2000
|
|
Laguntzaz
|
ari garenean
diruaz ari gara batez ere. Eta horregatik lehentasunen artean herri aldizkarien laguntzak igotzea izan dugu.
|
|
Hizkuntza bat ikasten
|
ari garenean
normala da hainbatetan arazotxoak aurkitzea: hitz bat nola esaten den ez jakitea, ondokoek ulertzen ez duten zerbait esatea, hitz egiten digunari ondo ez ulertzea, desanimatzea....
|
|
Beste lehiaketa, bi programazio berri modu irekian eskaintzeko da, zeinak Onda Digital (Quiero TV) delakoak jada martxan jarritako multipleanjoango diren, enpresa horren programazioekin batera. Lehiaketa hau49 oraindik erabaki gabe dago orrialde hauek idazten
|
ari garenean
, baina ezaguna da lau eskakizunaurkeztu direla: Horizonte Digital. Godo taldeak, La Vanguardia egunkaria argitaratzen duena hain zuzen ere, eta Planetak suspertua?, Net TV?
|
|
Euskal Estatuarendefentsak, honenbestez, bortxaren defentsa dakar. Eskuineko kritikak, berriz, Estatuadesagertzear dagoen egitura zaharkitu eta ahula dela dio, eta Estatu minimoenEuropa eraikitzen
|
ari garenean
, arinkeria dela Euskal Estatuaren berragerpena nahiizatea. Kritika hauek gogoan izan ditu Soto-k bere proposamena luzatzeko orduan.
|
|
–Gestalt Terapiaren arabera, ametsetan agertzen den guzti-guztia norberarenalde bat da. Ametsetan
|
ari garenean
geure bizitzaren gidoia idazten ari gara, gutazari gara. Terapeuta askok ametsetan, mezu bat?
|
|
Esan beharrik ez dago, Estatua esaten dugunean eta aipatu ditugun interesez
|
ari garenean
, Estatu-Nazioaren markoan kokatzen zen gizarteko klase boteredunez hitz egiten dugula, nahiz eta Estatu Espainiarraren kasuan interpretazio honek bere mugak izan. Egia da burgesia boterea hartuz joan zela pixkanaka-eta boterera iritsiko zen klasea zen-, baina ez da hau Europako beste Estatu batzuetan izandako prozesu, iraultzailea?
|
|
Baietz erantzuten diot Txemari, gustatu zaidan galdetzen didan bakoitzean. Baina txortan
|
ari garenean
ez dut berarekin pentsatzen, ez dut batere sentitzen. Ematen du ginekologoaren urteroko kontsultan nagoela, burdin zati hotz hori barruraino sartzen didanean.
|
2001
|
|
Lehenengo ñabardura bat egin beharko litzatekeela uste dut, ezkerraren aldaketaz hitz egiten
|
ari garenean
Europaz ari baikarela uste dut Hirugarren Munduan azkeneko 30 urteotan askoz aldaketa gutxiago izan dira. Aurrekoarekin lotuta, etika indibidualaren gorakada eman da gizarte osoan eta horrek ere eragina izan du ezkerrean.
|
|
Ezta ere aski andereñoek ikastolan euskeraz egitea, gero kalean adiskideekin edo ta beren etxetan erderaz ari izaten baldin badira. Eta, lantokietan toki bat betetzeko pertsona bila
|
ari garenean
, edo ta egunkarietan egiten ditugun dei horien bidez euskeraz jakin behar denik esaten ez badugu, eta telefono hotsari euskeraz" nor da" edo" esan" edo" bai" edo horrela erantzuten ez badiogu, lantegi barrutan, etxean, kalean, kafeterietan eta non-nahi eta beti euskeraz egiten ez badugu... UTIKAN automobiletan-eta jartzen ditugun" Euskeraz" letrerotxoak.
|
|
...tsamendua blokeatzeraino ari direnean, eta gertuago, askoz gertuago, Euskal Herriari buruz aritzeko" normaltasun" eta" anormaltasun" kontzeptuak baliagarri balira bezala jokatzen dugunean, eta are gertuago, oraindik, gure mundu txiki eta lanaren lanez, borrokaren borrokaz tupitu den ikastola zaleon munduan, plan integralaz, kalitateaz, uztarketa juridikoaz etengabe eta amaigabe
|
ari garenean
, deritzot erantzunekin datorren akatsa galderetan sortzen dela.
|
|
Historiaren hasieratik arduratu da gizakia ametsen jatorriaz eta esanahiaz, eta ordutik hasita aztertzen dute egileek garai eta kultura desberdinetan lo egitea eta amets egitea zer izan den. Antzinako Grezia, amets egitea mendebaleko Erdi Aroan zein Ekialdeko kulturetan, Ipar Amerikako herriek zer zioten honi buruz, Sigmund Freud eta psikoanalisiak eginiko ametsen interpretazioa, Carl Gustav Jungek Freudekin gai honen inguruan zituen desadostasunak, inkontziente kolektiboaren garrantzia, lotan
|
ari garenean
zer gertatzen den, garuna edo ametsak sortzen diren lekuaren funtzionamendua eta eboluzioa, amets premia eta ametsen baliagarritasuna, loaldiko arazoak...
|
|
Ze umea!». Marrazki bat egin dezakegu, nahi genukeen Euskal Herria koloreztatzeko, baina etorkizunaz
|
ari garenean
serio, hankak lurrean jarri behar dira. 2050 urtean, euskal kulturak lortzen badu auzo bat izatea hiri horretan, benetan, arrakasta izango da, eta ahalegin bat, munduaren historian oso gutxitan eman dena.
|
|
4 Saizarbitoriaren nobelek garaiko irakurlearekin eduki zezaketen" distantzia estetikoaz"
|
ari garenean
datu garrantzitsu bat eduki behar dugu kontuan: nobela hauek izan zuten arrakasta eta entzutea ordura artean inongo narratibazko liburuk ez zuela lortu.
|
|
Hau horrela izanik, plano horietan hainbeste garrantzi duen Ikuspuntu ideologikoa azpimarratzea ezinbestekoa da. Eta ikuspuntu ideologikoaz
|
ari garenean
, Boris Uspensky-k bere Poetics of Composition (1973) liburuan Mikhail Bakhtine-ren ildotik dioenaz ari gara. Bertan, Uspensky-k nobelaren izaera" polifonikoa" defendatuz, diskurtso sozial desberdinen isla nobelan nola gauzatzen den aztertzen du.
|
|
Alabaina, gure ustez, badago bertan zenbait iluntasun. Esate baterako, barru-fokalizazioaz
|
ari garenean
, zer adierazi nahi dugu zehazki?: fabula barruko pertsonaia bat dela fokalizazio-ekintza horren subjektua edota fokalizatzen den hori psikeari (sentimenduak, pentsamenduak,...) dagokiola?, ala biak?
|
|
Gaur egun, bestelakotasunez horrenbeste hitz egiten denean, norbera beste bihurtzeko ahaleginetan
|
ari garenean
, mundu berri eta hutsik gabeko baten bila, Sarrionandiaren liburuak bestela izateko moduak eskaintzen dizkigu, norbera nor den jakiteko, norbera nor orde bihurtzeko bidaiak, norbera nortasun izateko asmakizunak, era berean fikzio eta bidaia den liburuan.
|
|
Izerditan
|
ari garenean
gure organismoak gatza eta ura galtzen duela egia bada ere, eskuarki ez dugu aparteko ekarpenik egin behar, gure ohiko galera horiek larriak ez direlako.
|
|
Ezin konpara daiteke, ez kalitatez, ez kopuruz, Estatu batuetako arerioarekin, baina gertuko dendetan peskizan
|
ari garenean
aukera baliagarria izan daiteke.
|
|
Arazo nabarmenak planteatzen ditu irizpide honek zerrendaketa estandarizatubatez
|
ari garenean
. Oso irizpide aldakorra da, nazio batetik bestera aldatzen dena, talde batetik bestera eta pertsona batetik bestera ere aldatzen dena.
|
|
Mirandek, kasu, gogoan izan behar dugu Haur besoetakoa 1954rako idatzita zegoela, hots, Leturia baino lehenagokoa dela?, Euskal Herriarekin harremanik ez zuen munduahartu zuen kokagune. Beraz, Haur besoetakoa irakurtzen dugularik, bikoiztutakofilme amerikar bat ETB1ean ikusten
|
ari garenean
bezala jasotzen dugu. Bateanzein bestean argi dago ezin dezaketela pertsonaiek euskaraz jardun errealitatean; baina konbentzioz onartzen dugu hori.
|
|
Baditu bere legeak, baina, lege horiek erabiliko baditu, erabilkizun den gaia behar du horretarako. Eta gaia ezin izan daiteke testua baizik, testu idatzia, noski, izkribuzkoekin
|
ari garenean
lanean. Lekukoak, zenbat eta gehiago, zaharrago eta zuzenagoak hobe, baina lekukoak aurrenik.
|
|
Euskaltzaleen arteko jardun sarria da euskararen eta hizkuntzen arteko elkarbizitzaren estrategia eta estrategak falta zaizkigula esatea. Eta horretaz
|
ari garenean
, Koldo Mitxelenaren aipamena egiten da aldez edo moldez. Inolako gaurkotasunik galdu ez duen hizkuntza eta herri ikuskera baten jabe da Koldo Mitxelenaren pentsamendua âlehenarekin lokarri, orainaren maisu, etorkizunerako bidaideâ, eta bizitzen ari garen garai  politiko honetan, inkomunikazioaren itzal luzeak elkarbizitza iluntzeko arriskua bizi dugunean, garrantzitsua iruditzen zait Mitxelenaren pen  tsamendua plazaratzea, eta ez, hain zuzen, liskarra hauspotzeko, elkarbizitzari buruzko eztabaidak behar-beharrezkoa duen zentzuzko ikuspuntu garrantzitsu bat âKoldo Mitxelenarenaâ ezagutarazteko:
|
|
Miresteko ere bada etxean gertatzen zaiguna: gizarteaz gehien arduratzen direnak izatea, hain zuzen, gizartekotzen gaituen hiz  kuntzaz
|
ari garenean
, gizarteaz ahazten direnak. Gizartean lotzen eta askatzen gaitu hizkuntzak, hizkuntza honek nahiz horrek, bakarkako amets gogoetetan baino areago. Â Hauxe ere gehituko dut.
|
|
Irakurri gabe utzi zituen, nonbait esan duenez, Egañaren paper batzuk, haietan" Holgà ¡ rame yo muy mucho" edo antzeko zerbait aurkitu zuelako. Horrelakoak ezin eramana, ordea, gaurko euskaldunik  gehienok badugu erdaraz
|
ari garenean
. Aita Larramendirena da guretzat harritzekoa:
|
|
Galde diezaiogun geure buruari: Irakurleari lagundu nahia al dugu eragile bakarra, erdarara itzultzen
|
ari garenean
–Ez ote digu beste ezerk zimiko egiten inoiz?
|
|
Hizkuntz politikaz
|
ari garenean
terminologiak berak seinalatzen du edukia: hizkuntzaz eta politikaz ari gara.
|
|
Are gehiago: berenezko hizkuntzaz, ama-hizkuntzaz
|
ari garenean
, J.M. Osesek dio ezin dela euskara batua hori izan, euskalkiak baizik.
|
|
Bide honi ekindakoan, modu batera edo bestera gauzatzeko bidea egingo dute, ja rrera aldatu ezean. Araban euskararen gizarte eragileak eta euskara ikasi nahi dutenak ekonomikoki zigortzera jo dute, eta honek, euskalgintzaren lana zailtzeaz gain, ikasi nahi duenak atzera egin dezan laguntzen du. b) Eraso komunikatibo —polizial— judizialaren bidetik, oraingoz ez dute lortu jendea euskararen kontra jar dadin; hor dago, adibide baterako, hitz hauek idazten
|
ari garenean
Euskal Herria zeharkatzen ari den Korrikaren arrakasta. Hala ere, euskalgintza ETAren parte markatzeak eragin zuzena izan dezake euskararen aldeko jarrera ekintzetan ez gauzatzeko:
|
|
Hutsegitea transzendentala da arrazoimenak joera duelako nia objektu bihurtzeko, beste substantzia bat besterik ez. Hala ere, hau ez da legezkoa eta emaitza orokorrak dio ezin dela azken subjektu baten existentzia ezagutu substantzia gisa, substantziez hitz egiteko iraunkorra den oinarri bat behar delako eta horrelakorik ezin dugulako lortu adigai soilen bidez subjektuaz
|
ari garenean
.
|
|
Beraz, ez da zilegizkoa kategoriak beregain aplikatzea, ezta substantziarena ere; ni hori era berean espazio eta denboraren batasunaren jatorria da, eta ez espazioan eta denboran agertzen den beste objektu bat gehiago. Zentzurik ez du gauzez hitz egiteak, agerpenez
|
ari garenean
. Subjektua, honenbestez, guri agertzen zaigun eran ezagutzen dugu, denboran agertzen zaigunez beti, ez bere baitan izan litekeen moduan.
|
|
Izadiaren legeek, lege enpirikoek, ezin dute dena argitu. Izadian denak gertatu den bezala gertatu behar zuen, baina ez gizakiez
|
ari garenean
. Kanten adibidea:
|
2002
|
|
Ez ote da egokiagoa lan filologikoa baino lan psikologikoa egitea, ahozkorako, tokian tokikoaren harrotasuna indartzeko, lotsak eta gutxiesteak alde batera utzita? eta lan politikoa, hizkera horrentzat espazioak irabazteko, baita komunikabideetan ere, tokikoentzat
|
ari garenean
; herritarrak bultzatzeko berea erabil dezaten, lasai eta libre. Nik, behintzat, araugintza …-tzaindiekin lotzen dut, EGArekin, eta batuarekin.
|
|
Ibilian ibilian, Nafarroara heldu gara berriro. Lurraldetasunari buruz
|
ari garenean
gogoratzen gara askotan Nafarroaz. Baina zu hemengoa zara, eta honuntza itzuli zara.
|
|
Arestiko gure historian errotuago zeuden istorioak kontatzeko premia sentitu zela esan liteke, eta ildo honetatik planteamendu gutxi-asko errealistak zituzten obrak ugarituz joan ziren. Begien bistakoa da eleberri errealistez
|
ari garenean
, lehenago esandakoaren ildotik," errealitatea" irudikatzeko modu oso desberdinez ari garela. Gehienetan, unibertso narratiboa sortzeko kanpora begiratzen duen ikusmolde poetikoari egiten diogu erreferentzia, baina begirada horrek hainbat moldetako errealitateak eraiki ditzake:
|
|
c) Espezialitateko testuez
|
ari garenean
, testua bera hartu behar dugu unitatetzat. Eta testu hori adierazpen-unitate txikiagoetan bana daiteke, mikroegiturara iritsi arte.
|
|
Eta testu hori adierazpen-unitate txikiagoetan bana daiteke, mikroegiturara iritsi arte. Hau da, itzulpen-prozeduraz
|
ari garenean
, hortaz, zeinmailatan ari garen zehaztea garrantzi handikoa gerta daiteke. Gorenekomailan (testuan) erabakiko dira estiloaren eta testuaren nondik norakonagusiak (hartzailearen eta asmoaren arabera); eta beheko mailan, berriz, terminologia eta sintaxi-arazo zehatzak.
|
|
Jardueran
|
ari garenean
ere bi fase bereizten ditugu: ikasleak saioari buruzaurretik dakiena, eta, bestetik, espero ez duen galdera:
|
|
Saioa emateko orduan, irakasle arruntentzat salto handia da eta zaila izaten dahasieran. Adibidez, gure printzipioetariko bat da ahalik eta gutxien hitz egitea, etaaskotan horixe da klasean gehien egiten duguna (irakasleok gelan ez-ahozkohizkuntzaz baliatzen gara gauza asko ulertarazteko, baina telefonoz
|
ari garenean
ezdugu baliabide hori); bestetan lo egiteko zorian gelditzea ikaslearen diskurtsoarekin, edo zerbaiten inguruan lanean jarraitzeko aukera guztiak ixtea.
|
|
Gure helburua ez da telefonoz ematen diren elkarrizketak garatzea soilik, baizik hizkuntza orokorrean; beraz, gure elkarrizketak ez dira oso arruntak izatentelefonoz
|
ari garenean
. Noizbait, hirugarren pertsona bat erdian sartu bada, harrituta geldituko da:
|
|
Propaganda eta publizitatea mundu apartatuak dira. Propaganda berba darabilgu mundu politiko edo interes orokorreko gaiez
|
ari garenean
; publizitate berba, merkataritza-alorreko gaiez gabiltzanean. Baina bi-biek badute zerbait komun:
|
|
hitzez esandako hori azpimarratzen dute. Umeekin
|
ari garenean
, esate baterako, handia esatean esku-beso biak hartuta biribil erraldoi bat marrazten dugu airean. Hitzaren osagarri moduan darabiltzagu keinu horiek; ilustratzaileak dira eredu horretako keinuak.
|
|
Izenari buruzko azken zehaztapen bat egin nahi dugu, literatura klasikoa baztertzeko: literaturaz
|
ari garenean
, literatura klasikoa aipatzen bada, soil-soilik literatura klasikoa, greziar literaturaz eta latindar literaturaz ari garela ulertzen da.
|
|
Euskal Unibertsitatearen izaera, ezaugarriak eta egitasmoak ezin dira era isolatuan eta endogamoan ulertu, euskal gizartearen izaera, ezaugarri eta egitasmoen isla modura baizik. Euskal Unibertsitateaz
|
ari garenean
, beraz, euskal gizartearen iragan, orainaldi eta bereziki etorkizunari buruzko ikuspegiak dira erreferenteak, eta euskal gizartearen barruan hezkuntza-sistema osatzen duten lehen eta bigarren hezkuntzaren jarraipen eta gailur modura. Topikoaren itxura duten ebidentzia horiek aipatzen ditut, unibertsitatean ari garenok aparteko kasta garela eta aparte jokatzeko joerak sarritan izaten ditugula uste dudalako.
|
2003
|
|
Ni ez naiz horren kontra ari, ni, geure bizi filosofiaren transmisioa gauzatzeaz ari naiz, hori interesatzen baitzait bereziki. Globalizazioaz
|
ari garenean
, geuk geuretik zer erants diezaiokegun Mundu Globalari galdetu behar dugula uste dut eta ez besteen esku dagoen makinatzar modura epaitu eta, ezinbestean, globoan etzanda segi.
|
|
Interneten nabigatzen
|
ari garenean
litekeena da bigarren pertsona batek gu nondik nora gabiltzan jakiteak batere axola ez izatea. Gauza bera gerta dakiguke sarean hainbat datu pertsonal eman edota mezu elektronikoak bidaltzean ere, datu horiek berebiziko garrantzirik ez dutelako, eta guk esandakoak hartzailea ez den beste inorentzat ez direlako interesgarriak.
|
|
Baliteke, ordea, eskatzen dizkiguten datuak garrantzitsuagoak izatea. Eta garrantzitsuez
|
ari garenean
, gure diru mugimenduekin lotura izan dezaketen datu horiez ari gara batez ere, kontu korrontearen edo kreditu txartelaren zenbakiez, adibidez. Erosketak on-line egitean, nahiz bankuarekin operazio bat Internet bidez burutzean, komeni zaigu gure datuak babesean daudela eta horiek jasoko dituen bakarra denda birtuala edo bankua izango dela ziurtatzea.
|
|
" Nazionala" hitza aipatzen denean, ezker abertzalearen aldetik behintzat, ez da esan nahi hemen herri homogeneo bat dagoenik Bizkaiko mendebaldeko puntatik Nafarroako azken puntaraino. Planteamendu nazionalaz, globalaz,
|
ari garenean
, Euskal Herria oso anitza dela, errealitate instituzional ezberdinak daudela, erritmo ezberdinak daudela esan nahi da, horretan Juan Marik arrazoia dauka. Baina proposamen honetan Euskal Herriko zati batentzat bakarrik marrazten da bidea.
|
|
Modatan erortzen gara, hori garbi dago, baina garbi dago ere festetan entzuten ditugun kantuak etxean entzuteko ez zaizkigula gustatzen. Guk plazan
|
ari garenean
leku eta memento horretarako jardun behar dugu.
|
|
Oso ezberdin bizi da istripua auto barrutik eta kanpotik. Lehian
|
ari garenean
ez dugu pentsatzen ezer gertatuko zaigunik, istripu arriskua beti hor egon arren. Baina aita ari denean karreran, oso urduri egoten gara.
|
|
Arlo formaletan, esan dezagun, gaztelania da lehen hizkuntza. Lan munduaz
|
ari garenean
, oraingoan enpresa munduaz ari gara batik bat. Izan ere, merkataritzak-dendak eta beste-, lan munduari loturik dagoen arren, euskara du zerbitzu hizkuntza, baina ez lan hizkuntza, fakturak eta abar gaztelaniaz egiten dituzte eta.
|
|
Goazen harira: Nik neuk AmorebietaEtxano erabiliko dut udalerriaz
|
ari garenean
eta Zornotza leku fisikoa aipatzen baldin badugu. EtaAmorebieta soila erabiliko dut Amorebieta-Etxanoko herrigune garrantzitsuenaz, hiriguneaz, aritzennaizenean.
|
|
Inbertsio-funtsei buruz
|
ari garenean
, adituek bideratutako ondarea duten finantza-produktuei buruz ari gara. Horri esker, dirua poltsetan, atzerriko poltsetan, lehengaietan eta abarretan eduki dezake.
|
|
Intsektu-gizarteak funtsezko adibide dira lankidetzaz
|
ari garenean
. Denok dakigu inurri-kolonietan lankidetza handia izaten dela, batez ere langileen artean, ondo antolatuta elikagaiak biltzeko eta inurritegia zaindu eta defendatzeko.
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) nabarmendu du elikaduratik eratorritako gaixotasunak direla osasun publikoko sistemen arazo larrienetako bat. Datu berrienek erakusten dutenez, herrialde garatuetan biztanleen %10ek baino gehiagok izan du elikagaiekin lotutako patologiaren bat, eta kopuru hori nabarmen hazi da garapen-bidean dauden herrialdeei buruz
|
ari garenean
, haurren beherakoek gaixotasun eta heriotza ugari eragiten baitituzte. Azken hamarkadetan, elikagaiak prozesatzeko eta kontserbatzeko teknologia berriak garatu eta sistematikoki aplikatu dira, hala nola pasteurizazioa, mehatxatzen gintuzten arrisku asko nabarmen murriztu baitituzte.
|
|
Matiasek bi minutu eta hamaika segundo eman zituen hari begira; eta bi minutu eta hamaika segundo gutxi dira, esaterako, liburu bat irakurtzen
|
ari garenean
, baina kopuru aipagarria da erle fosilizatu bati begira egoteko.
|
|
Horretarako, gure iritziz, hauxe guztia birplanteatu beharra dago: ...tura hitzaren erabilpena, kultura aztertzeko erabilitako kontzeptuak, beste arlo batzuetara gertatu diren desbideraketak ezabatzea (ekonomia, ikuskizuna, engainua...) arlo horiek kulturaren bizkarroi edo parasitoak baitira, eta, jakina, gure ondorio operatiboek ez dute zerikusirik Administrazioek, Komunikabideek eta kultur ekoizpenak, oro har, eginiko jokaerarekin, eta, herri baten kulturari buruz
|
ari garenean
bereziki interesatzen zaigun aspektua da kulturaren izaera pertsonala eta eskubide naturalak aintzat hartu behar direla herri horren identitate kolektiboan barneraturik, bere eskubide kolektiboaren iturri eratzailea izatera pasatuz.
|
2004
|
|
Guggenheim efektuak lehendik bazeuden proiektuak ikustarazteko balio izan du, ohartarazpen bat bezala izan da, eta hori positiboa da. Guggenheimen ondoren zabaldutako museoez
|
ari garenean
, ezin dugu moda bat balitz bezala hitz egin. Euskal Herrian, aurretik ere bazeuden bilduma eta proiektu garrantzitsuak, Bilboko Arte Ederren Museoa edo Arabako Arte Ederren Museoko arte garaikideko bilduma, kasu.
|
|
Eta, okerragoa dena, ni orain arte, konturatzeke.... 43 urte bete behar eta inozente hau... askorentzat bakea hitz bat besterik ez dela, eta beraz, asko bakeaz
|
ari garenean
, hitz batetaz bakarrik diharduela hainbatek! Alaba kantuan ari da Antton Irustaren liburutik:
|
|
Iruzurraren biktima diren bizkaitarrek izen horiek ezagutzeko eskubidea dute ere. Datuen konfidentzialtasunaz baliatzea datuok ezkutatzeko, lege-hauste fiskalez
|
ari garenean
, delinkuenteen konplize izatea da.
|
|
Hilda ez nagoelako izango da. Alargunek jasotzen dituzte kalte-ordainak, baina bizi garenean, sufritzen
|
ari garenean
ematea litzateke onena ezta. Ze bidegabea den justizia batzuetan!
|
|
Lurrikarez
|
ari garenean
gure ingurunetik urrutiko fenomenoak imajinatzeko joera izaten dugu
|
|
Lurrikarez
|
ari garenean
gure ingurunetik urrutiko fenomenoak imajinatzeko joera izaten dugu.
|
|
Legearen izaerak erabakitzen du, gure ustez behintzat, lege horrek eragiten duen gizarte-efektua. Legearen izaeraz
|
ari garenean
, bestalde, ez gara soil-soilik legearen izaera juridiko formalaz ari, lege horren botere-izaeraz baizik. Dena delako legeriak gizarte-boterearen mekanismo eta gune nagusienekin daukan komunztadura-moldeak erabaki ohi du haren eraginkortasun-maila.
|
|
Euskal esparru komunikatiboaren premia azpimarratu zaigu. Ez dakit ordea esparru komunikatiboaz
|
ari garenean
, gure artean gauza berbera ulertzen dugun, ala irizpideak bestelakoak ditugun esparru hori definitzeko garaian. Euskaltzaleak ederki asko daki, dakienez, beste askoren burubideetan dabilenean, zorioneko euskal izenondo horrek ez garamatzala denok erreferentzia-puntu berberera.
|
|
Ondoren izango dugu betarik kulturaren euskal izaria xehatzeko. Zilegi bekit, beraz, kulturaz
|
ari garenean
gogoan zer dugun argitzeko aurrelan hau egitea, beste hamaika hitzen kasuan bezala, oinarrizko eskakizuna baita gogoeta-jardunean pentsamenduaren tresnatzat darabiltzagun hitzen mamia zertaz osatua dagoen jakitea. Euskal osagaiaren mamia buruhauste korapilatsuen sorburua baldin badugu, kultura terminoaren adiera zehazteak ere lanak ematen dizkigu, lanak ematen dizkigunez.693
|
|
Bigarren puntuari atxikiko natzaio datozen lerroetan. Kulturaren izaera inmaterialaz dauzkagun aurreiritziak kontuan hartzea aski eta gehiegi da, euskal kulturaren nondik norakoaz
|
ari garenean
noragabeko burubideetan sartzeko. Sartu, sartu nahi genuke, baina ez sarbide horretatik, beste honetatik baino:
|
|
Hau zen orduko erradiografia. Bistan da, bertako jendeaz
|
ari garenean
, jende hori zein alderditan kokatzen den.
|
|
Pertsonen eta komunitateenautonomian oinarritutako eraketari deituko diogu, beraz, autoeraketa. Beste erabatera esanda, autoeraketaz
|
ari garenean
, pertsonen erabakimenean (erabaki ahalmenean) oinarritutako eraketa (prozesua) edota erakundea (prozesu horren emaitzaeta eragile den sorkin kolektiboa) ditugu begi aurrean.
|
|
Autorea ez da autore, Homero ez da Homero, autorea autoreen bilduma da, kantuen arotza da autorea, bariazio aukera baten barruan?, kantuak tolestuko zituenbertsolaria da autorea. Beraz, geure burua Modemiaren aurreko ikuspuntuan kokatzen ikasibehar dugu testu arkaikoez
|
ari garenean
.
|
|
Onar dezakcgu, lchenengo eta behin, sen onaren ezagutzaren abiapuntua objektu matcriala dela, kanpoko munduaren objektua, zaila litzatcke-eta zehaztea scntimcn-datucn espcrientzia izateko baldintzak zein direnobjektu fisikoei ez badiegu erreferentziarik egiten. Horiek arbuiatzeak porrotera garainatza, zercn sentimen-datuei buruz
|
ari garenean
, aldcz aurretiko objektu-motarcn bat baituguburuan. Bcste alde batetik, zer esango luke orain fenomenistak behatuak izan ez direniraganeko objektuei buruz?
|
|
Merkataritza-zentro bat ezartzeak eragin zuzena du merkatari minoristengan eta are gehiago merkataritza berrindartzeko plangintza baten beharrean den merkataritza sektore batez
|
ari garenean
.
|
|
" oraindik ikuspegi komunik ez dago euskal kultura zer den, zein eduki dituen eta bere garapenaren beharraren inguruan". Zeren, zintzo izateko," euskal kultura"-z eta" cultura vasca"-z
|
ari garenean
, gauza beraz ari gara. Itzulpen hutsa da?
|
|
Errealizazio eta errealizatu terminoak" erreal (itate)" hitzari estuki lotuak daude, etimologikoki ez ezik, semantikoki ere. Euskaraz ‘erreal’ eta ‘errealitate’ hitzak geure egin ditugunez gero, areago filosofiaz edo giza zientziez
|
ari garenean
, errealizatu hitza eta bere eratorriak geure egin behar genituzke zuzen osoz. Kasu honetan are arrazoi gehiagorekin, zeren, aurreko atalean jada iradoki dugunez eta hurrengoetan zehaztuko dugun bezala, erreal (itate) a erreal den aldetik begiratu eta kontenplatuko badugu, gizakiak errealitatera (errealitate-printzipiora) egokitu eta moldatu behar baitu, batetik, eta, bestetik, bere burua errealitate gisa hartu, bereganatu (autojabetu) eta eraiki behar baitu, bere hurkoen errealizazioan bidelagun eta ez oztopo izan behar duelarik.
|
2005
|
|
J. ERKOREKA. Bai, baina hortaz
|
ari garenean
Euskal Herria era batera sentitzen duen aldeaz ari gara. Esate baterako, Konbentziorako Kongresuaren ordezkariak izendatu behar zirenean guk CiUko Ignasi Guardans proposatu genuen, baina gure eskaria ez zen aurrera atera.
|
|
Europako Konstituzio Itunaz
|
ari garenean
, Konstituzioaz baino idazten ari den itun batez ari garela zehaztu beharra dago. Izan ere, dagoeneko bi itun idatzita daude.
|
|
J. A. Urbeltz. Jakina, edozein aspektu soziologikoz
|
ari garenean
horrela baitiogu: " Iragan denborak hobeak izan ziren".
|
|
Inmigrazioaz
|
ari garenean
, mundu zabaleko kultura eta erlijioak ere agertu ohi dira.
|
|
Are gehiago, kontsumoari buruzko legeriaren helburu nagusietarikoa da kontsumitzaileek bizi ditzaketen ahultasun, gutxiagotasun eta babesgabetasuneko egoera horiek konpentsatzea. Susmoa daukat publizitateari buruz
|
ari garenean
eskubide hori ez dela betetzen.
|
|
Lan honetan, bada, ez ditugu azken ikerlari hauen emariak alde hatera utziko eta gogoan izango dugu une oro testu mailako funtzioez
|
ari garenean
mota askotako testu-antolatzaileak ditugula. Hala ere, Euskaltzaindiak lokai lu deituriko testu-antolatzaileak baizik ez ditugu erabiliko gure lanean.
|
|
-Oreka: edukiak lantzen
|
ari garenean
, ea planifikatutako gaitasunak lantzenari garen frogatuko dugu. Landutako gaitasunetatik oreka bat lortu behardugu (kognitiboak, psikomotoreak, afektiboak, komunikatiboak eta gizainteraziozkoak).
|
|
Koordinazioaz
|
ari garenean
, elementu-edo prozesu-multzo baten artikulazioaz arigara. Koordinazioaren bidez, erakundearen lan-jarduerak antolatu, mailakatu etaartikulatu egiten dira helburuak lortzeko.
|
|
Izan ere, hor ikusten da inguruaren eragina hartzailearengan. Baliteke etxeko sukaldean jaten
|
ari garenean
entzutea irratia edo ikustea telebista. Ondoan jendea izanda hizketan aritzea ere normala da.
|
|
inguruko zaratarengatik. Ikustea ere zaila egiten zaigu behin baino gehiagotan etxeko egongelan edo tabernan telebista piztuta ondokoarekin hitzegiten
|
ari garenean
, edota egongelan dagoen liburutegiko koadroari begiratzen diogunean. Inguruak mugak jartzen dizkigu ondo entzuteko.
|
|
Arriskuaren ebaluazioa Edozein ekintza zuzentzaile deskribatu aurretik, arrisku-mailak deskribatu behar dira. Elikagai baten kontsumo potentzialaren aurrean, edozein kutsatzaile biologiko, batez ere mikroorganismo patogenoez
|
ari garenean
, muturreko arrisku handikotzat hartzen da beti, eta beste kasu batzuetan, batez ere gehienezko maila onargarririk badago, atzemandako kutsadura-mailaren araberakoa izango da. Ekintza zuzentzaileek honako hauek izan ditzakete:
|
|
Zergatik? Izan ere, marka zuriez edo tokiko kontsumoko produktuez
|
ari garenean
, banatzaileek zeregin bat izango dute arriskuaren errealitatea eta horrek ekar dezakeen arriskua egiaztatzean. Pertsona edo talde txiki batek ebaluatu behar du arriskua.
|
|
Hasieran aurkeztu zen eragozpen nagusia azken produktuaren analisiari buruzko lotea onartzeko irizpidea izan zen, eta agerian geratu zen sistema ez zela gai problemak kopuru txikian agertzen direnean detektatzeko. Adibidez,% 0,1 inguruko poluzio-maila hautematen denean, arrisku mikrobiologiko askori buruz
|
ari garenean
, ohikoa izaten da 3.000 lagin aztertzea,% 95eko konfiantza-maila duen positiboa atzemateko. Ikus dezakegunez, kopuru hori ezin da zehaztu lagin txikiak soilik hartuta.
|
|
«Harrigarria da hain aldaketa handia egon daitekeela. Sei minutu besterik ez dirudi, baina ez da hala, batez ere Saturno planetaz
|
ari garenean
, 10 ordu eta 39 minutuko biraketa besterik ez baitu egiten", azaldu du Sánchez Lavegak, “atzerapen” horrek meteorologiarekin zerikusia duela uste baitu. “Planetako ekuatore-haizeetan aldaketa handiak izan zirela ikusi dugu, eta aldaketa horiek denboran bat datozela errotazioa atzeratzearekin”.
|
|
Ze erregela asko dago errugbian, asko, eta guztiak dauzka osaba Simonek buruan. Eta partidu bat ikusten
|
ari garenean
, telebistan, segundo bat ere ez da isilik egoten. Eta berak arbitratzen du eta erregelak esaten ditu:
|
|
Une honetan, jauzi txiki bat egingo dut denboran, zer axola aurrera edo atzera, ezen nork esango du zein leku hartzen duten denborek denbora galduaren errautsak haizatzen
|
ari garenean
. Euria harri artean bezala lerratzen dira lur azpira denbora horiek.
|
|
kontsumora bidera daitekeena ateratzen da. Hau horrela bada ere, natur baliabideei buruz
|
ari garenean
hondatze edo gastatze hori ez da kontuan hartzen. Eta kontsumitzen den natur aberastasuna itzela izan arren, kapital naturalaren stocka ez da aintzat hartzen inoiz.
|
|
Ekonomikoaren kontzepzio horren arabera, natura bazterrean uztean ez dira kontuan hartzen produkzio prozesuen hasiera eta amaiera, eta sistematik kanpo uzten du ingurumenak baliabideen hornitzaile gisa duen eginkizuna, hondakinak asimilatzeko gaitasunarekin batera. Izan ere, ondasunen produkzio prozesuetan kontuan hartzen dira erauzketa kostuak, ez ordea birjarpeneko kostuak, kapital naturalaz
|
ari garenean
. Alabaina, baliabide batek duen eskariak produkzio iraunkorra gainditzen badu, soberako eskari hori baliabidearen oinarriaren kontura asetzen da, kapital naturalaren stocka murriztaraziz horrenbestez.
|
|
Zertaz ari garen maitasunaz
|
ari garenean
. (i).
|
|
Norberaren ikuspuntua norberarena bada ere, berau besteekiko elkarreraginean osatutakoa da eta, aurrerantzean ere, modu berdinean garatuko da baita ere. Gizakiaren" indibidualitateaz"
|
ari garenean
, hirugarrenik, pertsona ororen izate erlatiboa dugu gogoan.
|
2006
|
|
Bertan funtzionatu behar zuela? Horretan ados, baina ni kezkatzen nauena da zergatik ez dugun GKEekin dugun bezain irizpide garbia hemengo beste multinazionaletan erosten
|
ari garenean
. Multinazional hauek ere hirugarren mundua esplotatzen ari dira, beraz gasolina botatzera goazen bakoitzean, edo Adidasez janzten garenean, Nikez, berdin jokatu beharko genuke.
|
|
Igo eta jaitsi gabiltzala, kontzentrazioa behar-beharrezkoa dela ohartu gara, bai eusten gaudenean eta baita igotzen
|
ari garenean
ere. Izan ere, oso kirol fisikoa dirudien arren, burua argi izatea ere funtsezkoa da.
|
|
Familiez ari da Urrutia, ez kolektiboaz: Termino horrek balio du interes berdintsuak dituzten profesionalek osaturiko taldeez mintzatzeko baina, ijitoez
|
ari garenean
, kultura bera, iraganaldi bera eta balio berberak-areago, ezaugarri fisiko jakin batzuk-dauzkaten pertsonez ari gara.Herri bat gara gu, ijito herria, errebindikatzen du.
|
|
Landare diuretiko, lasaigarri edo bizkorgarriek organo edo sistema batzuen baitan, aldiz, eragin berariazkoago eta intentsuagoak izaten dituztenez, horien balizko alboko eraginez sendagileari kontsulta egitea aholkatzen da galdetzea, botikaren bat hartzen
|
ari garenean
, bereziki.
|
|
Gizarte-jokabideak, ordea, ezin ditugu arrazionalitate hutseramugatu, gizarte-faktore errotu eta kementsuek jokatzen baitute bertan. Zentzuberean, seme-alabez
|
ari garenean
, afektuen munduan gabiltzala onartuta ere, etaamatasuna eta aitatasunaren nozioan afektuen osagaia erabatekoa dela onartuta, horrek ez du esan nahi sentimendu horietan gizarte-faktoreek jokatzen ez dutenik.Izan ere, eta emozioen antropologoen lanek argitzen duten moduan, afektuak, maitasuna barne, testuinguru kultural batean konprenitu behar ditugu. Ezin dituguemozioak gure barneko produktu huts moduan irudikatu (del Valle, 2002).
|
|
Biolentziaz
|
ari garenean
eska dezakegu zertaz ari garen. Noren biolentziaz. Mahai-inguruak iragartzen direnean, gehienetan, etsaiarenaz mintzo gara etahorretan nagusi gara, guhaur errugabe arras garbiak bagina bezala.
|
|
Definitu beharko genuke gatazkaz
|
ari garenean
zertaz ari garen, beraz. Nirelagun batek esaten du gatazka dena dela eta ezer ez, aldi berean.
|