2000
|
|
Gai jartzaileak jakin behar du zein bertsolari diren kantatuko dutenak eta zenbaterainoko ahalmena daukaten gaiari heltzeko. Adibidez, bat baserritarra bazen, baserriko kontuak jarriz gero oso ondo moldatuko zen,
|
baina
beste gai batzuekin ez zeukan luzitzeko aukerarik. Askotan gaia herriak berak jartzen du:
|
|
Batzutan pentsatzen dut tarteka idazten duen etxekoandre bat naizela; beste batzuetan pentsatzen dut etxekoandre kazetari bat naizela; beste batzuetan idazle ez dakit zer; segun eta zein momentutan. Batzutan ama izatea da gehien bereizten nauena, denbora gehien hartzen didana,
|
baina
beste bolada batzuetan alaba naiz beste ezer baino. Uste dut trebea naizela batetik bestera pasatzen, bai, lortu dut hori.
|
|
neuzkan irratia, telebista eta egunkariak. Aurten telebistarik ez,
|
baina
besteak dauzkat, eta bai, ideiak eduki behar dituzu, eta batzutan ere datak agintzen badizu, pasa dezakezu aste osoa gai hau... ez, beste hau... baina gero entregatu egin behar duzu, eta dagoena esan. Ez da erraza, baina hori bai, askatasun handia ematen dizu ordutegi bat ez izateak, zure kasa lan egiteak, eta niretzat askatasuna balio handiko gauza da.
|
|
Telebistaren irudia dago hor. Telebista alde batetik oso ona izan da,
|
baina
beste jokamoldeentzako ez. Kosta egiten da haur bat eskolara xisteraz edo palaz jokatzeko eramatea.
|
|
Egia da, emakumeon errealitatea aldatuz joan dela, bilakaera honetan instituzioek mugimendu feministaren eskaerak bereganatu dituztelarik eta zentzu honetan ere gure zapalkuntza desitxuratu dutelarik. Egia da beraz, emakumeon egoera batzuk hobetu egin direla,
|
baina
beste batzuk, aldiz, ezkutatu egiten dira. Horien ondorioz, gizartearen sektore askotatik borroka feministaren beharraren kuestionamendua egiten da eta zentzu honetan mugimendu feministarekiko identifikazio mailak beraz, behera egiten dute.
|
|
Nik ordurarte pasa nuen une gogorrena izango zen hura. Estimatu egiten duzu, hainbeste jende joan izana,
|
baina
bestetik estuasuna ematen du, nola erantzun behar diot nik jende honi?
|
|
Frantzisko Jatsu Azpilikueta Xabier koak euskara zuen ama hizkuntza,
|
baina
beste zazpi ere bazekizkien. Hizkuntzez gain, bere bizitzako hainbat atal bildu du Iñigo Indartek" Xabierko Frantzisko, Erresuma zaharreko jesuita euskalduna" liburuan.
|
|
Oraingo gizartean, aldiz, ez ote gaude" inorengan" sinistu behar ez den honekin, sufrikario guztiak uxatu beharreko karrera honetan, arras botika eta maila askotako drogetara makurtuegi? Santuen bizitzek, psikoanalista askok bezala, hitzaren bidez sendatzen dute...
|
baina
beste zerbait da aldatu dena. Lehen onartua, bereganatua zuen gizakiak, dena ez zela" larrosa koloreko".
|
|
Horrek esan egiten du,
|
baina
beste askok hori bera pentsatzen du.
|
|
sare konpontzaileak kantuan aritzen zirenekoa, sagardotegien inguruko gorabeherak, ahoz aho zabaltzen ziren sorginkeria kontu bitxiak, artazuritzaileen pasadizoak... gaur egungo Ondarroan, neurri batean, galdurik dagoena ekartzen du gogora Basterretxeak. Bere oroitzapenak prosan jaso ditu batzuetan liburuaren egileak,
|
baina
beste askotan bertsoa erabili du horretarako. Bertso bilduma mardula osatu du azkenerako Basterretxeak.
|
|
Megalitoz megalito joango gara non dauden erakustera, leku horiek babesteko. Batzuk nabari nabari azaltzen dira,
|
baina
beste batzuk oso apalak izaten dira eta sasi tartean edo ote tartean daude. Ia ez dira ikusten eta horiekin dago arriskurik handiena.
|
|
Egia esan, lanean ari da, baina abiadura moteldu du. Beti ere, jakinda Udalbiltza ez dela egungo erakundeak ordezkatzeko erakunde bat; osagarri bat da eta etorkizuneko bere izaera landu beharreko kontua da,
|
baina
beste egoera batean.
|
|
" Aizue, badakigu behin betirako su etena eskaintzen duzuela, eta gainera, proiektu honen truke armak uzteko asmoa adierazten duzuela, baina guk proiektu honetan ez dugu sinesten". Herri honen tzat proiektu politiko bat aurkezteko asmotan ari bagara (EHk bere proiektua dauka, ETAk azaldu zuen bera
|
baina
beste joskeraz, EAJk berea, EAk berea eta ABk beste bat) har dezagun denbora bat bakoi tzak bere proiektua aztertu, trukatu, berrikusi, elkarri aurkeztu eta elkarrekin jarraitzeko. Has dezagun negoziazio bide bat, baina su etenari eutsiz.
|
|
Sekulako idazle puska iruditzen zait. Batetik asko daki,
|
baina
bestetik badaki asko jakinda ere erudituegi ez izaten. Aldi berean izkribuetan ikusten da oso apala dela, ez du bakarrik ez dakit nongo kultura ezagutzen, herri kultura ere oso ongi ezagutzen du, bera ere herrikoia delako.
|
|
Alde batetik, lizentzien banaketa polemikoa auzitegietan dago eta euskal irrati honetan Auzitegi Gorenak zer erabaki zain daude,
|
baina
bestetik gaia parlamentuan eztabaidagai bihurtu da. Irrati lizentziak 10 urtetarako luzatu ziren, eta berriztatze nahia epe hori baino hiru hilabete lehenago eskatu behar zen.
|
|
Gainera bertsolari tradizionaletan nahiko bikote fijoak izaten ziren, baina orain edonorekin kantatu behar duzu, kolektibo zabala gara. Bakarrik kantatu behar bagenu, trikitilariak edo idazleak bakarrik jarduten duten bezala, zatiketa berdintsua izango genuke,
|
baina
beste batekin kantatu behar badugu, ezin dugu nahita ere hori apurtu. Kantatzera zoazenean lehenengo jarrera inportantea da, saioan bion artean egiten dena ongi atera dadila.
|
|
Euskararen aldeko lanak, gizartearen sektore esanguratsu eta zabal batek burutua, arrakasta handia lortu du orain artean. Arrakasta hezkuntza mailan islatu da batez ere,
|
baina
beste alorretan ere hainbat lorpen erdietsi dira: famili transmisioa birrezarri da eta euskararen galera gelditu da ia ia, helduen artean euskaldun berri ugari eta eraginkorrak sortu dira eta, oro har, komunikabideetan, kultur produkzioan, kale erabileran... aurrerapauso ederrak gauzatu dira, orain dela urte batzuk gutxik espero zuen moduan gainera.
|
2001
|
|
Itzultzea? Bai,
|
baina
beste hizkuntza batera bihurtzea garestia da oso. Garestia ez ezik, profesional moldagaitz eta konformagaitz batzuen esku izaten den lantegia ere bada.
|
|
Alde horretatik, beste ahalegin bat egin behar litzateke, batez ere gaur egun Euskal Herriak bizi duen egoeragatik. Serioa da egiten den lana,
|
baina
beste konbikzio batekin hartu behar dira gauzak.
|
|
" Esapide hori bere neurrian ulertu behar da. Alde batetik bai,
|
baina
beste aldetik, absurdua litzateke haren kopia itsu bat egitea, gaurko irakurlea jokoz kanpo geldituko litzatekeelako. Axular oinarri harturik erabili dudala esan nahi nuen, baina irakurlea XX. eta XXI. mendekoa litzakeela kontuan edukirik.
|
|
Eta, nola ez, gidaliburua batez ere ibilbidea bizikletaz egin nahi dutenei begira idatzi denez, txirrindularitzaren inguruko informazioa. Informazio hori batzuetan zehatza da,
|
baina
beste batzuetan datu orokorragoak dakartza. Ibilbidearen hainbat zatitan gaur egun, hiri edo industriak daude, eta, beraz, egileak hortik igarotzeko bide alternatiboak proposatzen dizkigu.
|
|
Hasteko," Korapiloak" idaztea niretzat nahikoa korapilotsu izan da. Izan ere, beka bat jasotzeko orduan epe bat jartzen dizute, eta epe hori edukitzeak badu bere abantaila (ni bezala nahiko alferra denarentzat motibazio modukoa ere badelako);
|
baina
bestetik data zehatz batean liburua aurkeztu behar horrek zama moduko bat ere sorrarazten dizu. Gainera, idazlanaren proiektua aurkeztu nuenean nik baneukan soka bat mataza bat, nahi baduzu, baina hasi nintzenean hariz hari tiraka, konturatu nintzen korapiloak ez zeudela sokan, nik sortu behar nituela poliki poliki, zeren gauza bat da buruan korapiloz betetako poltsa edukitzea, baina, kasualitatez edo, zaila izaten da korapilo horiek askatzen joatea, askotan elkarrekin korapilatuta dauden soka desberdinak direlako, buruan dauzkagun ardura, gai, korapilo desberdinak.
|
|
Hortik guraso guztiengan arruntak diren kezkak jaso dituzte, hala nola, irakaskuntzaren kalitatearekin zerikusia dutenak,
|
baina
beste alde batetik, ikastolei zuzenean eragiten dieten kezkak ere azaleratu dira, hots, lehenago aipatutako irudi okerrarekin zerikusia dutenak, hizkuntza eta politika nahastearen irudiarenak, alegia. Beste alde batetik, Seaskako arduradunak beste puntu batetaz konturatu dira, hau da, erabiltzen duten murgiltze eredua (haurra euskaraz ikasten hasi eta pixkanaka frantsesa sartu, beti ere komunikazio hizkuntza euskara delarik) ez dela behar beste ezaguna gurasoen artean, eta, ondorioz, hauetako askok ikastoletan ez dela frantsesik ikasten ustera iritsi dira, nahiz eta datuek ustea gezurtatu.
|
|
Boterea eskuratu orduko izan zen" OTAN, si". Hemen, politika munduan, kontua da ordea batzuk ohartzen direla manipulazioetaz,
|
baina
beste asko, ez. Duela bi aste izandako hauteskundeen ondoren berehalaxe ohartzen gara nola hainbestek manipulatu dituen izandako emaitzak, datuak, nahi bezala; beti ere bere fabore, azken finean azpimarratzeko behin eta berriz beraiek zutela arrazoi eta dutela oraindik ere nahiz eta aipaturiko emaitza horiek ez izan beren gustukoak.
|
|
Horrek gu ere EAJ eta EAra hurbiltzera garamatza: lurraldetasunari dagokionez ez dugu berdin pentsatzen,
|
baina
beste gai askotan bat egiten dugu.
|
|
Partitzen zirela jakin zen eta bi makiak hitzartu egin ziren: Ospitalepekoek eraso behar zituzten,
|
baina
besteek atzea zaindu behar zuten Maulez goiti. Alemanak abuztuaren 10eko bazkalorduan abiatu ziren eta Maule utzi orduko eraso zituzten.
|
|
Baina sare horren baitan guk ere bizimodu mota honi eta ditugun ondasunei eutsi nahi diegu hein handi batean. Beraz, egoera kritikatzen dugu alde batetik,
|
baina
bestetik zaku horretan sartuta gaude. Nire ustez aipatu dudan norabide galera hori sarritan hortik dator.
|
|
Beraz, ikuskizun bakoitza ezberdina izango da egun horretan dudan aldartearen arabera, eta publikoarekin lortzen dudan konexioaren arabera. %50 magoaren eta jokoaren gain baitago,
|
baina
beste %50 ikuslearengain. Jendeak erantzuten badit, ni askoz gusturago aritzen naiz, baina jendea mutu badago, niretzat oso zaila da ikuskizuna bizia ateratzea.
|
|
Txio txio txoritxoa landare baten" aurrean". Antton, berriz, zuhaitzaren" atzean" dago,
|
baina
besteak aurkitutakoan bere" ondora" dator...
|
|
Arrakasta komertzial bat izan da eta astindu duen aldetik asko egin duela iruditzen zait. Gero bere politika ia iparamerikarra denez, euskal pinturari mesede handirik ez dio egin,
|
baina
beste gauza onak ekarri ditu. Publikoak zer egiten den ikus dezan ongi dago, modernizatzeko».
|
|
Goizean uretara sartzen ginen. Sekula ez omen da ezer pasatu,
|
baina
beste surflariengandik aldenduz gero, a zer estuasuna!
|
|
«Hartzailearentzat gogorra izatera irits daiteke baina, sentitzen dut, ikuslea hezi egin behar dela uste dut. Publikoari alde batetik ikusi nahi duena eskaini behar zaio
|
baina
bestetik inoiz burutik pasako ez litzaiokeen hori ere eman behar zaio. Hori da gure eginbeharra».
|
|
Eztabaidarik gogorrena Europako Batasunaren eta nekazaritzako gaien esportatzailerik handienak biltzen dituen Cairns eko Taldearen artekoa izan zen. Europako Batasuna prest zegoen esportaziorako ematen ziren laguntzak murrizteko,
|
baina
besteek laguntza horien epe jakin batzuetan desagerraraztea zen eskatzen zutena. Adostu den bidearen arabera, negoziaketaren emaitza baldintzatu gabe, esportaziorako laguntza mota guztiak murriztuko dira, betiere pixkanaka ezabatzeko asmoarekin.
|
2002
|
|
Euskaldunok beti gutxiengo bat izan gara Erriberan, hori esan beharrik ere ez dago, baina gainera gauzak asko politizatu dira azken urteotan eta nahasketa ekarri du horrek. Alde batetik ezagutzen naute pertsona bezala, ezagutzen gaituzte, eta naturaltasunez onartzen gaituzte;
|
baina
beste aldetik telebista eta komunikabideen eragina hor dago, eta gurekiko jendea nahastuta dagoela esango nuke: ez dakite gure" rolloa" nondik dabilen," los vascos" hauek zer nahi duten, iritzi faltsuak zabaltzen dira...
|
|
Horregatik da nabarmena hutsune hau. Talde politikoek egin behar dute beren hausnarketa,
|
baina
besteok ere ondo aztertu behar dugu geurea.
|
|
Zeren eta euskaltzaletasunak, politikatik etorria izan arren, pertsona bezala osorik hartzen zaitu. Eta guk behar dugu gure nortasun hau hemen lehen mailakoa izatea, gehiengoan edo gutxiengoan,
|
baina
beste edozein aukera bezain lehen mailakoa.
|
|
Beraz, ez da baskongadismo kontua bakarrik. Noski hori badagoela, ez nago itsu,
|
baina
beste analisi horiek dira falta ditugunak...
|
|
Horren denaren eraginez, iganderoko erromeriak maiztasuna galtzen joan ziren apurka apurka. " Pentsa, nire inguruan (Azkoitia Azpeitia) ia auzo guztietan egiten ziren lehen erromeriak, orain jada ez dira antolatzen; batzuk jaiak direnean egiten dira,
|
baina
beste batzuetan hori ere ez" esaten du Larrañagak.
|
|
Baina ikurriña hura ez zen oso osoa. Alde batetik hiru koloreak josiak zituen,
|
baina
beste aldetik gorria bakarrik zen. Ikurriña atera nuen, eta sekulako liskarra sortu zen.
|
|
Profesionalizatzea gauza guztietan eman da. Herriaren desmobilizazioaren aldetik txarra da profesionalizazioa,
|
baina
beste gauza batzuetarako ona. Maila altua baitago.
|
|
Gero, hitz batean definitu ezineko proiektu hori dago, autonomista ziurrenik
|
baina
beste proposamen batzuk onartzeko ere prest egon daitekeena, segun eta gauzak nola datozen. Hemen legoke EAJ, barne homogeneotasunik gabe, bertako soberanistak ere tartean.
|
|
Zure galderari erantzunez, baliteke gainontzeko lurraldeetako herritarrek uste izatea Arabako sozietateak ez zuela Lizarra Garaziko Akordioa bermatu,
|
baina
beste lurraldeekin alderatuz ez zela ezberdintasun handirik izan esango nuke. Litekeena da ere, bertako erakunde nagusiak PPren eta PSOEren esku direnez geroztik Arabako beste irudi bat agertzen dela.
|
|
Izan ere, han ez zegoen musika hau egiten zen lokalik. Idazten jarraitu nuen,
|
baina
beste era batera, apalago. Bueltatu nintzenean, zenbait abesti grabatu nituen ingelesez eta pare bat kontzertu eskaini nituen.
|
|
Alferrikakoak izan omen ziren bere familiaren ahaleginak haren gorpua non egon ote zitekeen jakiteko orduan. Haren heriotzaren berri, Asturiaseko frontean Francoren aldeko indarrekin borrokan aritu beharrean aurkitu zen anaiari eman zioten, antza,
|
baina
beste edonolako argitasunik gabe. Handik gutxira galdu omen zuen bizia anaiak ere, eta honela agertzen da liburuan seme biei hiletak egin ahal izateko haien amak garaiko apaizekin aurrera eraman behar izan zuen borroka:
|
|
Zer gertatu zen? Bada, Unamuno azkenean Euskal Herria gaitzestera heldu zela,
|
baina
beste alde batetik, Espainiak bera gaitzetsi zuela eta erbestera bota. Polita iruditu zitzaidan Unamunorena eta Bergaminena kontrajartzea.
|
|
Baina hara joan, eta gailurrera egun berean hainbeste jende iristen denean, lehen zuen balorea galtzen du. Everest curriculumean daukat, igo nahi nuen mendi bat da,
|
baina
beste mendi batzuek askoz gehiago bete naute, Makaluk, esaterako. Makalun hamabost mendizale bakarrik geunden, lan pila bat egin behar izan genuen soka finkoak jartzen, bidea irekitzen.
|
|
Gertatzen denean harrituta geratzen zara zure jokatzeko moduarekin. Badira mementoak hondoa jotzen duzuna," hau dena bukatu da" pentsatzen duzuna,
|
baina
beste une batzutan indarrak biltzen dituzu aurrera egiteko. Une horiek oso gogorrak dira.
|
|
" Liburuaren asmoa ez da ahalik eta material gehien biltzea. Hizkuntzaren ezaugarriak azaltzen dira eta gramatika deskriptibotik gertuago dago, eta horregatik, ikasgai dagoen gramatika ere mugatua da,
|
baina
beste metodo bizkor batzuen aldean askoz ere entretenigarriagoa egingo zaio irakurleari", azaldu digu egileak.
|
|
Emea estali ondoren kumaldia ezkutuan igarotzen dute, 40 egun inguru. 3 edo 4 kume biluzi, itsu eta gogorrak jaiotzen dira,
|
baina
beste 40 egun barru habia uzteko prest daude. Urtebete baino lehenago, kume hauek heldutasun sexuala lortuko dute.
|
2003
|
|
Bidea egin ahala herritarrak kontsultatuak izango direla dio planak, baina gauza bat da erreferenduma egitea eta beste bat sare politiko bat osatzea. Proposamen honetan arazo batzuk aurrekonponduak ageri dira
|
baina
beste batzuk oso zalantzan uzten ditu. Kontua orain hiruko gobernu honek emango dituen pausoak ezagutzea da.
|
|
1961 urtetik hona profesionalen harrobi eta habi izan da. Izen handi batzuk joan egin dira,
|
baina
beste batzuk geratu, Mariano Ferrer, Karmele Aranburu edo Iñaki de Mujika kasu. Euskararen alde lan asko egin dute, baina jasan behar izan dituzten erasoak ere ugariak izan dira.
|
|
Bai, alde horretatik liburu hau oso modernoa da. Hugoren gogoeta eskaintzen du, ez da bidaia liburu bat, ez da oporretako kontuak kontatzen dituen liburu bat, hori ere bada, noski,
|
baina
beste zer edo zer ere bada. Pentsalari handi baten gogoeta da, eta gogoeta horretan fatalista samarra den arren, herri naturala ikusten du, Euskal Herria herri naturalen arketipoa da berarentzat.
|
|
harpidedunak eta irakurleak komunikabide hori gabe geratu dira eta herri honetako enpresa eta eragileek komunikabide bat gutxiago dute euren ekimenen berri emateko. Otamendik adierazi digunez,'" Euskaldunon Egunkaria' itxi dute,
|
baina
beste komunikabideak ere jo egin nahi izan dituzte: ARGIA," Jakin", Ikastolen Elkartea...».
|
|
Lehen begiratuan, badirudi baieztapen horiek kontraesanean daudela,
|
baina
beste udal askotako egoerak ezagututa, esan genezake egoera hau dela ohikoa. Eta ez udaletan bakarrik; baita beste esparruetan ere.
|
|
A eredua ikasleak elebidun bihurtzeko jarri zen martxan, baina oso garbi ikusi da eredu horrek ez dituela elebidunak sortzen; agian birmoldatu zen. Eta ereduarekin ere, ikastetxe batzuetan elebidun osoak lortzen dituzte,
|
baina
beste batzuetan ez…
|
|
argiak piztu ziren arte. Bestalde, txiki txikitandik da amodioz blai istripuan hildako lagunaz txora txora eginda dagoen mutil horretaz,
|
baina
besteak ez du aintzat hartzen. Posta elektronikoa baino ez zaio geratzen, eta hartaz baliatuko da nahi duena lortzeko.
|
|
Bi bloke ospetsuek lehen bezalatsu jarraitzen dute, baina' transbertsalak' deitu ohi diren jarrera/ pertsona horiek bizkortu dituzte hautestontziek. Nork bere botere esparruak kudeatzeko aritmetikak lehen baino errazagoak dira, agian,
|
baina
besteen esparruez nagusitzeko posibilitateak lehen baino eskasagoak. Sozialisten jarrera politikoak (eta, beraz, optatiboak) funtsezkoak izango dira... gauzak alda ala lehengoan jarrai dezaten.
|
|
Kamioien aurrean jarri dira, toki ezberdinetan kateatu dute euren burua, eraikinak eskalatu dituzte... «Ekintza bat planteatzen dugun bakoitzean arriskuak aurreikusten ditugu, gure esku dauden segurtasun neurri guztiak hartzen ditugu,
|
baina
besteen eskutan dagoena ezin dugu bermatu. Nola pentsatuko genuen indusmakinak sartuko zituztela jendea etxe barruan egonda?».
|
|
" Chicas de oro" etako bati jarri diot ahotsa,
|
baina
beste serie baterako. Blanch piztia beroari, alegia, gizonak jaten zituen emakume horri.
|
|
Aldi horretan," bultoen" ordez" 600 arroa artile zikin" kargatu zituen ontzian. Esklabo beltzen trafikoa orduan ere,
|
baina
beste era batean izendatua.
|
|
Kirola osasungarria izan dadin zer nolako baldintzak, profesionalak, baliabideak behar diren aztertzen aritu gara. Kirola osasunarekin lotu dugu,
|
baina
beste zer onura izan ditzake kirolak?
|
|
I. ARRATIBEL. Egia da gero eta hirugarren adineko gehiago ikusten dela kirola praktikatzen,
|
baina
beste mentalitate batekin. Hirurogei, hirurogeita hamar urterekin gimnasiora joatea ez da hain erraza.
|
|
Kanpaina bat abiatzea atzetik proiektu bat egon gabe. Ez dago proiektu orokorrik, zeren eta Gipuzkoan abiatu da,
|
baina
beste lekuetan ez da egiten ari.
|
|
«Teo»ren kolekzio guztia, «Asterix», «Kilikili», «Ipurbeltz» eta horrek komiki denak, goitik behera eta behetik gora irakurtzen nituen. Egun osoa bete behar zen, amak lagunduta asko,
|
baina
beste pila bat buru gaineko pilota neure erara lantzen.
|
|
Bestalde, musikari eta pertsona handia izan zela uste badute ere, Marley ez da, ezta gutxiagorik ere, azpeitiarren eragin bakarra. " Taldean entzuten dugu Bob Marley,
|
baina
beste hainbat banda mitiko daude, Burning Spear, kasurako. Disko berrian gainera talde horren kanta bat sartu dugu.
|
|
Demagun, Aresti, Atxaga edota Aranbarri kontuan hartzen direla saioetan, eta nik, horien ondorioz idazten dut, jakina. Horiek irakurri ditut eta hirurak ere maite ditut,
|
baina
beste batzuk ere bai: Ingeborg Bachmann, Elizabeth Bishop, Mahmud Darwix.
|
|
Ez dakit. Niri gaurko egoera alde batetik tristea iruditzen zait,
|
baina
beste aldetik oso osasuntsua, oso sanoa pertsonarentzat. Badakigu non gauden eta zein den pertsonaren neurria.
|
2004
|
|
Jakina, batzuentzat borroka armatua oztopo gainditu ezina da,
|
baina
beste batzuentzat elkarlana eta konpromisoak ez gauzatzeko aitzakia. Aitzakia ezinbesteko baldintza sorgin gurpil zoroaren jirabira eteten ez den bitartean, jai dugu.
|
|
2005ean ikusiko dugu Munduko Liga Profesionala dela-eta. Itzuli handietan talde batzuk sartuko dira,
|
baina
beste batzuk ez. Itzuli horietan sartzen ez diren taldeei babesleek muzin egingo diete, ez zaie interesatzen talde horiek babestea.
|
|
64.000 euskaldun bizi gara eremu horretan eta epaitegietako langileen %83 erdaldunak dira eta epaileak ere erdaldunak dira. Hortik lanean aritzeko eremu bat atera genuen,
|
baina
beste edozein ere izan zitekeen. Beste toki batzuetan Euskal Herriko beste talde batzuk ari dira, osasun zerbitzuetan esaterako.
|
|
Uste dut bere eskubideak aldarrikatzen dituen nazionalismoa, erradikalismo demokratiko bihurtu behar litzatekeela. Alegia, gauza bera exijituz,
|
baina
beste era batera. Oihu gutxiago, eta ahots artikulatu gehiago.
|
|
Estiloen nahaste horren haritik, ikuskizuna dantza tradizionalean oinarrituta badago ere, askotarikoa dela esan digu Urbeltzek. Dantza estilo garaikidea jaso du
|
baina
beste dantza moldeei zor dien errespetuarengatik, Ana Remiro koreografoaren abilezia baliatu du, euskal tradizioaren osagarri, baina harengandik bereiz. Kauterak eta buhameak, antzina, gizartea asaldatu nahi zuten pertsonak ziren.
|
|
fisikoa, teknikoa, taktikoa, eta psikologikoa. Nik gaztetan fisikoa nuen indartsua,
|
baina
beste denetan minimo hori ere bai. Zeren eta ez baldin baduzu minimo bat denetan, ezin zara aurrera atera.
|
|
Badirudi jendea ez dela ohartzen ikasle horiek behartuta, derrigortuta irakurtzen dutela. Oso ondo dago hori,
|
baina
beste ezer gehiago ez baldin badago tartean alferrik ari gara. Jakina baita urte batzuen ostean, gazte horiek beraiek jadanik galdu egin dutela irakurtzeko ohitura.
|
|
Ama eta senide gehiegi ikusten ditut ordea astero astero milaka eta milaka kilometro egiten, etengabe manifestazioak eta kontzentrazioak egiten, eta komunikabideen oihartzunik jaso gabe. Ni preso politikoa naiz
|
baina
beste zazpiehun daude Espainia eta Frantziako kartzela urrunetan sakabanatuta.
|
|
Iñaki Egaña duela bi hilabete egon zen Mario Salegirekin New Yorken, eta honela esan omen zion Salegiri: " Gauza batzuk kontatu dituzu,
|
baina
beste asko isilpean gorde...". Mario Salegik «gerra ondorengo garaia oso latza izan zela eta gauza guztiak ezin direla kontatu» erantzun zion Iñaki Egañari.
|
|
Alde batetik behar da irakaskuntza,
|
baina
bestetik euskal giroa behar da bultzatu. Adibidez, joan den astean izanen zen pastorala eta hori gauza ona da, itxura ona ematen du.
|
|
Akzioa eta erreakzioa. " Bai, uesaten diozuu hau gertatu da
|
baina
beste modu honetara, ez zuek planteatua zenuten bezala". " Bai, baina nola zuzendariak hori esan digun...".
|
|
Jardunaldiak egin diren hogei urteotan bertan, izugarri aldatu da folklorearen mundua. Globalizazioaren eta kultur kolonizazioaren testuinguruak arriskuan jartzen du folklorea batetik,
|
baina
bestetik nortasunaren garrantzia inoiz baino agerikoago egiten du. Aurtengo jardunaldiek urte hauetan egindako ikerketen ekarpenak eta gabeziak aztertuko dituzte, eta saiatuko da tradizio kulturaz antropologo, etnografo eta folkloristek duten ikuspegia erkatzen.
|
|
Baina gerora komunikabideak garatu dira, Administrazioak baditu bere barne normalizazio zein gizartea euskalduntzeko (EBPN) programak, Kontseiluaren ahalegina hor dago, euskalgintza sustraitutako sektorea da, baina mundializazioa eta estetika borroka medio, Fermin Etxegoien dixit, euskarak aurrera asko egin du baina garaiotan inoiz baino arrisku handiagoa eduki dezake. Argi dagoena da arlo eta funtzio berriak irabazi dituela
|
baina
beste garrantzitsu batzuk galdu. Horien artean Mikel Zalbidek azken Ikastolen Kongresuan esan zuena:
|
|
Mendian egonik ere begi bistan izan nuen beti etxea, eta nire kezka hura berriz martxan jarrita ikusiko ote nuen zen. Amona eta haur txikia ikusten nituen,
|
baina
beste hiru alabak, semea eta ama ez. Ardiak, behiak, denak goseak akabatzen, kanpoan zebiltzanak libre...
|
2005
|
|
Aipatu izan da Konbentzioa zabaltasun handiagoz edo gutxiagoz osatu zitekeela. Gainera, herrialde batzuetan parlamentuek onartu behar dute testua,
|
baina
besteetan erreferendum bidez egingo da. Ikuspegi ugari dago.
|
|
Lehenengo eta behin, estatuaren bilakaera historikoa molde batetik bestera pasatzen ari dela eta, aldakuntza nabarmenak jasaten ari dela egia da. Estatua ahultzen ari dela esaterakoan, baina, nik esango nuke arlo batzutan hala dela,
|
baina
beste arlo batzuetan ez. Arlo errepresiboan, esate baterako, ikusi behar da Konstituzio honek estatuei zer nolako rola ematen dien eta, hain zuzen ere, Hagako Programaren azkeneko gailur horretan ikusi da.
|
|
Zer esan nahi dut honekin? Orain arte, guk Quebeceko Auzitegi Goreneko ebazpen hau erabili izan dugu,
|
baina
beste kultura politiko juridiko batekoa zen eta orain Europara ekarri da, egia esateko, ez gurea moduko kasuetarako baina printzipio hori orain gure kultura politikoan sartuta dago. Argi dago printzipio horiek gure ingurunera ekartzea ona dela.
|
|
Katalanen gehiengoa gaztelania hiztunera egokitzen da, gaztelania aukeratzen duela, alegia. Beraien artean katalanez egiten dute,
|
baina
besteek ulertu, ulertu behar dute, bestela ez daukate berriketan segitzerik. Egia da badela sektore txiki bat, administrazioaren kanpainei esker, elebitasun pasiboa praktikatzen duena, hau da, berari gaztelaniaz egiten diotenean berak katalanez hitz egiten segitzen du.
|
|
" Orduko denboran denek zekiten zer esan gura zuten kanpai hots desberdinek, eta jaramon egiten zen gainera". Dei batzuk, gehienak, finkoak ziren mezatarakoa, orduak...,
|
baina
besteen kasuan jendeak abade edo kanpaijolearengana jotzen zuen lehenbizi, haiek informazioa lehenbailehen zabaldu zezaten. Hala jakiten zuten noiz zegoen sua, noiz hildako bat, noiz zetorren ekaitza…" Telefonoa, sasoi horretan, kanpaia zen", dioskue.
|
|
Milaka agiri aztertu ditut, dozena erdi artxibategitan. Agiritegietako langile askok lagundu didate
|
baina
beste askok ahal izan duten eragozpen guztiak jarri dizkidate, alukeria mordo bat. UPNren esku dagoen Artaxoako udalak, adibidez, artxibategia ikertzeko araudi berria atera zuen.
|
|
Lehen aldia da, jende asko aurkeztuko da, baina seguruenik esango dizute: hau eta hau gaizki idatzia dago,
|
baina
beste hori lan dezakezu, segi horrela, beste aldi bat artio! Nirekin bizi den neskak euskara biziki ongi daki, eta animatu nuen zer edo zer aurkeztera.
|
|
Hego Euskal Herrian gertatzen denaren antzeratsu: poliziek zuretzako adina belar atzematen badizute, ez zaizu ezer gertatuko,
|
baina
beste batzuek berentzako adina eduki dezaten produzitzen edo saltzen harrapatzen bazaituzte, akabo. Marihuanaren liberalizazioan urrats handigoak eman dituzte Holandan leku baimenduetan saltzea libre baita baina kontraesan horretan daude.
|
|
Irudi faltsuak zabaldu dira, eta aurreritziak. Gainera, ez dakit konturatzen zaren, baina satanizazio egoeretan gauza arraro bat gertatzen da, fabulakoaren antzekoa, ardien artean ardi bat beltza da eta ardi beltz horri otsoa deitzen diote batzuek, ardi horrek beltza dela esango du hasieran,
|
baina
beste ardiek otsotzat ematez eta denborarekin, ardi beltzak otsotzat hartzen du bere burua, ardi zuriak jaten hasteraino. Esan nahi dut, inpresioa dudala, espainolek gutaz esaten dituzten gezur batzuk sinestu eta asumitu ditugula.
|
|
Beraz, ehorzteak dezente laburtzen du haien bizitza, eta horrek euro asko irabazteari uko egitera behartzen ditu jabeak. Batzuek arazorik gabe onartzen dute,
|
baina
beste batzuk konbentzitzea zailagoa da". Esan dezagun, bide batez, komunikazio sateliteen ugazabak enpresa pribatuak izaten direla, Lurra behatzekoak gobernu edo espazio agentzienak diren bezala.
|
|
Nire buruak alde batetik sufritu egiten du,
|
baina
bestetik bere nortasuna aurkitzen du. Aspaldi da nire planteamenduak min egiten diola nire buruari, baina, bestetik, planteamendu honek nire burua ulertzeko balio dit.
|
|
Jendeak bizi nahi du, eta bizitzeko ahalegin horretan pertsona batzuk, une jakin batzuetan, egoistagoak dira, eta beste batzuk inuzenteagoak, beste momentu batzuetan. Beste batzuetan pertsona jakin bat zapaldu egingo dute batzuek, aldagai jakin batzuk direla tarteko,
|
baina
beste batzuetan horren alde egingo dute. Batzuetan Jekyll doktorea izango dira; beste batzuetan Hyde.
|
2006
|
|
Hego Euskadiko erakundeen baliabide horietatik, 19.000 milioi euroko aurrekontuetatik, ia ehuneko hamarra Estatuari ordaintzen zaio, kupo gisan,
|
baina
beste guztiak hemen erabiltzen dira eta hemen erabakitzen da zertan erabili. Zenbat gastatu eta zertan gastatu erabakitzerakoan hasten dira eztabaida guztiak.
|
|
Espezie horietako batzuk ez dira merkatal ustiapenean sartzen,
|
baina
beste batzuk bai. Dena den, nahita arrantza eginez edo nahi gabe izan, datu kezkagarriak dira Naturek argitara emandakoak.
|
|
Oraindik ordu batzuk falta dira plazako mezkiten urdin kolorea bere osotasunean azaltzeko, eta logaleak hartu nau Ali Kapu jauregiaren ondoan. Eguzkiaren lehen izpiekin esnatzerakoan, espektakulua zoragarria izan da,
|
baina
beste ezusteko batek eman dit atentzioa: motxila ondoan pistatxozko pastela eta freskagarria neuzkan, gosari gisa.
|
|
Doakotasuna bai,
|
baina
beste era batez, diote argitaletxeek. Hain justu, laguntza zuzena ezartzea proposatzen dute alternatiba moduan.
|
|
" Bai, ordea, gaitarekin, adibidez hor dago Hevia, gaita midia asmatu da...". Osinagaren ustez, trikitia testuinguru tradizionaletik atera izan da,
|
baina
beste instrumentu batzuekin uztartuz, ez musika estilotik ateraz. Euskal Herriko Trikitixa Elkartearen aldizkarian hitz egin dute duela gutxi taldearen lehen lanaz.
|
|
Sortzaileek sozializazio gune gisa harzen dute kultur politika eta bloga hausnarketarako baliatu nahi dute. Interneteko blog gisa abiatu da www.politikak.org
|
baina
beste formaren bat har dezakeela diote. Atalen izenak ele bitan dauden arren, orain arte sartu dituzten testuak gaztelaniaz daude.
|
|
1979an Partzuergoak Ibaizabal garbitzeko egin planak beste araztegi bat aurreikusi zuen eskuin ibarrean, eta orain heldu da unea, antza, berau eraikitzen hasteko. Ekologistek baietz, beharrezkoa dela,
|
baina
beste nonbait jar dezatela; Partzuergoak, ea non jarri behar duten Lamiakon ez bada. Momentuz, Laniusen kanpainak oihartzun eskasa erdietsi du erakundeetan.
|