2000
|
|
Baketze prozesuan? Argi
|
dugu
zeregin horretan erakundeak eta lehendakariaren zeregina zein den. Erakundeek motorra izan behar dute, baina hasierako galderatan aipatu dudan zutabeetan oinarrituta.
|
|
Agian izan liteke gizartean zenbait joera politikok ez dutela beste batzuk duten erraztasunik beste erabakigune batzutan egoteko. Proiektuak denei irekitzen dizkie ateak baina horretan ere
|
badu
zeregina Elkarteak, hoztuta dabiltzan horiei sinistarazten, denentzako, azken batean bertsoaren eta bertsolaritzaren proiektua baita.
|
|
Irratiari dagokionean, Espainiar Estatuko irratigintzaren funtsezko ezaugarria, Europako beste lurraldeekiko berezitua egiten duena hain zuzen ere, bertan ekimenpribatuak hasiera hasieratik bete
|
duen
zeregin garrantzitsua izan da. Zentzu honetanoso atzera jo behar da denboran, bai eta lege multzo zabala aintzat hartu ere, gauregungo irratiaren egitura eta horren araupetzea ulertzeko58 Ez da hau horretarakolekua eta, hortaz, arau garaikide garrantzitsuenak aipatuko ditugu bakarrik.
|
|
Izan ere, finkatutako estatuen buruhauste bihurtu bainolehen, finkatze horren aurretik izandako iraultza moderno ororen ideologiatzat hardaiteke kontzientzia nazionala. Interpretazioak interpretazio, ez dago modernitateafilosofikoki (ezta historikoki, ekonomikoki, artistikoki, eta abar ere) azaltzerik, nazionalismoak bete
|
duen
zeregin determinantea kontuan hartu gabe.
|
|
Langintza horretan Euskaltzaindiak izan behar
|
duen
zeregina, horra hor gogoeta sakon baten pean jarri behar dena. Horri buruzko ahotsak nonahi entzun ohi dira.
|
2001
|
|
Aldaketa horretarako subjektuak zeharo aldatu dira. Langileria hor dago, ez da desagertu subjektu politiko eta subjektu sozial bezala, baina garbi dago ez duela eta ez duela izango guk garai batean uste
|
genuen
zeregin bera. Beste mugimendu sozialak ere plazaratu dira.
|
|
Baina guk argi dugu, egoera politikoaren osagarri izan gaitezke. Guk gizarteari begira lan egiten dugu, argi eta garbi bide zibila hartu dugu; eskubide batzuk urratzen dira, baina guk ez dugu eskubiderik urratuko eta Estatuari exijituko diogu eskubide horiek betetzea, eta gizarte osoa kutsatu nahi
|
dugu
zeregin horretan. Ezin da zeregin osoa politikoen esku utzi, gizarteak bultzatu egin behar du eta batzuetan, intsumituen kasuan bezala, gizartea aurretik jartzen da.
|
|
Bai zantzuak eta bai kontraesanak, baina hori guztia sortu egiten da, Galizian sortzen ari den bezala. Autonomiek Europan izan behar
|
duten
zereginaz, PSG Ibarretxeren eskaritik harantzago doa, esate batera. EAEk eta Nafarroak izan behar duten harremanari buruz guk baditugu ideia zehatzak eta arloren batean proposamen zehatzak ere bai.
|
|
Bobby poliziak Interneten
|
duen
zeregina ezaguna da: web orriak ahalik eta erabiltzaile gehienentzat zabalik mantentzea.
|
|
Zentro batzuek lanbideak irakastea
|
dute
zeregin nagusi; lanbide heziketako goi mailako eskola izaera dute baina hori zaila eta aldi berean oso garrantzitsua da Espainiaren etorkizunerako.
|
|
Antonek ez
|
du
zereginik Nikolasen aurka. Profesionala da jendea konbentzitzen.
|
|
Gaiak jokamolde komunikatiboan
|
duen
zeregina oso garrantzitsua da, faktoremotibatzailea delako. Gauza jakina da, gai batek guregan zirrara sortzen dueneanaskoz ere behar handiagoa izaten dugula komunikatzeko.
|
|
Arazo horien iturri nagusiak bi izan direla esan daiteke: alde batetik, ikas prozesua antolatzeko unitateak (urratsak) erabaki administratiboen ondoriozsorturiko helburuen pilaketak izatea; bestetik, eskaintzen diren helburu guztienizaera eta helburuek berek egitarauan
|
duten
zeregina.
|
|
Motibazioen izaeraren berri zehatzik ematen ez badu ere, argi uzten du haienaukera zabala eta askotariko jatorria, eta, modu berean, ikastean eta erabiltzeanjokatzen
|
duten
zeregina. Helduen 2Hren ikaste prozesua hizkuntza horren aldekomotibazioetatik abiatzen da, eta motibazioak mota askotakoak izan daitezke.Halako motibazioak, nahikotasun mailara?
|
|
Beste kasu batzuetan, albo ondorioak botikak utzi eta hilabete batzuetara agertzen dira, eta horrek ere zaildu egiten du eragilea identifikatzea. Hala ere, Palop zoriondu egin zen Ministerioaren jarduera “egokiagatik” eta Espainiak zeribastatinak izan ditzakeen ondorio kaltegarriei buruzko nazioarteko alertan
|
duen
zeregin “oso aktiboagatik”. Urte hasieran, Andaluziako Farmakozaintza Zentroak rabdomiolisia –muskuluen narriadura eta suntsiketa – kasu asko detektatu zituen Lipobayrekin tratatutako gaixoetan, eta, hala, alerta nazionalen eta komunitarioen mekanismoa aktibatu zuen.
|
|
IGZLk, Parlamentura iristear dagoela, puntu ilun bat argitu behar du, AUIren arabera: zerbitzu hornitzaileek edukiei dagokienez
|
duten
zeregina argitzea. “IGZLren idazketan ez du esaten itxierak agintari judizial edo administratibo batek ematen dituen.
|
|
Udaldean, liburuko" Udalehenean", Leturiak ez
|
du
zereginik, inguruko bakez asetzea baizik. Ezta kezkarik ere, gaztetasunaren ezinegon larri atsegina izan ezik.
|
|
" Berez behar Billabonakoa", esan ohi den bezala, eta" nor bere zoroak darabil". Sail horretan eta bestetan, gorengo mailan ala behekoan,
|
badugu
zeregin aski euskaraz idatzi nahi dugunok. Gaia, bada, aukera beza nork bere gogara eta oldera, dena den bere lana probetxugarri izan daitekeelakoan.
|
|
Tesi honek sakon jotzen du hizkuntz politika, hedapena ukatzen baitio, legitimitatea. Guztientzako ez bada pribatua da aukera, norbanakoarena azken batean, eta hizkuntz politikak ez
|
du
zereginik.
|
|
Kantek espazioan eta denboran aurkitzen ditu baldintza hauek, intuizioaren edo begiespenaren forma huts diren heinean, espazioa eta denbora baitira oro har subjektuak objektuak jaso ahal izateko behar diren baldintzak. Beraz, subjektu hartzaileak ezagutzaren prozesuan
|
duen
zeregina aztertzen du Estetikak; aldi berean, harmen horrek espazioarekin eta denborarekin duen harremana dela eta, Matematikan apriorizko esakune sintetikoak egin ahal izateko baldintzak aztertuko ditu.
|
2002
|
|
Auzi hau ulertu ahal izateko gure herriaren egoeraren testuinguruan kokatu behar da, eta testuinguru horretan botere judizialak estatuaren hirugarren zutabea izanik,
|
dituen
zereginei eta dituen helburuei erreparatu. Botere judizialak uste du hizkuntzaren erreibindikazioa Justizia Administrazioan erreibindikazio soberanista dela eta, beraz, deuseztatu beharrekoa, eta horretara ipini dituzte bere tresnak, nahiz eta indarreko zuzenbidearen gainetik pasatu behar izan.
|
|
Lanpostu horiek" Atzeratuen aldeko Gipuzkoako elkarteak" eratu omen zituen. Baina gehiago behar zen, eta Lapatxek gizarte osoa lotu nahi
|
zuen
zereginera:
|
|
bere izenak adierazten digun bezala, hostoen dentsitatea arintzea
|
dugu
zeregina, landarea egurasteko eta bertako elementuen arteko lehiakortasuna saihesteko helburuz.
|
|
EAE txikia da hedaduraz, eta demografia dentsitate altua du; gainera, industria eta urbanizazio maila handikoa da. Horrek guztiak are beharrezkoagoak, guztiz estrategikoak, bihurtzen ditu landa eremuak, eta ez soilik Barne ProduktuGordinari egiten dioten ekarpenari esker, baizik eta, batez ere, hiriekiko orekalortzeko eta ingurumena zaintzeko orduan
|
duten
zeregin ezinbestekoa dela medio.Landa eremuen eta baserrien biziraupena, beraz, funtsezko giltzarria da; zoritxarrez, baina, nekazaritza eta abeltzaintza jarduerak gainbehera datoz urterik urte, eta ildo horretan, eredu produktibista albo batera lagata, kalitatezko elikagaienekoizpenaren alde eta bestelako jarduera alternatiboen (baserri turismoa, kasu) alde egindako ekimenak guztiz adierazgarria... Horri guztiari beste aldagai batgehitu behar zaio:
|
|
Alain Michel-ek dioen bezala25, eskolaren rola eta prestigioabirbalioesteko, hezkuntza sistema eta bereziki unibertsitateak etengabeko ikas prozesua bideratzen duen erakunde modura definitu beharrean gaude. Unibertsitateak erantzukizuna hartu behar
|
du
zeregin horretan eta konpetentzien garapenean.
|
|
13 Ikasleak bere ikaskuntzaren jabe izan behar du: berak jakin behar
|
du
zeregin behar duen (testu idatzi bat ulertzeko, elkarrizketa informal bateanparte hartzeko, debate batean parte hartzeko, ideiak ordenatzeko zailtasunak dituenean, ideia bat adierazteko zailtasunak dituenean, unitate linguistiko jakin baten erabileran zailtasunak dituenean...) garatu nahi dituenkonpetentziak garatu ahal izateko (etxean familiakoekin komunikatzeko, mediku lanak egiteko, irakasle l... Horretarako hainbat estrategia garatzen lagundubehar dio irakasleak eta, halaber, horien inguruan gogoeta egiten.
|
|
Izan ere, behar beharrezkoa da gizarte konfigurazio hura ezagutzea, bere baitan emakumeak zuen eginkizuna zein zen ulertzeko.Are gehiago, ezin da emakume kapareen jokaera ulertu, bere gizartearen baitanaztertzen ez bada. Gipuzkoako etxeen gobernuan emakumeek
|
zuten
zereginaz, zertaz ari gara, bada. Ezkontzaren bitartez bideratzen ziren etxe ezberdinenarteko harremanetan zeukaten garrantziaz; etxeen ondarearen transmisioanjokatzen zuten paperaz, bai ondasunak jasotzerakoan, dotearen bitartez, adibidez, bai ondasun horiek uzteko zeukaten ahalmena erabiltzerakoan ere; beren seme alaben gain zeukaten autoritateaz; leinuen ondarearen eguneroko kudeaketanzuten eginkizunaz.
|
|
Dokumentazioak berak eraman gaitu horrelakoikerketa metodoa aukeratzera. Mikrohistoria ez da historia lokala, baizik eta, mikrokasu baten aukeraketaren bitartez, analisi zehatz eta sakonagoa posibleegiten duen analisi eskala14 Leinuen barruan emakumeek
|
zuten
zeregina erasakonean ulertzeko, etxeen egunerokotasunean betetzen zituzten eginkizunenaztarnak jarraitzeko, etxeen eta haien parte ziren emakumeen harreman munduaberregiteko, beharrezkoa da eskala txikiago batean lan egitea, dokumentazioaribeharrezko galderak egin ahal izateko, eta beharrezko sakontasunarekin egunerokoharreman munduak eta funtzionamenduak berregiteko. Erantzunak zailago aurkidaitezke eskala orokor batean egindako lan batean.
|
|
Baina, gainera, zein politika eta erakundeen politika modu diren onuragarriak ere ez da zehazten. Arriskuak indar eta esanahi politiko berria sortzeko aukerak sortzen dituen unetik, horretaz nola baliatu izango da aurrerantzean gizarte aldaketa helburu
|
dutenen
zereginetako bat.
|
|
5 Hazkunde ekonomikoari lehentasuna eman eta, argudio horretaz baliatuz, hiritarren artean gero eta zabalagoa den sentsibilitatea ekiditeko, mugimendu sozialen literatura soziologikoan erabili ohi den hizkeraz baliatuz, kontramugimendu ekologistak
|
duen
zeregina garrantzitsua da. Estrategia desberdinak egin ohi dituzte eta funtzioen araberako bost talde daude:
|
|
Gainera, honela dio: “emakumeen lanbide orientazioak familiaren soziabilitate sarean eta elkarri laguntzeko fluxuen artikulazioan
|
duen
zeregin nagusia amaituko luke”.
|
|
Goi bilera Johannesburg en egingo da aurtengo abuztuan eta irailean, eta biodibertsitatea kontserbatzeko tresna nagusia den Dibertsitate Biologikoko Hitzarmena babesten duela berretsi du. Gainera, Munduko Goi bilerari eskatzen diote emakumeek eta tokiko komunitateek eta indigenek baliabideen kontserbazioan eta erabileran
|
duten
zeregina sustatzeko. Jatorria Konbentzioaren erroak 1970eko hamarkadan hartutako zenbait itunen ondorio dira.
|
|
Greenpeace talde ekologistak esan duenez, Europako Batasuneko Energiaren komisarioak, Loyola de Palaciok, “ez du egia esaten duenean ezin diogula energia nuklearrari uko egin Europak Kiotoko Protokoloari begira hartutako konpromisoak bete nahi baditu”, eta uste du adierazpen horiek iritzi publikoa nahasten dutela. Jakinarazpen batean, erakunde ekologistak De Palaciori eskatu dio “berehala uko egin diezaiola energia nuklearrak klima aldaketari dagokionez
|
duen
zereginari buruzko informazio faltsuak emateari”, “iritzi publikoa soilik nahasten baitute”. Greenpeaceko Energia kanpainaren arduradunak, Carlos Bravok, gogorarazi du Kyotoko Protokoloak esplizituki baztertzen duela energia nuklearra klima aldaketaren aurkako neurrien zerrendatik.
|
|
Ussel eko elizak atzo Almuñecarrean (Granada) Mediterraneo aldeko Udako Ikastaroan parte hartu zuen, «XX. mendeko haurrak, XXI. mendeko gazteak». Hala, familiak funtsezko haurren hezkuntzan
|
duen
zeregina aintzat hartu zuen, baina adierazi zuen, «komunikabideetan egunero ikusten dugunez, familia higatuta dagoela adierazten duten elementuak daudela». Testuinguru horretan, nabarmendu zuen etengabe gertatzen ari diren eta gizarteari eragiten dioten aldaketa etengabeek hezkuntza sistemaren oinarri diren zutabeak une «zailetan» pasatzen dituztela.
|
|
Duela hamar urte Rion sektore pribatuak garapen iraunkorrean izan zuen eginkizuna zalantzazkoa zen. Gaur egun, oro har, aitortzen da oso garrantzitsua dela garapenean
|
duen
zeregina, ezin baitugu baliabide handirik aurkitu eragile guztiekin elkarterik gabe”, adierazi zuen Annanek Johannesburg en dauden ia 200 enpresetako ordezkarien aurrean. “Denok ohartu gara gobernuek ezin dituztela beren kabuz konpondu ingurumen eta gizarte arazoak.
|
|
Baina ordenagailuak ere ez du irakurle maila murrizten; izan ere, lehen baino gutxiago irakurtzen dutela diotenen% 2k bakarrik diote denbora hori ordenagailuarekin nabigatzen ematen dutela. Hala ere, Internetek literaturaren esparruan
|
duen
zeregina gero eta garrantzitsuagoa da, irakurketa ohiturak baldintzatzen baititu. Hala adierazten da Link+ Partner enpresak egindako beste txosten batean, 6.000 elkarrizketa telefonikotan oinarrituta.
|
|
Quebeceko Unibertsitateko Duarte eta Paul del Giorgio irakasleek onartzen dute ozeanoa Lurreko ekosistemarik zabalena den arren, haren funtzioari buruzko ezagutza ez dela nahikoa, duela ehun urte baino gutxiago uste baitzen ozeano sakona ez zegoela. “Horregatik, ez da harritzekoa, basoetan gure planetako birikak bezala pentsatzen den bitartean, ozeanoak metabolismoan
|
duen
zeregina gaizki ulertua izatea”, erantsi dute. Azterketa horren bidez, arnasketa ozeanikoa eta horri lotutako materia organikoaren deskonposizioa identifika daitezke karbono globalaren fluxuaren osagai garrantzitsuenetakotzat eta naturako karbono dioxidoaren iturri garrantzitsu gisa.
|
|
Aspertuta? Ez
|
zenuen
zereginik. Zorigaiztoko hautapena!
|
|
Geure nortasunetik egiteak onura gehiago ekarriko dizkigu, seguru. Geure nazio kulturala sustatzen,
|
badugu
zeregina, nazio politikoa errekuperatzen egiten dugunarekin batera.
|
|
Aurreko guztiak ez du esan nahi unibertsitateko kide denek eredu horretara moldatu behar dutenik. Jakintza sortzea eta transmititzea ez da halabeharrez unibertsitateko kide guztiek bete behar
|
duten
zeregina. Erakundeari berari dagokio zeregin hori, eta gero, malgutasunez, bere jarduerak antola ditzake modu batean zein bestean.
|
2003
|
|
Isiltasunetik hurbilen dagoen generoa da poesia, poesiak hitzaren eraginkortasun handiena bilatzen du, esaldi ahalik eta era biluzienean paratzea. Elipsiek eta erritmoak berealdiko eragina
|
dute
zeregin horretan.
|
|
Inplosio honek egungo egoeratik irtetea du helburu, zeren beren oinarriek argi dute etorkizuna ala baketsua izan dela ala ez dela etorkizunik egongo. Gaur egungo liderrek ez badakite besterik egiten,
|
badute
zeregin bat: irudia erakargarriagoa izan dadin, albora eginda, hurrengoei txanda utzi.
|
|
Zergatikbalioetsi behar dira positiboki diferenziazioaren ondorioak? Bestaldetik, aktoreekprozesuan
|
duten
zeregina ere ez dago batere argi; ba al daude diferentziazioa helburu duten eragileek, beren interesengatik edo beren balioengatik, ala prozesuakagente inkontzienteen bitartez funtzionatzen al du?
|
|
Bandresek (UEUkide historikoa eta antolaketa lanetan ari zena) Donostiako eta Iruñeko ikastaroen arteko desberdintasunak azpimarratu zituen. Haren ustez, UEUren helburua euskara bera zen, «euskara gaitzea hizkuntza moderno bat izan dadin», eta bide horretan «UEUk
|
badu
zereginik oraindik»; Donostian, aldiz, hizkuntza tresna zen, ezagutza zientifikoa zabaltzeko, beste hizkuntzen parean91.
|
|
Zer dute snack ultraprozesatuek? Produktu horiek haurren elikaduran
|
duten
zeregina baloratuko dugu. Aperitibo horien etiketaren arabera, arto edo gari irinez egindako produktua da, eta snack gazien osagai nagusiak dira, gehitzen duen gantzarekin eta frijitzeko erabiltzen denarekin batera.
|
|
Hala ere, txostenak onartzen du Sarean gero eta osasun web gehiago egoteak ere abantailak dituela. Hala, informazioa eskuragarriagoa denez, pazienteek erabakiak hartzeko orduan
|
duten
zeregin aktiboa indartu egingo da. “Egoera horri mesede egingo zaio, pazienteak gero eta kritikoagoak direlako eta informazio gehiago emango delako; uste izatekoa da, halaber, hobe dela erabaki horiek hartzeko”, dio.
|
|
Eta azpimarratzen dute inork ezin diola gizonari kendu rol bat: akatsak ez errepikatzeko, semeen hezkuntzan
|
duen
zeregina. “Frogatuta dago ezen, zaintza hurbileko gizonezko eredurik gabe, haurrek gehiago jotzen dutela indarkeria errepikatzera”, dio Alicia Hk.
|
|
Horri dagokionez, esan zuen Andaluziako Juntak Sevillako Fiskaltzari eman diola horren berri, ikerketa penal bat has dezan, delituren bat gertatu ahal izan bada ere. “Batzordeak prozesuan
|
duen
zeregina kontsumitzaileen interes orokorren alde egitea da, arrazoi dutelako”, gehitu zuen. Ateak itxita Espainian gertatzen den Opening kasuaren lehen epaiketa Sevillako Lehen Auzialdiko 8 Epaitegian hasi zen gaur goizean, “itxita”; beraz, Opening eta Santander Pastor Central FACUA, Al Andalus eta UCA UCE kontsumitzaile elkarteen abokatuak eta legezko ordezkariak bakarrik sartu ahal izan dira aretora.
|
|
Giza sudurrak 10.000 aroma inguru hauteman ditzake, mila gene inguru (giza genomaren %3 inguru). Estatu Batuetako zientzialariek zenbait gako garrantzitsu argitu berri dituzte lurrina gure nerbio sisteman nola interpretatzen den eta usaimen hartzaileek sudurretan
|
duten
zeregina azpimarratzen dute. Halaber, zinkaren nutrizio gabezia usaimen gaitasunaren narriadura garrantzitsu batekin lotuta dagoela espekulatzen dute.
|
|
Topaketaren aitzindari gisa, atzo hasi ziren Giza Immunoeskasiaren Birusarekin lotutako lehen bilera zientifikoak. Botikariak izan ziren gai horretan sartu ziren lehenak, beren establezimenduek gaixotasunaren prebentzioan eta tratamenduan izan behar
|
duten
zereginari buruzko eztabaidarekin. Osasun Ministerioak eta Farmazia Elkargoen Kontseilu Nagusiak esparru hori baliatu zuten “Ahora yo también decido” kanpaina ofizialaren aurkezpena egiteko, profilaktiko berria bultzatzeko.
|
|
Eskuliburu honek hezkuntzak nazioarteko lankidetzan
|
duen
zeregin garrantzitsua aldarrikatzen du
|
|
Horren ondorioz, bitamina defizita linfozitoen gutxitzearekin lotzen da; osagarritzeak, berriz, mesede egiten dio linfozitoen berreskuratzeari eta linfozitoen ekintza koordinatuari, makrofagoekin eta killer zelula naturalekin. Eredu esperimental askorekin lotutako azterketa epidemiologikoek A bitaminaren eta haren metabolitoen garrantzia sendotu dute sistema immunearen garapenean eta funtzionamenduan, baita zenbait tumore immunogenikoren aurkako erreusean erretinoideek
|
duten
zeregina ere. Erretinoideen efektu pleiotropikoa organismoko zelula sorta zabal batean erretinoide hartzaile nuklear batzuk aurkitzean oinarritu da.
|
|
“Baso osasuntsuak eta ondo ordenatuak funtsezkoak dira munduko klima orekatzeko”. Pobrezia Pobreziaren eta elikadura segurtasunik ezaren arintzeari dagokionez, FAOk arreta jartzen die goseak kaltetutako 840 milioi pertsonei eta basoek beren oinarrizko beharrei aurre egiteko
|
duten
zereginari. “FAOk basoko ingeniariei eskatu die 1996ko Elikadurari buruzko Munduko Goi Bileran abian jarritako gosearen aurkako kanpaina handian konpromisoa har dezatela, nekazaritzako zuhaitz baliabideak modu eraginkorragoan integratuz eta enpresa txikiei eta nekazariei arreta eskainiz, merkaturako erakargarria izango den eta diru sarrerak sortuko dituen ekoizpena lortzeko”, gehitu du Martinek.
|
|
Hainbeste denbora elkar ikusi gabe igaro ondoren, harremana galdu egiten da eta haurrek ez dute aitona amonekin egon nahi”. Aitona hezitzailea Sektore kritikoan ere ez zaio inori baztertzen aitona amonek gizartean
|
duten
zeregin garrantzitsua. Horretan oso argi dago lege aurreproiektua.
|
|
Orientazioa aldatzea Espezialistak, halaber, gaixotasun horien diagnostiko goiztiar baten garrantzia azpimarratu zuen, eta beste aditu batzuekin bat egin zuen egungo gizartean orientazioa aldatzeko beharraz. Horri dagokionez, Helio Arotz Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Oinarrizko Psikologiako katedradunak nabarmendu zuen komunikabideek “bizitza desiragarri” gisa aurkezten dituzten ereduek
|
duten
zeregin kaltegarria, gatazka sentimentaletan eta zorte ekonomikoko kolpeetan oinarritua, “lanean eta errealizazio pertsonalean baino gehiago”. Aditu horren esanetan, erronka ez da soilik konponbideak aurkitzea, baizik eta zailtasunei aurre egiteko adimen modu positiboagoak dituzten pertsonak sortzen dituzten prebentzio moduak sustatzea ere".
|
|
“Industrializazio prozesu orok kostu sozial handiak ditu, baina, kasu honetan, ez du ordainik jasotzen. Isolamendu egoera dela eta, ez dute teknologiarik transferitzen, ez dute gaitzen, ez dute autogarapenik sortzen”, kexatzen da Zabala, emakumeak nazioarteko ekonomian
|
duen
zereginari buruzko azterlanen egilea. Asiako hego ekialdean, milioi erdi langilek ehungintza eta kirol materiala egiten parte hartzen dute instalazio handietara, lantegi txikietara eta etxeko lan anonimora jotzen duen ekoizpen kate batean.
|
|
Azterketa horren arabera, madrildarrak alkohola kontsumitzen hasten dira 13 eta 14 urte bitartean, Europako gainerako erkidegoetakoen antzeko adina, Atenasen izan ezik, han haurrak 12 urterekin hasten baitira edaten. “Megapoli Proiektuak”, halaber, gomendio batzuk ematen dizkie Europar Batasuneko (EB) estatu kideei, prebentzio ekimenak indartzeko eta eskolak erantzukizuneko balioak transmititzeko
|
duen
zeregina indartzeko.
|
|
Triste bazegoen ere, aitortu beharra zuen nolabaiteko lasaitasuna jabetu zela bere barrenaz. Bazekien lehenago edo beranduago gertatuko zela, ez
|
baitzuen
zereginik itsasoaren aurka, hain zen boteretsua, hain zen ederra...
|
|
Badaudela beste aurpegiera batzuk, pentsatu nuen, gauza konplexuagoak adierazten dituztenak, destino jakin baten zama, iragan ezkutu baten misterioa edo nortasun kontrajarrien arteko oreka. Nireak, garbi dago ez
|
duela
zeregin zail horietarako balio, beharbada destino jakinik edo iraganaren zamarik ez dudalako. Ogia gero eta sarriago ahoratzen zuen gizasemeari begira, azkar ohartu nintzen ez zegoela bere onean.
|
|
9 Garuna heldu ondoko aldiari dagokionez, pedagogoek teorian eta praktikan aztertu dute ezagutzaren prozesuak kultura eskuratzeko
|
duen
zeregina. Joseph Novack, bereziki Learning to learn (Ikasten ikasiz) lanean, mintzatzen zaigu" kontzeptuzko mapak" eratzeko ezagutza" p roduktiboez"," generatiboez", horiek beharrezko ibilbideak direlakoan ezagutza motak sistema koherente eta praktikoetan integratzeko, gizabanakoaren bizi interesaren zerbitzurako eraginkorrak direnak, betiere.
|
|
Bitartean, udalerri zenbaitetan herrietako euskalduntze planak egin ditzagun, herri eragile eta udalen arteko akordioen bidez, aukera izanen baitugu horretarako. Mundu pribatuan ere
|
badugu
zereginik, eta askotan ez makala gainera, komertzio, instituzio, banketxe, elkarte eta abar euskaldunago eginez; paisaia aldatuz euskararen normalizaziorako egiten da aurrerapausoa.
|
|
Eskuartean
|
nituen
zereginak presaka amaitu eta behera egin nuen. Egia esan, ez zitzaidan ezer kostatu, zereginok luzatzen ari bainintzen, Elena agertuko zelako esperantzan.
|
|
–Erradikalen batzuk. Eskuartean
|
ditugun
zereginak ditugula, geure artean tiroka!
|
2004
|
|
Literatura tentsioa da. Anbizio estetiko eta formala
|
duen
zeregina, baiki, baina baita bizitza errealarekin haragizko lotura duen zeregina, aldi berean. Finean, literatura zeregin nahiko inpurua eta bastardoa da, eta nahasketa horretatik datorkio interesa.
|
|
Literatura tentsioa da. Anbizio estetiko eta formala duen zeregina, baiki, baina baita bizitza errealarekin haragizko lotura
|
duen
zeregina, aldi berean. Finean, literatura zeregin nahiko inpurua eta bastardoa da, eta nahasketa horretatik datorkio interesa.
|
|
Euskarazko komunikazioak hori
|
luke
zeregin nagusi: euskararen komunitatea sendotzea, suspertzea.
|
|
Jakina, ondorioz, Espainiako eta Frantziako Estatuen garapen historikoarekin eta munduko historikoarekin lotura duten terminoak, gertaerak eta erakundeak ere agertzen dira hiztegian. Euskal Herriko historiaz eta Euskal Herriak Europan eta munduan bete
|
duen
zeregin historikoaz jabetu nahi duenarentzat aproposa.
|
|
" Nobela bat hogeita lau orduan baietz idatzi" dio iratxoak, eta ikastolarik ez duten iratxorik gehienen antzera,"... ni autodidakta bat naiz" esango du bere buruaz. Ekarri ahaleko material oso desberdinen irazte eta metatze sakabanatua eratzea
|
du
zeregintzat denbora ordenatzeko modu honek. Mikelen borborkako konta grina, ekarri aberatsaren esangura, taiutzeko era.
|
|
Horrelako zerbaitek esanarazi ziezazkiokeen Villasanteri, beharbada, hitzok: . Beharrezko ote da, euskara salbatzeko, gauza denetan hizkuntza hau erdararen parean jartzea eta honek bete ohi
|
dituen
zeregin guztiak euskarara aldatzea. Hori ere ez, agian.
|
|
Hizkuntza, ezer izatekotan, gizartearen bihotzean bertan txertatua dagoen fenomenoa da. Metaforak balio baldin badu, diogun, bihotzaren eta gorputzaren harremanetan odolak
|
duen
zeregin bertsua duela hizkuntzak gizarteko organo guztien artean. Ustez, familia bezalako esparru pribatuak berariazko autonomiaren jabe dira nor bere etxean nahi duen hizkuntzan mintza dadin.
|
|
Ez dago lekurik, ez, diglosiaren formula aitortu edo isilduentzat. Euskarak bereganatu behar
|
lukeen
zeregina definitzeko premia mahai gainean ipintzen denean, badaezpada, frankotan, ez dira euskaltzale gutxi, gauzak argi eta garbi azaldu beharrean, hitz erdika ari direnak. Normalizazioaren balizko mahai horrek agian hiru hanka besterik ez bailituzke izango, eta hobe, horrenbestez, euskarari opa diogun estatusaren xehetasunak sobera ez argitzea.
|
|
Kirolariarentzat oinarrizko minerala da, muskulu erlaxazioan eta bihotzaren funtzionamendu egokian
|
duen
zereginagatik.
|
|
" Familia XXI. mendeko gizartean" II. Biltzarrean, aitona amonek haurrek behar duten arretan eta hezkuntzan
|
duten
zeregina nabarmentzen da.
|
|
Katilua, angiogenesia, edo tumore baten inguruan odol hodiak eratzea, onkologiaren oinarrietako bat bihurtu da. Angiogenesian, odol hodiak barrutik estaltzen dituzten zelulek
|
dute
zeregin nagusia; zelula horiek hazi egin behar dira, hodi sare oso bat garatzeko, eta, hala, zelula kantzerigenoari zelula elikatzen duen organismoa suntsitzeko. Medikuntzarako funtsezkoa da prozesu horiek ikusgarri egitea; izan ere, horrela, lagundu ahal izango du angiogenesia blokeatzen duten eta ehun gaiztoari “gosez hiltzea” eragiten dioten substantzia eraginkorrak bilatzen, ehun hori ezin baita milimetro bat edo bi baino handiagoa izan odol hodi berririk gabe.
|
|
Alde horretatik, badirudi pertsona heldu baten gizentasunerako joera bizitzako aste gutxiren buruan zehaztu daitekeela, hormona horrek jateko gogoa erregulatzeko duen intentsitatea aztertuz. Oregon Health Sciences University ko (OHSU) Richard Simerlyk zuzendutako ikertzaile talde batek lortutako emaitzen arabera, obesitaterako joera eragiten duten mekanismoetan leptinak
|
duen
zeregina espekulatiboa baino gehiago da. Simerlyk genetikoki eraldatutako saguak erabili zituen, obesitatearen garapenean garunak duen eragina eta leptinaren eginkizuna zehazteko.
|
|
“Hori oso pozgarria da, borondatezko tresna baita. Uste dut egoera horrek gero eta gehiago zabaltzen ari den uste sendoa islatzen duela, ez bakarrik arrantza arduratsuak kontserbazioan
|
duen
zereginaz, baizik eta ozeanoak errespetatzeak arrantza sektorearen etorkizuna babesten laguntzen duela ere”, adierazi zuen Ichiro Nomurak, FAOko Arrantza Saileko buruak. Hala ere, Nomurak hau zehaztu du:
|
|
Zelula dendritikoen funtzioa patogeno inbaditzailearen atal bat harrapatzea eta linfozitoei aurkeztea da, patogeno horren izaera onartuarekiko erreakzio egokia hauteman edo eragin dezaten. linfozito batzuek, helper 2 (Th2) izenekoek, uste
|
zuten
zeregin garrantzitsua zutela organismoa elikaduratik kaltegarriak ez diren substantziekiko sentsibilizazioan, baina IFR taldearen ikerketek zalantzan jartzen dute presuntzio hori. Nicolettik The Journal of Allergy and Clinical Immunology (2 liburukia) aldizkarian argitaratu berri den artikulu batean aitortu zuen.
|
|
Folatoen balioa eta garrantzia ez dira mugatzen haurdunaldira. Endokrinologoek gizonezkoen zein emakumezkoen dieta arruntean
|
duten
zeregina aldarrikatzen dute, eta, era berean, orain dela gutxi egindako azterketek azido folikoaren antikanerigenoaren izaera aldezten dute.
|
|
Hori dela eta, honako hau adierazi zuten: “beharrezkoa da animalia basatiek, etxeko ahateek eta zerriek espezieen artean birusa transmititzeko
|
duten
zeregina ikertzen jarraitzea, oraindik ez baita ezagutzen zentzuz” eta “animalien eta gizakien osasunerako etengabeko mehatxua dago”. FAOk eta OIEk adierazi dutenez, “detekzioan eta esku hartze azkarrean asko aurreratu den arren, beharrezkoa da herrialdeek hegazti gripearen aurkako zaintza eta borroka neurriak hobetzea”.
|
|
Beste batzuk, berriz, psikologikoa eta psikosoziala, tratamenduan aurre egin beharreko erronkak dira. Bestalde, mintegian guraso eta hezitzaileek eragindako haurraren garapenean
|
duten
zeregina aztertu zen, kasu askotan arazoaren ezjakintasunak ondorioak biderkatzea eragiten baitu. Hori da, hain zuzen ere, tratamenduan gurasoen familiari laguntzeko eta entrenatzeko ildo bat sartzea justifikatzen duena.
|
|
Tira, neure esperientziaren berri eman behar nizuen, ezta? Bai ba, hara joan nintzen, Getxoko epaitegira (umeak Sopelako erregistroan daude, baina naturaren aurka jo nahi
|
dugunok
zeregin gehiago daukagu). Hantxe zegoen funtzionarioa zain.
|
|
Eta Frantzian egiten dute Suitzako eztia. Eta ez dituzte lar kontuan hartzen mapak,
|
badutelako
zeregin hoberik mundua banatzen ibiltzea baino, badakitelako eurak direla munduarenak, eta ez mundua eurena.
|
|
Ildo honetatik dator proposamen hau. Hau da, herri bezala auto ezaguera eta berezko imajina berreskuratzeko bideanbegirada ren heziketa oinarrizkoa zaigunez, lerro hauek komuna behar
|
duen
zeregin horretarako asmoa eta jomuga besterik ez dira, oraindik jorratzeke dagoen elkarlan baterako akuilua, agian.
|
|
Honako auziak planteatu dizkiegu: euskal telebista lokalen identitate ezaugarriak; komunikazio talde handien eta telebista lokalen arteko harremana; euskarak telebista lokalen programazioan duen espazioaren balorazioa; administrazioaksektorearekiko
|
duen
zeregina ren eta sektorea zuzentzen duen araudiaren inguruko hausnarketa. Galdeketa hainbat lagunei zabaldu diegu:
|
2005
|
|
Garapenerako Gobernuz Kanpoko 4.000 Erakunde inguru daude Europan zehar. Hori kontuan izanik, Europako Batasunak lankidetzaren arloan politika propioa garatu du, EuropeAid Lankidetza Bulegoaren bidez. Hirugarren Mundura bideratzen den laguntza koordinatu eta benetan eraginkor bilakatu nahi bada, dudarik gabe lan horretan EBk
|
duen
zeregina handia da. Administrazioari %0, 7 eskatu nahi badiogu, Europak eredu izan behar du.
|
|
Pilaketen okerra testu mailara igo gabe nonbait perpaus mailatik bertatik indarra duen ekonomi arau baten eraginez gertatzen dela onar dezakegu, batez ere lokailuari testu mailako zereginaz gain perpaus mailako zeregina ere onartzen badiogu. Hala ere, esangura harremanen arte ko bateraezintasunek, oro har hizkuntzan bezala, hemen ere
|
badute
zeregina.
|
|
Zuzendariak ez
|
ditu
zeregin egonkorrak. Ikastetxeko errituak, ohiturak, negoziazioak, harremanak, pedagogiaren kudeaketa, planifikazioa... Denetik egin behar du.
|
|
Irakasgai honetan, ikastetxean lan egiten duten irakasleek eta langiletaldeek jokatzen duten rol garrantzitsua ere aztertuko dugu. Ikastetxeko lana bideratzeko erakundearen gobernu organoek duten garrantziaz arituko gara; izan ere,
|
duten
zeregin nagusietako bat hauxe da: ikastetxeko irakasleek dituzten laneremuak zehaztea eta argitzea.
|
|
ikastetxeko irakasleek dituzten laneremuak zehaztea eta argitzea. Ikastetxeko lankideek
|
dituzten
zeregin nagusiak etalan horien artikulazioa, mailaketa eta banaketa argituko ditugu. Hori lortzeko, indarrean dagoen legedia aztertzea ezinbestekoa da.
|
|
Hurrengo lerroetan bi ikuspegihauek lantzen saiatuko gara: alde batetik, ikuspegi horizontala aztertzendugunean, koordinazioan ikasmailek
|
duten
zereginez arituko gara, eta, bestetik, ikuspegi bertikala garatzen dugunean, sailen edo departamentueneginbeharrak deskribatuko ditugu.
|
|
Ikastalde bakoitzak
|
dituen
zereginak zehatz mehatz argitzea.
|
|
OIEk elikagaien segurtasun sanitarioaren arloan
|
duen
zeregina aztertzen du
|
|
Lan-taldeak “Abeltzaintzako Praktika Egokien Gida” prestatzen du. Gida horretan, kontsumitzaileak babesteko jarraibide zehatzak jasotzen dira, animalia jatorriko azken produktuen osasun kalitatea alda dezaketen arriskuetatik babesteko, eta dokumentu markoa ere bai, elikagaien osasun segurtasunaren arloan albaitaritza zerbitzuek elikadura katean
|
duten
zereginari buruz.
|
|
Osasun Ministerioak gai berriak sartu ditu erantzukizun sozial korporatiboari buruzko eztabaida parlamentarioan, hala nola ustez “miragarriak” diren produktuen publizitate engainagarria osasunerako edo botikariek hiesaren eta beste gaixotasun batzuen aurkako borrokan
|
duten
zeregina. Publizitate engainagarriari dagokionez, Manuel Oñorbe Ministerioko Osasun Publikoko zuzendari nagusiak adierazi du publizitate hori “engainagarria ez bada, etikoki zalantzazkoa da, eta kalte handia egin dezake, herritarrek beren osasunari buruz har ditzaketen erabakietan eragin handia duelako”.
|
|
Ekainaren 5ean egin zen Ingurumenaren Nazioarteko Eguna dela eta, Nazio Batuen Ingurumen Programak (NBIP) ingurumenari buruzko alerta piztu nahi izan du mundu osoan. «Hiri berdeak» lemapean, ekimenaren arduradunek giza aurpegia eman nahi diete ingurumen gaiei, eta, hala, pertsonek garapen iraunkor eta bidezkoan
|
duten
zeregina aktibatu. Hiri nekazaritza da kontuan hartu beharreko jarduera nagusietako bat.
|
|
Legamiek ardoaren hartziduran
|
duten
zeregina aztertu dute adituek
|
|
Hala ere, Médico Mundik eta beste GKE batzuek poluzioa, klima aldaketa, bidegabeko banaketa, hiri hazkundea eta eredu ekonomiko nagusiaren erantzukizunak aipatzen dituzte. “Globalizazio ekonomikoaren testuinguru zabalean ulertu behar da, baita pribatizazioa eta merkantilizazioa sustatzeko
|
duen
zereginean ere”. Mugimendu sozialek salatzen dute Munduko Bankuak eta Nazioarteko Moneta Funtsak uraren pribatizazioa ezarri dutela maileguak emateko baldintza gisa, kontuan hartu gabe egoera horren ondorio larriak %80an eragiten diela landa eremuei:
|
|
Adibidez, esnearen proteinari laktoalbumina, laktoalbuminaren fosfatoa, laktoglubolina edo laktulosa ere deitzen zaio. Izen tekniko edo zientifikoekin ohitzeko orduan kontsumitzaileek
|
duten
zeregina bereziki garrantzitsua da hemen.
|
|
Sodioak parte hartzen duen prozesuak ugariak dira, baina odol bolumena erregulatzen duten mekanismoetan
|
duen
zeregina nabarmentzen da. eta gorputzeko likidoen oreka zelulen barruan eta zeluletatik kanpo (homeostasia).
|
|
Ugaztun helduek ez dute esnerik kontsumitzen, salbu eta gizakiok katilu batean zerbitzatzen badiogu. Argudio hori, batzuetan, esnekiek giza osasunean
|
duten
zereginari buruzko zalantzak argitzeko erabili izan da, edoskitzaroa amaitu ondoren. Ezinbestekoak dira?
|