|
2001
|
|
|
Azken hamar urteotan oporraldiak luzatu egin direlarik, uda partean hartzen dira batik bat: bi turistatik
|
batek
egun horiexek aukeratzen ditu bidaia egiteko.
|
|
|
· Obesitate arinean tratamendu hastean, kaloria murrizketak ez du gainditu behar ohiko kaloria irensketaren %30 Adibidez: pertsona
|
batek
egunean 3.000 Kcal kontsumitzen baditu, hasierako jarraibidea gutxi gorabehera izango da. Kcal/ egun.
|
|
2002
|
|
|
Elementu horietako batzuen proportzio handia deigarri gertatzen da: Red Bull lata
|
batek
egun osoan hartu behar dugun azido pantotenikoaren %100, B6 bitaminaren %310, B3 bitaminaren %113, B2 bitaminaren %94 eta, harrigarriena, B12 bitaminaren %598 ekartzen digu.
|
|
|
Pertsona heldu
|
batek
egunean 20 gramo zuntz hartu lituzke eta zuntz iturri behinenak laboreak eta hauen deribatuak (zuntz disolbagarria), fruitu sikuak (disolbagarria eta disolbaezina), fruta eta barazkiak (disolbagarria) eta algak (kalitate bikaineko zuntz disolbagarria) dira.
|
|
|
Endokrinoak eta pediatrak bat datoz, eta bat datoz gozokiak ez direla debekatu behar, baina bai zorrotzak baimena ematerakoan. Espainiako haurren ia erdiek astean behin hartzen dituzte gozokiak, eta hirutik
|
batek
egunean zehar jaten ditu gozoak edo txitak. Hala ondorioztatzen da Andaluziako Pediatria Elkartearen azterketa batetik, zeinak egiaztatzen baitu espainiarren% 55ek nutrizio «desegokia» duela.
|
|
|
Herrialde aberats eta pobreen arteko desorekak izugarriak dira, NBEren arabera. Horren arabera, norbaitek mendebaldean zisterna bat erabiltzen duen bakoitzean, hirugarren munduko pertsona
|
batek
egun oso batean edateko, janaria prestatzeko, garbitzeko eta garbitzeko kontsumitzen duen ur bera erabiltzen du. “Likido preziatuaren kontsumoak bikoiztu egin du azken mendean biztanleriaren hazkunde erritmoa, nahiz eta munduan zenbait leku dauden, hala nola Ekialde Ertaina, Afrikako iparraldea eta Asiako hego ekialdea, ur eskasia kronikoa dutenak”, azaldu zuen Frechettek.
|
|
2003
|
|
|
Zenbait faktorek eragiten dute elikagai horren eta beste batzuen kontzentrazioan, hala nola aldakortasun genetikoak, ingurumen baldintzek, metodo analitikoak eta, are, uzta urteak ere, ikerketek diotenez. Pertsona heldu osasuntsu
|
batek
egunean 300 miligramo hartzen dituela zenbatesten da, 6 eta 9 urte bitarteko haurrek 200 mg eta 4 eta 5 urteko haurrek 150 mg. Txikienek, 1 eta 3 urte bitartekoek, dagoeneko hasi baitaitezke fresak kontsumitzen, erreferentzia kantitatea 100 mg da.
|
|
|
Arazoa da horrelako prestakinak gehiegi kontsumitzeagatik akatsak egiten direla. Proteina behar errealak Pertsona osasuntsu normal
|
batek
egunean 0,8 gramo/ kg gorputz pisu/ eguneko proteina eskakizunak ditu, eta kirolari batek bere ohiko dietan sartu behar duen kantitatea handiagoa da, muskulu eskaerak handiagoak baitira. Kirol arloko mediku eta nutrizionista espezializatuen adostasunaren arabera, kirol aerobiko eta ekipo kiroletarako ezartzen diren proteina eskakizunak 1,2 eta 1,4 g artekoak dira kilo eta eguneko, eta indar eta abiadura kiroletan, 1,5 eta 1,7 g bitartekoak kiloko eta eguneko.
|
|
|
GKEak eta Bakearen aldeko Lankidetza Batzarrak eskualdeko artistak babesten dituen erakundea ohartarazi dute biztanleria zibila zaurgarria dela, palestinarren eta israeldarren arteko gatazkaren biktima dela eta bere desira bakarra “baldintza duinetan bakean bizitzea” dela. Bestalde, Mugarik Gabeko Pailazoen beste talde
|
batek
egun batzuk daramatza Ceutan lanean. Proiektuak hiriko zabortegi, labar eta kaietan bizi diren adin txikiko marokoarrei egiten die mesede.
|
|
|
Adituek diotenez, bularreko haurrak egunean bi litro eta erdi ur inguru edan luke. Gehitu dute 20 kiloko haur
|
batek
egunean 1.200 zentimetro kubiko jan behar dituela, eta kopuru hori udako hilabeteetan eta jarduera fisiko aktiboarekin handitu behar dela. Nutrizionistek aholkatzen diete haurrei ura edaten ohitzeko, freskagarrien edo edari karbonatatuen ordez; izan ere, “haurtzarotik elikadura ohitura onak irakastea lortzen bada, oso litekeena da helduaroan ura edatea”.
|
|
2004
|
|
|
WWF/ Adena beldur da, halaber, Marokoko Mouluya estuarioan planifikatutako garapen turistikoek arriskuan jarriko ote dituzten Europako hegazti arraroenetako bat den itsas txakur monje mehatxatua eta zarapito picofina. Dokumentuak erakusten duenez, Mediterraneoko eskualdeko turistek eta azpiegitura turistikoek 850 litro kontsumitzen dituzte pertsonako eta eguneko udan, Espainiako biztanle
|
batek
egunean kontsumitzen duen batez bestekoa halako lau ia. Zipren, baliabide hidrikoak oso mugatuak diren tokian, zortzi golf zelai eraikitzen ari dira.
|
|
|
SEEN Josep Vidal sendagilearen arabera, datu horiek aski dira “edari azukretsuen eta janari lasterren makinak ikastetxeetan egotea debekatzeko”. Doktoreak adierazi du haurrentzako beste aukera batzuk bilatu behar direla; izan ere, haren kalkuluen arabera, edari freskagarri ezagunenetako baten lata batek 90 kaloria ditu, eta, beraz, “haur
|
batek
egunean ordu erdi behar du horiek erretzeko”. “Arazoa da kasu gehienetan haurrak ez duela ariketa fisikorik egiten, eta, aldiz, kontsumitzeari uzten diola”.
|
|
2005
|
|
|
Senide edo adiskide
|
batek
egunean hamar minutuko tartea eskaintzea eskatuko baligu ez genioke uko egingo, seguruenik.
|
|
|
hesteetako arina. Behar diren kopuruak Pertsona
|
batek
egunean zenbat B5 bitamina behar duen, horren araberakoa da adinari dagokionez, erreferentziazko elikagai kontsumoen araberakoa da. Bularreko umeek 1,7 – 1,8 miligramo B5 bitamina behar dituzte egunean, eta bitartean haurretan, kantitate hori 2 edo 3 miligramo handitzen da egunean.
|
|
|
Journal of Food Protection aldizkariaren urriko alean argitaratu berri den lanaren arabera, gizonek kontsumitzen dituzte hidrokarburo aromatiko polizikliko gehien, batez beste 9,87 mikrogramo egunean, eta emakumeek, berriz, 7,30 mikrogramo. Nolanahi ere, egunean 8,57 mikrogramo hartzen dira, batez beste, «erretzaile erregular
|
batek
egunean 2 edo 5 mikrogramo HAP hartzen ditu egunean», azaldu dute ikertzaileek artikuluan. Horrek ez du esan nahi, Raquel Ibáñezek, artikuluaren lehen sinatzaileak eta ICOren ikertzaileak, arrisku handiagoa dagoenik.
|
|
|
Zifrak apalagoak dira. 80ko hamarkadako ikerketa
|
batek
egunean 0,12 mikrogramo kontsumitzen zituen batez beste Italian, edo, muturrik baxuenean, Norvegian egindako lan batek 0,026 mikrogramo kontsumitzen zituen batez beste egunean. Australiako Osasun Sailaren lan batek, duela urtebete Environmental Health Perspectiva aldizkarian argitaratu zenak, benzopirenoen kasuan egunean 0,8 mikrogramo pisu kilo bakoitzeko dosi segurua proposatzen zuen.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, gehien kontsumitzen diren elikagaiek iodo maila baxua dute, eta, beraz, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) jakiak gatz iododunarekin ontzea gomendatzen du. José Arena Espainiako Haurtzarorako NBEren Funtsaren (Unicef) Ama haurren Osasun Programaren koordinatzaileak gogorarazi du heldu
|
batek
egunean 150 mikrogramo iodo behar dituela, eta haur batek, berriz, egunean 90 mikrogramo kontsumitu behar dituela. Haurdun dauden emakumeek 300 mikrogramo iodo hartu behar dituzte egunean.
|
|
|
kontsumitutako kalorien %50 karbohidrato, %25 gantz eta %12 proteina. Zenbat kaloria hartu behar ditu adineko pertsona
|
batek
egunean. Helduetan 2.400 gizonezkoetan eta 2.000 emakumezkoetan ekarpen normala kalkulatzen bada, zaharrek 2.000 eta 1.700 baino ez dituzte eskatzen, hurrenez hurren.
|
|
|
Orain arte, datu guztiek ezetz diote. Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, heldu ertain
|
batek
egunean bost miligramo aluminio hartzen ditu janariaren bidez. Janaria da esposizio bide nagusia, eta, bestelakorik pentsa badaiteke ere, urak ez luke metal horren kantitate handirik ekarriko: 0,1 miligramo kontzentrazioak litroko iturriko uretan, aluminio guztiaren %4 baino ez luke hartuko.
|
|
|
Nazio Batuen txostenak Euskadirako %72ko ur kontsumoa ezartzen du, hau da, herrialde garatuetan kontsumitzen dena. Estatu Batuetako herritar
|
batek
egunean 400 litro ur kontsumi ditzake, hiriaren arabera, eta Afrikako herritar batek, berriz, egunean 30 litro ur kontsumitzen ditu, batez beste. Desberdintasunak, urrutitik ez ezik, hiri berean ere nabaritzen dira, aberatsen eta pobreen artean; izan ere, auzo marjinal bateko egoiliar batek egunean 5 litro ur ditu, eta hiri bereko diru sarrera ertain edo handiko etxe batek, berriz, egunean 50 eta 150 litro bitartean kontsumi ditzake.
|
|
|
Estatu Batuetako herritar batek egunean 400 litro ur kontsumi ditzake, hiriaren arabera, eta Afrikako herritar batek, berriz, egunean 30 litro ur kontsumitzen ditu, batez beste. Desberdintasunak, urrutitik ez ezik, hiri berean ere nabaritzen dira, aberatsen eta pobreen artean; izan ere, auzo marjinal bateko egoiliar
|
batek
egunean 5 litro ur ditu, eta hiri bereko diru sarrera ertain edo handiko etxe batek, berriz, egunean 50 eta 150 litro bitartean kontsumi ditzake. Horrek erakusten du gure planetan oraindik pertsona askok ez dituztela bermatuta osasuna babesteko oinarrizko beharrak, 20 eta 50 litro bitarte ur, kutsatzailerik gabe, egunean.
|
|
2007
|
|
|
Honelako gazta anoa batek, 100 gramok, pertsona heldu osasuntsu
|
batek
egunean kontsumitu behar duen kaltzio kopuruaren (EAK, egunean aholkaturiko kopurua) ia erdia dauka.
|
|
|
Jakina denez, mendebaldeko gizarteotan kontsumitzen dugun zuntz gutxi (eskas) horrek lotura hertsia du osasun arazo eta gaixotasun arazo larri batzuekin (idorreria, kolesterol altua, koloneko minbizia?) baina jendeak horren ongi ez dakiena da pertsona heldu
|
batek
egunean gutxienez 25 do 30 gramo zuntz hartu behar dituela.
|
|
|
Ura, egarria hobekien kentzen duen edari freskagarria ez ezik, gure organismoak zuzen funtzionatuko badu ezinbestekoa dugu: horren froga, pertsona heldu sedentario
|
batek
egunean bi litro ur hartu behar ditu.
|
|
|
Informazioa anoako ematen da eta, pertsona heldu
|
batek
egunean kontsumitu behar duen eguneko kopuru orientagarriaren (EKO) arabera, nutrienteak zein portzentajetan hartu behar diren agertzen da bertan.
|
|
|
Bestalde, Iowako Unibertsitateko Nasir Naqvik adierazi zuen lehen aldiz ikertzen direla “gizakien artean droga bat hartzeko mendekotasuna aztertzeko garuneko lesioak”. Gaixo
|
batek
egunean 40 zigarro erretzen zituen, bere intsula hondatu eta tabakoa berehala utzi arte. “Nire gorputza erretzeko irrikaz ahaztu zen”, esan zien gizonak ikertzaileei.
|
|
|
Horri esker, %25 ere aurrezten da. Waterdimmer i esker, lau laguneko familia
|
batek
egunean 5 minutuko dutxa hartzen badu, urtean 36.500 litro aurrez ditzake, helburu horretarako kontsumitzen duen uraren %25.
|
|
|
Onddo horiek milioi bat eta bi selenio zati artean dituzte materia lehorraren gainean, eta mineral horren iturri ona dira. 100 g inguruko txanpinoi anoa fresko
|
batek
egunean gomendatutako selenio kopuruaren %15 inguru duela kalkulatzen da. Hala ere, kopuru hori ez da nahikoa txanpinoia mineral horren iturri organiko bihurtzeko.
|
|
2008
|
|
|
Adibidez, lan ordutegiko giroko tabako kea jasan behar duen taberna edo kafetegiko zerbitzari
|
batek
egunean hiru eta bost zigarro artean erretzen dituen pertsonak bezainbeste nikotina irensten du eta, horrenbestez, tabako dosi horien inhalatzeari dagozkion arriskuez ere kutsatzen da.
|
|
|
Pertsona
|
batek
egunean ez luke jan 20 gramo gantz saturatutik gora, eta bi gramo gantz trans baino gehiago.
|
|
|
egunean 550 eta 425 miligramo kolina hartzea gizonezkoei eta emakumezkoei, hurrenez hurren, eta are kopuru handiagoak haurdunaldian. Arrautza handi
|
batek
egunean gomendatutako muino kopuruaren erdia baino gehiago dauka. Muinoan aberatsak diren beste elikagai batzuk, arrautzaz gain, gibela, soja, haragia, esnea eta kakahueteak dira.
|
|
|
Bere arduradunen arabera, oraindik gutxi dira Espainian, nahiz eta potentziala izan: behi
|
batek
egunean sortzen dituen 50 kiloekin, hamar metro kubiko biogas inguru lor daitezke. Horregatik, uste dute horrelako instalazioak errentagarriak izango liratekeela, baita 150 eta 200 animalia arteko etxaldeetan ere, nahiz eta bi edo hiru udalerri edo mila behi inguru hartzen dituzten proiektuak gomendatzen dituzten.
|
|
2009
|
|
|
Hanburger handiagoak 200 kaloria gehiago izaten ditu, eta menua osatzen duten gainerako jakiek dituztenei gehituta, 1.500 kaloriatara irits gintezke, eta hori erruz da: pertsona heldu
|
batek
egun osoan behar dituen kalorien erdia baino gehiago.
|
|
|
Kolore kodea da (berdea, laranja eta gorria), eta gatz, koipe, azukre eta kaloria gutxi, ertain eta handia hartzen ditu kontuan. Nutrizio etiketak, halaber, zati bakoitzeko eta 100 g ko gatz kopuruaren berri ematen du, bai eta pertsona heldu
|
batek
egun osoan har dezakeen gatz kopuruaren berri ere. Dagoeneko martxan dagoen honetan, ekimen hau elikagaiak saltzen dituzten beste sektore batzuetara zabaldu nahi da, hala nola jatetxeetara, janari lasterreko establezimenduetara edo janaria eramateko jatetxeetara, jantokietara edo ospitaleetara.
|
|
|
Esnea eta haren eratorriak (mamia, gaztak edo jogurtak) funtsezko elikagaiak dira bizitzako etapa guztietan, eta, bereziki, eskeleto garapen handiagoa duten horietan, hala nola haurtzaroan eta nerabezaroan, edo eskakizun handiagoak dituztenetan, haurdunaldian gertatzen den bezala, batez ere amak haurra maitatzen badu. Adibidez, eskola adinean dagoen haur
|
batek
egunean hiru baso esne edo elikagai baliokide (jogurtak, mamia, gaztak…) hartzen baditu, elikagai horien bidez, proteinen erdia baino gehiago eta behar duen kaltzioaren eta B2 bitaminaren %80 baino gehiago lortzen du.
|
|
|
Hautatzen diren plateren arabera, pertsona heldu
|
batek
egun osoan jan dezakeen gatz kopurua otordu bakar batean har daiteke.
|
|
|
Horrek esan nahi du 70 kilo pisatzen dituen pertsona batek 35 litro ur inguru dituela gorputz osoan. Organismoak behar duen ur kantitatea orekan mantentzeko, pertsona osasuntsu
|
batek
egunean bi litro eta erdi ur behar ditu, eta hiru iturritatik lortzen du ura: hartzen duen likidotik (1.200 ml inguru), kontsumitzen dituen elikagaietatik (1.000 ml inguru) eta metabolismoaren ondorioz organismoaren barruan sortzen duenetik (350 mililitro inguru).
|
|
|
Diabetesa duten pertsonentzako elikagai proposamenean, gainerako biztanleentzat bezala, komeni da karbohidratoetatik datorren kaloria guztiaren %50 gutxienez errespetatzea. Adibidez, neskato
|
batek
egunean 2.000 kcal eko kaloria beharrak dituela suposatuz, kalkulatzen da gutxienez 1.000 kcal karbohidratoek eman behar dituztela. Gramo bat karbohidratok 4 kcal ematen dituenez, egunean zehar 250 g hidrato (1000/ 4) dira, bost edo sei janaritan banatuak.
|
|
2010
|
|
|
EFSAk xehetasunez ebaluatu zituen produktu honekin egindako biberoiak erabiltzen dituzten jaioberriak eta haurrak, eta azterketek onartu zuten substantzia kimikoa azkar metabolizatzen dela eta 24 ordura kanporatzen den azukre forma inaktiboa hartzen duela, organismoan ondorio kaltegarririk utzi gabe. Azpimarratu dute, eguneroko irenste baimendua gainditzeko, 60 kg inguruko heldu
|
batek
egunean 600 kg elikagai kontsumitu lituzkeela polikarbonatoan ontziratuta, hau da, gorputzaren pisua halako 10, edo 120 lata, 500 gramoko bakoitza, edo 600 litro ur, A bisfenolean ontziratuta. Polikarbonatozko plastikoak abantailak ditu beste edozeinen aldean, hala nola korrosioaren kontrako babesa, egonkortasun termikoa eta indar mekanikoa, horiek baitira adierazgarrienak.
|
|
2011
|
|
|
Haur
|
batek
egunean izozki bat jan dezake, arazorik gabe, eta egokia litzateke esneki edo postre krematsuen ordez hartzea, flanen edo arrautzesneen ordez, adibidez, baina inoiz ez frutaren lekuan.
|
|
|
Bi azterketetan, SII diagnostikatutako 1.260 paziente sartu ziren, eta bi taldetan banatu ziren. Horietako
|
batek
egunean 550 mg errifaximina hartu zituen bi astez, eta bigarrenak plazeboa. Emaitzak ebaluatzeko, inkesta bat egin zitzaien pazienteei sintomen hobekuntzari buruz galdetzeko.
|
|
|
Gomendatzen da haur batek 2,5 miligramo kafeina ez gainditzea kilo eta egun bakoitzeko. Kanadako Osasun Departamentuaren jarraibideen arabera, gomendatzen da haur
|
batek
egunean 2,5 miligramo kafeina ez gainditzea kilo bakoitzeko. Erakunde hori erreferentzia bihurtzen da gai honetan, gaur egun ez baita ezagutzen haurren adinaren gehienezko kopuru segurua, ezta beste osasun erakunde batzuen gomendio zehatzak ere.
|
|
|
Lagungarria da elikagaiak zenbait hartualditan banatzea gosaria, hamaiketakoa, bazkaria, askaria eta afaria, eta bat bera ere ez saltatzea, ez zapaltzeko, ez eta hurrengora antsietatez eta gosez iristeko ere. Oro har, mokokadak lagundu egiten du pertsona
|
batek
egunean gomendatutakoak baino kaloria gehiago kontsumi ditzan.
|
|
|
Haragien batez besteko ekarpen proteikoa, gorriak zein zuriak, 20 g da 100 gramo bakoitzeko. 120 g ko anoa batek pertsona
|
batek
egunean behar dituen proteinen herena ematen du. Oreka dietetikoa lortzeko, haragiaren kontsumoa beste animalia proteina (arrainak, arrautzak, esnekiak) eta landare proteina (lekaleak, osoko zerealak eta fruitu lehorrak) iturri batzuekin txandakatzen da.
|
|
|
Ez da kasualitatea. Egoera normaletan, heldu
|
batek
egunean 8 orduz lo egiten badu, zentzuzkoa da harridura sentitzea haurra nola pasa daitekeen lotan egunaren 3:00ak arte. Horregatik, kontuan hartu behar da:
|
|
2012
|
|
|
Adibidez, Magnum Mini Almendras delakoak (50 gramo izozki) 180 Kcal ematen ditu, heldu
|
batek
egunaren buruan behar izaten dituen 2.000 Kcal en% 10 baino ez.
|
|
|
Izozki horietako batekin, hortaz, heldu
|
batek
egunaren buruan behar duen azukrearen% 20 hartuko genuke.
|
|
|
kizkurra, leuna, luzea edo laburra. Adatsean korapiloak eta marañak sortzeko joera duen animalia
|
batek
egunean eskuilatze bat baino gehiago behar izan dezake. Eskuoihal bat erabili ileak harrapatzeko Zakurraren ilajea garbitzeko lanak egingo diren gelako zorua estaltzea gela garbi mantentzeko modu egokia da.
|
|
|
Edari Freskagarri Analkoholikoen Fabrikatzaileen Elkarte Nazionalak (ANFABRA) dio konposatu seguruak direla, eta hainbat elikagaitan daudela, ez bakarrik kolazko edarietan. Karamelu koloratzailearen aldeko argudioak Pertsona heldu
|
batek
egunean mila lata kola kontsumitu lituzke 70 urtean, osasunerako kaltegarriak diren mailak lortzeko. Karamelu koloratzailea segurua da kontsumitzailearentzat, ANFABRAren arabera.
|
|
|
Horri aurre egiteko proposatutako sistemen artean, lainoaren ur kaptadoreak nabarmentzen dira. Gailu horietako
|
batek
egunean hainbat litro ur atera ditzake, modu egonkorrean eta merkean. Txile, Espainia, Guatemala, Namibia, Peru eta Hego Afrikan, besteak beste, hainbat teknologia eta diseinu erabiltzen dira:
|
|
|
Ez da ahaztu behar zakurra manada animalia dela, eta, hala, beste zakur batzuekin jolasteko aukera du. Txakur heldu osasuntsu
|
batek
egunean hogeita hamar minutu behar ditu gutxienez jarduera fisikoa egiteko, osasuntsu mantendu eta zahartzeko. Ibilaldiak hori lortzeko modu ona dira, eta, bide batez, geure osasuna zaintzen dugu.
|
|
|
Gainera, baterien tamaina askoz txikiagoa da, eta, horri esker, modelo batzuek ordezko bat jar dezakete jarlekuaren azpian; hala, desagertu egiten da ibilbide baten erdian geldi geratzeko beldurra. Hala, AutoScout24 txostenak erakusten duenez, mota horretako automobiletan ez bezala, motor elektriko baten autonomia batez beste 100 kilometro izatera iristen da ez da oztopo merkaturatzeko, batez ere motoziklista
|
batek
egunean hogeita zazpi kilometro baino gehiago egiten ez baditu. Era berean, motor elektrikoen mantentze lanak ohikoak baino askoz merkeagoak dira, eta ez dira hain ohikoak, pieza gutxiago dituztenez motor elektrikoak sinpleagoak baitira.
|
|
|
Txakur helduek egunean gutxienez hogeita hamar minutu behar dituzte jarduera fisikoa egiteko. Txakur senior osasuntsu
|
batek
egunean hogeita hamar minutu behar ditu gutxienez jarduera fisikoa egiteko, osasuntsu mantentzeko eta zahartzeko. Ibilaldiak hori lortzeko modu egokia dira.
|
|
|
Baba freskoen eta beste barazki batzuen plater eskuzabal
|
batek
egun osorako behar den zuntzaren erdia eta folato, burdina, magnesio eta potasio ugari bermatzen ditu.
|
|
|
Lapurretak murrizteko jokoak eta kirola Jarduera fisikoa eta jolasak gure txakurraren urduritasuna eta, beraz, gehiegizko zaunkak murrizteko modu osasungarria dira. Gogoratu txakur heldu osasuntsu
|
batek
egunean hogeita hamar minutu behar dituela gutxienez jarduera fisikoa egiteko, eta osasuntsu zahartzeko. Aire zabaleko ibilaldiak eta mendian barna txakurrarekin ibilaldiak egitea hori lortzeko modu egokia da, eta aldi berean bere osasuna zaintzen da.
|
|
|
Txakurrarekin zerupean paseatzeko parke hurbilenak eta egokienak aurkitzeko aukera da. Gogoratu txakur heldu osasuntsu
|
batek
egunean hogeita hamar minutu behar dituela gutxienez jarduera fisikoa egiteko, eta osasuntsu zahartzeko. Zakurrak ibilaldi luzeak eta jolasak behar ditu sasoian egoteko eta bere osasuna, fisikoa zein mentala, zaintzeko.
|
|
|
Horrela proposatzen da “LANaldi. Lanetan blai”, Novia Salcedo Fundazioak bultzatutako programa, ikasle
|
batek
egun batez profesional bati laguntzeko eta “bere anfitrioiak egiten dituen jarduera guztietan parte hartzeko”. Entitateak proposatu du Batxilergoko eta Lanbide Heziketako lehen eta bigarren mailako gazteak elkarrizketara joatea, bileretan parte hartzea, bisitak egitea edo lanpostuaren ohiko beste edozein jarduera egitea.
|
|
2013
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundearen arabera (OME), osasuntsu dagoen pertsona heldu
|
batek
egunean 0,8 gramo proteina hartu behar lituzke haren gorputzak pisatzen duen kilogramo bakoitzeko.
|
|
|
Pertsona heldu
|
batek
egunean 900 mg kaltzio hartu behar ditu eta 10 urtetik 19 bitarteko haur gazteek, haudunek, bularra ematen ari direnek eta 50 urtetik gorako emakumeek, berriz, egunean 1.000 eta 1.200 mg artean.
|
|
|
urtean, ordea, Harvardeko Unibertsitateko Frank Hu doktoreak koordinatzen zuen aditu talde batek adierazi zuen pertsona osasuntsu
|
batek
egunean arrautza bat jan dezakeela osasuna arriskutan jarri gabe, eta aipamen horixe bildu zuen eslogan edo lelo ezagun batek: " Egg a day OK for healthy people"(" Arrautza bat egunean, ona pertsona osasuntsu dagoenean").
|
|
|
Greziako hiriburua da kaltetuenetako bat. Eurochild en datuen arabera, Atenasen, hamaika pertsonatik
|
batek
egunean behin jantoki sozial batera jotzen du. Gainera, gehitu egin dira «seme alabak mantentzeko ezintasunagatik seme alabei eman behar zaizkien» familiak.
|
|
|
Horregatik, haurdunaldian, haurdun askok ile osasuntsuagoa, sendoagoa, distiratsuagoa eta bolumen handiagokoa dute. Haurra jaio ondoren, emakumearen gorputza normaltasunera itzultzean, estrogeno mailak asko jaisten dira denbora gutxian, eta ilea ahuldu egiten da. Normalean, pertsona
|
batek
egunean ehun ile galtzen ditu. Baina emakume batek, etapa horretan, zifra hori lauzpabost aldiz biderka dezake.
|
|
|
Hazkundeak nutrizio eskakizun handiak eragiten dizkie. Horregatik, katu kume
|
batek
egunean behin baino gehiagotan jan behar du. «» Kumeak egunean hiru aldiz elikatu behar dira, gutxienez sei hilabete bete arte», erantsi du Kallfelzek.
|
|
|
Berrikuspen horren beraren arabera, horiek izan ditzaketen produktu guztiak kontuan hartzen badira, elikagaien artean, kosmetikoak eta botikariak: 60 kilo inguruko pertsona heldu
|
batek
eguneko 76 miligramo parabeno (1,26 mg/ kg/ egun) izan ditzakeela kalkulatzen da. Ia ezinezkoa da egunero erabiltzen diren produktu ugaritan haien presentzia saihestea, kremetan edo parabenorik gabeko bestelako kosmetikoetan izan ezik.
|
|
2014
|
|
|
erakoa, gainerakoek baino gutxiago izaten dute eta), baina azukre horiek ez dute gorabeherarik sortzen dieta bere osoan hartuta, azken batean nahiko kopuru txikietan kontsumitzen dira eta (heldu
|
batek
egunean 10 gramo hartzen ditu, batez beste).
|
|
|
Adibide batekin ikus liteke hobeto: ohiko errazio bat (35 gramo) aski izan daiteke heldu
|
batek
egunaren buruan B1 bitaminatik hartu beharrekoak eskuratzeko.
|
|
|
EFSak honela adierazten du: 60 kilo inguruko heldu
|
batek
egunean 33 lata (33 ml) edan lituzke bizitzako egun guztietan. Freskagarrietan erabiltzen den aspartamo maila, EFSaren arabera, baimendutako gehienezko mailak baino 3 aldiz txikiagoa izaten da.
|
|
|
Helduekin gertatzen den bezala, jaio aurretik nagusi den lo patroia da eta bizitzako lehen hilabeteetan REM da. Pertsona heldu batentzat, gau batean REM loaldia 90 eta 120 minutu artean izatea izaten bada ohikoena, haur
|
batek
egunean zortzi ordu inguru izaten ditu eta, oraindik ere, umetokian egunean 15 ordu iristen direla kalkulatzen da. Haurtxoetan ikusten den begietako mugimendu azkarrak ikertzaileak eraman ditu, hala nola Charles P. Pollak, Loaren Medikuntzarako Zentroko zuzendari ohia, Weill Cornell Ospitaleko zuzendari ohia, New Yorken, haurrek amets egiten dutela ondorioztatu dute.
|
|
|
Hala, bada, Trobe University (Melbourne, Australia) filmeko Spero aditua izan zen, eta haren hitzak mundu osoko zientzialariek txalotu zituzten. Elikagaien Segurtasunerako Europako Agentziak ere (AESAN) adierazi zuen heldu
|
batek
egunean hiru litro inguru kontsumitzen baditu ere, erdia irentsitako elikagaietatik etorri litzatekeela, batez ere fruta eta barazkietatik. Hala ere, oraindik ere, bi litro ur edan behar izatearen aldeko apustua egiten dute ahots zientifiko eskudunek.
|
|
|
Gauaren erdian esnatzen den katua aspergarria edo estimulu gutxi izaten da egunez Katuak bizkartzainak dira, eta denbora gehiago pasatzen dute txakurrak baino lotsarago. «Etxeko katu
|
batek
egunean 14 eta 16 ordu artean egiten du lo egunean zehar», azaltzen du Katuetako Albaitarien Elkarteak. Gainera, gure lagun ilegalek ez dute sesteo gune bakarra, «katuek hiru edo lau leku aukeratzen dituzte lo egiteko, eta eguneko orduaren arabera aldatzen dira», azaldu dute aditu horiek.
|
|
2015
|
|
|
klasikoa Pasta entsalada espinaka babyrekin, atun freskoa eta ozpin olioa aranarekin. Pasta entsalada
|
batek
egun osorako jotzen laguntzen du. Horrez gain, baba baby moztu berriak, ozpin olioarekin eta atun fresko batekin, laguntzen badu, mahaikideek arrakasta izango dute.
|
|
|
Baina, are gehiago, zapore gozo hori detektatzen du, ‘Zergatik haurrek azukrea eta barazkiak baztertzen dituzte? ’ artikuluan xehatu bezala. ‘ Haurtxo
|
batek
egunean sei eta hamabi hilabete bitartean zereal horiekin egindako papila bat egiten badu, fabrikatzailearen jarraibideen arabera, bi kilo azukre baino gutxiago kontsumituko luke. Ez da batere gomendagarria.
|
|
|
Hala, bada, egunero, Christopherrek 250 mililitro ardo edan zituen (bi kopa ardo egunean). Kopuru hori bat dator Erresuma Batuan gizonezko
|
batek
egunean gehienez har dezakeen alkohol hartzearekin. Alexander, berriz, sei egunez abstenitu zen astean, baina 21 alkohol unitate hartu zituen asteburuetan, baita hilabetez ere.
|
|
2016
|
|
|
CISen barometroaren arabera, Espainiako herritarren %45i zaila gertatzen zaie etxeko zereginak egitea, eta hirutik
|
batek
egunean hiru ordu baino gutxiago ditu libre.
|
|
2017
|
|
|
Nahiz eta tomate saltsak ez diren azukre gutxiko elikagaiak (salbu eta gatzik gabeko tomate frijitua edo light erakoa, gainerakoek baino gutxiago izaten dute eta), azukre horiek ez dute gorabeherarik sortzen dieta bere osoan hartuta, azken batean tomate saltsa nahiko kopuru txikietan kontsumitzen da eta (heldu
|
batek
egunean 10 gramo hartzen ditu, batez beste).
|
|
|
(1) Pertsona heldu
|
batek
egunean hartu behar dituen elikagaiak kontutan hartu dira, proportzio honetan: 2.000 kcal, 70 g gatz, 20 g gantz saturatu, 90 g azukre, 5 gatz eta 24 g zuntz.
|
|
|
Eva San Martin Zakur nekatua txakur zoriontsua da. «Kantxa gazte eta osasuntsu
|
batek
egunean 20 eta 30 minutu bitartean behar ditu», esan du Tufts eko Unibertsitateko albaitariek egindako azterketa batek (AEB). ).
|
|
2018
|
|
|
Hori dela eta, erantsitako mantenugaien garraiatzaile ona izateaz gain, «esnea, berez, mantenugai mikro eta makrotan aberatsa da. 250 ml-ko baso
|
batek
egun batean behar den kaltzioaren %40 dauka», gehitu du Biokimikako eta Biologia Molekularreko katedradun honek. Txostenaren ondorio nagusietako bat hau da:
|
|
2019
|
|
|
Espainiako Estatuan, hiru pertsonatik
|
batek
egunean ibuprofeno dosi altuagoa hartzen du, Espainiako Medikamentu eta Osasun Produktuen Agentziaren arabera (AEMPS). Eta ez hori bakarrik.
|
|
2020
|
|
|
Espainiako biztanleen %70ek ikusmen arazoak dituzte Gazteen ikusizko etorkizuna jokoan dago. Aipatutako azterlanaren arabera, 18 urtetik beherako hiru haurretik
|
batek
egunean lau ordu edo gehiago pasatzen ditu pantaila bati begira. “Kasu gehienetan, leku ilunak eta argi gutxikoak bilatzera eramaten ditu horrek, leize efektua deritzona.
|
|
2022
|
|
|
Arkakuso infestazioa duten txakurrek anemia izan dezakete. Mami eme
|
batek
egunean 15 aldiz kontsumitzen du bere odol pisua, eta 600 arrautza utz ditzake bizitza osoan. Arkakuso batek 20 zentimetro edo 200 aldiz egin dezake salto.
|
|
2023
|
|
|
Pastaren osagai nagusia karbohidratoak dira (%82), atzetik proteinak (%14) eta gantzak (%1 – %2). Hidrato kopuru handi hori dela eta, pasta platera tomatearekin, parmesanorik eta haragirik gabe, 400 kcal inguru ematen dizkigu, hau da, pertsona
|
batek
egunean behar dituen kalorien %20 inguru. Asko dirudite, baina karbohidratoak berak ez du gizentzen, gure gorputzak erretzen ez dituen gehiegizko kaloriak gizentzen ditu.
|
|
|
Imagen: Eroski Consumer Jarduera ertaina duen gizon heldu
|
batek
egunean 2.000 kcal kaloria ematen ditu, eta egunean 5 gramo gatz baino gehiago ez kontsumitzea gomendatzen da. Horrek esan nahi du lasagna horietakoren bat jateak kopuru horietara hurbiltzen gaituela, eta, beraz, erraz gainditu ditzakegu egunean hartzen ditugun gainerako elikagaiekin.
|
|
|
Kontserbatzeko moduak. Gazta fresko
|
batek
egun batzuk bakarrik iraunen du hozkailuan, irekitzen dugun unetik. Ondutako batek hilabete batzuk iraun dezake leku fresko eta lehorrean.
|
|
|
Flota berritzeko laguntza kanpainek Emisio Gutxiko Eremuetan eta egunero kilometraje handiko ibilgailuetan jarri lukete arreta. f4a1 Hirietako mugikortasuna hobetzeko irtenbideak (emisio gutxiko eremuak kontuan hartu gabe) f69b Ondasunen banaketa optimizatzea New Yorken jatetxe txiki
|
batek
egunean zazpi furgoneta jasotzen dituela kalkulatu da. Ibilgailu kopurua murrizteko, hainbat neurri proposatu dira, hala nola gaueko banaketa egitea, ibilgailu elektrikoekin, erdiko plaza batetik eta kamioi handi batetik ateratzen direnak, ondasunak edo salgaiak jatetxera edo behar den lekura bildu eta banatzen dituztenak.
|