|
2013
|
|
|
|
Lan
hau diskurtso markatzaileen azterketa helburu duen ikerketa zabalago baten barruan kokatzen da: EUDIMA proiektua, jomugan markatzaileen hiztegia duena.
|
|
|
Euskararen kasuan, nahiz eta lanen bat egin den (Alberdi, 2011), oraindik ez dira asko aztertu diskurtso markatzaileak bere horretan.
|
Lan
honetan aztertuko diren elementuak diskurtso markatzaileen artean eta, haien barruan, birformulatzaile urruntzaileen artean kokatu diren arren, euskal gramatikak aurkaritzako lokailuen artean kokatzen ditu (EGLU III, 1990; Goenaga, 1980); Larringanek (1996), ISDari jarraituz (Bronckart et al., 1985; Bronckart, 1996), testu antolatzaileenartean aztertzen ditu elementu hauek eta, horien barruan, lo... Aipatu behar dugu, halaber, Zabalaren (1996) lana; bertan, zenbait birformulatzaile analizatzen dira testu antolatzaile izendapenean bilduta, baina horien artean ez dira agertzen hemen aztergai ditugunak.
|
|
|
|
Lan
honetan, birformulazioa diskurtso fenomenotzat hartzen denez, eta bere erabilerak enuntziazio ikuspuntuaren aldaketa dakarrela (Roulet, 1987, 111) onartzen denez, ahal den neurrian, Larringanek erabiltzen dituen urratsei jarraiki egingo dugu azterketa, batez ere balio diskurtsiboan indarra jarrita, eta erakutsiko dugu aztergai ditugun birformulatzaile urruntzaileok ezaugarri eta zeregin nagusi ba... Horretaz gain, Garcések (2008) aipatzen dituen zeregin ezberdinak ere kontuan hartuko dira, bereziki, aztertzen ari garen elementuen kasuan berak aipatzen dituen erabilerak gauzatzen diren ala ez ikusteko.
|
|
|
Bukatzeko, esan dezakegu, oro har behintzat, dena dela, dena den, edonola ereeta edozelan erenolanahi ere, hala eta guztiz ere, hala eremarkatzaileek erabilera eta balio berdinak partekatzen dituztela eta horrenbestez, sinonimotzat har daitezkeela.
|
Lan
honetara adibide gutxi batzuk besterik ez dira ekarri, baina asko eta era guztietakoak dira corpusak eskaintzen dituenak. Ikusteko geratzen da zer gertatzen den gainontzeko birformulatzaile urruntzaileekin(?) eta beti diren ordezkagarriak edo balio jakin batzuekin soilik.
|
|
|
|
Lan
hau ikerketa proiektuak garatzeko laguntza hauei esker egin da: EJko IT418, US10/ 10 eta MV
|
|
|
|
Lan
honetan geure egiten dugu Martín Zorraquino k eta Portolés ek (1999: 4057) eman zuten definizioa:
|
|
|
Bereizketa horri jakingarri deritzogu, zuzenbideko testu generoen inguruko sailkapenek (Hernández Gil, 1986; Urrutia, 1990; Urrutia eta Lobera, 1997; Borja, 2000; Hernando, 2003; Vilches eta Sarmiento, 2010; Llamas, Martínez eta Tabernero, 2012) iradokitzen baitute, diskurtso ezaugarriak, oro har, eta hizkuntza baliabideen hautabideak desberdinak izan daitezkeela lege testuetan (lege orokorra, arauak, ordenantzak?), auzitegietako testuetan (ofizioak, probidentziak, jakinarazpenak?), notariotzako testuetan (testamentuak, eskriturak?), testu akademikoetan (eskuliburuak, artikulu espezializatuak?) eta testu profesionaletan (txosten juridikoak, oroitidazkiak, gutunak?).
|
Lan
honetan bi testu genero ikertu dira: lege testuak (Espainiako estatuko lege orokorrak eta Nafarroako Foru Erkidegoko eta Euskal Autonomi Erkidegoko legeak) eta testu akademikoak (UPV/EHUko Zuzenbidearen alorreko unibertsitateko eskuliburuak eta ELERIA aldizkariko artikulu akademikoak).
|
|
|
Bildumaren lehen bi aroetako 152 hitzaurreak aztertu ditugu Genetteren (1987) eta Risterucci Roudnickyren (2008) sailkapenei jarraikiz.
|
Lan
honen helburua LU bildumako hitzaurreei buruzko zenbait nolakotasun agerian jartzea da, bildumaren azterketarako eta baloraziorako material gisa, bai eta literatur itzulpenen etorkizuneko hitzaurregileen bidelagun zein itsuaurreko gisa.
|
|
|
|
Lan
honen helburua Antonio Arrutiren poesia Modernismoaren atarian dagoela frogatzea da. Azterketa testualaren bidez erakutsi nahi da Arrutiren poesian hautematen direla Pizkundean gauzatuko den poesiaren zantzu zenbait.
|
|
|
Ez Hegoaldeko eta Iparraldekohistoriagileen artean, ez eta ere eskualde berekoen artean iraupen luzeko ikuspegia hartuz.
|
Lan
honetan, periodizazioari buruzko bi puntu nagusi aipatuko dira:
|
|
|
|
Lan
honetan, alde batetik, E. M. Azkueren biografiaz datu berriak biltzen ditugu, hain zuzen haren irakasletzari eta familiari buruzkoak, Lekeitioko eta Euskaltzaindiko artxiboak ikertuta, J. Kortazarrek bildutako datuak osatuz. Bestetik, E. M. Azkueren poemen autoretza arazoak eztabaidatzen ditugu testuen arteko konparazioak eginez.
|
|
2014
|
|
|
|
Lan
honetan Martín-ek eta Portolés ek aspaldi (1999) eman zuten harako definizio hura hartuko dugu abiapuntutzat. Definizio hartan DMen bi ezaugarri bereizgarriak geratzen dira azpimarratuta (Martí, 2011):
|
|
|
|
Lan
honi dagokionez, beti dugu gogoan hezkuntza sistema izan ohi dela edozein hizkuntz politikaren eremu oinarrizkoetako bat, administrazioarekin eta komunikabideekin batean, besteak beste (Euskaltzaindia Siadeco, 1977; Euskaltzaindia Siadeco, 1979; Eusko Legebiltzarra, 1982; Eusko Jaurlaritza, 1983). Euskal Herriko administrazio erkidegoetan indarrean jarriak diren hizkuntza politika berrien ondorioz, azken urteotan hezkuntza elebidunaren eskaria nabari den gisan hazi da, bai euskara espainola konbinazioa eta bai euskara frantsesa ere.
|
|
2015
|
|
|
Eta horietan aro ezberdinetako osagaiak igarri daitezke, bat etorritako aberastasunaren berri.
|
Lan
honetan proposatzen dena, hortaz, euskal mitologiaren gako den elementu baten gainean argiren bat piztea da. Zehatzago esanda, Mari eta infernuaren arteko lotura azaltzea da azterketa honen asmoa.
|
|
|
|
Lan
honen ikerlerroa definitzen duen motiboak, aurrez sartu eta atzeraka irteteak, bere balizko parekoa dauka Thompson en (1955) zerrendan: K534.3 Heroia atzeraka dabil gezurrezko bidea uzteko.
|
|
|
|
Lan
honen helburua euskal mitologiaren azterketari ekarpen berri bat egitea izan da, aurreko lana berrikusi ostean. Izaki zehatz batean, eta haren inguruko kontakizun berezi batzuetan, oinarritu da.
|
|
|
|
Lan
honetan agertuko diren aipu guztiak, jatorriz euskarazkoak ez badira, egileak itzulitakoak dira.
|
|
|
Piarres Larzabalek Lartaunantzerki lana idatzi zuen Oiartzuarrentzat eta taularatu ondoren izan zuen arrakasta ikusi ta pentsatu genuen egoki izango zela beste antzeko lan bat idaztea eta baita azkar idatzi ere.
|
Lan
hau. Aralar, izan zan, (gutxi gora behera 1971 urteko uztaila izan zen) baina garai haiek ziren, ziren bezalakoak eta gobernu espainolak Larzabal. Index, en sartu zuen eta izena bera ere aipatzea anatema bihurtu zen.
|
|
2016
|
|
|
Lanaren helburua metodo kualitatiboekin lotzen badugu, konturatzen gara, hezkuntza arloan bezala, planteamendu kualitatibo batek errealitatea ikusteko eta interpretatzeko aukera ematen duela.
|
Lan
honen kasuan, erreminta beteko duen pertsonaren jakintzak jasoko dira, egungo errealitatea agerian geratuz. Izan ere, sortutako erremintan agertzen diren taula batzuetan, ahozko literaturaren kontu batzuk agertzen dira (esaera zaharrak, kantak, aho korapiloak...) eta pertsona bakoitzak ezagutzen eta erabiltzen dituenen arabera beteko ditu taulak.
|
|
|
|
Lan
hau Eusko Jaurlaritzak bultzatzen duen Ikerketa Taldeen Sarean kokaturik dagoen LAIDA (IT 1012) Ikerketa Taldearen eginkizunen barnean dago.
|
|
|
|
Lan
honen helburua xumea da, alegia, Euskaltzaindiak hainbat arauren bidez exonomastika finkatzeko egiten diharduen lanari nire ekarpentxoa egitea. Greziera klasikoko izenak euskaraz emateko irizpideak 76 arauan argitaratu ziren; betiere, badira beste hainbat arau exonomastikaren esparrukoak, bai beste alfabeto batzuetatik euskarara egin beharreko transliterazio arauak emateko, bai kanpoko leku izenei dagozkien herritar izenak eta jatorri adjektiboak emateko, besteak beste.
|
|
|
|
Lan
honetan saiatu gara Lodik sortutako pertsonaia detektibe nobela klasikoaren parametroetan kokatzen, euskal literaturara egokitzeko ahaleginak ikusita. Aipatu dugunez, egokitzapen horretan azpigeneroaren arauak zaindu zituen Loidik, baina, aldi berean, efektu bereziak lortu zituen, besteak beste, euskararen unibertso literarioa apur batez zabaltzea.
|
|
2017
|
|
|
|
Lan
hau MINECOren Monumenta Linguae Vasconum 5: Periodizazioa eta kronologia (FFI2016 P) ikerketa proiektuaren baitan egin da.
|
|
|
|
Lan
honen helburua da argi berri bat ematea 1870ean Atheka gaitzeko oihartzunakargitaratzeagatik euskal eleberriaren aitatzat hartzen den Jean Baptiste Dasconaguerre idazlearen biografiari. Gaur egun arte nahiko utzita egon den biografia hau zein egoeratan dagoen aztertuko dugu lehenik, akats eta zentzugabekeria batzuk aipatuz.
|
|
|
Bestela esanda, ez zaizkio behar bezain argi azaldu munduan zeharreko hizkuntzalaritza komunitateari ustez banan banan bereizi liratekeen euskal funtzio kategoriak.
|
Lan
honek, aurrerapauso bat eman nahi du euskal izenaren, homologazio, kontu honetan, edo bestela esanda, euskal izenaren funtzio kategoriak ondo zedarriztatzeko ahalegin bat egin nahi du, munduko beste hizkuntzekin bat eginez.
|
|
|
[+ mugatua,+ singularra], [mugatua] eta[+ mugatua,+ plurala].
|
Lan
honetan,[+ zehaztua] eta[+ plurala] tasun semantikoak erabiliko ditugu hiru errealitate morfosintaktiko horiek areago zehazteko, eta agian espero ez bezalako tasun konbinazioak agerian uzteko. Era berean, kontuan izango dugu gramatika tradizioak zeharka baizik aipatzen ez duen[+ hurbila] tasuna.
|
|
|
Izan ere, gogora ekartzekoa da ustez determinatzaile sintagma bat dutela postposizio sintagmek osagarriaren tokian.
|
Lan
honetan, saiatuko gara sinkroniako datuetan bi sintagma motetan azaltzen den izugarrizko irregulartasunaren deskripzioan aurrera egiten.
|
|
|
Horrekin batera,+ a> a (3a) eta a+ a > ie (4a) gertatzen direla onartzen badugu, nolatan azaldu ote daiteke neskieu horrek (4b) duen i bokala?
|
Lan
honen egileetako baten senak dio neskieu horretan neski+ eu dagoela, hau da, neskie forman e jatorrizko mugatzailetzat hartuta, kendu egiten dela paradigmako beste osagai bat eransteko, hau da, erakusle atxikia eransteko. Are argiagoa bide da kontua bigarren mailako erakuslearen kasuan:
|
|
|
Ana Aldana Barrena, Gregoria Esturo Orue, Maitene Etxeandia Etxeandia, Txomin Etxeandia Legina, Pilar Etxeandia Legina, Dorotea Etxeandia Legina, Anastasio Etxebarria Etxeandia, Rosi Etxeandia Etxebarria, Javier Etxebarria Idoeta, Rufino Etxebarria Petralanda, Jon Euba Olaeta, Kruzita Euba Olaeta, Ibon Gojenola Martitegi, Leire Gojenola Martitegi, Elker Gonzalez Larruzea, Marije Ipiña Salzedo, Teresa Irazabal Elorza, Jesusa Irazabal Elorza, Maria Irazabal Elorza, Maria Irazabal Izundegi, Amaia Isasi Amuriza, Gregorio Larruzea Furundarena, Marisol Larruzea Isasi, Alaitz Legarra Ipiña, Alberto Legarra Lasuen, Elisabet Legina Goikoetxea, Sabin Legina Goikoetxea, Itsaso Mallea Etxeandia, Jose Mallea Larrea, Karmele Martitegi Esturo, Felipe Martitegi Iturriotz, Eusebio Martitegi Zubiaga, Juan Oarbeaskoa Bikandi, Alazne Oarbeaskoa Etxeandia, Jesus Urkiza Etxebarria, Mariasun Urkiza Irazabal.
|
Lan
honen egileetako baten hizkuntz konpetentziaz gain, hiztun hauek guztiak dira Gorozikako euskara jatorraz zehaztapenak eman dizkigutenak.
|
|
2018
|
|
|
|
Lan
honek, beste batzuekin batera (Santazilia, 2015; 2017; 2019), gaztelaniaz idatzitako justizia auzibide zaharren dokumentazioan sakabanaturik dauden euskarazko pasarteak eman nahi ditu ezagutzera. Euskararen historiarako eta dialektologia historikorako datu iturri baliagarriak direlakoan, horiek genero gisa dituzten ezaugarriak, abantailak eta mugak azaldu ditut.
|
|
|
|
Lan
honetan XVI. eta XVII. mendeetako auzibide zenbaitetan ageri diren euskarazko pasarteak aztertu ditut. Hasteko, eskribauek lekukoen ahotik pasarteok nola eta zergatik jaso zizkieten azaldu dut.
|
|
|
1
|
Lan
honek MINECOk diruz hornitutako Monumenta Linguae Vasconum 5: Periodizacion y cronologa ikerketa proiektuaren sostengua du (FFI2016 P).
|
|
|
Topaketa hartara joan zen Mendigatxa, eta, bere laguntzarekin, Bidankozen hitz egiten zen uskararen aditz jokoa osatzea lortu zuen.
|
Lan
hau, lehen aldiz tauletan antolatu eta zutabetan Aezkoako, Zaraitzuko zein Erronkaribarko aditz formak erakusten zituena, 1872an argitaratu zen Etudes sur les trois dialectes basques des vallees d’Aezcoa, de Salazar et de Roncal, tels qu’ils sont parles d Aribe, d Jaurrieta et d Vidangoz izenburupean. Baliteke 700 hitzeko frantsesa aezkera zaraitzuera erronkariera hiztegitxoa (Mitxelena, 1958) ere egonaldi honetan sortua izatea, Bonaparteren egiletza ziurtatuta ez egon arren, itxura guztien arabera hark egina dirudi.
|
|
|
|
Lan
honetan ikuspuntu enpirikotik aritu gara, eta aztertu nahi izan dugu ea hezkuntzaren eremuan toki edo posizio desberdinetan ari diren pertsona/ hiztun berezi batzuek baduten joerarik atzerakarga handiko testuak hobesteko, edo bertzerik gabe prest ote diren onartzeko atzerakarga txikiagoko hurrenkerak; eta gero, zein ere baita agertzen den joera, hura zenbatekoa den aztertu nahi izan dugu.... Analizatu ditugu bai goi mailako aditu batzuen jokaerak, bai unibertsitateko ikasle batzuenak eta baita batxilergoko irakasleen lagin batenak ere.
|
|
|
Toponimoen ahozko formei dagokienez, urteetan egin diren terrenoko inkesten emaitzak dira.
|
Lan
honetarako, 28 lekukoren erantzunak bildu dira. Inkesta horietan, herria ongi ezagutzen duen lekuko bati, dazkikien etxe izenak ematea eskatu zaio, auzoka eta nahi zuen puntutik abiatuz.
|
|
|
|
Lan
honen emaitza garrantzitsuena ezaugarri linguistiko berezi baten erakustea izan da, erran nahi baita, tegi leku atzizkia te forma bilakatzea, a bokal irekiaren gibelean delarik, arteko formatik pasatuz (tei). Diptongoen laburtzea, hizkuntzalaritzan fenomeno klasikoa dena, toponimia arloan gauzatzen da, eta, horretan, Martinetek jadanik (1986) edo berrikitan Salaberrik (2015) diotenarekin ados gara, leku izenen azterketak hizkuntzari ekar liezazkion argitasunak azpimarratuz.
|
|
|
|
Lan
honen helburua da Antzinako Erregimeneko euskal literatura penintsularrean (eta atlantikokoan) antzemandako kontzientziaren genealogia baterako proposamena eskaintzea. Horretarako XVI XVIII. mende arteko euskal poesiaren alde bi arakatu dira:
|
|
|
Bestetik, azterkizun diren literatur lanen kontestualizazio sozio historiko sendoa, euskal historiografiari, eta bereziki, periodizazioari, ekarpenak eginez.
|
Lan
honen osaeratik ia hogeita hamar urte igaroak diren arren, zentsuraren gaiak gaurkotasuna eta egungo ikerketen jomuga izaten jarraitzen du. Azterketa horietan, oinarri baitezpadakoa dugu Joan Mari Torrealdairen La censura gubernativa y el libro vasco().
|
|
|
|
Lan
honen helburua da euskal ikasketetan zentsura eta itzulpena elkarrekin gurutzatzen diren esparruak azalaraztea eta itzulpenaren eremuko ikerlerroak bistaratzea, euskal eremuko Frankismoaren zentsura instituzionalari buruzko datuak ustiatzeko. Lehenbizi, zentsuraren eta itzulpenaren ikerketarako baliagarri zaigun ildo teoriko metodologikoari buruzko zenbait ohar egingo ditugu, eta eremuaren teorian oinarritutako ikerketa programa orokor bat proposatuko dugu, hain zuzen ere, euskal itzulpen ikasketak ardatz harturik, zentsuraren eta itzulpenaren bat egitetik sortutako zenbait ikerketa esparruren berri eman eta ildo horretan egin daitezkeen ikerketa galderak plazaratzeko.
|
|
|
|
Lan
honetan gauzatutako irekitzeak Torrealdaik (2000) milurteko honen hasieran marraztutako bide berriak urratzeko baliagarri izan nahi luke, zentsurarekin lotutako azterketa kualitatiboak egin ahal izateko ezinbestean erreparatu behar baitzaie bere alderdi ageriko edo formalari AGA ko txostenei eta debeku neurri errepresiboeiez ezik ikusezinago direnei ere zentsuraren diskurtsoaren eta egiteko modua... Ikerlariak nabarmendu bezala, zabala da zentsurak hartzen duen esparrua, luzea bere itzala eta, ondorioak, zenbatezinak:
|
|
2019
|
|
|
5
|
Lan
honetan, bestela ere luzeegi eta, ezer gutxi esango dut guztiz ezinbesteko den filologiaren garapenaz (eta horren faltaz); aspaldiko Lakarra 1997a z landa, ik. Urgell 2000b bikaina garai bateko edizioetako ohitura bitxiez eta horren jarraipen eder den Zuloaga (2021), EHHE200 ko §§10 atalez landa, Regueroren (2020) Nafarroako testu zaharren bilduma. Zilegi bekit eranstea geroztik Bilbao eta gainerakoen Lazarragaren argitalpen berri osotuagoa eta Gomez & Zulaikaren Pomieren bikaina ere azkenik agertu direla eta inprimategirako bidean dela Ulibarrik prestaturiko Dotrinazko Sermoitegi garrantzitsua ere.
|
|
|
1
|
Lan
honek ondoko laguntzak izan ditu: a) PID2019 106606GB C3 ikerketa proiektua (Espainiako Zientzia eta Ikerketa Ministerioa) eta b) Euskal Unibertsitate Sistemako IT1344 Ikerketa Talde Kontsolidatua (Eusko Jaurlaritza). gaiak), edo XVI. mendeko Andres de Poza lizentziatuak aipatu zituen euskal hitzen eta esapideen azterketa, hitz batzuen lehen agerraldia aurreratzeko eta esapideren baten esanahia argitzeko aukera eman zidana.
|
|
|
|
Lan
honetan Berako Udal Artxiboan gordetako 1822 urteko eskuizkribu bat dugu aztergai. Euskal testu administratibo bat da, herriko batzarrean irakurtzeko prestatua eta euskararen kanpo eta barne historia osatzeko gako batzuk ematen dizkiguna.
|
|
|
Horien barnean, atentzio berezia merezi dute, gai erlijiosotik at, bertzelako kontu administratiboez mintzo direnek, lehenak baino zinez bakanagoak direlako.
|
Lan
honetan halako bat dugu aztergai.
|
|
|
|
Lan
honetan, lehenik, dokumentua dagokion testuinguru soziohistorikoan kokatu dugu (§ 2), alderdi soziolinguistikotik duen garrantzia azpimarratuz. Ondoren, dokumentuaren sinatzaileen gaineko informazioa ekarri dugu, eta egilea zein datekeen frogatu (§ 3).
|
|
|
Laburbilduz, Behe Erdi Aroan buru egitura hizkuntza ukipenaren ondorioz gramatikalizatu aurretik ere, ematen du euskarak, hizkuntza tipologiaren argitan, bihurkaritasuna adierazteko egungoa bezain sistema konplexua, hots, hiru baliabidek (iragangaizteak, bihurkari ahulek eta guzti+ izenordain erakuslea egiturak) osaturikoa zuela.
|
Lan
honetan azaldutako datuek, gainera, aurreko zenbait lanetakoekin batera (Sarasola, 1979; Mounole, 2011; Evseeva & Salaberri, 2018; Salaberri Izko, 2020), euskaraz bihurkaritasuna adierazteko izan diren baliabideen kronologia ezartzea ahalbidetzen dute:
|
|
|
|
Lan
honetan, munduko hizkuntzen datuak oinarri hartuta, erakutsi da euskara Europan buru hitzean oinarritutako egitura bihurkaria duen hizkuntza bakanetakoa dela. Hau, joera tipologiko unibertsalei ez ezik, hizkuntza ukipen egoera historikoari ere zor zaiola proposatu da.
|
|
|
|
Lan
honetan euskarazko buru egitura bihurkaria Erdi Aroko latinarekiko ukipenaren ondorioz sortu zelako hipotesia plazaratzen da, errepikapen gramatikalizazioa delako mekanismoaren bidez. Hipotesi honen arabera, prozesuaren iturria Erdi Aroko latinean ediren daitezkeen buru hitzaren erabilera anaforiko eta bihurkarietan bilatu beharra dago. Proposamen honek euskararen historiarako eta berreraiketarako dituzkeen ondorioak ere eztabaidatzen dira.
|
|
|
408).
|
Lan
honetan bi metodoak bateratzen dituen hurbilpena egiten da, euskararen ezaugarri gramatikal baten (buru hitzean oinarritutako egitura bihurkariaren) lekukotzeen aitzineko garaia berreraikitzeko. Xede hau kontuan izanik, 1.1 atalean euskarazko bihurkaritasuna adierazteko baliabideei ikuspegi tipologikoaren barnean so egiten zaie; 1.2 atalean, berriz, alderaketa egiten da euskararen inguruko hizkuntzekin, egungoekin zein historikoekin, eta 1.3 atalean bihurkari marken gramatikalizazio bidea zehazten da.
|
|
|
|
Lan
honen lehenbiziko bertsio bat Aziti Bihia Hizkuntzalari eta Filologoen Elkarteak 2020ko martxoaren 25ean antolatu Etxeti Bihia: Hizkuntzalaritza eta Filologia berrogeialdian jardunaldian aurkeztu zen.
|
|
|
Ukipen egoera luze eta hertsi honen ondorioz, euskarak gramatikaren maila ia guztietan hizkuntza horien eragin nabaria jasan du.
|
Lan
honetako ildoari jarraituz, hortaz, zentzuzkoa litzateke aipatu hizkuntzek historian gaindi izan dituzten bihurkaritasuna adierazteko baliabideei so egitea.
|
|
|
|
Lan
honek exonomastikari egin nahi dio ekarpena. Izan ere, Euskaltzaindiak badihardu lanean hainbat arauren bidez hura finkatzeko.
|
|
|
4
|
Lan
honetarako erabili dudan iturria Bizkaiko Foru Liburutegian dagoen alea da. Eskerrak eman nahi dizkiet Bizkaiko Foru Liburutegiko langileei, eta, batez ere, Ana Aresi, eginkizun honetarako emandako laguntzagatik.
|
|
|
|
Lan
honen helburua da Nafarroako Bortziriak, Malerreka eta Baztan eremuetako artxiboetan aurkitu diren toponimoen lekukotasun zaharrenak ilunpetik atera eta ezagutzera ematea. Izan ere, lortutako lekukotasun gehientsuenak XVI XVIII. mendeetakoak izanik, badira XI XV.etakoak ere.
|
|
|
|
Lan
honen xede behinena da toponimiaren informazioan sakontzea eta, orobat, lekukotasun berriak eskuratu eta ezagutaraztea, ahal den neurrian, aspaldikoak eta, horiekin batera, lehendik argitara emandako batzuk ere, lagungarritzat jo direnean. Lekukotasun berri horien bidez, zenbait toponimoren inguruko zalantzak argitzeko aukera izaten ahal da, toponimo horien nondik norakoak hobeki aztertu eta orain arte argitara emandako lanak osatzeko.
|
|
2020
|
|
|
|
Lan
honetako hiztunen datuak aztertzerakoan ikusiko dugu hiztunei zenbait ahoskera (5.3.1 atalean aztertuko dugun letraren ahoskera sabaikaria, gure kasuan) ez zaizkiela natural egiten, batzuetan lotsa ere ematen omen die ohituta ez dauden ahoskerak erabiltzeak. Honela, maiz jakin arren maila zainduetarako hobesten den ahoskera erabili ohi ez dutena dela, lotsak eraginda, ez dute erabiltzen, erabili ohi duten ahoskeraren alde egiten dute maila zainduetan ere.
|
|
|
Hor daude, esaterako, Joos-en (1968) proposamena eta Labov ena (1972).
|
Lan
honetan, ordea, ez gara hizkera mailen sailkapen horien eztabaidan sartu. Gutxieneko sailkapen bat egitearren, Mitxelenagandik datozkigun terminoei (zaindu, arduragabe) jarraituta, hizkera maila zaindua eta arduragabea bereizi ditugu.
|
|
|
bi hizkera mailetan ahoskera bera erabiltzekoa eta hizkera mailaren arabera ahoskera aldatzekoa.
|
Lan
honetara bi joera horiek erakusten dituzten zenbait ahoskeraren azterketa ekarri dugu; artikuluaren luzera muga dela eta, joera bakoitzeko bi kasu edo adibide ekarri ditugu.7
|
|
|
6 Azterketa akustikoa egiteko grabazioak grabagailu batekin egitea litzateke, kalitate tekniko hobea duelako honek.
|
Lan
honetan, ordea, azterketa akustikorik egin ez denez, kalitate tekniko" onargarria" duela irudituta egin ditugu grabazioak aipatu dugun sakelako telefonoarekin.
|
|
|
|
Lan
honetan euskararen ahoskera eta hizkera mailak izan ditugu aztergai. Hain zuzen ere, euskararen ahoskera aztertu dugu hizkera maila arduragabean eta zainduan, hizkera mailaren arabera, ahoskera aldatzen den edo ez jakiteko helburuarekin.
|
|
|
|
Lan
honetan, bada, Alegiako (Gipuzkoa) zenbait hiztunen jardunak oinarri hartuta, hizkera maila arduragabeko eta zainduko zenbait ahoskera aztertuko ditugu, hizkera mailaren arabera ahoskera aldatzen den edo ez jakiteko asmoz. Datuen analisia egiteko Fonologia Naturalaren teoria hartuko dugu oinarritzat.
|
|
|
|
Lan
honetan aztertu dira marokoar jatorria duten eta Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren 11 gazteren hizkuntzen (lehen hizkuntza (k), euskara eta gaztelania) ezagutza; hizkuntza horien erabilera ohiturak, eskolatuak izan diren hizkuntza ereduak, gazteek eskolan aurkitu dituzten eta hizkuntzei lotuak dauden elementu oztopatzaileak eta erraztatzaileak, beraien gurasoek egiten duten lehen hizkuntzare...
|
|
|
|
Lan
honen lehenbiziko atalean aipatu bezala, Zalla eta Lendia sarrera bikoitza ageri da Diccionario Geografico Historico de Españan (1802). Madozen Diccionario Geografico Estadstico Historico de Españan() ibaiak Zalla izen bakarra hartzen du Zadorrarainoko ibilgu osoan, salbu eta
|
|
|
|
Lan
honen lehen puntuan ikusi bezala, latinaren gramatiken mendeko deskribapen eta analisiak gorabehera, euskal gramatikari batzuek lortu zuten mugatua/ mugagabea bereizketa egitea, eta euskal kasu eta postposizioen ezaugarri nagusien berri ematea. XIX. mendean nagusitu ziren korronteek ere lagundu zuten horretan.
|
|
2021
|
|
|
|
Lan
honetan bota edo zorroztu bezalako aditzek zer nolako izen klaseak bereganatzen dituzten aztertuko dugu, eta alderantzizko ikuspegitik, bertsoa edo azterketa gisako izenek osatzen dituzten klase lexiko hertsiak mugatuko ditugu.
|
|
|
Hemen, sakonean aztertuko dugu irudizko adiera hauek bereganatu eta kolokazioak gauzatu ahal izateko, aditzak zer nolako klase lexikorekin elkartzen diren.
|
Lan
honetan, honelako 20 klase eta 117 azpiklase lexiko gauzatu ditugu:
|
|
|
objektu izenekin (harria bota/ tirar una piedra), masa izenekin (asfaltoa bota/ echar asfalto), eta komunikazio jardueretako izenekin (errieta bota/ echar una bronca).
|
Lan
honetan ez gara arituko inongo diakronia edo diasistema ikuspegitik eta ez dugu aztertuko aurrean aipatu horiek noiz eta noraino sartu diren kanpotik euskal hizkuntzara:
|
|
|
Izan ere, ez du merezi bezalako arretarik jaso, bere adin eta mailako gizonezko idazleekin alderaturik.
|
Lan
honetan, emakume poeten historiaz eta ekarpenaz informazioa bildu ondoren, euskal emakume poetez arituko gara, eta haien artean Miren Agur Meabek duen lekuaz. Ondoren, Meaberen lau poesia liburuak hautatu eta ezaugarri lirikoak nabarmenduko ditugu, gune garrantzitsuenak landuz.
|
|
2022
|
|
|
Laburpenek zientziaren arloan duten garrantziaren ondorioz, haien izaerari buruz gehiago jakin nahi duen ikerketa ugari dago.
|
Lan
honetan laburpenak bi ikuspuntutatik aztertuko dira: diskurtsiboa eta linguistikoa.
|
|
|
13
|
Lan
honen xedea da Ramon Saizarbitoriaren 100 metro (1976) nobelaren irakurketa bat proposatzea memoriaren ikuspegitik. Horretarako, memoria ikasketetan funtsezkoak diren kontzeptu batzuk erabiliko ditugu, eta memoriaren errepresentazioa literaturan ikertzeko tresna analitikoak ere deskribatuko ditugu, narratologia kulturalaren esparruan.
|
|
|
|
Lan
honetako azterketa diskurtsiboak erakutsi duenez, bai laburpenak osatzeko erabili diren mugimenduek eta bai mugimendu horietako bakoitzean deskribatu diren edukiek neurri handi batean bat egiten dute Hylandek (2000) proposatutako ereduarekin. Hala ere, aipagarriak iruditu zaizkigun bi desberdintasun ikusi ditugu.
|
|
|
|
Lan
honetako azterketa linguistikoak azaleratu dituen emaitzei begiratuta ere, badirudi homogeneizazioranzko zantzu batzuk badaudela, baina oraindik urrun gaudela helmuga horretatik. Laburpenetan erabili diren aditzei erreparatuta, Helburua eta Metodologia mugimenduetan aditz jakin batzuk erabiltzeko joera egon daitekeela dirudi, baina gainontzean aditzen aniztasuna nagusitzen da.
|
|
|
Eragin hori nabarmenagoa da ibilbide akademiko laburra daukaten eta diskurtsoaren ezaugarriak oraindik definituta ez dauzkaten euskararen gisako hizkuntza gutxituen kasuan.
|
Lan
honetan, artikulu zientifikoen laburpenen ezaugarriak aztertzen dira. Horretarako, ikerketa misto bat egiten da, non Swalesen mugimenduen teoria (1990) eta hizkuntza azterketa bat aplikatzen diren.
|
|
|
Testu horiek sortu eta irakurtzen dituzten pertsonentzat identifikagarriak eta erreproduzigarriak al dira?
|
Lan
honek ekarpen bat izan nahi du ildo horretan.
|
|
|
Hala ere, aurrerantzean aztertu egin litzateke horren atzean zein arrazoi egon litezkeen, esaterako, aldizkariek laburpenen luzerari eta ezaugarriei buruz egileei egiten dizkieten eskakizunak.
|
Lan
honen egileek esku artean duten beste ikerketa baten xedea hori aztertzea da, hain zuzen ere.
|
|
|
1
|
Lan
honek Eusko Jaurlaritzaren (IT 1666) eta Estatuko Ikerketa Agentziaren diru-laguntzak (PID2019 105818GB) jaso ditu.
|
|
2023
|
|
|
Horietako bat Institutuan eta Maisu Maistren Eskolan ezarri zena eta bertzea Iruñeko Seminarioan.
|
Lan
honetan azken horren bilakaera azaltzen da. Bere sorrera Euskaltzaindiak sustatu zuen, eta hasierako urteetan, XX. mendeko 20ko hamarkadan batik bat, izan zuen ospearen eta arrakastaren gakoa, ezbairik gabe, elizbarrutiko eta Seminarioko arduradunen konpromisoa eta jarrera izan zen.
|