|
2000
|
|
|
Lester, Lester, Lester...
|
Ezin
dut burutik kendu.
|
|
|
|
Ezin
dut jasan. Zikiratu egiten ditut, eta gero, banan banan, zanpatu egiten ditut, tripak atera arte.
|
|
|
Zer zela-eta?
|
Ezin
zuelako hitz egin, gor mutu zelako. Baina ez al dugu, ordea, orain minutu batzuk esan emakume honek sekulako trebezia zuela baieztapen apodiktikoak jaulkitzeko?
|
|
|
|
Ezin
nituen maisuaren hitzak ulertu. Zer zen haren esku zegoena?
|
|
|
|
Ezin
dut ukatu: Patxirengana kafetegira jai  tsi naizenean urduri samar nindoan, baina han anaia batekin elkartu behar banu bezala sentitu naiz (beharbada besterik izango zen Rubenekin egon berria ez banintz).
|
|
|
Gura baduzu, prest nago guztiari buruzko xehetasun guztiak emateko, prest nago eskatzen didazun guztia betetzeko...
|
Ezin
zaitut galdu.
|
|
|
|
Ezin
dut gehiago. Kafetegi honetatik irten, eta Teresari deitzen saiatuko naiz.
|
|
|
Zer axola niri zientzia, jende hori egon, badago, bai, eta kitulis.
|
Ezin
dugu errealitate hori ezkutatu.
|
|
2001
|
|
|
Balzac bera bai zela pailazo ezgauza bat (Haserre).
|
Ezin
dut begien bistan ikusi!
|
|
|
Gure herrian euskararen orainaz eta geroaz dugun adostasun soziala, kulturala eta politikoa sakondu nahi badugu, zubi lana egin beharra dago, elkarrizketa zabal bat antolatu beharra dago, gure egoera ulertzeko, ezagutzeko eta lantzeko loturak sortu beharra dago.
|
Ezin
dugu luzaro iraun mintzabiderik gabe elkarren artean: barkaezina da erdaldunek gure berri gehiago eta maizago ez izatea.
|
|
|
Euskaldun hauek jende jatorrak dira, zintzoak, leialak, esanekoak.
|
Ezin
dute bihotza barrenen gorde: hain dute handia.
|
|
2002
|
|
|
Ez duk egia...
|
Ezin
duk egia izan.
|
|
|
Aitarentzat etsipena eta abaildura ziren munduko gaitzik gaitzenak.
|
Ezin
zuen nire bikotekidea bezalako jende ezkorra eraman pozik bizitzeko motibo guztiak izan arren, bizitzaren bihurguneren batean zoritxarra zain egongo dela pentsatzen duen jende klase hori. Disgustu handia hartu zuen harekin bizitzen jarri nintzenean, baina ez zidan sekula hitz erdirik esan, harik eta banatu ginen arte.
|
|
|
|
Ezin
dugu bikote normal bat osatu. Ezpainak dardarka zituen.
|
|
|
|
Ezin
duzu lorik egin, galdetzen dit sosegu handiko ahots batez.
|
|
|
Ez dut erreakziona  tzen.
|
Ezin
dut. Auto baten gurpilek nire atzean  sekulako zalaparta ateratzen dutenean ere, ni zurturik.
|
|
2003
|
|
|
Zapatei?".
|
Ezin
du telebistan esandakoa burutik uxatu. Hasieran, hiru zirela.
|
|
|
Isilune latz bat sortzen  da halakoetan, bestearengandik" sikiera teniente koronel bat izan balitz..." eta antzekoak entzun behar izaten ditu-eta.
|
Ezin
ditu eraman komentario horiek, nahiz ba  tzuetan, zergatik ez aitortu, arrazoi duen. Berak, berriz, listua irentsi eta heldu egin dio isiluneari, garai bateko eztabaidak saihestu nahian edo.
|
|
|
|
Ezin
ditu burutik kendu telebistako irudietan ikusitako manta horiek guztiak, auto hondar belztu haien inguruan barreiatuta. Manta horietako bat altxatu nahi luke, azpian zer dagoen ikusteko.
|
|
|
Akaso ondoko auzoan egitekoak zirelako.
|
Ezin
du burutik uxatu hilkutxa hura, nola ibili zen familiaren eskuetatik lagunen eskuetara, tira hemendik eta tira handik. Eta gero gurasoen etsipena eta sumindura.
|
|
|
Gustura itzaliko luke, baina telebistaren laguntza behar du Jonen irudia burutik kenduko badu.
|
Ezin
du semea ahaztu. Autobusarenak erabat ezustean harrapatu zuen.
|
|
|
" Kaskagogorra halakoa!", esan zionean, ez zuen, ez, txarrean hartu.
|
Ezin
zuen besterik espero, aitaginarrebak eskaini zien pisua ikusita. Beraien logelak interno egon zen eskolako ikasgeletako bat zirudien, eta bainugela orain daukaten salaren tamainakoa zen.
|
|
|
Errabiarazten nau jakiteak gaur, Alkibiadak baizik ez zuela bere burua salbatu, eta nola salbatu, Atena trahituz!
|
Ezin
dut horrelakorik jasan!
|
|
|
|
Ezin
zaituztet gehiago engainatu; egia jakin behar duzue. Ez dizuet irristagailurik uzten inoiz ez ginatekeelako iritsiko bainuzale koitadu harenganaino.
|
|
|
Mogel, 1816: 64).
|
Ezin
dute gizaki horiengan inongo asmo zintzo edo gizartea hobetzeko kezkarik ikusi. Gizartea ezin alda daiteke:
|
|
|
|
Ezin
ditut inondik ere ahaztu nire ikerketan lagundu zidaten beste guztiak. Eta bereziki fraideen liburutegi eta artxibategietan eman nituen ordu luzeetan nirekin hain atseginak eta pazientzia handikoak izan ziren bi gizonak:
|
|
|
|
Ezin
dut eraman. Komunikazio esparru euskalduna elea  nitza da askorentzat.
|
|
|
Musu truk, edo komunikazio esparru euskaldunaren aldeko apustu garbian; epe luzeko inbertsio indibidual zein kolektibo moduko zerbait egiten.
|
Ezin
dut ontzat hartu besaul  ki dotorean eserita egiten diren amateurismoaren kritika horiek; pentsatu gura dut ez direla asko, hala ere.
|
|
2005
|
|
|
|
Ezin
nuela, ezin nuela. Bera hodei baten gainean zihoala, eta ni beste batean, Idoiarekin; ezin nuela haren hodeira jauzi egin.
|
|
|
–
|
Ezin
dut jarraitu alderdian; eta ez daukat arrazoi jakin bat jarrera hori hartzeko. Banoa, eta kito; galdu egin dut fedea.
|
|
|
–Dios, Adela!
|
Ezin
dut...
|
|
|
"
|
Ezin
dut esan nor zaren; beharbada ez zaitut inoiz erabat ezagutuko.
|
|
|
|
Ezin
dut sufritu, nire roilo
|
|
2006
|
|
|
–
|
Ezin
dut hitz egin. Korapilo handi bat daukat barruan.
|
|
|
–
|
Ezin
ditut katuak bakarrik utzi.
|
|
|
–
|
Ezin
duzu horrela gidatu. Hobe duzu nire gelan etzatea apur batez freskatu arte.
|
|
|
–
|
Ezin
dut. Artikulu batzuk leitzen ari naiz.
|
|
|
Elenaren ahotsaren murmurioa entzuten jarraitzen dut, umearen diskurtsoa aurreratuz.
|
Ezin
dut gehiago. Muxu bat bidali diot, eta telefonoa amatxori pasatzeko eskatu diot.
|
|
|
" Madame Marguerite.
|
Ezin
huen beste izenik aukeratu?". " Aurrekoa barregarriago zuan ba:
|
|
|
" Argi zagon, bai, ez ginela elkar ezagutzera heldu, orduan", baina azpiko ezpainean kosk egin eta isilik geratu da.
|
Ezin
du zakarra izan. Ez lortzera joan dena lortu baino lehenago bederen.
|
|
|
Hementxe geratu.
|
Ezin
duzu. Hil egin dela.
|
|
|
Beharbada gauzak bere onetik ateratzen ari naiz.
|
Ezin
dut saihestu, ordea. Ez dakit zuzen ari naizen.
|
|
|
Korrika egin nahi nuen, ihes egin handik, betiko desagertu, baina galdua nuen buruaren eta gorputz atalen arteko sinkronizazioa.
|
Ezin
nituen bihotzaren taupadak kontrolatu, ezta besapetik beherako izerdi tanta lodiak ere. Paralizatuta nengoen, nire ezinak lotuta nindukan:
|
|
|
Airosoa ederra bainoago, geldiezintasun urduri baten jabe zen, beti zeukan zerbait egiteko.
|
Ezin
baitzituen desordenua eta zabarkeria eraman, aise urduritzen zen halakoetan eta aiseago urduritzen zituen ingurukoak, baina bera ez zen horretaz ohar  tzen. Nik uste dut bizitzak ekarri zion arrangura isilarazteko zela hain aktiboa, eta gerrak ekarritako gainbehera soziala, Ingoren heriotza eta aitarekin ezkondu izana sartzen nituen nik, denak batera, arranguraren zakuan.
|
|
|
|
Ezin
du. Elizako bilera bat du parrokian.
|
|
|
Nazien aurka hitz egin nien neure buruarekin harritzerainoko patxadaz.
|
Ezin
nuela Alemaniara itzuli, eta ahal izanda ere, ez nintzatekeela itzuliko.
|
|
|
Barkatzeko lehenago agertu ez izana, baina bezerorik ibiltzen ez zen ordu nagietan, denda itxi eta idazten egoten zela.
|
Ezin
zuela itxurazko letrarik idatzi denda irekita baldin bazegoen:
|
|
|
Nire gelatxoko leihoan jarri, eta hainbat denbora egon nintzen, besoak gurutze, Mediterraneoko argi aratza ederresten.
|
Ezin
nituen lotu egunsenti eder haren miraria eta bezperan irratian entzun genituenak. Eguzki betea, itsasoaren urdin garbi garbia eta kresalaren usaina, portuko hotsak.
|
|
|
Ausartu zen saileko arduradunari hitz erdi esaten.
|
Ezin
du ahaztu haren irribarrea. Nahikoa egin zuela.
|
|
|
Hau da, ez ote den gure egoskorkeriaren eta apusturen baten ondorioa euskarari eustea.
|
Ezin
dugu horrelakorik frogatu, oraingoz bederen, baina ezta baztertu ere. Izan ere, oso bat dator gure izaerarekin.
|
|
2007
|
|
|
Une hartan, gainera, gurpil aulkiko zaharrak arreta oso osoa kentzen zion.
|
Ezin
zuen burutik uxatu, eta atzeko ispilutik hari begira begira segitzen zuen.
|
|
2008
|
|
|
Nire eskuak atzerantz eraman, eta biak lotu zizkidan bere poltsikotik atera zuen lokarri batekin. "
|
Ezin
nauzu ukitu, preso egin zaitut, nire presoa, eta ezin duzu ezer ikusi, ezin nauzu ikusi", xuxurlatzen zidan belarrira, giroa grinaz lardaskatzen zuela. Klik, Carla Bruniren musikaren doinua hasi zen bat batean, magiaz bezala, musika lasai lasaia gu isilik geunden bitartean.
|
|
|
Bakarrik nengoen berriro ere.
|
Ezin
zintudalako burutik kendu, ezta beste mutil batekin nengoenean ere. Eta zu beste neska batekin ikusi zintuzten.
|
|
|
–Ba, hortxe ari ginela, ordurako biok erdi biluzik, bat batean gelditzen da eta esaten dit: "
|
Ezin
dut hau egin, niri neskak gustatzen zaizkit". Azalpen gehiago eman gabe, arropak jantzi eta etxetik atera da.
|
|
|
Eta nire hiletara etorriko dira ordubete barru.
|
Ezin
dut hitzordua bertan behera utzi". Barre egin duzu eta oinez abiatu zara, iluntasunean galtzeraino.
|
|
|
|
Ezin
dut gehiago itxaron, zure ahotsa entzun beharra sentitzen dut. Gaueko hamabiak dira eta badakit ez dela ordurik egokiena deitzeko, akaso ohean egongo zara baina berdin zait.
|
|
|
" Nor da?" esan duenean, erremerrea egin du, Maiderrek bezala.
|
Ezin
dut sinetsi. Nola egiten dit hau Maiderrek.
|
|
|
|
Ezin
zaitut ahaztu. Ezin dut hori egin zu gabe.
|
|
|
Ezin zaitut ahaztu.
|
Ezin
dut hori egin zu gabe. Ezin naiz bakarrik egon.
|
|
|
–
|
Ezin
dut, esan dio Crissi.
|
|
|
Katrin biluzik.
|
Ezin
dut asmatu ile gorria solte utzi duen edo txirikordan bilduta duen. Ilea soltean duen irudiak indar handia du.
|
|
|
|
Ezin
zaitu inork epaitu.
|
|
|
Harresi baten erruz beste nonbait jaio izan balira ez ziren hain konforme geratuko.
|
Ezin
dute jakin, baina nolabait badakite, leku egokian jaio direla. Autoan eserita doazen beste hirurek, ez dakite zer den ume batentzat hiri honetan haztea.
|
|
|
S.I. k ulertu du pazientzia galtzen duen lehena altxatuko dela, eta beste biek ez dutela pazientzia galduko.
|
Ezin
du gehiago jasan telefonoaren txirrina, eta ohetik jaiki da, ondo jakin arren deia ez dela berarentzat izango, gutunak berarentzat izaten ez diren bezala.
|
|
|
Baina H ri ez zaio gogor jartzen.
|
Ezin
du. Elkarren ondoan lo geratu dira; gorputz gazte bat, bigun baten ondoan.
|
|
|
Udako argazkien artean, badago bat bereziki mingarria.
|
Ezin
duena begiratu. Minik sentituko ez balu, argazki horri begira orduak emango lituzkeen arren.
|
|
|
Sira ez dago.
|
Ezin
du egon. Ezinbestean, isiltasuna.
|
|
|
–Anchoragera, hi.
|
Ezin
huen leku urrunago bat topatu, ala. Eta unibertsitatea eta guzti daukatela diok, e?
|
|
|
Zer uste duzu, ez dakigula Google edo Wikipedia erabiltzen, ala?
|
Ezin
dugula lortu libururik biblioteka arteko maileguaren bitartez?
|
|
|
Beno gero, Altsasutik bertara dago Lekunberri, amonarekin pasatutako udak, aitak uko egin dion herria, Ibonena.
|
Ezin
zuen Parisera joan gabe gelditu. Hori emakumea!
|
|
|
–
|
Ezin
dut, barka...
|
|
|
–
|
Ezin
dut, barka, ezin dut.
|
|
|
–
|
Ezin
dut.
|
|
|
–
|
Ezin
duzu alde egin, euskal alaba. Jakin minak hartua zaude, erakargarritasunak, baita nazkak ere, beharbada.
|
|
|
Eskumuturra altxatu dut.
|
Ezin
dut zein ordu den ikusi, horren doaz azkar argi zirrintak. Ordua kalkulatzeari egin diot.
|
|
|
Ez naun zuen adiskidea, baina zuen alabarena bai.
|
Ezin
nauzue zuen bizitzetatik egotzi, zuen izaeraren parte naun, garrasi egin digu.
|
|
|
Lagundu egin behar didazu... hartu labana lurretik...
|
Ezin
dut karkaila berriz ere entzun... ezin dut.
|
|
|
|
Ezin
dut aitarik gabeko bizimodurik irudikatu. Beharbada, maite duguna hil ondoko min bizia jabaldu ondoren, halako oinaze batekin bizitzen ikastean datza heriotzarekin bakeak egitea.
|
|
|
|
Ezin
dugu horrela jarraitu. Ezer jakiten badu, hilko nau.
|
|
|
Idazten hasitakoan.
|
Ezin
nituen grabagailutik transkribatutako guzti guztiak eman. Hautaketa bat egin behar nuen, baina Rosak indar apartekoa emandako pasarteren bati nik garrantzirik gabea irizten banion, zer egin behar nuen?
|
|
|
Rosak bazekien hori guztia.
|
Ezin
zuen, ordea, ezer egin, janda zeukan kaltegarriagoa zuela kontra hastea. Jipoia buka zedila ahalik lasterren, ez zuen besterik gogoan.
|
|
|
Zertarako oinazea baz  katu?
|
Ezin
zuen, ordea, indarrik bildu buruko filmaren martxa gelditzeko, Tomasen irain eta biraoak entzuten segitzen zuen; eta, oihuekin batera, kolpeak sentitzen zituen, hasieran aurpegian, gero gorputz osoan.
|
|
|
|
Ezin
dut, benetan, diotso Rosak, aurrekoan baino kemen  tsuago, barneko zalantzen aztarnarik gabe.
|
|
|
|
Ezin
zuten, bada, une bakar batean ere bakarrik laga. Tabernako bazkariak emateari utzi zioten.
|
|
|
(Geroztik jakin dut Erramu egun batean Ipurtzulua itxi ita, hamar egunia an... hasten den inauterietako kantua kantatzen ibili zela erramuarekin honako hau ere, edo honako hau izatera iritsi zen ume hura ere.
|
Ezin
dut sinistu).
|
|
|
Baina arestian esan bezala, ez ditut irudiok erabiliko liburu hau bukatzeko liburu honek bukaerarik ez duelako.
|
Ezin
du epilogorik izan osorik baita sarrera. Liburu hau Enara Fuhan en istorioaren sarrera da.
|
|
2009
|
|
|
Aita duzu.
|
Ezin
duzu epaitu. Ez duzu epaitzeko eskubiderik.
|
|
|
–Hau hartu behar duzu.
|
Ezin
duzu lorik egin, ezta?
|
|
|
Errazago egingo zait zure gogortasuna eramatea zure ontasuna baino.
|
Ezin
zaitut maite. Gurasoak gorrotatzea ez da ikaragarria.
|
|
|
Bizitza osoan behin eta berriz esandako eta parafraseatutako hitzak ziren horiek.
|
Ezin
zuen sinetsi amaitu zela hori, ez zituela berriro inoren aurrean esango. Nolako miresmena zion orain jende guztiak!
|
|
|
Oheratu eta ezin dut etzanda egon, hilkutxaren formari buruz hasten bainaiz pentsatzen.
|
Ezin
dut ilunpean egon: gaua dut gogoan, lurra.
|
|
|
gaua dut gogoan, lurra.
|
Ezin
ditut begiak itxi: beldur naiz ezin izango ote ditudan berriro zabaldu.
|
|
|
–Baina ezin dut, ama, ezta zugatik sentitzen dudan maitasunagatik ere!
|
Ezin
dut nire kontzientzia isilarazi. Harekin hitz egingo dut.
|
|
|
–
|
Ezin
dut, murmurikatu zuen Dariok.
|
|
|
Egunean bi aldiz joaten zen La Caravellera, Wardesen autoan.
|
Ezin
zuen burutik kendu zenbat diru kobratuko ote zuen gaixoa sendatzean, baina lotsatu egiten zen bere diruzalekeriagatik eta isilpeko kalkulu haiengatik. Lotsa eta desira, horixe zen bere bizitzako garai hartan gehien sentitzen zuena.
|
|
|
Pinu zurezko arasa bat, ardo gorria, Var-eko frijituak entsalada ontzi koskatu batean, eta nik, berriz... itxurak egiten ibili behar.
|
Ezin
dut agerian utzi nire miseria, altzariak behar ditut, itxurazko jantziak, eite bat, irudi bat. Hotel jabe batek badauka apal bizitzeko aukerarik".
|
|
|
Akituta zegoen eta xanpainak sorgortuta.
|
Ezin
zuen jan: eztarria itxita zuen larritasunagatik eta goragalea ematen zion errusiar eran jarritako janari hark (Elinorren lehenengo ezkontzak halako nahasketa arraro bat sortua zuen, haren estatubatuar izaeraren eta ohitura eslaviarren artekoa).
|
|
|
Amorante bati emango nioke, baina adiskide bati ez.
|
Ezin
duzu imajinatu zer eskolatan hezia naizen. New Yorkeko kaleetan goseak hiltzen ibiltzeak ez du erakusten interesik gabea izaten, ezta eskuzabala ere; eta mirari batez edo haurtzaroan sentimendu horiek ezagutu izan banitu, Mouravinetarrekin igaro nuen denbora nahikoa izango zen horiek denak ahazteko.
|
|
|
Bertan behera utzi da aurreko gauean etxean egitekoak ginen afaria.
|
Ezin
duzu hainbeste nekatu, erantzun zuen Dariok halako miresmen eta errespetuzko aurpegia jarriz, ezen Clara susperraraztea lortu baitzuen, nonbait.
|
|
|
–Bueltaka sumatu zaitut...
|
Ezin
duzu lorik egin, laztana?
|