|
2010
|
|
|
Ez da Txomin Agirre bezalako estilista bat. Baina bere
|
berea
izango zuen idazkera finkatu zuen. Dena dela, aldian aldiko joera nagusietara moldatzen jakin zuen, 60ko hamarkadan sortu zen euskara batura izan ezik.
|
|
|
Giza kulturak, benetakoak, beragan euki behar dau giza duintasunerako dinamismoa. Giza izateak
|
berea
dau gizatasunerantz mugidu eta abiatzea. Era bardinean, kristautasunarentzat be kultura bakoitzaren barruan sartzea nahitanahiezkoa da, bere mezuaren erdi erdian gizakundea dagoanez, Jaungoikoa gizatasunean murgiltzea.
|
|
|
54. Xabier Amurizak zera ere gehitzen du Bizkaiko bertsogintza III. Gerra aurreko emoitzaliburuan, 1935eko txapelketako bertsoa aipatu eta gero: . Uriarteren beste bat bateko bertso bat be gordetzen da,
|
berea
dela guztiz ziurra ez da baina. Behin, tabernan, ordaintzeko modurik ez edo gogorik ez zeukan mutilzahar bati honako hauxe kantatu ei eutsan:
|
|
|
–Harentzat eta haren geroko misiorako bere barnean garatzen hasi zen espiritu bizitza zen garrantzitsua. Karmeldarretako bokazio orokorraren barruan, Teresak gero eta dei biziagoa sumatzen zuen barne bizitzara, Jainkoarekin harreman min minak izateko bokazio bere
|
berea
. Ia ohartu gabe hasiera eman zion otoitz bide luzeari, eta Jaunarekin maitasunez hainbestetan elkartzeak Jainkoaren esperientzian maistra bikain bihurtuko du?.
|
|
2011
|
|
|
Nori
|
berea
aitortu ohi zion; kritika literarioa nahiz historikoa egitean, balio eta alde onak ederki goraipatzen zekien; berak idatzitakoa osatu eta zuzendu beharra ere aitortzen zuen geroago idatzitako idazlanetan (ik. Bakoitzari, eta iraizoz Aitari, berea, 900 901.or.; Bakoitzari berea, 902 or.; Aclarando:
|
|
|
Nori berea aitortu ohi zion; kritika literarioa nahiz historikoa egitean, balio eta alde onak ederki goraipatzen zekien; berak idatzitakoa osatu eta zuzendu beharra ere aitortzen zuen geroago idatzitako idazlanetan (ik. Bakoitzari, eta iraizoz Aitari,
|
berea
, 900 901.or.; Bakoitzari berea, 902 or.; Aclarando: la h aspirada en Oihenart, 62 or.).
|
|
|
Nori berea aitortu ohi zion; kritika literarioa nahiz historikoa egitean, balio eta alde onak ederki goraipatzen zekien; berak idatzitakoa osatu eta zuzendu beharra ere aitortzen zuen geroago idatzitako idazlanetan (ik. Bakoitzari, eta iraizoz Aitari, berea, 900 901.or.; Bakoitzari
|
berea
, 902 or.; Aclarando: la h aspirada en Oihenart, 62 or.).
|
|
|
Mitxelenak, Onaindiak, Villasantek..., labur bada ere, lekutxo bat eskaintzen diote literaturaren historian. Dena dela, bere betiko estilo zorrotzean, Lino Akesolo da idazle honen inguruan nori
|
berea
ematen jakin duena. Latxagak (Jose Maria San Sebastian) egindako argitarapena goraipatzen du guztien gainetik?
|
|
|
Teokritoren eta antzi, ateko eglogalarien xalotasuna, antzea eta antza aurkitzen dizkio gure poetari. Orra Michel-en iritzia, Manterolak
|
berea
egin duena?.
|
|
2012
|
|
|
Bat bakarrik bear da gaur, aberria, eta eskeintzajai sugarretara bakoitzak botaten dau
|
berea
.
|
|
|
4 1343an berretsi zan lehen aldiz eta 1376an bigarren aldiz. Foru hau Lurralde Lauko jendearentzako forua zan, hainbat hirik bakoitzak
|
berea
eukielako. Halan da be, ez zan erraza gizartea zuzentzea batzuk foru mota batzuk eta besteak (hiriak) beste batzuk izanda.
|
|
|
Gizaki orok eskubidea du bere antroponimia
|
berea
duen hizkuntzan eta eremu guztietan erabiltzeko; eta beste sistema grafiko batera eraman behar denean, ahalik eta transkripzio fonetiko fidelenean egin dadin.
|
|
2013
|
|
|
Zenbait mihise pintatzeko garaian ideia satirikotik abiatzen bada ere, emaitza gisara minik ematen ez duen umorea dauka (eta erlijio gaietan umore errenazentista duela zehaztu). Berea ikuskizuna da, ezbairik gabe, ikuskizuna bolumenagatik, monumentaltasunagatik, antzerki izaeragatik, baina harrokeriarik gabeko handipuztasun horrek, aurrez aurrekotasun horrek ez zaitu zapaltzen ikuskizun askok egiten duten legez,
|
berea
ikuskizun bitxia baita, halako barnekoitasun bat duelako (dena dela, agerikoa den barnekoitasuna). Biluziak ez dira biluzi biluziak, batetik, ez dutelako erakargarritasunik eta, bestetik, geruza hieratiko batez, zeramika geruza batez estalita daudelako.
|
|
|
Une horretatik barne aztertze hori bere
|
berea
izan zuen Teresak bere bizitzaren azken azkenera arte.
|
|
|
Horien artean ezin isildu behin eta berriro ikerketarako edota aldizkaria argitaratzeko Bizkaiko Foru Aldundiak eskuzabalez emaniko laguntza. Nori
|
berea
Jainkoaren legea! Laguntza hori ere ezinbestekoa izan dugu gure asmoak aurrera eraman ahal izateko.
|
|
2014
|
|
|
XX. mendera ozta ozta heldu zen E. Labairu bizkaitarra(? 1904) ez dago hemen, bai ordea M. Arigita nafarra(). Eta E. Urroz tolosarrari(? 1937), Oñatiko Eusko Ikaskuntzaren Batzarrean (1918), euskal Elizaren historia aurkeztu zuenari
|
berea
eman zaio, eta arrazoi hobeagoekin; J. Goñi Gaztanbide nafar aritzaletarrari(). A. E. Mañarikua hemen dago (19111988), baina ez dira ageri S. Insausti(? 1978), L. Murugarren(? 1999) edo aritalpenaren ondoren hildako J. I. Telletxea (19282008).
|
|
|
Gure apaiz diozesiarren XX. mendea bereziki garrantzizkoa izan da Elizarentzat (bertako eta unibertsalarentzat), eta euskal gizarteak
|
berea
izan du apaiz horien egunerokotasun hurbil eta eragilea. Horren historia idazteko dago, eta eskuartean dudan hiztegi honek hainbat gogorakizun eskaintzan digu.
|
|
|
Unibertsitateko irakasle izatea gizartean ongi ikusia da; horrek asko janzten omen du. Baina ofizioz irakasle diren guztiak ez dira afizioz izan ohi. Nik arrainak uretan legez ikusten dut Jabier herri literaturaren ikerketan murgildurik; hori duela bere
|
berea
esango nuke. Horrekin ez dut esan nahi unibertsitateko lana noraezean edo erdi beharturik egingo duenik, bai zera!, baina bai ariko dela ofiziotik bere burua nola askatuko, noiz handik tartetxo bat hartuko bere afizioan murgiltzeko?
|
|
|
Orduan kritika zorrotzak izaten ditu luma puntan. Hizkuntza kontuan iritziaemoteko gai da; esaterako, euskara batuaren kontuan Kili kilik
|
berea
esaten dau, ez da isiltzen:
|
|
|
Estilo bere
|
berea
zuen. Berezkoaz gainera, irakurketa horietatik sortuko zitzaion idazteko erraztasuna, harrigarria baitzuen, haren biografoek diotenez.
|
|
|
Goian esan dugunez, haren obra bat ere ez zen argitaratu bera bizi zela. Izan ere, aita Graciánek dio, Teresa hil eta laster, ez zela izan egundo ere haren asmoa ezta
|
berea
ere, liburu hauek inprimatu eta jende arruntagana eta edonoren eskuetara hel zitezen, idazkiak gure komentuetan eskuz esku ibil zitezela baizik. Gehienez ere, pertsona serio eta otoitzgaietan adituak zirenek irakur zitzatela.
|
|
2015
|
|
|
–Bedeinkatua izan zaitezela betiko, nik Zu utzi arren, zuk ez baininduzun guztiz uzten, Zuk beti eskua luzatu eta berriro jaikitzeko eran baizik; eta sarritan, Jauna, ez nuen nahi izaten zure eskua, ezta ulertu nahi ere nola sarritan dei egiten zenidan berriro, orain esango dudanez. Honela hasi nintzen, bada, denbora pasaz denbora pasa, huskeriaz huskeria, arriskurik arrisku, erorbide handietan murgiltzen eta arima hain galbide handitan sartzen, non lotsa bainintzen otoitzak
|
berea
duen hain adiskidetasun berezian Jainkoagana berriro iristen. Eta horretarako lagun izan nuen, bekatuak handituz joatean, bertutezko gauzetarako poz eta atseginik ez izatea.
|
|
|
Zein emazte da, bere senarragandik bitxi preziatuak hartu ondoren, eraztun bat behinik behin emango ez dionik, ez hark duen balioagatik, dagoeneko senarrak guztia baitu
|
berea
, hil arte senarrarena izango den seinaletzat baizik. Zer gutxiagorik merezi du, bada, Jaun honek?
|
|
|
Hau egi egia da eta, hain garrantzitsua delako, gogorarazten dizuet hainbeste bider: ez du jarduten ariman inolako eragozpenik gabe
|
berea
duenean jarduten duen bezala, ezta ez dakit nik nola jardun behar duen; gauza guztiak eraz eta egoki nahi ditu. Bada, jauregia behe mailako jendez eta purtzilkeriez betetzen badugu, nola sartuko da Jauna bere gortearekin?
|
|
|
Pierra Lhanderen idazlanak eta bizipenak sakon ikertu omen ditu, euskaraz jakin gabe?. Dirudienez, asko omen daki Lhanderen bizitzaz eta ekintzez, bakoitzari
|
berea
, baina horrek ez dio biderik ematen Davantek baino pastoral hobea eta osatuagoa idazteko gai dela pentsatzeko. Hor erakusten ditu, alde batetik bere harrokeria handia eta bestetik euskal kulturaz duen jakituria hutsala.
|
|
|
Hau ez nuke esango nik ematea denik. (?) Zein emazte da, bere senarragandik bitxi preziatuak hartu ondoren, eraztun bat behinik behin emango ez dionik, ez hark duen balioagatik, dagoeneko senarrak guztia baitu
|
berea
, hil arte senarrarena izango den seinaletzat baizik. Zer gutxiagorik merezi du, bada, Jaun honek?
|
|
|
Horiek dituena irten daiteke eta gudukatu infernu osoaren aurka eta mundu osoaren eta honen arrisku guztien aurka. Ez dezala inoren beldurrik izan,
|
berea
baita zeruetako erreinua. Ez du zertan izan inoren beldurrik, ez zaiolako axola dena galtzea, ezta ez duelako galeratzat; Jainkoa nahigabetzeaz da soilik beldur; eta otoitz egiten dio bertute haietan eusteko, bere erruz gal ez ditzan?
|
|
|
Eta antropologian egindako ikasketek gertakizunen eta pertsonen ekinen zergatiak galdetzera eramaten dute, eta atzokoa (edo izan garena) gaurkoarekin (garenarekin) josita uztea izaten da bere kezka; zubi naturalak atontzea. Bizenta Mogelen bizitzaren, izanaren eta idatzitakoen gainean egindako azterketak eta ikerketa lanak, Yolandak hain
|
berea
duen ahots bateratzailearen bidez, duela bi mendeko emakume idazle gazte baten ahotsa ekarri digu gaur egunera, historia eta tradizioa errazago ulertzeko aukera emanez.
|
|
2016
|
|
|
Honek ez zuen aparteko idazkirik behar izan lanaren balioa eta garrantzia agerian jartzeko. Egin eginean ere,
|
berea
izanik Liburuan agertzen den aitzinsolasa, liburua ireki eta era didaktikoan irakurri zizkigun bere ustez gogora ekarri eta aipagarriak diren zenbait lerro.
|
|
|
Baina ez da nahikoa, ez du hil nahi, nork egin du zotz, noren izenean,
|
berea
da bizitza, berea. Baina bizitzak ez daki barne erabakiez.
|
|
|
Baina ez da nahikoa, ez du hil nahi, nork egin du zotz, noren izenean, berea da bizitza,
|
berea
. Baina bizitzak ez daki barne erabakiez.
|
|
|
Badira justiziaren nahia dabenak, baina txarto ulertu ezkero, zerbitzugintzarako baino ez da izaten egarri hori. Gaur egun erraz nahastatzen da egiazko askatasuna, bakotxak
|
berea
egiteko asmoekin. Edozein jokabidek balio dau norberaren gustuak aurrera ateratzeko.
|
|
|
Mendeurren horren itxaropenaz aurkezten dio Euskaltzaindiak bere ahaleginen emaitza euskal gizarteari, eta gogoratzen dio hortxe dagoela, lanean eta jardunean, Euskal Herriko lurraldeetan euskara bera izan dadin orain eta geroan ere, tresna duina eta baliagarria euskaldun ororentzat. Orobat,
|
berea
galdu gabe, bestelako hizkuntzak eta kulturak bizi eta barneratu nahi dituen euskal gizarte batentzat.?
|