuta zen eta luzeenik geratu
|
den
informazio aldizkari zuberotarra da, 1988 urtera arte argitaratu baitzen.
|
|
|
Hala ere, neguan, EAEko CADEM erakundeak berrogailuari buruz sortzen duen informazioaeskaintzen da bakar bakarrik; ez dago, hartara, Nafarroarentzat edo Iparraldearentzat aholkurik. Beraz, zenbait kasutan eskaintzen
|
den
informazio praktikoak irudiaren erabakiortasuna baldintzatzen etalausotzen du. Hain zuzen, maila sinbolikoan Zazpiak bat ikusten da (mapa); maila pratikoan, ordea, informazioak Mendebaldeko hiru lurraldeak hartzen ditu bakarrik gogoan kasu horietan.
|
|
|
Elkarrizketaren pizgarri edo bultzagailua, ezagutzen
|
den
informazio edo albiste baten bilaketa da. Gaurkotasun informatiboa duen gai batekin zerikusia duten pertsonaiak elkarrizketatzen dira:
|
|
|
Lehenengo eta behin, esan dezagun bi bide segitu ohi direla informazioa erdiesteko: alde batetik, hedabideak berak bilatutakoan aurkitzen
|
den
informazioa dago; eta bestetik, gizarteko erakunde, pertsona zein elkarteek komunikabideetara bidaltzen dutena, interesak eraginda. Mar Fontcuberta k (1993) dioen bezala, bi bide hauetan barna abiatzea eta beraietan gertatzen direnak hedabide eta iturrien arteko harremanak aztertzea, albisteen ekoizte prozesuan jazotzen den zeregin konplexuena eta oinarrizkoenetarikoa da.
|
|
|
Irrati albistea honako hau da: irratitik ematen
|
den
informazioaren gutxieneko unitate estrukturala, zeina laburra, xehea eta formalki neutroa baita. Albistea informazioaren oinarrizko generoa da eta nahiz eta telebistako eta prentsa idatziko albistearekin ezaugarri komunak eduki (egiatasuna, berritasuna, gaurkotasuna eta interes orokorra), egitura desberdina dauka, segidan ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Horrek esan nahi du Estatu espainiarrean gehien bisitatua izan den hirugarrena izan dela, El Pais Digital eta El Mundo ren atzetik. Egunkari digital honek paperezko euskarrian erabiliko
|
den
informazioa ere sortzen du. Horretarako, orain dela bi urte internauten artean gai desberdinei buruz inkestak egiteko sortu zuen gunea erabiltzen du.
|
|
|
Horrekin batera, erabiltzaileak bilaketak egiteko erabili behar duen terminologiaz, katalogoan eskaintzen
|
den
informazioaren egituraz eta erregistroak eskuratzeko sistemak eskaintzen dituen aukerez, informazio zehatza eskainiko da.
|
|
|
Liburu eta Liburutegi Zerbitzua euskarazko gai izenburuen zerrenda prestatzen eta IBERMARC formatura egokitzen ari da. Izan ere, gaur egun euskaraz normalizatuta ez dauden lanabesak liburutegietako profesionalen esku jarri behar dira, euskara erabiliz lortu ezin
|
den
informazio gabezia konpontzeari begira.
|
|
2001
|
|
|
Euskal Herriko, bai Iparraldeko bai Hegoaldeko, zinearekin harremana duten aktoreen, zuzendarien, filmen, jaialdien eta historiaren inguruko informazio zehatza dago bertan. Guztira, 2.500 orrialde eta 1.500 argazkien baliokidea
|
den
informazioa bildu dute multimedia formatoan" Lo vasco en el cine" izenburupean. Halaber bideo formatuan ikus daitezkeen dokumentalak jaso dira CD ROMean non euskal zinearen protagonistek lehenengo pertsonan makina bat istorio kontatzen duten.
|
|
|
Agenda bat. Horixe izango da kabitik oraintxe irteten ari
|
den
informazio zerbitzu hau. Eskuartean erabiltzen ohiturik gauden agenda horietako bat, baina berezko ezaugarriak dituena:
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren bitakora kaiera marinel erromantikoen lilurapean aurkitzen da. Izuen gordelekuetan barrena liburuko irudiak aztertzen baditugu (eta testutik kanpo aurkitzen
|
den
informazioa askotan gertatzen da esanguratsua), bat batean aurkituko dugu Gustavo Doré ren grabatu bat non ikusten den marinel bat masta buruan lotuta. Irudi hori Gustavo Doré k Coleridge ren lanaren erdal itzulpenerako egin zuen.
|
|
|
Hiru web guneak, independenteak diren arren, elkarrekin erlazionaturik daude, euren arteko nabigazioa azkarra izan dadin eta internautak une bakoitzean bilatzen ari
|
den
informazioa aurkitu ahal izan dezan.
|
|
|
(3) Bisitariaren esku jartzen
|
den
informazioa (planoak, informazio orriak...) baloratu da, bisita errazteko parkean zehar gezirik edo ikurrik dagoen, bisita ordena baten arabera eta eroso egiteko moduan diseinaturik dagoen.
|
|
|
gidak ere CONSUMER Gida Praktikoen helburua bete betean gorpuzten du, hots, teknikoki zorrotz eta funtsez baliagarria izango
|
den
informazioa eskaintzea kontsumitzaileari, honek eguneroko bizitzako alor jakin batean erabakiak hartzeko unean egokienak aukera ditzan.
|
|
|
Jasotzen
|
den
informaziotik txarrena banketxe eta aseguru konpainietakoa omen da.
|
|
|
Elikagaien etiketetan gehien kontsultatzen
|
den
informazioa (kontsumitzaileen %62ak hala dio, behintzat) iraungitze data da, hau da, produktua noiz arte den balekoa.
|
|
|
Xenofobia gora doa eta horrek zerikusi handia du hedabideetatik ematen
|
den
informazioarekin.
|
|
|
Neurri batean, fakturak ulertezinak izaten direlako jokatzen dugu horrela, askotan kontsumitzailearentzat garrantzitsuen
|
den
informazioa ez baita argi eta ulertzeko moduan agertzen.
|
|
|
Neurri batean, fakturak ulertezinak izaten direlako jokatzen dugu horrela, askotan kontsumitzailearentzat garrantzitsuen
|
den
informazioa ez baita argi eta ulertzeko moduan agertzen.
|
|
|
prozesuaren metodologia hartzea; norabide nagusiak finkatzea; prozesuen emaitzen finkatzea; plangintzaren jarraipena egitea; herritarrei prozesuaren aurrerapenaren etahartutako konpromisoen berri ematea; b) plangintza egiteko ardura duenbatzordeak: prozesuaren metodologia ezagutu eta hartzea; erabakiak hartzeko irizpideak proposatzea; prozesuak dirauen bitartean behar
|
den
informazioa ematea; iritzi publikoaren aurrean Plangintzaren lidergoa eramatea; prozesuan zehar egiten diren pausoak aztertu eta balioztatzea; lan-taldeetan/ batzordeetan parte hartzea; giltzarrizko eragileekin hitzarmenaksinatzeko negoziatzea; c) Eskualdekako Sektore Batzordeek: sektorebakoitzean euskarak duen egoeraren azterketa eta diagnosia egitea; sektorebakoitzerako helburu estrategikoak definitzea; jardunbideak definitzea etaekimen proposamenak egitea.
|
|
|
Horri dagokionez, birusen aurkako softwarearen fabrikatzaileek diotenez, ez dute borondatez lagunduko FBIrekin, eta beren produktuak hobetzen jarraitzeko asmoa dute birus informatiko guztiak detektatzeko eta geldiarazteko, nondik datozen, legezko agindu batek kontrakoa adierazten ez badu behintzat. Beraz, lege agindu hori oinezkoa bada, erabiltzailea ezin izango da inoiz ziur egon ordenagailuan ustez konfidentziala
|
den
informazioak izaera hori izango duela. Normala denez, proiektu honek alarma eragin du Interneteko pribatutasunaren defendatzaileen artean, agintariek abusuak eragingo ote dituzten beldur baitira.
|
|
|
Izan ere, euskal gatazkak argiro eraku  tsi du liskar politiko sozialen tratamenduan harantzago jo duen kazetaritza mota. Kasu honetan, gehiegitan itxuratu da informazioa propaganda psikologiko gisa, antz handia izan du askotan gatazka politiko larrietan edo gerra egoeretan egiten
|
den
informazio moldearekin. Telebista autonomiko publikoak eta prentsa nazionalistak ez dute dinamika horretatik kanpo jardun, baina haien pisua (entzulerian eta tiradetan) askoz ere txikiagoa da gainerako hedabideena baino.
|
|
|
Informazioaren natura fisikoaren ulermen hobeagoa lortzen denean, garrantzitsua
|
den
informazioa biltzea, gordetzea, prozesatzea eta berreskuratzea errazagoa izango da. Hainbat oso kexu da informazioak gainezka egiten digulako, baina, beharbada, aurkakoa jasaten dugu.
|
|
|
elipsia. Elipsi honek nahiko denbora eskaini luke nahi
|
den
informazio guztia trukatzeko, baina, aldi berean informazioa ez da agerian gelditzen, edonolakoa izan liteke… Horrenbestez, uste dut jokaldia nahikoa litzatekeela Ministroa salbatzeko, eta zure –edo gure– liburuaren originaltasuna ere.
|
|
2002
|
|
|
\ Web orri mota desberdinak egongo dira webean kokatu nahi
|
den
informazioaren araberakoak.
|
|
|
Horrelako aplikazioen betekizuna, diskotekako atean dagoen bizkartzain burutsuaren parekoa da: alferrikako ateak itxita eduki eta ordenagailuan sartu eta bertatik irteten
|
den
informazio guztia zaintzapean du, erabiltzailearen gibeletik ezkututako programaren bat arauez kontrako jarduerak betetzen ari den miatzeko.
|
|
|
Azkenik, eta zuzendaritza taldeaneuskal adarreko jendea sartu ondoren, ohiturak aldatu egin dira: gaur egunzuzendaritza taldetik ateratzen
|
den
informazio guztia euskaraz eta gaztelaniazateratzen da, salbuespenak salbu, batzuetan gaztelaniaz soilik, besteetan euskarazsoilik, pertsonaren arabera?, jokamolde hori oraingo zuzendaritza taldearenkonpromisoa delako. Dena den, etorkizunean, zuzendaritza taldean dagoenjendearen arabera, egoera txarrera joan daiteke.
|
|
|
B) Testuaren diseinua: dagokion komunitateko diseinu arauen ezagutza (nola egituratzen
|
den
informazioa; nola kontatzen diren ipuinak, anekdotak, txisteak; nola aztertzen den kasu bat zuzenbidean, eztabaidetan, etab; nola aurkezten, seinalatzen eta ordenatzen diren idatzizkotestuak).
|
|
|
normalean, dokumentatzen diren aztarnarik zaharrenak XV XVI. mendeetakoak dira. Beraz, ateratzen
|
den
informazio gehiena Erdi Aroko azken faseetakoa da, Aro Berrikoagehienbat.
|
|
|
elikagaien merkatzea. Horrek guztiak, era berean, lotura hausten du kontsumitzailearen eta ekoizlearen artean, nahitaezkoa
|
den
informazioak porrot eginaz.20
|
|
|
Dominantea den diskurtso horren aitzinean ezer egiterik ez dagoela dioten jarrerak, ordea, modernitate zaharraren babesle bilakatzen dira, nahita edo nahigabe. Zailtasunak zailtasun, kontsumo estandarizatua, apatia, konformismoa baztertuz, badira helarazten
|
den
informazioari zentzu eta esanahi desberdina eman nahi dizkioten ahaleginak.
|
|
|
Informazio igorpen masiboaren kontrol ekonomiko estu horrek kontrol politiko soziokulturala ekarri du, duda barik. Hedabideen jabetza zentralizatua iragazki garrantzitsua da, zeren jabetzaren eliteek ez baitute euren gustukoa ez
|
den
informaziorik eskainiko, baldin beren interes politikoen, ekonomikoen, erlijiosoen, kulturalen eta sozialen kontra badoa.
|
|
|
Arazoa beste puntu honetan planteatzen da, alegia, konpartitzen
|
den
informazioak erabilgarritasun praktikoa duenean. Estilo horretako informazioa konpartitzeak aberastasuna konpartitzea dakar eta aberastasunaren konpartitzeak galera materiala ekar dezake; horra hor gakoa.
|
|
|
Kutsu amerikarra dakar informazio pilaketa modernoak. Coca Cola eredutik apartatzen
|
den
informazioa desagertu egiten da gure aurretik, ezabatu egiten da sinbolo kulturalen garraio azkarretik, aberatsetik.
|
|
|
Norbanakoaren ohorea arriskuan jartzeko unean, ezinbesteko abiapuntua da, oinarri oinarrikoa, ematen
|
den
informazioa egiazkoa izatea. Norbanakoaren ohorea arriskuan jar daiteke, salbuespen moduan, egiazko informazioak eskainirik, ez gezurraren bidez.
|
|
|
Norbanakoaren ohorea egiaren bidez jar daiteke arriskuan, baldin eta eskaintzen
|
den
informazioa gizartearentzako errelebantea bada, publikoarentzat garrantzizkoa bada; bestela, zertarako. Ez da gizalegezkoa inoren ohorea arriskuan jartzea bere bizitzaren pasarte garrantzibakoak kontatuz, horiek egiazkoak izan arren ere.
|
|
|
– 2 mezua: Sarean hedatu gura
|
den
informazioa.
|
|
|
– 7 mezua: Komunikatua izan
|
den
informazioa.
|
|
|
Hizkuntzak komunikazio zehatza, pentsatua eta bizkorra sortzeko bideak zabaltzen ditu. Lengoaiak, jakina, gizartearen arautegiak sortu ahal izatea dakar, giza harremanetan beharrezkoa
|
den
informazioaren trukaketa garatuz.
|
|
|
Ikusi da, era berean, zer eragin duten infobideek gizartean bertan eta erabiltzaileengan; horretaz berba gutxixeago egin dela iruditzen zaigu. Urte batzuk barru, pronostikoak betetzen badira behintzat, sare horietatik garraiatuko
|
den
informazioaren %90ek, antza denez, helburu edo iturburu ekonomikoa edukiko omen du.
|
|
|
Aro zibernetikoaren garai honetan, informazioaren kontrola da boterearen zereginetariko bat, ohi denez. Botereak ez du, berez, botere
|
den
informazioaren atea zabalik utziko, ez baitu horrela jokatu izan gainerako hedabideekin. Era berean, aukera aniztasunak dibertsifikazioa ekarriko duela pentsatzea ere zilegi da, eta, agian, dibertsifikazio horrek zenbait bide alternatibo jorratzen lagun dezakeela.
|
|
|
Gizarte komunikazioaren berrirakurketa honetan, ez dezagun ahaztu ezen errutinek eta balio profesionalek erabat zamatzen dutela produktu mediatikoa. Albistegietan eskaintzen
|
den
informazioaren zatirik handiena errutina laboralen bitartez lortutakoa da. Prentsaurrekoek, era eta kolore guztietako ekitaldi iragarriek, pertsonaia esanguratsuei egindako elkarrizketa apainduek eta prentsa bulegoek eskainitako informazioek programazio ordu eta paper espazio asko betetzen dituzte.
|
|
|
Hartzaileari informazio bat ezkutatzea da ahanztea edo omisioa. Gorde egiten
|
den
informazioa garrantzitsua da solaskidearentzat, baina igorleak gorde egiten du, hartzaileak baino informazio gehiago edukitzeko eta haren gainetik izateko. Hartzaileak bere aurrean duen igorleaz gain beste informazio iturririk ez baldin badu, omisioa gezurraren parekoa da, zeren ondorio berbera eragiten baitu.
|
|
|
Asmoak ezkutatzeko erabilitako teknika hedatua da ahanztea. Sarri askotan, ahanztea batere garrantzitsua ez
|
den
informazio ugariz estaltzen da.
|
|
|
Bi mailatan jaso dugu informazioa: bi puntuen aurrekoa, ezkerrekoa, kanporatuko
|
den
informazioa da; eskuinekoa, aldiz, bi mailatako erregelei dagokiena. Lehenago ere esan dugunez, hitz hasierako 9 maiuskularen adierazgarri da, alegia, ondoren datorrena letra larriz interpretatu behar dugula:
|
|
|
. Aldagaiak: analisi morfologikoaren emaitza
|
den
informazio morfologikoa jasotzen duten aldagai sinbolikoak. . Hiztegiak:
|
|
|
. Sarrerari dagokion informazio morfologikoa, analisiaren emaitza gisa agertuko
|
den
informazioa, alegia.
|
|
|
Eskualdeko erizaintza kidegoa eta osasun bulegoak ere sistemaren parte izanen dira, landa programen eta ospitale sektorearen arteko lotura baitira. Sisteman barrena ibiliko
|
den
informazioak hiru sektore har ditzake: erikortasuna, heriotza tasa eta populazioa.
|
|
|
Kontratua: Idatziz egin behar da eta behar
|
den
informazio guztia bildu behar du, eta kontsumitzaileak kopia bat jasotzeko eskubidea du. Besteak beste, hauek jaso behar ditu kontratuak:
|
|
|
Arau berriak, 30 urtean sektorean sartzen den lehenak, Ardoen Jatorria eta Kalitatea Babesteko Sistema jasotzen du. Sistema horrek kontsumitzaileen babesa eta etiketan agertzen
|
den
informazioaren egiazkotasunaren eta frogagarritasunaren printzipio orokorra betetzen dela bermatzen du.
|
|
|
Mahastiaren eta Ardoaren Lege Proiektua 2002ko urriaren 18an aurkeztu zen Legebiltzarrean, eta zuzenketak aurkezteko epea azaroaren 19an bukatu da. Araudi berriak, ezartzen duen Ardoen Jatorria eta Kalitatea Babesteko Sistemaren bidez, arreta berezia jarriko du kontsumitzaileen babesa bermatzeko eta etiketan agertzen
|
den
informazioaren egiazkotasunaren eta frogagarritasunaren printzipio orokorra betetzeko. Sartzen dituen berrikuntzen artean, jatorriaren babesari eta kalitateari dagozkionak, izendapena eta ardoen sustapena eta publizitatea.
|
|
|
Fetuaren masailean sentsore txiki bat jartzea nahikoa da medikuek erditze zailei aurre egiteko behar
|
den
informazio biokimiko guztia lor dezaten. Hala, jaioberrien osasuna bermatzen da, eta, aldi berean, datu biokimikorik ez izateagatik prebentzioz egindako zesareen kopurua murrizten da.
|
|
|
“Interneten beren iritziak edo bestelako informazioa modu baketsuan argitaratzeagatik edo Sareko zenbait atarietara sartzeagatik atxilotuta dagoen pertsona oro kontzientziako presoak dira, eta berehala eta baldintzarik gabe askatu lirateke”, eskatu du AIk. Giza eskubideen aldeko erakundeak ere bere kezka adierazten du, Txinako merkataritza elektronikoa hedatu ahala, Asiako Gobernuak Interneten agertzen
|
den
informazioaren kontrol zorrotza egiten jarraitzen baitu. Zentsura neurri zehatz horien artean daude atzerriko Interneteko atariak blokeatzea, Sarerako polizia berezi bat sortzea, bilatzaile zibernetikoak blokeatzea edo Gobernuarekin orrialde kritikoak ixtea.
|
|
|
“Edozein pertsonak —berriro diot— Interneten nabigatzen badu, atxiloketa arbitrarioa eta kartzelaratzea gertatzeko arriskua izan dezake”. “Muturreko kasuetan, “Estatuaren sekretutzat” jotzen
|
den
informazioa Interneten argitaratzen duten gizabanakoei heriotza zigorra ere ezar dakieke”, azpimarratu du. Azkenik, Amnistia Internazionalak Txinako Gobernuari eskatzen dio Interneten adierazpen askatasuna murrizteko neurriak berrikus ditzala, nazioarteko araudia betetzeko.
|
|
|
Administrazioa, fabrikatzaileak eta komunikabideak. Azterketaren beste ondorio batzuen arabera, etiketetan gehien kontsultatzen
|
den
informazioa iraungitze data da, eta kontsumitzailea ez dago oso konpentsatua produktu eta zerbitzuen gastuagatik. Erreklamazio gutxi egin ditu eta erantzun on gutxi eman dizkie egindako erreklamazioei, eta uste du berak defendatzen dituela ongien kontsumitzaile gisa dituen interesak.
|
|
|
%36k ez zituen elkarreraginak ulertzen, eta %16k ez zituen ezagutzen posologia terminoa eta haren esanahia. Aldiz, %65ek agertzen ez
|
den
informazio espezifikoa nahiko luke, hala nola zer egin intoxikazioa gertatuz gero (informazio toxikologikoko telefonoa emateaz gain) edo hori hartzeko egunik egokiena. Halaber, eskertuko genizueke beti botika horren inguruan merkatuan dauden aurkezpenak sartzea.
|
|
|
" ETBko arduradunaren esku" esan beharrean" esku on ETBko arduraduna". Harritzekoa egin zait, bide batez esango dut, euskal aditzaren morfologia konplikatuaz hitz erdirik ez esatea, hori bai baita benetan ematen
|
den
informazio alferra gehienetan, lekua hartu, mingaina trabatu, burmuina berotu eta komunikazio mailan deus ere gaineratzen ez duena, baina bakean utziko dut kontu hori. Badakizu, aitaren egin gabe eta arnasa sakoneraino hartu gabe esan ezin diren horietakoak," bazeniezazkigukete"," geniezazkinakeen" edo" zentxezkidakete" bezalakoak, aski kuttunak euskara bere maneran adindurik ikasi dutenentzat, eta" artezki eta zuzenki gauzak deklaratzen dituztenak hain manera ederrean, euskara abila, antzatsua eta zuhurra baita aditzaren propietateetan", holako zerbait esaten zuen Etxeberrik, gauza hauek ezin sinetsizkotzat direla euskaraz ez dakitenentzat.
|
|
|
1 Egia esateko, ñabardura eta zehaztasun asko hartu lirateke kontuan, baina lan honen helburuei dagokienez, behar
|
den
informazio guztia ematen du I+G/ BPG zatidurak.
|
|
2003
|
|
|
bilboko EHUko magisteritza eskolan irakasle diren Begoña Bilbao, Karmele Perez Urraza eta Gurutze Ezkurdiak, ikasleek Euskal Herriari buruz jasotzen zuten informazioa urria zela ikusita, testu liburuetan ematen
|
den
informazioa aztertu dute elkarrekin egin duten tesian. Bakoitzak alor ezberdin bat aztertu du eta ondorio berera heldu dira:
|
|
|
Denetan okerrena, turismo bulegoetan eskaintzen
|
den
informazioa: azterturiko hamahiru hirietatik bostek bakarrik gainditu dute proba
|
|
|
Horrek gauza asko argitzen du, eta ildo jakin bat markatzen du: organo emaileen kopurua handitzeko garatu beharreko lehenengo ekimena organoen emaitzari buruz publiko handira iristen
|
den
informazioa hobetu egin behar da, kuantitatiboki eta kualitatiboki.
|
|
|
Ia elkarte guztiek uste dute emaile egiteko ematen
|
den
informazioa ez dela egokia, eta kanpainak bitarteko gehiagorekin egin behar direla eta administrazio publikoek interes handiagoa erakutsi behar dutela nabarmentzen dute.
|
|
|
Demanda ez zuen eskatu kontsumitzaileen erakunde batek edo Administrazioak, baizik eta lehiaren enpresa batek. Produktuaren etiketan agertzen
|
den
informazioa eta aurkezpenean eta publizitatean agertzen dena aztertzen dira. Zehazki, ikusi da patata ontzien aurrealdean oliba bat ageri dela, “oliba olioarekin” idatzita, eta haren atzealdean oliba olioari buruzko erreferentziak ageri zirela, “gure dietako produktu natural bereizgarriena” baita, eta produktuaren errezetaren “funtsezko osagaia”.
|
|
|
Kontsumitzailearentzako zerbitzua Etxebizitza bat bilatzeko lan zailean, gehienetan, interesdunak ez du eragiketa behar bezala egiteko behar
|
den
informaziorik. Horrela, ondasun higiezin bat erosi, saldu, alokatu edo laga aurretik kontsumitzaileari aholku emango dion profesionala kontratatzeko beharra sortzen da.
|
|
|
Baimendutako barietateak dira giza kontsumorako erabili harik eta dagokion baimena izan arte, Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren elikagai eta osagai berriei buruzko 258/ 97 Europar Batasuneko Erregelamenduak ezartzen duen bezala. Bost arto transgeniko mota horiek “genetikoki eraldatutako barietatea” izan behar dute etiketan, Haziak eta Mintegiko Landareak Kontrolatu eta Ziurtatzeko Erregelamendu Tekniko Orokorrean eskatzen
|
den
informazioaz gain. Informazioak argitu du barietate horiek zulagailuaren edo artoaren harrizurriteekiko erresistenteak direla.
|
|
|
Hala ere, azken hirurteko horretan(), Alemanian eta Finlandian, iritzia egonkor mantentzen den herrialdeetan, eta Italian, Frantzian eta Holandan izan ezik, non gaitzespena areagotzen baita, gainerako hamabostetan aldeko jarreren hazkunde txiki bat ikusten da. EBko analisten arabera, joera aldaketa horrek zerikusia du jendearengana iristen
|
den
informazioarekin eta aplikazio bioteknologikoetan erakunde eta instituzio batzuek duten defentsarekin, datozen urteetan sendotzen den ikusi baita. Hala, adibidez, inkestaren arabera, europarren %70ek konfiantza dute medikuen, unibertsitateko zientzialarien, kontsumitzaile elkarteen eta gaixo elkarteen iritzian eta jarreran, eta %55ek konfiantza dute industriarako lan egiten duten zientzialariekin, egunkari eta aldizkarietan, ingurumena babesteko taldeetan, salmenta eta banaketa kateetan eta nekazarietan agertutako informazioekin.
|
|
|
Hala sortu zen 2001eko apirilean consumaseguridad.com, Eroski Taldea Fundazioaren elikagaien segurtasunean espezializatutako webgunea, consumer.es kontsumitzailearen egunkariaren barruan kokatzen dena. Kazetaritza eta dibulgazio parametroen arabera, elikadura segurtasunaren ezagutzan sakondu nahi duten internautei «zerbait gehiago» eskaintzeko gai izango
|
den
informazio apustua sarean. Hori guztia edozein elikagairi edo edozein arriskuri dagokionez, kontuan izanda zero arriskua ez dagoela eta informazio egiazkoa, egiaztatua eta neurtua beti dela justifikaziorik gabeko alarmen aurkako erremediorik onena.
|
|
|
...k atzo azaldu zuenez, banaketa enpresek zortzi urtean barra kodeen bidez produktuak identifikatzeko sistema aldatu eta metodo elektroniko berri bat jarriko dute irrati maiztasunean oinarritutako txip baten bidez. Sistema berria atzo aurkeztu zen Espainiako Kodeketa Komertzialaren Elkartearen Biltzarrean (AECOC), eta aukera emango du hainbat produktu banan banan identifikatzeko eta, txipean sartzen
|
den
informazioaren arabera, produktu horien jatorria zein den eta zein ezaugarri dituen zehazteko. “Massachussets Institute of Technology k (MIT) informazioa garraiatzeko formula iraultzailea da, eta erosketa prozesua bizkortzea eta erraztea ahalbidetuko du, bai eta produktuen ibilbidea biltegitik establezimenduetara ezagutzea ere”, adierazi zuen Loperak.
|
|
|
Muga horiek 180 eta 240 mikrogramokoak dira, hurrenez hurren, metro kubiko bakoitzeko, egungo 360 mikrogramoen aldean. Helburua administrazio publiko eskudunek behar
|
den
informazioa ematea da, bai biztanleei bai Osasun Administrazioari, atalase horiek gainditzen direnean edo gainditu daitezkeela aurreikusten denean. Era berean, kutsadura mota horri buruzko aldizkako informazioa jendearen eskura jarri behar da.
|
|
|
Abenduan Lyonen izango den goi bileran ehundaka erregioren onespena lortu nahi da, ERISA (European Regional Information Society Association) delakoa ere tarteko dela, ondoren Genevan eta azkenik Tunisian (2005) izango
|
den
Informazio Gizarterako Mundu Goi Bileran erregioek ere zer esanik eta zer eraginik izan dezaten.
|
|
|
Hautaketa horretarako prestatuta egotearren, ideologia nagusiak fenomeno historiko gisa ikasiko ditu, zientzia fenomeno historiko gisa ikasiko du eta ez arazo batera hurbiltzeko zentzuzko modu bat eta bakar gisa. Maitagarrien beste ipuin batzuekin batera ikasiko du, gizarte ‘primitiboen’ mitoak bezala, eta era horretan erabaki libre batera iristeko beharrezkoa
|
den
informazioa edukiko du. Halako hezkuntza orokorraren funtsezko zati bat esparru guztietako propagandista aipagarrienak ondo ezagutzea da, ‘ikasleak’ propaganda ororen aurkako erresistentzia eraiki ahal izan dezan, ‘argudio’ deitutako propaganda barne.
|
|
|
Burmuinera iristen
|
den
informazioa
|
|
2004
|
|
|
Antzeko zerbait egin zitekeen Euskal Herriko herri bakoitzean. Garai bakoitzean sortzen
|
den
informazioa gure herria etengabe idazten ari den historia luzearen katebegiak baino ez dira, Historia zerbait idazten den unetik sortzen dela ikasi baitugu beti. Horregatik, bada garaia gure aurrekoek idatzita utzi zuten lanak biltzeko eta argitaratzeko.
|
|
|
Nahitaez jakinarazi behar
|
den
informazioa (bai kartelen bitartez azaltzekoa, bai establezimenduetako pertsonalak hitzez eman behar duena) ez agertzea da gutxiegi kalifikazio jeneralizatuaren arrazoi behinena.
|
|
|
Gainerako etiketek ikus eremu berean eskaintzen
|
den
informazioa berrikusi eta antxoaren edukia jakinarazi dute.
|
|
|
Paperezko gidarekin CD multimedia bat erantsi diote: honetan, paperean agertzen ez
|
den
informazio osagarria, mapa interaktiboak, infografiak eta gastu kalkuluak eskaintzen dira.
|
|
|
Ezagutzen ez den tokira iristean biziki eskertzen
|
den
informazio hori autobus geltokien erdietan bakarrik ematen da.
|
|
|
3.3.2 Irakurketen fitxatcgia: irakurtzcn duzun testu bakoitzaren fitxek osatzen dute.Fitxa bakoitzean zure lanerako erabiigarria iz.ango
|
den
informazioa idatziko duzu, hau da, laburpenak. parafrasiak. kritika pertsonalak. ohar praktikoak, etab.
|
|
|
Iván Antonio Rodríguez Cardo Oviedoko Unibertsitateko irakasleak Wanadoo “ADSL Go” zerbitzua kontratatu zuen iazko maiatzean. Zerbitzu horrek 256/ 128 kilobyteko abiaduran (kb/ s) eskaintzen du informazioa Interneten, hilean 29,90 euroren truke (BEZik gabe), hornitzailearen web orrian agertzen
|
den
informazioaren arabera (www.adoo.wanes). Irailaren amaieran, Rodríguezek demanda jarri zuen Wanadooren aurka, kontratatutako zerbitzuaren “abiadura txikia” zela eta.
|
|
|
Eskuliburua 2000 urtean hasi zen prestatzen, eta elikagaien segurtasunaren aldeko apustuan aurrera egiteko eta indarrean dagoen araudia betetzeko tresna izatea du helburu. Hala, bada, gidak behar
|
den
informazioa biltzen du, arrantzako eta akuikulturako produktuen txikizkako enpresaburuek beren establezimenduetan autokontrol sistema berezi bat ezar dezaten, beren instalazio eta jarduerekin bat datorrena, eta kontsumitzaileei ahalik eta berme gehien eskaini ahal izateko. AESAren, FROM erakundearen, Arrantza Merkatuen eta Egituren Zuzendaritza Nagusiaren eta ETEaren Zuzendaritza Nagusiaren laguntzarekin egindako eskuliburuak azaltzen du zein den Arriskuak eta Kontrol Puntu Kritikoak Aztertzeko Sistemaren (AKPKA) printzipioak praktikan aplikatzeko lan metodologia egokia, baita hori betetzeko erregistro eta jarraibide ereduak ere.
|
|
|
Gainera, deitoratzen du Iberdrolak ez duela behar adina informazio ematen bezeroek “energia berdea” erosteak ingurumenean izan dezakeen eragin onuragarria zein izan daitekeen deklara dezaten; eta konpainiak ideia engainagarri bat zabaltzen duela bezeroak jasotzen duen energia garbiari buruz, “sistema elektriko nazionalaren funtzionamenduari buruz kontsumitzaileen artean dagoen ezjakite tekniko orokorraz baliatuz”. Endesaren kanpainari dagokionez, esan du Iberdrolak baino akats gutxiago eragiten duela, baina azpimarratu du ematen
|
den
informazioa, egia izan arren, agian ez dela osoa edo nahikoa kontsumitzaileek jakin dezaten zer ekarpen egingo dioten ingurumenari “energia berdea” erosita. Lehia desleiala Bestalde, CNEk txostena LDZri igortzea erabaki du, uste baitu publizitate engainagarria lehia desleialeko ekintza bat izan daitekeela, “energia berde” hori iragartzen duten enpresei lehiatzeko abantaila batzuk ematea.
|
|
|
Bi faktorek azalduko lukete zergatik hautatu zuen Pittok organo hori —hizkuntza—, eta ez beste bat bere ikerketak egiteko. Lehenik eta behin, listua egoteak “baldintza bikainak” sortzen ditu estimulu elektrikoak transmititzeko, eta egoera horri gehitu behar zaio hizkuntzara iristen
|
den
informazioa prozesatzeak garunaren zati handi bat hartzen duela. Kanadako ikertzailearen iritziz, “azterlanak erakusten du zentzuak birziklagarriak direla nolabait”.
|
|
|
Sistema hori jatorri mineraleko substantziak eta osagai naturalak konbinatuz formulatu da, aurpegiko gehiegizko koipearen kontrako jarduera nabarmena baitute, baita aknea agertzea eragozten duten efektu lagungarriak ere”. Espainiako Medikamentu Agentziaren alertaren arabera, produktuaren publizitatean eta Interneten agertzen
|
den
informazioan, osasun helburua duten produktuen publizitatea arautzen duen araudia hautsi da. Hala, publizitate informazioan, “Asepxia” k gaixotasun dermatologikoak (aknea) prebenitu, arindu edo hobetzeko propietateak ditu, eta propietate horiei buruzko irudiak erabiltzen ditu.
|
|
|
Irabazi asmorik gabeko musika eta filmak kopiatzea eta deskargatzea eta kopiaren aurkako sistemak ezabatzeko programak erabiltzea ez daude delitu gisa tipifikatuta Zigor Kodearen erreforman (urriaren 1ean jarriko da indarrean), Ekintzan Dauden Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) komunikatu batean dioenez, “azken asteetan hainbat komunikabidek planteatzen dutenaren aurka. Erabiltzaile askoren artean funtsik gabeko beldurrak sortzen ari
|
den
informazio okerra”, ohartarazi du. FACUAren arabera, Zigor Kodea aldatzen duen azaroaren 25eko 15/ 2003 Lege Organikoaren “interpretazio oker” batetik dator nahasketa, lege horren 270 artikuluaren idazketa berriari dagokionez.
|
|
|
lehenik, komunitateei Zerga Agentzian parte hartze handiagoa ahalbidetzea, agentziako zuzendaritza organoetan parte hartuz, eta, bigarrenik, hainbat lantalde garatzea Zerga Kudeaketa Koordinatzeko Batzorde Mistoan, zerga kudeaketa koordinatuago baterako bereziki garrantzitsuak diren gaiak aztertzeko. Ogasunak handitu egingo du Zuzendaritza Kontseilu Gorenaren eta Zerga Kudeaketa Koordinatzeko Batzorde Mistoaren bilerak baino lehen erkidegoen eskura jartzen
|
den
informazioa; izan ere, dokumentuak xedatzen duenez, “AEAT jada ezin da estatuko organo gisa soilik bideratu, baizik eta erakunde publiko gisa egituratu behar da, Estatuak antolatzen dituen hiru lurralde mailetan zerga kudeaketako zerbitzuak ematen dituen erakunde publiko gisa”. Lan taldeei dagokienez, honako hauek arduratuko dira:
|
|
|
Administrazio publikoak eta komunikabideak. Etiketetan gehien kontsultatzen
|
den
informazioa: iraungitze data.
|
|
|
Eskolak ez ditu erakutsi zinema, literatura eta abar eskolan kontsumitzeko, eskolaz landa baizik. Era berean, zinema, telebista eta irudiarekin osatzen
|
den
informazioa, eta, beraz, formazio bidea, etsaitzat hartu izan du eskolak, eta mugimendu zentripetu bat sortu da. Filma eskolara eraman nahi izan du eta hor eskolatu, literaturarekin egin duen bezala.
|
|
|
• Biblioteka hibridoa: biblioteka tradizionalaren eta digitalaren bateratzea lortzen du, bere helburua da askotariko formatuetan eta iturri anitzetatik jaso
|
den
informazioa erabiltzaileak deskubritu eta baliatzea.
|
|
2005
|
|
|
Etiketan derrigorrez agertu behar
|
den
informazioa hau da: salmentako izendapena (gurina), enpresaren identifikazioa (izena eta helbidea), enpresaren erregistro zenbakia, gantz gaien guztirako edukia, pisu garbia, lotea (lau digitutan), kontsumitzeko data egokienak, kontserbatzeko modua, ikus eremua eta, hori dena, gutxienez espainolez idatzia.
|
|
|
Eman beharrekoa ez
|
den
informazioari dagokionez, Arias, Kaiku eta Central Lechera Asturiana laginek, produktuaz kontsumitzaileak izan dezakeen zeinahi zalantza argitu edo kontsulta egiteko telefono zenbakia eskaintzen dute ontzian.
|
|
|
Zortzi etiketek dute kontsumitzaileentzat hain baliagarria
|
den
informazioa.
|
|
|
Bere diseinua eta pantaila (txikia den arren, beharrezkoa
|
den
informazio guztia ematen baitu) gustatu zaizkie epai mahaiko kideei.
|
|
|
kontsumitzaileek edo erabiltzaileek informazio egiazkoa, osoa, objektiboa eta ulergarria jasotzeko eskubidea dute, hautaketa jakinaren gainean eta arrazoizko eran egin ahal dezaten, eta ondasunak eta zerbitzuak segurtasunez eta gogobetetasunez erabil ditzaten. Horregatik, hain zuzen ere, ekoizle, dendari edota zerbitzuen hornitzaileek produktuei buruzko egiazko informazioa eta beharkezpenen, publizitatearen, aurrekontuen, liburuxken eta aba
|
den
informazio guztia eman behar dute, etiketen, ontzien, aurrren bitartez.
|
|
|
Notarioak informazioa egun zehatz baterako eskatu badu esanbidez, erregistratzaileak egun horretan bidaliko dio, liburu egunkaria aurreko egunean ixtean ondorioztatzen
|
den
informazioa.
|
|
|
Erregistratzaileak eskatu
|
den
informazioa emango du hamar eguneko epean, ziurtagiria eman behar zenetik, edo, hala denean, horren eskabidea egin zenetik zenbatzen hasita.
|
|
|
Erregistratzaileen Elkargoak sortutako informazio zentroek kontsumitzaileei zerbitzuak eman arren, erregistratzaileak pertsona interesdun orori bermatu behar dio eskatzen
|
den
informazioa emango zaiola, baldin eta informazio hori horrexetarako ezarritako orduetan eskatzen bada, eta ondasun higiezinen gaineko eskubideak inskribatzeari, erregistro betekizunei, kalifikazioaren kontrako errekurtsoei edota inskripzio minutari buruzkoa bada.
|
|
|
Esate baterako, elkarrekin aritzeko, kontuak elkarri esateko erabiltzen dugun kode digitala eta bidaide den analogikoa (maiz askotan gure keinuek, keinadek, imintzioek, oharkabean (edo ohartuki) egindako esku, begi edo gorputz mugimenduek onartzen, gaitzesten, gezurtatzen, xamurtzen edo gaiztotzen baitute ahoz esandakoa). Hau da, kinesiaren eta proxemikaren eskutik hartzen dugu ahozkoa bezain adierazgarria eta komunikazio intentzionalitateari begira ezinbestekoa
|
den
informazioa ekoizpen oharmen prozesu konplexuen deskribapenerako'. Ez da lan honen helburuetan sartzen alderdi horien guztien deskribapena egitea; hala ere, uste dut, errealitatearen murrizte bortitza egin nahi ez badugu, eta prozesu horien muinera heldu, nahitaezko dela aipatu berri ditudan alderdi horiek aintzat hartzea.
|
|
|
zein den zehaztuko du. Izan ere, etekin ekonomikoaren logikaren mende dauden industria izateaz gain, komunikabideak jendarteareneragileak ere badira eta editorializatu, garrantzitsua
|
den
informazioa hautatu etajendeari interpretazioak, ikuspuntuak, pertsonaiak, hitzaldiak eta jokatzeko bestemoduak eskaintzen dizkiote botere sistema beraren zati izatera iritsi arte.
|
|
|
«Ebaluazioa erabakiak hartzeko datu bilketa sistematikoa da, zeinak hezkuntza jarduerak berritzeko eta hobetzeko helburua baitu».Ebaluazioaren oinarria informazio bilketa da eta bere helburua hezkuntza jarduerenhobekuntza da. Ebaluazioan jaso
|
den
informazioak erabakiak hartzeko prozesuaerrazten du eta erabaki horiek irakatsi eta ikasteko prozesuak hobetzeko baliagarriak dira. Beraz, ebaluazioaren zeregin nagusiak hauek dira:
|