|
2001
|
|
|
Kantek espazioan eta denboran aurkitzen ditu baldintza hauek, intuizioaren edo begiespenaren forma huts diren heinean, espazioa eta denbora baitira oro har subjektuak objektuak jaso ahal izateko behar diren baldintzak. Beraz, subjektu hartzaileak ezagutzaren prozesuan
|
duen
zeregina aztertzen du Estetikak; aldi berean, harmen horrek espazioarekin eta denborarekin duen harremana dela eta, Matematikan apriorizko esakune sintetikoak egin ahal izateko baldintzak aztertuko ditu.
|
|
2005
|
|
|
Argi osotan ikus daiteke, aurrekoaren ondorenez, Grotiusen meritua dela, lehendik formulatuta zegoena (Zizeron, Espainiako teologo klasikoak...), hau da, zuzenbidearen sormenean giza arrazoimenak
|
duen
zeregin nahitaezkoa, baliagarri zela zuzenbide naturalaren teoria osoa ere ontzeko, Jainkoarengan baino, laikotasunean eta moralitatean zituena bere hastapenik indartsuenak.
|
|
|
Honi buruzko ideia esanguratsuenak bilduko ditugu jarraian eta, hasteko, garrantzitsua da berriz ere azpimarratzea formazio prozesu horretan handitze eta hobetze horiek elkarren osagarri direla, alegia, batek ezin duela bestea ordezkatu eta honek ere ezin duela haren lana egin. Gure aldetik, ordea, hizkuntzak hemen
|
duen
zeregina nabarmendu nahi dugu, ze, azken batean, tresna edo bitarteko hori gabe inork ezin du bere ezagupen esparrua zabaldu ezta bere burua ondu ere.
|
|
|
Lehen une batean, hizkuntzak garapen intelektualean edo kognitiboan duen paperaz aritu gara eta, honela, hark gutako bakoitzaren mundu ikuskera propioa zabaltzeko duen gaitasunaz jabetu gara. Jarraian, hizkuntza horrek aldi berean gizakiaren garapen pertsonalean edo etiko moralean
|
duen
zeregina aztertu dugu eta, honen eskutik, giza-formazioa bere osotasunean hobeto ulertzen saiatu gara. Amaieran berriz, eta aurrekoa osatu edo laburtu nahian, ideia garrantzitsuena azpimarratu dugu, alegia, hizkuntzari esker bakarrik dela posible maila kognitiboan zein pertsonalean ematen den giza-formazioa.
|
|
|
Horrela, bada, Humboldten erreflexio hauekin bat eginez, garbi dago" hizkuntzen irakaskuntza" ez dela berez denbora pasa bat bakarrik baizik eta, egiaz, gizakiaren" hezkuntza" bera oinarritu behar
|
duen
zeregin garrantzitsuenetakoa. Norberaren hizkuntzak eta bestelako hizkuntzek, honela ikusi dugu lehenik, etenik gabe eskaintzen dizkiote gizakiari honek bere garapenerako behar dituen situazio ezberdinak, hau da, ezagupen edo sentipen berriak edukitzeko aukerak.
|
|
2006
|
|
|
Aditu guztiek azpimarratu dutenez, helendarrek ez zeukaten dogmarik eta elizarik, ez zuten ezagutzen profeta fundatzailerik, ez zeukaten egia errebela zezakeen liburu sakraturik edo mitoen bertsio pribilegiaturik, eta, ondorioz, ez zuten behar izan interpretatzaile espezializatu edo apaiz kasta berezirik46 Aitzitik, herritar orok zeukan harreman zuzena sakratutasunarekin: helendarren sakratutasunaren zentzua gauza gertua eta eskuragarria zen, oroz gain, sukaldean, etxean, familia harremanetan gauzatzen zen47 Kasta eta erakunde erlijioso berezirik gabe, boterea zeukanak burutu ohi
|
zituen
zeregin erlijiosoak48: aitak, etxean; agureak, komunitate tradizionaletan; erregeak, komunitate politikoetan —eta, gero, magistratuek, polisean; ulertzen baita, polisa sortu zenean, herritar orok hartuko zuela, hartu zuela bere gain bitartekari sakratua izateko eginkizuna49—.
|
|
|
15 Humeren ustez, helburu bat lortze aldera, adimenak finka dezake zein den bitartekorik edo ekintzarik egokiena. Hortaz, adimenak
|
badu
zeregina giza ekintzaren esparruan. Alabaina, azkeneko helburua finkatze aldera adimena antzua da, helburu hori ez baita ezeren bitartekorik.
|
|
|
Gizaki bat erasotzailea izan ote zen ez dakigun bitartean, nola erabakiko dugu pertsona hori hil zuena erruduna edo errugabea den? Baina zirkunstantzia guztiak eta erlazio guztiak ezagunak direnean, adimenak ez
|
du
zeregin gehiagorik, eta ez dago inongo objekturik zeinaz arduratzerik. Ondorio gisa datorren onespena edo gaitzespena ez da judizioaren lana, bihotzarena baizik, eta ez da proposizio edo baieztapen espekulatibo bat, sentimendu bizi bat baizik.
|
|
|
19 Humeren ustez, helburu bat lortze aldera, adimenak finka dezake zein den bitartekorik edo ekintzarik egokiena. Hortaz, adimenak
|
badu
zeregina giza ekintzaren esparruan. Alabaina, azkeneko helburua finkatze aldera adimena antzua da, helburu hori ez baita ezeren bitartekorik.
|
|
2007
|
|
|
Euskal hezkuntzak, horrenbestez, aipatutako egoera eleanitza hartu eta onartu behar du abiatu aurretik, baina ezin du berori behin betiko egoera bezala ontzat eman; egiaz, bere gain hartu behar du euskararen normalizazioaren inguruan egiteko duenaren erantzukizuna. Horren arabera, beraz, euskal hezkuntzak
|
badu
zereginik erdal elebakarrak elebiduntzerakoan —elebitasun indibidualaren maila igoz bakarrik lor daiteke egiazko elebitasun soziala—, eta, jakina, horretarako ezinbestekoa dirudi euskararen aldeko diskriminazio positiboa. Eta bukatzeko, hirugarrenik," euskal hezkuntzaren dimentsio etikoa" delakoaz aritu gara:
|
|
2012
|
|
|
Heidegger, aldiz, filosofia politikan disolbatzearen aldekoa zen, hain zuzen nazionalsozialismoan. Badiouk eta Adornok bat egiten duten beste auzi bat arteak filosofian
|
duen
zeregina definitzerakoan ikus daiteke; ezen," Subjektuaren metafisikaren bariante musikala" irakurtzean (LM, 89), eta Badiouk aipatzen ez badu ere, aise sumatzen da hor hain nabaria den Adornoren oihartzuna. Eta, oro har, filosofiaren afiliazio estetikoak oso paraleloak dira.
|
|
2013
|
|
|
Hein batean, Turing makinaren nozioan oinarritzen da. Turing makinaren barne egoerak egoera funtzionalak dira, hau da, bai inpuntekin bai output ekin bai beste barne egoerekin
|
duten
zeregin kausalaren bidez zehazten dira barne egoerak. Horregatik, ideia horietan oinarritzen den ikuspegiari gogoaren ikuspegi funtzionalista deitzen zaio.
|
|
2014
|
|
|
Amak hil egiten dira; alabek sufritzen dute; emazteak aspertu egiten dira. Arrebak sublimeak dira, baina gizonak ez
|
du
zeregin handirik. Gelditzen diren nebak eta arrebak figuranteen legioak dira eta hegaldakatzen ari dira.
|