|
2002
|
|
|
ETA K bazekien zer zetorkion, Batasunak eduki zitzakeen bide guztiak itsutzeko bazekien neurrira egindako lege bat aprobatuko ziotela. Hala eta guztiz ere, ekin egin du eta badirudi jarraituko duela,
|
beraz
Jainkoak konfesatuta harrapa gaitzala... Ekinbide honek arazo larriak planteatzen dizkio epe laburrean Batasunari eta luzarorago Ezker Abertzale posible bati.
|
|
2003
|
|
|
·" Non dago beste herririk,
|
bere
Jainkoak guk geure Jaungoikoa baino hurrago daukanik?" (Moises)
|
|
|
|
Beraz
jainkoaren justizia, neurritasun eta ausardiaz hitz egin da, jakinduriaz hitz egitea falta da, eta ahal den heinean ez da ezer utzi behar. Eta lehenik diot, Eriximakok berea bezala nik ere gure eskulangintza ohora dezadan, jainkoa horren poeta tree be dela beste bat egiteraino; edozein bihurtzen baita poeta behintzat" nahiz eta Musa gabea izan aurretik" 20 Maitasunak ukituz gero.
|
|
|
Eta bertsotan ere zerbait esatea bururatzen zait, bera dela gizakiengan bakea, itsasoan barealdia, haizeen baretzea eta kezketan loa dakarrena. ...jainkoentzat, ez dutenentzat inbidiagarri, jabetza zorionekoentzat; fintasun, luxu, leuntasun, grazia, desira, nostalgiaren aita; gizaki onekin arduratsu, gaiztoekin axolagabe; nekean, beldurrean, nostalgian, hitzaldian lemazain, marie nel, alboko soldadu eta salbatzaile onena; jainko eta gizaki guztien apaingarri; gidari ederren eta onena, gizon orok himnoak ederki abesten jarraitu behar diotena,
|
berak
jainko eta gizaki guztien adimena liluratuz abesten duen odan parte hartuz.
|
|
|
Hiri bakoitzak
|
bere
jainko ala jainkosa babeslea zuen; Atenasen jainkosa babeslea, adibidez, Atenea zen, jakinduria eta gerraren jainkosa. Hiri bakoitzak bere jainko babeslea gurtzen zuen bereziki, baina baita aldi berean beste jainkoak ere; eta noizbehinka greko guztiak santutegi panhelenikoetan biltzen ziren elkarrekin beren jainko nagusiak gurtzeko.
|
|
|
Hiri bakoitzak bere jainko ala jainkosa babeslea zuen; Atenasen jainkosa babeslea, adibidez, Atenea zen, jakinduria eta gerraren jainkosa. Hiri bakoitzak
|
bere
jainko babeslea gurtzen zuen bereziki, baina baita aldi berean beste jainkoak ere; eta noizbehinka greko guztiak santutegi panhelenikoetan biltzen ziren elkarrekin beren jainko nagusiak gurtzeko. Esate baterako, Olinpiako joko olinpikoetan Zeus jainko guztien errege gurtzen zuten eta aldi berean kirol proba ospetsuak antolatzen zituzten.
|
|
|
2 Gizakiak, beraz, Jainkoaren ordez, beste ondasun batzuk aukeratu ditu, Jainkoa izan behar denean ondasun bakar eta haren zoriontasun eragile. Gauzak horrela, gizakiak ondasun horiek bihurtu ditu bere on goren, eta eurotan jarri ditu bere maitasuna eta itxaropena, edo, beste modu batera esanda,
|
bere
jainkotzat hartu ditu. Gizakiak, ondorenez, euren egiazko ondasunetik aldendu dira, horrek lotu behar baitzituen elkarrekin.
|
|
2004
|
|
|
Zeren eta, ba ote da tokirik euskal demokrazia horretan espainolak eta frantsesak izaten segitu nahi dutenendako? (...) Hark ez zuen esaten baina hemen arrisku ikaragarri bat dugu euskal demokraziaren izenean etnokrazia edo, are murriztuago, glotokrazia bat sortzeko, askotan Euskal Herria edo euskara
|
bera
jainko bihurtu eta hezur haragizko euskal herritarren borondatearen gainetik jartzen baitugu. Horretan ere zaharrak maisu:
|
|
|
Eta hala ere Kantek hilezkortasuna eta Jainkoa berreskuratzen ditu atzeko atetik, postulatu gisa, Arrazoimen praktikoaren kritika n. Heinrich Heineren arabera tragediaren ondoren fartsa dator eta
|
beraz
Jainkoarekin akabatu ondoren Kanten zerbitzaria, Lampe, negarrez hasi zen eta Kant errukitu zen: Lampe gaixoak Jainkoa behar du, Jainkorik gabe ezin du zoriontsu izan.
|
|
|
Jainkoaz diharduenean ez digu berba egiten Jainko zigortzaile, sari emaile, epaile eta bertute moral guztien edukitzaile bati buruz; ez dihardu salbazioaren arazoaz edo bekatuarenaz edo santutasunarenaz. Hauek guztiak fede kontuak dira, garrantzi handikoak, bai, baina ez dira arrazoimenezko kontuak izango; eta
|
berak
Jainkoaz jardutean fedearen mundua baino, logikarena izan nahi du gogoan. Jainko matematikoa, Jainko geometra, izango da bere kezkaren gaia eta ikuspegi honetatik hartu behar ditugu kontuan izaki gorenari datxezkion ezaugarri horiek.
|
|
|
bat, amaigabea, betierekoa, aldaezina, burujabea, ezagutza gorenekoa, ahalguztiduna bihurtu duenean.
|
Bere
Jainko matematikoari ezaugarri horiek izendatzean, naturatik kanpo jartzean, existitzen diren gauza guztien sortzailea egin duenean, elizak defendatzen duen Jainko pertsonalarengana hurbildu da berriro, saihestu nahi zuen tranpan eroriz.
|
|
|
Orain, berriz, Descartesen helburua gauzen esentzia (gauzak zer diren) eta existentzia (gauzak zer mundutan ematen diren) ezagutzeko giltza bilatzea da, eta hau du sekula segurtasun osoz esperientziaren bidez aurkitu, ezin dugulako era horretara errealitatearen osotasuna besarkatu, esperientzia beti partziala, zatikakoa, izango delako. Horregatik, hasteko behar dugu osotasuna bilduko duen arrazoimenaren ideia bat, eta
|
bera
Jainkoarengan gorpuztuko da.
|
|
|
Kanpoko mundu fisikoa eta norberaren gorputza ezereztatuak, matematikaren fidagarritasuna ahulduta zeharo, errealitatearen eta ametsaren arteko muga ezabatuta, Jainko iruzurti baten mehatxuaren pean, egia esan, ez litzateke harritzekoa izango honelako desanparo eta etsipen egoera batetik irteteko elizak eskaintzen zion babesera,
|
bere
Jainkoarengana, joko balu orain bake eta salbazio bila. Baina ez da hori izango Descartesek hartuko duen bidea, ez oraingoz behintzat.
|
|
|
Parabolak baitira etiko eta mistiko denaz ongien mintzo daitezkeenak. Nazareteko Jesus
|
bera
Jainkoaren parabola bat da. Parabola par excellence.
|
|
2005
|
|
|
Bere burua bere zilko. Bere burua
|
bere
jainko. Berekoitasunaren iguzki hila argitzaile.
|
|
|
Sinestun nahiz makil ukaldi ederrik bildu duten zenbaitek Vatikanotik, lehenago ere izan baitira beren burua egia osoaren jabe bakartzat zeukatenak! Zientzialari ala idazle, jakintsun ala herritar xoil denak maila
|
berean
Jainkoaren ezagutza eta amodioari doakionaz.
|
|
|
Bazitekeen Julio zitalak ez luzaro ziria sartzea barruan zeraman jainkoari (deabruari, hobeto esateko), eta bazitekeen Adelak ere
|
bere
jainko onberari ez halakorik egitea, eta guztia bere onera itzultzea. Baina, eta ni?
|
|
|
1 Herri guztien artean bada bat, Jainkoak zuzenbidea eman ziona, alegia, herri hebertarra, eta horri diotsa Moisesek Deuteronomioa 4, 7 pasartean: Izan ere, ez da munduan naziorik, handia bada ere,
|
bere
Jainkoak guk bezain hurbil dituenik, guk Jauna geure Jainkoa, dei egiten diogun bakoitzean, dugun bezain hurbil, alegia; ez eta gaur adierazten dizuedan irakaspen hau bezain lege eta erabaki zuzenak dituenik ere. Orobat, salmo egileak Salmoak 47, 19:
|
|
2006
|
|
|
konpartitzeari, edo esanahi horien bidez beraien talde pertenentziak mamitzeari. Gisa horretara, monoteismo axiologikoa bukatu da, eta balio kontuetan bakoitzak
|
bere
jainkoari eutsiko dio.
|
|
|
• Hesiodo: Teogonia eta, batez ere, Lanak eta egunak obretan justiziaren zentzu modernoagoa ageri da eta, bestalde, lanari lotzen zaion giza abere ez aristokratikoa; Zeus
|
bera
jainko politiko bilakatzen da.
|
|
|
orden juridiko politiko berri bat ezarri zuen munduan, zeruaren lekua eraldatu gabe. Xenofanes
|
bera
jainko berri baten bila tematu zen, Platonek oinarri idealista tinkoak jarri baino lehen.
|
|
|
– Gure lakuaren ingurura gizon zuriak agertu ziren aldi bertsuan –Sarah ren ahotsa mehea bezain indartsua zen– Joseph Smith izeneko batek ametsak izan zituen. Ametsotan Joseph hark
|
bere
jainkoaren mezua aditu ei zuen, eta halaxe jakin, ba, bazirela nonbaiten lurperaturik Ebanjelio berri bateko izkribuak, urrezko tauletan idatziak. Antzina antzinako lengoaia batean idatziak.
|
|
|
Antzina antzinako lengoaia batean idatziak.
|
Bere
jainkoak taulok non ziren ere esan ei zion, eta hara joan Joseph Smith. Eta topatu zituela sinetsi.
|
|
2007
|
|
|
stonehenge gaixoak sendatzeko gunea zela dio azterketa berri batek. Azken 100 urtetan hainbat interpretazio eman zaio Brontze Aroko megalito multzo ezagunari, baina gaixoak
|
bertara
jainkoen laguntzarekin euren osasuna hobetzera hurbiltzen zirela dio orain Timothy Darvill Bournwmouth eko Unibertsitateko Arkeoloia Unitateko arduradunak.
|
|
|
Printzeak hegoalderantz iges egin eban, baina, halanda be, harrapau egin eben. Konkistatzaileek hil baino lehen, printzeak
|
bere
jainkoari laguntzeko eskatu eutsan. Jainkoak haizea bialdu eban mezulari, printzea ekarteko.
|
|
|
Erromak hizkuntza, erlijio, lege diferenteenetako jendeak konkistatu ditu; zuzenean inposatu, ez bere hizkuntza, ez erlijio eta ez legerik dio inori guztiz egin. Horren ordez, hemendik aurrera, herri bakoitzak libre du bere foru pribatuan
|
bere
jainko eta jainkosak ukaitea; baina, gainera, Erroma eta Inperatorea gurtu dizu: herri eta jendeak oro batzen dituena, kontzientziaren barneraino batu, aparte legioak eta moneta gainaldean, Erromaren eta Inperatorearen kultua izango da, Inperio osoaren lokarri izpirituala,, katholikoa?.
|
|
|
Arima germaniarrarentzat Wotan dena, arima indiarrarentzat Buda da, grekoarentzat Zeus, etab., eta guztietan arazoa berdina da. Gaur egun gizakiak berez ez du izaki jainkozko haren argikusmen zuzenekorik (antroposofiaren egitekoa da argikusmen hori berrirabazten irakastea),, aingeru, en modura soilik sumatzen ditu
|
bere
jainkoak/ izpirituak. Era bertsuan, herri bakoitzaren ariman kanporatu eta zermugatu dena Izpiritu edo Gogo unibertsalaren alderdi bat da:
|
|
|
Hizkuntza bat, non ere ia dena aditz baita, dena egintza; non dena bizia baita eta arian ari baita dena egonik gabe; aditz konjugazio bat kasik denbora gabekoa, dena presente jartzen, iragana oraingotzen, historia poesia bihurtzen duena; lexiko bat, dena denarekin erlazionatzen duena, dena irudi, dena erritmo, etab. Herder-ek hizkuntzazko iruditik nola pertsonifikazio poetikoak, ipuinak, sagak, sinbolismoak loratzen diren erakusten du; nola garatzen den eguzkiaren goizargitzeko iruditik munduaren kreazioaren kontadizoa. Eta erakusten du nola poesia hebrearra, basamortuko bizi esperientziarena, artzain herri baten poesia, herri bat bere buruaren harroa eta
|
bere
Jainkoaren usteosokoa, nola bere bere aurrebaldintzetatik bakarrik ulertzen den, nola konparaezina den poesia greko edo erromatar edo nordikoarekin: izpiritu nazional bereki baten bizi eta sentieraren espresio.
|
|
|
Argudio mota honetakoa litzateke honako hau: Inork ezin izan du frogatu Jainkoa ez dela existitzen,
|
beraz
Jainkoa existitzen da.
|
|
|
Baldin giltzapean dauden presoek zuk bezalako nahitasunarekin maitatuko balute zuzentasuna, ez litzateke hainbeste krimen eta ankerkeria izango; baldin zuk bezalako neurriarekin begiratuko baliote bizitzaren laburrari, ez lukete laprast egingo lizunkeriaren lohitan. Horregatik, presondegiaren ardura eman zenidanetik, zure ispilu txit begiragarria jarri diet presoei begien aurrean, argiro ikusten baita
|
bertan
Jainko Jaunaren zuzentasunezko bidea (Lertxundi, 2004: 86).
|
|
2008
|
|
|
santuen irudi haiek gertatu izan zitzaizkiola Ernestinari arazo iturri, batean san Mamerto, hurrengoan san Bruno eta santa Zezilia, eta hurrengoan guztiak? santu haien irudiak eta irudien artean irudikatzen zituèn elkarrizketa zentzugabeak oztopo gertatuko balitzaizkio bezala,
|
bere
Jainkoaganako bidean; egia zen Ernestinak arazo hura gainditutzat edo ia gainditutzat zuela, halakoa izan baitzen hilabete luzeetako lanaren eta diziplinaren fruitua, frai Millanen aholkuak, teknika psikologikotik asko zutenak, jakintza adar hartarako zaletasun berezia zuen?, hitzez hitz bete izanaren ondorioz, baina egia zen, halaber, bigarren planoan ezkutatzea lortu zuèn errealitateak berriro... Frai Millanek arazoaren sustraietara jo nahi bazuen, baina, hantxe zuen sustraia, hantxe zuen muina, muinera eta sustraietara joz gero aurki baitzezakeen bermeko irtenbidea; halako zerbait bururatu ote zitzaion frai Millani??, bestela ez baitago azaltzerik nola honek zaku bat eskuratu, kaperarantz abiatu, mojak erretiratuak zeuden, bezperak kantatuta gero?, atea ireki, san Mamertoren irudia zakuan sartu, zurezko irudi mugikor bat zen, metro batekoa, frai Millani erori egin zitzaiona, urduri zegoelako, apika, hura maniobratzerakoan?, eta bertatik alde egin zuen isil gordean, lapur bat balitz bezala.
|
|
|
Iratzederrek behin baino gehiagotan aitortu du apaizak harengan izan zuen eragina. «Aitzol eta Monzon ziren
|
bere
jainkoak. Miretsi egiten zituen biak» gogoratu du Xarritonek.
|
|
|
ekintza bat, beharbada –frai Millanen beraren ekintza ausart bat–, zalantza guztiak baztertuko zizkiona. ...illanek garbi ikusten zuen –garbi ikus zezakeen, behin eta berriz gertatuaren konstatazio hutsa zèn heinean– santuen irudi haiek gertatu izan zitzaizkiola Ernestinari arazo iturri, batean san Mamerto, hurrengoan san Bruno eta santa Zezilia, eta hurrengoan guztiak... santu haien irudiak eta irudien artean irudikatzen zituèn elkarrizketa zentzugabeak oztopo gertatuko balitzaizkio bezala,
|
bere
Jainkoaganako bidean; egia zen Ernestinak arazo hura gainditutzat edo ia gainditutzat zuela, halakoa izan baitzen hilabete luzeetako lanaren eta diziplinaren fruitua, frai Millanen aholkuak, teknika psikologikotik asko zutenak –jakintza adar hartarako zaletasun berezia zuen–, hitzez hitz bete izanaren ondorioz, baina egia zen, halaber, bigarren planoan ezkutatzea lortu zuèn errealitate... Frai Millanek arazoaren sustraietara jo nahi bazuen, baina, hantxe zuen sustraia, hantxe zuen muina, muinera eta sustraietara joz gero aurki baitzezakeen bermeko irtenbidea; halako zerbait bururatu ote zitzaion frai Millani...?, bestela ez baitago azaltzerik nola honek zaku bat eskuratu, kaperarantz abiatu –mojak erretiratuak zeuden, bezperak kantatuta gero–, atea ireki, san Mamertoren irudia zakuan sartu –zurezko irudi mugikor bat zen, metro batekoa, frai Millani erori egin zitzaiona, urduri zegoelako, apika, hura maniobratzerakoan–, eta bertatik alde egin zuen isil gordean, lapur bat balitz bezala.
|
|
2009
|
|
|
era guztietako materialak nahaski pilatzen. Halakoz, bada, arbasoengandik heredaturiko Jainkoa desmuntatu beharra legoke, askok ulertuko badu behintzat?, hondarren artean berriro Jainkoaren bila hasteko; bakoitza
|
bere
Jainkoaren, sakratuaren, bila (seguruenik litzatekeena ja Jainkoa deitu anitz ekibokorekin ez bada).
|
|
|
Baina Gandiaga bere burura,
|
bere
Jainkora, bere euskaldun kontzientziara, estreina urrundu eta gero itzuli egin duen bide luze baten buruan heldu da.
|
|
|
Bigarren belaunaldia bakarrik, Egiptotik atera gabekoa, sartuko da Kanaanen, libertateaz, hots, lurraren jabetzaz gozatzera. Moisesi
|
berari
Jainkoak aberria, askapen martxa luzearen helmuga, urrundik ikusteko bakarrik egingo dio grazia berezia (Dt., 32, 52).
|
|
|
bezala azaleratzen badira Elorri ko poesiaren batuketan. Elorri platonikoa da, ez dago lurrera orientatua, geroago egongo den moduan, han lurrean
|
bertan
Jainkoa, transzendentzia ikusi ahal izateko oraindik. Horregatik Elorri teinka batean dago lurrari lotzearen (Gandiaga berezkoa) eta lurrari ihes egitearen (Seminarioan eskolatua) artean.
|
|
|
Are, ez du inon ikusi nahi historian.
|
Bera
Jainkoarekin Naturara mugatuko da, familiara, gizarte pobrera. Jainkoaren historia baten ideia jasangaitza zaio.
|
|
|
Natura, Jainkoa bezalaxe, gozoa edo terriblea izan daiteke: gizon emakumea nolako,
|
bere
Jainkoa halako, esan ohi da. Baina Jainkorik ez badago, ez dago, kito:
|
|
|
Jainkoa gabe, berriz, dena biurtzen zaigu tajugabeko. Giza-aurrerapenak
|
berak
Jainkoa gabe eztu nondik norarik? (198).
|
|
|
Ez derrigor zalantzak zituelako (horiek ere ukatu gabe), zentzua ikusi ikusteko baino; bere fedearen zentzua egiaztatzeko, ez besteentzat, baina beretzat. Ez da pentsatu behar, fededunek pentsatzen dutela
|
berak
Jainkoaren jabegoan daudela, fedearen zentzuaz seguru eta lasai. Beste fede modu batzuekin edo fedegabeziekin kontrastean, Bitorianok bere fedearen zentzuak zentzurik al zuen, fedearen zentzua bere kasu konkretuan zein zen, auzikatzen zuen bere buruagaz.
|
|
|
Sokratesek, Atenas eta atenastarren babesaz arduratzen ziren Jainkoak arbuiatu eta, Jainko bat guztiz berria irakasten ei zuen, hiriarena gabe mundu guztiaren Jainko abstraktua, gizon emakumeen arazoez axolagabea, eta horrela gazteak perbertitzen eta inmoralismo sofistikoa oinarritzen omen zuen. Bakarrik, antzinate zaharrak astaperrexil zukua edatera kondenatu du Sokrates hori
|
bere
Jainkoarekin (horregatik Platon Jainko bat filosofikoa bai, baina hiriaz asko eta gehiegi ere arduratsu batera itzuliko da), eta modernitate berriak, alderantziz, bere Jainko humano zaharra ahaztu eta filosofikoki perfektu bat alfer alferrikakoa aitortu du.
|
|
|
Sokratesek, Atenas eta atenastarren babesaz arduratzen ziren Jainkoak arbuiatu eta, Jainko bat guztiz berria irakasten ei zuen, hiriarena gabe mundu guztiaren Jainko abstraktua, gizon emakumeen arazoez axolagabea, eta horrela gazteak perbertitzen eta inmoralismo sofistikoa oinarritzen omen zuen. Bakarrik, antzinate zaharrak astaperrexil zukua edatera kondenatu du Sokrates hori bere Jainkoarekin (horregatik Platon Jainko bat filosofikoa bai, baina hiriaz asko eta gehiegi ere arduratsu batera itzuliko da), eta modernitate berriak, alderantziz,
|
bere
Jainko humano zaharra ahaztu eta filosofikoki perfektu bat alfer alferrikakoa aitortu du.
|
|
|
Kontzeptu oinarrizko bat honetan guztian komunitatearena da. Komunitateak sortzen d (it) u
|
bere
Jainkoa (k), eta, komunitatearekin, komunitatearen aurka, komunitateari buruz, komunitatean sortzen dira krisiak edo abandonoak ere.
|
|
|
Alabaina, izatea ez da horko, axolarik ez zaigun zerbait. Gizakia da izaki bat, bere izatea (eta, ondorioz, izatea oro har) esentzialki axola zaiona, bere ardurarik behinena bere izatea duena, eginkizun horrek egiten duena bera; burutu gabekoa munduratzen dena, bere izatea berak egin beharra daukana, eta nolakoa bere izatea eta bere interesak, halakoa duena bere mundua (ren izatea), halakoa duena azkenean
|
bere
Jainkoa ere. Goethek esana da, nolakoa izan bat, halakoa izaten du Jainkoa.
|
|
|
Baina kultura katolikoko lurraldeen espezifikoa, Jainkoaz eta erlijioaz eztabaidan jardutean dena nahastea da: behiala Jupiter, Kaiserra, Kaiserraren aldarea eta legea, Inperioa, unibertso guztiz hierarkikoan denak bat egiten zuen bezala, hala
|
berean
Jainkoa, Aita Santua, Eliza, Elizaren morala, denak bat egiten jarraitzen du mentalitate katolikoan (erromatarrean). Erlijioa beti Inperioa (ren erlijioa) da; inondik ere ez fede protestante indibiduala, pertsonala.
|
|
|
Behin batean iturriak bere espiritu edo jeinua zuen, zubipeko errekak bere laminak, mendiak
|
bere
Jainkoa (edo bera zen Jainkoa haranekoentzat), haitzeko kobazuloan Dama bat bizi zen; lurra Ama Handia zen, argiari edo egunari Zeus/ Deus/ Dies zeritzon, hodei zartadan Odin errebelatzen zen. Jainko bat zegoen tribuaren artatzeko, Jainko bat familiaren zaindari, Jainko bat erien begirale, merkatarien bidelagun; Jainko bat ogiarena, ardoarena, artzainena, errementariena.
|
|
|
|
Berak
Jainkoaren bidea ikusten du gauza hauetan. Zergatik ipini zion bidean neskatxa hori?
|
|
|
aupa, aupa eta aupa? aurrera, aurrera eta aurrera!; huraxe baitzen kontua, aurrera eta aurrera egin behar zuela, nora ez bazekien ere, zeren
|
bera
Jainkoaren eskuetan jarri baitzen, azken batean, eta Jainkoak erabakiko baitzuen erabaki beharrekoa; eta, aurrera eta aurrera zihoala, trenak atzean uzten zituen trenbideko zutoinak eta kableak, baserriak eta basoak, artzainak eta artaldeak, guztiak uzten zituen atzean, berak. Adak?
|
|
|
jainkozko musika paregabea, bihotzaren atabalak pun pun eta pun pun; gero, bat batean, arnasa betean hartu eta ezpainak mugitu zituen hiru aldiz, barruan zituèn eta halabeharrez isildu behar zituèn oihuei bide emateko ahaleginean: aupa, aupa eta aupa... aurrera, aurrera eta aurrera!; huraxe baitzen kontua, aurrera eta aurrera egin behar zuela, nora ez bazekien ere, zeren
|
bera
Jainkoaren eskuetan jarri baitzen, azken batean, eta Jainkoak erabakiko baitzuen erabaki beharrekoa; eta, aurrera eta aurrera zihoala, trenak atzean uzten zituen trenbideko zutoinak eta kableak, baserriak eta basoak, artzainak eta artaldeak... guztiak uzten zituen atzean, berak –Adak– gero eta aurrerago egin ahal izateko, aurrerakako ihesaldi etengabean edo aurrerakako mozkorraldian, au... ongi jokatzen ari zela gaizki jokatzen ari zen arren...?!; baina, guztiaz ere, ez al zen itota sentitzen zenaren lehen betebeharra eta lehen obligazioa arnasa hartzea?; zer besterik egin zuen berak, bada!; eta, halere, arratsaldeak aurrera egin arau, kezkatzen hasi zen, ez galdera berriak etorri zitzaizkiolako, ziurki, baizik eta aurreko eta betiko galderak trinkotuz joan zitzaizkiolako, Adaren inguruabarrak nolako, galderak ere halako; Adari, izan ere, gero eta gutxiago falta zitzaion billeteak markatzen ziòn helmugako hiriburura heltzeko, gero eta gutxiago falta zitzaion arratsaldeari gau bihurtzeko:
|
|
|
Claudiok Onettiren argazkiari begiratuko zion, begirunez, baina begiratu hura urrun zegoen fededunak
|
bere
Jainkoari eskaintzen dion deboziozkoarenetik. Liburu dendako nagusiaren begietan joandako denboraren mina zegoen, eta minaren gainetik, bizitzak gaztaroko ilusioak kendu eta gizakia existentzia zikin eta zentzugabe baten erdian abandonatuta uzten duelako ziurtasuna.
|
|
|
–Ez al dira gauza
|
bera
Jainkoa eta natura?
|
|
|
Ez da kontziente berak eraikitako Jainkoa bertzearen guztiz alderantzizkoa dela, oposaketazkoa. Halarik ere,
|
berak
Jainkoa" aurkitzen" duenean bertze Jainkoa dela uste du, hots, biak bat bera direla. Ez du ikusten zein den ondorengo belaunaldiei igortzen dien arazoa.
|
|
2010
|
|
|
Lagun batek' ospitaleak eta eskolak eraikitzeko garaia da. Nork
|
bere
jainkoari bere etxean erreza diezaiola" erantzun zien.
|
|
|
Hara zertara iritsi naizen: gutun labur bat egin nahi nizun,
|
bertan
Jainkoaren existentziaren aurkako argudioak zehaztuz, gogoratu zure irri autoaskiak min egin zidala?, eta azkenean neure bizitzaz eta gure bizitzaz idazten nabilkizu, barkatuko al didazu, Gabino! Baina zuk ohitua behar duzu jendearen aitortzak entzuten, eta entzungo al diozu zure anaiari berea!
|
|
|
Badakizu zer esaten duen?
|
Bera
Jainkoa balitz, anai arreba bakoitzari bere oparitxoa egingo liokeela: Teofilo Mariari tanke bat, Damasori teleskopio bat, Domingori abioi bat, Maria Bibianari tona bat sendagai, Adari zetazko jantzi bat, eta zuri?
|
|
|
Beraz, ekar diezadatela, arnasestuka, hotzikarak jota burutik behera; bere besoetan jar nazatela, bere oinetara makurtu; eta negar egingo du, eta negar egingo dugu, eta garbi hitz egingo du, eta kontsolatuko naiz, eta nire bihotza berean hustuko da, eta berak nire arima hartuko dit, eta nik
|
bere
Jainkoa.
|
|
|
Gas bonbez beteriko bonbaketari bakar bat gidatzean, hiritarrei airea, argia eta bizia kentzeko gaitasun erabakigarri guztiak biltzen dira, bakealdian milaka intendentziatan sakabanatuta daudenak. Sinatzen duen lekuan belarra hazteari utziz, zeru goietan, bakarrik bere buruarekin eta
|
bere
jainkoarekin, bere buruzagi jasankor nagusiaren, Estatuaren, pribilegioak dituen bonba jaurtitzaile apala egile hauek iradokitzen duten lider, inperiala, da?.
|
|
|
Badakizu zer esaten duen?
|
Bera
Jainkoa balitz, anai arreba bakoitzari bere oparitxoa egingo liokeela: Teofilo Mariari tanke bat, Damasori teleskopio bat, Domingori abioi bat, Maria Bibianari tona bat sendagai, Adari zetazko jantzi bat, eta zuri... zuri txokolatezko gozoki bat".
|
|
|
Hara zertara iritsi naizen: gutun labur bat egin nahi nizun,
|
bertan
Jainkoaren existentziaren aurkako argudioak zehaztuz —gogoratu zure irri autoaskiak min egin zidala—, eta azkenean neure bizitzaz eta gure bizitzaz idazten nabilkizu, barkatuko al didazu, Gabino! Baina zuk ohitua behar duzu jendearen aitortzak entzuten, eta entzungo al diozu zure anaiari berea!
|
|
|
Kristauek baino gehiago sinesten, adoratzen eta ondratzen zuten agian, eta Jesukristoren egitateak eta hitzak ere, arrazoiaren arabera sinetsi ahal eta behar zirenak, kristauek baino gehiago gurtzen zituzten. Laudagarria zela sarrazenoen prestutasuna arrazoiaren bidez froga daitekeen edozer entzuteko eta arakatzeko, idatzi zion Alfonso de Mellak Gaztelako Erregeari, eta halako arrazoibidez konprenitu zuela
|
berak
Jainkoa ez dela berez kristauena bakarrik, baizik harengan sinesten duten eta haren mandatuak betetzen dituzten guziena.
|
|
|
Jesus ez da Jainko, gizona eta profeta baizik, beraz hortik aurrera kristautasuna iruzur absurdoa da Abdala el Tariumanen ustez. Jesusek ez zuen sekula
|
bera
Jainkoa zenik esan, haren dizipuluek faltsifikatu zuten dena. Jatorrizko bekatuarena ere haiek asmatu zuten.
|
|
2011
|
|
|
Soloriarrek jarduera idolatrei eutsi ez ezik, hauetan sakondu ere egin zuten. Familia bakoitzak
|
bere
jainko propioa zuen, errepublika guztiarentzat zituztenez gain. Idolo partikular hauei orokorrei baino debozio handiagoa izaten zieten, eta hil aurretik idolo bihurtuko zuten pertsonaiak berak aukeratutako mendiaren gailurrean jartzen zuten irudia.
|
|
|
Berak munduarekin du komunioa, ez jainkozkoarekin.
|
Bere
Jainkoak gizatiar gizatiarregiak dira, ez Platonen monoteismo metafisiko purua... Poetari galarazi egin behar zaio hiritarren maisu eta hezitzaile izatea:
|
|
|
Homero errespetu guztiarekin tratatua dago: arazoa, Homerorekiko, Platonek Ideien teoria, eta ondorioz
|
bere
Jainkoaren kontzeptua, gara dezanean larrituko da). In Fedro 268 d Jainkoen inspirazio ezkutuak jada badu balio positiboa, filosofoak ere (Sokratesek) nolabait poetarekin partekatzen duena (1959, I, 99; II, 43).
|
|
|
Rubiok uste hori izan zezakeen ustea, hobe esanda. Aukera ona zuen
|
bere
jainkoaren aurrean espedientea txukuntzeko.
|
|
2013
|
|
|
Baina, artean ere, Pedrok min asko zituen, ubelune batzuetatik zetorkiona zen lehena, orkatilako junturetatik zetorkiona zen bigarrena? eta
|
bera
Jainkoa ez izatetik zetorkiona zen (hura ere bai, beharbada) hirugarrena?, eta bere min haietatik aritu zitzaion arrebari, mespretxuz:
|
|
|
Horien artean ezin isildu behin eta berriro ikerketarako edota aldizkaria argitaratzeko Bizkaiko Foru Aldundiak eskuzabalez emaniko laguntza. Nori
|
berea
Jainkoaren legea! Laguntza hori ere ezinbestekoa izan dugu gure asmoak aurrera eraman ahal izateko.
|
|
|
Erlijio berriak, hasiera hasieratik, begi bistako eragina izan zuen enperadorearen nagusitasunaren gain. Arean ere, enperadorea
|
bera
Jainkoaren ministro bihurtu zen gizakien onerako. Zernahi gisaz, gotzain porrokatu batzuek enperadorearen aurrean baliarazi zuten euren aginte espirituala.
|
|
|
Baina, artean ere, Pedrok min asko zituen –ubelune batzuetatik zetorkiona zen lehena, orkatilako junturetatik zetorkiona zen bigarrena... eta
|
bera
Jainkoa ez izatetik zetorkiona zen (hura ere bai, beharbada) hirugarrena–, eta bere min haietatik aritu zitzaion arrebari, mespretxuz:
|
|
2014
|
|
|
600 Ib., 217: Jesusen propioena
|
bere
Jainko Aitaren kontzeptua da; baina, cette haute conception de la divinité [Jésus] ne dut nullement au judaïsme?. Renanen ildoko Jesus hori izango da, juduen arerio sakatsa(, juduak?
|
|
|
Gisa horretan, heroi gisa aurkezten zituzten. Haien heriotzari are balio gehiago ematen zioten, erranez bizia" Jainkoari" eskaini ziotela, eta
|
beraz
Jainkoaren barkamen eta esker guztia segurtatua zutela. Familien sufrimendua bera eztitu nahi zuten, aditzera emanez ahaideek nahiago zutela soldadua gerran hil zela jakin, desertore joan zelako ahalkearekin bizi baino.
|
|
|
6) Hemen hartutako erabakiak beteko ditugula zin egiten dugu, geure ohoreagatik [fededunek
|
bere
Jainkoagatik eta fede gabeek bere ohoreagatik (Baiona)].
|
|
|
1970eko pazko igandez Baionan aurkeztu zenean, hala zioen: " Hemen hartutako erabakiak beteko ditugula zin egiten dugu, fededunek
|
bere
Jainkoagatik eta fede gabeek bere ohoreagatik". Eibarren, aldiz, eztabaida askoren ondoren, honela birformulatu zen testua:
|
|
|
Loiolako Iñigok zituen gogo ihardun horiek idatzi bere esperientziatik sortuak. Ariketak dira, konbertsio bide batean gidatzen dutenak, nor
|
bere baitako
Jainkoari buruz doan konbertsio batean. Bide horrek eta ariketa horiek Aita Saindua sakonki markatu dute:
|
|
2015
|
|
|
Oi heriotza, heriotza, ez dakit nor den zure beldur, zugan baitago bizia! Hala ere, nor ez ote da haren beldur izango
|
bere
Jainkoa maitatu gabe igaro badu bizitzaren zati bat. Eta ni neu halakoa izanik, zer eskatzen dut eta zer desira dut?
|
|
|
Zure egintzak santuak dira, zuzenak, ezin baliotsuagoak dira eta jakinduria handiz osatuak, jakinduria bera baitzara Zu, Jauna. Nire adimena horretan aritzen bada, kexu izango da borondatea, inork horretan enbarazu egiterik ez duelako nahi; izan ere, adimenak ezin du sumatu hain handitasun handietan
|
bere
Jainkoa nor den, eta hartaz gozatzea nahi luke eta ez daki nola, hilkortasun hau bezain atsekabetsua den kartzelan jarria baita. Edozerk egiten dio enbarazu, lehenengotan zure handitasuna gogoan erabiltzea lagungarri izan bazitzaion ere, hor hobeki ageri baitira nire ezin konta ahala kaskarkeria.
|
|
|
Oi Jesus, bai luzea dela gizakiaren bizia, laburra dela esan ohi bada ere! Laburra da, ene Jainko, haren bitartez amairik izan ezin duen bizia irabazteko; baina luzea da oso bere burua
|
bere
Jainkoaren aurrean ikusi nahi duen arimarentzat. Zer erremedio ematen dio sufrimendu honi?
|
|
|
Eta horrela, bizi den artean nahikoa zoritxar du; izan ere, eginahalak egin arren, askoz ere handiagoa da barruko indarra eta egiten zaion gerra; beraz, guztia iruditzen zaio ezereza. Hortik zetozen, antza, santu askok egin zituzten penitentziak, batez ere hain bizimodu gurian hazitako Magdalena aintzatsuak, eta gure aita Eliasek
|
bere
Jainkoaren aintzarako izan zuen garrak, eta arimak Jaunarengana ekarri eta goretsia izan zedin san Domingok eta san Frantziskok izan zutenak; nik neuk esaten dizuet ez zutela gutxi ikusiko, beren buruaz ahazturik.
|
|
|
Mesede hauek hartzen dituela urte asko izan arren, beti ari da intzirika eta negarrez, haietako bakoitzetik samin handiagoa geratzen zaiolako.
|
Bere
Jainkoaren handitasunak hobeki ezagutuz joanik eta Harengan gozatzeko bere burua absente eta urrundua ikusirik, desira biziki hazten delako da hori; maitasuna ere haziz doa, Jainko eta Jaun handi honek maitatua izatea merezi duela agertuz doakion heinean; eta urte hauetan apurka apurka haziz doa desira hau, orain esango dudan samin bizi biziraino iritsiz. Urteak esan dut, hemen aipatu dudan pertsonari gertatu zaiona kontuan izanik, ongi baitakit Jainkoari ez zaiola mugarik ezarri behar, arima bat unetxo batean eraman dezakeelako hemen esaten den goreneraino.
|
|
|
4 Espirituzko ezkon hitza ematea bestelakoa da, askotan elkarrengandik bereizten baitira, eta bat egitea ere bestelakoa da; izan ere, bat egitea bi gauza batean biltzea bada ere, azken batean, bereiz daitezke bata besteagandik eta gauza bakoitza bere aldetik geratu, askotan ikusten dugunez; hau da, Jaunaren grazia hau laster batean igarotzen dela, eta gero arima lagun hura gabe geratzen dela, hau da, berak ondoan duela konturatzeko eran ez duela. Jaunaren beste grazia honetan ez da horrela gertatzen; betiere arima
|
bere
Jainkoarekin geratzen delako erdigune hartan. Esan dezagun bat egitea honela izan daitekeela:
|
|
|
Eta horrela, ez du gerta daitekeenaren ardurarik, ahanzte era bitxi bat baizik, eta, diodanez? badirudi ezertarako ez duela ezer izan nahi,
|
bere aldetik
Jainkoaren aintza eta ospea gehi dezakeen zerbait izan daitekeela ulertzen duenerako izan ezik, horretarako gogo onez jarriko bailuke bere bizia.
|
|
|
Riberak ezabatu egin zuen zuzenketa hori, baina Fr. Luis Leongoak ohar luze samar hau idatzi zuen Teresaren testua babestearren: . Gizakiak bizitza honetan, zentzumenak geldiarazita dituela eta Jainkoak gora jasota dagoela, bere esentzia ikus badezake ere, ziur asko San Paulori, Moisesi eta beste batzuei buruz esaten denez, Teresa ez da ari hemen ikuste era horretaz, bide batez bada ere, modu intuitiboan eta argi agertzen du; baina
|
berak
Jainkoak arima batzuei, argi bizi bizi baten bidez ematen dien misterio honen ezagutzaz hitz egiten du; ezagutza modu honek badu kreaturei dagokien zerbait. Baina kreaturei dagokien hori gorputzezkoa ez denez gero, ezta irudimenean ehoa ere, horregatik dio Teresak adimenezko ikuskaria dela eta ez irudizkoa?.
|
|
|
Bai beharrezkoa zaiela hau (uler iezadazue), Jaunak Bera dagoen egoitza berean dituenei ere!; inoiz ere ez dagokio besterik eta nahi izanda ere ezin izango du, goi goian egon arren?; apaltasunak, erleak erlauntzean bezala, beti ontzen du eztia, eta hura gabe dena dago galdua. Baina gogora ekar dezagun erlea ez dela geratzen loreak ekartzeko hegan egitera irten gabe; horrela arimak ere bere buruaren ezagutzarako; sinets diezadala eta egin dezala hegan noizbehinka
|
bere
Jainkoaren handitasun eta gurentasunaz gogoeta egitera. Hemen aurkituko du bere ezereza bere baitan baino hobeki, eta lehenengo geletan sartu ohi diren zomorroetatik libreago, hemen baitu nork bere burua ezagutzen; izan ere, diodanez, honetan jardun ahal izatea Jainkoaren erruki handia izan arren, jardute hau gehiago nahiz gutxiago izan daiteke, esan ohi denez?.
|
|
|
8 Baina, beste toki batean esan nuenez?, otoitz era honetan adimenaren gogoeta geldiarazteko arrazoia hau da (esan nahi dut, egoitza hau hasi nuenean, bildutasunezko otoitza sartu nuen, lehenengo esan behar nuen honekin batera, eta esan dudan Jainkoaren gozotasunen otoitza baino askoz ere beheragokoa da, baina hara iristeko hasiera; bildutasunezko otoitzean ez da utzi behar meditazioa, ezta adimenaren jarduera ere), otoitz hau iturburua dela, ubideetatik ez datorrena; bera neurritsu ari da, edota neurritsu aritzera darama ulertu nahi duena ez duela ulertzen ikusteak; eta honela, alde batetik bestera ari da, ezertan pausatzeko lekurik aurkitzen ez duen inozo baten antzera. Borondatea hain sendo du
|
bere
Jainkoagan, non nahigabe handia ematen baitio bere nahaspila hark, eta beraz, ez du hari kasu egin beharrik, gozatzen duenetako asko galtzera ekarriko baitu; aitzitik, utz dezala hura eta bere burua maitasunaren besoetan, Haren Maiestateak irakatsiko baitio une hartan zer egin; ia zer guztia honetan datza: bera hain ondasun handiaren duin ez dela ezagutu eta eskerrak ematen jardutean.
|
|
|
4 Harengan hain egintza handia eginik, desiraren desiraz deseginez doa eta ez daki zer eskatu,
|
bere
Jainkoa ziur ziur berarekin dagoela iruditzen zaiolako.
|
|
|
9 Bada, egiazkoa dela diodan seinale horretara itzuliz, hemen duzue arima hau, Jainkoak guztiz ergela egin zuena, harengan hobeki errotzeko benetako jakinduria, ez ikusten, ez entzuten, ez ulertzen duena horrela dagoen unean; une hori betiere laburra da, eta egiaz izan behar duen baino ere askoz laburrago iruditzen zaio berari. Jainkoak bere burua arima haren barnean finkatzen du, arima bere senera etor dadinean
|
bera
Jainkoagan eta Jainkoa beragan egon zela inola ere zalantzarik ez izateko eran. Hain gogor itsatsia geratzen zaio egia hau, non, Jainkoak berriro halako mesedea egin gabe urteak eta urteak igaro arren, ez baitu ahazten ezta dudarik egiten ere han egon zenik.
|
|
|
Jainkoarena denean, oso ongi probaturik dut aurreko bi edo hiru urtean esan zitzaizkidan gauza askotan, eta guztiak bete dira, eta orain arte bat bera ere ez da ustel irten, eta gauza
|
bera
Jainkoaren espiritua dela argi ikusten den beste gauza batzuetan ere, geroago esango denez.
|
|
|
Milaka zentzugabekeria santu esaten ditu, berarekin horrela duenari poz ematen beti asmatuz. Nik ezagutzen dut pertsona bat, poeta izan ez arren, laster batean sentimendu handiko koplak egiten zituena bere pena egoki adieraziz, ez adimenaz eginak, baizik eta, hain pena gozoa ematen zion aintzaz hobeki gozatzearren, hartaz kexu agertzen zen
|
bere
Jainkoaren aurrean. Gorputz eta arima zati zati egitea nahiko luke, pena honekin sentitzen zuen poza agertzearren.
|
|
|
8 Jainkoari bere alde bihotz bihotzez otoitz egin niezaiola eskatu zidan, eta ez nuen nik inork esan beharrik, beste gauzarik egin ezin nuela bainengoen. Eta banoa bakarrean otoitz egin ohi nuen tokira, eta Jaunarekin hitz egiten hasten naiz, bil bil eginda, batzuetan ohi dudanez, zentzugabeko eran zer diodan ere ez dakidala; maitasuna da mintzatzen dena, eta arima joana dago guztiz,
|
beragandik
Jainkoagana den aldea ere ez sumatzeraino. Izan ere, Haren Maiestateak dion maitasunaz oharturik, maitasun horrek bere buruaz ahaztera darama eta Harengan dagoela iruditzen zaio eta, bien arteko distantziarik gabe, eta zentzugabeko gauzak esaten ditu.
|
|
|
3 Hauxe dela uste dut bizitzako neke eta miseriarik handienetako bat, eutsiko dion espiritu handirik ez denean; izan ere, gaixo egotea eta min handiak sufritzea, neketsua bada ere, arima itzarrik badago, ezereztzat dut, Jainkoa goresten dagoelako, haren eskutik datorrela gogoan izatean. Dena dela, sufritzea batetik eta ezer ez egitea bestetik, gauza ikaragarria da, batez ere barrutik eta kanpotik atsedenik hartu gabe, erabat
|
bere
Jainko handiaren zerbitzuan jarduteko irrikaz ari den arima bada. Ez du horretan beste erremediorik pazientzia eta bere burua Jainkoaren borondatearen esku uztea baino, beraz balia dadin nahi duen gauzan eta nahi duen eran.
|
|
|
Hau ia egunerokoa da, gaixotasun handiak estutzen duenean izan ezik; Jainkoak, batzuetan, barruko pozik gabe sufritzea nahi duela baitirudi, baina egundo ere ez du okertzen
|
beragan
Jainkoaren borondatea egin dadin duen borondatea, ezta lehen mugimenduan ere.
|
|
|
Orain etxe barruan itxita dago gurekin; eta gauza handia izan zen kartzelan ez sartzea, hemen infernua bezala baita, eta guztia era bidegabean, guri zor ez duguna eskatzen baitigute eta hura berme emailetzat hartzen. Gortera joanez amaituko da hau, bidegabeko gauza baita, eta
|
berak
Jainkoagatik pixka bat sufritzea nahi izan du.
|
|
|
Ez du hori ezagutzen. Erregutu
|
beraren alde
Jainkoari eta atera gaitzala onez negozio hauetatik guztietatik. Sinesten dut hala egingo duela.
|
|
|
Ama priorea hobeki aurkitu nuen, guztiz ongi ez badago ere. Kontu izan
|
bera
Jainkoari gomendatzeko. Biziki poztu naiz berarekin.
|
|
|
Malagóngo ama prioreak idatzi dit hobeki dagoela; baina duen gaixotasuna izanik, ez nau kontentatzen hobekuntza txikiak. Erregutu beti
|
beraren alde
Jainkoari. Haren Maiestateak gorde dezala, ene alaba, eta santu egin, baita gainerako moja guzti guztiak ere, amen.
|
|
|
7 Goraintzi asko Gonzalo jaunari, eta kontuan har dezala niri hitzeman zidana, eta goraintziak Beatriz andereari ere, ez baitakit noiz ordainduko didan nik
|
beraren alde
Jainkoari eskatzen diodana.
|
|
|
Jakin beza hemendik mediku bat eraman dutela Jeronima anderearentzat, oraindik gaixorik baitago. Erregutu bezate hor
|
beraren alde
Jainkoari, hemen ere hala egiten dugu-eta; arduraz nauka. Jainkoak izan beza berori bere eskutik.
|
|
|
2 Jakin beza Isabel Aingeruena, Medinako gatazketakoa, Jaunak eraman zuela; heriotza santutzat izango genuke, berak eraman zuen bezala eramatekorik balego. Gauza ziurra da,
|
bera
Jainkoarekin joan zen; ni, berriz, hemen nago ezertarako ez naizela. Orain dela hiru asterik burutik beherako ikaragarria izan dut ondoez handiekin.
|
|
|
Kontsolatu beharra izan zen. Eskatu
|
beraren alde
Jainkoari, zor baitiote. Esan ama priorearen ordezkoari, Isabel San Jeronimorenari, bere gutunean ematen dituen aholku guztiei oso ongi deritzedala eta ama San Joserenak baino gehiago gogoa berotzekoak.
|