|
2000
|
|
|
PlazacopiestiariErri oneetanberezleguezdarraicozangauza oneenondoric, icusi
|
daigun
, celaneguitendan plazaan piestiaEuscal errijetaco... (61).
|
|
2002
|
|
|
Abertzaliak: jarraitu
|
daigun
Sabin" ek irakatsi euskun biderik zintzo zintzo; bera artu daigun eredutzat, eta lan egin daigun gogoz bape gogatu barik; ¡ Jel aldez beti! ¡ Ekin, bildurtu barik Euzkadi osasunez beterik agertu daiten egun zoriontsu baten...
|
|
|
Abertzaliak: jarraitu daigun Sabin" ek irakatsi euskun biderik zintzo zintzo; bera artu
|
daigun
eredutzat, eta lan egin daigun gogoz bape gogatu barik; ¡ Jel aldez beti! ¡ Ekin, bildurtu barik Euzkadi osasunez beterik agertu daiten egun zoriontsu baten...
|
|
|
Abertzaliak: jarraitu daigun Sabin" ek irakatsi euskun biderik zintzo zintzo; bera artu daigun eredutzat, eta lan egin
|
daigun
gogoz bape gogatu barik; ¡ Jel aldez beti! ¡ Ekin, bildurtu barik Euzkadi osasunez beterik agertu daiten egun zoriontsu baten...
|
|
|
Eta orain argitu
|
daigun
esan nai geunkena. Gure izkuntzea gexogexorik egona da; oraintxe bizkortuten asi da, jagiten be asi yaku bata.
|
|
|
Anayak! giriña txarrak zapalduta oldoztu
|
daigun
: argitu burubak eta garbitu bijotzak!
|
|
|
¡ Ederto, jauna, ederto! Olantxe egin
|
daigun
guztijok arrantza gitxi, baña lan gogotik.
|
|
|
Zaindu
|
daigun
ba, Euzkerea, eta indar barritu daigun.
|
|
|
Zaindu daigun ba, Euzkerea, eta indar barritu
|
daigun
.
|
|
|
Abertzaliak gara, ta geure eliatzaz gaurrarte baño ardura andijagua ixan
|
daigun
. Bestela, onela jarraituki Euzkerea il egingo da, zalantzarik bage.
|
|
|
Maitatu
|
daigun
gure arbasoen elia, maitatu daigun euzkoen gogua.
|
|
|
Maitatu daigun gure arbasoen elia, maitatu
|
daigun
euzkoen gogua.
|
|
|
Argitaldu
|
daigun
" Kresala": a).
|
|
|
Oartu ta ikasi
|
daigun
euzkel joskera, euzkel sintaxis. Ona" Larreko" maitagarrijaren aspaldiko lelo zuurra.
|
|
|
Erdel jokera larregijan darabilgulako zirikatu dodaz EUZKADI" ko euzkel idazliak. Onetzaz oker gabiltzala uste dodalako ta bide zuzenera jo
|
daigun
. Min egitiaren solik iñor zirikatu, ez!
|
|
|
" Batzarra ospatu biar ba dogu egin
|
daigun
anaitasunez" diñozu. Ederto esana.
|
|
|
Ta asarre bide ez gaitezan, esan
|
daigun
" Lizardi" zanagaz batera: " Euzkel idazleok!
|
|
|
Geu sendo gagozan artian egin
|
daigun
geixuen alde, gero geu geixotu gaitezanian, geure alde egin dagijen ba.
|
|
|
VIII Euzko Olerti Eguna antolatua dogu, buztarria ezarri nai dauzkuen egunetan azkatasuna goratu
|
daigun
. eragile eta zuzpertzaileak soñez gugatik urruti ditugu, ordea.
|
|
|
Estadistikak argiro diñoe arrisku orrein barri. Ikusi
|
daigun
munduan dabizan automobillak zenbat zirean 1966 gn. urtean, arrezkeroko zerzeladarik ez dogun ezkero.
|
|
|
Andresek eroan gaitu, trumon egunez Arpeko Mari ikusi
|
daigun
.
|
|
|
Eta hori, urian ibilten ikasi
|
daigun
, espaloien bitartean astonabarren marra zuriak lerrotzen deuskuezan arren; bai ba, asfalto ganean. Aldi berean, kaleko alde baten eta bestean argi gorri, hori, berdeak hor ditugu erakusle.
|
|
|
Esanak esan, Bilbo garbiagoren alde jokatu
|
daigun
. Garbitasunak, itsusi samarrak be, politago egiten ditualako.
|
|
|
Gogoan izan
|
daigun
baserritarra eta itsagizon ikasia izan zala, biok batean. Hiru hizkuntzaren jabe ba zan, behintzat.
|
|
|
Atozte bada, atozte bada, Ikusi
|
daigun
ikurriña;
|
|
|
Asko poztu gauz. Geure langile arazuetan be, beti erabili
|
daigun
abertzaletasuna. Eta bardin, bestera be.
|
|
|
Orixe txarra, Manuela, burutik egitia. Jokatu
|
daigun
jokatu euzkotarrak lez, ez ganorabakuen lez.
|
|
|
Eta bein betiko, esan
|
daigun
barriro be: Abendearen gogua elia da.
|
|
|
Geroenean millaka asko emon ostean, naastu eurak, jakin ez
|
daigun
zenbat diran, edo gaiztoren batek iñartsi ez daizan ainbat mosu zirala jakiterakoan.
|
|
2003
|
|
|
Baldin Jaungoikorik badago, etorri daittela o" in hona! E" in deixela milagro bat, ia ikusi
|
daigun
. Badinoie milagroak e" itten dittuzela.
|
|
|
Anai arrebok batzen, maitasunez alkartzen, ikasi
|
daigun
gaur mezan... fede testigu ta zabaltzaile munduan izan gaitezan.
|
|
|
Guztiok gara Haren hiltzaile. Bai, baina pentsau
|
daigun
: zer egin dogu?
|
|
|
Amaitu
|
daigun
, bai, bestelan zeri ekin badaukagu. Hara, egun gitxitan hainbeste lekutan ibili naz eta, ezin nik gehiegi esan.
|
|
|
Amaitzeko, liburu hau talde baten lana dan ezkero, esan
|
daigun
bakotxarena zer dan: idazle ta idazlanen hautatzea hiruron artean egina da, J.A. Etxezarraga be tarteko zala; Azterbideak eta Ariketak, Jon Kortazarrek eta Aitor Etxebarriak egin ditue; gainerako dana, eta zuzendaritza, Karmelo Etxenagusiarena da; akulari ta bultzegile, Ander Manterola ta Adolfo Arejita; eta, beste laguntzaile batzuen artean, argi emoilerik mesedegarriena, Lino Akesolo.
|
|
|
Nahikoa argi dagoala uste dot; baina hobeto zehatu ta argitu
|
daigun
:
|
|
|
Ez da txarra zure oraingo itaun hau be. Gauzea artez ulertu
|
daigun
:
|
|
|
Jonasen antzera, jentilen artera bialdu zaitu Aitaren borondateak, guztiok jakin
|
daigun
|
|
|
Zure kazetaritza lan isila, aitatu baino besterik ez bada be, egin
|
daigun
. Gazterik hasi zinan Euzkadi-n zeure lehenengo lanak argitaratzen; gero, Eguna egunerokoan hainbeste lan gogor egindakoa zaitugu.
|
|
|
Hau dala eta, Eguneroko Meza k argi dinosku liburu barri hau" Kerexeta" tar Jaime" k eta Aita Onaindia" k eginda, ta Kerexeta" ren ardurapean atonduta" dagoala. Baina egiari berea zor jako eta, esan
|
daigun
meza liburu honen egile nagusia Jaime izan zala.
|
|
|
Esan
|
daigun
, horraitino, Kerexetak bere meza liburua euskeratu ebanean inongo inok ez ekiala etorkizun barri horren barririk. Artean, Kontzilioa iragarrita egoan, bai, baina batzeko.
|
|
|
Eta nok jakin orduan handik lasterrera zer etorriko jakun? Beste hau be esan
|
daigun
: liturgia barrirako lehenengo baimenak eta aldaketak etorri ziranean, zorionez guk bageunkala Bizkaian Kerexetaren liburu hau.
|
|
|
Hau holan dala, Kerexetaren Eguneroko Meza be, beronen antzeko beste liburu asko lez, alboratu egin behar izan da, liburu ofizialei lekua emonez. Baina esan
|
daigun
, testu eta liburu ofizialok argitaratu eta gero be, gure arteko abade batek baino gehiagok jarraitu izan dauala Kerexetaren liburu txikia erabilten, honen berbetea argiago, samurrago, bertokoago egiten jakolakoedo, hizkera horretara belarrira eginago eukalako edo.
|
|
|
2.2 Ikastaroko lehenengo emakumea be aitatu
|
daigun
: Libe Altuna, bilbotarra, ia euskaldun barria, Merzedeko mojea.
|
|
|
Harrituta itxi ginduzan guztiok, Arrazolako eleizan, herri guztiaren aurrean, mezea euskeraz emoten ikusi genduanean. Mezea euskeraz emotea egunero edonon ikusten dana da aspaldion, baina gogoan izan
|
daigun
, kristinau fedea gure herrian sartu zanetik, hemen mezaren liturgia beti beti latin zaharrean egiten zala, munduko beste herri askotan lez. Ba egozan, bai, meza santuaren erdal itzulpenak (euskerazkorik bat baino ez neban ezagutzen orduan:
|
|
|
Halakorik ez genduan egundo ikusi. (Esan
|
daigun
, orraitino, erderaz horren antzeko mezak lantzean behin emoten zirala, batez be kristinauen Batasuna eskatzeko egiten zan zortziurrenean, urtarrilean). Beste euskal gai askotan lez, honetan be aurrelari izan genduan J.A. Retolaza, Kili kili ren sortzaile ta zabaltzaile aspertu ezina.
|
|
|
Eta Lizardik nahi ebanez, gure" hizkera larrekoa" biziko al da luzaroan, gu mundu honetatik joan eta gero be, sendo eta dotore," noranahikoa" izateko ahalmenez eta borondatez. Gutariko bakotxak geure ahalegintxua egin
|
daigun
," hontan iraun dezan" (Orixe). Gauza bat, behintzat, argi be argi dago, Ander:
|
|
|
" Eskatu
|
daigun
hilaren alde, Kristo bitarteko hartuz; gure otoitzak asko dagike, Harenarekin alkartuz" hasten dau kantuz meza emoileak:
|
|
|
Bat baino ez bada, egin
|
daigun
: " Erregen".
|
|
|
Herri elertiaren arlo hau amaitzeko, aitatu
|
daigun
hemen, labur labur bada be, M. Lekuonak Poesía decorativa (apain olerkia) deritxona: maitasun haundiz eta sakon aztertu dau berak poesia mota hau, ta balio handia emoten deutso (o.c., 128 or.).
|
|
|
hizkuntza hau erakutsi eutsela ta, berau erabili dabe euren hartuemonetan; baina beronen aberastasun, arau (lege), bizi, gramatika, elerti ta beste jakingarri asko ezagutu barik. Gogoan izan
|
daigun
, euskerea ez dala izan egungo Euskal Herrian hizkuntza ofizial bat, ez eskoletan, ez eleizan, ez legeetan, ez inon (ezta Naparroako Erregeen aldi haretan be!) Gaur bizirik badirau, herri herriari zor deutso; herriko seme alaba apalok ekarri deuskue, gizaldiz gizaldi. Geure egunotan be, ez ete doguz herri herrian aurkituten euskerearen maisurik onenak?
|
|
|
Aztertu
|
daigun
orain gure herri jakintzaren alderdi eder, berezi ta aberats bat.
|
|
|
Ikusi
|
daigun
orain, astirotxuago zer dan bertsolaria: Gizakume batek, bertsolari izateko, doe honeek behar ditu, batez be:
|
|
|
Baina alde batera itxi
|
daigun
oraingoz Mikelen autu hau, eta bihurtu gaitezan lehengo harira, Karmelo: zure maisu lana Derioko Seminarioan.
|
|
|
" Ama, zuk ondo dakizu zeintzuk diran Eleizearen eta munduaren min eta atsekabeak, baita itxaropenak be; lagundu zeure seme alaba guztiei euren eguneroko arazoetan. Salbazinoaren Egunsentia zaitugun Horren eskuetan jarten dogu gure bidea, milanario barrirako bide zuzena; Zeu zuzendari zaitugula gizonemakume guztiok aurkitu
|
daigun
Jesukristo, munduaren argia ta Salbatzaile bakarra".
|
|
|
Horregaitik aurton be abestu
|
daigun
:
|
|
|
Harrezkero, Gabonak, gure artean negu ilunaren bihotzean ospatu arren be, Argia dira fededunontzat. Hori dala ta, kanta
|
daigun
:
|
|
|
Gaur, Bariku Santuz, Kristori begi begira (orain bi mila urte hil zanari; oraintxe berton geure ondoan neke minetan dagoanari), geure ezaren eta ezinaren leza sakonetik, geure itxaropenak adoreturik, geure fede argi ilunaren pozetan, behin eta barriro esan
|
daigun
Eleiza Amagaz:
|
|
|
Urte Santu berezi honetako Pazkoetan goratu
|
daigun
Hirutan Bakarra dan Jaungoikoa:
|
|
|
Esker onez goratu
|
daigun
Jesus Jaun Berbiztua.
|
|
|
Jaunaren doerik ederrena eskatu
|
daigun
: bere Espiritu Santua, gure zahar eta geixoen, gure behartsu ta espetxeratuen bihotzetan itxaropenaren argi gozoa zabaldu dagian.
|
|
|
2.3 Esan
|
daigun
, kristinauari be gogor egiten jakozala sinistea ta itxarotea; gauza gogorra, garratza ta iruntsi ezina jako, heriotzean dana amaituten dalakoa sentiduten dau ta:
|
|
|
Gure herriko santu bati (Aita San Inaziori) ezarten deutsoe honako esaera hau: " Behar egin
|
daigun
, dana geuk egitekoa balitz lez; eta otoitz egin daigun, dana Jaungoikoak emotekoa balitz lez".
|
|
|
Gure herriko santu bati (Aita San Inaziori) ezarten deutsoe honako esaera hau: " Behar egin daigun, dana geuk egitekoa balitz lez; eta otoitz egin
|
daigun
, dana Jaungoikoak emotekoa balitz lez".
|
|
|
antxinako jentilak edo paganoak lez, gaurko jentil barriak be bardin antzera erantzuten dabe: Jan eta edan
|
daigun
, bihar etzi hil egingo gara ta! (kontsumo gizartea).
|
|
|
" Agur, Jesusen Ama" kantatzen genduan, barruko pozari eta begietako negarrari eutsi ezinik... eta orroa baten! Ez
|
daigun
ahaztu, orduko Seminario Nausian abadegeirik gehienok lautik hiru, bai, gitxienez be bizkaitarrak eta gipuzkoarrak ginala.
|
|
|
Hori holan egin baneban, honexegaitik izan zan: Egarteren liburutxu hau ez zalako inongo euskal bibliografiatan agertzen (eta kontutan izan
|
daigun
urte horretan euskeraz 23 liburu argitaratu zirala, eta euron artean 3 baino ez Bizkaiko euskeran!). Hau holan dala, euskal liburuen zerrendetan zergaitik ez dau bere lekutxua merezidu izan Egarteren liburu apal honek?
|
|
|
Ez, ez
|
daigun
sekula santan ahaztu
|
|
|
Hasieratik jakin behar da bakotxak zer leku bete behar dauen. Orain badakit lausengaria zein den klase osoa barreka jarrita, bazekien bere aldeko puntu batzuk irabazirik zeuzkala, eta bere lana bukatu behar zuen, orain jakin
|
daigun
nork esaten dituen zelebrekeriak.
|
|
|
Esan
|
daigun
, berba egin genduana berba egin eta gero, gai horretan zu bestean jantzita nagola, punk nazkagarriori Bibiotek barre egin zuen.
|
|
|
Egin
|
daigun
gaur neska bategaz egoteko zarala, nora eroango zeunke?
|
|
|
Egin
|
daigun
gaueko kontuak ez eze, beste eginkizun pozgarri batzuk daukadazala esku artean, surluzeentzako erakargarriak ez diranak.
|
|
|
Topa egin
|
daigun
, hau berez txanpainagaz egin geunke baina.
|
|
|
Tira ba, hartu
|
daigun
hemen zer edo zer, Ainhi.
|
|
|
Ez neutsun esan ba klasean, zer edo zer neukala kontetako? Topa egin
|
daigun
eta gauzak komeni danean esango deutsudaz Karmelek zeren alde ez bazekien ere, topa egin zuen adiskidearekin. Orain hoba izango da hau bukatu eta Piratara joaten bagara, handik gauzak nasaiago ibiliko dira.
|
|
|
" Oraingo gachac Jangoicoac biralduten deuscuz, gueroco gach beticoetaric libretea gaiti: oraingoetatic contua atera
|
daigun
celangoac izango direan Purgatorioan, ta Infernuan igaroten direanac". Gaitz gehienak, dena den, gure bekatuengatik zigortzeko bidaltzen dizkigu Jainkoak; horregatik" gaissotasunac, guerrac, gosea ta zorigach guztiac becatuaren aci gaistoac emonico frutu charrac dira".
|
|
2004
|
|
|
Bilbo, 2002 783 or.] Abertzaliak: jarraitu
|
daigun
Sabin' ek irakatsi euskun biderik zintzo zintzo; bera artu daigun
|
|
|
Bilbo, 2002 783 or.] Abertzaliak: jarraitu daigun Sabin' ek irakatsi euskun biderik zintzo zintzo; bera artu
|
daigun
|
|
|
eredutzat, eta Jan egin
|
daigun
gogoz bape gogatu barik; ¡ Jel aldez beti! ¡ Ekin, bildurtu barik Euz
|
|
|
Eskerrik asko egindako behar guztiagaitik, eta ia inguruko herrietako jai batzorde askok zeuen bidetik segitzen daben. Animo, eta jaietan bere euskeraz bizitzen eta jolasten segitu
|
daigun
.
|
|
|
Une aretan radioak trikitixa jotzen ziarduan eta aita: " ala, neskak, berton ein
|
daigun
lenengo dantzaldia", esan eutsen. Eta maia eta jarlekuak baztartuta, an egin eben euren dantzaldi ori.
|
|
|
Amak Sanjuan lorak eta sutako txingarrak taloburdiñean artu eta etarte puntan ipini ebazan ketan. " Goazen ezkaratzera eta errosarioa errezau
|
daigun
", esan euskun amak. Eta an gengozan agurmariaka arik eta txakurrak aita abiau eban arte" Aita badator" esanda, errosarioa bertan bera itzi, eta etarte puntara urten genduan danok.
|
|
2005
|
|
|
" Honelan izango gara sendoak, honelan gaitu inok goitu, ez bada, gehiago aitatu Bizkaian ez baltzik ez zuririk ez besterik. Izan gaitean guztiok bat eta daukagun ezkero geure izatea, geure legeak, geure gobernua geure berbetarañokoa, geure usadioa ta senitartea, ezagutu
|
daigun
ez gaituzala inok obeto gobernauko geure geurok baino". 1860ko hamarkadan Euskal Herriko egunkaririk irakurriena bihurtu zen.
|
|
|
–Itxi
|
daigun
hori hurrengorako... Euskal aldizkari askok, berentzako zabalkunde gisa harturik, ezteuskue ezer bere kobratzen.
|
|
|
–Ipiñi
|
daigun
hamen! Azkar!
|
|
|
Aintzaldu
|
daigun
Agate Deuna,
|
|
2006
|
|
|
Jon, hemen ezin gara gelditu, Plaza Barriko zabalik izango dira honezkero, biok nekatuta gagoz, hartu
|
daigun
kafe bana. Monparnaseko jazz musikariak tabernetan aurkituko doguz, goiztiarrak dira euren zereginean.
|
|
|
Izena be aldatu egin dau, Joxeren ordez Joe zala inotsen ebazan azken bezeroai. Kaximiro, Pitufoa, auzoko azken junkia, azken errelikia, nahiko kuku egoan istorio horregaz, berehala astintzen ebazan txuteak sartzen ebazan egurrezko hankak benetakoak, biologikoak esan
|
daigun
, San Luis meategiko tromeletik jausita galdu ebazan, gangrenatu jakozanean uste ebalako auzoko polizia guztiak gainera botako eutsazala. Halanda be, txikitan legez, beti kremazko ttutturen bat ohosten eutsan Joxe jiratzen zanean.
|
|
|
Egunez, adi egoten nazan arren, ez ditut oraindino ikusi. Bikote gaztea izan behar dau, hogeta hamarka urtekoak, jo
|
daigun
ezkonbarriak dirala. Bai; ezkonbarriak dira, maiatzean ezkondu dira mutilaren aitaren herrira.
|
|
|
" Gorputzarako irudije legez, bardiñ de izpirituarako berbakuntza. Arrapau euskubezan legezarrak, gure bizije ziriala, bañon gorde
|
daigun
gure euskaldun arimie eta onetati urtengo jakuz barriro foruak, bai, urtengo dira justiziaren eguzkije argituko danian, betiko udaberriaren egunian. – Euskaldunak euskaraz eztakijenak ikasik biar dabe, arren, biotz indartsuarentzako bere errije maitauten daben gauza erraza da; badakijenak ez aztuteko, euskerie korapillube estuten dituzana illobak aitonai eta gurasoen jakintasuneko ontzije dalako" 330 Garai honetan Gernikako neska batekin maitemindua dabil, familia osatu eta bizia Euskal Herrian finkatzeko ametsetan, eta urte horretan bertan euskarako katedraren konkurtsora aurkeztu da331.
|
|
|
–" Abestu
|
daigun
zelaian, soin horren lili usaina..."
|
|
2008
|
|
|
Pinua nagusitu ahala, urritzen joan ziran pagadiak eta harestiak gure baserri inguruetan. Gaztainadiak ez
|
daigun
esan. Arrastorik be ez.
|
|
|
Ein
|
daigun
bakie.
|
|
|
Baia zergaitik? Ea, pentsau
|
daigun
–
|
|
|
–Ummm? Bueno, batetik esango deutsut sarritan usteak erdia ustel izaten dauala, baia bestetik badinotsut hipotesi baten baino ez gagozala; jarraitu
|
daigun
: zelan ailegatu da gure morroia Miriamengana?
|
|
|
(a), ik jakingo dok eze guek> goazela Dueroko riberara? (10r),, goazen guztiok batera eze guek> al
|
daigun
lagundasunik onaena egingo deutsugu? (10v),, oi nox zenbilzen/ orrinbat gatxez munduan;/ eldu ez zara/ guek> gueonzen lekuan?
|
|
|
–Erabilten gaitu ilabetean/ bere tripearenzat errastruan;/ geur> barriz tiri taio konbentuan? (28v),, ene laztana solas
|
daigun
/ geurtxeok> biok bakarrik? (21r).
|
|
|
–solas
|
daigun
/ gueurtxeok> biok bakarrik? (21r).
|
|
|
[...] esan
|
daigun
, nai ta naiezkoa dala euskerea (bizkaitarrak Bizkaikoa ta gipuzkoarrak eurena) Bitoriako Abade Ikastet, sean gazteai irakastea.
|
|
|
Ni iaio nintzanean? Bizkaiak bere legeak eta bere erritasuna [erdaraz nacionalidad dio] eukazan;[...] Euskaldunak gomutaratu atzo zitzazan guztia, gaur nortzuk zaizan ikusi eizu, iruditu
|
daigun
–ezelan albadaugu?
|
|
2009
|
|
|
Intzentzoagaz intzentzatu ta erainotzagaz lurrundu, linda damea zazpi astean geurekin erabili
|
daigun
.
|