|
2003
|
|
|
Berrikuntzaz jardutean azpimarratzen denez, ezagutzaren osagai asko espezifikoak eta tazitoak izaki, oso errotuta daude antolakunde eta toki espezifikoetan.Horregatik gizabanako edota enpresen ikaskuntza gaitasuna merkatuetako lehianaurrera egiteko nahitaezko izango den bezala, horrela ere erregioen ikaskuntzagaitasuna funtsezkoa bilakatuko da beren lehiakortasunerako.
|
Lan
indarrak, enpresa ehunak, zientzia eta teknologia erakundeek, bestelako antolakundeek etaberen arteko harremanen izaerak eragin zuzena izan dezakete ingurune berriztatzaile baten garapenerako aukerak eskaintzeko orduan. Hiri ingurune aurreratuek (metropoliek) izango dute posizio pribilegiatuena.
|
|
2004
|
|
|
Eraikuntza nazionalaren gatazkaren erdian, Euskal Herriko biztanle anitzek kontzientzia nazional espainola edo frantsesa dutenean, definizio horrek gatazka abertzalearen oinarriak kolokan ezartzen zituela iruditzen zitzaidan, oinarri horiek, hain zuzen, borondate politikoa duen talde nazional berezi batek sortzen baititu.
|
Lan
indarrak edo herritartasun legeak ezin dezakete kontzientzia nazionala ordezkatu eta estali. (...) Naziotasuna herritartasunarekin identifikatzeak ez ditu beti ondorio berak.
|
|
2008
|
|
|
Eraikuntza nazionalaren gatazkaren erdian, Euskal Herriko biztanle anitzek kontzientzia nazional espainola edo frantsesa dutenean, definizio horrek gatazka abertzalearen oinarriak kolokan ezartzen zituela iruditzen zitzaidan, oinarri horiek, hain zuzen, borondate politikoa duen talde nazional berezi batek sortzen baititu.
|
Lan
indarrak edo herritartasun legeak ezin dezakete kontzientzia nazionala ordezkatu eta estali?.
|
|
2010
|
|
|
–
|
Lan
indarraren kualifikazioa.
|
|
|
–
|
Lan
indarra: soldatak, lanaren kostu guztiak, lan merkatuaren araupena, sindikatuak.
|
|
|
|
Lan
indarra.
|
|
|
kostuak.
|
Lan
indarraren kostuak batez ere. Kapitalak eta lan kualifikatuak industri garapenean izan behar zuten garrantzi teorikoa zalantzan geratzen ari da.
|
|
|
|
Lan
indarrak ekoizpen industri jardueran duen garrantzia kontuan harturik, garrantzi handia du atzerriko inbertsio produktiboetan lan indarraren espezializazioak, kualifikazioak, kostuak, etab.
|
|
|
–
|
Lan
indarraren prestakuntzarako aukera gehiago.
|
|
|
e.
|
Lan
indar kualifikatua sustatzea.
|
|
|
–
|
Lan
indar kualifikatua (bai enpresa sustatzaileen aldetik, bai eta soldatapeko langileen aldetik ere).
|
|
|
Oso zerbitzu garestiak dira.
|
Lan
indar kualifikatua behar dute, bai eta inbertsio handiak ekipamendu eta laborategietan.
|
|
2012
|
|
|
Produkzio bideak aske gelditzen dira, batez ere lurraren jabetza librea bihurtuko da, pribatizazio bidez eta arau juridiko berrietan oinarrituz.
|
Lan
indarra aurrerantzean aske geldituko da, delako merkatuan, herriko plazako merkatuan alegia eta lan egiteko aukera aurkitzen dutenentzat izango da lana. Erakundeak eta botereak bideratzeko edo antolatzeko erak aldatu egingo dira.
|
|
2017
|
|
|
izenez egoki deitutako politika horiekin batera, emakumeen banitatea eta gehiegizko eskaerak salatzen zituen kanpaina misogino bat pizten ere ikusi nuen nik, eta arlo askotan XVII. mendeko querelles des femmes haien antzeko eztabaida sutsu bat garatzen.
|
Lan
indarraren erreprodukzioari zegozkion alde guztiak zipriztintzen zituen eztabaida horrek: familia (poligamoa monogamoaren aurka, nuklearra hedatuaren aurka), haurrak haztea, emakumeen lana, gizonezkoen eta emakumeen identitatea eta harremanak.
|
|
|
4?
|
Lan
indarraren askapenari, buruzko argudioan, Marxek ez zituen bereizi langile gizonezko eta emakumezkoak.
|
|
|
Beraz, ez zen aski gorputzak bere horretan ez zuela balio erabakitzea.
|
Lan
indarra bizi zedin, gorputzak ere bizi egin behar zuen.
|
|
2018
|
|
|
Bada, galdera horren erantzuna da ez dela posible halakorik egitea.
|
Lan
indarra, ahalmenak eta zerbitzuak ezin dira bereizi langilearen pertsonatik, jabetza hutsak balira bezala. Langilearen ahalmenak garatu egiten dira denborarekin, eta haren izatearen eta nortasunaren parte integral bat bihurtzen dira azkenerako; ahalmenak barrenetik daude lotuta pertsonari, eta ez kanpotik.
|
|
|
Are, ez ahalmenak eta ez lan indarra ezin dira erabili langileak ez baditu bere borondatea, ulermena eta eskarmentua baliatzen haiek abian jartzeko.
|
Lan
indarra erabili nahi bada, haren jabeak hortxe egon behar du, eta, beraz, lan indarra potentzial hutsa besterik ez da harik eta jabeak hura martxan jartzeko behar den hori egiten duen arte, hala jokatzea adosten duen arte edo hala jokatzera behartzen duten arte; alegia, langileak lan egin behar du. Inoren lan indarra kontratatzea baliabideak alferrik galtzea da baldin eta ezin bada erabili jabe berriak nahi duen bezala.
|
|
|
Inoren lan indarra kontratatzea baliabideak alferrik galtzea da baldin eta ezin bada erabili jabe berriak nahi duen bezala.
|
Lan
indarraren fikzioa ezin da erabili; aitzitik, zera behar da benetan: langileak eskatzen zaion bezala lan egitea.
|
|
|
Horrela, nolabait esateko, norbanako guztiak bihurtuko lirateke azpikontratatzaile edo enpresari txiki, eta, beraz, desagertu egingo lirateke enplegatuak eta soldatapeko langileak.
|
Lan
indarraren jabeek, zuzenean, elkarrekin adostuko lituzkete lan baldintzak, eta, beraz, biek aterako liokete probetxua beren baitako jabetza erabiltzeari. Alabaina, kontraktualistek kontratu hutsaren bidetik Coaseren arrazoibidea zuzentzeko eginiko ahaleginak oharkabean erakusten duenez, kontratu sozialismoak ezin du deuseztatu nagusi baten beharra.
|
|
|
Zehatzago esanda, prostitutak baluke esklaboaren antza zerbaitetan, langileak (soldatapeko esklaboak) esklaboaren antza duen bezalaxe.
|
Lan
indarra, izan ere, fikzio politiko bat da. Kapitalistak ez ditu kontratatzen eta ezin ditu kontratatu proletarioaren zerbitzuak edo lan indarra, enplegu kontratuak eskubidea ematen baitio enplegatzaileari langilearen lana (hau da, langilearen izatea, pertsona eta gorputza) nola erabili agintzeko, enplegu kontratuak zehaztutako epean.
|
|
|
etekinak.
|
Lan
indarraren jabearen eta haren jabetzaren arteko erlazioa berezia da, eta horrek esan nahi du enplegatzaileak antolatu egin behar dituela langileak (langile gorpuzdunak), eta lanera behartu edo bultzatu, bere makineriaren eta bestelako produkzio baliabide batzuen bitartez zenbait produktu ekoizteko. Enplegatzaileak, dena den, posible du langilea makina batekin ordezkatzea, eta halaxe egiten du maiz; are, 1980ko hamarkada honetan, robotekin eta bestelako makina informatizatuekin ere ordezka dezake.
|
|
|
Baina prostituzioa ez da soldatapeko esklabotzaren berdin berdina ere.
|
Lan
indar motetan, bakar bat ere ezin da bereizi gorputzetik, baina erosleak prostituzio kontratuaren bidez soilik lortzen du eskubide aldebakarrekoa emakume baten gorputza zuzenean sexurako erabiltzeko.
|
|
|
|
Lan
indarra fikzio politiko bat da, baina ama subrogatuak ematen duen zerbitzua areago da fikziozkoa. Langileak bere gorputza nola erabili agintzeko eskubidea ematen du kontratu bidez, eta prostitutak bere gorputza zuzenean sexurako erabiltzeko eskubidea ematen du kontratu bidez. Hala langileen izatea nola prostituten izatea alokagai jartzen dira, zein bere moduan.
|
|
|
Modu oso aproposean, norberaren baitako jabetzen adibideen artean, esperma da fikzio politiko bat ez den bakarra.
|
Lan
indarra, gorputz atal sexualak, uteroa eta kontratu baten bitartez bestek erabiltzeko eskaintzen den beste edozein jabetza ez bezala, esperma gorputzetik bereiz daiteke. Esperma intseminazio artifizialean erabil daiteke, eta genetikoki gailentzat jotzen diren gizonen esperma gorde egin daiteke emakume egokia agertzen den arte; eta, hain zuzen ere, pertsonarengandik bereiz daitekeelako gorde daiteke hazi hori.
|
|
|
Merkatu kapitalista, berez, patriarkala da, eta lanaren sexu banaketaren arabera egituratuta dago.
|
Lan
indarraren segregazio sexual horrek bere hartan iraun du nabarmen XX. mendean, eta lantokiak ere anaitasunezko elkartasun esparru dira oraindik. Emakume gehienek estatus eta soldata apaleko lanbide gutxi batzuetan baino ezin dute aurkitu enplegu ordaindu bat; oro har, gainera, beste emakume batzuekin batera lan egiten dute, baina gizonen ardurapean, eta, soldata berdintasunerako legeak gorabehera, gizonek baino gutxiago kobratzen dute.
|
|
|
Egia balitz senarrak emaztearen lan indarra kontratatzen duela, emaztea langile libre bat izango litzateke, kontratuaren doktrinaren arabera.
|
Lan
indarraren kategoria oso osorik onartuta, beraz, feministek beren buruari kentzen diote norberaren baitako jabetzari dagozkion bestelako kontratu batzuk kritikatzeko modua, hala nola prostituzio kontratua eta ama subrogatu deritzenekin egiten den kontratua; horrelakoetan, beti egon behar du emakumeren batek tartean, baina, halako kontratuen alde egiten denean, hain justu ere argudiatu ohi da zerb... Prostituzio eta subrogazio kontratuak (7 atalean arituko naiz horiei buruz) merkatu kapitalistaren mundu publikoan egiten dira (nahiz eta lehen kolpean ez ditugun irudikatzen zehazki testuinguru horretan), eta haien aldekoek enplegu kontratu librearen paradigmaren barruan sartu ohi dituzte.
|
|
|
|
Lan
indarra soilik existitzen da norbanako biziaren gaitasun bezala. Haren produkzioak, beraz, horren existentzia aurresuposatzen du.
|
|
|
|
Lan
indarra manten dadin," giza muskulu, nerbio, burmuin, eta abarren kantitate determinatu bat gastatzen da". Halaber, zenbait" behar natural" bete behar dira lan indar biziaren kontserbaziorako, behar horiek herriek moldatuak direlarik:
|
|
2019
|
|
|
Balio bat daukanez gero, bere barruan biltzen duen batez besteko lan sozialaren kantitate jakin bat baino ez du adierazten.
|
Lan
indarra banako bizidunaren gaitasun gisa bakarrik existitzen da. Lan indarraren produkzioak lan indarraren existentzia aurresuposatzen du.
|
|
|
Lan indarra banako bizidunaren gaitasun gisa bakarrik existitzen da.
|
Lan
indarraren produkzioak lan indarraren existentzia aurresuposatzen du. Banakoa izan badenez, lan indarra produzitzeak esan nahi du banakoak bere burua erreproduzitzea edo bere burua mantentzea".
|
|
|
Gizakion ekoizpen gaitasunen edo lan indarraren merkantilizazioa, lan indarra merkantziaren agerpena alegia, prozesu historiko luze baten emaitza dugu.
|
Lan
indarra merkantziaren baldintza ekonomikoek, ostera, zenbait kondizio historiko dakartzate eurekin batera: subjektuen lan partikularraren produktua ez da produktoreen biziraupenerako bat bateko bitarteko edo baliabidea, lan banaketa orokortu eta produkzio partzialak oinarri dituen ekoizpen prozesua; ekoizpen bitartekoen jabetza eta lan zuzena bereizita aurkeztu behar dira gizartean; eta azkenik, jabetza pribatuaren, berdintasun sozialaren zein askatasun ekonomikoaren agerpen juridikoa.
|
|
|
|
Lan
indarraren erreprodukzioa produkzio kapitalistaren erdigunean kokatzean, gizarte harremanen mundu oso bat azaleratzen da, Marxen obran agerikoa ez bada ere funtsezkoa dena lanaren esplotazioa arautzen duten mekanismoak bistaratzeko. Agerian jartzen du kapitalak langile klasetik ateratzen duen lan ordaindu gabea Marxek sekula imajinatu zuena baino askoz handiagoa dela eta bi alderdi dituela:
|
|
2022
|
|
|
" subjektu debaluatua da gazteria.
|
Lan
indar debaluatua, lan baldintza prekarizatuak, soldata debaluatuak, aldi baterako lanak, lan arriskuak, langabezia…" Inkestak bete dituztenen %87ak Sakanako batez besteko soldata baino gutxiago jasotzen du (2019an 25.297 euro). Gazteen soldataren debaluaziorako hiru mekanismo zerrendatu dituzte:
|
|
|
|
Lan
indar eta subjektu berrien produkzioa. Lan indar zehatz bat behar du produkzio erregimen bakoitzak, subjektu espezifikoak sortu behar dira, beraz.
|
|
|
Lan indar eta subjektu berrien produkzioa.
|
Lan
indar zehatz bat behar du produkzio erregimen bakoitzak, subjektu espezifikoak sortu behar dira, beraz. Aipatu bitartekotza horrek esan nahi du frankizia horietan lanaren dimentsio ia guztiak langileen eskutik kentzen direla (zerbitzua izan ezik) kontabilitatea, legeria, erosketak, lehengai edo manufakturen aukeraketa, eta hori bitartekotzak egiten duela.
|
|
|
Egoera konplikatu egiten da pertsona guztien lan indarrak ez duenean berdin balio.
|
Lan
indarrak ez du berdin balio, baina horri lotuta dago bizitza indarra eta, ondorioz, izan badira gehiago balio duten bizitzak, eta gutxiago balio duten bizitzak. Bi irizpidek merkatzen dute lan indar hori:
|
|
2023
|
|
|
Enpresa askotan lehengaia gizakion lan indarra da.
|
Lan
indar hau batzuetan akzio mekaniko bat izaten da, eta bestetan balio asko sortu dezakeen jarduera, merkatu bat sortzea, adibidez. Lan indarraren espresio guztiak beharrezkoak dira enpresek bizirik irauteko.
|
|
|
Lan indar hau batzuetan akzio mekaniko bat izaten da, eta bestetan balio asko sortu dezakeen jarduera, merkatu bat sortzea, adibidez.
|
Lan
indarraren espresio guztiak beharrezkoak dira enpresek bizirik irauteko.
|