|
2000
|
|
|
neuzkan irratia, telebista eta egunkariak. Aurten telebistarik ez, baina besteak
|
dauzkat
, eta bai, ideiak eduki behar dituzu, eta batzutan ere datak agintzen badizu, pasa dezakezu aste osoa gai hau... ez, beste hau... baina gero entregatu egin behar duzu, eta dagoena esan. Ez da erraza, baina hori bai, askatasun handia ematen dizu ordutegi bat ez izateak, zure kasa lan egiteak, eta niretzat askatasuna balio handiko gauza da.
|
|
|
Baina presa barik. Sei bat idatzita
|
dauzkat
eta oraintxe ari naiz beste batekin. Dozenatxoa biltzean aterako dut liburua
|
|
|
Bada, bai Mindegiak berean eta bai nik nerean erraztasun handia daukagu. Beti esan dut oso erraz ibiltzen naizela kantxan, bi eskuak onak
|
dauzkat
eta berezko hori Jainkoak eman zidan. Sekretua horixe da.
|
|
|
Bi joera
|
dauzkat
. Gai bat interesatzen zaidanean horri buruz idatzi dutenen erreferentziak bilatzea:
|
|
|
Eta bai, badago esaterik, alajaina. Oraindik
|
dauzkat
gordeta apunteak.
|
|
|
Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto joan, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta
|
dauzkat
munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
Min eman nahi dizut poema bateko trintxera estalgarritik Ezpaldutako arbolen etorbideak
|
dauzkat
, zeru bat
|
|
|
Bular mahatsak bustirik
|
dauzkat
.
|
|
|
Kartzelako sendagilearekin, Hospital Provincialeko traumatologoarekin... ibilia nintzen. AERSA klinika pribatuan erresonantzia magnetikoa egin zidaten; erresonantzia horren arabera hernia lunbarra, deshidratazioa, eta alturaren merma
|
dauzkat
. Neurologoak plakak aztertzea eta ondorioak argitzea falta zitzaidan; horretarako neukan kontsulta irailaren 13an.
|
|
2001
|
|
|
Zakarrak dira gehienak, gaueko hamarretan hartzen ditudanak izan ezik. Egunetik egunera ez naiz pastillen orduak gogoan hartzeko kapaz izaten (koaderno batean
|
dauzkat
) baina gaueko hamarretakoa bai, iluntzeko tertuliaren ostean hartu behar dudalako. Hori berdeak dira hamarretako pastillak eta, besteak baino handixeagoak diren arren, hobeto irensten ditut.
|
|
|
Izan ere, ondo elegantea baita esatea" ikaragarri gustatzen zait jazza niri. Gerra aurreko zein osteko hamarkadetako disko guzti guztiak
|
dauzkat
, hain naiz zale amorratua". Ondoren, komentario efusibo hori ilustratzeko, komenigarria izaten da hiruzpalau musikari beltzen izenak aipatzea, hurrenez hurren.
|
|
|
Arratoi batzuk ere lagun egin ditut. Egunero goizean Deustuko Unibertsitateko geure baratzetxoan txoriei jana ematen diet. Hiru dorretxo eraikita
|
dauzkat
eta dorrearen puntan bandejak. Horietan ipintzen diet jana.
|
|
|
(Kopeta ukituz): Hementxe
|
dauzkat
, suz grabatuta!
|
|
|
Bada, ez da bakarra. Gehiago
|
dauzkat
.
|
|
|
Hori dena begien arabera doa, mutilak. Hamabi harribitxi desberdin
|
dauzkat
, koloreen arabera sailkatuak: sardomizea, gorria; esmeralda, berdea; topazioa, horia; rubia, gorri laranja; jaspea, berde sakona; zafiroa, urdin sakona, jazintoa, lila...
|
|
|
Gure bizitza arruntean —ez filosofian— darabilguna eta gure izanaren eta eginaren bihotza, muina, erdigunea den ‘Gogo’ hitza. Eta gogo naizen honek gogoetak, gogoak eta gogorapenak
|
dauzkat
; Santa Teresaren hizkuntzako ‘alma’ hitzak ez du horrelako esanahi parekorik eta bere bereizketa antzu geratzen da. Beraz, gizakia gizaki adimenak egiten duela iritzia utziz (ratio= intellectus ak), zera esaten dut:
|
|
|
Nik, gogo naizen honek, harremanak
|
dauzkat
nire adimen, nahimen eta oroimenarekin. Ni naiz nagusi, jaun, epaile, erantzule nire adimen eta nahimen eta oroimenarena.
|
|
|
Zuhaitz enborretan behera urak lehiatzen ikustea, beribil eroek kolpez eho eta bidean hilotz luze dagoen azeri gaixoa, elge biluzietarik datozkidan ardi marraka elkor bezain txukunak, belar lehor usain goiztiarrak apiril hastapenetan, hutsaren eta gauaren jabetasuna, nahiz bukolikoak izan denak dira elementu narratiboak, oraiko euskal literaturaren ezagutzaile bereziek dioten bezala. Bideko une horiek bizitzako momentu oso partikulartzat
|
dauzkat
oroz bat. Ene gauak zuen egunak baino ederragoak dira!
|
|
|
Uste duzu irakurle, astotik mandora eramaten zaitudala, baina ez da hala: hitzak odoletan, larru has
|
dauzkat
eta den mendreneko haize firfira beroak zauriak zornategi, irekitzen dizkit. Angustiak kateztatzen nau eta horixe zitzaidan gau hartan gertatu, antsiak hondarrean abandonatu ninduen arte.
|
|
|
ni bezalako batentzat gelditzen zen esparru bakarra gastronomia zela iritzi nion, eta hasi nintzen pintxoak jaten, eta sona handiko jatetxeetara joaten. Oso oroitzapen onak
|
dauzkat
nire bizitzaren aldi honetatik (hemen oroitzapenak onak zirela adierazten zuen korroskada samurra egin zuen). Inoiz ez nekien zer jaten ari nintzen, zehatz, baina, orokorrean, jatekoak oso goxo zeuden.
|
|
|
Handik aurrerako oroitzapenak zeharo lurrinduta
|
dauzkat
.
|
|
|
Lurretik takoidun zapatak ikusi nituen, hori bai. Nire begien parean barre egiten zuten ezpainak ere gogoan
|
dauzkat
. Eta zarata.
|
|
2002
|
|
|
Larrialdi batean aurkitzen gara. Nik 75 urte
|
dauzkat
oraintxe, eta gazteena izan naiz, orain etorri dena iritsi arte".
|
|
|
Literatur sari ugari eskuratu ditu, eta argitaratu dituen liburuen artean badira haur eta gazte literaturako lan arrakastatsuak (ad.: Zikoinen kabian sartuko naiz, 1986; Londresen nago aitonarekin, 1987; Ijitoak
|
dauzkat
etxean, 1988; Filipinetan bizi den idazlearen kontuak, 1993;... Lehen amodioa Suedian, 1997; Ryski, zaude ixilik!, 2001; Poloniako lautadak, 2001), ipuin liburuak eta eleberriak, baita itzulpenak ere, besteak beste, B. S. Ballinger, Ch. Nöstlinger, E. Hemingway, R.
|
|
|
Arizonako Unibertsitateak hasiriko, lerroko ikasketak?
|
dauzkat
buruan, bertan Ipar Ameriketako Estatu Batu erraldoi guztietakoikasleak matrikulatu direla kontuan izanik. Eta ez dira ezelan ere bakarrak, hangounibertsitateak, ezagun denez, autonomoak baitira?, eta eurek dioten bezala, borroka latzean aritzen direlako ikasleen bila, hau da, ikasleak erakartzen, horretarako era guztietako teknikak, dirulaguntzak eta proposamen ausartak erabiliz.
|
|
|
–Bi dolar eta erdi bakarrik
|
dauzkat
. Ikusi al ditzaket?
|
|
|
Hiru gizonak begira
|
dauzkat
, ni noiz eseriko edo. Aurpegia bero bero eta lotsa ezin disimulaturik, begirada jaitsi eta sofan eser  tzen naiz, ertz samarrean.
|
|
|
lepoan
|
dauzkat
neska eztien begiak.
|
|
|
Herdoildurik
|
dauzkat
heldulekuak;
|
|
|
– Nire patroi onena izateaz gain, Santos laguna ere badut, e? Mila arrazoi
|
dauzkat
arazo hau neurea balitz bezala jotzeko toki guztietan. Ez kezkatu, zoaz, eta abisatuko dizut zerbait dagoenean.
|
|
|
gaur hogei lerro baino ez
|
dauzkat
zuretzat.
|
|
2003
|
|
|
Erosteko, benetan eduki behar duzu, edo gogo handia, edo bestela bateren batek belarrian ondo esan dizu merezi duela. Nik hemezortzi liburu
|
dauzkat
kaleratuta, batera eta bestera, era guztietakoak, eta inoiz ez dut sumatu horrelako erantzunik. Are gehiago, esaten da irakurle euskaldunik ba ote dagoen edo ez dagoen.
|
|
|
Neronek elkarrizketatu berri dudan filosofo batek duela gutxi idatzitakoa etorri zait egunotan burura: " ETAk mehatxatutakoak beldurtuta bizitzeari utzi eta ETAren aldekoak beldurtzea lortu behar dugu", zioen gutxi gora behera (paperak prezintatuta
|
dauzkat
, eta buruz ari naiz). Eta badakigu ETAren alde egon beharrik ez dagoela, beldurtu nahi gaituztenek inor ETAren aldekotzat hartzeko.
|
|
|
Udaletxeko atean nago orain, begira
|
dauzkat
txerri guztiak. Taldeko buru egiten duenak keinu mespreziati bat egiten dit.
|
|
|
Bietan aktore lanetan dabilen Joseba Apaolazak jada nabaritu ditu lan erritmo honen eraginak: " Memento honetan lau bertsio
|
dauzkat
buruan eta disko gogorra bete bete eginda daukat. Pentsa, ez ditut duela hiru hilabete ikusitako pelikulak gogoratzen!", dio irribarre batekin.
|
|
|
Bertsoak irakurtzea asko gustatu zait beti, bertso saioetara joatea ere bai, eta baita bertsoak jartzea ere. Hor ibilia naiz pixka bat, eta sari batzuek ere irabazita
|
dauzkat
. Azken urteetan ez dut bertsorik idatzi, horretarako denbora behar da eta.
|
|
|
Aspalditik lepoa emanda bizi naiz, eta ahotsen bat entzuten banuen, neure argiak berak ez zidan ikusten uzten. Baina gaur begiak zorrotzak
|
dauzkat
, edo beste era batera esanda: nahikoa izaten da nahi izatea, ahal izateko...
|
|
|
Ba, hamabost urteko neskatilen moduan nabil herabe eta urduri. Ez daukat gogoan noiz izan dudan azkenengoz hitzordu bat mutil batekin eta ahaztuta
|
dauzkat
sedukzioaren jolasak. Gainera, honezkero ez gaude gauzak arin hartzeko adinean; badakizu, ezkutuko musu eta zirri batzuk etxeko atarian banatzeko orduan, holako tontakeriatxoetarako sasoian ez gaude...
|
|
|
Handik laster, bestalde, agertu zitzaigun gosetea. Gogoan
|
dauzkat
, oraino, ehun urteren buruan gure ama zenak kantatzen zizkigun Katxo Hazparnekoak 1819ko gosete ikaragarriaren ohoretan osatu. Betiri Santsen, bertso puska hauek:
|
|
|
–... han bizi naizelako, han
|
dauzkat
nire susterrak eta pentsatuz nire seme alabakjarraitzea...?. (E5)
|
|
|
Mikel, Arantza, Ane, Mari Karmen, Nekane, Idoia, Maitena, Zoro, Emilio, Karmele, Ainhoa, Irati,... eta UEUko lankide eta lagun guztiak
|
dauzkat
gogoanhau idazterakoan. Aitor dezadan, bide batez, Mikel Aizpuruk ez duela beteeskatutakoa.
|
|
|
Mikel, Arantza, Ane, Mari Karmen, Nekane, Idoia, Maitena, Zoro, Emilio, Karmele, Ainhoa, Irati,... eta UEUko lankide eta lagun guztiak
|
dauzkat
gogoan hau idazterakoan. Aitor dezadan, bide batez, Mikel Aizpuruk ez duela bete eskatutakoa.
|
|
|
Familiak jakin du, beraz. Haiek
|
dauzkat
orain gogoan; lagunak, ezagunak. Zer esango duten.
|
|
|
Gogoan
|
dauzkat
erortzen ari naizelako inpresioa, zartakoaren aurreko unea eta ondokoa.
|
|
|
Besotan naramanaren pauso hotsak, irten gara eraikuntzatik, kanpoko parkingeko auto batera goaz. Hautsi ditudan ornoetan
|
dauzkat
eskuak, gerri aldean. Polizia bat baino gehiago dira autoan sartzen nautenak.
|
|
|
Oihu egin dut, min eman didate oin batean... Non daude nire zapatak, orain ez
|
dauzkat
eskuak gerriari eusten. Atzeko aldean sartu naute.
|
|
|
Pertsona batzuk
|
dauzkat
aldean.
|
|
|
Oroitzapen asko
|
dauzkat
, baina pare bat ekarri nahi ditut orain hona. Lehena neure klaseko bi haurrena da, sei edo zazpi urtekoak.
|
|
|
Hasierako aztoramendua handitu egin zait, lo arazoak
|
dauzkat
, garai batean bezala hasi naiz deprimitzen. Psikiatrarengana joatea erabaki dut.
|
|
|
Iletik heldu eta atzera tiratu dit burua norbaitek, aurrean daukadanak masaileko batzuk ematen dizkidan bitartean, eman ahalean. Durundio batean
|
dauzkat
belarriak.
|
|
|
Esku biekin heldu diot mahaiaren ertzari, hortzak estutuz. Bi polizia
|
dauzkat
aurrez aurre mahaiaren beste aldean, eta ez didate begirik kentzen.
|
|
|
Korridorean hiru sozial
|
dauzkat
zain. Bulego berri batean sartu gara.
|
|
|
Burua joan egin zait, eta atertu egin dituzte kolpeak. Dar dar batean
|
dauzkat
belaunak, heldu egin behar dut ez erortzeko. Paretaren babesa bilatu dut.
|
|
|
Goizean atxilotu nautenak, komisarioa, oraingoak, lehen ikusi gabeko bat edo beste. Mahaiaren gainean nago eserita, eta inguru osoan
|
dauzkat
.
|
|
|
Udaberri asko
|
dauzkat
.
|
|
|
Ni We are the world, Whe are the children taldekoa naiz; hirurogeita hiru umetxo
|
dauzkat
besoetan hartuak, bost kontinentetako luze zabalean. Aita ezkongabe on bat naizela uste dut.
|
|
|
Bada nik bi potro galant askoak
|
dauzkat
, eta txanoaz bainatzen naiz beti. Jende askok otitisa nozitzen du, neronek bezalaxe.
|
|
|
Nik ere bikiak
|
dauzkat
baserrian, laster ezkonduko zaizkigu laurok.
|
|
|
Gauza bat ez ahaztu, irakurle maiteok, nik bikiak hizketan jartzen ditut, haiek zer edo zer esan eta nik erantzun, baina errealitatea oso bestelakoa zen, tartekatu nituzke" zer?" eta" nola?" pilo bat, eta" hau eskuarearekin horrela eginez adierazi zidan" eta abar; orduantxe azaldutako zimur ederrak
|
dauzkat
begi ondoan eta kopetan; kon  tzentrazio zimurrak, hain zuzen ere.
|
|
|
Agian jada igarri didazu, baina abiapuntuzko aitorpen bat egin behar dizut: barrenak minez
|
dauzkat
; arrazoi desberdinengatik, baina minez. Minez, nire kontraesanak direla medio.
|
|
|
Polipoak eta pulpoak, olagarroak esan ote euskaraz. Eztarrian olagarroak
|
dauzkat
, alegia, mediku jauna. Ez dizu graziarik egin.
|
|
2004
|
|
|
\ Kanarietan inoiz egon gabea naiz, bere afrikartasunak erakartzen nau eta joateko arrazoiak sobran
|
dauzkat
. Zein baino zein ezberdinago dela diote eta guztiak politak, gustuen arabera.
|
|
|
Batez ere begiak ireki eta irribarre hura ezpaineratu zenuenekoa. Eta zure gorputzeko atal guztiak ederki
|
dauzkat
barruan, memorian. Baina horrek ez dut uste deus ere esan nahi duenik.
|
|
|
Gelan
|
dauzkat
dendaren datuak.
|
|
|
Eta gainera, tarta gozoa
|
dauzkat
etxean zain. Agur!
|
|
|
Eskuetan
|
dauzkat
zuen azkeneko azterketak.
|
|
|
Oo, hiru minutu
|
dauzkat
;
|
|
|
Baina nire lagunak zain
|
dauzkat
, ama!
|
|
|
Ez, ba, jaso eta tiradera batean
|
dauzkat
gordeta.
|
|
|
Oinak izoztuta
|
dauzkat
erabat.
|
|
|
110 yen
|
dauzkat
, hain zuzen ere.
|
|
|
Pijama guztiak zikin
|
dauzkat
;
|
|
|
Lubakietan nola idatziko zuen pentsatzen jarri naiz. Egoera ez zen batere xamurra izango.Jada data gehiago
|
dauzkat
: anaia eta Antton.
|
|
|
Edo zentzugabe. Hainbeste galdera
|
dauzkat
. Bakoitzak bere ausardiarekin egiten dio aurre beldurrari eta hotzari.
|
|
|
Hotza nagusitzen hasi da, eta euria gogotik ari duenez, hezurrak ere izoztuta
|
dauzkat
. Horrela zailagoa da basoan zer jatekorik topatzea.
|
|
|
Agure baten bizitza aspergarria dela esan ohi dute, baina nire burutik ze pentsamendu igarotzen diren inork ezin lezake imajinatu ere egin. Nik ere nire arrazoiak
|
dauzkat
gauzak sentitzen ditudan bezala sentitzeko. Herri guztiak uste du erotuta nagoela, eta okerrena da nire familiak ere halaxe pentsatzen duela, biloba txikiak izan ezik.
|
|
|
Asmaketa eta berritze guziak, eta oker erabiltzeak oro noski, arbuiagarriak dira, eta kaltegarritzat
|
dauzkat
.
|
|
|
ez ditu nire memoria horiek galaraziko. Nire bizitzako gertaerak, orain artekoak eta oraindik isilean daudenak, gertatu ziren egunean bezala
|
dauzkat
begi aurrean.
|
|
2005
|
|
|
Kontua da ea gero The Da Vinci Code irakurri duena maila jasoagoko zerbaitetara jauzi egitera ausartzen den. Hala balitz, primeran, baina zalantzak
|
dauzkat
horretaz.
|
|
|
Nik nire etorkizun hurbilari begiratua bota diot, eta estresatu egin naiz. Lan handiak
|
dauzkat
maiatzerako. Agendak baditu beltzune eta zirriborro ñabarrak, ikuiluko bonbilek adina.
|
|
|
Hori diferente izan zen eta asko gustatu zitzaidan. Urteetan egon nintzen han eta hantxe
|
dauzkat
oraindino lagunak. Ondoren, Cementos Lemona koei eskolak ematen egin nuen behar.
|
|
|
Sei hilabete pasa ziren, eta halako batean dei bat ukan nuen. " Bi berri
|
dauzkat
zuretzat. Bat ona, bestea txarra".
|
|
|
Hor daude lehendik hainbat alkate, sailburu banaka batzuk eta alderdietako ordezkari zenbait. Politikatik at, irakasleak
|
dauzkat
batez ere buruan, horien lana ere jendaurrekoa baita. Gogora datorkit nola orain urte batzuk" andereño estiloa" deitzen zitzaion ile motzak, hizketa ondo ebakiak eta autoritate apur batek marrazten zuten emakume klaseari.
|
|
|
Zaila ikusten dut, ordea, alderdi politiko abertzale guztiek burujabetzaren bideari serio ekitea, premia hori gehien bizi duten gizarte mugimendu garrantzitsuenak lan politikoan murgiltzen ez diren bitartean. " Gizarte mugimendu garrantzitsuenak" aipatzean honakoak
|
dauzkat
gogoan: nagusiki euskal sindikalgintza, euskalgintza eta irakaskuntzako sektoreak.
|
|
|
Zine mota bat gustatzen zaigula, Berlanga gustatzen zaigula egia da, baina ez bere pelikula guztiak. Nik ez dut zuzendari kuttun bat, zuzendari askoren pelikulak
|
dauzkat
buruan. Berlangaren antza duela bukaeragatik esango dute, Bienvenido Mr Marshallengatik.
|
|
|
Orain atzetik
|
dauzkat
, sinatutakoa beti beti bete dutela argudiatuz.
|
|
|
Eta poza baldin bada, kanpaitxo bat jartzen dut! Gauza asko
|
dauzkat
horrela. Denak ez dizkizut esango!
|
|
|
–Atzetik ditut –esan du, eta bere buruarentzat hitz egingo balu bezala jarraitu du– Egunero hor
|
dauzkat
, atzo bakarrik ez ditut segika sentitu.
|
|
|
–Ulertzen ez ditudan bi faktura
|
dauzkat
hemen, eta baita norbait hiltzen denean egiten diren oroigarri horietako bat ere.
|
|
|
Kalkulatzen egon nintzen atzo, Samuel. Gehienez ere 5.107 egun
|
dauzkat
nik hil aurretik. Baina gutxiago izango dira seguru.
|
|
|
–Barizeak
|
dauzkat
nik egunean egunean okerrago –Martinak– Ogia ekarri duzu, ala, Simon?
|
|
|
Zuk ondo ezagutzen nauzu, Sorin, badakizu nolakoa naizen: ez daukat okotzik, belarriak beherantz tolesten zaizkit, begiak
|
dauzkat
ziztrinak. Gero berrogeita bost kilo ere ez naiz arropa barik.
|
|
|
Izeko Martina da nire izeko bat eta izeko Rosa beste bat. Gero beste izeko batzuk
|
dauzkat
, baina batez ere dauzkat izeko Rosa eta izeko Martina.
|
|
|
Izeko Martina da nire izeko bat eta izeko Rosa beste bat. Gero beste izeko batzuk dauzkat, baina batez ere
|
dauzkat
izeko Rosa eta izeko Martina.
|
|
|
Baina zer dio herriak? Nik herriari ere gauza asko
|
dauzkat
aurpegira botatzeko. Herri honetan, euskararen normalizazio batera iritsi nahi badugu, hemen denok egin behar dugu ahalegin bat.
|
|
|
Zorionez, nire haurtza roa guztiz zoragarria izan zen Elgoibarren. Ahaztuta
|
dauzkat
garai haiek, ez naiz ia ezertaz gogoratzen eta uste dut horixe dela frogarik onenahaurtza ro zoriontsua izan nuela baieztatzeko, gertaera mingotsik batere gogoan ez izatea.
|
|
|
Nik ez dut uste Espainiar Estatuan toki askotan egongo direnik liburu horiek. Erlikia bat bezala
|
dauzkat
hor. Errusian bertan ere orain Lenini ez diote kasu handirik egiten eta ez dira berriz argitaratuko.
|
|
|
Mao Zedong estratega handia izan zen. Hortxe
|
dauzkat
gerrillari buruzko bere liburuak. Hor esaten dituenak ipini zituen berak praktikan.
|
|
|
" Nonbaiten idatzia dut, baserrietan ikasi dudala euskaraz, baina ez hori bakarrik: gizon eta emakume jatorrekin bizitzen ere, han ikasi dut" probintzietan bildutako gaiekin karpeta mordoak beteta
|
dauzkat
.
|
|
|
Maiz denborarekin ibili naiz larri. Orain ere, esate baterako, Indiako bi emakume famaturen lanak
|
dauzkat
hemen neure gelan irakurtzeko. Taslima Nasrin en La hermana de Nupur eta Arundhati Roy-ren El dios de las pequeñas cosas.
|